Gebouwen van meerdere groote
dagbladen getroffen
Spoedige sluiting van Amerikaansche
consulaten in Japan?
Verhooging boter- en broodprijs
De nieuwe dag-
indeeling
Indië-bespreking
vordert vlot
Zware bommen slaan
in schuilplaatsen
Eden
weer in
Egypte
r
Geïnterneerde consuls
worden uitgewisseld
Doel van Himmler's
bezoek aan Spanje
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De luchtaanvallen op Londen
Binnenkort slaolie
op den hon
Samenwerking van Britsche
en Amerikaansche vloot
Na half zeven zwijgt
de radio
vJ
„DE ELZAS IS THANS
VOORGOED DUITSCH"
Landbouw en middenstand
hebben recht op betere
belooning
Tokio officieel:
DINSDAG 22 OCTOBER 1840 - OCHTENDBLAD
BUR VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetalingjvoor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
I 3.25. Bij onze Agenten 27y2 ct. per week.
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22662
y2 millioen k.g. bommen
in 24 uur
Britsche positie hachelijk
Nieuwe aanvallen
Gouwleider Wagner bespreekt
opbouw in dit gebied
De broodprijsverhooging
Tusschen Nederlandsch-Indië,
Duitschland en Nederland
Het openblijven van den
Hongkongweg
LUCHTALARM IN
JERUSALEM
Besprekingen met Suner
worden voortgezet
AANHANGER VAN GANDHI
VEROORDEELD
Kobajasji keert tijdelijk naar
Japan terug
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.. Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterlc verlaagde prijzen Voor
prijzen der „Omroepers" zie de rubriek
A
STOCKHOLM, 21 Oct. (D.N.B.). Volgens
de lezing van de Londensche radio werden
de aanvallen van het Duitsche luchtwapen
op Engeland in den nacht op Maandag daar
door gekenmerkt, dat niet alleen Londen,
maar ook verscheidene steden en streken in
de Midlands .en Wales aan zware aanvallen
waren blootgesteld. Des nachts en op Maan
dagmorgen zijn vooral op de Britsche hoofd
stad vele brandbommen gevallen. Over de
aangerichte schade is tot dusver van Engel-
sche zijde niets gemeld. Londen heeft giste
ren niet minder dan zeven maal luchtalarm
gehad.
Talrijke gebouwen in de krantenwijk zijn
getroffen. Waarschijnlijk zijn de gebouwen
van de „Times", de „Daily Express", de
„Daily Herald", de „Evening Standard", als
mede het Beu tergebouw en verscheidene an
dere persgebouwen in Fleetstreet door bom
men getroffen.
De verkeersmoeilijkheden in de Britsche
hoofdstad hebben de laatste dagen een der-
gelijken omvang aangenomen, dat de over
heid thans voornemens is een volledige
nieuwe verkeersregeling in te voeren. Zooals
andere berichten uit Londen melden is de
bevolking zeer verontrust over het feit, dat
de laatste dagen verscheidene zeer diep ge
legen openbare schuilplaatsen door zware
bommen getroffen zijn. Zoo zouden reeds elf
van deze schuilgelegenheden geteisterd zijn.
Een bom van het zwaarste kaliber is in den
luchtkoker van een ondergrondsch station
gevallen en heeft daar verwoestingen van
den grootsten omvang aangericht.
Volgens Reuter heeft de minister voor Bin-
nenlandsche Veiligheid, sir Herbert Morrison,
om het in de rij staan te voorkomen, er in toe
gestemd, dat te Londen plaatskaarten worden
verstrekt voor de schuilgelegenheden, die voor
het slapen gebruikt worden.
In 24 uur heeft de Duitsche luchtmacht meer
dan 500.000 K.G. bommen op Engeland laten
Vallen. Dit hooge cijfer wordt verklaard door
het feit, dat de Duitsche vliegers door het bui
tengewoon heldere zicht en den opmerkelijk ge
ringen afweer door luchtdoelgeschut en jagers
volkomen ongehinderd hun bommen konden
laten vallen. Bij sommige bemanningen was de
geestdrift over het succes zoo groot, dat zij,
evenals in den Poolschen veldtocht, in den
hacht van Zaterdag steeds weer met nieuwe en
grootere bommenlasten van hun bases opstegen
om den arbeid der vernieling te voltooien. Daar
bij zag men wel enkele Britsche nachtjagers,
die ter verdediging waren opgestegen, doch zij
schenen zoozeer onder den indruk van het
getal aanvallers te zijn, dat zij in geen enkel
geval een gevecht aanvaardden. Hieraan en
aan het volkomen falen van het afweergeschut
zal het zijn toe te schrijven, dat geen Duitsch
toestel verloren ging, hoewel steeds nieuwe gol
ven gevechtsmachines, die van het invallen
Van de duisternis tot aan den Zondagmorgen
boven Engeland waren, tot den aanval over
gingen.
