Griekenland in oorlog
Turkije op den
tweesprong
Het vraagstuk van den wederopbouw
Tusschen Brennero
en Florence
Het interview van den
Rijkecommissaris
Het Rijksarbeidsbureau
Uiteenzetting van
dr. Ringers
DINSDAG 29 OCTOBER 1940
BE MOTITÏE
-AiSTERDAMSCHE BANK N.V. - AMSTERDAM'
Rente voor
deposito's
HOEST EN
VERKOUDHEID/
Kerkelijk leven
AMSTERDAM.C
De telefoon groeit weer
Afscheid burgemeester Janssens
van Blerick
D. W. Brand's 52ste Effectenveiiing
WOENSDAG 30 OCTOBER 1940
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1940
D. W. BRAND - AMSTERDAM-C.
Examen apothekers-assistent
Voor groote bedragen en termijn
deposito's volgens overeenkomst.
Gewichtige eerste schrede
Veertigjarig priesterfeest
J VVIJ LUISTEREN NAAR..
Woensdag 30 October
Materialen-voorziening
Academische examens
R. K. Universiteit
SCHAATSEN
Ernst Baier en Maxi Herber in
het huwelijk getreden
Zweden en de wintersport
Italië heeft gisteren den achttienden ver-
Jaaraag van denf„marsch naar ttome" op wel
zeer merkwaardige wijze herdacht. In den
vroegen ochtend van den 28sten October mar
cheerden de Italiaansche troepen over de
Grieksch-Aibaneesche grens en enkele uren
later verwelkomde Mussolini den Führer, die
naar Flornce was gekomen, om opnieuw met
den As-genoot een onderhoud te hebben. Twee
zensationeele feiten derhalve, het eene op m i 1 i-
t a i r, het andere op politiek gebied, waar
van de gevolgen nog niet te overzien zijn en wel
ker verband slechts te gissen valt.
Tusschen de ontmoeting op den Bremter en
die van gisteren in de palazzi Vecehio en Ric-
cardi to Florence ligt een lawine van gebeurte
nissen, welke, vooral de laatste dagen, met
zoo n snelheid over ons zijn gekomen, dat het op
het oogenblik nog vrijwel onmogelijk is ze in dt
goede orde te plaatsen en op de juiste wijze te
tvaardeeren. Alleen dit weten wij echter zeker:
al deze gebeurtenissen zijn gericht op dit eene
doel, de nederlaag van Engeland,
en, onafscheidelijk daarmee verbonden, den op.
bouw van een nieuw Europa onder lei
ding van Duitscbland en Italië. Wanneer wü
in dit licht de politieke gebeurtenissen der laat
ste dagen, Hitiers besprekingen met Laval
en Fétain, zijn ontmoeting met Franco, de con
ferentie te Florence bezien, dan wordt alles
veel duidelijker, óók Italië's militaire actie te
gen Griekenland.
In Griekenland immers ziet de As niets an
ders dan een der laatste bolwerken der Brit
ten op het continent van Europa; in Grieken
land ook treffen zij Engeland op een van-zijn
gevoeligste plaatsen, omdat het door zijn lig
ging, in het Oostelijk deel der Middellandscne
Zee, op den weg naar het Nabije Oosten, Syrië,
Palestina en Egypte als het ware een knooppunt
vormt van Britsche interessen.
Reeds lang was de verhouding tusschen do
Spil en Athene gespannen. De Engelsche g a-
rantieverklaring aan Griekenland be
schouwden Rome en Berlijn als een rem in het
pacificatiewerk van Zuid-Oost-Europa. En
vooral na de Jongste bijeenkomst op den Bren
ner, waarbij besloten werd het werk op den Bal
kan met krachtige hand aan te pakken, nam
de spanning toe. Roemenië, eens het machtigste
bolwerk der Fransche en Britsche politiek in
Z. O.-Europa, evenals Polen en Griekenland
destijds door Londen en Parijs tegen een agres
sie gegarandeerd, werd het eerst aan den Engel-
schen greep onttrokken. Koning Carol ging heen
en een nieuw regiem, onder den jongen koning
Michaël en den staatsleider Antonescoe, nauw
verbonden met de As-mogendheden, begon. Roe
menië werd inde nieuwe orde ingeschakeld
zonder bloedvergieten, zonder oorlog. Het had
een nieuwe garantie, ditmaal van Duitschland,
dat met zijn troepen Roemenië's kwetsbaarste
streken, daar namelijk waar de oliebronnen ge
legen zijn, bezette, teneinde ze tegen sabotage
of aanvallen uit de lucht te beschermen.
