De vorm van den K.R.O. is betrekkelijk bijkomstig Thailand en Fransch Indo-China Nieuwe Duitsche eskaders startten voor Engeland Italiaansch blad laakt Zwitserlands houding President Kallio van Finland treedt af De verwoestende aanval op Plymouth De stad Fiorina zwaar gebombardeerd De Zuid-Amerikaansche steunpunten De rubberquota Hoofdzaak is, dat principieele uitzendingen verzorgd kunnen worden, waarvan de inhoud bepaald wordt door het katholieke gedachtenleven Japansche consul-generaal te Batavia Göbbels over den zegetocht der Duitsche wapens Een herinnering aan de oude Britsch-Fransche rivaliteit Italiaansche luchtaanval op Vijandelijke vlootformatie Wang Tsjing Wei president van de Nanking-regeering VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 29 NOVEMBER 1940 - OCHTENDBLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot Haarlem 25 cent per week; per kwartaal I 3.25. Bij onze Agenten 27V2 ct. per week. per kwartaal f 3.58 PATER DITO VOOR DEN K.R.O.: Tegenover het overvliegen van dit gebied door Engelsche vliegtuigen VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22727 Geduld Aanvallen op Londen en Plymouth Onderhandelingen gevoerd in het kader der continentale samenwerking Rum Ciiroen „IRAN ONAFHANKELIJK EN NEUTRAAL Spaansche ambassadeur in Por tugal naar Madrid NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Donderdagavond sprak de voor zitter van den K. R. O., pater lec tor J. Dito O. P., over den zender Hilversum I een kort woord tot de katholieke luisteraars. Hij zei: Luisteraars, Uit de pers zult gij hebben vernomen de op richting van een nieuw Nederlandsch departe ment van Volksvoorlichting en Kunsten. Dit departement zal, behalve voor pers en film, ook de zorg voor de radio op zich nemen. In de ochtendbladen van Donderdag zult gij ook hebben gelezen de uiteenzetting, welke de secretaris-generaal van het nieuwe departe ment, dr. T. Goedcwaagen, aan een vertegen woordiger van het A. N. P. over zijn taak heeft gegeven. Ik weet niet, welken indruk de woorden van dr. Goedewaagen op u hebben gemaakt; ik heb het echter wenschelijk geacht, u voor de mi crofoon mede te deelen, welke die indruk ge weest is op mij, als voorzitter van den K. R. O. De secretaris-generaal sprak als zijn voor nemen uit, het particularisme uit de radio- Wereld te doen verdwijnen, de radio in dienst te stellen van de geheels Nederlandsche volks gemeenschap en haar veel meer in nationaal opbouwenden zin werkzaam te doen zijn. Na de uitspraak, dat ook de volksvoorlichting als onderdeel van de staatstaak wordt aange voeld, lezen wij in de gegeven uiteenzetting: ..Natuurlijk niet in den zin, dat bepaalde mee ningen ten aanzien van de volksvoorlichting moeten worden opgedrongen, maar wèl, dat aan de in de samenleving opkomende meeningen en opvattingen vorm en richting worden ge geven." Wij zijn het er volkomen mee eens, dat er voor particularisme in de radio geen plaats is en nooit is geweest. Wij behoeven daartoe slechts te verwijzen naar het artikel in den K. R. O.