De doelen lagen In verschillende voor de oor
logvoering van belang zijnde wijken. Het resul
taat was, dat de emplacementen van het Wa
terloo-station, die voor het Londensche ver-
keersnet van de grootste beteekenis zjjn, omdat
hier verschillende belangrijke lijnen samenko
men, werden verwoest. In de omgeving van de
East-India- en West-India-Docks ontstonden
nieuwe groote branden.
Voorts werden twee groote gasfabrieken, te
Greenwich en te Pulham, getroffen. De groot
ste der beide gashouders, welke te Greenwich
staat, en die een doorsnede heeft van honderd
meter, explodeerde met een reusachtige steek
vlam. De kolenopslagplaats, welke ten Noord-
Oosten er van gelegen is, werd eveneens door
het vuur aangetast en stond in lichterlaaie. Van
de gasfabriek te Fulham werd een van de vijf
gashouders door bommen van het zwaarste ka
liber vernietigd. Ook hier nam men een ge
weldige explosie waar, welke met een steek
vlam van honderden meters hoogte gepaard
ging.
De schade, die in deze beide gasfabrieken is
aangericht, is oorzaak, dat een aanzienlijk deel
van Londen van gas is verstoken.
Een beeld der verwoesting, zooals nog nim
mer gezien, aanschouwden aldus het D. N.B.
de Duitsche gevechtsvliegers, die Zaterdag
nacht bij buitengewoon gunstig zicht Londen
te zien kregen. Uit de uitgestrekte huizenzee
der millioenenstad lekten in alle wijken gewel
dige vlammen omhoog. Steeds weer schoten
nieuwe vuurfonteinen in alle kleuren naar den
nachtelijken hemel om als een sproeiregen over
een afstand van vele kilometers uiteen te
vallen.
De „Deutsche Allgemeine Zgltung" is van
meening, dat uit de Engelsche stemmen, die
thans in herinnering aan een propaganda-
leuze uit den Wereldoorlog indruk trachten
te maken met de verklaring, dat Duitschland
zich „dood-overwint", reeds een groote ver
moeidheid klinkt In werkelijkheid, aldus het
blad, aanschouwen de Engelschen dit „zich
dood-overwinnen" met groote vrees. Zij zijn bang
voor hun steunpunten, voor Gibraltar, Malta,
Suez, Singapore en Hongkong. Zij vreezen te
moeten toezien, dat het Britsche Rijk wordt op
gerold.
Dit beteekent, dat bij de bezorgdheid voor het
bestaan van het moederland de zorg is gekomen
Voor de andere oorlogsvoering, waarmede de
spilmogendheden zich gaarne zullen blijven
dood-overwinnen". Deze bezorgdheid is te groo-
ter omdat de Engelschen weten, dat de spil
mogendheden geen enkel risico meer loopen.
Het doel van den oorlog is niet alleen de terzijde-
Stelling van de Britsche machtspositie. De
strjjd wordt al gevoerd, alsof die machtspositie
reeds verdwenen is. En hij kan zoo gevoerd wor
den, omdat de Engelschen op hun eiland geen
beslissend initiatief meer kunnen nemen, daar
de oorlog tegen Engeland beslecht is door den
triomfalen veldtocht op het vasteland. Van be
lang is nog alleen, in welke mate acute vernie
tiging noodig is om de Engelschen dit te doen
begrijpen.
Tenslotte wordt bericht dat in den loop var.
Maandag lichte en zware Duitsche gevechts
vliegtuigen in verscheidene golven naar het
Britsche eiland zijn gevlogen en Londen en
steden in Zuid-Engeland en in het Noord-
Westen hebben aangevallen. Ook werd een
haven aan de Engelsche kanaalkust met bom
men bestookt.
