De voorgeschiedenis
van den oorlog
I
Beursoverzicht
TOONTJE VAN TEUTEN
tdaMfiaal aan den dag
BEURS VAN AMSTERDAM
£|rab(kila
De poging
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1940
MARKTEN
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1940
de verschrikkelijke
Karl Megerle over oorlogspolitiek
van Washington
Machine-herstelplaats
(>EHIt. MAAGDENBERG
Aanvankelijk verdeeld, later
afwisselende markt.
Verder verloop
DOOR BE RTHA RUCK
Wij ontvingen van de hand van den be
kenden Duitschen publicist op politiek gebied
Karl Megerle de volgende beschouwing over
de verhouding tusschen Frankrijk en Ame
rika, naar aanleiding van het oordeel, on
langs door den Franschen ex-minister,
Georges Bonnet, uitgesproken over de ma
noeuvres van Amerikaansche diplomaten,
voorafgaande aan het uitbreken van dezen
oorlog.
„Hier spreekt een vertegenwoordiger van het
volk, dat het belangrijkste slachtoffer van een
even utopische als misdadige politiek is gewor
den. Bonnet jdoelt, ook al moet hy zich begry-
pelykerwyze voorzichtig uitdrukken, vooral op
bepaalde Amerikanen, die op den achtergrond
een fatale rol hebben gespeeld. Onder hen, die
hem wegens het accoord van München hebben
aangevallen, bevinden zich vooraanstaande
Amerikaansche diplomaten zooals Bullitt, Biddle,
■Kennedy en hun opdrachtgevers. Zy waren, in
overeenstemming met de Britsche en Fransche
oorlogsparty, de „harden", die om elke vreed
zame oplossing te verhinderen na München van
Bonnet eischten, een politiek van blinden tegen
stand tegen allen en alles te voeren.
De door hem bekend gemaakte Poolsche do
cumenten, waarvan niemand de echtheid durfde
betwyfelen, spraken een even duideiyke taal als
het nieuwe Potocki-document en die passage
in Kennedy's onlangs uitgesproken rede, waarin
hu openiyk toegeeft dat men te München slechts
tyd heeft willen winnen, om daarna met wapen
geweld deze „dwaling" te herstellen, en in sa
menspel van de Geallieerden met Amerika aan
Europa zyn wü op te leggen.
Men moet nogmaals herinneren aan de be
langrijkste passages in die Poolsche diplomatieke
stukken, om geheel de misdadige lichtzinnigheid
te begrijpen, waarmee eerst Polen en toen
Frankrijk aan den haat tegen de krachten der
nieuwe orde werden ten offer gebracht. „Over
Duitschland en Hitier sprak Bullitt met groote
heftigheid en haat. Op mün vraag, hoe hy zich
den komenden" oorlog voorstelde, antwoordde hij
dat vóór alles de Vereenigde Staten, Frankrük
en Engeland zich geweldig moesten bewapenen.
Eerst) dan, als het gunstige oogenblik is aange
broken, zal men de laatste beslissingen kunnen
\reffen. Op myn vraag, of de Vereenigde Staten
aan zulk een oorlog zouden meedoen, antwoord
de hy: „Zonder eenigen twyfel. Maar eerst dan,
wanneer Engeland en Frankrük eerst aan den
gang gaan". Zoo berichtte de Poolsche ambas
sadeur Fotocki uit Washington op 21 November
1938, dus nog vóér men zich op het gebeurde
in Tsjecho-Slowakije eft Polen kon beroepen.
Op 16 Januari 1939 krügt Potocki tydens een
nieuw onderhoud met Bullitt den indruk, dat de
president beslist meende dat Parijs en Londen
aan elke compromis-politiek met de totalitaire
staten een einde moesten maken, en dat men
„de moreele zekeitieid had van de bereidheid
der Vereenigde Staten, in geval van een oorlog
actief de party van Frankrijk en Engeland te
kiezen".
Op 22 Januari 1939 berichtte dezelfde Pool
sche diplomaat over de verdere fatale ontwik
keling, hoe men in de Vereenigde Staten een
kunstmatige oorlogspsychose aankweekte en het
vreedzame Amerikaansche volk voorhield, dat
men in geval van een Wereldoorlog ook actief
zou moeten optreden. Men bazelde over een
aanval van de totalitaire staten op Amerika.
München was den presidient zeer ongelegen geko
men. DergeUjke uitlatingen kon men hooren van
lieden, „die de hoogste plaatsen in^de Ameri
kaansche regeering bekleeden". Februari 1939
berichtte de Poolsche ambassadeur te Parijs na
een onderhoud met Bullitt, dat men op het deel
nemen door de Vereenigde Staten aan den oor
log aan de zijde van Frankrijk en Engeland kon
rekenen, natuurlijk pas eenigen tyd na het uit
breken van het conflict.
Bullitt had dit als volgt uitgedrukt: „Als
er een oorlog uitbreekt zullen wij er in het
begin zeker niet aan meedoen, maar wry zul
len hem beëindigen".
Later verklaarde de Amerikaansche ambas
sadeur dat men door het uitoefenen van druk
op Londen er in slaagde Engeland .actief te
AMSTERDAM Verricht:
Draai-, Schaaf- en Fralswerken
Telefoon 47148
maken" op het gebied der defensie. Want Ame
rika bezat de middelen, dit tot stand te brengen,
en Kennedy had daarvan in Londen reeds ge
bruik gemaakt.
