Centrale keuken te Rotterdam in
gebruik genomen
De reis van vakvereenigingsleiders
in Duitschland
««r
Gestegen veilingomzet
eheimzinnige
vijand
F
Een uiteenzetting over
haar werkwijze
DE K0LENV00RZIENING
Groenteman was „bij de pinken"
Gasolie voor dieselmotoren
en ovens
Kerkdijk leven
DONDERDAG 14 NOVEMBER 1940
Handel niet uitgeschakeld
Bereiding der spijzen
Ook elders
Harde offers van de mijnwerkers
Statistiek der grondbedrijven
1938
„Ik ga niet weg voor dat er
bloed gevloeid is"
Wethoudersverkiezing
te Nijmegen
Telefoonverkeer met den Elzas
en Lotharingen
<8
Alleen hoogst vitale bedrijven
krijgen haar toegewezen
Bijna f 700.000 meer aan de
Langendijker veiling
ERNSTIGE VECHTPARTIJ
TE BARNEVELD
Rede over den inzet van buiten
landsche arbeidskrachten
in het Derde Rijk
PASTOOR E. RIBBERGH f
Herder van Houthem-St. Gerlach
PASTOOR H. DRENTH
P.T.T.-BESCHEIDEN
Nabootsing verboden
200 goudstukken uit 1576 gevonden
Aan schotwond overleden
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeesters
Onderwijs
ielastingen
xx.
In tegenwoordigheid van o.a. den burgemees
ter van Rotterdam, mr, P. J. Oud, den wethou
der van Sociale Zaken, den heer P. L. D. Ni-
Vard, ir. S. L. Louwes, directeur-generaal voor
de Voedselvoorziening, dr. C. J. van den Berg,
directeur-generaal voor de Volksgezondheid,
prof. M. F. Visser, hoogleeraar aan de Land-
bouwhoogeschool te Wageningen, directeur van
het Instituut van landwerktuigen en gebouwen,
en den- luitenant-kol. der intendance J. B. de
Jongh van de Directie der Voedselvoorziening,
is op het Groote Visscherij plein te Rotterdam
de eerste centrale keuken officieel in gebruik
genomen. De keuken had toen echter reeds
bijna een week gewerkt; zij is n.l. een proefkeu-
ken, ten einde ervaring op te doen voor de
vijftig a zestig keukens, welke over zes weken
in verscheidene gemeenten van ons land maal
tijden zullen verstrekken
De heer Louwes hield bij de opening een toe
spraak, waarin hij o.a. zeide: „Het zal u bekend
zijn, dat deze keuken als eerste van een aantal
keukens, welke in verscheidene gemeenten zul
len worden opgericht, bedoeld is om te be
vorderen, dat de beschikbare grond- en bedrijfs-
stoffen zoo goed en zoo zuinig mogelijk zullen
Worden gebruikt, om de bevolking en inzon
derheid dat gedeelte er van, dat daaraan het
meeste behoefte heeft, dagelijks een voedzamen
Warmen maaltijd te verstrekken. Hierbij zal
bovenal rekening worden gehouden met de
eischen, welke de moderne voedingsleer aan den
maaltijd stelt. Daartoe heeft de hiervoor aan
gewezen commissie uit den Voedingsraad de
hoodige menu's ontworpen, terwijl ook bij het
koken zelf die maatregelen kunnen worden ge
nomen, die het verlies van voedende bestand-
üeelen tot een minimum beperken."
De heer Nivard, die reeds gedurende een half
jaar de voedselvoorziening van de getroffen be
woners der Maasstad regelt, verklaarde, ver
heugd te zijn, nu de centrale voedselvoorziening
Van Rotterdam in rijkshanden zal overgaan;
hoe goed zij van gemeentewege ook gefunction-
heerd heeft.
Naar aanleiding van de opening van deze
Centrale keuken heeft overste De Jongh, gedu
rende de mobilisatie leider van de intendance,
aan het A.N.P. een en ander verteld.
Zooals de heer Louwes heeft gezegd, aldus
de heer De Jongh, heeft de ver doorgevoerde
centralisatie de grootst mogelijke zuinigheid tot
gevolg. Het ligt echter niet in de bedoeling, hier
door den handel uit te schakelen.
De keukens zullen door de gemeenten zelf ge
bouwd worden en de plaatselijke aannemers
Zullen dan ingeschakeld worden. Bovendien zul
len de groenten, aardappelen en het vleesch,
welke in de keukens verwerkt worden, voor
zóóver mogelijk ter plaatse worden ingekocht.
Het eten wordt bereid in groote ketels, vol
gens een nieuw systeem, naar aanwijzingen van
Prof. Visser. In hoofdzaak zal stamppot worden
verstrekt. Deze wordt bereid op de volgende
Wijze: de groenten en aardappelen gaan, na resp.
machinaal gewasschen en geborsteld, dus niet
geschild te zijn, droog in lagen in de potten,
öeze worden dan gesloten en nu wordt er ge
durende een tijd van tien a twaalf minuten
stoom door geblazen. De eerste stoom zal, door-
üat alles nog koud is, direct condenseeren. Dit
Vocht wordt opgevangen en bewaard, om later,
Wanneer het eten gaar is, er door te worden
êemengd. De opgeloste zouten en vitaminen
Saan dus niet verloren. Alles, wat oorspronke
lijk in de pan gegaan is, komt er ook weer uit.