Nadere berichten over de uitwerking van
deze aanvallen waren des avonds nog niet
ontvangen.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Naar wij van bevoegde zijde
vernemen zal binnenkort een bon
worden beschikbaar gesteld voor
het verkrijgen van slaolie. In ver
band met het jaargetij en met den
van vele zijden geuiten wensch
heeft het bureau van de voedsel
voorziening tot dezen maatregel
reeds een principieel besluit ge
nomen.
BEIROET, 21 Oct. (D.N.B.) De Britsche
minister van Oorlog, Anthony Eden, is gis
teren van zijn reis naar Palestina en Trans-
jordanië weer in Egypte aangekomen.
TOKIO, 21 Oct. (D.N.B.) Uit welinge
lichte Amerikaansche kringen alhier verluidt,
dat de Amerikaansche ambassade thans de
kwestie der sluiting van althans een deel der
Amerikaansche consulaten in Japan over
weegt. Zoo zou het consulaat in Hagoja eind
October gesloten worden, daar de meeste
aldaar wonende Amerikaansche burgers
reeds naar de Vereenigde Staten vertrokken
zijn of op het punt staan te vertrekken.
Volgens bericht uit Washington heeft staats
secretaris Huil verklaard, er niets van te weten,
dat het Amerikaansche consulaat-generaal te
Tokio binnenkort zou worden gesloten.
De correspondent van de „New York
Times" meldt uit Hongkong, dat er aan
wijzingen zijn betreffende rgeds lang vast
gestelde plannen voor een nauwe samen-
Er is, ingaande Zondag 20 Octo
ber, een wijziging gebracht in de
zendtijden van de Nederlandsche
zenders Jaarsveld en Kootwijk. De
radioprogramma's der omroep
verenigingen en van 't Algemeen
Nederlandsch Persbureau eindigen
's avonds om half zeven.
De uitzendingen van de nieuws
berichten hebben nu om zes uur
via ,Kootwijk en 6.15 via Jaarsveld
(herhaling) het laatst plaats.
Die van 's morgens acht uur en
des middags kwart voor een zijn
niet gewijzigd.
De nieuwe regeling is nog niet
definitief, want er worden nog
nadere besprekingen over gevoerd.
STRAATSBURG, 21 Oct. (D.N.B.) „In
matelooze verblindheid hebben Frankrijk
en Engeland den oorlog aan Duitschland
verklaard, en zij hebben den Elzas daar
mede opnieuw en ditmaal definitief aan
zijn rechtmatigen bezitter, Duitschland,
verloren."
Aldus verklaarde de chef van het burgerlijk
bestuur in den Elzas, gouwleider Rijksstadhou
der Wagner in de eerste groote vergadering,
die hier is gehouden sedert de Elzas weer onder
de bescherming van het Duitsche Rijk staat.
Het is een historische waarheid, aldus zeide
Wagner verder, dat Duitschland sedert 1000
jaar zijn bezit in het Westen heeft verdedigd,
terwijl Frankrijk in een ononderbroken reeks
oorlogen Duitschland heeft aangevallen en
stuk na stuk heeft gebroken uit de Duitsche
Rijks- én volksruimte. Duitschland heeft dus
in het Westen alleen gestreden om zijn na
tuurlijke recht.
Rijksstadhouder Wagner gaf vervolgens een
opsomming van de onmiddellijk te nemen maat
regelen, die noodig zijn ter inleiding van den
opbouw in den Elzas.
Ie. De voorziening der bevolking van levens
middelen, kleeding en brandstoffen.
2e. Herstel der verkeerswegen.
3e. Reorganisatie der P.T.T.
4e. Ontslag der Elzassische soldaten uit den
Franschen militairen dienst en uit de krijgsge
vangenschap.
5e. Terugbrengen der geëvacueerde bevolking.
6e. Herstel van beschadigde huizen.
7e. Voorziening van den Elzas met vee, paar
den, voertuigen en werktuigen.
8e. Aanvangen van den wederopbouw in de
vernielde plaatsjes.
9e. Werkverschaffing.
10e. Op gang brengen van het door de
oorlogshandelingen grootendeels stilgelegde El
zassische bedrijfsleven.
