Oorlog en revolutie
Duitsche aanvallen op een stad in
Zuid-Engeland
Bonnen voor koopen van huisraad Voor onbezorgd
Dr. H. W. E. Mollert
Duitsch-Britsch zee
gevecht
Rijkscommissaris bezoekt glasfabriek „Leerdam"
Verduistering
v
r
Badoglio afgetreden als
chef van den staf
Materieele oorlogs
schaden
M
is
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
•h
J'
Engelsch vrachtschip
gebombardeerd
Niet alles kan door den
Staat worden vergoed
Amerikaansch jachteskader
naar de Philippijnen
Vijf Britsehe mijnenvegers
verloren
VRIJDAG 6 DECEMBER 1940 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERI3 DE SPAARNESl AD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22740
-
In het zuiden van den Atlantischen
Oceaan
Ook een St. Nicolaasfecst
bijgewoond
Robert Murphy op weg naar
Vichy
Uitkeeringen bijdragen voor be-
drijfstoerustingen en voorraden
in contanten, zonder verdere
verplichtingen
ONGEROOMDE MELK ALS SINT NICOLAAS-GESCHENK
Hoe de vergoeding wordt
uitgekeerd
KABINETSWIJZIGING IN
EGYPTE
maar goed ver
zorgd logeeren:
HILVERSUM. TEL. 7941 GaoBKQra
DIT NUMMER BESTAAT UIT.
ZES BLADZIJDEN
o
APPELEN MOGEN WEER
GEVEILD WORDEN
KINDER VER LA MM ING
I
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen re'gel 50 ctv Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Vooi
prijzen der «Omroepers" zie de rubriek
In zijn radiorede heeft de nieuwe se
cretaris-generaal van het nieuwe de
partement van Opvoeding, Weten
schap en Cultuurbescherming om. het
volgende gezegd:
„Wij beleven niet een oorlog, maar een
omwenteling, een revolutie, die uiteinde
lijk aan onze wereld een uiterlijk zal ge
ven, dat in vele essentieele dingen afwijkt
van dat van de vroegere. In dit licht
bezien, mag ik u er op wijzen, dat het
nog al meevalt. Deze revolutie is vol
strekt niet zoo bloedig en heftig als
vroegere wel waren, omdat zij voltrokken
wordt door den wil van een macht, die
in de eerste plaats op ordening, niet op
Wanorde en chaos is gericht.
Wij, Nederlanders, kunnen aan de ont
wikkeling van die revolutie niets af of
toe doen. Het eenige, wat wij kunnen en
par rrmii ov^v -ti nvv ori. is rr
voor zorgen, dat de gevolgen van deze
revolutie voor ons volk, voor onze kinde
ren zegenrijk worden."
Prof. dr. J. van Dam houde het ons
ten goede, dat wij zoo vrij zijn op
een paar punten met hem van mee
ning te verschillen, al kunnen wij met
zijn zeer algemeen geformuleerde con
clusie instemmen. Wij meenen n.l., dat
wij wel degelijk een oorlog beleven en
daarenboven nog een revolutie. Als deze
oorlog geen oorlog, doch enkel een re
volutie zou zijn, kunnen wij hem niet
bijvallen in zijn oordeel, dat deze revo
lutie nog al zou meevallen en dat zij
volstrekt niet zoo bloedig en heftig zou
zijn als vroegere wel waren. Daar behoe
ven wij de dagelijksche D. N. B.-versla
gen van de Duitsche luchtaanvallen op
Engelsche steden en centra maar op na
te lezen. Want volgens die verslagen,
nog versterkt door aanhalingen van wat
neutrale ooggetuigen verklaren, staan
de Engelsche steden en centra succes
sievelijk bloot aan zulke tormenten,
dat men zich moeilijk kan voorstellen,
hoe daarin nog een climax zou kunnen
worden gebracht.