Verlies van voedingsstoffen en vitaminen is dus
Uitgesloten. Nadat het voedsel gaargestoomd is,
gaat het in andere pannen, een soort hooikis-
ten, waar het gestampt wordt en door blijft
koken. Het vleesch wordt in aparte pannen be-
teid. Ten behoeve van de hygiëne geschiedt het
koken op gas en niet op kolen.
Het groote sociale belang van de keukens
blaakt, dat de prijzen zoo laag mogelijk wor
den gehouden. Een eventueel verlies op de ex
ploitatie zal het rijk dragen.
De warme maaltijden worden des middags
omstreeks 12 uur verstrekt en de distributie is
"ióó geregeld, dat men snel wordt geholpen.
Iedere keuken verzorgt 4000 a 6000 porties,
Welke ter plaatse of in distributielokalen worden
Uitgereikt tegen inlevering van een kaartje. Men
Zal dus niet aan de keuken vleesch- of andere
bonnen behoeven af te geven. Dit gebeurt bij
het afhalen van de kaartjes. Een definitieve re-
Beling is nog niet getroffen en zal afhangen
van de resultaten der proefregelingen bij dez»
ïlotterdamsche keuken.
Voor zoover thans vaststaat zullen in
Amsterdam vijf, in Den Haag drie, in Rot
terdam twee, in Maastricht één, in Den Hel
der één, in Middelburg één, in Eindhoven
drie, in Utrecht drie, in Groningen één
en in Leeuwarden één keuken worden in
gericht. De overige zullen in andere groote
gemeenten komen.
Bovendien zullen twee rijdende keukencolon-
nes worden geformeerd. Deze hebben ieder een
capaciteit van 4000 porties en zullen klaar
staan, om op ieder gewenscht oogenblik naar
iedere gewenschte plaats te vertrekken en daar
de voedselvoorziening te verzorgen. Bijv. bij wa
tersnood kan een dergelijke colonne, die ver
voerd wordt door auto's met houtgasgenerato
ren, zeer goede diensten bewijzen.
Thans bestaan in ons land talrijke orga
nisaties, die zich reeds met de uitdeeling
van voedsel bezig houden. Deze zullen ver
dwijnen met uitzondering van „Kindervoe
ding", welke echter, naar ik mij voorstel
aldus overste De Jongh op den duur
eenvoudiger het voedsel bij ons kan betrek
ken, dan 7elf de bereiding te verzorgen.
De porties zijn zeer ruim, ni. 1.2 liter.
Het feit, dat de Voedingsraad het toezicht op
de menu's heeft en een wetenschappelijk ver
antwoorde samenstelling is gegarandeerd, maakt
volgens den heer De Jongh dat bijvoeding
van vitaminehoudende spijzen niet noodzake
lijk is.
Zooals eenigen tijd geleden werd medegedeeld,
hebben de mijndirecties besloten, dat er ook
Zaterdags in het vervolg acht uur in plaats
van zes uur zou worden gewerkt, zulks ten
behoeve van de kolenvoorziening van Nederland.
Deze maatregel heeft bij de mijnwerkers wei
nig bijval gevonden en dat is te begrijpen, als
men weet, dat het hier om meer gaat, dan
alleen om twee uur meer werk op Zaterdag. De
ondergronders, die nachtdienst hebben op Za
terdag, komen niet eerder dan Zondagsmorgens
cai zes uur of half zeven boven en het duurt
soms nog wel meer dan een uur, voordat zij
thuis zijn. Dat de Zondagsheiliging dan in het
gedrang komt, maar ook dat het huiselijk leven
van den mijnwerker, die dan praetisch den
heelen Zondag moet slapen, een leelijken deuk
krijgt, is duidelijk. En de vergoeding van 100
pet. voor die twee uur extra is maar een scha
mele pleister op de wonde.
Het offer wordt evenwel gebracht, al is het
dan niet met een blij hart, in het belang van
het geheele Nederlandse he volk.
„De Mijnwerker", het orgaan van den R. K.
Mijnwerkersbond, schrijft naar aanleiding van
dezen maatregel:
„De maatregel is nu getroffen. Wij zouden
aan de mijnwerkers willen zeggen: laten we,
al is het met droefheid in ons hart, den ge
geven toestand loyaal aanvaarden. We hebben
onze bezwaren, dat is zeker. De verlenging van
den arbeidstijd zal moeilijkheden van verschil
lenden aard meebrengen. Wij hebben nu echter
meer dan ooit de belangen van ons volk als
geheel te zien.
Het is hier geen kwestie van willekeur; het
is niet zoo, dat de directies van de omstandig
heden gebruik willen maken om den arbeiders
iets te ontnemen, waarnaar zij lang en vurig
hebben gestreefd. Het tegendeel is waar. Ook
de directies zouden niet tot dezen maatregel
zijn gekomen, als niet harde noodzaak daartoe
dwong."
Intusschen zijn er nog andere maatregelen
genomen ten behoeve van de kolenvoorziening
in Nederland. Oa. is men overgegaan tot het
schutten der kolenschepen in het Julianakanaal
gedurende de nachtelijke uren, waardoor het
wachten der schepen aanmerkelijk is bekort..