Sinds deze bezetting heerschte er een ner
veuze spanning in Griekenland. De Grieken
voelden het gevaar, dat in de Britsche garan
tie school niet alleen in politieken, maar ook in
militairen zin. Voegt men daarbij nog de her
innering aan den vorigen oorlog, toen Grieken
land na het heengaan van koning Constantijn
zich met de Geallieerden verbond, later de ern
stige incidenten met Italië (Korfoe), de zware
binnenlandsche politieke crisissen, welke het
land in de jaren na den oorlog doormaakte,
vooral na zijn nederlaag tegen het jonge
Turkije van Kemal Pasja, den lateren Ata-
turk en tenslotte den naijverigen buurman
Bulgarije dat den laatsten tijd zijn aanspra
ken op Thracië en een toegang tot de
Egeïsche Zee steeds krachtiger deed gelden, dan
ziet men, dat het geen verwondering behoefde
te wekken, dat er in Athene een nerveuze stem
ming heerschte. De mobilisatie-maatregelen,
door Metaxas de laatste weken genomen, waren
een goede barometer van den toestand.
Reeds stond een leger v an 320 000 man aar. de
Albaneesche en Thracische grens om op alle
gebeurlijkheden voorbereid te zijn. In het Wes
ten voelde Griekenland de dreiging van Albanië,
ln het Zuiden lagen voor zijn blauwe kusten de
zware ooj-logsschepen der Britsche vloot. Een
tijdlang wist de regeering de neutraliteit bij de
gratie der groote mogendheden te handhaven,
totdat de Duce gisteren, nadat zich aan de
Grieksch-Aibaneesche grens een aantal inci
denten hadden voorgedaan, zijn troepen het be
vel tot den opmarsch gaf, waardoor de As voor
het eerst in dezen oorlog thans ln een strijd is
gewikkeld met een mogendheid, die dictatoriaal
geregeerd wordt.
Toen Koning George II in 1935 voor den
tweeden keer de kroon aanvaard had, bemerk
te hij spoedig, dat het onmogelijk was een par
lementaire regeering te vormen. Daarom gal
hij in 1936 aan Metaxas, den huidigen minister
president, opdracht met decreten te regecren.
En wat jarenlang niet mogelijk geweest was
geschiedde: Griekenland beleefde eenige jaren
van rust. Niet weinig heeft hiertoe ook bijge
dragen de dood van den witten leeuw van Kre
ta, Venizejos.
Over het verloop van den strijd en de moge
lijke gevolgen van deze uitbreiding van den oor
log tasten wij nog in onzekerheid. Het lijkt
vrijwel zeker, dat de Grieksche regeering een
beroep op Engeland zal doen om te hulp te
komen. In welken vorm Londen eventueel
hulp zal verleenen, weten wij evenmin. Het
lijkt ons niet onmogelijk, dat Engeland op zijn
beurt ook eenige Grieksche eilanden in de Jo-
nische en vooral in de Egeïsche Zee zal trach
ten te bezetten.
Van de grootste beteekenis is ook, hoe Turkije
dat een bondgenootschap met Griekenland en
een militair pact met Engeland heeft, zal rea-
geeren. Ankara, blijkbaar volkomen verrast dx>i
ret verloop van den oorlog de nederlaag van
Frankrijk veranderde heel de situatie in het
Nabije Oosten is tot dusverre zijn verplich
tingen, welke uit het pact met Londen voort
vloeiden, niet nagekomen. Maar wat zal Turkije
thans doen, nu de oorlog zóó dicht bij zijr.
grenzen nadert en het bijna gedwongen wordt
een keus te doen: vóór of tegen de As? Ook
Turkije is in dezen oorlog in een steeds moei
lijker positie geraakt, vooral' ook door dc
stroeve betrekkingen met Moskou. Nog steeds
schijnt in Ruslands houding, zooals Molotof die
in zijn rede van 31 October van het vorig jaar
kenschetste, geen verandering gekomen: „Tur
kije heeft zijn voorzichtige politiek van neutra
liteit definitief verlaten en is binnen den kring
van den zich uitbreidenden Europeeschen oor
log getreden. Of Turkije dit niet zal berouwen,
dat willen wij niet voorspellen," aldus sprak
toen de volkscommissaris voer Buiteniandsche
Zaken. En de jongste berichten wijzen eerder op
een verscherping dan een toenadering in de be
trekkingen tusschen beide mogendheden. Toch
zou men van den anderen kant uit het bericht
dat Eden bij zijn bezoek aan Egypte en het Na
bije Oosten geen besprekingen zal voeren te An
kara of Istanboel kunnen condudeeren dat
de Turksche regeering neg geen definitief be
sluit genomen heeft en nog steeds aarzelt.
Merkwaardig is ook, dat de Führer gasteren
den Turkschen staatspresident nog zijn ge-
lukwenschen heeft aangeboden naar aanleiding
van de stichting van de Turksche republiek.
Vanzelfsprekend zullen de jongste gebeurte
nissen niet nalaten een geweldigen indruk te
maken op de Ver. Staten, waar vandaag over
een week de zoo belangrijke presidentsverkie
zingen zullen plaats hebben, zoo belangrijk, om
dat het Engeland van Churchill op Amerika al
zijn hoop gebouwd heeft. Het is niet onmogelijk,
dat wij de koortsachtige activiteit der As-
tnogendheden mede ook in dit verband moeten
zien. Hoe zal het Amerikaansche volk bij de ver
kiezingen reageeren, wanneer Hitler en Musso
lini tegenover de Ver. Staten een Europeesch
continent plaatsen, dat zij volkomen in hun
macht hebben en dat zij reeds bezig zijn op
nieuw op te bouwen, en waarbij ook Frankrijk,
Spanje en de Balkan hun medewerking toezeg
gen?