-gids van 17 Augustus 1940, waarin We betoogden; „De behoefte aan een voort schrijdende samenwerking is gebleken, noch tans zoo, dat elke omroeporganisatie haar eigen karakter bewaarde, haar eigen zelfstan digheid en verantwoordelijkheid, wat betreft haar principieele gedragingen in het program ma van uitzendinghoe meer samenwer king, hoe beter omroeparbeidin dien zin alleen kan er door de Nederlandsche omroep organisaties gearbeid worden in dienst van land en volk." De principieele gedragingen van den K. R. O. in het programma van uitzending, daaraan hecht ik de Pater Dito O.P. (Archief V.K.P.) MILAAN, 28 Nov. (D.N.B.). De Regime Fascists toont zich ontevreden over de hou ding, die door Zwitserland wordt aangeno men-tegenover het regelmatig passeeren van Zwitsersch gebied door Engelsche vliegtui gen. Het blad is vair meening, dat het den schijn heeft, dat de Zwitsersche Bondsre- geering niet meer de noodzakelijkheid in ziet om ook maar formeel te protesteeren. Maar zelfs, zoo gaat het blad verder, wan neer zij mocht besluiten tot een van de vele diplomatieke stappen in Londen, zal niemand de Zwitsersche besluiten au sérieux nemen, welke zijn gebaseerd op een „ongehoord toegeef lijke neutraliteit". Het blad herinnert er aan, dat van Zwitsersche zijde werd overgegaan tot aanzienlijk energieker afweermaatregelen, toen voor eenigen tijd niet-Engelsche, buitenlandsche HELSINKI, 28 Nov. (D.N.B.). Staatspresident Kallio heeft, naar officieel bekend wordt ge maakt, om gezondheidsredenen besloten zijn functie neer te leggen. Omtrent den termijn voor de verkiezingen van een nieuwen president is nog niets bekend, doch alle politieke groepen en partijen zijn het er over eens, dat de verkiezin gen, die moeten geschieden door kiesmannen, zoo spoedig mogelijk moeten worden gehouden. BATAVIA, 28 Nov. (Domei). De nieuwe Japansche consul-generaal Joetaka Isji- zawa, is vanochtend uit Soerabaja hier aangekomen. Bij het station werd hij door een dui zendtal Japanners verwelkomd. De vroegere consul-generaal, Otoji Saito, die benoemd is tot directeur van het Bu reau voor Zuidzee-aangelegenheden in het ministerie van Buitenlandsche Zaken, ver trekt Zaterdag per vliegtuig van Batavia. Hij wordt op 5 December te Tokio ver wacht. OSLO, 28 Nov. (D. N. B.). Tijdens een voor stelling van het ensemble van het Theater am Nollendorfplatz. dat te Oslo gastvoorsteJlingen geeft, heeft rijksminister dr. Göbbels in het bioscooptheater voor de Duitsche weermacht voor meer dan duizend soldaten een rede ge houden. In een ovrezicht van de politieke en militaire successen van het eerste oorlogsjaar schilderde Göbbels den zegetocht der Duitsche wapens, Engeland is van het continent verdreven. Nie mand weet beter dan de Duitsche soldaat, dat een wereldrijk als het Britsche niet in één dag instort. Doch Duitschland staat thans in een zoo gunstige positie in den ff" ij cl tegen Groot- Brittannië, als nooit tevoren een met Enge land in oorlog zijnde mogendheid heeft inge nomen. Wanneer Churchill in zijn vertwijfelde situatie thans zijn toevlucht neemt tot fanta sieën en het sprookje van een op handen zijnd offensief laat verkondigen, dan is het hier in Noorwegen juist de aangewezen plaats om te vragen, waarom hij dan eerst zijn troepen uit Narvik of Duinkerken heeft teruggetrokken Duitschland heeft thans slechts één doel, zijn laatsten vijand ter aarde te werpen. Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingei mededeelingen 50 cent; Idem op pag êèn 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voot prijzen der .Omroepers" zie de rubriek hoogste waarde. Maar daarvoor koester ik ook geen oogenblik vrees. Vanzelfsprekend mag niet vooruitgeloopen Worden op de maatregelen, welke de nieuwe secretaris-generaal zich voorstelt te nemen, maar ik meen de woorden te mogen herhalen, welke ik 5 Augustus 1.1. voor deze microfoon sprak (toen ik antwoordde op vragen van be zorgde luisteraars): „Wij zouden het