De Duce spreekt
Nederlandsche vakvereenigingsleiders
in Duitschland
New-Y orksche Beurs
Bezoek clclti Siemensstad
Chineesch démenti over
bezoek van Catroux
Muziek in een ivoren toren
DINSDAG 19 NOVEMBER 1940
(Vervolg van vagina 1)
Wat te Tarente gebeurde
De strijd in Griekenland
Amerik. communisten los van
de Internationale
Amerik. bommenwerpers
naar Panama
Na prijshoudende opening
volgde eenige reactie; slot
onregelmatig
Clearingkoersen
Academische examens
Apothekers-assistent
Aardrijkskunde M. O.
Machinisten-examen
Wetenschappelijk archief
ambtenaar
Examen Ziekenverpleging
FA1LL1SSEMENTÈN
VELE OVERSTROOMINGEN
IN NOORD-ITALIë
Omzet: 570.000
WISSELKOERSEN
AMERIKAANSCHE
GOEDERENMARKT
In dit verband wil ik eraan herinneren, dat
tn het Lagerhuis kreten van vreugde zijn op
gegaan. toen Churchill eindelijk een goede tijding
ken brengen. Het bericht over de actie der Brit-
sche torpedovliegtuigen in de haven van Ta
rente. Er zijn inderdaad drie schepen getroffen,
doch geen enkel is tot «zinken gebracht en aan
slechts één schip is, zooals in het weermachts-
bericht gemeld, schade toegebracht, die Herstel
werkzaamheden van vry langen duur vergt.
Volgens de eenstemmige meening der technici
zullen de beide andere weldra weer voor hun
oorspronkelijke bestemming dienst doen. Het is
onjuist dat twee andere oorlogsschepen en twee
hulpschepen tot zinken gebracht of getroffen of
zelfs maar licht beschadigd zouden zijn. Het is
een bewijs van kwade trouw indien men een
•ucces, dat door ons het eerst erkend werd, ver
groot en met zes vermenigvuldigt. Om het beeld
volledig te maken zou Churchill eenige mede-
deelingen hebben kunnen doen over het lot van
Liverpool en Kent en het lot van de zéér groote
schepen, die onlangs in het centrum van de
Middellandsche Zee of in de haven van Alexan-
drië zijn getorpedeerd door duikbooten of tor
pedovliegtuigen van de Italiaansche weermacht.
Onze deelneming aan den oorlog heeft aan
getoond, dat de spil geen ijdel woo:d was of is.
Vanaf Juni tot heden is onze samenwerking
met Duitschland waarlijk een kameraadschap
pelijke en totalitaire. Wij rukken schouder aan
schouder op. Deze alliantie tusschen de beide
volken wordt steeds nauwer en breidt zich tot
steeds meer terreinen van militaire, econo
mische, politieke en geestelijke werkzaamheid
uit. Ten aanzien van het heden en de toekomst
ls de eenheid van inzicht volkomen. Mijn ont
moetingen met den Pührer zijn sights de be
krachtiging van deze volledige eenheid van op
vatting.
Wanneer ik den Pührer ontmoet, zie ik in
hem niet alleen het hoofd en den schepper
van het groote Duitschland, den oppersten
bevelhebber van de legers, die in hun over
winningen de bevestiging hebben gezien van
zijn geniale strategische plannen, welke vaak
meer dan stoutmoedig, namelijk vermetel
zijn genoemd, maar ik zie in hem vooral den
bezieler van de nationaal-sociaiistische bewe
ging, den revolutionnair, die het Duitsche
volk heeft wakker gemaakt en het heeft
gemaakt tot den voorvechter van een nieu
we wereldopvatting, die onbeperkt gelijk is
aan de opvatting van het Italiaansche fas
cisme.
De gelijkheid van inzicht is het resultaat van
deze revolutionnaire stelling, zij is de vrucht der
ontmoeting van twee revoluties, welke, zoowel
op internationaal als op maatschappelijk gebied,
nauwelijks begonnen zijn. Alles wat betrekking
heeft op de ontwikkelingen van het driemogend-
hedenpact in het Westen, of in het Donau-
bekken, is in gemeenschappelijk overleg gebeurd.
Dit geldt o m. ook voor hetgeen de toekomstige
positie van Frankrijk betreft
Reeds thans is het duidelijk, dat de spil geen
represaille- of rancunevrede wil vestigen. Het
ligt echter voor de hand dat aan zekere eischen
moet worden voldaan. Deze meer dan wettige
eischen konden het voorwerp vormen van be
sprekingen, zelfs vóór den oorlog, wanneer men
ons niet gesteld had tegenover een ewen bela
chelijk als tragisch „nooit". Toen men toespe
lingen maakte op een opheffing van dit
..nooit", was het reeds te laat. Italië had reeds
in Mei 1939 zijn weg gekozen. De teerling was
geworpen. Maar juist op grond van hun wet
tigen aard zullen onze eischen zonder com
promis of tijdelijke oplossingen moeten worden
ontvangen, want wij verwerpen die reeds thans
op kategorische wijze.
Na deze algeheele opheldering zal het
echter mogelijk binnen het kader
van het nieuwe Europa, in het leven ge
roepen door de spil, een nieuw hoofdstuk
te openen in de geschiedenis der betrek
kingen tusschen Italië en Frankrijk, welke
geschiedenis zoo bewogen is geweest. Het
is overbodig ie bevestigen dat de vrede,
evenals de wapenstilstand, gemeenschappe
lijk zal zijn voor de spil.