Bonnet had geen vertrouwen in de Amerikaan
sche beloften, maar Daladier en Reynaud lieten
zich verblinden. En nog thans zoo constateert
Megerle spreken Amerikaansche diplomaten
over Engelands „dapperen strijd", die moet wor
den gesteund. Het volk der Vereenigde Staten
wil echter den vrede, wü handel drijven met een
eensgezind, welvarend Europa. Daarvan begin
nen de eerste lynen reeds zichtbaar te worden.
Maar dit kan niet tot stand komen zoolang En
geland en zyn Amerikaansche vrienden volhar
den in hun tegenwoordige houding, die slechts
naar den ondergang voert.
AMSTERDAM, 7 November 1940.
De verwachting, dat de New-Yorksche beurs
op de herverkiezing van Roosevelt gunstig zou
reageeren, is gisteren ten onzent een misreke
ning geweeest. De markt verkeerde in een ge
drukte en zeer afwisselende stemming en sloot
op het laagste punt van den dag. Men over
tuigde zich er van, dat de nieuwe bewinds
aanvaarding van Roosevelt de voortzetting be-
teekent van de New-Deal, waarvan de Ame
rikaansche zakenwereld in den laatste jaren
veel teleurstelling heeft moeten ondervinden en
ging van de veronderstelling Uit, dat de regee
ring een aantal in het bedrijfsleven ingrijpen
de maatregelen zal gaan nemen, waartoe zij
tot nu toe nog niet was overgegaan. Of voor
dit pessimisme alle grond bestaat, nu de tijd
van economische inzinking in Amerika, welke
de regeering tot drastische maatregelen nood
zaakte achter den rug is, zal de toekomst uit
maken. Niet te ontkennen valt, dat in het pro
gramma der regeering met betrekking tot de
bewapening geen wijziging komt en honderden
millicenen dollars disponibel blijven voor de
ontwikkeling van den bedrijfstoestand. De in
vloed hiervan kan op de beurs niet achterwege
blyven, zoodat de mogelykheid voor een her
stel in Wallstreet niet is uitgesloten. Bovendien
zal het van Roosevelt's as. regeeringsverkla-
ring afhangen, hoedanig de tpekomst van het
zakenleven moet worden opgevat.
Men was op het Damrak vandaag zoo vrij de
flauwe stemming gisteren in Wallstreet niet
zeer ernstig op te vatten en gaf den voorkeur
aan de verwachting, dat de New Yorksche beurs
weer spoedig zal reageeren op de buitengewoon
gunstige bedrijfsontwikkeling in de Vereen. Sta
ten, vooral wanneer Roosevelts speech cir.trent
zijn te volgen politiek aanleiding mocht geven
tot 'bemoediging. Uiteraard kon een reactie in
Amerikaansche shares niet uitblyven, omdat
men op hoogere New Yorksche slotkoersen ge
rekend had, en thans hierin wordt teleurge
steld. De reactie was echter een natuurlyke
correctie op de styging, aangezien het ter
markt komend materiaal niet groot was. Na
op lager koerspeü geopend te zyn, ontwikkelde
zich echter voor staal- en koperfondsen weer
goede vraag,waardoor herstel intrad en welk
feit ook op andere shares van invloed was.
Steels openden 2% dollar en Bethl. Steel 3y.
dollar lager, maar spoedig trad weer herstel in
van %—VA.
Republic Steel zette 1 3/8 lager in maar liep
weer '/idollar op. Anaconda Copper moest
aanvankelijk 2% doUar prysgeven om weer 1
punt te herwinnen, terwyl Kennecoth 2 ver
loor en weer Viaantrrok. Voorts bewogen
Vliegtuigaandeelen Carfoudry, General Motors
als Spoorwegen zich aanvankelijk op lager peil,
maar was de ondertoon niet flauw, omdat ge
leidelijk weer meer belangstelling viel waar te
nemen.
Op de locale markt was de stemming ain-
vankelijk verdeeld, waarna spoedig een alge
meen vastere ondertoon de overhand verkreeg.
Op de Petroleumafdeeling opende Koninklijke
olie 6 pet. lager, ni. op 299. Op dit punt ont
wikkelde zich weer aanstonds vraag en wegens
toenemende belangstelling van verschillende
zijden trad binnen enkele minuten een stijging
in tot 305310 ct. Shell Union en Tidewater
werd 'A1 dollar lager verhandeld, waarna
weer een betere stemming de overhand ver
kreeg.
In den Suikerhoek moest HVA wegens licht
aanbod 6 pet. prysgeven. maar ook hier ver
kreeg de vraag weer de overhand, waardoor
herstel intrad van 75 tot 480. Vorstenlanden
zette l'/2 lager in maar herwon dit verlies weer.
Rubberaandeelen hadden weer een vaste markt.
A'dam Rubber kon bij opening 1 a 314 pet.
hoogere prijzen bedingen. Voor andere soorten
was de ondertoon eveneens bevredigend, maar
hierin kwam het voorloopig niet tot handel.
Tabakken waren goed gevraagd en zeer vast;
oude Deli boekte een stijging van 12 a 13 pet.;
Deli Batavia liep 3 a 5 pet. omhoog en Senem-
bah eveneens 10 pet.
Scheepvaartaandeelen hadden voor Scheepv.
Unie en Holl. Amerika Lijn zich verliezen te
getroosten van circa 2 pet.; Kon. Booten ech
ter waren vast en lienen 2 a 4 pet. omhoog.
Java-China-Japan lijn eveneens gevraagd, kon
1% a 2% monteeren. Binnenlandsche indus-
trieelen openden voor Unilever en Aku luier 1 a
2 pCt. lager, maar wegens hernieuwde vraag
konden deze verliezen weer herwonnen worden.
Op de beleggingsmarfct was de stemming
voor Nederlandsche Staatsfondsen niet beter en
voor de 3—314 pCt. 1938 eerder nog iets luier.