En hoe zal Engeland reageeren, nu zijn vloot,
zoowel in het Westen als in het Oosten van
de Middellandsche Zee door de As uit
haar tent gelokt wordt: Spanje, dat zijn oog
'gericht houdt op Gibraltar, Frankrijk, dat in
principe bereid schijnt zich nauw bij de As-
mogendheden aan te sluiten en zich dus voor
gced van Engeland afwendt met alle mogelijke
gevolgen van dien, Griekenland, dat thans in
oorlog is, en Egypte met Alexandrië en het
Suez-kanaal waartegen Graziani met zyn troe
pen oprukt?
De 28ste October 1940 kan een dag zijn ge
weest van historische beteekenis voor het ver
loop van dezen oorlog. Hij kan den vrede
dichter bij hebben gebracht, hoe paradoxaal dit
ook moge klinken, maar hij kan ook den oorlog
verder verlengd hebben, daar hij steeds meer
uit zijn aanvankelijk door Duitschland en Italië
nagestreefde enge begrenzing geraakt, hetgeen
mogelijk juist Engeland en misschien ook
Amerika in hun verzet tegen de nieuwe orde
zal stijven.
Tusschen de bijeenkomst op den Brenner en
die te Florence is op diplomatiek terrein een
felle strijd uitgevochten tusschen de As en
Engeland, waarvan de eindbeslissing nog niet
gevallen schijnt. Wat zal de conferentie van
Florence Europa brengen?
De telefoon is een gevoedige barometer van
het maatschappelijk leven. Het was daarom te
verwachten, dat de ontwrichting, welke de oor
logsdagen van Mei brachten, een ongunstigen
invloed op het aantal telefoonaansluitingen zou
hebben.
In Mei waren er bij de rijkstelefoon 584 op
zeggingen méér dan er nieuwe aanvragen bin
nenliepen. In Juni steeg het surplus der opzeg
gingen zelfs tot 1998.
Het mag zeker een gelukkig verschijnsel wor
den genoemd, dat deze exodus van telefoon-
abonné's na twee maanden tot staan is geko
men. In Juli overtrof het aantal aanmeldingen
dat der opzeggers reeds met 217. In Augustus
steeg het surplus der aanmeldingen tot 481 en
in September tot 684, waarmede het groeitempo
van de laatste maanden van het vorige jaar
wederom wordt benaderd.
In deze cijfers zijn de fluctuaties ddr telefoon
abonnee in de drie groote steden, waar de tele
foon tot voor kort nog door de gemeente werd
geëxploiteerd, niet begrepen. Voor Rotterdam,
waar de oorlogsgevolgen het merkbaarst zijn,
kunnen nog geen cijfers worden gegeven. In
Amsterdam en 's Gravenhage was er over Mei
een teruggang van resp. 940 en 344 abonné's,
over Juni beliepen deze cijfers resp. 481 en 671,
over Juli 263 en 19. Daarna trad ook hier weder
een stijging in, welke in Augustus 27 en 101 en
in September 100 en 136 beliep. Ook in de hoofd
stad en in de residentie is dus de telefoon weer
groeiende.
In een algemeene receptie heeft Burgemees
ter Janssens, oud-burgemeester van Blerick, af
scheid genomen van zijn oud-gemeentenaren,
die door de samenvoeging Venlo—Blerick bij
Venlo gekomen zijn. Talloos velen maakten van
de gelegenheid gebruik om voor den laatsten
maal hun opwachting te maken bij den schei
denden burgemeester. Onder de aanwezigen be
vonden zich o.m. de geestelijkheid der onder
scheidene parochies, de wethouders en raadsle
den en nog tal van andere vooraanstaande per
sonen.
Burgemeester Janssens, die thans burgemees
ter wordt van de nieuwe gemeente Maasbree,
zal zich te Baarlo vestigen.
van
ts op aanvraag vanaf
gratis verkrijgbaar. j
BIJVOEGINGEN op te nemen in het
Supplement kunnen worden aangenomen
tot
Keizersgracht, 215 Telefoon 42600.
(Vervolg)
De Nederlandsche dienst der werkverschaf
fing is bovendien door organisatorische maat
regelen in staat gesteld, rechtstreeks en doel
treffend het werkloozenvraagstuk op te lossen.
Zoo wordt door uitbreiding van de steunmaat
regelen aan een groot aantal werkloozen, die
ten deele sedert jaren niet meer gewerkt neb
ben, weder arbeid en brood verschaft. Daaren
boven wordt ernaar gestreefd, de ontslagen in
het Nederlandsche bedrijfsleven tot de meest
dringende gevallen te beperken. Voorts is het
streven, orders uit Duitschland bij de Neder
landsche industrie te plaatsen, om op deze
wijze nieuwe werkgelegenheid te scheppen.