Om de broederschap der Duitsch-Italiaansche
wapenen te bekrachtigen, heb ik den Führer
verlof gevraagd tot een rechtstreeksche deel
neming van onze vliegtuigen en duikbooten aan
den slag tegen Grcot-Brittannië en daarin is
toegestemd. Ik voeg hieraan onmiddellijk toe
dat Duitschland onze medewerking niet noodig
had. De moed van zijn strijders te land, ter zee
en in de lucht, zijn industrieel vermogen, zijn
organisatorische en technische bekwaamheid,
het rendement van zijn arbeid, zijn welbekende
feiten. De cijfers der door Duitschland bereikte
prbGuctie van vliegtuigen en duikbooten zijn
uitzonderlijk en stijgen nog steeds. Intusschen
ben ik den Führer dankbaar dat hij mijn aan
bod heeft aanvaard; niets maakt meer dan het
gemeenschappelijk vergoten bloed cf het te
zamen gebracht offer de banden tusschen vol
keren hecht en duurzaam, wanneer zij worden
bezield door een volstrekte trouw en door ge
lijkheid van belangen en idealen. Ik ben er
zeker van dat onze vliegers en duikbootbeman-
mngen onze vlag eer zullen bewijzen
Na langen tijd geduld te hebben geoefend heb-
by wij het masker afgerukt van een land, dat
gewaarborgd werd door Groot Brittannië, een
geniepigen vijand: Griekenland. Bat is een re
kening die er op wachtte vereffend te worden.
Een ding, dat zonder twijfel sommige Italiaan
sche k.'assicisten, die bij hun tijd ten achter zijn,
zal verbazen, moet worden gezegd. De Grieken
haten Italië als geer. ander volk; het is een haat
die op het eerste oog onverklaarbaar lijkt, maar
hij is algemeen, diep en ongeneeslijk in alle
klassen. In de steden en dorpen, hoog en laag,
even). Is het njisschien omdat Santo Rosa uit
het geboorteland Piemont heldhaftig te Sfacteria
f ing sterven vodr Griekenland? Misschien omdat
dc Garibaldiaan Antonio Fratti ditzelfde gebaar
van sublieme naïviteit zeventig jaar later her
haalde door te sneuvelen bij Domokos?
Het is een mysterie, maar het feit bestaat. Op
dezen haat, die men grotesk kan noemen, is de
Grieksche politiek van deze laatste jaren ge
grondvest geweest. Een politick van volstrekte
medeplichtigheid met Groot Brittannië. Dit kon
niet anders zijn, gezien het feit, dat de koning
een Engelschman is, de politieke klasse Engelsch
en de beurs in letterleken en figuurlijken zin
Engelsch is. De medeplichtigheid, welke aan
den dag werd gelegd op verscheidene manieren,
waarvan t.z.t. documenten zullen worden gepu
bliceerd, welke onweerlegbaar zyn, vormde een
daad van voortdurende vijandigheid tegen Italië.
Uit de documenten, die door den Duitschen ge-
neraien staf ir. Frankrijk te Vitry la Charité zijn
gevonden, blijkt dat Griekenland sedert Mei al
zfjn lucht- en vlootbases aan de Franschen en
Engelschen had zangeboden. Aan dezen toe
stand moest een einde worden gemaakt.
Dit is gebeurd op 28 October, toen onze troe
pen de Grieksch-Albaansche grens zijn overge
trokken. De steile bergen van Epirus en hun
modderige dalen leenen zich niet tot een blik-
semoorlog, zooals zij die onverbeterlijk trouw
zijn aan de strategie, die vlaggetjes op kaarten
prikt, zouden beweren. Geen enkele daad, geen
enkel woord van mijzelven of van de regeering
en van geen enkel verantwoordelijk element had
een bliksemoorlog laten verwachten. Ik geloof
niet dat het de moeite waar dis alle berichten
tegen te spreken die in omloop gebracht zijn
door de Grieksche propaganda of door haar
Engelsche luidsprekers. De befaamde divisie Al
penjagers „Julia" zou enorme verliezen hebben
geleden, zou gevlucht zijn en zou in de pan zijn
gehakt door de Grieken. Maar deze divisie heeft
een bezoek gehad van generaal Soddu, die mij
na zijn bezoek op 12 November een telegram van
den volgenden inhoud heeft gezonden: „Ik heb
vanmorgen de divisie Alpenjagers „Julia" be
zocht. Ik moet u, Duce, melding maken van den
schitterenden indruk, dien ik heb gekregen van
deze prachtige, trotsche eenheid, die hechter is
dan ooit in de gelederen der granieten Alpen
jagers."
Is er onder u, kameraden, iemand, die
zich de niet gepubliceerde redevoering her
innert. die ik heb uitgesproken in Juli 1935
tz Eboli, vóór den aanvang van den Abes-
sijnschen oorlog? Ik zeide, dat wij den Negus
de lendenen zouden breken. Thans met de
zelfde volstrekte zekerheid, ik herhaal, vol
strekte zekerheid, zeg ik u dat wij Grieken
land de lendenen zullen breken. In twee of
in twaalf maanden, dat is van weinig be
lang.
De oorlog begint nog pas, wij hebben vol
doende mannen en middelen om iederen Griek-
schen weerstand te vernietigen. De Engelsche
hulp zal niet kunnen verhinderen, dat dit vast
beraden besluit ten uitvoer wordt gelegd en zal
den Hellenen de ramp niet kunnen besparen, die
zij hebben gewild en die zij bewezen hebben te
verdienen. Iets anders denken of twijfelen be-
teekent mij niet kennen. Eenmaal begonnen
houd ik vast tot aan het einde. Ik heb het
reeds bewezen en wat er ook gebeuren zal, wat
er ook gebeuren kan, ik zal het nogmaals be
wijzen. De 372 dooden, de 1081 gewonden, de 650
vermisten der eerste tien dagen strijd aan het
front van Epirus zullen gewroken worden.