Het verder verloop was tamelijk verdeeld
wegens afwisseling van vraag en aanbod. Op
verschillende punten viel een winstaanbod
weer te nemen, waarna dan weer gedeeltelijk
herstel volgde. Na een reactie van a 1 dollar
konden Steels en Bethl. Steel weer herstellen.
Republic Steel e. a. waarden volgden hierin.
Voor Anaconda bleef de ondertoon vast.
Konklijke Olie liep 24 pCt. teru, maar her
won dit verlies weer. H.V.A. liep 13 pCt. te
rug, maar trok weer iets aan. A'dam Rubber
moest 7 pCt. prysgeven, waarop weer gedeelte
lijk hertel volgde. Deli-Batavia Rubber was
weer zeer vast. Bandor Rubber luier. Van ta
bakken liep Oude Deli 23 terug. Scheepvaart
aandeelen brokkelden in koers af, maar kwa
men hiema weer tot gedeeltelyk herstel. Japan-
lijn bleef vast. Voor Unilever bleef de stemming
vrijwel stabiel. Aku liep 23 pCt. op maar
boekte weer een reactie van 12 pCt. Fhilips-
lampen trokken eenige percenten in koers aan.
Wat Duitsche industrien betreft stond de
handel hierin feitelijk stil in verband met het
feit, dat naar verluidt Duitsche fondsenaan-
koopen te Amsterdam aan belasting zijn onder
worpen.
Van beleggingen boekte de Youngleening een
reactie van 24 pCt. In andere Duitsche beleg
gingen viel geen handel waar te nemen in ver
band met bovenoemde belasting.
Geld op prolongatie 2%.
(Ongecorrigeerd.)
BEVERWIJK, 6 Nov. Snijbloemenveiling t Cen
trum. Prijzen als volgt* diverse Troschrysanten
1836 cent. grootbloemige 825, Freesia s 16
24, Helianten 6—10, Herfstasters 5—7, Judaspen
ning 2536, Physalis 1422, Eik 2036, Groen
716, Cyclamen 1848, Primula 1520, Capsi-
cuum 1525, Begonia la Reine 2534, Palmen
50125 cent. Am. Anjers per 10 stuks 3244.
IJMUIDEN, 6 Nov. Visch. Deensche consignatie-
visch: Kleine Schol 47.00, Schar 2528.50, Kl.
Wiiting 14.0016. alles per 50 kg. Zoetwatervisch:
Snoekbaars 86, Baars 50. Blei 10—35, Voorn 38
cent. alles per kg. IJm. 209 32% kist versche
Haring 1528.00 Versche haring 4045 cent per
Jjcr
HEM (Zuider-Kogge),' 6 Nov. Groentenveiling-
Bloemkool: I 12—12.30, II 9.00, III 5.50 per 100
stuks. Andijvie 1.00 per 100 struik. Tomaten 8.0U
—12 Roode kool 5.70, Gele kool 2.90, Groene kool
3 10 Witte kool 2.50, Chineescbe kool 1.00. Spruit-
k'ool 13.20—14.60, Peer. A 3.0C. B 2.20—2.50, C 1.90
2.20. Uien: grof 4.605. middelbaar 4.905.70,
drielirgen 44.30, nep 4.00, Witlof I 2123.70, II
17.00—19. alles oer 100 kg.
Fruitveiling. Winterjan 12.20—1980, Wmterlouw
11 30—18.70, Comtesse de Paris 12.4016.90, Nou
veau Poiteau 7.80—16.10, Gieser Wildeman
2070. Soldat Laboureur 7.9013.30, Doyenne du
Comlce 12.0022. Gratiau 9.80—13.30, Beurre
Clairgeau 16.70—26.90, Present van Engeland 6.00
—9. Goudrelnet 6.00—8. Glorie van Holland 22.00,
Bramley Seedling 6.00—15, Bismarck 6.00—15,
Zoete Appelen 8.00 per 100 kg. Druiven: Alicante
I 3948, II 35 cent per kg.
TER AAR. 6 Nov. Centrale Veiling. Spinazie 16
—45 cent. Andijvie 1025 cent, Boerenkool 12—
21 cent, Kassnijboonen 2.103.85, Druiven 23—
24 cent, Waschpeen 2.50—5. Uien 47.20. Prei 5
—7 20, Spruitkool 14.5018.10, Roode kool 4—
5 50 Witte kool 22.60. Savoye kool 1.805.50,
Chineesche kcol 1.10—2.30, Groene Savoye kool
3—4 90. Knolrapen 2.60—5.20. Knolselderie 2.60,
Peterselie 0.90—2. Kroten 1—3.80. Bospeen 4.00
—6. Selderie 0.90—.210. Sla 11.40, Bloemkool 4
16, Tomaten 410.60.
WIJHE, 5 Nov. Veemarkt. Heden werd de eer-
stp najaarsveemarkt in deze gemeente gehou
den Er werden aangevoerd 33 koeien. Voor deze
markt was van de zijde der veekoopers veel be
langstelling. De handel was vlot en er werden
flinke prijzen betaald.
WIJK BIJ DUURSTEDE, 6 Nov. Eieren. Aange
voerd 850 stuks van 66.50 per 100 st. Geen
biggen.
WIJK BIJ DUURSTEDE, 6 Nov. Eierenveiling.
Aangevoerd 7610 stuks van 6.506.90 per 100 st.
Geen eendeieren. Heneieren 5.406.20 per 100 st.
Geen kaas en geen boter.
