In den loop der komende zes maanden
staan of vallen wij"
De ongestoorde Kerstviering te Berlijn
Minder personentreinen
in Engeland
Verduistering
Britsche patrouilleboot
door bommen vernietigd
„Eten meebrengen"
Felle brand te Utrecht
Misleidende aandrang
tot organisatie
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Ward Price over de toekomst
DE DUITSCHE LUCHTESKADERS IN ITALIË
J'
Vroegtijdige arbeid op de
werkdagen
De Nestor der bisschoppen
Weinig animo te Washington
voor Britsch plan
PROPAGANDA EN EXPORT
Belangstelling der Duitschers
voor godsdienstige vragen
ZATERDAG 4 JANUARI 1941 - OCHTENDBLAD
BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetalingjvoor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27y2 ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22783
9»
Vleeschgebrek
VRAAGT UW LEVERANCIER
f 3.- p. flesch
Arak
Rum Cilroen
Japansche missie naar Nanking
Diplo over beteekenis dezer
nieuwe actie
Regeering te Londen vordert
alle tankschepen
Zondag een radiorede
van Matsoeoka
Roosevelt zendt Hopkins
naar Engeland
BRITSCHE RAAD AAN
BELGRADO
Voert Filof te Weenen politieke
besprekingen
Toekomstverwachtingen van
Léon Degrelle
Wederopbouw van vernielde
kerken in Spanje
Gesloten Steen" een prooi
der vlammen
Overname scheepvaartroutes niet
gewenscht geacht
Paul Baudoin afgetreden
Zwitsersche belasting voor
emigranten
Sneeuwstormen in Zweden
en Slowakije
Geduld
De Economische Voorlichtings
dienst verstrekt desgewenscht
nadere inlichtingen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., (ngez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
prijzen der „Omroepers" zie de rubriek
GENEVE, 3 Jan. (D.N.B.) De bekende
Journalist Ward Price schrijft in de Daily
Mail onder het opschrift: „In den loop der
komende zes maanden staan of vallen wij"
o.a.:
„Een jaar geleden hadden wij slechts een
tegenstander en een machtigen bondgenoot.
Dat is thans omgekeerd. Buiten de hulp der
Grieken en de medewerking van kleine groe
pen staat het Britsche imperium thans alleen.
Duitschland heeft in het afgeloopen jaar niet
alleen een bondgenoot met een groot leger,
een groote vloot en een groote luchtmacht ge
kregen, doch het heeft ook de heerschappij
over de industrieele en agrarische hulpbronnen
van Europa verworven, van de Noordkaap tot
de Pyreneeën en van Brest tot de Zwarte Zee.
Wanneer iemand dat voor een jaar geleden had
voorspeld, zou men hem voor gek verklaard
hebben.
Het vorige jaar om dezen tijd vertrouwden
wij te zeer op de Maginotlinie. Laat ons thans
niet te zeer op de Vereenigde Staten vertrou
wen. Sir Walter Layton, de directeur-generaal
van het ministerie van Levensmiddelenvoor-
ziening heeft uit Amerika het bericht meege
bracht dat het resultaat van de Amerikaan-
sche inspanningen niet met het voorjaar, doch
pas tegen den nazomer verwacht kan worden
De menschen moeten niet denken, dat dit jaar
een vloed van wapens uit Amerika zal komen"
Naar de Daily Sketch meldt, zal in ver
band met de kolenschaarschte het aantal
personentreinen in Engeland beperkt wor
den.
De Engelsche censuur heeft na den jongsten
Duitschen luchtaanval op Londen bij uitzon
dering het noemen der getroffen straten toe
gestaan, zoo schrijf de Londensche corr. van
de te Boedapest verschijnende Uj Magyar-sag.
Door de bombardementen zijn, naar de corres
pondent verder meldt, het gebouw van Reu
ter, de persclub en het gebouw van de Daily
Telegraph verwoest. Een verschrikkelijk beeld
van vernieling biedt Newgate Street, waar alle
gebouwen zijn ingestort.