11e. Aanpassing van loonen, salarissen en
prijzen aan de toestanden in Duitschland.
Gouwleider Wagner kondigde verder aan,
dat de universiteit in Straatsburg in het
voorjaar van 1941 haar poorten weer zal
openen. Frankrijk zal geen gelegenheid meer
hebben om Duitschland aan te vallen en
oorlogen te voeren in den Elzas of in
Duitschland. De Rijn is niet meer een
scheidend element.
Rijksstadhouder Wagner verklaarde ten
slotte dat het nooit de bedoeling van Duitsch
land geweest is het ongeluk van het jaar 1918
door oorlog weer goed te maken. De Fiihrer
heeft van Elzas Lotharingen afgezien en noch
hem, noch anderen Duitschers is de afstand
van deze oude Duitsche cultuurlanden licht
gevallen. Duitschland wilde er van afzien om
wille van de Duitsche en Fransche moeders,
die in een driehonderdjarigen bloedigen strijd
haar beste zonen voor den Elzas geofferd heb
ben. Frankrijk en Engeland wilden echter
anders.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Nieuwe prijs verhoogingen, distributies en
regelingen waren noodzakelijk, om een
organische constructie van onze zuivel-
productie, van het binnenlandsch verbruik,
van den export en van de prijspositie te
regelen, aldus betoogde Ir. Louwes, de
directeur-generaal van de voedselvoor
ziening.
Het vraagstuk der zuivel is gecompliceerd.
Jarenlang hebben de boeren geklaagd over
crisismaatregelen, waardoor niet dan met lap-
en vliegwerk een loonend bedrijf in stand kon
worden gehouden.
De positie van onze zuivelproductie is door
den oorlog een geheel andere geworden. In de
eerste plaats moeten We ons zelf voorzien van
boter en ons daarbij zoo min mogelijk van de
margarine afhankelijk stellen. Vervolgens moet
onze kaasproductie op een dusdanig peil worden
gehandhaafd, dat èn onze eigen behoeften op
redelijke manier worden bevredigd èn de export
zoo hoog mogelijk gehandhaafd. Bij deze ge-
heele productie moet een behoorlijk melkver-
bruik verzekerd zijn en ieder der daarbij be
trokken producenten of handelaren een redelijke
belooning vinden.
Wie betaalt alles uiteindelijk? Wij allen, die
de zuivelproducten verbruiken. In dit verband
zal men kunnen billijken, dat de prijs der boter
aanmerkelijk moet worden verhoogd. Immers,
de consumptie is zoodanig gestimuleerd, dat de
productie niet kon worden bijgehouden. Ware
dat gelukt, dat zou vermoedelijk de prijs zijn
gedaald. Doch nu dit niet is geschied, nu ook
de winter weer is aangebroken en de dieren op
stal veel meer kosten en veel minder opbren
gen, nu moet er geld bij.
Maar dat mag in geen geval geschieden, ook
de boer moet zijn bedrijf in stand houden. En
daarom is het billijker, dat de consumenten
meer betalen voor hun waar en dat de boter-
prijs wordt verhoogd tot f 2.20 of f 2.30. Overi
gens is het verschijnsel normaal, dat de boter-
prijs 's winters oploopt, maar dit jaar zijn de
kosten wel zoodanig gestegen, dat aan de hand
van ernstige becijferingen deze prijs moest
worden aangehouden.
In het geheele verband was ook noodig de
melk met één cent te verhoogen. Daartoe dient
men tevens rekening te houden met de prijzen
van de ondermelk. Ook de kaasprijs wordt be
rekend uit den prijs van de ondermelk en de
boter. Voor de kaas ligt deze prijs een weinig
hooger dan in den zomer, behalve voor de 20-
plus-kaas, die den laatsten tijd al een weinig
buiten het verband stond en te hoog lag. Daar
door zou het gevaar ontstaan dat de fabrieken
zich bij voorkeur op de fabrikatie van kaas
zouden toeleggen, een fout die moet worden
vermeden, want wat wij behoeven is boter. In
het algemeen is door de nieuwe prijsbepalingen
nu een zoodanige regeling verkregen, dat alles,
boter zoowel als kaas, in voldoende en even
redige hoeveelheid zal worden voortgebracht.
