I Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Schaakrubriek
I Plaats dan een „Omroeper
voor 90.000 gezinnen
LEVENSMIDDELEN
RECLAME
INDIË IN WOORD
EN BEELD
C. SCHILTE Co. N.v. DELFT
m i
gTmnniiiiiiiHuiiuiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiüniiiiiiiüiiiHHiiijiüiiMiiuiiiinntiuiiiinnniniiiiiiminrs
DINSDAG 5 NOVEMBER 1940
enniimniiiiiiniiiimnmiiiiimtnmiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiinniiiiniinniinniiiniiiiiiiiiiiiimn!
Semarang
RETRAITEN
St. Petrus Canisius. Bergen
VRAAGT UW LEVERANCIER
p 00pjL* China Melange
„ZILVERMERK"
fc it 40 cent per ons
BESSENJENEVER
van de Distilleerderij „DE PAPEGAAI" te Delft
is gemaakt van het beste Holl. frnit
en is in kwaliteit onovertroffen
SCHIEP EEN GEZOND ELECTRICITEITSBEDRUF
„In vergelijking mei 1937 bijvoorbeeld is over
1938 een toename ie consiaieeren van 30.78 °/o.
Een grooi deel van deze toename is loe ie schrij
ven aan de gevoerde reclame, zoodai deze posi
zeker dieni gehandhaafd", zoo zeide hij.
Wij merken hierbij op, dai dag
bladreclame in de campagne
van dit eleciriciieiisbedrijf een
zeer grooie rol heefi gespeeld.
Generaal-veldmaarschalk von Brauchitsch bracht dezer dagen een bezoek aan de
Maainot-linie, waar hij de ondergrondsche spoorwegtunnels en installaties bezichtigde
y (Foto Weltbild)
Afdeeling Gloeilampen ioi 200 kaars 33 cent
Als het avond wordt in Londen. ln lange rijen wachten de bewoners van het
Oostelijk deel der Engelsche hoofdstad, om een plaatsje te kunnen bemachtigen
op de stations van de Ondergrondsche, waar zij beschutting zoeken tegen de
bombardementen (Foto Weltbild)
mtitiiiiuiM
S3
Semarang, de groote Javasehe handelsstad, de
stad, door de nabyheid van het heeriyke heuvel
land (te vergelijken met HaarlemBloemen -
daal) als woonstad zoo bevoorrecht boven Ba
tavia en Soerabaja, houdt elk jaar haar jaar
markt, die men daar „Pasar malem" noemt. (Pa
sar be teekent markt en malem avond. De naam
is afkomstig van het oude jaarlijksche Javaan-
sche feest, dat een week duurde en 's avonds op
alle voorname plaatsen wordt gevierd. De kin
deren loopen dan rond met toeters, papieren mo
lentjes, luchtballonnetjes, net als hier bij ons).
Het karakter van dien pasar malem is in
groote steden veranderd. Men kan ze thans min
ot meer vergelijken met onze groote centrale
jaarmarkt. De daarvoor bestemde gebouwen
worden elk jaar nieuw opgetrokken. Het is ver
bazingwekkend hoe de architecten de kunst ver
staan van bamboe en hout die groote gebouwen
op te richten, elk jaaf in een nieuwen stijl.
Vooral bij avond, als de feestverlichting is ont
stoken. maken ze tegen den zwarten achter
grond van den stiilen tropischen nacht een
feeërieken indruk.
Het doel dier markten is bij het publiek be
langstelling te wekken voor kunstnijverheid,
landbouw, handei, industrie en andere gebieden.
Zoo liet b.v. het bekende dagblad „De Locomo
tief' zien hoe een dagblad ontstaat. Op een zet
machine werd vliegensvlug het lettermateriaal
gezet, dat op een snelpers er naast dadelijk
werd afgedrukt en onder het er zich om ver
dringende publiek verspreid. Het departement
van economische zaken toonde tal van inheem-
sehe industrieën, „Waterstaat" was vertegen
woordigd oa. met een maquette van de grootste
sluis ter wereld, die van IJmuiden. Schepen
voeren er in, werden geschut, voeren verder. De
J(avasche) M(otor) C(lub) (de Indische K. N.