Vraag: welke vorderingen maakt de aanpas
sing van het Nederlandsche economische leven?
De Nederlandsche landbouw is reeds in
uitgebreide mate in het genot van de hem
binnen de omraming van de grootduitsche
economische ruimte geboden mogelijkheid
tot afzet, en wel tegen prijzen, welke aan
zienlijk beter zijn dan de vroeger door En
geland geboden, met de conjunctuur wisse
lende, prijzen, die over het algemeen slechts
met behulp van Rijkssteunmaatregelen
voortzetting der productie toelieten. Hier
voltrekt zich dus de heroriënteering naar het
in het Oosten liggende afzetgebied vanzelf.
De landbouw streeft er met succes naar. den
aanwezigen veestapel met de producten van het
eigen bedrijf in stand te houden, waarbij net
gunstige weer het winnen van extra hoeveel
heden ruw voer buitengewoon begunstigd heeft.
Daarom kan verwacht worden, dat zoowei de
hier te lande gevolgde, alsook de door den
Reichsnahrstand beproefde methoden tot uit
breiding en verbetering van de eigen produciie
een aanzienlijk deel van de hoeveelheid vee
voeder, die tot dusver werd ingevoerd, zullen
kunnen doen vervallen. In geen geval dienen
echter deze maatregelen het karakter van Ne
derland als uitgesproken veredelingsland op den
duur te doen verdwijnen.
De industrie is bezig, met de vertegen
woordigers van het Duitsciie bedrijfsleven
onderhandelingen te openen op basis van
rechtsgelijkheid, welke de arbeidsverdeeling
ln het gebied van Europa dcor aecoorden
moeten waarborgen. Aan te nemen valt,
dat het Nederlandsche economische leven
op grond dezer plannen in verhoogde mate
opdrachten met vastgestelde prodüctie-
voorwaarden zal vinden en daarmede nieu
we arbeidsmogelijkheden scheppen.
Vraag: Hoe is de ravitallleerirgspositie van
de Nederlandsche bevolking op het gebied van
levensmiddelen en voorwerpen van dagelijksch
gebruik?
De ravitailleering van de Nederlandsche be
volking is in denzelfden omvang en volgens.de
zelfde methoden als ln Duitschland gewaar
borgd. De hoeveelheden levensmiddelen en tex-
tielfabrikateti, die ieder toebedeeld worden, zijn
met geringe afwijkingen, welke uit plaatselijke
consumptiegewoonten voortvloeien, gelijk aan
de rantsoenen in Duitschland. Er is zorg voor
gedragen, dat de bepaalde hoeveelheden in vol
len omvang ter beschikking staan.
Vraag: Hoe ontwikkelt de samenwerking tus
schen de Duitsche en Nederlandsche instanties
zich?
In beginsel wil de bezettende macht in
Nederland loet bestuur door de autoriteiten
des lands zelve laten uitoefenen. Zij
heeft zich er derhalve in wezen mee
vergenoegd by de centrale Neder
landsche bestuursinstanties een leiden
den staf te vestigen, die er voor zorgt, dat
de belangen van de bezettende macht vol
gens de eischen van het oogenblik gewaar
borgd biyven. Het Nederlandsche volk
wordt derhalve door zijn eigen autoriteiten
en ambtenaren bestuurd. Ook de uit voor
zong ingevoerde distributie-maatregelen ge
schieden door de Nederlandsche instanties.
Een grootere inmenging in het bestuurs
apparaat vond eigeniyk slechts op het ge
bied van de werkgelegenheid plaats, daar
de opheffing der werkloosheid den Duit-
schen autoriteiten byzonder ter harte gaat
en de Nederlandsche ambtelijke instanties
niet beschikken over de ervaring en tech
niek om deze opgaven ten volle recht te
doen wedervaren. Derhalve zijn by de af-
zonderiyke arbeidsbeurzen Duitsche ambte
naren aangesteld. Voor het overige bestu
ren de Nederlanders zich zelf op alle ge
bieden van het economisch leven, de cul
tuur, het politiewezen enz.
De Nederlandsche ambteiyke instanties toonen
over het algemeen volledig begrip voor de
eischen der Duitsche instanties, zoodat cue sa
menwerking zich zonder wryving voltrekt. Ja,
Nederlandsche bestuursinstanties hebeen zelts
erkend, dat de bestuurstaak met de Duit
sche autoritaire instanties op veel snellere
en reeds om die reden doelmatiger en succes
voller wyze verricht kan worden dan volgens
de vroeger toegepaste methoden. Er heerscht
een voortdurende openhartige gedachtenwisse-
ling tusschen de leidende Duitsche en Neder
landsche Instanties. Men streeft er van beide
zyden naar elkander den arbeid wederkeerig te
verlichten en tr.en vindt aan Nederlandsche zijde
het streven om zich met de Duitsche gedach-
tenwereld vertrouwd te maken.