De moeilijkheden zijn ontegenzeglijk onge
meen groot geworden, maar van den kant van
de producenten doet men in ieder geval alles,
om den aanvoer naar het Noorden zoo goed
mogelijk te doen functionneeren.
Voor de eerste maal heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek een statistiek bewerkt
betreffende de onroerende goederen, welke aan
de gemeenten in eigendom toebehooren, voor
zoover deze in grondbedrijven zijn ingebracht.
Op 1 Januari 1938 bestonden er 115 grondbe
drijven met een totale oppervlakte van 15.732
hectaren. De boekwaarde der in deze bedrijven
ingebrachte gronden beliep 482 millioen, ter
wijl hiervoor 353 millioen door de gemeenten
werd geleend. Laatstgenoemd bedrag vormt 13
pet. van de totale schuld van alle gemeenten.
De oppervlakte der in de grootste 3 bedrij
ven ingebrachte gronden vormt te zamen 43
pet. van de totale oppervlakte van alle inge
brachte gronden. Daartegenover staan 87 bedrij
ven, die elk een kleiner oppervlakte hebben dan
100 hectaren.
Voor de 115 bedrijven te zamen blijkt 89 pet.
van de oppervlakte van alle gronden nog niet
verkocht of in huur, erfpacht of opstal te zijn
uitgegeven.
Bij 95 bedrijven geschiedt meer of minder
regelmatig taxatie van de waarde der nog niet
uitgegeven gronden. Op 1 Januari bleek de ta
xatiewaarde bij 29 bedrijven in totaal 5 mil
lioen hooger en bij 49 bedrijven in totaal 35
millioen lager te zijn dan de boekwaarde, ter
wijl bij 17 bedrijven beide waarden aan elkaar
gelijk waren.
De leeningsschuld van 59 bedrijven kan ge
acht worden volledig geldelijk rendabel te zijn,
terwijl zij van 6 bedrijven onrendabel moet wor
den geacht.
Voor verdere bijzonderheden, onder meer be
treffende de exploitatie-lasten en -baten, den
verkoop en de uitgifte van gronden, de inbreng-
waarde van alle gronden, de kosten van bouw-
rijpmaking en de rentebijschrijvingen, moge
naar de statistiek zelve verwezen worden.
Op 24 Mei j.l. gaf een groentekoopman te
Wassenaar zijn jeugdigen assistent een standje
over het breken van een karretje. Een derde
bemoeide zich met het geval, met het gevolg
dat laatstgenoemde met den koopman aan het
vechten geraakte. De groenteman was op een
zeker moment de Onderliggende partij. De lin-
kerpink van den tegenstander kwam tusschen
de kaken van den ander, met het resultaat, dat
enkele seconden daarna de helft van dien vin
ger afzonderlijk op straat bleef liggen. De ge-
betene moest zich uiteraard onder medische
behandeling stellen.
Het tweede tafereel speelde op het politie
bureau en het derde voor de rechtbank de
Haagsche die den groenteman tot een maand
gevangenisstraf veroordeelde. Bovendien werd
den groenteman de rekening van den dokter
ten bedrage van f 74 aangeboden.
De veroordeelde kwam bij het Haagsche ge
rechtshof in beroep, omdat hij zich niet aan
mishandeling schuldig achtte. Hij beriep rich
er op dat hij zich had moeten verdedigen te
gen den ander, die gezegd zou hebben, niet te
zullen ophouden eer hij bloed had gezien. Nu,
dat had inderdaad gevloeid, zij het ook uit den
eigen voorraad van den bloeddorstige.
Eenige kinderen, die van het gebeurde ge
tuigen waren geweest, bevestigden de verkla
ring van den groenteman. De tegenpartij was
niet voor het gerechtshof verschenen.
De advocaat-generaal meende geen aanlei
ding tot vrijspraak Of strafverlichting aanwezig
te zien en eischte bevestiging van het vonnis
Mi-. J. Kist, die als raadsman voor verdachte
optrad, zeide de straf niet te zwaar te achten,
indien z»u vaststaan, dat zijn cliënt met opzet
zou hebben gehandeld. Doch voor zulk Opzet
is, aldus pleiter, geen enkel bewijs aanwezig.
Den eersten klap moet de man hebben gege
ven, die zich met de woordenwisseling tusschen
den groenteman en diens knechtje bemoeide en
die niet wilde weggaan, voordat hij bloed had
gezien. Trien bij de worsteling, die daarop volg
de, de groenteman kwam onder te liggen, wa
ren diens spieren gespannen om weer boven te
komen. Wanneer in zulk een periode van
spanning een pink in den mond van den tegen
stander komt, dan moet men zich niet ver
wonderen, indien de gevolgen zijn, zooals zij
in de onderhavige omstandigheden rijn ge
weest. Het bewijs van opzet was hier, volgens
pleiter, absoluut niet geleverd. Om dezelfde re
denen zou ook de financieele vrirdering van den
gebetene komen te vervallen.
Het gerechtshof zal 27 November uitspraak
doen.