Maar, zooals wij zeiden, wij hebben
thans te doen met een oorlog, die tenge
volge van de ontwikkeling van het
luchtwapen zeker voor de burgerbevol
king de verschrikkelijkste is, die ooit
heeft gewoed, én met een revolutie zoo-
Wel op geestelijk als staatkundig, als
economisch en sociaal gebied. Deze oor
log en deze revolutie houden ten nauw
ste met elkander verband. De fascistische
revolutie in Italië en daarna de natio-
naal-socialistische revolutie in Duitsch
land zijn ontegenzeggelijk gevolgen van
den wereldoorlog, die eindigde door 't op
leggen van 'n even kortzichtig als wraak
zuchtig vredesdictaat, dat de „overwon
nenen" tot verzet en weerstand prikkel
de en den Italiaanschen medeoverwin
naar teleurstelde door de schrielheid,
Waarmee deze zich door Engeland en
Frankrijk voor de bewezen oorlogsdien
sten beloond zag. De inwendige revolu
ties in Italië en Duitschland hadden aan
vankelijk als eerste doel, het eigen volk
uit de krachtelooze en ontbindende de-
Pressie, zoowel op geestelijk als stoffelijk
gebied, op te heffen, en eerst toen dat
Proces zich had voltrokken, trad een on
bedwingbare en als volkomen gerecht
vaardigd gevoelde expansiedrang naar
Voren.
Tegenover dezen expansiedrang kwa
men de nog op hun reeds verdorde lauwe
ren rustende Versaillianen in 't geweer,
omdat zij hun door het vredesdictaat ver
zekerd geachte machtspositie daardoor
bedreigd zagen. De ideologische tegen
stelling tusschen de autoritaire en de
democratische régimes moge vlak vóór
en ook na het uitbreken van den huldi
gen oorlog een tijd lang een belangrijke
en in ieder geval een sterk naar voren
geschoven rol hebben gespeeld, op het
oogenblik heeft zij practisch veel van
haar beteekenis verloren. Immers het
verslagen Frankrijk heeft zijn toevlucht
genomen tot een autoritair régime on
der maarschalk Pétain, en Engeland.dat
door de regeering Churchill practisch
dictatoriaal wordt geregeerd, vecht niet
meer voor de democratie, die het zelf
niet meer bezit, maar voor behoud van
het veege lijf. Zelfs in de Vereenigde Sta
ten, den grooten supporter van Enge
land, waar president Roosevelt voor de
derde maal met enorme bevoegdheden en
verantwoordelijkheden is bekleed, is van
de democratie in den' vooroorlogschen zin
Van dat woord niet zoo heel veel meer
overgebleven. Zooals de oorlogsdoelen
zich tengevolge van den loop der gebeur
tenissen wijzigden, zoo is ook de revo
lutie, waarvan reeds vóór den oorlog
ook buiten Duitschland en Italië onmis
kenbare teekenen vielen waar te nemen,
gegroeid tot wat zij nu is. Dat wij aan de
ontwikkeling van die revolutie als Ne
derlanders niets zouden kunnen af of
toe doen, achten wij, althans voor zoo-
Ver zij de situatie in ons land betreft,
biet geheel juist. Trouwens, prof. dr. van
Dam spreekt dat zelf tegen, wanneer hij
zegt: „het eenige, wat wij kunnen en
baar mijn overtuiging moeten, is ervoor
zorgen, dat de gevolgen van deze revo
lutie voor ons volk, voor onze kinderen,
zegenrijk worden."
Dat eenige is niet alleen niet ge
ring, maar kan bovendien van ver
strekkende beteekenis warden ook voor
andere volkeren, want het zou niet de
eerste keer zijn, indien Nederland aan
anderen een voorbeeld, dat invloed uit
oefent, zou geven. Het Nederlandsche
volk zal er in groote eensgezindheid
naar moeten streven, dat alle essentieel
verkeerde dingen in de Nederlandsche
samenleving worden overwonnen, niet
door dwang van buitenaf, maar uit op
rechte en daadkrachtige overtuiging en 9
helder inzicht van binnen uit, en dat
alle essentieel goede dingen en verwor
venheden worden behouden. Slaagt ons
volk daarin, dan zal het jegens zichzelf
en zijn kinderen zijn plicht hebben ge
daan en zal het mogen vertrouwen op
Gods onmisbaren zegen.
BERLIJN, 6 December (D.N.B.) Het op
perbevel van de Duitsche weermacht deelt
mede
In het Znidclijke deel van den Atlanti
schen Oceaan is een zeegevecht geleverd
tnsschen een Duitschen en een Britschen
hnlpkruiser, in het verloop waarvan het
Britsehe oorlogsschip zware beschadigingen
opliep.