Kameraden, op dit historische, waarlijk plech
tige oogenblik dat de vastelanden tegenover el
kaar plaatst of naast elkander stelt, móet de
partij die revolutie verdedigt en voortzet alle
vormen van haar activiteit tot het hoogste peil
opvoeren. In he begin van den oorlog stond een
zekere vertraging der activiteit der partij in
verband met het vertrek van alle chefs. Nu zal
het niet meer noodig zijn. Er is geen algemeene
mobilisatie en die zal niet komen. Er zijn slechts
twee lichtingen onder de wapenen geroepen en
er zijn er nog een dertig beschikbaar. Wij heb
ben een millioen mannen onder de wapenen. Zoo
noodig kunnen wij nog acht millioen mannen
oproepen. Onder deze omstandigheden moet de
partij haar functie met ongewijzigde en toene
mende kracht hervatten door moedig haar strijd
aan het binnenlandsche front aan te binden, op
politiek, economisch en geestelijk terrein en op
het terrein van den stijl. De partij moet zichzelf
en de natie bevrijden van wat nog klein-burger-
lijke ballast kan blijven in de uitgebreidste be-
teekenis, die wij aan dit woord kunnen geven.
De partij moet het klimaat der harde tijden
handhaven en accentueeren. Wederom, nog meer
en beter dan tevoren tot het volk gaan om zijn
moreele gezondheid en materieale bestaan te be
schermen. Een zeker pacifisme dat een pseudo-
verstandelijk en pseudo-universeel karakter aan
neemt, moet aandachtig bewaakt en bestreden
worden. Daar is het geen tijd voor, tenminste
voor zoover dit tijdvak van ijzer en kanonnen
betreft.
Niets bestaat en niets anders mag bestaan
dan het hoogste doel waarvoor wij de wapens
hebben opgenomen. Duitschers en Italianen
tezamen vormen een blok van 150 millioen
vastberaden en eensgezinde menschen, die
stevig voet aan den grond hebben, vanaf
Noorwegen tot Libye. Dit blok heeft de over
winning reeds in handen.
Een speciale verslaggever van het ANP. be
richt lüt Nümberg d.d. 15 Nov.:
De Nederlandsche vakvereenigingsleiders, die
op uitnoodiging van het Duitsche arbeidsfront
een studiereis door Duitschland maken om een
indruk te krijgen van de wijze, waarop in het
Derde ryk de scheppende mensch is georgani
seerd, alsmede om zich op de hoogte te stellen
van de sociale maatregelen, welke vooral de
laatste jaren onder het nationaal-socialistisch
regiem zijn tot stand gekomen, verlieten heden
ochtend de rijkshoofdstad en arriveerden in den
laten namiddag in Nürnberg, de stad, waar jaar
lijks de partijdag van de N.SD.AP. wordt ge
houden.
De laatste twee dagen van het verblijf in
Berlijn werd den Nederlandschen gasten niet
veel rust gegund. De excursies intusschen waren
buitengewoon interessant, hetgeen in het bijzon
der gezegd kan worden van het bezoek dat het
gezelschap Woensdag aan Siemensstad bracht en
dat duurde van den vroegen ochtend tot den
laten middag. Acht uren lang werd dit geweldig
groote industrie-centrum doorkruist, een ver'
moeiende, doch ontegenzeggelijk hoogst belang
wekkende bezigheid, welke des te prettiger was
door de bijzondere hartelijkheid, waarmede de
Nederlandsche gasten op de Siemenswerke wer
den ontvangen en rondgeleid.
Uiteraard toonden de Nederlandsche gasten
de grootste belangstelling voor de sociale voor
zieningen, welke de Siemenswerke voor haar
arbeiders en arbeidsters in den loop der jaren
heeft getroffen, welke voorzieningen vooral den
laatsten tijd zijn uitgebreid en vervolmaakt
Wanneer men zich voor oogen stelt, dat in de
fabrieken van de Siemenswerke in Berlijn bijna
100.000 arbeiders en arbeidsters werken en hier
van rond 20.000 in de omgeving van de fabrie
ken wonen, dan is daarmede reeds aanstonds de
beteekenis 'van op uitgebreide schaal getroffen
sociale voorzieningen geschetst. Als gevolg van
den oorlogstoestand werken er op de Siemens
werke op het oogenblik vele gehuwde vrouwen
en daarnevens vele duizenden buitenlandsche
arbeidskrachten. Tot deze laatsten behooren o.m
verscheidene vrouwen uit de Oekraine, die in
smaakvol ingerichte barakken in de omgeving
van de fabriek zijn ondergebracht en aan wier
verzorging, ook op cultureel gebied, groote aan
dacht wordt besteed. Een dezer barakken werd
tijdens den rondgang bezichtigd, waarna het
gezelschap eenigen tijd vertoefde in het z.g.
kinderheim, waar jonge kinderen worden onder
gebracht en verzorgd tijdens de uren, dat de
moeder in de fabriek weriszaam is. De moeder
brengt het kind 's morgens mee naar de fabriek,
onverschillig of het een baby, een nog niet leer
plichtig of iets ouder kind is. In het Kinderheim
ontvangt het kind 'n liefdevolle verzorging onder
medisch toezicht en 's avonds na afloop van
den arbeid, neemt de moeder haar kind weer
mee naar huis. Natuurlijk is hier geen sprake
van een normalen toestand en wordt hij in het
Derde Rijk allerminst als ideaal beschouwd,
maar het gebrek aan arbeidskrachten als gevolg
van den oorlog maakt het nu eenmaal nood
zakelijk. Den abnormalen toestand in aanmer
king genomen, wordt op dit terrein in Duitsch
land gedaan wat maar eenigszins gedaan kan
worden. De moeders kunnen er van overtuigd
zij, dat zij in de gegeven omstandigheden voor
hun kinderen geen betere verzorging zouden kun
nen wenschen. Op het oogenblik zijn ongeveer
200 kinderen in het Kinderheim van Siemens
werke ondergebracht.
