UIT DEN OMTREK
Gemeentebegrooting
voor 1941
tKdwéad
mn
TOONTJE VAN TEUTEN
Beursoverzicht
•fJrabeUa
dITor bertha ruck
ZATERDAG 9 NOVEMBER 1940
Ongedekt te kort van ruim
drie ton
MARKTEN
de verschrikkelijke
BEVERWIJK
GEMEENTERAAD
Wat de armenzorg kost
Huwelijkstoelagen gemeente-
personeel
Kweeken zonder grond
VELSEN
BEKENDMAKING
Kerkweg gedeeltelijk gesloten
Winst op het gasbedrijf
Uitbreiding politiecorps
Burgerlijke Stand
V erkeersongeval
HAARLEMMERMEER
Aanvankelijk lagere markt,
maar later weer in gedeel
telijk herstel
Verder verloop
De gemeentebegrooting voor 1941, die zoo
Juist is verschenen, gaat vergezeld van een nota
van B. en W., waarin o.m. wordt medegedeeld,
dat het er allen schyn van heeft, dat de gun
stige wending, welke gedurende de laatste ja
ren in den financieelen toestand der gemeente
viel waar te nemen en vooral in de uitkomsten
van den dienst 1939 zoo duidelijk tot uitdruk
king komt. door de huidige buitengewone om
standigheden weer in een tegenovergestelde be
weging is omgeslagen.
De uitkomsten van het dienstjaar 1939 waren
van dien aard. dat Rijksonderstand praktisch
niet noodig is geweest en dat met de extra-
bijdrage en de belastingbijdrage uit het werk-
locsheidssubsidiefonds, tezamen f 136.932 be
dragende had kunnen worden volstaan.
Ten aanzien van den dienst 1940 brengen B.
en W in herinnering, dat deze begrooting ic
evenwicht werd gebracht met een raming aan
bijzondere rijksuitkeeringen ad f284.000 Bij de
samenstelling van deze begrooting moest voor
het eerst rekening worden gehouden met de
derving van de winsten uit het electriciteits-
bedrijf. welke over '39 nog tot 'n bedrag van
f 66.000 zijn genoten, terwijl voor 1940 slechts
een bedrag van f 16.000 kon worden geraamd
als opbrengst van de vrijgekomen kapitalen.
Wat nu het dienstjaar 1941 aangaat, de be
grooting. welke B. en W, daarvoor hebben sa
mengesteld, zal met de noodige reserve moeten
worden aanvaard. Thans een begrooting. dl. 't
plan voor het in de komende periode te voeren
beleid en de berekening van de financieele ge
volgen daarvan, te ontwerpen is een welhaast
onmogelijke taak. Ten aanzien van menig on
derdeel van de begrooting valt het moeilijk de
raming gelijken tred te doen houden met de bij
na voortdurend zich wijzigende aspecten. Toch
zou het niet van Juist inzicht getuigen en zou
het voor de toekomst ncodlottig worden, wan
neer daarin niet een aansporing werd gevonden
tot doortastend handelen, de werkelijkheid rus
tig onder de oogen ziende. B en W hebben
daarom de volgende gedragslijn gevolgd De be
grooting is in den loop van de maand Septem
ber en in het begin van October samengesteld
aan de hand van de toen bekende feiten en
omstandigheden De ontwikkeling der verhou
dingen zal nauwlettend worden gevolgd en kort
voordat de begrooting door den Raad in be
handeling zal worden genomen zullen die cn-
derdeelen van de begrooting. die het sterkst den
Invloed der tijden ondergaan, opnieuw door B
en W in overweging worden genomen. Naar
aanleiding daarvan zal een nota van wijzigingen
worden aangeboden, welke door den Raad tege
lijk met de begrooting kan worden behandeld
en waarbij tevens in de begrooting worden ver
werkt de ingrijpende gevolgen van een dezer
dagen ontvangen rondschrijven van Ged. Sta
ten.
In dit rondschrijven deelen Ged Staten me
de. dat op een wijziging van de financieele ver
houding tusschen het Rijk en de gemeente voor
1941 niet moet worden gerekend. Vervolgens
deelen Ged. Staten mede dat voor het komen
de jaar op een aanzienlijke verlaging van de
uitkeering uit het gemeentefonds moet worden
gerekend. Dit als gevolg van de lager geraamde
opbrengst van de geméentefondsbelasting. Deze
tegenvaller is in de thans aangeboden begroo
ting nog niet verwerkt.
Tenslotte worden B. en W. in genoemd rond
schrijven in kennis gesteld van het standpunt
van het waarnemend hoofd van het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken, dat, wanneer
de begrooting 1941 niet met de gewone inkom
sten der gemeente sluitend kan worden ge
maakt, geen posten voor bijzondere bijdragen
Uit 's Rijks kas of steun in de kosten der ge
meen tehuishouding kunnen worden geraamd.
Wel moeten gemeenten, welke een tekort op
haar begrooting moeten ramen, onverminderd
eventueel nader te stellen eischen, bij bet sa
menstellen harer begrooting de regelen en nor
men in acht nemen, welke thans gelden voor
financieel van het Rijk afhankelijke gemeen
ten!