Er is niets meer dan een geweldige puinhoop
te zien. De correspondent merkt op, dat hij een
dergelijke verwoesting alleen nog maar te
Southampton heeft gezien.
Tegelijk met de aankondiging van de vermin
dering van het vleeschrantsoen heeft de Engel
sche minister van Voeding gewaarschuwd voor
de vleeschschaarschte tijdens het weekeinde
..als gevolg van tijdelijke leverings-moeilijkhe-
den". Deze waarschuwing, zoo schrijft de Lon
densche correspondent van de New York Herald
Tribune, is overbodig, daar vele vleeschwinkels
te Londen wegens gebrek aan vleesch reeds ge
sloten zijn. Officieel is als reden voor de
schaarschte „vervoersmoeilijkheden" opgegeven.
Het is echter volgens den correspondent moge
lijk dat de voorraden niet toereikend waren.
Voor met verlof zijnde leden van de weer
macht zijn de vleesch- en suikerrantsoenen ver
minderd. Het Engelsche ministerie van Voeding
heeft verder mededeeling gedaan van controle
op de prijzen van eieren en van de verplichting
tot aanmelding van paarden, daar met ingang
van 1 Februari het voer gerantsoeneerd wordt
Volgens een bericht in de News Chronicle be
klagen de Britsche huisvrouwen zich er over, dat
zij in de kleine steden, waarheen zij geëvacu
eerd z;in, in de winkels geen artikelen kunnen
krijgen, terwijl de winkels in de groote steden
vrij ruime voorraden hebben. De bevolking der
kleine provinciesteden, zoo schrijft het blad, is
met 50 pet. toegenomen, doch de levcnsmidde-
lenvoorziening is niet eens zoo voorbereid als
noodig is om in de behoeften te kunnen voor
zien. De huisvrouwen beklagen er zich over dat
schaarschte van vrijwel alle artikelen zich doet
gevoelen. De moeders zijn ontstemd over het ge
brek aan kindervoedsel. Het is de taak van het
ministerie van Levensmiddelenvoorziening een
rechtvaardige verdeelingsmethode te vinden. In
de eerste plaats zijn er distributiesystemen, die
men zeer goed zou kunnen probeeren. De Duit-
schers hebben een distributiesysteem voor stof
fen, het puntenstelsel, ingevoerd, dat goed werkt
en wij zouden ons kunnen voorstellen, dat het
zelfde principe voor biscuits, kaas. conserven en
gedroogde vruchten werd toegepast.
Buiten
O.B. en Fl.
TOKIO, 3 Jan. (D.N.B.). Vanmiddag is een
uit leden van beide huizen bestaande com
missie, die tot taak heeft, de vorming van een
Oost-Aziatische Liga te bespoedigen, van hier
naar China vertrokken. De commissie telt 25
leden. Men verwacht, dat zij Dinsdag te Nanking
zal aankomen. De commissie zal de tegenwoor
dige voorwaarden voor een vrede in China on
derzoeken.
BERLIJN, 3 Jan. (D.N.B.) In Engeland heeft
het bericht, dat men nu ook in het Middelland-
sche Zee-gebied met Duitsche luchtstrijdkrachten
rekening te houden heeft, begrijpelijke onrust
gewekt, aldus schrijft de Deutsche diplomatisch-
politische Korrespondenz. Blijkbaar meende men
er te Londen op te kunnen vertrouwen, dat de
strijd, die de beide asmogendheden in haar ge
bied voor de beteugeling van de ondraaglijke
Britsche heerscherslusten uit te vechten hebben,
zoo gevoerd wordt, als met den Britschen smaak
overeenkomt: namelijk gescheiden en zonder
innerlijken samenhang. Men verheugde zich der
halve reeds te Londen er op te kunnen rekenen,
dat de Duitsche luchtmacht uitsluitend in het
Noorden haar arbeidsveld zou zien. Evenmin als
de Atlantische Oceaan veilig is voor Italiaansche
duikbooten, evenmin als het Britsche eiland vei
lig is voor Italiaansche luchtstrijdkrachten,
evenmin mag Engeland gelooven dat de Duit
sche luchtmacht loonende Britsche aanvalspun
ten in het Middellandsche Zeegebied buiten be
schouwing kan laten. Engeland is voor de as
mogendheden voor elk en voor hen tezamen
overal de tegenstander, waar hij ook den strijd
aanbindt.