A. CL, A. N. W. BJ had er een prachtige uit
stalling. De stoomvaart maatschappij Nederland,
de Rotterdamsche Lloyd, de maatschappij
.Oceaan" (de z.g. „Kongsi tiga" de maat
schappij van drie) vertoonde een maquette van
ce reede der havenstad van Mekka, Djeddah. Zij
trok de grootste belangstelling der aanstaande
Mohammedaansche pelgrims. Javaansche kunst-
njjveren lieten hun producten zien, die druk
werden gekocht; Chmeezen hadden er hun uit
stallingen en exploiteerden restaurants, enz.
En dan de vermakelijkheden! Voetbalwedstrij
den; openlucht bioscoop; vuurwerk; optreden
van artisten; inheemsche spelen; bals met at
tracties; cabarets; carnavals voor jongens en
meisjes, enz., enz, droegen er zorg voor, dat
allen: Javanen, Chmeezen, Maleiers, Arabie
ren. Britsch-Indiërs, Europeanen, de heele bonte
verscheidenheid der bewoners van een groote
Indische stad, groot en klein er ontspanning
vonden Wat de inheemsche bevolking betreft,
tegen zeer matige vergoeding, verband houdend
met haar lagen levensstanoaard.
Dat de Chinees, de geboren handels- en za
kenman, bij het tot stand komen van den pasar
malem een zeer voorname rol speelde, spreekt
van zelf. Vergis ik me niet dan was de voor
zitter van het comité van actie een vooraan
staand Chinees.
H. P. T1LLEMA.
Namens het Koloniaal
Instituut te Amsterdam.
Het batterijstuk geeft mat op vijf verschillen
de zetten:
1. Rb8 dreigt 2. Txf6 mat
Re4! 2. Td5 mat
Rxf3; 2. Td4 mat
Ke5; 2 Txc6 mat
Txf2; 2. Te6 mat
Een aardige bijvariant is 1f5; 2. Pg6
mat.
De jury oordeelde: „Een prachtige vondst, t
pennen van een batterijstuk is origineel, de va
riant 1Re4 is buitengewoon mooi. Een
soort Chicco in de omschakeling."
Beide problemen zijn goed opgelost door de
heeren: H. J. de Boer, Wormerveer;* Pastoor
Ratte, Grootebroek; D. Janse, Bloemendaal; D.
de Jong, Soestdijk; J. G. Moolhuijzen, Arnhem;
A. Kluijskens, Ouderkerk aan den Amstel; G.
Kistemaker en G. M. Bouwhuis, Wijhe; J. P.
Rietbergen, Arnhem; H. F. Fluitman, Enkhui
zen; C. Ruëdisuëli. Santpoort; P. J. Wassen-
berg, Haaksbergen; J. D. Redeman, 'sGraven-
hage; W. G. Harmse en Fr. de Lange, Amster
dam; W. Hertman, Groesbeek; W. de Koning,
Utrecht; A. H. Overdam, Haarlem; A. G. Kniest
Helmond; A. A. van Schaik, Hilversum; C. W.
Kooy, Hoorn; J. F. van der Putten, Amsterdam;
J. J. M. van Egmond, Alkmaar; A. Hopman,
Haarlem; Kees Schrijvers, Utrecht; P. Gevers,
Sfchijndel; Th. J. Schoorl, Haarlem; C. M. ïbe-
lings, Amsterdam.
Nr. 468: H. A. Nijsen en G. W. van der Horst,
Castricum; A. M. van Gessel en W. Ligthart,
't Zand. gemeente Zi.ipe.
Buiten mededinging. Beide problemen; J. B.
Renckens, Amsterdam; J. C. Nobels, Baarn; G.
van Trijp, Utrecht. Nr. 468: A. L. van Item,
Amsterdam: Th. Vrede. Soestdijk.
CORRESPONDENTIE
A. H. te H. Waarom zouden er door promotie
geen drie raadsheeren van één kleur op het
bord mogen staan en wel twee koninginnen van
één kleur? Dat laatste komt ook wel in mees-
terpartijen voor. En alles wat in partijen geoor
loofd is, mag ook natuurlijk in problemen ge
beuren.