Het gevolg van een en ander is, dat de
geraamde ontvangsten uit 's Rijks kas tot
een gezamenlijk bedrag van f317.770.34 af
gevoerd zullen moeten worden, zoodat tot
dit bedrag een ongedekt tekort op de be
grooting ontstaat Op welke wijze hiervoor
dekking zal moeten worden gevonden, en
welke maatregelen dienaangaande door de
hoogere instantie worden overwogen is
B. en W. geheel onbekend Dit is evenwel
zeker, dat de gemeente eigener beweging en
met eigen krachten al 't mogelijke zal heb
ben te doen, om dit tekort zooveel mogelijk
te beperken. B. en W. houden zich ervan
overtuigd, dat daarbij, zoo noodig. niet te
vergeefs een beroep op de medewerking van
den Raad zal worden gedaan.
Wat de grondoorzaken betreft, die het finan
cieele beeld onzer gemeente zulk een somber
aanzien hebben gegeven daarover Is in 't ver
leden reeds voldoende gezegd, zoodat het over
bodig is, aldus B. en W.. thans daarop nader in
te gaan. Wat daarvan evenwel ook zij, dig oor
zaken zijn niet van plaatselijken aard, zoodat
zij ook niet plaatselijk kenden worden bestre
den. De gevolgen echter zullen ten deele. plaat
selijk moeten worden gedragen en dit stelt zwa
re eischen.
Dinsdagavond komt de gemeenteraad in open-
care vergadering tijeen ter behandeling van de
navolgende agendapunten
1 Voorstel tot aangaan van een rekening
courant-overeenkomst, met de Bank voor
Nederlandsche Gemeenten en tot het aan
gaan van kasgeldleeningen.
2 Wijziging van het raadsbesluit betreffende
een aanvulling van de politieverordening
3 Voorstel met betrekking tot een even'ueele
samenvoeging der gemeenten Beverwijk en
Heemskerk.
4. Vaststelling van een verordening regelende
de wijze, waarop de afvallen moeten worden
bewaard en ter beschikking gesteld.
5 Wijziging, ambtenarensalarisregeling, alge-
meene loonverordenmg gemeentewerklieden
en verordening gemeentepolitie.
6. Mededeelingen en ingekomen stukken.
Op de begrooting v<oor 1941 voor ondersteu
ning aan armlastigen wordt geraamd 'n bedrag
van 155.500 (v. j. 174.500). Geraamd wordt
voor ondersteuning in geld 130.000, voor brand
stoffen 8500, voor hulp in de huishouding
8500, voor eetwaren 8000, voor kleeding- en
iiggingsstukken en schoeisel 3000 en in anderen
vorm 1500.
Voor ondersteuning aan behoeftige tuinders
wordt 6000 geraamd.
Voorts is 16.1',0 uitgetrokken voor tewerk
stelling van armlastigen op grond van de Ar
menwet. Verpleging en uitbesteding van arm
lastigen vraagt 45.500 en geneeskundige bij
stand, enz. 3100.
B. en W. hebben overwogen in hoeverre
eenige verbetering kan worden gebracht in de
maatschappelijke positie van de laagst bezol
digde gemeenteambtenaren en -werkieden, in
zonderheid van de gehuwden.
Het college acht het gewenscht dat in het
Rijksbezoldigingsbesluit voorkomende bepaling,
waarbij aan gehuwde ambtenaren, die minder
verdienen dan een bepaald bedrag, een zekere
huwelijkstoelage wordt toegekend, over te
nemen in de ambtenarensalarisregeling en in
de salarisregeling der politieambtenaren.
Daarnaast zijn B. en W. van meening, dat
zoodanige toelage, in den vorm van drie extra
periodieke verhoogingen, ook behoort te wor
den toegekend aan de werklieden, die minder
dan een zeker bedrag verdienen.
zy stellen den raad voor daartoe te beslui
ten.
Voor de leden van de Tuinbouwstudieclub
zal ir. H. G. Kronenberg Dinsdagavond in het
veilinggebouw 't Centrum een lezing houden
over de moderne wijze van kweeken zonder
rond, de z.g. watercultures.
Behalve de uitbreidingen, waarvoor op de be
grooting 1940 de noodige gelden zijn toege
staan, is de burgemeester van meening, dat
alsnog een uitbreiding noodig is met 1 adjunct
inspecteur. 1 brigadier (in verband waarmede
het aantal agenten le klasse met één kan ver
minderd worden) en 8 agenten.
Op grond hiervan wordt de post jaarwedden
welke voor 1940 op f 39.377 was geraamd, voor
1941 op f 54.000 begroot.
Van den Secretaris-Generaal, waarnemend
hoofd van het Departement van Binnenland
sche Zaken, werd bericht ontvangen, dat de
Reicharbeitsdienst, voor zoover deze niet bij de
organisatie van den Opbouwdienst is betrokken,
by de „Luftwaffe" is ingedeeld en mitsdien tot
de Duitsche weermacht kan gerekend worden
te behooren.
Leveringen of verrichtingen ten behoeve van
dezen Reichsarbeitsdienst zullen worden vergoed
op den voet van de Verordening van den Rijks
commissaris no. 49/1940 (R-verrichtingen).
Aangezien de termijnen, genoemd in 3 van
deze verordening, in veel gevallen reeds ver
streken zullen zyn, moeten ten aanzien van alle
R-verrichtingeh, die tot en met 31 October 1940
ten behoeve van dezen dienst zijn geschied, de
verzoeken om vergoeding in den tijd van 1
tot en met 30 November 1940 worden ingediend.