Zooals in Duitschland algemeen de gewoonte
is en wat vooral onder invloed van het Duitsche
arbeidsfront een hoogen trap van ontwikkeling
heeft bereikt, nj. de vakopleiding in de fabriek
zelve, zorgt ook de firma Siemens voor de op
leiding van haar eigen personeel. De leerlingen
worden onmiddellijk na het verlaten van de la
gere school in de fabriek geplaatst, aanvanke
lijk zuiver als leerling, welke periode ongeveer
een half jaar duurt, daarna weliswaar gedu
rende eenige jaren nog als leerling, maar hun
krachten worden reeds aangewend voor net ver
vaardigen van onderdeelen voor het product, dat
de fabriek tezijnertijd zal verlaten. Het spreekt
vanzelf, dat de Nederlandsche gasten voor deze
werkinrichtingen groote belangstelling aan den
dag legden.
Interessant was ook het bezoek aan e biblio
theek van de firma Siemens. Vijftig procent van
het gezamenlijke personeel der Siemenswerke
maakt van deze bibliothek, die 50.000 boeken
bevat, gebruik en jaarlijks worden rond 500.000
boeken uitgeleend. Dit zijn de cijfers, die boek-
deelen spreken, vooral wanneer men bedenkt,
dat de staatsbibliotheek in Berlijn het jaarlijks
brengt tot het uitleenen van rond 600.000 boe
ken.
Over de hygiënische verzorging van het per
soneel werd het gezelschap uitvoerig door den
bedrijfsarts ingelicht. Ook op dit terrein heeft
de Siemenswerke heel veel bereikt, hetgeen niet
alleen den arbeider, maar heel het bedrijf ten
goede zal komen. Hetzelfde kan trouwens ge
zegd worden van de wijze, waarop de duizenden
arbeiders en arbeidsters in de gelegenheid wor
den gesteld voor een zeer gering bedrag in het
kasino van de fabiek een warme lunch te ge
bruiken. Ook de Nederlandsche gasten verza
melden in een der kasino's nieuwe krachten om
de belangwekkende bezichtigingen van datgene,
wat hier op sociaal gebied voor de arbeids
krachten wordt gedaan, voort te zetten.
Woensdagavond werd in „Plaza". een theater
van „Kraft durch Freude" een variétévoor
stelling bijgewoond.
De laatste dag, dat de Nederlandsche vak
vereenigingsleiders in Berlijn verblijf hielden,
werd benut voor een bezoek aan een kamp,
waar buitenlandsche arbeidskrachten zijn
ondergebracht. Dit kamp bevindt zich in de
Berlijnsche voorstad Spandau en de meeste
arbeiders, die hier zijn ondergebracht, zijn
werkzaam in de bouwbedrijven.
De verzorging, die deze arbeiders in dit „Lager"
ontvangen, voldoet ten volle aan alle eischen,
welke daaraan redelijkerwijze te stellen zijn De
woonbarakken, beter gezegd slaapbarakken, ma
ken een weiverzorgden indruk en hetzelfde kan
gezegd worden van de groote barak, waarin ge
geten wordt en waarin de kampbewoners
's avonds hun vrijen tijd kunnen doororengen.
In deze ruime zaal organiseert „Kraft durch
Freude" zeer dikwijls cultureele bijeenkomsten,
zooals muziekuitvoeringen, filmvoorstellingen
enz.
Tot de kampbewoners, die tezamen 11 natio
naliteiten vertegenwoordigen, behooren ook 60
Nederlanders. Enkelen van hen, die op een
bouwwerk in de omgeving van de stad werkzaam
zijn, werden opgezocht en geruimen tijd onder
hielden de vakvereenigingsleiders zich met deze,
zoo ver van hun vaderland werkende landge-
nooten.
Dit onverwacht bezoek deed hun zichtbaar
genoegen. Allen waren over de behandeling,
welke zij in het kamp en op het werk ontvan
gen, zeer tevreden. In Nederland waren zij
werkloos. Daar wij liever ver van huis werkten
dan in het eigen land rond te loopen en niets
be doen, trokken zij in den vreemde. Dit was, in
het kort samengevat, het verhaal, dat eenige
nog jeugdige landgenooten, wier ouders het in
Nederland goed hebben en die om financieele
redenen niet in den vreemde behoefden te
gaan, deden. Klachten hadden deze arbeiders
niet en wanneer deze hier en daar toch bestaan
zoo zeiden zij dan wordt alles gedaan om
een bevredigende oplossing te krijgen.
Na dit bezoek aan het arbeidskamp woonden
de Nederlandsche gasten een voorstelling bij
van de film „Jud Suess". 's Middags werd het
gezelschap in Berlljn-Dahlem ontvangen in het
gastenhuis van de rijksvrouwenleiding, waar de
Nederlanders werden ingelicht omtrent de orga
nisatie der Duitsche vrouwen, 's Avonds waren
zij in het NS-Gemeinschaftshaus de gasten van
het Duitsche arbeidsfront. Namens dr. Ley werd
het gezelschap begroet door den heer Marren-
bach. Vele Duitsche autoriteiten woonden deze
ontvangst bij, waarna allen zich aan een ge-
meenschappelijken maaltijd vereenigden.
Zooals gemeld vertrokken de Nederlandsche
gasten vanmorgen uit Berlijn om laat in den
middag in Nürnberg aan te komen. Morgen
wordt doorgereisd naar München.
TSJOENGKING, 18 NOv. (DNB). Berichten
over een bezoek van den vroegeren gouverneur
van Indo-China, Catroux, aan Tsjoengking wor
den d,oor officieele kringen alhier tegenge
sproken.