Engeland is van zijn kant, naar men weet,
geenszins beschroomd, wanneer het erom gaat,
hulp te aanvaarden, vanwaar deze ook komt.
Integendeel, zijn opdringerigheid op dit gebied is
reeds overal als lastig en verdacht ondervonden
en wordt in deze uitwerking hoogstens nog over
troffen door zijn nu en dan getoonde bereidheid
tot hulpverleening, die, naar de ervaring heeft
geleerd, doodelijk werkt. Evenals de Italiaansche
Zonsondergang 4 Jan. 17.41
Zonsopgang 5 Jan. 9.49
4 Jan. Maanopkomst 13.48
ondergang 0.23
Zonsondergang 5 Jan. 17.42
Zonsopgang 6 Jan. 9.48
5 Jan Maanopkomst 17.40
ondergang 1.28^.
BERLIJN, 3 Jan. (D.N.B.). Een Duitsch
gevechtsvliegtuig heeft, naar het D.N.B.
verneemt, Donderdag voor de monding van
de Theems in duikvlucht een vijandelijke
patrouilleboot met bommen aangevallen en
in den grond geboord. De bommen hadden
zoo'n effect, dat de hoogopslaande water
massa's boven de boot weer samenvielen. Het
vliegtuig ondernam nog een aanval in
scheervlucht, maar de oorlogsbodem was
reeds zoo zwaar getroffen, dat hij tijdens
dezen aanval onderging.
Omtrent het tot zinken brengen van het Brit
sche turbineschip Turakina (8.706 ton) van de
New Zealand Shipping Comp. op de Stille Zuid
zee wordt door D.N.B. nog nader vernomen, dat
het gewapende schip geruimen tijd tegenstand
bood toen het door den Duitschen hulpkruiser
Werd gesommeerd te stoppen. Dientengevolge
konden slechts 23 overlevenden van de Turakina
worden gered.
Naar de Daily Mail meldt, zal de Brit
sche regeering thans alle tankschepen vor
deren die het ministerie van Scheepvaart
nog niet overgenomen of gecharterd heeft.
In een correspondentie uit Londen, gepubli
ceerd door het te Buenos Aires verschijnende
blad Nacion, wordt voor de eerste maal van
Engelsche zijde toegegeven, dat Engeland in de
eerste zestien maanden van den oorlog 4% mil-
lioen ton aan koopvaardijschepen heeft ver
loren.
TOKIO, 3 Jan. (D.N.B.). De Japansche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Matsoeoka,
zal Zondagavond voor de radio een redevoering
uitspreken over de Japansche buitenlandsche
politiek en het probleem China. De rede zal uit
gezonden worden naar Amerika, China en de
Zuidzeegebieden.
WASHINGTON, 3 Jan. (D.N.B.) President
Roosevelt heeft aangekondigd, dat hij den nieu
wen Amerikaanschen ambassadeur in Engeland
de volgende week zal benoemen. Intusschen zal
hij zijn persoonlijken vriend Hopkins naar Lon
den zenden voor een persoonlijke missie, die twee
weken zal duren.