Woensdagmiddag kwam de raad der gemeente
Nijmegen bijeen, o.a. ter benoeming van een
opvolger van een wethouder, wijlen den heer
G. A. Corduwener, vroeger S.D.A.P., later toe
getreden tot de Nederlandsche Socialistische
Werkgemeenschap.
Uitgebracht werden op den heer W. Beukema
(S.D.A.P.) 29 stemmen, op den heer N. J. de
Kok (N.S.W.G.) 4 stemmen en 2 stemmen
blanco, zoodat de heer Beukema gekozen was.
De heer Peeters (N.S.W.G.) verklaarde on
aangenaam getroffen te zijn, dat in den Nij-
meegschen gemeenteraad voor de tweede maal
aan de georganiseerde socialistische arbeiders
een klap in het gezicht is gegeven. Spr. had in
dezen tijd anders verwacht en had gehoopt, dat
de overgroote meerderheid van den raad de
georganiseerde socialistische arbeidersklasse de
voorkeur zou hebben gegeven boven een an
dere partij. De heer Corduwener was ver voor
deze verkiezing lid van de N.S.W.G. geworden,
welke ook spreker voorstaat. De raad had z.i.
daaruit rijn consequenties moeten trekken.
Wanneer de dood van den heer Corduwener er
niet tusschen was gekomen, was de georgani
seerde socialistische arbeiderspartij hier verte
genwoordigd. Nu is zij er buiten gezet.
De heer Beukema verklaarde de benoeming
te aanvaarden, mits hij toestemming zou krij
gen van de autoriteiten bij de Posterijen om
rijn tegenwoordige ambtelijke functie te kun
nen neerleggen.
De voorzitter liet geen verder debat toe.*
Als nieuw raadslid, als opvolger van den heer
G. A. Corduwener, werd geïnstalleerd de heer
J. Oldenburger.
De raad besloot twee onderhandsche geldlee-
ningen aan te gaan, groot 380.000 en 560.000,
rentende 4y„ en 4 3/8 pet. De leeningen hebben
respectievelijk 'n looptijd van 38 jaar en 31 jaar.
Naar wij vernemen, is met ingang, van heden
het telefoonverkeer tusschen Nederland en den
Elzas en Lotharingen weder mogelijk.
fyir .Hartelijk dank
jTy'^ .»uit naam van alt*
M „leden der groote
„hondenfamilie
„voor het trapje op
„uw voetrem, zoodat
„het leven van eén
„mijner, soms erg
„roekelooze, neven
„niet voortijdig
„wordt afgesneden."
<ü>-
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het
departement van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart, deelt mede:
Reeds herhaaldelijk heeft het Rijksbureau voor
Aardolieproducten door middel van circulaires,
correspondentie, enz., er de aandacht van be
langhebbenden op gevestigd, dat de beschikbare
voorraad gasolie zoo gering is, dat met uitzonde
ring van enkele hoogst vitale bedrijven (polder
gemalen, landbouw, transport van kolen, voedsel,
e.d.) in de nabije toekomst praetisch niet meer
op toewijzingen van gasolie kan worden gere
kend.
Daarom wordt er nogmaals de nadruk op ge
legd, dat het dringend noodzakelijk is, diesel-
kracht te vervangen door electriciteit of stoom
kracht dan wel door gasgeneratoren. Ovens moe
ten op gas, electriciteit, kolen, cokes, turf of
hout worden omgebouwd.
Molenaars en houtzagerijen moeten, waar mo
gelijk, windkracht gebruiken.
In de Woensdag gehouden vergadering van
het bestuur der Langendijker Groenten Centrale
werd medegedeeld, dat de veilingomzet van i
Januari tot en met 31 October van dit jaar
f 2.117.658.82 heeft bedragen. Verleden jaar werd
over de eerste tien maanden een omzet van
1.444.384.83 bereikt.
Het jaar 1940 laat over deze periode dus een
stijging van 673.273.89 zien.
Een onbeteekenende aanrijding in de Wilhel-
minastraat te Barneveld tusschen twee wielrij
ders is Woensdag aanleiding geweest, dat de
bestuurders in ernstigen twist met elkaar ge
raakten. Een der wielrijders, p. uit Voorthui
zen, wond zich zoo op, dat hij een mes te voor
schijn haalde en er den 18-jarigen C. uit Bar
neveld een steek mee gaf, die onder het schou
derblad doel trof. Het slachtoffer werd bij dok
ter Korthuis binnengedragen, die de eerste hulp
verleende. De dader sloeg op de vlucht. De po
litie stelt een onderzoek in.