Nr. 466 heeft in den aanvang een volkomen
normale stelling. Het is juist de pointe in dit
meesterwerk dat de viervoudige promotie nood
zakelijk is! Wij verzoeken u het 11e hopfdstuk
van Weenink te herlezen en de voorbeelden
die hij aanhaalt met den schitterenden driesjet
van Dr. Niemeijer te vergelijken. Af te keuren
is dat in den diagramstand van een probleem
meer dan gewoon materiaal gebruikt is, maar
zelfs dat Is niet verboden, indien dat meer dan
normale materiaal door promotie kan verkregen
zijn. Vriendelijke groeten!
SCHAAKVEREENIGING
„HET OOSTEN" HAARLEM
Bij gelegenheid van het vijfjarig bestaan van
bovengenoemde vereeniging heeft het lid, de
heer A. G. van Eis het volgende scherts-pro-
bleem gemaakt en aan de jubileerende veree
niging opgedragen.
Het bestuur verzocht ons het probleem in de
ze rubriek op te nemen en looft als prijs voor
een der oplossers uit een exemplaar van „80
Dagen Schaak" van C. Brensa. Als er meer dan
een oplosser is dan moet het lot beslissen.
Deze opgaaf valt buiten den Driemaandeliik-
schen wedstrijd. Daar het bestuur van „Het
Oosten" er op gesteld is dat de oplossing in de
rubriek van den 19en November wordt mede
gedeeld, verzoeken vjij oplossingen binnen 8 da
gen aan ons adres op te zenden. Oplossingen
die later dan den 13en November ln ons bezit
zouden komen, komen niet voor den prijs in
aanmerking.
Het schertsprobleem dat hier volgt, is van
zelfsprekend van uitzonderlijken aard. Wit
neemt zijn Iaatsten zet terug, doet een anderen
zet en geeft met welwillende hulp van zwart
mat op den derden zet.
a bedefgh
Het probleem is dus een soort van helpmat.
Aan het bestuur en de leden van „Het Oos
ten" onze gelukwenschen!
L. C. MAHé DE LA BOURDONNAIS
In het Tijdschrift van den K. N. S. B. van
October herinnert de heer G. S. Fontein er
aan, dat het den 13en December 100 jaar ge
leden is, dat de la Bourdonnais overleden is.
De la Bordonnais, geboren in 1797, bereikte
dus den leeftijd van 43 jaar. Hij is te Londen
overleden en aldaar begraven.
Zijn Engelsche vrienden lieten op zijn graf
zerk beitelen: Hier rust de la Bordonnais „the
celebrated chessplayer".
De geniale schaakspeler was een bescheiden
man uit een bekende Fransche familie.
Hij verwierf groote bekendheid door zijn
tweekampen met Mac Donnell, welke ontmoe
tingen op overtuigende wijze de meerderheid
van den Franschman bewezen.
Aan het einde van zijn leven was de la Bour
donnais genoodzaakt om zijn levensonderhoud
met schaakspelen te verdienen. Voor gewonnen
partijen werd een der grootste schaakspelers
die de geschiedenis kent met een franc be
loond. Von Bilguer, aan wiens standaardwerk
„Handbuch des Schachspiels" wij deze bijzon
derheden ontleenen, voegt hieraan toe: „Arme
de la Bourdonnais!"
Wij nemen hier een partij uit het artikel van
den heer Fontein over.
SICÏLIAANSCHE PARTU
Wit: Mac Donnell.
Zwart: La Bourdonnais.
1. e4, c5 2. Pf3, Pc6 3. d4, ed4: 4. Pd4:, e5 5.
Pc6:, bc6: 6. Rc4, Pf6 7. Rg5, Re7 8. De2, d6
9. Rf6:, 10. Rb3, 0—0 11. 0—0, d5 12. ed5:, ed5:
13. Tdl, d4 14. c4, Db6 15. Rc2, Rb7 16. Pd2,
Tae8 17. Pe4, Ld8 18. c5, Dc6 19. f3, Re7 20.
Tacl, f5 21. Dc4t, Kh8 22. Ra4, Dh6 23. Re8,
fe4: 24. e6, ef3: 25. Tc2, De3t 26. Khl, Rc8 27.
Rd7, f2 28. Tfl, d3 29. Tc3, Rd7: 30. cd7:, e4
31. Dc8, Rd8 32. Dc4, De! 33. Tel, d2 34. Dc5.
Tg8 35: Tdl, e3 36. Dc3, Ddl: 37. Tdl:, e2.