Op later ingediende verzoeken wordt geen acht
geslagen.
Ten aanzien van R-verrichtingen, die na 31
October 1940 zyn geschied, moet het verzoek
om vergoeding ingediend worden op de wijze,
zooals in 3, vierde lid der Verordening is
bepaald.
Voorts wordt er nogmaals op gewezen, dat
correspondentie met den Hoofdintendant, toe
gevoegd aan den weermachlsbevelhebbar in
Nederland, over diens beslissingen, alsmede ove
die van de Nederlandsche instanties, betreffen
de vergoedingen wegens R-verrichtingen, ach
terwege dienen te worden gelaten.
Op deze beslissingen, die bindend zijn, wordt
in geen geval teruggekomen.
B. en W. brengen ter openbare kennis, dat zij
voornemens zijn den gemeenteraad een voorstel
te doen om een gedeelte van den Kerkweg, naby
ien Stationsweg te Velsen, aan het openbaar
verkeer te ontrekken.
Belanghebbenden worden van 7 November af
gedurende tien dagen in de gelegenheid gesteld
ter gemeentesecretarie (4e afdeeling) van het
voorstel kennis te nemen en hun bezwaren
aan den gemeenteraad in te dienen.
Biykens de begrooting voor 1941 wordt de
winst over 1941 van het gemeentelijk gasbedrijt
geraamd op f 22.000. (Over 1939 bedroeg de
netto winst ruim f 25.000).
Blijkens de memorie van toelichting, op da
gemeentebegrooting voor 1941 is de burge
meester voornemens, voorstellen te doen tot
wyziging van de verordening betreffende de
samenstelling van het politiecorps.
Geboren: d. van G. Kuiper-van Pel; z. van W.
M. van Ladestijn-Middelkoop; z. van J. van
Wonderen-van Dok.
Overleden: M. Oosterom, 77 j., wed. v. W.
Wamsteker, Kweekerslaan 28, Santpoort; G. J.
Klepper, 3 m., z. v. A. J. Klepper, Plancius-
straat 30, IJmuiden; A. van Batenburg, 23 j.,
ongehuwd, Brederoodscheweg 10 b, Santpoort;
D. Zeegers, 64 j., wed. van J. C. Porck, Zeeweg
6, IJmuiden.
Tengevolge der duisternis werden in de Jan
Kostelyklaan een dame en heer door een fietser
aangereden. De fietser gaf zyn misnoegen te
kennen, dat de beide personen zich op den
ryweg bevonden en niet op het trottoir, waar
door hy deze buiteling maakte. Het dreigde nog
op een vechtpartij uit te loopen, doch nu ver
zocht het meisje niet tot handtastelijkheden te
willen overgaan, aan welk verzoek de beide
heeren tenslotte gevolg gaven, hetgeen eigen-
l«k ook wel de beste oplossing was.
Vorderingen van de Duitsche Weermacht.
Zij, die iets te vorderen hebben van de Duit
sche weermacht, zenden dikwyis hun rekening
te laat in, hetgeen wel eens het gevolg heeft,
dat betaling niet meer kan plaats vinden.
Daarom is het goed nog eens te herhalen, dat
alle rekeningen voor de Duitsche weermacht
steeds zoo spoedig mogeiyk, uiterlijk evenwel
voor den 15en van elke maand, waarin een ver
richting heeft plaats gevonden, ingeleverd
moeten worden bij het bureau voor Duitsche za
ken, gevestigd in het kantoorgebouw van den
gemeentelijken luchtbeschermingsdienst te
Hoofddorp (naast het politiebureau).
In geval van inkwartiering ten behoeve van de
Duitsche weermacht moet steeds aan het be
voegde plaatselijke commando of wanneer
zoo'n instantie ontbreekt aan den comman
dant van het desbetreffende legeronderdeel een
inkwartieringsbiljet gevraagd worden.
Indien verzuimd wordt dit bewijsstuk aan te
vragen, kan dit tot gevolg hebben, dat de ver
goeding voor verleend kwartier later niet wordt
uitbetaald.
Personalia. De heer W. Slob te Hoofd
dorp, die vanaf 6 December 1936 als hoofd van
den gemeentelijken luchtbeschermingsdienst in
Haarlemmermeer is belast geweest met de orga
nisatie en dageiyksche leiding van dezen dienst,
heeft op zijn verzoek op 15 October 1940 van den
burgemeester eervol ontslag verkregen.
De heer W G. Walpot, ontvanger van 's Rijks
directe belastingen, eveneens wonende te Hoofd
dorp, die gedurende dezen tijd als vakleider van
't vak Hoofddorp in geregelde samenwerking met
het hoofd van de luchtbescherming zijn vrijen
tijd voor deze bij uitstek nationale zaak heeft
gegeven, heeft zich op daartoe door den burge
meester gedaan verzoek bereid verklaard be
houdens hoogere goedkeuring het werk van
den heer Slob tijdelijk waar te nemen.
Burgerlijke Stand. Geboren: Bastiaan, z.
van G. van Stam en G. Klaassen; Gerrit Dirk
Johann, z. van J. C. B. Harms en J. van Lente;
levenlooze zoon van P. C. Beerendonk en C. M.
Vervaart.