Een speciale verslaggever van het A.N.P. meldt
uit Berlijn
Het programma, dat de Nederlandsche vak
vereenigingsleiders op den vierden dag van hun
bezoek aan Duitschland hadden af te werken,
was gelukkig niet zoo zwaar als dat van den
vorigen dag, toen het gezelschap van 's ochtends
vroeg tot 's avonds laat Berlijn doorkruiste en
van een adempauze geen sprake kon zijn. Doch
ook dezen Dinsdag werden vele interessante
dingen aanschouwd en werd met veel aandacht
geluisterd naar een voordracht, welke de heer
Mende van het Duitsche Arbeidsfront hield over
een onderwerp, dat juist de Nederlanders sterk
interesseerde, n.l. den inzet van buitenlandsche
arbeidskrachten in Duitschland,
Spr. begon zijn voordracht met te herinneren
aan het millioenenleger van werkloozen, dat in
Duitschland aanwezig was, toen Adolf Hitler in
1933 aan de macht kwam. Het tot dat tijdstip
geldende liberale stelsel stond den arbeider toe,
het werk te zoeken, dat hem het beste leek,
vooral in financieel opricht. Door het op groote
schaal uitvoeren van openbare werken zette
het nationaal-socialisme het millioenenleger
werkloozen weer aan den arbeid. Geleidelijk
werd er meer systeem ingebracht en werd zoo
veel mogelijk getracht, iedereen te werk te stel
len op de plaats, welke men voor zich het liefste
wenschte. Spr. zette voorts de beteekenis uit
een van de invoering van het arbeidsboekje,
aan de hand waarvan bij de diverse arbeids-
bureaux een kaartsysteem werd opgebouwd,
waardoor het mogelijk werd, een duidelijk over
zicht te krijgen van de in Duitschland beschik
bare arbeidskrachten. Het vierjarenplan was
er op berekend, Duitschland ten aanzien van de
grondstoffenvoorziening onafhankelijk te maken
van het buitenland. In verband met den korten
termijn, waarin een en ander moest geschieden,
Was het niet mogelijk, den arbeider vrije ar-
beidskeuze te laten, zooals het liberale stelsel dat
kende. In dit verband wees spr. op den bouw
van de Hermann-Goering-Werke, waar in een
zeer dun bevolkte streek 10.000 arbeiders moes
ten worden ondergebracht en te werk gesteld
en verder op den bou^ van den Westwall, waar-
aan honderdduizenden arbeiders hebben mede
gewerkt. Zij werden uit alle deelen van het
rijk derwaarts gezonden en het geschiedde op
den grondslag van vrijwilligheid. Om te voor
komen, dat door schaarschte aan arbeidskrach
ten een onbeteugelde loonopdrijving zou plaats
vinden, welke het bedrijfsleven zou kunnen be-
nadeelen, werd verdere loonsverhooging verbo
den, behalve in het geval van buitengewone
prestaties. Een groot werk als de Westwall, dat
naast de weermacht en den arbeidsdienst nog
400.000 man vorderde, eischte verplichte tewerk
stelling. Zij gold aanvankelijk voor bepaalde be
drijven, maar sedert den oorlog geldt zij overal
De verplichte dienstneming wordt door hef
Duitsche volk aanvaard als een onderdeel van
den totalen oorlog. De verplichte tewerkstelling
gebeurt alleen dan, wanneer het vaststaat dat
Zij onvoorwaardelijk noodzakelijk is. Zij blijft
slechts zoolang bestaan als de dwangtoestand,
waarin de industrie zich bevindt, dit verlangt.
De inzet van buitenlandsche arbeids
krachten in Duitschland zoo ging spr.
verder moet worden opgevat als 'n weder-
zijdsch hulpbetoon. De buitenlandsche ar
beidskrachten worden als welkome helpers
en vrienden beschouwd. Het Duitsche Ar
beidsfront l«gt een bijzonderen nadruk op
Met pastoor Ribbergh is een der bekendste
figuren uit de geestelijke wereld van Limburg
heengegaan. Hij was een aristocraat naar den
geest en bezat de verfijning van Fransche be
schaving.
Pastoor Ribbergh zaliger werd geboren te Well
(L.) op 18 Dec. 1873. In 1885 kwam hij te Rolduc,
waar hi) zijn gymnasiale en philosophische stu
dies voltooide. Op 3 April 1897 ontving hij het
H. Priesterschap uit handen van Mgr. Boermans,
Enkele dagen later ontving hij zijn benoeming
tot leeraar te Rolduc. Hij studeerde Middelbaar
Fransch aan de Universiteiten van Utrecht en
Groningen. Zijn leeraarsperiode was een glans-
tijd voor Rolduc. Naast zijn studie wijdde hij zijn
aandacht aan het tooneel. Onder zijn regie
kwamen klassieke opvoeringen tot stand, o.m.
van Vondels Lucifer en de tooneelspelen van
Gheon. Te Rolduc bleef hij leeraar tot Sept. 1926.
In 1926 werd hij benoemd tot pastoor van
Houthem-St. Gerlach, en bleef dit tot aan zijn
overlijden. Tijdens zijn pastoraat nam hij zitting
in verschillende examencommissies voor Fransch,
o.m. Staatsexamen, L.O. en M.O.
Sterk op den voorgrond trad hij als geestelijk
leider van de Limburgsche bedevaart, aan wiens
dlrganisatietalent het groote succes van deze
bedevaart te danken was.
In 1937 vierde hij onder groote belangstelling
zijn veertigjarig priesterschap, bij welke gelegen
heid pastoor Ribbergh door de K.R.O. gehuldigd
werd. Pastoor Ribbergh was het die de aloude
devotie voor St. Gerlach, den patroon van de kerk
en der boeren, in eere herstelde. De gemeente
en parochie Houthem hebben dezen eminenten
pastoor veel te danken wegens zijn ijveren voor
het tot stand komen van de Bewaarschool.