betreuren, wanneer er uit deze belangstelling bezorgdheid zou spreken voor het geestelijke werk van onzen omroep, omdat daarvoor geen reden aan wezig is." Ik wil daar nog aan toevoegen: Wij leven in een tijd, waarin zich de gemeenschapszin baan breekt, de gemeenschapszin, waarvan iedere goede katholiek een oprecht voorstander is en ook moet zijn. Een gemeenschapszin zon der offerzin, zonder bereidwilligheid, om in het algemeen belang van het geheele volk offers te brengen, is onbestaanbaar. Ook dat moet eiken katholiek helder voor oogen staan. Ik wil bader preciseeren, wat ik in dit geval met be reidwilligheid tot offers bedoel. Wij hebben te zamen een katho lieken radio-omroep opgericht en uitgebouwd, tot wat hij nu is. De vorm, waarin deze omroep thans werkt, is ons vertrouwd en geliefd geworden. Wij moeten er ons ech ter van bewust zijn, dat die vorm, dat kleed, betrekkelijk bijkomstig is, dat de hoofdzaak is en dat is ook wezenlijk dat er principieele uit zendingen verzorgd kunnen worden, waarvan de inhoud bepaald wordt door het katholieke gedachtenleven. Wanneer wij dat doen, verrichten wij opbouwend werk in nationalen zin. Wij kunnen dat doen, om de eenvoudige re den, dat wij ons dit te allen tijde ten doel hebben gesteld, waarvan wij onlangs weer het bewijs leverden in de publicatie van ons win- terprogramma. Dit bewijst immers, hoe er op hieuw naar ge«treefd is, in te werken op de öationale eigenschappen van ons volk, op het bevorderen van den geest van saamhoorigheid en hoe het de aandacht vestigt op al hetgeen dienstig is voor den geestelijken en materieelen opbouw van ons vaderland. Laten wij in dien geest allen samenwerken, ih onverminderde aanhankelijkheid en zonder bezorgdheid voor de toekomst, vol Godsver trouwen, om het doel dat wij ons stelden te Verwezenlijken. (Van een bijzonderen medewerker) Er zijn de laatste weken vele berichten ver schenen over schermutselingen aan de grens van Thailand (Siam) en Indo-China. Alles wijst er op, dat er in de karakteriseering van de „Frankfurter Zeitung" veel waarheid schuilt, n.l. dat in Fransch-Indo-China de za ken beginnen te lijken op een reflex-beweging van den toestand in Europa. Het is wellicht interessant in dit verband iets te vertellen over den historischen tweestrijd tusschen Siam en de onder één Fransch bewind vereenigde rijken die sedert het begin dezer eeuw collectief Indo- China worden genoemd. Om maar met de deur in huis te vallen niet alleen is Fransch-Indo-China véél grooter, met méér dan dubbel de bevolking van Thai land, n.l. ruim 22.000.000 zielen, waaronder nauwelijks 39.000 Europeanen, volgens de Ja pansche bladen maar Indo-China is ook wel varender; het kan roemen op 'n oudere, nog bloeiende beschaving. Inderdaad, het koloni satiewerk in Indo-China strekt den Franschen tot eer! Eigenlijk is „Fransch-Indo-China", naast een geografisch begrip, slechts een admini stratieve verzamelnaam voor een groepje half- Indische, half-C.bineesche keizerrijken, zooals dat van Annam, Tonkin en Cambodja; daarbij komt Frankrijs oudste kolonie, Cochin-China, en een deel van het voormalige rijk Laos. Se dert 1898 is ook het gebied der Kwang-Chow- baai, op de kust der Chineesche provincie Kwantoeng, mede onder het bewind van den Franschen gouverneur-generaal van Indo- China geplaatst. Men zal, met een blik op de kaart van China, opmerken, dat genoemde baai gelegen is vlak boven 't schiereiland Lei- tseoe, ten Noorden van het groote eiland Hai nan. Maanden geleden