Men schrijft ons uit Berlijn:
De Kerstdagen zijn voorbij. Alle Berlijners
hebben goed gegeten. Want al was de angst
groot, dat men niet voldoende lekkere dingen
zou kunnen krijgen, en al is de traditioneele gans
slechts hier en daar komen aanvliegen, er was
toch meer dan genoeg. Men kan wel dansen, al
is het niet met de bruid. En een vette haan in
plaats van een gans is in ieder geval niet te
versmaden! Merkwaardig is het dat, in weerwil
van den oorlog en van alle donkere gastrono
mische voorspellingen, de meeste Berlijners met
een lichtelijk bedorven maag rondloopen, het
geen bewijst, dat zij geen honger hebben ge
leden. Voor een extra rantsoen chocolade, ap
pelen en eieren was ook gezorgd. Verder werden
de feestdagen, zooals ge reeds gelezen zult heb
ben, niet door bommen gestoord. Voor alle ze
kerheid hadden verscheiden inwoners de schuil
kelders met kerstboomen gesierd, zoodat de mo
gelijkheid bestond, een onderbroken feestelijk
heid in den kelder voort te zetten. Wijn en wat
dies meer zij bevindt zich uit den aard der zaak
reeds in den kelder, zoodat het daar zeer ge
noeglijk had kupnen worden. Maar het was niet
noodig.
Op den „Heiligen Avond" zond de radio bij
zonder mooie muziek uit en bewees weer eens,
hoe wereldomvattend deze uitvinding is. Om de
soldaten in Noorwegen, Frankrijk en overal in
de gelegenheid te stellen, met hun familieleden
te spreken, was het mogelijk gemaakt, dat ouders
en vrouwen met hun kinderen of echtgenooten
over de radio konden spreken. Eén vader, die in
Oost-Pruisen zat, en vier zonen, dien in Europa
overal verspreid onder dienst zijn, spraken met
elkaar, en de zonen wenschten hem gelijktijdig
en in koor een gelukkig Kerstfeest. Het was
eigenlijk fantastisch te hooren, hoe Narvik,
Bayonne, Parijs en Gumbinnen zich tegelijker
tijd meldden en een gesprek voerden, terwijl alle
Duitschers ter wereld luisterden. De kerken
waren voller dan ooit. Met het oog op lucht-
verrassingen werden in de katholieke kerken de
Nachtmissen eerst in den ochtend gehouden.
Als gij dit leest, hebben wij, gij in ons vader
land en de Duitschers aan de boorden van de
Spree, het jaar 1940 reeds achter den rag. De
traditioneele Oudejaarsavond-godsdienstoefening
van vele Nederlanders, die vroeger in de Aree-
rikaansche kerk en de laatste jaren in den
Duitschen Dom werd gehouden, vindt dit jaar
niet plaats. Vele echte Nederlanders vieren den
Oudejaarsavond in ernstige stemming thuis in
het gezin en zingen op het oogenblik, waarop
de klok twaalf slaat, het plechtige gezang „Uren,
dagen, maanden, jaren." De Duitsche buren ver
wonderen zich daarover. De wijs van het gezang
is namelijk aan een Duitsch koraal ontleend.
Wie zingt er nu in den Sylvesternacht kerk
liederen
Ik geloof echter, dat de meeste Neder
landers in de Duitsche hoofdstad in de
Oudejaarsavond-viering verduitscht zijn en
buitenshuis, te midden van uitbundige vroo-
lijkheid, de zorgen van het afgeloopen jaar
trachten weg te drinken. Ieder heeft nu een
maal zijn eigen levensstijl die zelfs bij twee
verwante volken zeer kan verschillen.
Op 2 Januari begint het werken weer. En
werken kunnen de Berlijners. 's Morgens
om vijf uur opstaan is niets bijzonders
voor hen. Ook niet in deze donkere dagen.
Want te Berlijn is het thans ook eerst
tusschen negen en half tien dag, al gaat
de zon dan ook hier veertig minuten eer
der op dan in de oude Amstelstad. In Ne
derland heeft men echter ten deele de
werkzaamheden een uur later laten begin
nen. Te Berlijn is daar echter geen sprake
van. De fabrieken beginnen in het algemeen
thans om zeven mm. Op de meeste kantoren
ook op de ambtelijke, begint men in „het
holst van den nacht", des morgens om acht
uur zomertijd met het werk.