Ondertrouwd: J. H. Kramer, 22 j. en A. Ch.
van Leemput, 20 j.; G. A. Roosen, 33 j. en S. van
Roode, 23 j.; A. Bras, 24 j. en T. Joustra, 20 j.;
E. Meeuwig, 26 j. en C. C. van Son, 30 j.; M. H.
Vastenhout, 39 j. en A. Kortekaas, 30 j.
Getrouwd: J. Jongkind, 26 j. en G. van Doom,
28 j.
Overleden: M. C. van Wageningen, 49 j., geh.
met G. van Doorn; M. Bruggelman, 76 j., wed.
van C. F. C. Knaup.
ALKMAAR, 9 Nov. Boter- en elerenmarkt. Bo
ter, groothandel 1.02%1.05, kleinhandel 1.15.
Handel matig. Eieren groothandel 5.507. Han
del matig.
NOORDSCHARWOUDE, 9 Nov. 58600 kg. Roode
kool 3.30—5.20, 13000 kg. Gele kool 2.90—3.50,
56600 kg. Deensehe Witte kool 1.603, 750 kg.
Groene kool 3.00, 15600 g. Uien 6.10—6.70, grove
Uien 5.706 50, drielingen 4.304.40. nep 4.00,
9500 kg. Peen: A 1.70—2, B 2.20—3.50, C 2.60—
2.80, 42200 kg. vroege Witte kool 1.502.50, 10000
kg, Succes Witte kool 300, 27200 struik Andijvie
1—1.60.
HOOFDDORP, 7 Nov. Granen en Zaden. (Boe-
rennoteeringen). B Witte Tarwe 1175, Rogge
10.75, Chevalier Gerst 10.65—11.15, Brouw
Wlntergerst 10.25, Haver 8.75, Duivenboonen
14.25. Paardenboonen 12.50, Bruine Boonen 22.75,
Groene Erwten 12.75. Schokkers 15.25, vale Erwten
19.25, Wijker 15.25, Gele Mosterd 18.25, Kanarie
zaad 12.25, Karwijzaad 31.25, Blauwmaanzaad
20.50, Koolzaad 16.75, alles zonder baal. Per 100
kg.
LEIDEN, 8 Nov. Veemarkt. Aanvoer 458 run
deren, 294 kalveren, 1954 schapen, 530 varkens.
'i stieTen. 116 kalf- en melkkoeien 260.00450 r>
stuk, vlug. 340 varekoeien 170.00280, tamelijk
vlug. 190 graskalveren 6000120, vlug. 5 vette
kalveren 5.00, 99 nuchtere kalveren, 20 vette
schapen 50.080 per stuk, 90125 cent per kg.
schoon gewicht, vlug 800 vette lammeren 30.00
44 per stuk, 80120 cent per, kg. schoon gew.,
vlug. 187 mestvarkens 18.0036, 323 biggen 7.00
10 sn 20 zeugen 50.0075, iets vlugger.
LEIDEN, 8 Nov. Kaasmarkt. 49 partijen Goud-
sche kaas: I 40.5041.50, II 40.00, 17 partijen
Leldsche kaas: I 38.00—39. Per 50 kg. Handel
vlug.
BOVENKARSPEL, 8 Nov. „De Tuinbouw"
35 baal aardappelen: Eigenheimers 1.75, kleine
1.65 per baal. 175500 stuks Bloemkool: I 12
12.30, II 99.60, III 5.50 per 100 stuks. 9000 kg.
Stektaoonen 3.00, 16500 kg. Bieten: middel 1.60
2.10. kleine 2.60—3.30. modjo 1.20, 9700 kg. Roo
de kool 3.10—4.90, 38000 kg. Gele kool 2.90—3,
30.000 kg Witte kool 1.50—2.50 per 100 kg. 10.000
kg Breekpeen: A 2—2.40, B 2.60—3.10, C 2.40
per 100 kg. 14500 kg. Uien: grof 4.10—4.50, groo
ts 4.304.80, drielingen 44.20, nep 4.00 per
100 kg.
Vlug stond Toontje op en ging naar buiten om te zoeken naar
die taartjes. Hy lag haast met zyn neus op den grond en een
meneer, die hem zoodoende zag, begon hem achterna te loopen
en ook te zoeken, hoewel hy niet wist waar Toontje naar zocht.
Al zoekende was Toontje in een bosch terecht gekomen. Hy
zag een man staan, die zoo hevig schrok by de verschyning van
Toontje, dat hy boos werd en een groot stuk steen greep om
het hem naar zyn hoofd te gooien.
Ze was maar een arm, tobberig menschje, de
oude Geertje van daarachter in de Paarde-
bloemsteeg. Haar woning was, sinds heugenis
van allen die daar leefden, het kleine, lage,
oude huisje van nummer twaalf, eenigszins weg
gezakt en voorovergebogen tusschen de iets
grootere huizen die eromheen stonden.
Niemand wipt hoe oud ze eigeniyk was. Maar
het moest wel heel oud zijn. Want ze wist zich
van ieder, wie ook, uit het steegje nog te herin
neren hoe hy of zij als klein kind voor de deur
gespeeld had, naar school gegaan was, getrouwd
en weggetrokken was naar florissanter stads-
deelen, waar de sfeer niet zoo oud en zoo som
ber en de atmosfeer niet zoo muf en benauwd
was als in de Paardebloemsteeg. Aan dat ver
vallen buurtje was zij trouw gebleven. Zij woon
de, tezamen met enkele anderen, die door ar
moede daarheen gedreven waren, nog steeds te
midden van schamele kinderen en wankele wo
ninkjes. Maar wie by haar binnenkwam, zag er
de ouderwetsche properheid: het glimmend ge
poetste' koperwerk, de vloer die zoo keurig was
geveegd en de kleedjes op de bloementafeltjes,
helder gewasschen en gesteven.