WIJK BIJ DUURSTEDE, 6 Nov. Beurre Clair
geau 1028, Samuelsperen 816, IJsbouten 5
—14, Brederodes 816, Jodenperen 6—15, Leghi-
pont 817, Kaneelzuur val 89.5, St. Remy 7
15, IJzendijkers 715, Ribbers kroet 68, Win
ter jannen 816, Soldat Laboureur 825 cent, al
les per kg.
's-HERTOGENBOSCH, 6 Nov. Veemarkt. Op de
markt van heden waren aangevoerd 2909 stuks:
1870 runderen, 41 vette kalveren, 78 nuchtere kal
veren, 580 biggen, 56 zeugen, 141 loopers, 143
schapen-lammeren. De prijzen waren als ovlgt:
kalfkoeien 250.00330, jongvee 120.00200, gras
kalveren 70.00120, nuchtere kalveren 12.0020,
zeugen 90.00140, loopers 34.00—40, biggen 10.00
18, schapen 54.00—70, lammeren 30.Q042.
Verdere mededeelingen. Aanvoer van rundvee,
vooral van jongvee, vrij groot met zeer vluggen
handel en stijgende prijzen. Graskalveren en
pinken ruime aanvoer, handel vlot, hooger in
prijs. Stieren weinig aanvoer, duur. Fokvarkens
aanvoer goed, handel Iets beter met goede prij
zen. Loopers en jonge slachtvarkens weer groote
aanvoer met levendigen handel en goede prij
zen. Biggen matige aanvoer, nog steedis flauwe
handel vrij lage prijzen. Nuchtere kalveren weinig
aanvoer, duur. Schapen en lammeren goede aan
voer van zeer ulteenloopende kwaliteit, goede
soorten zeer duur, met levendigen handel.
Donderdag 7 November Bossche paardenmarkt.
TIEL, 6 Nov. Tielsche Fruitveiling. Cox Oran
je Pippin 22.0040, Goudreinetten val 5.008,
Notarisappel 14.0022, Haneman zoet 1516.50,
Rembours 1516.50, Beurré Clairgeau 12.0024,
Beurré Diel 14.0022, Comtesse de Paris 12.00
20, Doyenne du Comice 284305., Emile d' Heyst
1120.50, Jodenpeer 12.5018.
TIEL, 6 Nov. Veiling- Tiel en Omstreken. IJs
bouten 11.0018, Winterjannen 9.0018, St.
Remy 13.0015, Kampervenen 9.9015, Ponds
peer 11.0014, Gieser Wildeman 1222.50, Bre-
derode 1421.50, Wintervijgen 9.5018, Nouveau
Poiteau 811.50, Herfstmaagd 912.50, Zwijndr.
Wijnperen 13.5019, Black Alicante 220040,
Noten 0.350.60, Mispels 8.0014 per 100 kg.
UTRECHT, 6 Nov. Vereen. Groenten- en Vruch
tenveiling „Utrecht en Omstreken". Radijs 0.50
2, Wortels 3.506.30 per 100 bos. Andijvie 11.70.
Bloemkool 20014, Bleekselderie 1.508, Knol
selderie 1.06. Komkommers geel 3.106, Sla 1
4.50 per 100 stuks. Andijvie 23.30. Bieten 1.20
—4.50, idem gekookt 4.09, Boerenkool 13.50,
Chineesche kool 23.80, Gele kool 24.60. Groene
kool 24.60, Roode kool 2.107.40, Witte kool
1.202.50, Postelein 10.0011, Prei 13.50,
Rapen 24.60, Snijboonen 12.0033, Winterspi-
nazie 2.009. Zomerspinazie 2.0010, Spruiten
5.0015, Uien 3.807.60, Waschpeen 2.508,
Winterwortelen 2.504.40, Witlof 5.0025, Pe
terselie 10.0026, Selderie 4.0016, Tomaten 7.00
38. Aardbeien 60.00. Druiven blauw 36.0052,
per 100 kg. Aardbeien 0.805.20, Citroenen 3.80
4.50 per 100 stuks.
BARNEVELD, 7 Nov. Pluimveemarkt. Oude
kippen per Kg. 3662, oude hanen 0.901.50,
jonge hanen 0.600.85, N.H. blauwen per Kr.
0.75—1.00, jonge hennen 0.80—1.50, duiven per
paar 0.25—0.35, tamme eenden 0.300.55, wiide
eenden (in jachttijd) 0.800.90, ganzen 2.25—
3.40, kalkoenen per Kg. 0.700.90, tamme ko
nijnen 1.00—3.00, wilde konijnen 0.800.90, ha
zen (in jachttijd) (6 pond) 3.00—3.75, fazanten
(in jachttijd) 1.001.35. Aanvoer 26.000; han
del vrij vlug.
Eiermarkt: Groote kipeieren 7—8, kleine kip
eieren 67, eendeneieren 56. Aanvoer 132.
handel eenigszins weifelend.
NOORD-SCHARWOUDE, 7 Nov. 3400 kg.
roode kool 3.50—5.10. 9000 kg. gele kool 2.90—
3.80. 22200 kg. Deensche witte kool 2.80—3.10.
2 kg. Succes Witte 3.00. 8400 kg. uien 5.50—6.50
Grove uien 5.80—6.20. Drieling uien 4.10—4.40.
Nepuien 4.00. 6000 kg. Peen a 2.00—2.40, b. 3.30
—3.70, c. 2.70. 51800 kg. Vroege witte kool 1.60—
2.50.
GOUDA. 7 Nov. Veemarkt. Aangevoerd in to
taal 742 stuks, waarvan 184 magere varkens 25.00
—38 367 biggen 6.0010, 127 runderen, 33
nuchtere kalveren en 6 graskalveren overgeno
men door de Veehouderij Centrale, 25 bokken
en gelten 6.0010.