Het ANP. bericht:
De Leerdamsche jeugd vierde Donderdagmid
dag feest: het Sint Nicolaasfeest. Een blijde,
onbevangen kinderschaar bevolkte de feestzaal
van dit zoo vriendelijke stadje. De goede Sint
had de Leerdamsche jeugd verrast door in
hoogst eigen persoon op dit ter eere van zijn
verjaardag aangericht festijn aanwezig te zijn.
Twee roetzwarte knechten had de zoo popu
laire kindervriend meegebracht en de Leerdam
sche jeugd zong en was blij, zooals zij alleen
op dezen dag zingen en blij zijn kan. Te midden
dezer opgewekte schare bevond zich nog een
tweede kindervriend: rijkscommissaris, rijks
minister Seyss-Inquart. Aan hem was dit kin
derfeest té danken, op zijn initiatief was deze
voor de Leerdamsche jeugd zoo blijde middag
gehouden en door zijn zorgen was in den voor
middag een groote vrachtauto LeerdRm binnen
gereden, zwaarbeladen met prachtige kinder
geschenken, zooals kruiwagens, poppenwagens,
sjoelbakjes, enz.
Voordat de rijkscommissaris zich naar het
kinderfeest begaf, bracht hij een bezoek aai»
de N.V. Nederlandsche Glasfabriek „Leerdam".
In het ontspanningsgebouw van dit tot ver
buiten onze landsgrenzen bekende bedrijf, werd
de hooge gast verwelkomd door den president-
commissaris, mr. H. L. Woltersom, en verder
door den directeur, den heer H. A. P Pijrv-
acker, den adjunct-directeur, den heer N. G.
Hoogebrugge, en den burgemeester van Leer
dam, den heer A. Hanemaaijer.
De heer Pfjnacker heette den rijkscommissaris
in een toespraak hartelijk welkom en gaf daar
na een uitvoerige uiteenzetting van de inrich
ting der fabriek-, haar werkwijzen en fabricage,
alsmede van de sociale maatregelen, welke in
het belang der circa 1200 arbeiders en arbeid
sters, die hier werken in den loop der jaren zijn
genomen.
In zijn antwoord dankte de Rijkscommissaris
Rijkscommissaris Rijksminister Seyss-
Inquart met ir. Pijnakker op een der
afdeelingen van de glasfabrieken
(Foto Stap])
voor de vriendelijke ontvangst. Voorts stelde hij
in t licht, dat zijn bezoek aan deze glasfabriek
de belangstelling toont, welke hij voor de in
dustrie-bedrijven in Nederland heeft. Wanneer
een tijd komt, dat het mogelijk zal zijn plannen
op langen termijn te maken, dan zal ook" cïe
Nederlandsche industrie haar beteekenis <*n
haar plaats in de nieuwe orde kunnen hand
haven.
De Rijkscommissaris, in wiens gezelschap zich
o. m. bevond Reichsamtleiter dr. Hellwig, be
zocht vervolgens de arbeiderswijken van Leer
dam en reed daarna naar het fabrieksgebouw.
Achtereenvolgens bezichtigde het gezelschap de
glasblazerij, de z.g. afspringkamer, de glas
slijperij en het glasetsen, glasschilderen en net
zandblazen, alsmede de toenkamers. Uitvoerig
liet de Rijkscommissaris zich over dit zeer inte
ressante bedrijf voorlichten en hij had de ge
legenheid zich ook hier op de hoogte te stellen
van de sociale en materieele omstandigheden,
waarorder de arbeidende mensch zijn werk
moet verrichten.
Zooals reeds opgemerkt, begaf de Rijkscom
missaris zich hierna naar het Sint Nicolaas
feest, dat op zijn initiatief voor de kinderen der
arbeiders van de glasfabriek werd gehouden
Ruim 250 jongens en meisjes zongen den goe
den Sint, die kort na de aankomst van der.