Nog iets over dien zomertijd; wanneer be
gint het Nieuwe jaar? Om twaalf uur, wanneer
officieel 1941 begint? Of om 1 uur (in Neder
land 1.40), wanneer de zonnetijd het wil? Voor
Nederland is dat geen probleem. Maar de Duit-
scher is „gründlich". Hij wil van alles het
naadje van de kous weten. En zoo zijn er twee
partijen gevormd: de 12-uur en de 1-uur-Syl-
vesterianen. Maar dan is er nog een derde
partij. Zij viert de jaarwisseling van twaalf
tot één! Dat wil zeggen; zij vieren den heelen
nacht feest. Maar het hoogtepunt is, om het
wiskundig uit te drukken, dit jaar een hoogte
lijn, en wel een hoogtelijn van zestig minuten!
Maar nu gaan wij werken. Hard werken. Van
's morgens zeven of acht tot des namiddags
vier of vijf. Gij moet 's morgens vroeg voor dag
en dauw eens in de straten van Berlijn komen,
bijv. tusschen zeven en acht. Alle middelen
van verkeer zijn dan propvol, maar tegen negen
uur zijn de trams en omnibussen leeg. Tus
schen vier en vijf begint het groote verkeer
dan weer in de omgekeerde richting. Maar ook
's avonds blijft het, ondanks de verduistering,
tamelijk druk
Want de Berlijner is van huis uit een gezellig
mensch. Hij is niet de bullebak, die het buiten
land van hem gemaakt heeft. Trouwens, in heel
Duitschland buiten Berlijn spreekt men ook over
de „grosse Schnauz" van den Berlijner, en be
schouwt men hem als een opschepper, die slechts
in Churchill zijns gelijke vindt. Dit is een
dwaasheid, neen, erger, een afschuwelijk mis
verstand, om in Nederlandschen parlementairen
stijl te spreken. De Berlijner is de gemoedelijk
heid in eigen persoon, hij houdt van gezelligheid,
hij is soms ietwat ruw in zijn wijze van uitdruk
king „derb" zegt men hier en als hij iets
te opvliegend is, hy houdt er van het geschil zoo
spoedig mogelijk weer af te drinken. En dan is
hij werkzaam. Het arbeidstempo is in geen Duit
sche stad zoo snel als te Berlijn.
Als de Berlijner gasten uitnoodigt biedt
hij hun het beste van wat hij heeft. Tijdens
den oorlog is dit zoowel door de distributie
als door de donkerheid een weinig minder
geworden. Maar de Berlijner heeft er zich
dadelijk in geschikt. Het is de vaste ge
woonte geworden op de gezellige avondjes
bü vrienden, dus op het „avondeten", zelf
den mondvoorraad mee te brengen. Voor het
drinken zorgt dan de gastheer, maar al het
overige wordt netjes uit het papiertje gepakt
en opgediend. Dit is zoo vanzelfsprekend, dat
er extra soms by een invitatie wordt by'ge-
zegd: „geen eten meebrengen". Als men een
maal aan het eten meebrengen gewend is,
komt men er eerder toe, vrienden uit te
uoodigen of een uitnoodiging aan te nemen
Wat het drinken betreft heeft wel iedereen
de een of andere kcude of warme vochtigheid in
huis. Maar als dit niet 't geval is: de restaurants
weermacht met de aankomst van de Duitsche
verbonden luchtstrijdkrachten de offervaardig
heid van in den strijd geharde kameraden be
groet, aldus besluit het artikel, zoo wachten ook
dezen slechts op het oogenblik, dat hun de mo
gelijkheid biedt, schouder aan schouder met de
Italiaansche vliegers den vijand ook op deze
plaats de kracht hunner aanvallen te doen ge
voelen. Want de as is niet slechts een instrument
van gemeenschappelijke politiek, doch ook van
gemeenschappelijken strijd. Dit feit zal Engeland
hoe langer hoe zwaarder te voelen krijgen.