werd de baai reeds be zet door Japansche marine-detachementen, vooraleer de vlag der Rijzende Zon dp Hainan werd geplant waartegen destijds de regeering te Parijs met kracht te Tokio heeft geprotes teerd. Nu van bevoegde Duitsche zijde weru ver klaard, dat het levensbelang van Frankrijk ge legen is o.a. in „het in stand houden van zijn koloniaal bezit", en waar Japansche soldaten met de Fransch-koloniale troepen in Indo- toestellen de Zwitsersche grens waren gepas seerd. Een soortgelijke critiek oefent de Regime Fascista uit op de houding van de Zwitsersche pers, die geen protest en geen verweer bevat tegen de Engelsche passages, maar wel dage lijks een voorwendsel vindt om een standpunt te bepalen tegen de politiek van de spil. Den laatsten tijd is het antifascisme der Zwitsersche dagbladen steeds duidelijker geworden. De Zwit sers, aldus het blad tenslotte, spelen een slechte kaart. China schijnen samen te werken, zullen we hier de Fransch-Engelsche tegenstelling heb ben aan te toonen. Indo-China stond al een halve eeuw lang véél meer rechtstreeks onder Franschen in vloed, onder een protectoraat, dan het ko ninkrijk Siam (onlangs weer Thailand ge noemd) door louter politieke verdragen, die handelsbelangen steunen, verengelscht zou zijn. Zelfs werd Siam de laatste jaren herhaalde lijk van „Japansche voorliefde" verdacht, mede wegens 't groot aantal Japansche immi granten. dat Thailand binnenstroomde. In Indo-China gaat het keizerlijk hof van An nam en Tonkin vooraan, gevolgd door de groote mandarijnen, in zijn Franschgezindheid iets, waaraan de soepele Fransche koloniale politiek ten opzichte van de inheemsche gezag dragers niet vreemd zal zijn. Niet alleen is CochinChina, de oudste Fransche kolonie in het Verre Oosten, in de Kamer van Afgevaar digden te Parijs vertegenwoordigd geweest door een heuschen député, maar het werd in héél Frankrijk populair gemaakt, al vijftig jaar ge leden, door de cabaret-zangers van Mont- martre en het opmerkelijk Annamietische pavil joen op de Parijsche wereldtentoonstelling van 1889. Cochin-China had bovendien al sedert 1880 zijn eigen Kolonialen Raad, een Kamer van Koophandel, ja, een echte „municipalité" naar Fransch model. Toch gingen er toen reeds geruchten over grensincidenten met de Siameezen. Het was dan ook niet zoozeer wegens de enorme uitgestrektheid van Indo-China, dat de Fransche gouverneur-generaal beurtelings een tijdje verbleef in Hanoi, hoofdstad van Tonkin, in het Noorden, en te Saigon, Cochin- China, in het Zuiden; maar dit geschiedde veeleer met het doel, door nauwkeuriger per soonlijk contact ter plaatse een einde te ma ken aan die periodieke expedities en kleine militaire campagnes van sommige ondernemen de luitenant-residenten, waarover Londen te Parijs maar blééf klagen. Toen in 1898 de poli tieke en financieele unie der diverse Fransche protectoraten en koloniale gebieden was beli chaamd in den nieuwen status van het ééne Fransch-Indo-China, werd daardoor natuur lijk ook de buitenlandsche politiek van den Franschen gouverneur-generaal meer geconcen treerd zoodat de wrijvingen en incidenten der vroegere Fransch-Britsche nabuurschap langzamerhand verdwenen. Daar blijft echter de héél oude geschiedenis van het keizerrijk Annam en zijn verhouding tot Siam! Eeuwenlang waren Siam en Cam bodja, bij tusschenpoozen, met elkaar in oor log geweest, toen de Fraschen hun protecto raat over Cochin-China en over Annam en Tonkin wisten uit te breiden. Juist op dat oogenblik