Rijkscommissaris de feestzaal binnenschreed,
het welkom toe en terwijl het eindeloos geroe
zemoes van blijde kinderstemmen zoo nu en
dan werd onderbroken door opgewekt gezang,
werdén de hier verzamelde Leerdamsche jeugd
aardige geschenken overhandigd. Dat de stem
ming onovertrefbaar was en dat zij nog langen
tijd na het vertrek van den hoogen gast voort
duurde, behoeft wel geen betoog. Het was een
groot en blij familiefeest van de kinderen der
in dit stadje werkende menschen.
Zonsondergang 6 Dec. 17.29
Zonsopgang 7 Dec. 9.35
Maanopkomst 13.57 ondergang 1.35
ERGENS IN ITALIË, 6 Dec. (Stefanf).
Op zijn verzoek is aan maarschalk Badoglio
ontslag verleend als chef van den Italiaan
schen generalcn staf. In zijn plaats is be
noemd generaal Ugo Cavaüero.
BARCELONA, 6 Dcc. (D.N.B.) De
Amerikaansche diplomaat' Robert Murphy
heeft van Barcelona uit zijn reis naar
Vichy voortgezet. Murphy is Roosevelts bij
zondere gevolmachtigde voor Vichy en zal
maarschalk Pétain inlichten omtrent de
houding der Vereenigde Staten tegenover de
Fransche regeering.
BERLIJN, 6 Dec. (D.N.B.) Londen en
een havenstad aan de Engelsch Zuidkust,
alsmede eenige andere belangrijke militaire
doelen in Zuid-Engeland zijn, naar het D.
N.B. verneemt, in de vroege en late avond
uren van Donderdag door Duitsche vliegtui
gen, die in verscheidene golven aanvielen,
met bommen van allerlei kaliber bestookt.
Nadere bijzonderheden ontbreken nog.
Over de aanvallen van Donderdag meldt de
Associated Press uit -Londen, dat de Duitsche
vliegers na hun aanvallen overdag, by het vallen
van de duisternis opnieuw en in versterkten
vorm kwamen opzetten. Een stad in Zuid-Enge
land werd mc* brand- en brisantbommen over
stelpt. Een niet nader aangeduid openbaar ge
bouw is zwaar getroffen. Ook zijn bommen ge
vallen op een stad in East-Anglia. In Londen
zelf heeft men verscheidene zware ontploffingen
gehoord. Ondanks het slechte weer was de be
volking reeds in de eerste avonduren weer ge
noodzaakt de schuilkelders op te zoeken. Ook uit
andere berichten blijkt, dat geheele golven van
Duitsche vliegtuigen Donderdagavond boven de
Engelsche Zuid- en Oostkust gevlogen en ver
scheidene steden zwaar gebombardeerd hebben.
In Londen, zoo zegt 'n bericht van International
News Service is een reeks ontploffingen voor
gekomen.
De Duitsche batterijen aan het Kanaal heb
ben Donderdagavond het gebied van Dover tot
een diepte van ruim 35 kilometer beschoten. Het
eerste luchtalarm in Londen werd reeds ge
maakt om 18.30 uur. Over den toestand in
Southampton melden de Amerikaansche corres
pondenten dat de brandweer onvermoeid bezig
is stroomen water op de brandende puinhoopen
te storten.
Uit New Yorksche scheepvaartkringen wordt
bekend dat het Engelsche vrachtschip Bisla
(5298 ton) op reis van Rio de Janeiro naar En
geland op 350 mijl ten Westen van Ierland is
gebombardeerd. Over het lot van het schip is
niets bekend.
Het Britsehe vrachtschip New Chwang (2482
ton) heeft volgens de Associated Press Vrijdag
morgen noodseinen uitgezonden en om hulp ver
zocht. Als positie werd opgegeven ongeveer 700
mijl ten Westen van Ierland. Er werd niet mede
gedeeld waardoor het schip in nood verkeerde.