Vraag: zal de erkenning van de noodzakeiyk-
heid van Duitsch-Nederlandsche economische
samenwerking cot nieuwe opvattingen m de
economische en sociale denkwijze leider?
Ik geloof Inderdaad, dat de nieuwe omstan
digheden het Nederlandsche volk boven standen
en klassen zal verheffen tot de erkentenis van
zijn lotsverbondenheid, zoodat de economische
belangen niet meer, zooals totdusverre veelal,
op den voorgrond zullen staan.
De noodzaak tot economische reorganisatie en
de gemeenschappeiyke zorg voor de toekomst
van het volk zullen het inzicht in de hand
werken, dat het volk er niet is ter wille van
het bedryfsleven, maar het bedrijfsleven voor
het welzijn van het volk. Zulks temeer, daar de
Nederlanders zich er thans met hun eigen
oogen van kunnen overtuigen, dat het econo
mische leven van het Groot-Duitsche Rijk, dat
niet berekend Is op kapitalistische belangen
maar op de behoefte van het volk geenszins
naar een vyandeiyke propaganda zoo dik
wijls beweerde een beperking van het Initia
tief en de verantwoordelijkheid van het individu
beteekenrt, doch in tegendeel een verhoogde ont
plooiing van alle economische mogelijkheden.
Een dusdanige ontwikkeling ls natuuriyk geen
zuiver materieel, doch een geesteiyk proces,
waarby in de plaats van het individueel belang
de gedachte aan de gemeenschap treedt.
Er zijn overigens ln Nederland reeds beóry-
ven, welker leiding deze verantwoorselykheiü
jegens de ondergeschikten duidelijk inziet en er
zyn ook reeds veelal instellingen voorhanden,
die weliswaar voorloopig nog meer het karakter
van liefdadigheidsbemoeiing dan dat van
plichtsvervulling op grond van een grootei
rechtsbezit vertoonen. Het besef van een natio
nale en tevens sociale verantwoordeiykheld zal,
naar ik geloof, ook in Nederland een front van
alle werkers doen ontstaan.
Vraag: vallen er teekenen van een denkwijze
ln de richting van een economie, die zich over
het groote gebied van Europa uitstrekt, waar
te nemen?
Daaromtrent kan opgemerkt worden, dat
de leidende Nederlandsche kringen van huis
uit gewoon zyn in groot verband te denken.
Het is derhalve ook begrypelijk, dat de
voorwaarden vcor dit denken in dr richting
van een groot economisch gebied juist in
Nederland beslist aanwezig zijn. Beslissend
ls of de toonaangevende kringen in staat
zyn de nieuwe situatie juist in te zien en
dienovereenkomstig hun bes.lssingen te ne
men. Veelal kan reeds geconstateerd wor
den, dat met initiatief en in constructieven
zin medegewerkt wordt by het denken en
den landbouw, die zich reeds als het groote
veredelingsland voor het Europeesche gebitd
beschouwt, als ook voor de nijverheid en
vooral voor den handel, die de bijzonder
stige ligging van Nederland ais invalspoort
voor de overzeesche landen in het Europee
sche gebied beseft.
UTRECHT. Opgeroepen 6 candidaten. Ge
slaagd de dames C. W. M. Pompe, IJsselstein;
M. A. G. Smeets Utrecht; A. I. Bos, Den Hel
der en de heer A. M. Berg, Utrecht»
Direct opvraagbaar pCt. rente ®s jaars.
Het jongste nummer van het orgaan „Werk
en Steun", bevat een beschouwing naar aanlei
ding van het besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Sociale Zaken, op
genomen ln het Verordeningenblad no 30,
waarby de arbeidsbemiddeling tot rykszaak is
aangewezen.
Daarin lezen vrij o.a.:
Dikwyis pleegt een eerste schrede wankel te
zijn, doch van deze op het pad der arbeids
bemiddeling kan dit geenszins gezegd worden,
Integendeel, met forschen tred ls het eerste
doel: arbeidsbemiddeling, bereikt.
De ryksdienst der werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling ls herdoopt in Ryksarbeids-
bureau, de rechten en verplichtingen van eerst
genoemde gaan over op laatstgenoemde.
Het bestaat uit een hoofdbureau en geweste-
ïyke bureaux.
Gedacht is aan de oprichting van 37 „geweste-
lyke arbeidsbureaux", welke in de plaats treden
van de thans bestaande 42 districtsarbeidsbeur
zen, terwyi 147 „bykantoren" de ongeveer 1000
agentschappen der arbeidsbemiddeling zullen
vervangen.
Men zou geneigd zijn by de benaming „ge
westelijk arbeidsbureau" te denken aan een
ambtsgebied, welks grenzen samenvallen met
die van een provincie of „gewest".