hadden de Engelschen de rijke pro- BERLIJN, 28 Nov. (D.NJB.)Sedert het aanbreken van Donderdag zijn Duitsche ge- vechts- en jachttoestellen weer in groepen en afzonderlijk vliegende onderweg om voor den oorlog belangrijke doelen met bommen te bestoken of den strijd aan te binden met Engelsche jagers. Londen is door ver scheidene gevechtsvliegtuigen aangevallen en doeltreffend met bommen bestookt. Een battery zoeklichten in Zuid-Engeland kreeg verscheidene voltreffers, in Canterbury en Folkestone werden spoorweginstallatics en andere voor den oorlog belangrijke doelen aangevallen Benige in aantal vrij sterke groepen Brit sche jagers trachtten afzonderlijk vliegende Duitsche toestellen neer te schieten, doch kon den door de Duitsche jachttoestellen niet ver wikkeld worden in gevechten van eenigen om vang, aangezien zij zich onttrokken aan strijd met aaneengesloten Duitsche formaties jacht vliegtuigen. Ten aanzien van het weermachtsbericht van Donderdag verneemt het D.N.B. het volgende- Bij de stoutmoedige en zeer succesvolle af zonderlijke actie tegen een belangrijke wapen fabriek bij Burntisland is het een gevechts vliegtuig gelukt, bij het aanbreken van de duis ternis, laag vliegende, het fabrieksgebouw te naderen en een groote loods met twee voltref fers ernstig te verwoesten. Het succes is vocral daarom bijzonder opmerkelijk, omdat het gaaf om een van de modernste Britsche aluminium- fabrieken en in Engeland juist de productie van aluminium een gevaarlijk punt vormt. De schaarschte aan de belangrijkste metalen is voor Engeland zoo urgent geworden, dat kortelings een aparte maatschappij is opgericht met de speciale taak neergestorte vliegtuigen te ver werken voor aluminium en koper en dat reeds oorlogsschepen voor het transport van voor de bewapening belangrijke grondstoffen gebruikt worden. Wanneer nu een dergelijke moderne speciale fabriek als die van Burntisland zwaai beschadigd wordt, moet dat de productie van de Britsche oorlogsindustrie uiterst gevoelig treffen. Het feit, dat deze fabriek in Schotland, aan den Noordelijken oever van de Firth of VRAAGT UW LEVERANCIER f 3.. p. flesch F'orth, tegenover Edinburgh ligt en de aanval dus een totale vlucht van ruim 2000 k.m. noo- dig maakte, doet het succes eerst recht opmer kelijk worden. Ook Grimsby, de grootste Engelsche aanvoer- haven aan de Engelsche Oostkust is gisteren door Duitsche gevechtsvliegtuigen gebombar deerd. De aan de Zuidzijde van de Humber- monding gelegen stad is voor de voorziening van Engeland van grondstoffen en levensmid delen van groote beteekenis en biedt derhalve een reeks loonende doelen. Via Grimsby worden bij een jaarlijkschen overslag van bijna 500.000 ton hoofdzakelijk ijzererts, schroot, olie, hout en graan ingevoerd. In verband met de dichtbij gelegen Doggersbank heeft Grimsby de grootste visschershaven van Engeland. Het Immingham Doek gaat door voor de modernste haveninstal latie van het land. De gevechtsactie van het Duitsche luchtwa- pen was Woensdag overdag door ongunstig weer beperkt. Niettemin werd Londen, naar het D.N.B. verneemt, door een sterke groep lichte gevechtsvliegtuigen aangevallen, welker bommen schade aan gebouwen en branden verwekten. Ook eenige steden en vliegvelden in de Zuide lijke graafschappen werden met succes met bommen bestookt. Sterke krachten van het Duitsche luchtwapen deden in den nacht aan vallen op Londen en de haven van Plymouth. Het zwaartepunt van den aanval lag op Ply mouth, waarop meer dan 100.000 