In de leemte, die nu is ontstaan in het
tekort aan boter, heeft men voorzien door
te bepalen, dat gezinnen wier inkomen ligt
beneden f 1400, of boter of margarine kun
nen koopen. Het verbruik zal nu terug-
loopen, maar in welke mate? Mocht het
niet voldoende zijn, dan kan verwacht wor
den, dat de grens van het inkomen hooger
zal worden gesteld.
Daarentegen kan men verwachten, dat in het
voorjaar de boterproductie zal stijgen en dus
een andere regeling zal worden getroffen.
Wat de melk betreft, n.l. de consumptiemelk,
daarvoor zal eveneens een distributie-regeling
worden getroffen. Men moet evenwel begrijpen,
dat het niet eenvoudig is een standaard-soort
vast te stellen. Zeker is het dat een hoog vet
gehalte niet evenredig is met de voedingswaarde
Dat de prijzen van het brood zijn verhoogd,
wordt natuurlijk bij den consument niet gun
stig ontvangen, doch geheel ten onrechte. Wan
neer de overheid zulk een maatregel neemt, dan
moet zij rekening houden met de belangen van
allen, zoowel boeren als bakkers, als transpor
teurs als consumenten. Welnu, èn de graan
prijs èn de transportkosten zijn hooger, terwijl
de bakkers met de broodoorlögen steeds min
der verdienden. Die toestand wordt nu in eer.
slag zoo goed als gesaneerd. De bakkers ver
dienen Iets meer en de boeren krijgen beter be
taald voor hun graan.
Wat de prijzen van het bruinbrood betreft,
die zullen niet overal worden verhoogd, omdat
zij hier op peil, daar beneden peil waren, d.w.z.
ook wat kwaliteit betreft. Nu heeft men één
standaard-samenstelling voor bruinbrood inge
voerd en de prijzen daaraan aangepast.
De prijs van het roggebrood zal niet worden
verhoogd. Voor sommige streken als het Noor
den en het Oosten van het land, waar rogge
brood volksvoedsel is, beteekent dit natuurlijk
een groot voordeel. Voor andere streken als
Holland, waar roggebrood als een soort luxe-
voedsel geldt, is dit van geen invloed.
Tenslotte nog een kleine opmerking. Het
teeken M.B. (melkbrood) zal niet meer een
waarborg behoeven te zijn, dat men inderdaad
melkbrood ontvangt. Immers, melk wordt niet
meer aan bakkers geleverd, doch dezen kunnen
hun bakvormen, waarin dit teeken staat, niet
op stel en sprong opruimen.
Wij lezen in de „Berlijnsche Tijdingen":
Naar uit Stockholm wordt vernomen, heeft het
Nederlandsch-Indisch Gouvernement thans be
sloten de Duitsche consuls en het consulaire
Duitsche personeel in Nederlandsch-Indië, die
sedert 10 Mei geïnterneerd waren, in staat te
stellen, naar het buitenland te vertrekken. Het
schijnt zelfs, dat een aantal consuls reeds over
Siberië naar Duitschland onderweg is. Wanneer
het vast staat, dat de Duitsche consuls inder
daad vrij zijn, mag men verwachten, dat de
Nederlandsche consuls in Duitschland, die als
vergeldingsmaatregel aldaar werden vastgehou
den, ook spoedig hun vrijheid zullen herkrijgen.
Deze consuls zijn overigens niet in den ge
wonen zin geïnterneerd geweest. Zü werden voor
rekening der Duitsche regeering in een mooie
Duitsche badplaats in een Kurhaus onderge
bracht, zoodat de wijze, waaroD zij behandeld
werden, wel schril afsteekt bij de behandeling
van de Duitsche consuls in Nederlandsch-Indië.
De vorige week zijn deze consuls naar Friedrichs-
hafen aan de Bodensee gebracht, en zij hopen,
weldra toestemming te verkrijgen, naar Zwitser
land te vertrekken.
werking tusschen de Amerikaansche en de
Britsche vloot in het Verre Oosten.