NEW-YORK, 18 Nov. De Amerikaansche com
munistische partij heeft op voorstel van haar
voorzitter, Browder, tijdens een speciale bijeen
komst, besloten haar betrekkingen met de inter
nationale communistische party te verbreken,
aldus meldt United Press aan haar bladen.
Het voorstel werd met algemeene stemmen
aangenomen.
Browder verklaarde, dat deze maatregel noodig
is, omdat ten gevolge van de voorgeschreven
registratie van alle uit het buitenland geleide
organisaties, „de communistische partij, als le
gale openlijke politieke party der Amerikaan
sche arbeiders" zou worden vernietigd. De com
munistische partij in Amerika heeft zich op het
standpunt gesteld der principes van het prole
tarisch internationalisme.
NEW YORK, 18 Nov. (D.N.B.). Van het New-
Yorksche militaire vliegveld Mitchell Field zyn
21 tweemotorige bommenwerpers opgestegen
voor een vlucht naar Panama, ter versterking
van de aldaar geétationneerde luchtstrijdkrach
ten.
NEW-YORK, 18 Nov. De New-Yorksche ef
fectenbeurs begon de nieuwe week pryshoudend.
By levendigen handel zette een groot aantal
fondsen hooger in, waarbü staalwaarden het
voorbeeld gaven. Politieke berichten van buiten
het Westeiyk halfrond en de onzekerheid om
trent de vooruitzichten voor het bedrijfsleven
in de Vereenigde Staten, welke laatste ter beurze
'n onderwerp van bespreking uitmaakten, waren
voor de handelaren een reden tot groote terug
houdendheid. Niet alleen dat hierdoor weinig
vraag aanwezig was, er kwamen bovendien
winstnemingen voor, die oorzaak waren, dat de
reeds behaalde koersvoordeelen tot fracties wer
den teruggebracht. Ook tydens het verdere ver
loop bleef de handel van. beperkten omvang.
Slechts kleine koersverbeteringen konden wor
den geforceerd en indien dan ook de koers
winsten tenslotte in de meerderheid waren, zoo
kwamen er in de verschillende afdeelingen toch
diverse kleine koersverliezen voor. Hier en daar
openbaarde zich nog eenige kooplust op grond
vap de meening, dat in verband met de flauwere
stemming der laatste dagen, de technische po
sitie der markt beter zou worden, doch deze
konden geen invloed uitoefenen. Staalwaarden
waren vast gestemd, waarbij de raming van het
ijzer- en staalinstituut der bedrijvigheid in de
staalindustrie, een steun voor deze fondsengroep
vormde.
Ten opzichte van de vorige week is dit cijfer
met een half procent gestegen tot 96.6.
Automobielwaaxden, luehtvaartaandeelen, ko
perwaarden en spoorwegfondsen ondergingen
kleine schommelingen naar beide richtingen,
terwyi Public Utilities fractioneele koersstijgin
gen aanwezen. Bij chemische waarden, petro-
leumwaarden en fondsen van handelshuizen
kwamen slechts minieme veranderingen voor, al
waren laatstgenoemde fondsen eenigszins ge
drukt, in verband met de vermindering van de
winst van Montgomery Ward over de eerste drie
kwartalen van 1940 in vergelijking met dezelfde
periode van verleden jaar. Per aandeel bedroeg
deze dit jaar n.l. 2.61 dollar tegen 3.29 dollar
verleden jaar.
Koersen voor stortingen op 19 November 1940
tegen verplichtingen, luidende in:
Reichsmarken 75.36; Belga's 30.1432; Zwitser-
sche francs 43.56; Lires 9.87; Deensche kronen
36.40; Noorsche kronen 42.80; Zweedsche kronen
44.85; Tsjechische kronen (oude schulden) 6.42;
Tsjechische kronen (nieuwe schulden) 7.54; Di
nar (oude schulden) 3.43; Dinar (nieuwe schul
den) 423; Turksche ponden 1.45 K.
UTRECHT. Geslaagd voor het doctoraal exa-
m'en pharmacie: W. H. v. d. Kamp.
AMSTERDAM. Geslaagd de heeren J. Dogger
en L G. Adelsheimer te Amsterdam.
's-GRAVENHAGE Geslaagd mej. H. E.
Koster te Voorschoten en de heer J. G. M. v d.
Hagen te St. Qedenrode.
's-GRAVENHAGE Geslaagd voor diploma
A: de heeren: F. W. Oosterman te Den Haag
en G. Gul te Egmond aan Zee.
's-GRAVENHAGE Geslaagd voor hst di
ploma wetenschappelijk archief ambtenaar der
2e klasse, jkvr. H. M. R. Schoor te Utrecht en
den heer W. H. Keikes te Leeuwarden.
Voor het diploma B (verpleging van zenuw
en zielszieken) slaagden in de Psychiatrische
Inrichting „Voorburg" te Vught de zusters: P.
L. Couwenberg, M. G. Fennis, A. Hendriks, J.
C. M. van Megen, ïv A. C. van Schayk (Zr.
Vitalia), G. M. J. Verkooyen, A. Verstappen en
W. Th. van der Wurff (Zr. Salesia), alsook de
broeders J. Lommers, J. P. L. van Nisselrooy,
L. Nysen (Br. Clinius M.), A. J. Verhoeven (Br.
Frederik M.), G. M. H. Verhoven (Br. Nivardus
M), en L. van Vught (Br. Maximus M.) de laat
ste twee« broeders uit het gesticht „Reinier van
Arkel" te 's Hertogenbosch.
Opgegeven door v. d. Graaf Co., N.V.