Algemeene markt. 82 partijen kaas: le kwal.
met R.M. 4i.50, 2e kwal. met R.M. 40.0041.
Handel vlug
200 stuks eieren: kleine eieren 4.505, kipeie
ren 7—7.50 per 100 stuks. Handel vlug.
Coöp. Zuid-Holl. Eierveiling g.a. Aanvoer 47000
kipeieren, regeeringsprijzen.
BROEK OP LANGENDIJK, 7 Nov. aO.OOO kg.
Roode kool 3—5.30, 27000 kg. Gele kool 2.90—
3 20 70.000 kg. Deensche Witte kool 1.503.20,
12500 kg. Savoye kool 2.903.10, 11000 kg. Uien
5 206 70, grove 6.106.40, drielingen 4.204.60,
nep 4.204.80, stek 3.10, 10.000 kg. Peen 2.00—3,
2200 kg Bieten 1.503.60, 1000 stuks Bloemkool
1 7.50—9. II 2.102.30, 37500 kg. vroege Witte
kool 2.50. 20.000 struik Andijvie 11.60, 400 kg.
Ramenas 2.70
ALKMAAR, 5 en 6 Nov, Veemarkt. Groote na-
jaarsveemarkt. In totaal aangevoerd 1621 runde
ren (vorig jaar 1680) en 345 kalveren (vorig
jaar 319) De prijzen waren als volgt: kalfkoeien
180.00—280, melkkoeien 280.00—380, geldekoeien
150.00300, kalfvaarzen 150.00—280. geldevaarzen
150.00250, geldepinken 150.00210. graskalveren
85.0—145, stierkalveren 10.00185. Handel goed.
Op zekeren dag kwam Toontje voorby een bouwvallig huisje,
dat midden op de hei stond. Hy wets zoo moe, dat hy besloot
om er wat uit te gaan rusten.
Weldra was hij in slaap gevallen en plotseling stond er een
grappig mannetje voor hem, die hem een idioot verhaal deed,
waar het kereltje zelf het hardst utoest lachen. Op zijn
hoofd droeg hy een slaapmuts.
NinHiNiNiittmiNHitmfnmiitMimiNiiMi
Juffrouw Marie, die achter de toonbank stond
van het winkeltje op den hoek van de Hoog
straat met de Kruissteeg, liep tegen de veertig.
Het winkeltje was van origine een bakkerszaak,
maar in den loop der jaren was juffrouw Marie,
die de eigenaresse was, overgegaan tot den ver
koop van nog eenige andere producten, zooals
boter, worst en spek voor de boterham. En het
was haar voor den wind gegaan. Haar bank
rekening groeide met kleine bedragen maar on
ophoudelijk en ging op dit oogenblik ongetwy-
feld de f 5000.reeds te boven. De eenige
wensch, dien juffrouw Marie nog had, was, een
goeden echtgenoot te vinden, die haar helpen
zou deze bankrekening te gebruiken voor een
onbekommerden ouden dag.
En het scheen dat ook deze nog eens zou ko
men. Of liever gezegd: het scheen dat deze er
al was. Want reeds enkele weken kwam er in
het winkeltje van juffrouw Marie een klant,
waarop zy, om het heel duidelijk uit te drukken,
verliefd was geraakt.
Hy moest ongeveer van haar leeftyd zyn. Bo
vendien was hij knap van gezicht en kon men
aan hem zien dat hij een heer was. Wel waren
zijn kleeren oud, hier en. daar wat versleten en
verfomfaaid, maar zijn manieren en zfjn
spraak lieten over hem geen twyfel bestaan.
Hy kwam tweemaal daags in het winkeitje.
Des middags kocht hy twee broodjes en des
avonds vier. En met vrouwelijk intellect had
juffrouw Marle uitgepuzzeld, dat hy deze vier
broodjes voor de
helft gebruikte bij f
wyze van avond-
wijze van ontbijt. i
Waar zij zich I l
IIIIIIMIMMIINIIIIIIIIIIMinilllUIMIIIIIHIIIM
evenwel over ver
wonderde was, dat hy nooit boter, noch een
enkel onsje worst of spek kocht, om dezen so-
beren kost wat meer appetytelijk te maken.
Waar hij woonde wist zij niet en evenmin
kende ze zijn beroep of ambacht. Doch op zeke
ren dag ontdekte ze aan zijn vingers gekleurden
inkt, waaruit ze de conclusie trok dat hy schü-
der was. En des avonds, na het sluitingsuur,
overdacht ze dikwyls, hoe jammer het toch
maar was, dat deze kunstenaar, die vast en
zeker een genie was, zich zoo moest beperken,
dat hij nooit iets op zyn boterham kon eten en
dat zijn avondmaal altijd bestond uit twee droge
broodjes. En tegelijk peinsde ze dat haar bank
rekening reeds meer dan. f 5000.bedroeg en
dkt het heerlijk voor hem moest zijn, zich in
zijn kunst gesteund te weten door deze som en
het winkeltje dat óók zijn verdiensten opleverde.
'Soms maakte hij wel eens een praatje. Dan
genoot juffrouw Marie en heel den dag was
alles zonnig en blij voor haar. Met spyt hoorde
ze de deur achter hem dichtgaan en als er geen
klant kwam, zat ze dikwyls met starende oogen
naar buiten te kyken, alsof ze verwachtte dat
hy daar zou Voorbijgaan.