kilogram bri santbommen en duizenden brandbommen ge worpen werden. Er heerschte gunstig weer en goed uitzicht, zoodat de aanvallende vliegtui gen hun doelen nauwkeurig konden herkennen. De uitwerking was overeenkomstig deze gun stige omstandigheden groot. De haveninstalla ties werden zwaar getroffen, waarvan eenige groote. van ver af zichtbare en vele middel- en kleine branden getuigden Daartegenover vlogen Britsche vliegtuigen even na middernacht boven de buitenste zone van het industriegebied van het Rijnland. Zij wierpen op eenige plaatsen bommen neer. die echter weinig schade aanrichtten. Slechts eenige kleine woonhuizen van een industrie-arbeiders- kolonie werden vernield. Omtrent de beteekenis van de in den nacht van Woensdag op Donderdag met verwoestende gevolgen aangevallen havenstad Plymouth, die met het even eens aangevallen Devonport een groote stad van ruim'200.000 mwoners vormt, ver neemt het DN.B. nader, dat de stad niet slechts als vlootstation met groote marine werven, maar ook als steunpunt voor de koopvaardij van het grootste belang is. „Geduld is 'n schoone zaak." Dat is een oud gezegde, actueel voor onze dagen. In ieder gesprek op het tram- balcon of in de rij voor het distributie kantoor kunt ge opmerkingen hooren als: „Wat duurt het toch lang" en Wanneer zou 't nu afgeloopen zijn?" Geduld is een deugd en het werkt karakter-vormend deze deugd te be oefenen. Maar er zit nog een andere zijde aan de geduldsbeoefening onzer dagen. Hoelang oefent God al geduld met de wereld en houd dit Goddelijk geduld geen verband met den tijds duur van den huidig en wereldbrand? En spreekt dit geduld tot ons? Heeft de oorlog ons anders, beter gemaakt of wachten we rustig en gedwongen geduldig af tot het Godsgericht ten einde is, om dan op denzelfden ouden voet voort te gaan? Gods geduld met de menschen is eindeloos, want ook thans, nu Zijn straf op de wereld ligt, spaart Hij ons. En als een hunkerende Vader wacht Zijn geduldigheid op ons totdat we komen naar Hem. Laat ons geduld in dezen tijd groot zijn en laten we Gods geduld met ons prijzen door ons tot Zijn reddende almacht te nchten. Niet wachten, maar ons over geven, nu. O BELGRADO, 28 Nov. (D. N. B.j. Uit Bitolj (Monastir) wordt gemeld, dat de Italiaansche luchtmacht Donderdagochtend de Grieksche stad Lerin (Fiorina) op nieuw heeft gebombardeerd. De geheele stad was gelijk een vuurzee, die van het Joego-Slavischc grensstation uit duidcluk te zien was. De bevolking heeft de stad in panischcn angst verlaten. Van een vlootbasis in Italië meldt Stefani: Donderdag tegen het einde van den middag is een belangrijke vijandelijke vlootformatie ten Westen van Malta verscheidene malen aange vallen door Italiaansche bommenwerpers in formatie en in duikvlucht. De vliegtuigen wier pen op de vijandelijke eenheden bommen van groot en zeer groot kaliber van groote explo sieve kracht. Bijzonderheden omtrent de re sultaten van deze actie zijn nog niet bekend, doch wel weet men, dat de bombardementen doeltreffeny zijn geweest. De Italiaansche jachtvliegtuigen, die de bommenwerpers es corteerden, nebben de actie van de jagers, die van een vijandelijk moederschip waren opge stegen, geneutraliseerd MONTEVIDEO, 28 Nov. (D.N.B.). Het Huis van Afgevaardigden van Uruguay heeft met 53 van de 74 stemmen een resolutie aangenomen, waarin de buitenlandsche politiek der regeering volledig wordt goedgekeurd. De minister van Defensie en de minister van Buitenlandsche Zaken legden verklaringen