(Afd. Handelsinformaties)
Failliet verklaard:
15 Nov.: Nalatenschap A. Kloek, Rotterdam,
Noorderhavenkadë 133. R.c. mr. J. Overwater. Cur.
A. Schadée, Rotterdam.
N.V. Technisch Vloerenbedrijf, Rotterdam,
Raampoortstraat 55. R.c. mr. J. Overwater. Cur.
mr. F. B. Bakeïs, te Rotterdam'.
MILAAN, 18 Nov. (D.NJ3.). De zware regenval
van de laatste dagen heeft in Noord-Italië in
verschillende gebieden vernielende overstroomin
gen veroorzaakt. Zoo is de Isonzo hier en daar
buiten haar oevers getreden. Vrij gToote schade
is aangericht in de vlakte van Gradisca, waar
pakhuizen en kelders onderliepen. Een gezin
moest door de brandweer uit zijn volkomen door
de golven omsloten huis gered worden. In Farra
werden meer dan twintig huizen door de wilde
wateren overstroomd.
Ook aan de Rdviera hebben wolkbreuken aan
de Via Aurelia, den grooten hoofdverkeersader
langs de Ligurische kust, en aan de spoorlijn
schade aangericht. Bij Finale Ligure werd de
spooriyn op twee plaatsen verbroken, zoodat een
pendeldienst moest worden ingesteld. Men hoopt
dat de lijn Dinsdagavond weer vrij zal komen.
Groote vernielingen heeft het noodweer ook in
de velden van Albenga veroorzaakt. Bij Alessan
dria zijn in het boven-Borberadal drie bogen
van een viaduct ingestort. De weg werd over
langen afstand onbruikbaar. Ook uit de streek
van Bologna en Sarzana komen berichten over
groote verwoestingen. Soldaten brachten de in
gevaar gekomen menschen en het vee uit over
stroomde hofsteden in veiligheid,
Tijdens het laatste beursuur vonden meeren-
deels verkoopen plaats, waardoor niet alleen
staalwaarden, doch ook andere fondsen, die
aanvankeiyk een vaste stemming hadden ver
toond, werden getroffen. De beurs sloot onregel
matig, met over het algemeen fractioneele af
wijkingen naar beide richtingen.
Vandaag werden 757 fondsen verhandeld.
Daaryan stegen 297 in koers, en leden 265 een
koersverlies. In de noteeringen der 195 overige
kwam geen verandering
Nov.
18
16
15
Allied Chemical
41
41
41 i
Air Reduction
168
168
170
American Can Co.
90
90
91
Am. c a Foundry
90*
29*
29*
American Radiatoi
7!
3
"8
7*
Am. Rolling Mills
16 f
16 5
16*
Am. Smelt Ref.
45*
45*
.46*
Am. Sugar Refining
15*
15
15*
Am. Tel. Tel.
166
166*
166
Am. Tobacco B.
71
71 i
8*
71
Am. Waterworks
8*
8*
Anaconda Copper
28
28*
28*
Atchison Topeke
16*
17*
17
Baldwin Locomotive
17
17*
17*
Baltimore Ohic
4*
4
4*
Bethlehem Steel
87*
87*
88*
Canadian Pacific
4*
4
4*
Comm. Invest. Trust
39*
39
40
J. I. Case Company
61
61
62*
Ches. Ohio
43
42 J
42*
Chicago Rock Isl.
48
Chrysler Motor
79
79*
81
Consolid. Edison Co.
24*
23*
23*
Deleware Huds.
13|
13*
13
Detroit Edison C. 1
114
112*
114*
Dupont de Nem.
164
165
164*
Eastman Kodak
143
143
141 f
General Electric
35
34*
34*
General Foods
36
36*
37*
General Motors
50*
50*
51
Good Year
18*
18*
19
Hudson Motor
45
4*
4*
Intern. Harvester
55*
55
54
Int. Merc. Marine
9 5
9 5
10*
Intern. Nickel
28
28
28*
International Paper
16
16*
16
Intern. Tel. en Tel
2
2
2
Kennecott Copper
36
36
36*
Mack T rucks 1 ncorp.
28
28*
28
Montgomery Ward
38
39*
39
National Biscuit Co.
18*
18
18
Nat. City Bank
r.
New York Central
14*
15
15*
Norfolk Western
217
217
220*
North. Am. Aviat
18
18*
17*
Nord. Amer. n. a.
17*
17*
Northern Pacific
7*
7*
7.*
Packard
3*
3 5
31
Paramount
8*
8*
8*
Pennsylvania
25
25
25
Proctor Chamble
58*
58
59
Publ. Serv. N. J.
30*
30*
30
Pullman Incorporat.
26*
26*
26*
Pure Oil Company
8*
8*
8*
Radio Corporation
5*
5*
51
Reading Company
14*
14*
14-5
Rep. Steel
22*
22 l
22*
Reynolds Tobacco B.
34*
34*
34*
Sears Roebuck
77*
78
78*
Shell Union Oil
10*
10
10*
Socony Vacuum
9*
9*
9 5
Southern Pacific
8*
8*
9*
Southern Railway
13*
13*
13 1
Standard Brands
6*
6 5
6 5
Stand. Oil of N.-J.
35*
35*
36*
Texas Gulf Sulphur
36*
35*
36
Twent. C. Fox Film
5 I
51
5*
Union Carb. Carb.
73
73*
72*
Union Oil of Calif.
Union Pacific
82*
83
83
United Aircraft
46
45*
46*
United Corp A.
15
1 i
1 1
United Fruit Comp.
72
72
72*
U. S. Ind. Alcohol
22*
22*
22*
U. S. Rubber
24
24
25*
U. S. Steel
71
71
72*
U. S. Steel pref.
129
128
129
Western Union
23*
23*
Westingh. Electric
103*
104
105*
Wool worth Building
34 1
34
35
NEW YORK, 18 Nov.