Op haar ouden dag en in haar armoe kon ze
alles altijd nog netjes houden. De vrouwen in
de buurt wisten elkander te vertellen dat Geer
tje leefde van een pensioentje dat haar werd
uitgekeerd sinds
den dood van i'
haar man, die al t/-
wel vyfentwintig I Ogeten
jaar geleden ge-
storven was. Veel, KCUJLTS
berekenden zy 1
kon dat nooit zyn.
want haar man had het niet verder gebracht
dan tot gemeentelyk lampopsteker. Drie, vier
gulden in de week, meer niet.
Familie scheen ze niet te hebben, of als zy
deze al had, was men haar toch blykbaar ver
geten. Er kwamen immers geen kinderen, geen
kleinkinderen, geen neven en nichten. Het huis
je in de Paardebloemsteeg werd nooit vervuld
van kinderstemmen. Het eenige geluid dat er
klonk was dat van haar oude, schorre stem, als
zij in zichzelf praatte of een kort, oud aan
doend liedje probeerde te neuriën. De buren
laehten dan en zeiden tegen elkaar: „Hoor
Geertje eens vroolijk zyn! Jammer dat ze niet
zoo goed meer by stem is!" En dan glimlach
ten ze opnieuw, half medelydend half spottend,
om het kleine vrouwtje uit het lage huisje in
die schamele steeg.
Toen de pastoor, in de steeg op huisbezoek,
by een van die vrouwen was binnengegaan, was
het gesprek ongemerkt op Geertje gekomen en
hy had gezegd: „Och, een oud, vergeten stomp
je kaars, dat bijna opgebrand is. Eerstdaags
komt er iemand, die de kaars ziet en haar uit
dooft omdat het eindje zoo klein is." Toen was
er overheen gepraat.
Maar nadat pastoor was weggegaan, nadden de
steegvrouwen tezamen over dat gewyde beeld
gesproken: een oud eindje kaars, dat men ver
geten had uit te blazen. Het zag al geel van de
jaren en er hepen rimpels door, zooals bij een
kaars het afgedropen vet rimpels schijnt te ma
ken. Het stond daar maar heel rustig, heel al
leen, in zijn ouden, armzaligen kandelaar, die er
toch volkomen by paste: het huisje van Paarde
bloemsteeg nummer twaalf.
Ondanks haar leeftijd ging zy des morgens
nog dikwijls ter kerke, meest naar een van de
vroege Missen. Men kon dan haar gebogen ge
stalte zien neerknielen naast de pilaar, voor
aan, vlak by het altaar.
Dezen morgen regende het. Een zacht, aan
houdend motregentje. Het mlezerde overal, over
al neer en maakte dé straten glad en glanzend.
Het licht was vandaag op alle plaatsen gelijk
verdeeld: geen scherpe schaduw of een felle
lichtplek; overal egaal, zonder verschillen.
Dit leek haar vredig. Langzaam, met kleine,
moede pasjes, liep zij over de natte steenen den
bekenden, vaak-geganen weg naar de kerk. In
het portaal sloeg zij met haar dorre panden
de druppels van haar mantel af, ging dan naar
binnen, naar voren, naar haar plaats. Daar
volgde zij de heilige geheimen die de priester
vóór haar vierde.
Na de Mis bleef zij knielen Dat deed zy an
ders niet. Maax nu was er iets, dat haar vast
hield, dat haar dwong te blijven, dat haar zei,
niet weg te gaan. En zy bleef. Tot na de laatste
Mis.
Ze had allang het kerkboek terzij gelegd. Haar
vingers hielden een rozenkrans en haar witte
lippen prevelden weesgegroeten, het een na het
ander, met de onzevaders en de schietgebeden
daartusschen. Ze bad nóg, toen de menschen
reeds waren weggetrokken. De koster ging met
den domper door de kerk, om de kaarsen te
dooven.
En of het toeval was, wie zou het zeggen? Hy
vergat één kaars. Daar keek zij naar. Ze zag
hoe langzaam de was opbrandde. Een kleine,
magere, bleeke vlam, geluidloos boven de blanke
kaars. De koster scheen het niet te zien, deed
stil zyn werk en ging toen heen. Alleen zy bleef,
met die opbrandende, vergeten kaars.
Pas toen de koster dien dag de kerkdeuren
sluiten moest, vond hy haar. De pastoor werd
erbij gehaald. „Och, het is oude Geertje uit de
Paardebloemsteeg!" zei hy getroffen.
Er geurde walm door de kerk van een kaars
die zoojuist was uitgegaan op het metaal van
den kandelaar. En door de ruimten geurde walm
van een ziel, die men vergeten scheen te heb
ben en die ook was uitgegaan. „Oude Geertje!"
zei de pastoor tot den koster, die naast hem
stond, „Ze was ais een afgebrand stompje kaars,
dat de koster vergeten scheen te hebben. Nu is
ze vanzelf uitgegaan."