Het radiostation Mackay heeft een noodsein
opgevangen van het Britsehe vrachtschip Empire
Thunder (3560 ton) .waarin werd medegedeeld
dat het ten Westen van Ierland in een zwaren
Westerstorm was geraakt en machineschade had
opgeloopen. Het vaartuig vroeg onverwijld om
hulp.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Wat kostbaars voor individu en gemeenschap
in dezen oorlog is verloren gegaan, kan men op
dit oogenblilk nog moeilijk nagaan. Zeker is
evenwel, dat lang niet alle schade in geld kan
worden uitgedrukt en zoo dit al mogelijk zou zijn,
staat het vast, dat de overheid onmogelijk alle
schade kan vergoeden. B.v. men bezat een prach
tige collectie schilderijen, porcelein of een uit
gebreide kostbare bibliotheek. Hoe wil men
daarvan de waarde taxeeren, hoe wil men de
opgegeven waarde controleeren? Er moest dus
wordn uitgezien naar een andere, bruikbare
norm, die in ruime mate billijk kon worden ge
noemd.
In overeenstemming met de grondgedachte van
het besluit, volgens hetwelk bij de herstelrege
ling het maatschappelijk belang dient te prae-
valeeren, is een regeling ontworpen om de ge
troffenen, wat betreft hun persoonlijk bezit,
weer in een zoodanigen toestand te brengen, die
overeenkomt met de eischen, die daaraan in het
maatschappelijk verkeer naar redelijkheid kun
nen worden gesteld. Diensvolgens wordt in ge
vallen van algeheel verlies van huisraad de
schade voor een gezin gewaardeerd aan de hand
van de tabellen in verband met de huurwaarde
volgens de personeele belasting van de woning,
waarin de verloren gegane goederen zich op den
datum der ramp bevonden. Daar voor huisraad
de aldus vast te stellen schade voor 100 pCt.
wordt vergoed, kan uit de tabellen in gevallen,
dat men zijn huisraad, kleedingstukken en ver-
bruiksvoorraden daaronder begrepen, bij de ramp
geheel verloren zag gaan, practisch worden af
gelezen hoe groot de vergoeding is, die uit
's Rijks kas zal worden toegekend, met dien ver
stande, dat de in de tabellen vermelde bedragen
voor ieder kind beneden de 6 worden verhoogd
met 50.— en voor de andere kinderen beneden
de 21 jaar, met f 75.— De tabellen zijn verschil
lend al naargelang het plattelandsgemeenten
grootere gemeenten of de vier grootste gemeen
ten des lands betreft.
Eenige voorbeelden mogen dit verduidelijken.
Een Rotterdamsch gezin met 6 kinderen, waar
van 2 beneden den leeftijd van 6 jaar en 4 daar
boven, bewoonde op den datum van de ramp
een huis met een huurwaarde van ƒ300.—. De
Naar aanleiding van vragen, welke voorna
melijk in handelskringen zijn gerezen omtrent
de wijze, waarop de vergoedingen voor oorlogs
schaden, voorzoover deze betrekking hebben op
bedrijfstoerustingen, daaronder begrepen ma
chines, toestellen en gereedschappen, voertui
gen en., en op bedrijfs- en handelsvoorraden,
zullen worden vergoed, vernemen wij van de
zijde van het departement van Financiën het
volgende
Het besluit op de materieele oorlogsschaden
stelt alleen voorwaarden ten aanzien van de uit-
keering der vergoedingen, voorzoover deze be
trekking hebben op huisraad en onroerende goe
deren. Met name zullen bijdragen voor scha
den en gebouwde eigendommen eerst worden
uitbetaald, naar gelang de besteding voor her
bouw verzekerd is. Ten aanzien van bedrijfstoe
rustingen en bedrijfs- en handelsvoorraden be
vat het besluit zoodanige bepalingen niet.
De bijdragen voor verloren gegane of be
schadigde toerustingen en voorraden wor
den derhalve, zonder dat daaraan verdere
voorwaarden ten aanzien van heraanschaf
fing worden verbonden, in contanten uit
gekeerd.
De uitkeering zal evenwel eerst geleidelijk
kunnen plaats vinden, naargelang de onderzoe
kingen der schade-enquète-commissies naar den
omvang der schaden vorderen.
Ten aanzien van bedrijfstoerustingen en voor
raden kan een dergelijk standpunt worden in
genomen, omdat tot bedoelde heraanschaffing
vanzelf zal worden overgegaan, daar bedrijfs
panden als fabrieken, handelshuizen en win
kels, welke moeten worden herbouwd alvorens
de bijdragen wegens het verlies dier panden
worden uitgekeerd, zonder zoodanige uitrustin
gen niet aan hun doel zouden beantwoorden.