Naar aanleiding van de opening van het aca
demische jaar aan het Pauselijk Instituut tot
opleiding van jonge priesters voor den diplo-
matieken dienst van den Heiligen Stoel, wefd
de aandacht van het publiek gevestigd op den
president van de Academie, Aartsbisschop Jo
hannes Zonghi.
Aartsbisschop Zonghi heeft den gezegenden
leeftijd van 93 jaren bereikt en is de laatste
overlevende van de 23 geestelijke stenografen
van het Vaticaansche Concilie van 1870. Mgr.
Zonghi was tijdens het laatste levensjaar van
Z.H. Pius XI privé-secretaris van den Heiligen
Vader en was eveneens aanwezig toen Pius XI
den laatsten adem uitblies. Deze nestor der
bisschoppen mag zich in een goede gezond
heid verheugen.
BELGRADO, 3 Jan. (Stefani) Naar aanleiding
van de reis van den Bulgaarschen minister van
Buitenlandsche Zaken, Filof, heeft de Londen
sche radio zich gehaast aan de regeering te Bel
grado den raad te geven de algemeene mobili
satie af te kondigen. Maar deze propagandisti
sche en diplomatieke druk van Engeland zijn tot
mislukking gedoemd.
In diplomatieke kringen te Belgrado sluit men
evenwel de mogelijkheid niet uit, dat Filof te
Weenen politieke besprekingen voert. De Vreme
meent, dat deze besprekingen van positieve be
teekenis zullen zijn voor een steeds nauwer sa
menwerking tusschen Bulgarije en de asmogend
heden. Het blad legt verband tusschen deze reis
en het diplomatiek-militaire offensief, waarmede
de asmogendheden het nieuwe jaar ingetreden
rijn.
BRUSSEL, 3 Jan. (D.N.B.). De uitgever van
het rexistenblad Pays Réel, Léon Degrelle, geeft
in een „Groet aan het jaar 1941" een kort
overzicht van de historische gebeurtenissen in
het afgeloopen jaar, waarna hy vervolgt:
„Het gaat bij dezen oorlog niet om een zuiver
militair conflict, doch om een strijd tusschen
wereldbeischouwingen, waarin zich miilioenen
jonge menschen, wat ook hun vaderland is,
solidair voelen. Zij allen loopen met dezelfde
hartstochtelijke geestdrift storm tegen een ver
ouderde egoïstische en afgetakelde wereld en
tegen haar wanorde, onrechtvaardigheid en
verkalkte opvattingen. Zij allen tezamen willen
deze wereld, die afgedaan heeft, ten val bren
gen om haar in Europa door de gloeiende soli
dariteit der harten te vervangen. Het zal het
grootste werk van Adolf Hitler zijn. Wij hebben
vertrouwen in zijn kracht, zijn menscheiykheid
en de grootheid zijner gedachten".
De wederopbouw van de verwoeste kerken in
Spanje gaat met onverminderden ijver voort.
In het geheel moeten er 4850 kerken en 425
parochiën opnieuw worden ingericht.
In Toledo worden de waardevolle glasschil
deringen van het Alcazar, die tengevolge van
de talrijke ontploffingen voor het grootste deel
vernield werden, vernieuwd. Dit restauratie
werk zal ongeveer vüf jaren in beslag nemen.
Het wereldberoemde Heiligdom van de Madonna
della Mercedes, de patrones van de stad, is met
hulp van den militairen opbouwdienst hersteld
en weder in gebruik genomen.