(Nadruk verboden)
AMSTERDAM, 9 November 1940
Het was wel als vry zeker te verwachten,
dat ter New-Yorksche beurze gisteren, na de
bijzonder krachtige koersstijging van eergis
teren, een reactie zóu intreden. Evenals ten
onzent bij verder verloop het geval is geweest,
kon winstaanbod niet uitblijven, maar was het
ter markt komende materiaal niet overstel
pend, omdat men de krachtige positie van de
industrieele bedrijvigheid voor langen tijd
niet uit het oog verloor en men er zich van
overtuigde, dat de invloed hiervan op de beurs
niet achterwege kon blijven. Men zal echiter
met eventueele maatregelen ook wel rekening
houden. Minister Morgenthau raamde de uit
gaven voor de bewapening op 15 a 20
milliard en een stijging van de Amerikaansche
Staatsschuld tot 60 a 65 milliard, in ver
band waarmede hy hoogere belastingen aan
kondigde, aangezien hij de opbrengst der hui
dige belastingen, ondanks de bewapeningscon
junctuur, onvoldoende achtte. Deze verklarin
gen gaven aanleiding tot aanbod ter beurze en
tevens ook het feit, dat strengere controle op
de prijsbeweging zal worden uitgeoefend, ten
einde inflatie te voorkomen.
In navolging van Wallstreet opende heden
onze beurs vandaag in een gedrukte stemming.
Er kwamen winstaanbod orders aan de markt,
waarom bij eerste transacties een groot ge
deelte van het gisteren behaalde avans moest
worden prijsgegeven. Toen het aanbod was op
genomen, ontwikkelde zich op het verlaagde
peil weer vraag en trad een -bescheiden her
stel in.
Zoo o.a. openden op de Amerikaansche afdee
ling Steels 5% dollar lager op 76 waarna
weer vry spoedig een verbetering intrad tot
78 <4. Bethl. Steel zette 5 dollar lager in op 89%
en herstelde tot 90%. Republic Steel verloor
11/8 om weer een gedeelte te herwinnen. Ana
conda Copper moest aanvankelijk 2 dollar prijs
geven, maar trok weer gedeeltelijk in koers aan.
Kennecoth verloor ook circa 2 punten. Vlieg-
tuigaandeelen ais North American Aviation en
Douglas Aircraft waren ook zwakker van toon,
maar veel aanbod was niet waar te nemen.
Carfoundry en General Motors hadden bij ope
ning zich een verlies te getroosten van 1% A
3% dollar. Utilities lagen ook zwakker, terwijl
Spoorwegshares zich eveneens op lager peil be
wogen.
By de locale markt bleken eveneens reacties
niet uitgesloten te zijn, maar bleek slechts be
trekkelijk gering aanbod hiertoe voldoende te
zyn. Ook hier trad kort na opening weer ge
deeltelijk herstel in.
Op de Petroleumfondsen opende Koninklijke
Olie met een daling van 17 pet. op 312, maar
toen het aanbod was opgenomen trad weer ver
beuring in tot 314—317. Shell Union en Tide
water werden a lager verhandeld.
In den Suikerhoek was aanvankeiyk ook
winstaanbod overwegend. H. V. A. moest daar
om 22 pet. prijsgeven, waama echter weer eett
licht herstel intrad van 469 tot 470. Vorsten
landen Cultuur gaf 3)4 A 3prijs, terwijl Ja-
vasche Cultuur en Nisu 5 a lo pet. lager werden
geadviseerd.
De Rubbermarkt kon zich aan de algemeen®
marktstemming niet onttrekken, hoewel ook hier
het ter markt komend materiaal niet zeer groot
was. Dit bleek echter voldoende voor een koers
val van A'dam Rubber van 7 a 9 pet.
Tabaksaandeelen hadden op hun beurt aan
bod te verwerken, waardoor een groot deel van
het gisteren behaalde avans werd prijsgegeven.
Oude Deli boekte een reactie van 15 pet., De"
Batavia verloor 13 pet. en Senembah gaf onge
veer 20 pet. prys.
Scheepvaartaandeelen waren eveneens ge
drukt. Scheepvaart Unie had zich onder kalmen
handel een verlies te getroosten van 47 pCt.,
Kon. Boot verloor 4—6, Holl. Amerika Lyn 5—8
en Japanlij n circa 5 pCt.
In den hoek der binnenlandsche industrieelen
was eveneens vooreerst vraag uitgesloten en
licht aanbod overwegend. Dientengevolge boekte
Unilever een reactie van 78 en gaf Aku 4 pCt.
prys. Philipslampen werden 56 pCt. lager ver
handeld.
Op de beleggingsmarkt kwamen Nederlandsche
Staatsfondsen op verhaal. Voor de 33pCt.
1938 trad herstel in van 1 pCt., terwijl de Vieren
1940 II z.b. y, Verbeterde.
De Youngleening was weer zeer flauw en
moest 56 prysgeven.
Bij verder verloop was op de meeste punten
vraag overwegend, waardoor zich een vaste
stemming ontwikkelde. Steels bereikten de 80
en liepen dus 1% dollar op. Bethl. Steel hei won
2 a 3 dollar. Republic Steel A Anaconda
'Aal. Carfoundry 2 en General Motors 1 a
1%. Over de geheele linie vielen verbeteringen
waar te nemen.
Koninklyke Olie kon 2 a 4 monteeren. H.V.A.
liep 5 punten op. Oude Deli 3 a 4 en Senembah
5%.