R.K. Bijzondere School en Parochiehuls. Door
zijn toedoen werden de muurschilderingen in de
barokkerk, verhalend het leven van St. Gerlach;
gerestaureerd, terwijl ook het uitwendige van de
kerk een grondig herstel onderging.
Pastoor Ribbergh was eerevoorzitter van den
R.K. Werknemenden Middenstand St. Gerlach
van het Geuldal. De goede werken, die hij in
stilte verrichtte, zijn ontelbaar en slechts by
God en de ontvangers bekend.
Een kortstondige ziekte heeft hem Maandag
avond uit 't leven weggenomen. Voor zijn herstel
trokken de parochianen dagelijks.naar den put
van St. Gerlach. Het was met het water uit
dezen put, dat St. Gerlachus in zijn stervensuur
op wonderbare wijze gesterkt werd. De plechtige
uitvaart en begrafenis zal plaats hebben a a.
Vrijdag te Houthem-St. Gerlach.
De zeereerw. heer H. Drenth, pastoor van de
parochie van den H. Willibrordus (Beukelsdijk)
te Rotterdam, is in het Sint Franciscus Gast
huis aldaar opgenomen voor het ondergaan van
een maagoperatie.
het menschelijk element bij deze tewerk
stelling. De buitenlanders ontvangen een
even goede behandeling als- de Duitsche
volksgenooten.
Spr. herinnerde in dit verband aan het ge
neeskundig onderzoek, dat aan de tewerk
stelling voorafgaat, verder aan de gemeen
schappelijke kampen, aan de eigen cultureele
verzorging, voorzoover Kr aft dureb Freude*
hierin niet voorziet, en voorts aan de eigen va-
trouwensmannen, die rij mogen kiezen en aan
wie zij hun klachten kunnen msdedeelen.
Thans werken er 70.900 Nederlandsche
arbeiders in Duitschland en het ligt in de
bedoeling, voor het naleven van de arbeids
voorwaarden een Nederlander aan te stellen.
Waren er aanvankelijk overgangsmoeilijk-
bieden, thans kan een vakarbeider, die het
voornemen heeft, in Duitschland te gaan
werken, er verzekerd van zijn, in zijn be
roep werkzaam te worden gesteld.
Na de voordracht, welke in het gebouw var
het Duitsche Arbeidsfront werd gehouden, volg
de een geanimeerde gedachtenwisseling, die in
verband met den beschikbaren tijd helaas kort
moest zijn.
In het gebouw, waar de opperste leiding van
de Hi tier jeugdorganisatie zetelt, werden de Ne
derlandsche gasten vervolgens uitvoerig inge
licht omtrent de wijze, waarop de jeugd in het
Derde Rijk is veneenigd. wordt opgevoed en op
geleid, enz.
Aan het slot van den middag volgde nog
een bezichtiging van de tentoonstelling van het
bureau voor vakopleiding en bedrijfsleiding.
De dag werd besloten «net een bezoek aan
eén theater van Kraft durch Freude" waar
een uitvoering werd bijgewoond van de operette
„Ober alles siegt die Liebe". Dit theater, dat
3000 personen kan bevatten, was bijna geheel
gevuld.
Het nabootsen van drukwerken, formulieren
enz. in gebruik bij den postdienst, den pakket
postdienst en den postchèque- en girodienst is
voortaan verboden, tenzij dit met nadrukkelijke
toestemming van den directeur-generaal der
P.T.T. geschiedt.
Eveneens is verboden het bezigen van zegel-
afdrukken, stempelafdrukken af andere aan
duidingen, zoodanig, dat de indruk gewekt wordt,
aat de stukken waarop deze aanduidingen voor
komen met de post verzonden of van het staats
bedrijf der P.T.T. afkomstig zijn.
Overtreding van dit verbod heeft ten gevolge,
dat de desbetreffende stukken niet ter verzen
ding met de post worden toegelaten, terwijl bo
vendien boete van ten hoogste 100 gulden «u
verbeurdverklaring der betrokken stukken kun
nen volgen.
Bij herhaalde overtreding kan hechtenis wor
den opgelegd.
Een landbouwer te Epse, gemeente Gorssel
heeft in zijn land een steenen pot gevonden,
welke 200 goudstukken uit het jaar 1576 bevatte,
meldt de N. R. Crt.
In een ziekenhuis te Rotterdam is overleden
de 37-jarige H. A. v. d. L., die vorige week zich
verzette bij arrestatie in verband met een
diefstal van vaten boter en toen door een revol
verschot werd getroffen
R. Sterk is, gerekend van 18 Aug. 1940 af,
opnieuw tot burgemeester van de gemeente
Nieuwe-Tonge benoemd.
L. Ch. Kolff is, gerekend van 10 Juli 1940 af,
opnieuw tot burgemeester van de gemeente
Wieringen benoemd.
J. A. M. van de Mortel is, met 19 Nov. 1940,
opnieuw tot burgemeester van de gemeente
Cuyk benoemd.
A. Smit is, gerekend van 1 Nov. 1940 af,
opnieuw tot burgemeester van de gemeente
Sprang-Capelle benoemd.