Zwart wint.
De opening van de partij wordt door wit wat
slap behandeld. Toch weet hij op handige wij
ze spel te krijgen en bij den 21en zet dreigt
winst de kwaliteit of voordeelige ruil der ko
ninginnen. Zwart offert de kwaliteit voor een
aanval, die op verschillende gronden veel be
looft. Merkwaardig is het spel met de pionnen
in het centrum. Voor het tegenhouden van de
ze pionnen had wit beter 32. Tel gespeeld in
plaats van Dc4, maar dan had zwart door 32.
d2 33. Tcdl, Df4 gewonnen.
912 Nov LT Jongeren sn S. AU cL
1215 Nov, Geh. Dames middenst.
Indien men
lang en goed wil
bewaren, bestelt men ABVO-steentjes om de provisie-kast van
vocht en reuk te vrijwaren.
Apparaten voor keuken- of provisiekast 3.00 per stuk.
Apparaten voor kelders 4.en 19.50. Een jaar garantie
„ABVO"-ateliers, Perziklaan 80, Den Haag Tel. 393371
Vraag Uw leverancier om Bessenjenever van „DE PAPEGAAI*'.
want
Wie „De Papegaai" maar kent
Wil niet andersis verwend!
Een lid van den gemeenteraad van een onzer
industrie-steden stelde onlangs voor, het
reclame-budget voor het electriciteitsbedrijf tc
halveeren. De wethouder antwoordde daarop,
dat bet voor een groot deel aan de reclame is
te danken, dat dit bedrijf zoo gezond is ge
worden. Het was daarom alleszins gemotiveerd
ermede door te gaan.
Safety first Kond het vacantiekolome-
huis .Ketelaar' te Ellecom loopen
brandtrappen en eens per dag moeten
de jeugdige gasten van het huis zich
oefenen in het afloopen van dezn
trappen, om op iedere eventualiteit
voorbereid te zijn (Foto Pax-Holland)
Alle correspondentie betreffende deze rubriek
gelieve men te zenden aan Jos. Duvergé, Bin
nen Brouwersstraat 40, Amsterdam C.
DRIEMAANDELIJKSCHE WEDSTRIJD IN
HET OPLOSSEN VAN SCHAAKPROBLEMEN
Probleem No. 473
C. J. Schoot, Arnhem
Eerste publicatie
abcdefgb
Wit geeft mat in twee zetten.
Probleem No. 474
abcdefgb
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossingen gelieve men binnen 14 dagen ln
te zenden.
OPLOSSINGEN
Van nr. 467, J. J. Burbach, Zwolle. Eerste pu
blicatie. 1. exf6 dreigt 2. De5 mat. Veldruimen-
de sleutelzet. Lijnafsluitingen door zwart met
dualbestrjjding door penning der witte paar
den:
1Pe4; 2. Pfe3 mat
De4; 2. Pge3 mat
Fijne weerlegging van 1. d3 en 1. Pf2, met
de dreiging 2. Pf—e3 mat door 1De4! pent
het matdreigende paard. 1. e6? is nutteloos.
Van nr. 468. H. H. Kamstra, Den Haag. 1 en
2 e.a. 19e Thematoumooi (Postma) van den
Nederlandschen Bond van Probleemvrienden.
Er was gevraagd een tweezet waarbij zwart als
parade het matdreigende stuk pent, wat in het
probleem van den heer Kamstra gebeurt door
zetten met den zwarten raadsheer.
ELECTR. TREINEN compleet met Transf., Rails en Wagons
f 9.50, Electrische Miniatuur treinen TRIX en MtRKLIN
„ORIO N" LAMPEN 1200 brattduren 3 maanden gegarandeerd
Slaap, kindje, slaap. Als het klokje van half acht gaslagen heeft in het vacantiekoloniehuis .Ketelaar*
ia Ellecom, waar telkens een groot aantal kleuters eenige heerlijke weken doorbrengen
(Foto Pax-Holland)
Het instituut tot bijscholing van winkel
personeel heeft te Amsterdam zijn
lessen aangevangen. Een der leerlingen
legt een proeve van bekwaamheid af
(Foto Pax-Holland)