Banda Rubber noteerde 8% en Deli-Batavia 10
a 15% lager.
Van schepen trokken Booten, Vaarten en Ja-
p&nlyn iets in koers aan. Unilever kon weer 1
a 2% hoogeren prijs bedingen. Aku liep een
kleinigheid op en Philipslampen verbeterden 2
a 3%.
Van beleggingen liepen 3—3% Nederl. 1938
en de Vieren weer iets terug. De Youngleening
herstelde ca. 2%. Geld op prolongatie gold
2X
HOOFDSTUK IH
ARABELLA WORDT VERWACHT
Veertien dagen later was de geheele familie
Cattermole in den prachtigen salon van „De
Schuur" byeen om de komst van hun onge-
wenschte gast af te wachten. Men, zat, wat je
neemt op eieren.
Mrs. Cattermole lag op de sofa onder een
Gainsborough-portret van haar eigen bet
overgrootmoeder, een lady Sybil Zoo en Zoo,
wier snibbige en uiterst delicate trekken in
volkomen overeenstemming waren met het sig
nalement van haar vertoornde achter-klein
dochter. Mrs. Cattermole had haar slank om
niet te zeggen hoekig gezicht omwikkeld met
een sjaal van lady Sybil'sdoor elke gast ge
roemde Limerick-kant, waaruit drie groteske,
verbazend nydige kopjes te voorschyn kwamen,
te weten de kopjes van de eveneens door iedere
gast geroemde en in stilte vervloekte
schoothondjes van lady Sybil Cattermole, die
sy haar „honneponnige babies" noemde.
Zy scheen heel wat meer notitie te nemen
van deze drie mormels, dan ze ooit aandacht
had geschonken aan haar eigen babies, die dan
ook waren opgegroeid tot wat ze nu waren.
Drie van hen de meisjes die allemaal
wat van haar moeder weg hadden, en gekleed
waren, alsof het er niets op aankwam wat een
miss Cattermole zich verwaardigde aan te trek
ken, zaten op de sofa.
Beryl Cattermole, groot, mager en met een
modernen bril op haar spitsen neus, was de
verstandigste van de familie. Wat zy niet wist
over oude Fransche literatuur was dan ook niet
noemenswaardig. Natuurlyk zou Amber, de
tweede, je onmiddeliyk verteld hebben, dat heel
die beweging geen knip voor je néus waard was,
maar dat kwam wellicht omdat Amber alleen
maar om sport gaf. Al de takken van sport, die
zy beoefende, hadden haar huid ruw gemaakt,
haar handen en voeten buitenmate ontwikkeld,
haar stem een hard en ruw timbre gegeven en
haar kleeren ten nadeele beïnvloed. Ze mochten
dan al practisch zyn, Amber had nooit het
vraagstuk bestudeerd en weten op te lossen om
tegeiykertyd sportief en gracieus te zyn, wat
heel wat meisjes uit haar stand zoo prachtig
weten te harmonieeren. Ik kan u werkeiyk met
geen mogelykheid duidelijk maken hoe plomp
en massaal haar schoenen wel leken en wat voor
verschrikkelijk effect haar dikke enkels in haar
ruwe wollen kousen altyd hadden en toch, on
danks dit alles, maakte ze op iedereen den in
druk van wat ze inderdaad was; een lady....
Het zou nog drie jaren duren voordat Amber
Cattermole dienst zou nemen in het leger, om
daar geheel gevormd te worden tot „een
vrouw," een stevige, goedhartige en uiterst
practische en nuttige vrouw, dat kan ik u wei
verzekeren. Momenteel was ze echter even
weinig aantrekkelyk als Beryl. Beide meisjes
hadden slechts dit gemeen, dat ze Londen langs
alle kanten haatten. Men had ze werkelijk moe
ten dwingen om naar de stad te gaan, teneinde
ta worden „voorgesteld" aan het hof. Ze hadden
zich van de eene vervelend» party naar de
andere laten sleuren, ze waren op diners en bals
geweest en hadden hun intrede gedaan in de
vermaarde „society" van Henley en Ascot. Ze
hadden niet het minst succes gehad en ze wis
ten het maar al te goed.
Het derde juweel der Cattermole's was vyftien
en droeg nog een viechtje. Pearl .was eigeniyk
de eenige die nog iets goeds beloofde. Ze zat
nog op de schoolbanken en nam van beide
oudere zusters de slechte kwaliteiten over. Met
het hooghartig gebaar van Beryl zei ze altijd
„dat het er niets op aan kwams hoe een bak-
visch er uitzag, als ze maar kans zag om pret
te hebben." Met dit inderdaad nog erg onschul
dig excuus veroorloofde ze zich dezelfde „spor
tieve" gewoonten van Amber. Het was een
„enfant terrible." Ze was dol op ruzie en herrie
maken en zat zich gewoon te verkneukelen
In het vooruitzicht op de tallooze scènes, die
„dat jong van den kruidenier" zou verwekken.
Ze zat op 'n tabouretje met haar lange beenen
voor zich uitgestrekt. In deze eenigszins uit
dagende houding wachtte ze op de dingen, die
komen zouden.