Voor het tijdvak van 1 October 1940 tot 1 Oc
tober 1941 is weder benoemd tot tijdelijk leeraar
aan de rjjkstuinbouwwinterschooi te Hoorn, W
Nijboer, aldaar.
De inspecteur der directe belastingen enz.
H. J. van der Linde, toegevoegd aan het hoofd
van de inspectie der invoerrechten en accijnzen
te Tilburg is verplaatst naar Haarlem en toe
gevoegd aan het hoofd van de inspectie der in
voerrechten en accijnzen aldaar.
door A. Hruschka
28
(Nadruk verboden)
„Ja, dat zei ik. Maar 't was een kort bezoek
ik vermeed natuurlijk ieder woord, dat aan
öen moord kon herinneren. Hartwig's naam
Werd niet uitgesproken. Maar nu ben ik vast
overtuigd, dat Hartwig zich niet vergistte toen
hij meende, dat de arme Lydia aan waanvoor
stellingen leed.1 Alleen déaraan zijn haar ver
klaringen, voor den rechter van instructie afge
legd. toe te schrijven. U kunt er zeker van zijn,
a.t ook de justitie dit spoedig zal inzien."
„Nu, tot dusverre is de justitie vast van de
Juistheid van Lydia's verklaringen overtuigd.
t>e rechter van instructie, die 't mij verteld
heeft, zei mij uitdrukkelijk, dat hij verbaasd
had gestaan over de kalmte, waarmede mevrouw
ïïolzmann haar verklaringen had afgelegd. Zeer
hositief en zeer duidelijk, zei hy"
Serena haalde de schouders op.
,,'t Is best mogelijk," zei ze, „dat menschen
biet zulke hersen hun waanvoorstellingen tast
bare vormen zien aannemen en dat daarom hun
verklaringen den indruk maken, dat zij met de
"•oni-HaJri overeenstemmen. Ik kan dat niet be-
oordeelen. Doch men heeft toch zeker ook des
kundigen geraadpleegd?'
De rechter van instructie zei mij, dat dr.
Schwarz den heer von M5archstatten heeft aan
geraden zijn dochter, wier zenuwen zwaar ge
schokt zijn, te laten onderzoeken door professor
Köningshofen, den bekenden specialist. Von
Marchstatten zal dat zeker doen, ware 't slechts
om wille van Lydia, wier toerekenbaarheid waar
schijnlijk door de verdediging zal worden be
twist Ik wed, dat Henter's advocaat tot dat
middel zijn toevlucht zal nemen. Dat systeem
is trouwens heel modem en iets anders zal hem
wel niet overblijven
„En de advocaat zou eenvoudig de waarheid
naar voren brengen, papa!"
„Je bent verblind, beste Serena, anders zou
je de waarheid elders zien. 't Is toch zoo dui
delijk. Toen Henter bemerkte, dat hij al te
zeer in het gedrang kwam, schreef hij je over
Lydia's gestoorde geestvermogens. Hij wilde daar-
door vooruit haar verklaring ontzenuwen; want
hij moest er rekening mee houden, dat zij vroeg
of laat de waarheid zou zeggen. Nu. ging Trau-
metz met verbittering voort, „heeft hij zijn doel
ook bereikt. Nu mevrouw Holzmann haar ver
klaring heeft afgelegd, gelooft iedereen vaster
dan ooit aan zijn schuld; alleen jij, Serena,
gelooft er niet aan, Omdat jij dwaas genoeg
bent aan zijn praatjes over gestoorde geestver
mogens geloof te hechten!"
„Niet daarom, papa, maar omdat ik Hartwig
beter ken dan wie ook en omdat ik weet, dat
hij tot zooiets niet in staat is."
„Laten we daarover niet langer redetwisten;
ik zie wel, dat alleen de tijd je wijzer kan
maken.... Intusschen moet je mij tenminste
beloven, dat je met het oog op den huidigen
staat van zaken, alles zult vermijden, wat in
deze leelijke zaak je naam in opspraak zou
kunnen brengen."
„Wat bedoelt u daarmee, papa?"
„Op de eerste plaats, dat je je er van zult
onthouden, partij te kiezen. Sommigen weten,
dat je Henter kent en bevriend waart met
Lydia, maar ik hoop, dat Je verder geen rucht
baarheid daaraan zult gevenJe weet van
de heele zaak niets af en daarom zul je er
ook met niemand over spreken; anders zou 't
kunnen gebeuren, dat men je als getuige dag
vaardde. En dat, Serena, zou ik toch niet
gaarne beleven!"
„De terughoudendheid, die u eischt, kan ik
u niet onvoorwaardelijk beloven, papa. Heel ze
ker zal ik tegenover onze gewone kennissen het
strengste stilzwijgen bewaren; maar als Ik Hart
wig of de arme Lydia op de een of andere ma
nier kon helpen, zou ik het onmiddellijk doen,
zonder mij te bedenken en met blijdschap.
Daar kunt u po rekenen, papa!"
„Maak tenminste voorgoed een eind aan Je
omgang met mevrouw Holzmann
„Onmogelijk! Juist Lydia kan in den eersten
tijd dringend behoefte hebben aan een trouwe
vriendin. Ik weet niet, wat er zal gebeuren
maar ik «kan geen belofte doen, die ik onder
bepaalde omstandigheden niet zou kunnen
houden."