Toen ze meende, dat hij magerder en bleeker
werd hetgeen niet te verwonderen viel by
zulk een diëet! begon ze zich beter te klee-
den. En zelfs zag iemand uit die buurt haar eens
uit een schoonheidssalon lëomen. Nu ja, waar
om ook niet? Op zyn veertigste jaar mag men
nog iets van het leven verwachten en schoone
toekomstdroomen behooren dan nog geenszins
tot de absurditeiten.
Op zekeren dag, tegen den middag, was hij als
gewoonlijk binnengekomen. Hy sprak een oogen
blik met haar terwyl zij de twee broodje^ voor-
zichting in 'n papiertje rolde en vertrok. Maar hij
wist niet in welke opwinding hij juffrouw Marie
in het winkeltje achterliet! Hy had haar zenuw
achtige gebaren niet gezien! En evenmin was
het hem opgevallen hoe zy had gekleurd toe»
ze de broodjes inpakte!
Och, een menschenhart is maar zwak. En
vooral het hart van juffrouw Marie was zwak,
wanneer het dezen klant betrof. En niemand
mag het dan ook een wonder vinden, dat zy
twee broodjes had klaargemaakt: met heerlyke
roomboter besmeerd en er het beste spek op had
gelegd dat in haar winkeltje te vinden was!
Deze broodjes had zy wat apart gelegd, met de
bedoeling, ze in te pakken voor den geliefden
klant. En deze bedoeling had ze in een daad
omgezet!
Men begrypt ook haar opwinding! Hoe zou
hij het vinden? Haar zwakke hart klopte, als zy
zich deze vraag stelde. En dat deed ze wel hon
derd keer in de minuten die na zijn heengaan
volgden. Was ze te overmoedig geweest? Zou hy
zich beleedigd gevoelen? Een artist was zoo fyn-
besnaard! Maar neen! Hij zou glimlachen, en
denken aan de goede fee die zoo goed voor hem
zorgde. Hy zou dien avond terugkomen en niets,
niets zeggen, maar fyntjes glimlachen. En zyn
oogen zouden misschien de hare zoeken. Zij had
dat immers zoo dikwyls gelezen en zoo dikwyls
gezien op de film. Samen zouden zi.i een kleinen
roman beleven!
Terwyl zij met deze gepeinzen achter haar
toonbank zat, ging plotseling de winkelbel over.
Haastig rees ze overeind, vlug nog haar zyden
blouse recht schikkend. Twee heeren waren het;
De eene was een jonge man dien ze nog nooit
had gezien. En de ander was haar heer! Maar
hij deed heel boos Ja, hy hief zelfs zijn vuist
opnaar juffrouw Marie
Het was alsof ze heel koud werd. Nauwelyks
hoorde ze wat hy zei. Trouwens, de jongere man
probeerde voortdurend hem te overschreeuwen
en hem den winkel uit te dringen. Maar één
ding hoorde ze toch wel. En dat was dat hy
zeer, zeer boos was, woedend, op haar, omdat
zij boter en spek op zijn broodjes had gedaan!
De jongere man slaagde erin, den kwaden
„schilder" de deur uit te werken. Zelf keerde
hy daarna terug, om alles eens rustig uit te
leggen. Toen vernam zij de toedracht, die de
oorzaak was van de boosheid van hé-ar heer. Hij
was een architect, die een plan uitwerkte voor
een groot bouwwerk. Binnen een week sloot de
inzending. Alles was gereed en vandaag wilde
de architect juist de laatste hand leggen aan
de teekening die hij zou insturen. Hy was als
het ware bezeten door een alles overwinnenden
werklust. Want zijn ontwerp zou zeker als het
beste worden bekroond! En daarmee zou zijn
carrière gemaakt zijn!
Hij was gewoon, onder het eten rustig door
te werken. Om zijn papieren niet te bevlekken
at hij altijd droog brood: vier broodjes als (Hit-
bijt, twee rond twaalf uur. Des avonds ging hij
ergens in de stad eten.
Maar nu was er iets verschrikkelijks voorge
vallen. Door de boter, die op de broodjes zat,
buiten zijn weten, was er een groote vetvlek op
de teekening gekomen. Arbeid van dagen en
nachten was daardoor bedorven. Geen wonder
dus dat de architect zichzelf niet meester was
van woede jegens degene die er de schuld van
was! Misschien, misschien kon hy nog op tyd
de teekening over makenZoo niet, dan was hy
gedupeerd!
Toen de jonge man weg was, liep juffrouw
Marie snikkend naar de kamer achter den win
kel. Ze verwisselde de zyden blouse voor een van
eenvoudiger stof. En de fleschjes met schoon
heidsmiddelen, die sinds kort hun intrede had
den gedaan in haar domein, goot ze leeg in het
fonteintje.
Ze is alleen gebleven achter de toonbank van
het winkeltje, op den hoek van de Hoogstraat
en de Kruissteeg. (Nadruk verboaeni
Vorige
Slotk.
Staatsleeningen
4% Nederl. 1940 II 94#
3% Nederl. 1896—05 78 i
33 y„ Nederl. 1938 84 I
2 y2 N.W. Schuld 67 i
3% Indië 1937 84 i
5% Youngleen 1940 32#
Banken
Koloniale Bank 182
Ned. Ind. Handelsb141
Cert. Handel-My124
Industrieën
Unüever 141
Calvé Delft 85
Alg. Kunstzyde 123 i
Van Berkei's Pat. 50
Philips 215 J
Ned. Ford 328
Fokker 194
Industrieën Buitenland
Anaconda 31#
Kennecott 40
Bethlehem Steel 90
U. S. Steel 75
Rep. Steel 27
Intern. Nickel 32#
N. Am. Aviation 21 i
Am. Car Foundry 35 i
General Motors 56 j
Am. Enka 49 f
Petroleum
Kon. Olie 305 l
Continental Oil 22
Shell Uniön Oil 13
Onderhandsche en executiekoers
Open.