Slotkoersen Nov. 18
16
15
Londen
4.03
4.04*
4.04
Parijs
Amsterdam
t
Berlijn
40.05
40.05
40.05
Brussel
-
t
t
Rome
5.05
5.05
5.05
Madrid
9.25
9.25
9.25
Zwitserland
23.22
23.22
23.21
Weenen
-
Stockholm
23^86
23.86
23.86
Montreal
87.00
87.125
86.81
B. Aires Papier
23.78
29.78
2978
B.Aires Markt
23.55
23.70
23.65
Yokohama
23.45
23.45
23.45
-9.99
9.84 85
9.45
NEW YORK, 18 Nov.
18 Nov. 16NOV. 18 Nov1. 16 Nov.
Katoen
Dec. 10.13 10.03 4 Juli 10.09
Jan. 10.05 9.95- Mei 9.93
Mrt. 10.14 10.04- Oct. 9.56
Koffie
(Rio - Nieuw contract) (Santos)
Mrt. 4.08+
Dec. 4.18+- 4.10
Sept. 4.27+- 4.20.
Sept. 4 29
Mei -
Juli ——I—
Ruiker
Dec. 0,76 0.75
Mrt. 0.81 0.79
Mei 0.84 0.82
Sept.
Dec.
5 69+
6.01+
Mrt.
6 09+
6.13+
Mel
6,15+
6.19+
Juli
6.23+
6.27+
Sept.
6.32+
6.36+
Juli
0.86*
0 84*
Sept.
0.91
0.89
Rubber
Standaard
+Dec. 0.95+ 0.93+
Mrt. 0.98 0.96+-
Dec.
Jan.
Mrt.
Mei
lln
Loco
20.76
20,61
20.35
20.17
20.80 Juli
20.65 Sept.
20.40 Oct.
20.20
50.50 50.50
90 dagen
19.99 2 0.02
19.84 19.87
19.79 19.82
50.40
18 Nov.
Tarwe
Dec. 88 - 89
Mei 88 88+9.
Juli 84 i 85 i
Mais
Dec. 641
Mei 65
Juli 64
cteuzei
Dec.
Jan.
JTermun 50.37
50.12 50 15
CHICAGO, 18 Nov.
16Nov. 18 Nov. 16 Nov.
Havel
Dec. 38 38
Mei 36 37
Juli 33 i 34
Rogge
64 Dec. 46 47
65 ■- Mei 50 •- 51
65 Juli 51 J -- 52*
4 82 J
4.97
4.82 i t
4.97*
18 Nov. 16NOV.
farwe
Dec. 72
72* •-
Dec.
Mei 761
76* --
Mei
Juli 78
78* .-
Juli
Rogge
Dec. 47
48 --
Dec.
Mei 50
51
Mei
Juli
Juli
Ravei
Dec 34
34
Juli
Mei 33
32*
Mrt. 5.12* 5.15
Mei 5.32 5.35*
WINNIPEG, 18 Nov.
18 NOV. 16 Nov.
Gerst
46 46
44 - 45
42 J 43
Liunzaac
131
135.
31,
13i
1.35*
31*
Paul F. Sanders heeft gereageerd op Henk
Badings' artikel over „De' ivoren toren van den
componist", verschenen in het October-nummer
van „De wereld der muziek". De nieuwste afle
vering van het tijdschrift opent met Sanders'
opmerkingen, waaronder Badings direct een na
schrift plaatste, tot dusver nog altijd het eenige
verweer, dat hij gaf tegen de critiek, die hij on
dervond.
Paul Sanders verwyt Badings allereerst, dat
hij de lang niet nieuwe kwestie thans aan de
orde stelt, omdat hij daarmee den indruk wekt,
dat de verschijnselen, waartegen Badings zich
keert, vermeden hadden kunnen worden, indien
de leiding-gevende persoonlijkheden in het tyd-
perk, dat vlak achter ons ligt. maar tijdig tot
andere inzichten gekomen waren. Verder zegt
Sanders o.m. het volgende:
Wanneer de heer Badings echter erkent
dat de snelle verwijding van de kloof tus
schen componist en publiek mede een gevolg
is van de versnelde uitbreiding der techni
sche mogelijkheden in het begin dezer eeuw,
dan verwondert het mij dat hij de oorzaken
van die uitbreiding der technische middelen
geheel buiten beschouwing laat. Men kan
toch bezwaarlijk den hedendaagschen com
ponist verantwoordelijk stellen voor de con
sequenties van een ontwikkelingsgang, die
eenige generaties vroeger inzette?
Men zal toch moeten inzien dat de harmo
nie, waarvan Badings spreekt, niet verwe
zenlijkt kan worden, zoolang aan de techniek
nog zulke uitzonderlijke hooge waarden
worden toegekend. Door zich als componist
geweld aan te doen, wordt het evenwicht
tusschen stof en geest toch maar niet zonder
meer hersteld. Dat zal pas geschieden, wan
neer de componist weer leeft in een ge
meenschap, waarmede hem een onaantast
baar geloof in hetzelfde levensdoel bindt.
Dë ideale verhouding tusschen scheppende
kunstenaar en publiek, waarvan Badings en
met hem vele anderen droomen, kan pas tot
stand komen onder de goede verhoudingen
van een gezond muziekleven, waaruit alle
verbijzondering van orkestwezen hier, koor-
wezen daar, concertleven voor de elite ginds,
volksmuziekbeoefening weer in een ander
hokje, voorgoed verbannen is.