Het bedevaartsoord Nuestra Senora della
Cebeza, dat door de aanhangers van generaal
Franco heldhaftig werd verdedigd, zal eveneens
geheel opnieuw opgebouwd worden. Benito
Mussolini heeft voor de bedevaartkerk een
nieuw orgel geschonken. Te Brunete, een stad
die tijdens den oorlog geheel verwoest is, zal
het Heiligdom van Onze Lieve Vrouw der
Overwinning worden opgericht, en wel op zoo
danige wijze, dat alle wegen naar dit middel
punt zullen leiden. Iedere kerk die opnieuw
wordt opgebouwd, wordt van een eigen paro
chie-huis voorzien.
rijn er alle op ingericht, bier buitenshuis
te leveren. Zy zijn alle in het bezit van groote
1, 2, 3, 5 en 10 literkannen en syphons, die men
gevuld mee naar huis neemt en den volgenden
dag weer terug brengt. Ook vaatjes worden ge
leverd, die later worden afgehaald. Dit laatste
voor het geval, dat men anders een keer of zes
zou moeten loopen, om weer genoeg te drinken
te hebben. Bier behoeft men dus eigenlijk nooit
in huis te hebben; men krijgt het altyd versch
van het vat.
Met de beste wenschen voor den lezer beslui
ten wy dezen eersten brief voor het jaar 1941.
Aan de Oude Gracht te Utrecht is Vrij
dagmiddag te ongeveer twee uur een brand
uitgebroken, zooals Utrecht den laatsten
tijd niet heeft gekend. De laatste- groote
branden, die van het Station en van het
gebouw der Galeries Modernes, liggen ons
nog versch in het geheugen en iedeien
keer, wanneer wij het nieuwe station zien
of het nieuwe gebouw der Galeries beschou
wen, herinneren wij ons weer de bijna on-
menschelijke taak, welke de brandweer heeft
gehad bij het blusschen van den vuur
gloed.
De brand van Vrydagmiddag heeft het ge
bouw „De Gesloten Steen", in het hartje van
de stad, hevig aangetast. Ook nu stond de
brandweer voor een zware taak, omdat de wind
fel en de vorst hevig was.
De Oude Gracht, die met een flink^ laag ijs
bedekt is, gaf in den beginne niet die mede
werking aan de spuitgasten als gebruikeiyk.
Toen wij op het terrein van den brand aan
kwamen, dreven er zware rookwolken boven de
bevroren Oude Gracht; „De Gesloten Steen"
was door de zwarte rooksluiers, die het gebouw
omgaven, haast niet tp onderscheiden.
Bij informatie bleek de brand in de kelders
te woeden, waar pakstroo ligt opgestapeld om
porceleinen waren in te verpakken. Het is dit
pakstroo, waarin het vuur vooral voedsel vond
en dat door den vochtigheidsgraad de zware
rookontwikkeling deed ontstaan.
De brandweer, met commandant S. Priester
aan het hoofd, was met twee motorspuiten uit
gerukt en bedwong allereerst den felsten vuur
haard in de kelders. Het blusschingswerk vond
echter onder moeilijke omstandigheden Dlaats.
Daar was allereerst de felle koude die het
werk voor de spuitgasten dubbel zwaar maakte
en het water op den grond terstond deed be
vriezen. Dit laatste euvel werd met een flinke
hoeveelheid zand afdoende bestreden. Grooter
„handicap" was echter de rookontwikkeling. Het
was onmogelijk zonder masker in de kelders
af te dalen.
In het benedengedeelte van het pand,
waarin de brand woedde, is een porcelein-
handel gevestigd van den heer H.. die zich
kortelings te Utrecht vestigde, nadat zyn
zaak te Rotterdam bij den grooten brand
aldaar was verwoest. Het bovengedeelte van
het huis stond leeg.