af, waarin zij de kwestie van de militaire steunpunten bespraken. De minister van Defensie zeide, dat hij met twee afgezanten der Vereenigde Staten had on derhandeld, die hem een vragenlijst hadden aan geboden, welke bestemd was voor alle Amerikaan- sche landen. De vragen hadden o.m. betrek king op de territoriale wateren, het tijdstip van het van kracht worden der veiligheidsmaatrege len en opgave van vermeend gevaarlijke lan- dingspunten voor zoover dit Uruguay betreft. Een der vragen was aldus beantwoord, dat Uru guay in den zin van de internationale Ameri- kaansche plannen bereid is het voorgestelde systeem te aanvaarden. Uruguay zou faciliteiten voor het gebruik van havens geven, vroeg echter daartegenover de voorwaarden voor een even- tueele levering van drie torpedobootjagers, drie mijnenvegers, twaalf vliegtuigen, drie motortor- pedobooten, enz. De passage van troepen is eveneens in den zin van een continentale samen werking met de nabuurlanden in overweging ge nomen. De oprichting van militaire bases is met het oog op de kosten niet besproken. De minister van Buitenlandsche Zaken ver klaarde, dat de regeering de onderhandelingen heeft gevoerd in den zin van de pan-Amerikaan- sche onderhandelingen en bereid zou zijn deze politiek voort te zetten. Hij legde er echter den nadruk op, dat tot dusverre geen overeenkomsten van militairen of economischen aard met an dere regeeringen zijn gesloten en dat het par lement in ieder geval zou worden geraadpleegd. NEW-YORK, 28 Nov. (D. N. B.). Het In ternationale Rubber-comité heeft het uit- voercontingent voor het eerst" kwartaal 1941 vastgesteld op honderd procent van de standaardtonnagé tegen negentig pro cent in het loopende kwartaal. Buiten O.B. en Fl. vincies Opper- en Beneden-Birma bij hun Britsch-Indisch rijk ingelijfd. En nu werd de oude, Oostersche handelsrivaliteit tusschen al deze Indo-Chineesche staten onderling even eens, vanzelfsprekend, het probleem der Fransch-Britsche handelsrelaties in die- kolo niale gebieden, in de Zuid-Chineesche zeëen. De Indo-Chineesche vorsten wisten toen ook hun Europeesche „meesters" voor hun oude politieke strubbelingen en veeten te winnen, hoewel het even goed mogelijk is, dat het pre cies omgekeerd gebeurde dat de Europeanen, achter den rug der Indo-Chineezen, met el kander politiek, schaak speelden! Een eerste, ernstig conflict was in de '80-er jaren ontstaan over de vraag, of de rijke Indo- Chineesche province Loeang Prabang, die zich aan weerszijden van de Mekong-rivier uit strekte, bij Annam of bij Siam behoorde. Na dat er, in de lente van 1893, Fransche sol daten gedood waren bij schermutseligen met Siameesche grenspatrouilles, blokkeerde een Fransche \1oot eenige Siameesche havens, ter wijl de gouverneur uit Saigon een expeditie- leger naar het Noorden zond, om alle gebieden ten Oosten van de Mekong voor Annam op te eischen. De regeering van Bangkok haastte zich echter, aangespoord door de regeering van Londen, aan de Fransche eischen te voldoen. Dit geval werd dan ook aanleiding, dat er reeds in 1895 tusschen de regeeringen te Londen en Parijs langdurige onderhandelingen begonnen, ter vaststelling van hun respectieve Oost- en West-grenzen in Indo-China, In de Anglo- Fransche conventie van 1896 werd Siams on afhankelijkheid uitdrukkelijk gegarandeerd door „de twee Europeesche mogendheden, die alléén in Indo-China belangen hebben." Op suggestie van Engeland, werd later ook de ver maarde landengte van Kra door Annam aan