„Zeg, jongens," riep ze ineens tot eeuwige
ontsteltenis van haar adellijke mama, „weten
jullie dat het „enfant terrible" binnen tien
minuten haar luidruchtige entrée zal maken? Ik
kan het nooit gelooven, voordat ik het met myn
eigen oogen gezien zal hebben. Moeder! Heb je
werkelijk eenig idee, wat er allemaal gebeuren
gaat, terwijl zy by ons is. Ik zie haar direct
al binnenstormen. En wat zullen onze kennissen
er wel van zeggen? Een van de twee. Ze blyven
voorgoed weg, of ze komen met duizenden tege-
ïyk om dit natuurwonder te bezichtigen. Wat
denk jij er van moeder!"
„Ik denk niets en wil ook niet denken. Het
kan me allemaal niets schelen," zei lady Sybil,
terwijl ze met een loom gebaar een kanten zak
doekje naar haar keurige wenkbrauwen bracht,
dat heel even geparfumeerd was met O.d Cot
tage, den eenigen parfum dien mrs. Cattermole
in haar gedistingeerde omgeving duldde.
Op denzelfden geïrriteerden toon ging ze
verder.
„Wat er ook gebeuren moge, terwijl dit onmo
gelijk creatuur in myn woning verbiyft, gaat
my niets aan. Dat is je vader's afdeeling. Hij
heeft ons er toe gedwongen en indien ik een
zenuwaanval kryg en de dokter me een lang
durige en kostbare rustkuur voorschryft ergens
in een c'.ure badplaats
„O, moessie, dat zou werkeiyk een laagheid
zyn, om er zoo lafhartig tusschen uit te trekken
en ons met dat schepsel alleen op te knappen,"
zei Amber. „Je bent tegenover ons wel degeiyk
verplicht om het spel tot het einde toe door te
zetten. Ik stel voor, dat je zoo spoedig mogelijk
probeert om dat kind op de een of andere
wyze aan. den man te helpen, zelfs al zou Je er
iemand voor moeten chloroformeeren. Daarna
sluit je hem op in de slaapkamer van den butler,
waar je hem zoo lang op water en brood zet,
tot hij al zijn veerkracht heeft verloren en zich
ten slotte gewonnen geeft en haar neemt zooals
ze is. Want, naar wat vader heeft verteld,
zullen we dat jong niet eerder kwijt raken,
voordat die onmogelijkheid heeft plaats gevon
den."
„Dan zullen we haar nooit kwijt raken," zei
Beryl Cattermole beslist, terwyi ze heel tragisch
haar oogen ten hemel sloeg. „Ik vraag je, wie
van de jongelui, die wij kennen, en die gewoon
zijn onzen salon te bezoeken, zou het niet als
een onvergeeflijke beleediging beschouwen, in
dien wij hem langer dan tien minuten alleen
lieten met Arabella Ames?"
„Ben je wijs! Niet zoo somber, alsjeblief,"
kwam Amber er kordaat weer tusschen. „Dat
zal ze vlug genoeg in de smiezen hebben."
„Amber, je vocabulaire riekt weer ontzettend
laar voetbalmatches," klaagde lady Sybil.
„Als ze na drie weken in de gaten heeft, dat
iedere jonge man, met een verpletterend dédain
op haar neer ziet, zal ze de set spoedig genoeg
-'wonnen geven
„De wat, Amber?" vroeg lady Sybil.
„O, ma, ze heeft het voetbalveld voor de ten
nisbaan verwisselt om u een genoegen te doen,"
flapte Pearl er uit.
„En dan zien we haar met haar staart tus-
rchen haar beenen...."
„A-m-b-e-r!" smeekte lady Sybil.
„naar haar onuitstaanbaren vader terugkee-
ren. Maar tusschen. twee haakjes, weet Eric
eigeniyk wel iets vaai die ellendige overeen
komst af?"
„Ik heb hem verteld, dat we een onmogeiyk
kind in huis zouden moeten opnemen, dat zich
de brutalitet had veroorloofd om zich in onze
kringen te dringen, als een soort afbetaling van
een eereschuld, die je vader had weten aan te
gaan, maar...."
„Ik ben er zeker van, dat hy zich geen voor
stelling kan maken, wat het werkeiyk voor ons
beteekent," stelde Beryl wederom dramatisch
vast. „Vindt u niet dat wij hem maar ineens
alles moeten schrijven en hem tevens moeten
waarschuwen buiten schot te blyven? U weet
hoe vreeselyk moeilijk Eric altijd is voor onze
vrouweiyke kennissen. U heeft laatst zelf nog
ondervonden, hoe ellendig kieskeurig Eric den
laatsten tijd is geworden en hoe hij het durft
te bestaan om met den volgenden trein weer
naar zijn regiment te keeren, indien de be
wuste jongedame met in alle opzichten aan zyn
precieuze eischen voldoet. Zoo gedistingeerd of
aardig kunnen ze niet zyn, of onze „arbiter
elegantiae" heeft er iets op aan te merken. Als
een ander jongmensch een meisje al verbazend
leuk vindt, is Eric nog van oordeel, dat ze toch
niet geheel voldoet aan zijn exquisen smaak.
Ik heb nog nooit iemand gezien, die zoo diffi
cile was. Het is werkeiyk absurd. Ik weet toe
vallig, dat hy spoedig over komt, om vader te
polsen over een verhooging van zyn toelage.
Stel je voor hoe woedend hij zou zyn, indien wy
hem ook maar één avond het gezelschap van
het „enfant terrible" opdrongen."
(Wordt vervolgd)