Heden
94 5
78 i
84#
67.
84
185
140
123
141
85
123
48
215
330
193
29
38
88
73 f
25#
31 i
20 i
34
55 i
49 i
10
321 i
\2-*>
Vorige
Slotk.
Tidewater 121
Rubber
A'dam Rubber 274 1
Bandar 138
Deli Batavia Rubber 201 i
Serbadjadi J^9
SUau 1*2
V. I. C. O*7°
Intercontin. Rubber 5
Scheepvaart
Java Chin. Japan 148
Holland—Amerika Lijn 121 i
Kon. Ned. Stoomb 158 i
Scheepvaart-Unie 171
Rott. Lloyd H5
St. S£ij. Nederland 150
Suiker
H. V. A. 481
Jav. Cultuur 256
N. I. S. U-26*
Vorstenlanden '32a
Tabak
Deli Batavia *48
Oude Deli f62 i
Oostkust *J~*
Senembah 205
Spoorwegen
Illinois Cert13
New York Cert. 191
Pennsylvania 28
South. Pac14 i
South. Railw. 171
Open.
Heden
12#
277
190
203
130
113
171
4#
1501
119
161
169
142
147
4-9
270
265
131
202
2741
168
215
111
18 1
27
131
17
nominaal
t as ex dividend
zy lachte een jongen met uitgesproken
Cockneytrekken vierkant uit in zyn hulpeloos
gezicht. Het jongmensch had zich behoedzaam
op den rand van de roodfluweelen sofa ge
waagd en de kussens met vlammende borduur
sels in zyn zenuwachtigheid reeds tienmaal ver
schikt. Inmiddels keek hy haar aan, alsof zy
zoo uit het rijk der schoonheid in deze kamer
was neergedaald. En ik geloof werkelyk dat hij
dit in alle oprechtheid geloofde, want hij was
nog zeer jong en Arabella was zyn eerste liefde.
„Ja, ga zoo maar door, lach 'n mensch maar
midden in z'n gezicht uit," zei het jongmensch
op de sofa, in zyn verontwaardiging al de gratie
van zyn Cockney ten toon spreidend. „Ik zal
niet zeggen, dat jy geen vrijers kunt vinden,
die niet een beetje knapper zyn dan ik ben,
maar ik zeg maar," dat je d'r ook wel ereis
eentje zult tegenkomen, die een beetje leelijker
*yn, miss Arabella enne...." hy leunde een
beetje voorover en keek met onverholen bewon
dering in die prachtige oogen, en scheen bijna
pleizier te vinden in den spottenden lach om de
hagelwitte tanden, „maar je kunt heel Londen
afloopen, maar ik zeg je, ik mag geen Sharpe
meer heete, of geen reiziger meer zyn in cor
ned beef als jij ooit'een jongen zult vinden, die
meer gek op jou is dan ik, of die meer voor jou
over zal hebben dan ik. Dat heb ik je ai eens
gezegd en ik zeg het nog eens of je naar me
luistert of niet."
„Als je het maar niet te dikwyls zegt," zei
Arabella Ames, terwyl ze hem rustig zat uit te
geeuwen. „Ik heb je op mijn beurt toen geant
woord, mr. Sharpe, als er iets is, wat ik niet
uit kan staan, dan is het die vervelende saaie
sentimentaliteit, waarmee je me altijd aan mijn
hoofd ligt te zeuren. Wat mijn huwelyk betreft.
Ik trouw niet! Denk je dat ik gek ben om mijn
heerlyke vrijheid op te offeren om met handen
en voeten gebonden te worden aan het gasfor
nuis van myn echtgenoot, om meneer zijn eten
klaar te maken, de verschrikkelijke gaten in
zijn sokken te stoppen en eiken morgen tegen
hetzelfde onuitgeslapen gezicht aan de ontbyt-
tafel „goedenmorgen schat" te zeggen."
„Ik zal niet iederen morgen aan de ontbijt
tafel zitten," protesteerde mr. Sharpe. „Dat is
al een van de voordeelen als je met een reizi
ger trouwt. Ik zal fninstens vier dagen van de
week op sjouw zijn."
„De drie andere zouden al meer dan genoeg
voor me zyn. Dank je. Ik zeg je, ik neem geen
man."
„Nou ja; zooveel haast is er natuurlyk niet
by. Maar later zal je er misschien heel anders
over denken, Arabella, en dan kon je er wel eens
spyt van hebben, dat je nou geen ja hebt ge
zegd," ging de handelsreiziger verder met een
overredingskracht en een geduld, die zijn be
roep eer aan deden en tegelykertijd een over
tuigend bewijs waren van zyn ernstige liefde.
„Je kon wel ereis raar opkijken ^ls je wat anders
te doen kreeg dan gelukkig te leven met een
aardigen jongen, die een behoorlijken duit ver
dient met zyn vak en gewoonweg al den grond
in zyn zak zou willen steken waar jy je kleine
voetjes op heb gezet."
„Zeker, het zou heel wat slechter kunnen,
maar nooit eentoniger," antwoordde de wreede
miss Ames. „En wanneer ik er ooit anders over
zou denken
„Ja," vloog de vurige minnaar ineens op dit
laatste sprankje hoop af. „Als jij van plan bent
om er anders over te gaan denken?"
„Nou, dan zou al heel wat moeten verande
ren," zei Arabella Ames. „Dat is alles."
Jouw hart Is compleet van steen," zei mr.