Donderdagmiddag om ongeveer twee uur is een melktankauto van „Hollandia"
uit Vlaardingen, in botsing gekomen met een tram van de N.Z.H.T.M. op den hoek
van de Tempeliers straat en den Koningin neweg te Haarlem. De chauffeur van den
zwaren truck met oplegger vermoedde blijkbaar niet, dat uit de Tempeliersstraat
de tram naar Zandvoort rijdt en de wagenbestuurder van de tram zag den auto
zoo plotseling den hoek omkomen, dat hij de aanrijding niet meer kon voor
komenmet het gevolgdat de auto aan de achterzijde werd geramd en tegen
het trottoir werd gedrukt, zoodat hij omsloeg. Hierdoor geraakte een der kra
nen van de tank defect, met het gevolg, dat de kostbare melk, nog ivel onge-
roomde, weg begon te loopen. De tankauto bevatte ongeveer 10.000 liter. Het
zou dus wel zonde zijn, wanneer die rn,elk zoo maar in de Haarlemsche riolen
zou verdwijnen. Daarom gaf de politie opdracht om de melk uit te deelen. Wel
dra kwamen van alle kanten jonge en oude menschen met kannen, pannetjes
en emmers toestroomen. Zoo konden heel wat Haarlemmers enkele liters van
het kostbare nat machtig worden. Dat was nog een aardig St. Nicolaasgeschenk.
De chauffeur van den truck kwam met den schrik vrij. De tankauto zelf werd
zwaar beschadigd. De tram had ctan het voorbalcon eenige schade, terwijl een
inzittende dame een lichte hoofdwonde kreeg. Donderdagavond om ongeveer
vijf uur is de truck weggereden, de tankauto ligt nog ter plaatse. Door Openbare
Werken werden eenige roode lampen geplaatst. Donderdagavond was de tank
zoover leeg, dat de omwonenden geen melk meer konden ontvangen; doordat
de tank echter in den loop van den ochtend eenigszins meer gekeerd was,
kon men zich toen weer aan het heerlijke vocht vergasten
vergoeding bedraagt ƒ1500 4- ƒ100 ƒ300, m
totaal 1900. Een Rotterdamsch gezin, met 4
minderjarige kinderen boven 6 jaar, bewoonde
op den datum van de ramp een huis met een
huurwaarde van ƒ850. De vergoeding bedraagt
ƒ4.675 (interpolatie) 300 of totaal ƒ4.975,
De geheele schade aan wat het gezin aan huis
raad etc. bezat, wordt met een bedrag van
4.975 vergoed, teneinde het gezin in staat te
stellen zich daarmede opnieuw te installeeren.
Voor vergoeding van gedeeltelijk verlies van
huisraad, waartoe o.m. gevallen van plundering
in den regel zullen behooren, zullen nog nadere
regelen worden bekend gemaakt.
De noodige maatregelen zijn getroffen om
tot een spoedige uitkeering der bijdragen voor
verlies van huisraad te kunnen overgaan. De
betaalbaarstelling kan hierbij ook langs een
meer eenvoudigen weg geschieden, daar de bij
dragen uit de tabellen kunnen worden afge
lezen. Wel zullen nog regelen worden gesteld ter
waarborging van een doelmatige besteding der
bijdragen.
Deze regeling zal waarschijnlijk hierin be
staan, dat de bijdragen, waarop volgens de ta
bellen aanspraak kan worden gemaakt tot be
dragen van ten hoogste 2.500.— en minder
kinderbijslagen niet medegerekend in bonnen
zullen worden uitgekeerd. Bijdragen voor huis
raad boven 2500.zullen geheel in contanten
worden uitgekeerd.
Velen zullen eerst later, indien zij hun defi
nitieve nieuwe behuizing betrekken, behoefte
hebben aan het nieuwe huisraad.
Indien alle winkeliers medewerken, zullen de
bonnen overal en in alle winkels ln Nederland
kunnen worden ingewisseld voor de gewenschte
waren, die naar eigen keus van de bezitters der
bonnen kunnen worden uitgezocht.