Reeds sinds twee maanden is een vrij groote
voorraad duikventielen voor Amerikaansche
duikbooten in Hongkong opgeslagen. Marine-
kringen aldaar gelooven, dat Hongkong als
steunpunt voor duikbooten in aanmerking zou
komen, ingeval de Engelschen hun stations in
het Verre Oosten ter beschikking zouden stellen
van de Amerikaansche vloot, en dat 25 duik
booten met 'n grooten actieradius uit Hongkong
in staat zouden zijn de transporten in de Chi-
neesche Zee op te vangen en aanzienlijke dee-
len van het Japansche leger in China zoo goed
als geheel af te snijden van hun toevoeren uit
Japan. De werfinstallaties van Hongkong zijn,
met uitzondering van duikventielen, geheel uit
gerust voor het herstellen van Amerikaansche
duikbooten.
Wij zijn niet in de stemming om te onder
handelen, zoo antwoordde de woordvoerder
van het departement van Buitenlandsche
Zaken te Tokio op de vraag, of Japan er bij
de Engelsche autoriteiten op zou blijven aan
dringen, dat de Hongkongweg gesloten zou
blijven. De opvatting van Japan, waaraan
reeds vaak uitdrukking is gegeven, is, dat
bij de indertijd getroffen overeenkomsten
omtrent de sluiting geen beperkte tijd werd
vastgesteld.
De benoeming van een nieuwen opperbevel
hebber van het Japansche leger in Zuid-China
trekt in de Japansche pers groote aandacht. De
benoeming van generaal Oesjirogi en de reeds
begonnen bomaanvallen op den heropenden
Birmaweg toonen, aldus de „Kokoemin Sjim-
boen", dat de Japansche weermacht vastbesloten
is het hoofd te bieden aan den nieuwen toe
stand. De heropening van den Birmaweg toont,
dat Engeland en de Vereenigde Staten de be
doeling hebben in het Verre Oosten geleidelijk
grooteren invloed te verwerven. De bedoelingen
der beide staten om Japans acties tot de vesti
ging van een nieuwe orde te belemmeren wor
den steeds duidelijker. Wanneer Engeland en
Amerika ook in het vervolg dergelijke vijandelijke
maatregelen blijven uitvoeren, zal Japan radicaal
daar tegen optreden. Van al deze standpunten
gezien, aldus de „Kokoemin Sjimboen", is de
benoeming van Oesjirogi des te opmerkelijker.
Over de krijgsverrichtingen in China meldt
het Japansche weermachtsbericht, dat Ja
pansche strijdkrachten sedert 18 October na
succesvolle tegenaanvallen op de resten van
de 77ste en de 79de divisie van Tsjoeng-
king, welke trachtten het belangrijke ver-
keerscentrum Tsjoeki te heroveren, hun op-
marsch voortzetten.
Te Beiroet werd een bericht uit
Jerusalem ontvangen, dat Zondag
in de hoofdstad van Palestina voor
de eerste maal luchtalarm is ge
geven. Het alarm duurde een half
uur.
BERLIJN, 21 Oct. Semi-officieel wordt ge
meld:
Het doel der reis van den rijksleider en
chef der Duitsche politie Himmler naar
Spanje is, naar men in politieke kringen
hier verneemt, een tegenbezoek te orengen.
Men zal zich herinneren, dat Serrano Su
ner als Spaansch minister van Binnen-
landsche Zaken gedurende zijn verblijf te
Berlijn ook uitvoerige besprekingen met
Himmler heeft gehad. Naar aanleiding van
een vraag van buitenlandsche journalisten
heeft de Wilhelmstrasse deze opvatting be
vestigd en verklaard, dat Himmler de be
sprekingen met Suner zeker zal voort
zetten. Juist in oorlogstijd, aldus zegt men
in politieke kringen, spelen de vraagstuk
ken van den veiligheidsdienst, die in
Duitschland onder leiding van Himmler
staat, een niet ondergeschikte rol.
Verder wordt uit Madrid bericht dat ter eere
van den chef der Duitsche politie, rijksleider
SS Himmler, door den minister van Buiten
landsche Zaken, Serrano Suner een diner is
aangeboden, waartoe talrijke Spaansche, Duit
sche, Italiaansche en Japansche persoonlijk
heden waren uitgenoodigd.
KABOEL, 21 Oct. (DNB) Vinoba, een der
medewerkers van Gandhi voor de organisatie
van de „civiele ongehoorzaamheid", is in de
nabijheid van Wardha gearresteerd, waar hij
eenige pacifistische toespraken hield.