„Vernietig den brief van Henter, In geval je
dat nog niet hebt gedaan....
„Ook dat mag ik niet doen. De brief bevat
een korte, maar duidelijke beschrijving van de
ontmoeting tusschen Hartwig en Lydia, welke
Hartwig de overtuiging gaf, dat Lydia voor het
öogenblik niet in het volle bezit van haar ver
standelijke vermogens is. De brief kan bij het
onderzoek zijn waarde hebben en daarom za)
ik mij wachten, hem te vernietigen."
„Dus, Serena, alles voor hem en niets voor
m{j! Heeft die man mij jou reeds heelemaal
doen verliezen?"
Dat klonk als een smartkreet.
Ook Serena was diep en pijnlijk getroffen.
Zij sloeg haar armen om den hals van haar
vader, keek hem in de oogen en zei met beven
de stem:
„Spreek niet zóó, papa! Nooit kan een vader
zijn kind verliezen; nooit kan een dochter ver
geten, dat het hart van haar vader het eerste
was, dat op deze wereld voor haar klopte. Och,
wat nu als een muur tusschen ontstaat, is slechts
dit, dat u mij niét wilt begrijpenmisschien
niet kunt begrijpen. Dat u mij een geluk wilt
opdringen, dat voor mij in geenendeele een
geluk is en dat u mij tegenwerkt, waar het
om mijn echt geluk gaat. Gelooft u niet, dat
ik even zwaar als u onder deze oneenigheid
lijd? Gelooft u niet, dat ik .het leed van deze
zware dagen duizendmaal gemakkelijker zou
dragen, als u aan mijn zijde stond, met mij
voelde, leed en hoopte? Als ik mij zelf kon
zeggen: Zoodra Hartwig's onschuld bewezen is,
wacht mij het geluk: vredig te kunnen leven
tusschen de twee menschen. die mij op aarde
het dierbaarst zijn! Maar zóó.... hoe donker
ligt de toekomst vóór mij!! Hartwig's vrijheid
kan mij slechts een half geluk brengen, zoolang
het moet worden gekocht met uw verdriet, zoo
lang de strijd tusschen geluk en plicht mij ver
scheurt. 't Is zoo hard, zoo bitter, tegenover al
die verschrikkelijke dingen alléén te staan en
iederen dag zich zelf te moeten afvragen .Koe
lang nog zul je het kunnen dragen?"
Tranen verstikten haar stem. 't Was voor
de eerste maal, dat zij op deze manier haar
vader het leed van haar hart liet peilen en
Traumetz was diep ontroerd.
Want ieder woord zeide hem, hoe innig Sere
na haar vader liefhad en hoe ontzettend zij leed.
En voor de eerste maal kwam bij hem deze
gedachte op: Kan een man. die door een zoo
edel rein, hoogstaand wezen als Serena met een
zoo 'onwankelbare en offervaardige liefde wordt
bemind, een slecht mensch zijn?
Was het echte vaderliefde, een dierbaar kind
aan hartzeer en wanhoop ten prooi te laten,
enkel omdat men haar gevoelens voor een an
der niet begrijpt?
Was het niet een plicht, een heilige, dure
plicht, al het mogelijke te doen om tot dat be
grip te komen?
„Je spreekt als was ik je vijand," zei hij ein
delijk met weeke stem: „O, mijn kind. zóó mag
je niet over Je vader denken! Je moet integen
deel steeds bij jezelf zeggen: Hij is mijn besté,
trouwste vriend, die mij wil begrijpen, al vindt
hij niet altijd onmiddellijk den goeden weg daar
voor. Serena, wil je dit;,in je geheugen en in je
hart prenten?"
„Ja, papa...**
Silas Hempel was dien dag van Pontius naar
Pilatus geloopen om iets naders aangaande de
nieuwe bewoners der villa Lotos te weten te
komen.
De zaak met de Alwingens b eek in orde te
zijn. Na de voorgeschreven formaliteiten te heb
ben vervuld, waren rij tegen het einde van Sep
tember uit Gnaar Parijs vertrokken Silas
sprak met een paar menschen, die de Alwingens
kenden en ook wisten, dat rij. alvorens hun in
Frankrijk wonende familie te gaan opzoeken,
aan buitenlanders hun villa hadden verhuurd.
Zij hadden hun personeel ontslagen, maar den
concierge en zijn vrouw, die reeds lang bij hen
in dienst waren, gedurende hun afwezigheid met
het toezicht op de villa willen belasten. Maar
dit leverde onoverkomelijk bezwaar op want de
Amerikaan, die bereid was, een flinke huur te
betaten. verklaarde de villa slechts dan te wil
len nemen, als rij geheel leeg stond. d.WA: a s
er niemand meer woonde.
Op dat punt gaf hij niet toe. Ten eerste huur
de hij de villa met geen ander doel. dan om
volslagen rust voor zijn studiën te vinden; ten
tweede was zijn moeder ziekelijk en had even
eens behoefte aan volkomen rust. Eindelijk
vreesde hij, dat er tusschen den concierge en
diens vrouw gekibbel met zijn eigen personee
zou ontstaan.
(Wordt vervolgd)