Maatregelen zijn genomen om de verhande
ling van bonnen te voorkomen. Zij mogen b.v.
alleen tegen overleggen van stamkaart door den
winkelier worden uitgescheurd.
Winkeliers, die door het in betaling aannemen
van bonnen van hooge waarde bij aankoop voor
luttele bedragen of die, door zich niet voldoende
te overtuigen van de identiteit van de aanbie
ders hun medewerking verleenen tot de ontdui
king van deze voorschriften, worden uitgesloten
van het bonnensysteem, doordat hun de inwis
seling der bonnen in oontanten wordt geweigerd.
MANILLA, 6 Dec. (D.NB.). Het zeventiende
jachteskader van de V.S. is hier aangekomen.
Het eskader bestaat uit 25 officieren en 350
manschappen met de bijbehoorende vliegtuigen.
De luchtstrijdkrachten op de Philippijnen waren
eind November reeds voor de eerste maal door
een nieuw jachteskader versterkt.
STOCKHOLM, 6 Dec. (D.N.B.) Volgens een
Reuterbericht uit Cairo is Abd el Hamid Ba-
dawi Pasje tot minister van Financiën benoemd
als opvolger van Hassan Bey Badek, die tot
minister van Defensie benoemd is.
Hedenmorgen is op 71-jarigen
leeftijd in het St. Elisabeth-zieken-
huis te Tilburg, waar hij sedert eeni-
gen tijd werd verpleegd, overleden
dr. H. W. E. Moller, het bekende
R.K. lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal en oud-wethouder
van Tilburg. Hij was stichter van de
R.K. Leergangen te Tilburg en „Ons
Middelbaar Onderwijs in Noord-Bra
bant".
Dr. Hendrik Willem
Evert Moller werd ge
boren te Amsterdam,
8 November 1869. Hij
promoveerde tot doctor
in de Nederlandsche
letteren en stichtte (in
1912) en werd rector
der R.K. leergangen
Tilburg. Voorts was hjj
geruimen tijd wethou
der van Tilburg. Hij
stichtte (in 1916) en
is voorzitter van „Ons
Middelbaar Onder
wijs", van de vereen,
tot sticht, en instandh.
van R.K. lycea H.B.S. en handelssch., voorz.
Bond van Gemeenten, ver. en stichtingen die
inrichtingen tot het geven van handelsonderwijs
in stand houden, van 't Ned. Aard. Gen.
Sinds 1935 had hij voor de RH. Staatspartij
zitting in de Tweede Kamer der Staten-Gene
raal.
Zijn voornaamste werken zijn: Vondels Heer-
lijckheit der Kercke, diss.; Ruusbroec's werken
(ged.) met inleiding; Geschiedenis der Neder
landsche letterkunde. Hij was medewerker aan de
groote Vondeluitgave der Wereldbibliotheek.
Stichtte o.a. de volgende tijdschriften: Boeken
schouw; Tijdschrift voor Opvoeding en Onder
wijs (later genoemd Tijdschrift voor Zielkunde
en Opvoedingsleer); Tijdschrift voor Taal ai
Letteren; Roeping. Voorts schreef hij artikelen
in Tijdschrift voor Nederlandsche Taal en Let
terkunde, Van Onzen Tijd enz.
Dr. H. W. E Moller
LONDEN, 6 December <D.NJ3.) De admi
raliteit moet tot haar leedwezen bekend maken,
dat de volgende schepen den laatsten tijd ver
loren gegaan zijn als gevolg van beschadigin
gen. die hun bij het mijnenvegen overkomen
zijn: Ethel, Taylor. Amethyst. Elk Calverton
en Christmasrose.
Er zijn geen verliezen ontstaan onder de te"
manning van Amethyst en Elk. De verwanten
van alle slachtoffert; onder de bemanningen
van de andere schepen zijn verwittigd.
Men meldt ons uit het Westland:
Appelen mogen weer geveild worden met uit
zondering van Bellefleurs en Goudreinetten.
Blijkens mededeeling van het Staatstoezicht
op de volksgezondheid zijn hier te lande twee
gevallen voorgekomen van encephalitis na inen
ting. Het betrof hier jongetjes van resp. 7
maanden en 5 jaar. Het jongste kind is over
leden.