Later meldde Reuter uit Wardha dat Vinoba
veroordeeld is tot drie maanden gevangenisstraf.
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
Er waren steeds menschen, die ons bekeeren
wilden van onzen boozen levenswandel. Ze
vonden ons niet soliede genoeg. We gingen
volgens hen niet vroeg genoeg naar bed en
we stonden veel te laat op. Onze dagindeeling
was er absoluut naast, want we maakten uit
den nacht een dag en als andere stervelingen
allang aan het werk waren dan zaten wij pas
aan het ontbijt! Het was opmerkelijk, hoe
nauwkeurig deze brave medeburgers van ons
doen en laten op de hoogte waren. Maar aan
hun goeden wil mocht niet getwijfeld worden
en derhalve lieten wij ze maar praten. Wij
trokken ons van hun predicatie niet meer aan
dan beleefdheidshalve strikt noodig was en
gingen verder onzen weg in de voetstappen
onzer voorvaderenOnze lijfspreuk bleef:
Een mensch zijn lust is een mensch zijn leven!
Er. voor een radicale verandering achtten wij
ons niet meer vatbaar.
TOKIO, 21 Oct. (Domei) De woordvoerder
van het departement van Buitenlandsche
Zaken heeft hedenavond een mededeeling
uitgegeven, waarin wordt bekend gemaakt,
dat de besprekingen te Batavia vlot vorde
ren. Tevens wordt hierin medegedeeld, dat
de speciale Japansche afgezant naar Neder
landsch-Indië, Kobajasji, tijdelijk naar
Tokio terugkeert om aanwezig te zijn bü de
officieele plechtigheden ter gelegenheid van
den 2600sten herdenkingsdag der stichting
van het Japansche Rijk, en tevens om een
tusschentijdsch rapport in te dienen en de
regeering te raadplegen over de onderhan
delingen te Batavia.
Het communiqué luidt: „Isjitzo Kobajasji, die
naar Nederlandsch-Indië is gezonden met het
speciale doel onderhandelingën te voeren met
de Nederlandsche kolonie, heeft besloten tijdelijk
naar Japan terug te keeren, aangezien het noo
dig voor hem is aanwezig te zijn bij de plechtig
heid der herdenking van den 2600sten verjaar
dag der stichting van het Japansche Rijk en
tevens om rapport uit te brengen aan de regee
ring en haar te raadplegen over zijn onderhan
delingen. Tijdens de afwezigheid van Kobajasji
zullen de onderhandelingen te Batavia, die vlot
vorderen, uiteraard worden voortgezet tusschen
den consul-generaal, Ottaji Saito, en Tomotsune
Ohta, het voornaamste lid van den staf der Ja
pansche delegatie, en de Iftderlandsch-Indische
delegatie."
Uit Batavia meldt Domei, dat de Japansche
en Nederlandsche delegaties gemeenschappelijk
een communiqué hebben uitgegeven, dat als
volgt luidt:
„Aangezien zij zijn belangrijke diensten aan
het kabinet niet langer kon ontberen, in het
bijzonder met het oog op de komende zitting
van den keizerlijken landdag, heeft de Japan
sche regeering Kobajasji verzocht zoo spoedig
mogelijk terug te keeren. Kobajasji vertrekt 21
October uit Batavia om zich aan boord te be
geven van de „Nisjiran Maroe", die op 22 Octo
ber Soerabaja verlaat. Het vertrek van Koba
jasji zal geen enkelen invloed uitoefenen op den
voortgang der onderhandelingen, die zullen wor
den voortgezet door consul-generaal Ottaji Saito
en den secretaris van het Japansche departe
ment van Buitenlandsche Zaken, Tomotsune
Ohta, aan Japansche zijde."
Een tweede bericht uit Batavia aan Domei
luidt als volgt:
„Ofschoon de Japansche minister van Handel
en Nijverheid. Kobajasji, van zijn regeering op
dracht heeft gekregen terug te keeren, heeft hij
toch verklaard, dat het in zijn bedoeling ligt
naar Batavia terug te keeren, teneinde de onder
handelingen voort te zetten."