Behalve het feit, dat ook ditmaal biykens de
voergenomen Indeeling niet met provinciale
grenzen rekening gehouden wordt, valt uit het
schema voor de uiteriyke organisatie van het
Ry lisarbeidsbureau af te leiden, dat een her
waardeering van de geografische indeeling, een
poging tot vorming van gewesten, welke een
economische eenheid vormen, op het program
ma staat.
Hoewel omtrent een voornemen tot wijziging
van het karakter der werkloosheidsverzekering
van „vrijwillig" in „wettelijk verplicht" nog niets
gezegd wordt, is het byna ondenkbaar, dat het
Werkloosheidsbesluit 1917 zonder meer nog een
lang leven beschoren zal zun.
Er zijn reeds te ernstige pogingen onderno
men om te komen tot een wetteiyke regeling en
de omstandigheden zyn inmiddels zoodanig ge-
wyzigd, dat het inslaan van een nieuwen koers
welhaast onvermüdelijk is te achten.
Dat onder de genomen beslissing: „arbeids
bemiddeling rykszaak" de arbeidsbemiddelings-
wet 1930 zou ineenschrompelen tot minder dan
de helft van haar oorspronkelijk aantal artike
len (van 64 tot 30) was te voorzien.
De ondergeschiktheid aan de gemeentebestu
ren is terstond opgeheven.
Tydens den overgangstoestand biyven de be
moeiingen met werkloozenzorg en wat dies meer
zy, althans voorloopig, aan de directeuren der
arbeidsbeurzen of agenten der arbeidsbemidde
ling, die daarmede belast waren, opgedragen.
Ook de gemeenten, die geenerlel bemoeiingen
met de arbeidsbemiddeling behouden, biyven
voorshands alle werkzaamheden in verband met
werkloosheidsverzekering en werkloozenzorg
verrichten.
Wanneer de splitsing van werkzaamheden,
voortvloeiende uit den nieuwen toestand, moei
lijkheden oplevert en niet in het belang van den
dienst zou zyn, dan ls de secretaris-generaal
zelfs bereid, voorstellen dienaangaande van ge
meentebesturen ln overweging te nemen.
Wijst het „althans voorloopig", het „voors
hands" in de richting van te verwachten nieuwe
schreden en dan op het terrein der materieele
werkloozenxg, het maacschappelyk steunwe-
zen? En is de bereidverklaring tot overweging
van voorstellen ter voorkoming van splitsing ln
werkzaamheden een symptoom van geneigdheid
tot behoud van centralisatie, wellicht een factor,
waarmede rekening gehouden wordt om het be
sluit „werkloozenzorg rykszaak" te vergemakke-
ïyken?
Wy vragen slechts, doch wachten met groote
belangstelling de eventueel nog komende din
gen af.
Het zou een wonder zijn, als zulk een gewich
tige eerste schrede door geen enkele meer werd
geyolgdl
Dan rug en borst inwrijven met
Dampo. Wonderlijk zooalsdathelptl
Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct.
Dr. J. Nagant, oud-lceraar Rolduc en oud
rector van het R. K. Ziekenhuis te Kerkrade,
thans sinds een paar maanden verblyvende in
het Sanatorium te Heerlen, vierde Maandag
zyn veertigjarig priesterfeest. In de kapel van
het St. Josephziekenhuis te Kerkrade celebreer
de de jubilaris een plechtige Hoogmis van dank
zegging. Er gewerden hem vele blijken van be
langstelling.
JAARS VUU), 414.4 M.
VARA-Uitzending
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramo'oon-
muziek. 12.00 VARA-orkest, 12.451.00
Nieuws- en economische berichten ANP,
1.001.15 Gramofoonmuziek, 5.00 Gramo-
ïoonmuziek, 5.15 Economische berichten
ANP, 5.30 Sylvia Amusementsorkest en so
list, 6.15 Gramofoonmuziek, 6.45 Actueele
reportage of' gramofoonmuziek, 7.007.15
Nieuwsberichteh ANP en sluiting.
KOOTWIJK 1875 M.
KRO-Uitzending
7.15 Wij beginnen den dag. 7.45 Gramo
foonmuziek 8.008.15 Nieuwsberichten
ANP. 12.00 Berichten, 12.15 Gramofoonmu
ziek, 12.451.00 Nieuws- en economische
berichten ANP, 3 45 Gramofoonmuziek,
6.00 Gramofoonmuziek, 7.007.15 Nieuws
berichten ANP en sluiting.
vwvwAW-vyvdV\
^WWrWAV,
In een druk bezochte vergadering van het
Instituut van ingenieurs, tezamen met 't Ne-
derlandsch instituut voor stedebouw en volks
huisvesting, heeft Maandag de algemeen ge
machtigde voor den wederopbouw, dr. ir. J.
A. Ringers, een voordracht gehouden over
het vraagstuk van den wederopbouw.