Siam afgestaan en werden er concessies ge daan aan den rechteroever van de Mekong (Verdrag van Londen, 1904). Onder den in vloed der compromis-politiek van de Entente Cordiale (1904—'14) zijn toen vrijwel alle Fransch-Britsche meeningverschillen over de Siam-Annam-verhoudingen vredelievend opge lost; totdat beide koloniale rijken in 1914—'18 aan de zijde der Entente, evenals Japan trou wens, kwamen te staan. Uit de berichten van thans blijkt, dat het oude conflict over de veel-omstreden provincie Luang Prabang weer acuut geworden is, nu Frankrijk niet bij machte blijkt, zélf tegen in vallende Engelsch-Siameesche troepen in die streken afdoende tegenstand te bieden. Frank rijk heeft een beroep van Japan op het recht van „doortocht", ten einde den Birmaweg voor Engelsche wapentransporten naar China af te sluiten, niet kunnen afwijzen. Frankrijk kan nu alléén nog maar hopen op diplomatieke steun verleening om in Indo-China den status quo te bewaren. Vooral de installaties voor het laden en lossen der Great Western Docks en van de Millbay, de Suttonpool en het Cattewater moesten een deel der aanvoeren, die niet meer naar Londen konden komen, verwerken. De stad beschikt o.m. over suikerraffinaderijen, stijfsel- en zeep fabrieken, zeilfabrieken, lakenfabrieken, een glasfabriek en tenslotte een uitgebreide hout- bewerkingsindustrie. Plymouth is door zijn gunstige ligging aan de Plymouth-Sont een voortreffelijke oorlogs haven. Een groote golfbreker beschermt het binnendeel van de Sont, die ook bevaarbaar is voor de grootste oorlogsschepen Dicht bij de stad ligt het station voor zeevliegers Mountbatter. Van oudsher was Plymouth van groote beteekenis als kustves- ting. De fabrieken liggen niet alleen aan de zee zijde, maar ook landwaarts op een heuvelrij, welke «p afwisselenden afstand om de stad heenloopt. De golfbreker is bewapend met zwaar geschut. Het daarachter iiggende eiland Drake is van een sterke pantsering voorzien. Geca moufleerde zware strandbntterijen voltooien de defensie naar den zeekant De Duitsche luchtaanval is hoofdzakelijk ge richt geweest op de staatswerven van Devon port, de zusterstad van Plymouth. Daarmede is een zeer belangrijke basis der Britsche marine beslissend getroffen. SJANGHAI, 28 Nov. (D. N. B.j. Wang Tsjing Wei is vandaag door een besluit van den centralen politieken raad tot president van de nationale regeering van China, met zetel te Nanking, benoemd. Als zoodanig zal Wang Tsjing Wei Zaterdag het Chi- necseh-Japansche verdrag onderteekenen. De centrale politieke raay en het executieve bureau hebben tevens het wetsontwerp aange nomen voor de regeling van de Chineesch-Ja- pansche betrekkingen. De benoeming van Wang Tsjing Wei door den centralen politieken raad is daarom van groote beteekenis. omdat Wang Tsjing Wei tot dusver slechts belast was met het presidium. BOEKAREST, 28 Nov. (D.N.B.)In verband met bepaalde berichten in de bladen heeft ae keizerlijk-Iransche legatie de volgende mededee- ling aan de bladen gezonden: „Wij stellen er prijs op vast te leggen, dat Iran niet in het minst onder den invloed van welk land ook staat. Het voert in het tegenwoordige conflict een politiek van onafhankelijkheid en volstrekte neutraliteit, een politiek, die niet in het minst beïnvloed is door de politiek van een ander land." LISSABON, 28 Nov. (D.N.B.). De Spaanschs ambassadeur in Portugal. Nicolas Franco, heeft zich per vliegtuig naar Madrid begeven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1