Sharpe bitter. „Ik zie wel in, dat ik er al mijn
tijd aan verspil." En hy stond op. „Saluut!"
„O, ta, ta!" zei miss Arabella, terwijl ze hem
vanaf haar pianokrukje nog eens medelijdend
nakeek. „Laat tenminste een haarlok achter."
De jonge Sharpe sloot de deur heel voorzich
tig achter zich dicht. Hij vond dat het een heel
wat fynzinniger protest was dan een harde slag.
Ofschoon zijn onstuimige hart hem aanvanke
lijk tot dit protest had aangezet. Nog voordat
hij het huis verlaten had, hoorde hij miss
Arabella met alle kracht een ragtime uit de
toetoen trommelden.
Maar hy heeft nooit geweten, dat die zelfde
wreede Anabella, dit luide „De profundis" van
zijn huwelyksaspiraties onmiddellijk beëindigde,
toen zij hem even later op den landweg wist
en hem daar van achter het gordijn zoo lang
bleef volgen als haar blauwe oogen maar zien
konden.
„Het is toch een verbazend kranige kérel en
ik vind, dat hy keurig van zich heeft afgespro
ken," bekende ze even later tegen zich zelf. „Hy
ziet er nog zoo slecht niet uit voor een aan
komenden man, maar lk zou toch liever hebben,
dat hy eens wat verstandiger praat verkocht,
als hij hier kwam, in plaats van me altyd te
vervelen met zijn huwelijksaanzoeken!"
Arabella Ames was een zeer rechtschapen
kind, maar op dit punt hield ze zich zelf toch
een beetje voor den mal. Zij zou het heelemaal
niet liever gehad hebben, indien de jonge Sharpe
haar niet met zyn huwelijksaanzoeken had lastig
gevallen, telkens als hij het dorp aandeed voor
een order van zijn beroemde Tomayne's Tinned
Tongues.
Ze had den jongeman dan ook heel wat beter
kunnen behandelen, maar dat is al weer iets
anders.
Toen ze byna sentimenteel zich van het ven
ster afwendde, werd ze uit haar opkomende
droomerijen gewekt door 'n vervaarlijk gegü van
uit den winkel: „Bella!"
„Ja, pappie? Ik ben hier."
De oude Ames trad de „lichte" kamer bin
nen. Zyn gezicht straalde ais had hy zoo juist
zyn bruid naar het altaar gebracht, zoodat Ara
bella hem verrast vroeg:
„Maar wat is er met jou gebeurd, pappie?
Waarom zie je er zoo stralend uit? Heb je
weer eens een reuze koopie gedaan?
,Nou en of," zei de oude Ames, terwyl hy
zich in een leunstoel liet neervallen, die kreunde
onder dit blyk van doorslaande sympathie.
„Ik zal het je onmiddellijk vertellen, maar
biecht me eerst eens op, tegen wien of wat jy
daar kushandjes stond te geven aan het raam?
Arabella kreeg zoo mogelijk een nog dieper
kleur. Toen begon ze zenuwachtig te lachen om
haar onrust te verbergen.
„Ik had het eigenlijk niet moeten doen, gaf
ze toe. „Maar hy heeft me niet gezien hoor,
pappie. Ik zat hem eigenlyk achter zyn rug nog
voor den aap te houden. Ik heb hem alleen maar
op kushandjes getracteerd, toen hij me niet
meer zag, zooiets van „opgeruimd staat netjes,
begrijp je wel."
„Ja, maar hem? Wie was het? Wie was dat
„opgeruimd"?"
„Och, de jonge Sharpe, die altijd tong komt
verkoopen."
„Tong! Hy loopt wat al te veel met zyn tong
te "koop.die onbeschaamde rakker. Om zijn
oogen te durven verheffen naar het edele aange
zicht van myn dierbare dochter! Zy is niet voor
hem, daar kan hy alvast „Amen" op zeggen!"
„Dat heb ik hem ook al gezegd, pappie,' zei
miss Ames bedeesd.
„Goed zoo. Ik zie, dat je voelt, wat voor
hoóge toekomst er voor jou is weggelegd,
.ofschoon ik niet begrijp, van wie jy die fyn-
gevoeligheid kunt hebben. Staar het zal in ieder
geval de laatste keer geweest zyn, dat je hem
de deur hebt moeten wyzen. Voordat je nog tot
drie kunt tellen heb jy het fynste huwelijk ge
sloten, dat je maar denken kunt."
„Werkelijk?" zei miss Ames vroolijk. „Bent U
een of anderen markies of hertog, tegengekomen,
pappie? Want by my is nog niemand naar miss
Arabella Ames komen vragen?"
„Je behoeft je ouden vader met uit te
lachen, vervelende spotvogel, want het is dood
ernstig."
„Wat is het? Kom op, pappie. D r moet iets
gebeurd zijn, dat heb ik wel in de smiezen. Zeg
maar ineens, wat het is."
En hij vertelde haar alles.
„Ik heb het dus klaar gespeeld," besloot hy
met een triomfantelijk gezicht, nadat hij lang
had stil gestaan bij wat hij tegen den squire
had gezegd en wat de squire tegen hem had ge
zegd, „dat jy binnen veertien dagen voor
loopig op „De Schuur" gaat wonen."
„Ik?" vroeg Arabella en van verbazing ver
loor ze haar evenwicht, zoodat het pianokrukje
begon te draaien en miss Ames met haar vollen
arm op de toetsen neerkwam.
Tijd genoeg zou ik meenen, om je in te span
nen, om met al die hooge dames gelijk op te
kunnen gaan. Daar! Daar nou. Bella! Wat zeg
je nou van je pappie?"
(Wjordt vervolgd).