In een interview met vertegenwoordigers
van de pers zeide Kobajasji: „Ik keer slechts
naar Japan terug in verband met regeerings-
instructies, die mij verzochten vóór 10 No
vember aanwezig te zijn. Ik heb het voor
nemen zoo spoedig mogelijk naar Batavia
terug te keeren, na deelgenomen te hebben
aan de plechtigheid en na aan de Japansche
regeering rapport te hebben uitgebracht over
de onderhandelingen."
Maar thans is het alles heel anders gewor
den. Plotseling zijn ook wij door en door fat
soenlijke menschen geworden, die bijtijds op
staan en eenige uren vóór middernacht ter
ruste gaan.
Wij doen dit niet zoozeer onder den invloed
van hen, die ons een voorbeeld van degelijkheid
wilden zijn als wel onder den druk van om
standigheden, welke oneindig veel sterker ble
ken dan wij. O'est une question de guerre,
Berlijn is een „ville morte" geworden, een pro
vinciestad, waar men het mondaine nachtleven
niet kent en dan ook maar doet, alsof men het
niet wenscht te kennen. En de menschen, die
ons eertijds van onzen boozen levenswandel
bekeeren wilden, schijnen bepaald schik in het
geval te hebben. Want als we 's morgens voor
het open raam staan te geeuwen (natuurlijk
achter onze linker hand!) dan knikken ze ons
toe met een knipoogje van „ziet u nou wel,
dat het zoo veel verstandiger is?" En als we
tusschen tienen en twaalven naar den schuil
kelder gealarmeerd worden, dan blijkt er zoo
nu en dan bij wijze van troost een fleschje bier
beschikbaar te zijn. Speciaal voor ons!
„U zult er rekening mee moeten houden, dat
het sluitingsuur binnenkort nogmaals vervroegd
wordt!" Zoo hoorden we den waard van een
onzer stamlokalen zeggen en op onze vraag,
of dat nu als mop bedoeld was, kregen we
£en antwoord, dat vor zulk soort moppen de
tijd veel te ernstig is.
Onder ons gezegd: men zou eerder van een
nieuwe nachtindeeling dan van een nieuwe
dagindeeling kunnen spreken, want het ge
sprek van den dag loopt algemeen over de al
of niet gestorde nachtrust. Nog nooit schijnen
de menschen zulk een geweldige beteekenis aan
een stoorloozen nacht toegekend te hebben.
Vroeger hoorde men daar haast nooit over
praten, liet men zijn horloge in zijn vestzak
zitten, kwam het op een uurtje vroeger of
later niet aan, gaf de gezelligheid den door
slag, citeerde men schertsend de spreuk; „Dem
Glücklichen schlagt keine Stunde!" Maar ook
te dien opzichte heeft de oorlog de publieke
meening gewijzigd. Voor de vervulling van zijn
dagelijksche taak heeft men een bepaald aan
tal uren ongestoorden slaap hard noodig en
naast het voedingsprobleem en het kleedings-
vraagstuk is thans de nachtelijke rust plotse
ling een actueel thema geworden. Hetgeen on
der de huidige omstandigheden waarlijk niet
zonderling genoemd kan worden. Want de
Rijkshoofdstad staat de laatste weken vrij ge
regeld aan nachtelijke luchtaanvallen bloot en
het is reeds een paar maal voorgekomen, dat
we door zulk een onwelkom bezoek in den
meest letterlijken zin van het woord uit ons
bed gebombardeerd werden.
Merkwaardig genoeg heeft door deze nach
telijke stoornis de dag aan bekoring gewon
nen. Men staat 's morgens op met het gevoel;
ziezoo, al weer een dag gewonnen Men be
groet het feit, dat de zon is opgegaan, dat
men zijn dagtaak mag vervullen, dat het leven
plotseling weer zijn normalen gang gaat, dat
het verkeer begint toe te nemen, dat de men
schen weer aan het werk gaan en dat er een
nagenoeg absolute zekerheid voor ons allen
bestaat om ongestoord te arbeiden. Wij erken
nen dat als een onverdiend voorrecht, want in
de kranten lezen we thans voortdurend, hoe
Londen en andere Engelsche steden dag en
nacht uit de lucht bewerkt worden, zoodat de
bevolking uren achtereen haar heil in der.
schuilkelder moe zoeken. Zoover is 't bij ons
gelukkig nog niet en daarom schikken wü ons
willig naar de nieuwe dagindeeling.