Dr. Ringers ving zyn rede aan mee mede te
deelen, hoe hij met eenige vooraanstaande des
kundigen reeds vóór den oorlog van 10 Mei j.l.
een nood-organisatie had opgericht, welke ten
doel had onze polders te behoeden vooi de cata-
strophale gevolgen van een eventueel bomoar-
dement. Een groot aantal transportabele be
malingsapparaten was reeds beschikbaar om,
indien een gemaal door een bom werd getroffen,
daar ter plaatse te kunnen worden opgesteld en
op die wyze erger te voorkomen. De opperbevel
hebber van land- en zeemacht was by de uit
voering van dit plan uiteraard nauw betrokken.
Enkele dagen na de capitulatie verzocht hy
den heer Ringers om bedoelde organisatie in te
schakelen en de inundaties droog te doen ma-
en. Dit geschiedde met veel succes. Intusschen
was de opperbevelhebber verder gegaan en had
den heer Ringers ook verzocht zijn medewer
king t* willen geven by het herstel van het
spoorweg-, land- en scheepvaartverkeer. Dit
moest zoo spoedig mogelyk weer ln orde ge
maakt worden met het oog op de voedselvoor
ziening en het kolentransport. Aangezien Ne
derland op dit gebied over uitstekende diensten
beschikt, is het werk van dr. Ringers hier in
hoofdzaak coördineerend geweest en het strekt
de directie van den Rijkswaterstaat en de di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen tot eer,
dat zy in zoo korten tyd de hun gestelde taak
hebben kunnen volvoeren. Met enkele byzon-
derheden illustreerde dr. Ringers de moeilijk
heden, welke hier overwonnen moesten worden,
met name het vele werk. dat verbonden was
aan het lichten, het repareeren en het weer in
de vaart brengen van de vele honderden ge
zonken binnenvaartuigen.
Echter was ook het probleem van den eigen-
lyken wederopbouw van steden en dorpen naar
voren gekomen en de opperbevelhebber droeg
t.> eveneens den heer Ringers op.
By dezen wederopbouw moet men twee ge
vallen onderscheiden. In de eerste plaats de
verwoestingen en beschadigingen, toegebracht
aan panden, welke min of meer geïsoleerd
staan en in de tweede plaats die, tengevolge
waarvan stadskernen en -wijken geheel of ge-
deeltelyk vernietigd zyn. De eerstbedoelde ge
vallen, de geïsoleerde dus, zyn betrekkelijk
eenvoudig, aangezien het huis bijna altyd opge-
bouw wordt op dezelfde plaats, waar het ge
slaan heeft.
Met den herbouw van een kem ligt de
zaak geheel anders. Daar streven wy er
naar uit het kwade iets goeds te laten
voortkomen en wenschen van de gelegen
heid gebruik te maken, een betere bebou
wing tot stand te brengen met ruimere
straten en grootere pleinen. Dr. Ringers
roerde hier in het voorbijgaan het vraag
stuk van de puinruiming in Rotterdam aan.
Spreker wees er vervolgens op. dat hy' het in
het algemeen aan de gemeentebesturen over
laat om de stedebouwkundigen aan te wyzen
om het plan voor herbouw op te maken. Aan
gezien de algemeen gemachtigde voor den we
deropbouw echter dit plan tenslotte moet vast
stellen, heeft hij zich voorzien van deskundige
adviseurs en deze heeft hy gevonden in het
bestuur van het Nederlandsch instituut voor
stedebouw en volkshuisvesting.
Zoo streven wü er naar iets tot stand te
brengen, dat technisch en aesthetisch in alle
opzichten verantwoord is en zich daarbü
aanpast aan onzen vaderlandschen geest,
die in het verleden getoond heeft werkelijk
wel iets te kunnen producecren, waar men
respect voor hebben kan.
Nauw met het vraagstuk van den wederop
bouw verbonden is het probleem van de ma-
terialenvoorziening. Aangezien hier moeilyk-
heden verwacht werden, ging men zich ernstig
toeleggen op het vraagstuk van de materiaal
besparing. Dit leidde tot uitvaardiging van de
bekende richtlynen ter besparing van mate-
rialenverbruik.
Dr. Ringers uitte in dit verband woorden van
erkentelykheid voor de medewerking, welke hy
hierby van iedéreen in den lande heeft on
dervonden. Naast de materiaalbesparing staat
de vervanging van materiaal, waar het bureau
van den algemeen gemachtigde thans ook uit
gebreide studie van maakt.
Onmiddellyk verband met den weder
opbouw houdt het vraagstuk van den nor
malen woningbouw. Wy moeten er voor zor
gen, dat wy niet komen ln dezelfde omstan
digheden als ln 1920, toen er een ernstige
woningnood heerschte. Er worden normaal
ln ons land 40.000 woningen gebouwd en
indien deze bouw een paar jaren stop zou
staan, zou men met een ernstig woning
tekort moeten rekenen.