Om tot zulk een harmonieus muziekleven
te komen, is het noödzakelijk dat de muziek
als van ouds weer deel uitmaakt van het le
ven van het geheele volk. Dat kan niet op
kunstmatige wijze bereikt worden door het
volk op eenigerlei wijze in te schakelen in
het muziekleven, maar alleen door de mu
ziek de haar toekomende plaats te hergeven
in het geheele leven in het onderwijs, den
arbeid, het spel en de hoogtijdagen zoodat
de maatschappelijke rijpwording samengaat
met een innerlijke rijping voor de toon
kunst."
In zijn antwoord verduidelijkt Badings aller
eerst de reden, waarom hij de zaak thans aan de
orde stelde, zich daarbij beroepende op een in
terview met Prof. Vening Meifiesz, den voorzittef
van de pas- opgerichte wetenschappelijke werk
gemeenschap, waarbij deze ook het beeld van
den ivoren toren gebruikte en verder als zijn
meening te kennen gaf, dat de gedachte aan
verbreking van het isolement weliswaar reeds
een jaar of tien in de lucht hing, „maar eerst nu
ontstond, mede door den schok der gebeurtenis
sen, de geëigende atmosfeer, die de zucht naar te
sterk doorgevoerde afzondering deed omslaan if
een streven naar nauwere aaneensluiting."
Verder gaande betoogt hij, dat hü' nergens de
leiding-gevende persoonlijkheden in het achter
ons liggende tijdvak verweten heeft, dat zij niet
tijdig tot andere inzichten zyn gekomen, doch
dit veeleer als een historische noodzakelijkheid
eenigszins gechargeerd heeft voorgesteld.
Tenslotte zegt hij:
„In hoeverre een componist voor zijn in
vallen bepaalde vormen kan kiezen en in
hoeverre hij zijn kunstenaarsschap geweld
aan zou moeten doen, kan ik toevallig vrij
goed beoordeelen, aangezien ik namelijk zelf
componist ben in hart en nieren. Ik kan
daarom ook vaststellen, dat het woord „ge
weld" hier ten eenen male onjuist is: het is
een kwestie van kundigheid. Het is een klein
kunstje om met een schreeuwerig notenge-
daas den grooten componist uit te hangen,
maar in een binnen beperkte grenzen gehou
den, eenvoudig liedvormig Adagio onder
scheidt de ware componist zich onmiddellijk
van den charlatan.
Wanneer de heer S. opmerkt, dat „de mu
ziek als van ouds weer deel" zal moeten
uitmaken „van het leven van het geheele
volk", dan zal er voor dat „geheele volk"
bruikbare muziek oude en nieuwe moe
ten zyn, hetgeen dus een bevestiging is van
mijn stelling, dat de componist een levende
litteratuur moet scheppen voor de bestaande
vormen van musiceeren in het volk.
Natuurlijk ben ik het met den heer S. eens,
dat de overbrugging van de kloof tusschen
componist1 en gemeenschap van twee zijden
uit zal moeten geschieden. Ik heb den steil-
wand (als ik dezen geologischen term mag ge
bruiken) aan de componistenzijde in oogen-
schouw genomen. Maar zelfs wanneer men
van de overzijde begint, zullen de componis
ten vroeg of laat uit hun ivoren toren naar
buiten moeten treden om de grondslagen
voor de aansluiting te leggen en ook dan
zullen zij stooten op die potentieele vijanden
onder beoordeelaars en bemiddelaars, die
hun met welke goed-bedoelde overwegingen
dan ook een kluizenaarsbestaan trachten op
te dringen."
Ons wil het voorkomen, dat dit debat de kern
van de zaak nog niet bijster raakt. Dat Sander?
vreest voor het „geweld", dat de componist zicl1
zou moeten aandoen, handelde hy naar Ba'
dings' simplistischen gedachtengang, kunnen w
overigens met hem meevoelen. In zyn antwoord
echter stelt Badings de zaak wederom te simpl>s'
tisch. Als het een kwestie van kundigheid allecf
was, dan was zij met een handomdraaien op8e'
lost. Trouwens de argumentatie, waarmee Ba
dings deze bewering tracht te staven, bewij5
zelf al, dat hij twee dingen met elkaar verwart-
Hy heeft volkomen gelijk, als hij zegt, dat d
ware componist zich onmiddellijk onderschei"
van den charlatan in een eenvoudig liedvorm1»
Adagio. Maar daar gaat het hier niet om. W*11
het is best mogelyk, dat een prachtig en eenvou
dig Adagio muziek uit een ivoren toren is, 0lj
het beeld nu maar aan te houden. Badings' eig®
werk is daar om dit te bewijzen. Maar daar ga®
het hier niet om. Het feit, dat men met S°e
muziek te doen heeft, zegt nog niets over de
gemeene verstaanbaarheid van die muziek. H'
ziet men dus, dat Badings' spontane, natuurlijk
opvatting beter is dan zijn theorie, die hy
goed doordacht heeft.
En daarom is het ook niet bijster wijs, dat B®
dings, zoodra hij menschen ontmoet, die een va
de zyne afwijkende meening zijn toegedaan,
reet alweer gaat spreken over „vijanden", onve
schillig of hij hen nu als potentieele dan wel
effectieve vyanden beschouwt. Hy begrijpt 11
verkeerd, wanneer hij van zijn opponenten aa
neemt, dat zij den componist een kluizenaar
bestaan trachten op te dringen. Dat trachten
niet, zy erkennen het probleem ten volle, ma
zy zijn ervan overtuigd, dat het niet oplosba
is door het uitspreken van enkele machtswo"
den, maar dat daaraan een heele evolutie
het geesteiyke en maatschappelijke leven voor
dient te gaan, een evolutie, waaraan ook de c
ponist zal moeten deelnemen, maar waarbij
zelf toch niet meer is dan een van de vele fac
ren. waarin een verandering zal plaats grijP
En dit zal slechts geleidelyk gaan en nooit,
de manier van een geforceerde populariseer!