Dit is niet noodig, indien er een behoorlyke
ordening op dit gebied wordt doorgevoerd. Die
woningbouw kan echter niet wachten op de
puinruiming en het maken van de plannen, Der
halve is besloten om dezen zoo veel mogelyk te
bevorderen. Hiervoor is indertyd uitgevaardigd
de hypotheekregeling 1940. Echter deed het ver-
schynsel zich voor, dat de menschen eerst wil
den weten, hoeveel schadevergoeding zy zouden
ontvangen. Derhalve is toen bekend gemaakt,
dat voor schade onder f 10.000, 100 pet. zou wor
den uitbetaald. Ook toen was het resultaat nog
zeer gering, omdat de menschen eerst de con
tanten in handen wenschten te hebben. Daarna
ls de voorschotregeling gekomen, zoodat 80 pet.
van de schade beneden f 10.000 uitbetaald zou
kunnen worden. Deze regeling begint nu door
te werken en op verschillende plaatsen van ons
land wordt thans gebouwd.
Niemand ontvangt eenige schadevergoe
ding, indien hy niet tot bouwen overgaat.
Het spreekt vanzelf, dat wy het geld van de
gemeenschap niet kunnen uitgeven en dan
toch groote gaten in ons land behouden.
Dr. Ringers gaf vervolgens nog een overzicht
van allerlei moeilykheden, welke met den weder
opbouw verband houden:
De grond moet onteigend worden en moet
weer opnieuw uitgegeven worden. Wat is nu de
waarde van den nieuw uit te geven grond?
Het spreekt vanzelf, dat deze in byna alle ge
vallen af zal wyken van de waarde van het oude
stuk grond. Aan den eenen kant mogen wy den
nieuwen grond niet onder de waarde uitgeven,
doch anderzyds mag de nieuw uit te geven grond
ook niet te zwaar worcen belast, omdat dit ln
de toekomst drukkend zou zyn voor de onder
nemingen, die daarop gaan bouwen. Dit pro
bleem doet zich natuuriyk in byzondere mate
in Rotterdam voor. Een commissie van deskun
digen, bestaande uit bekende inwoners van Rot
terdam, heeft tot taak den algemeen gemach
tigde inzake de waarde van den nieuw uit te
geven grond voor te lichten.
Aan 't einde van zyn rede besprak dr. Ringers
nog de kwestie van de semi-permanente wonin
gen, welke in Rotterdam gebouwd zullen wor
den en waardoor een groot aantal menschen,
die het slechtst gehuisvest zyn, weer een behoor-
lyk dak boven hun hoofd kunnen krygen.
Na de rede van dr. Ringers werden meer in
byzonderheden de wederopbouw van Rhenen,
Middelburg en Rotterdam besproken. Deze plan
nen werden toegelicht door ir. Poederooyen voor
Rhenen, ir. Verhagen voor Middelburg en ir.
Witteveen voor Rotterdam.
arp.ou.w - iiMose.uNri
'riofM'H, 102 -TT— .-rev j-ssaa
DELFT. Prop. ex. electrotechn. ingenieur: T.
J. Gmelig, Pangkalan Brandan.
Cand. ex. werktuigkundig ingenieur: J. A. W.
Vos, Tilburg.
UTRECHT. Ter verkrijging van den graad van
doctor in de genéeskunde aan de Ryksuniversi-
teit te Utrecht heeft de heer C. M. Veenhuy-
sen, geboren te Minnertsga, het proefschrift
verdedigd, getiteld: onderzoekingen over het
normale bloedvetgehalte by den mensch volgens
de methode van Rückert en over den Invloed
van groote hoeveelheden insuline op dit bloed
vetgehalte.
NIJMEGEN. Geslaagd voor het doctoraal
examen Romaansche taal en letterkunde
(Fransch) Zuster V. M. Meyer (J.MJ.) uit Ny-
megen.
MüNCHEN, 28 Oct. (A. N. P.) De wereld
beroemde kunstrijders Ernst Baler en Maxi
Herber zyn Zaterdag Jl in het huwelyk ge
treden. Reeds jaren lang heeft dit beroeuida
paar de geheele wereld ln bewondering gebracht
met zijn schitterende ryden. Ook in ons land
is het een paar malen opgetreden.
Gelukkig zal deze nieuwe stap geen bezwaar
zijn om toch nog te biyven ryden, reeds op 17
November zullen Ernst Baler en Maxi Herber
te Berlyn in het Sportpaleis voor de eerste
maal dit jaar hun kunnen laten zien.
Zweden heeft een sterke ploeg samengesteld,
welke ln Februari van het komende jaar zal
deelnemen aan de wintersportweek te Gar-
misch-Partenkirchen.
Men stelt zich voor, deel te nemen aan het
yshockeytoumooi, aan het schoonryden en
hardryden. Bovendien zyn plannen in voor
bereiding, internationale ijshockeywedstrijMen to
houden o.a. tegen Duitschland, Zwitserland,
Finland en Noorwegen.
In Maart 1941 zal een internationale wed-
stryd in het schoonryden worden gehouden ta
Stockholm, waarvoor uitnoodigingen tot deel
neming zyn verzonden aan Denemarken,
Duitschland, Noorwegen en Finland,