Eenigen tijd na het uitbreken van den brand,
die ernstig huis hield en gevoed werd door het
vele pakmateriaal, achtte de brandweer het
noodzakelijk de omwonenden te waarschuwen,
opdat zij de belendende pereeelen zouden ver
laten. De brandweer was echter spoedig den
brand meester, zoodat voor uitbreiding geen ge
vaar meer bestond. Een zwaar werk was het voor
de spuitgasten, toen zij er toe overgingen het
benedengedeelte van het huis te ontruimen,
waardoor tevens de vuurhaard kon worden aan
getast. Daarna kon het blusschingswerk zich be
palen tot het smeulend vuur, dat kordaat werd
aangepakt.
In de avonduren duurde de brand nog voort,
aoch toen konden reeds eenige brandweerwagens
naar de garages teruggaan.
Een groote partij glas- en aardewerk ging ver
loren. De schade, die vry aanzienlijk is, wordt
door verzekering gedekt.
WASHINGTON, 3 Jan. De eerste reactie in
Amerikaansche regeeringskringen op het Brit
sche voorstel, inhoudende, dat de Vereenigde Sta
ten voor den duur van den oorlog de Britsche
scheepvaartroutes in den Grooten Oceaan zou
den overnemen, is niet overmatig gunstig. Aldus
meldt United Press aan haar bladen.
Een officieele persoonlijkheid verklaarde in
verband daarmede: „Het zou onverstandig van
ons zijn een regeling te treffen, die onzen han
del kon schaden. Wij hebben goede kansen on
sen handel op den Grooten Oceaan uit te brei
den. Indien wij dit doel kunnen bereiken langs
den normalen weg, waarom moeten wij ons dan
verplichten onze winst na den oorlog weer terug
te geven?"
Men wees er op, dat de Vereenigde Stalen
reeds, zonder eenige overeenkomst te hebben ge
sloten, twee scheepvaartroutes tusschen de oost
kust van Noord-Amerika en Zuid-Amerika heb
ber overgenomen, welke vroeger door Britsche
reederijen werden bevaren. Van dezelfde zijde
werd daaraan toegevoegd, dat Engeland later
langs den weg der vrije mededinging kan pro
beeren die routes weer voor zijn eigen scheep
vaart terug te winnen.
Volgens het D.N.B. verklaarde men verder, dat
de Amerikaansche schepen reeds thans slechts
40 pet. van den buitenlandschen handel der Ver
eenigde Staten kunnen vervoeren. Daarom kan
niet worden verwacht, dat de Vereenigde Staten
overeenkomsten aangaan, die hun normalen
handel in gevaar brengen. Ook in scheepvaart-
kringen te New York wordt 't plan gecritiseerd.
Men schryft ons uit Berlijn:
Prof. dr. Hunke, de president van den „Wer-
berat der deutschen Wirtschaft", is tot leider
van de afdeeling „Buitenland" van het Pro-
pagandaministerie benoemd. Prof. Hunke blijft
echter tevens leider van den „Werberat". In
buitenlandsche perskringen wordt hieruit af
geleid, dat het zwaartepunt van de Duitsche
buitenlandsche propaganda in de toekomst tneer
naar het economische zal neigen en dat met
name de bevordering van den uitvoer mede
taak van het Propagandaministerie zal zyn.
GENÈVE, 3 Jan. (D.N.B.) De minister van
Staat in het minister-presidium, Paul Baudoin,
heeft zyn ontslag ingediend, naar officieel uit
Vichy gemeld wordt.
Later werd uit Vichy gemeld, dat maarschalk
Pétain het verzoek om ontslag van Baudoin heeft
aanvaard.
BERN, 3 Jan. (D.N.B.). De Bondsraad heeft
vandaag in overeenstemming met een wenk uit
verscheiden kantons een bijzondere defensiebe
lasting voor emigranten ingevoerd. Diensvolgens
zijn belastingplichtig de Zwitsersche burgers,
die na Augustus 1939 geëmigreerd zyn of
emigreeren, of die aan een geëmigreerd familie
lid toelagen ten bedrage van meer dan 20.000
franc doen toekomen.
STOCKHOLM, 3 Jan. (D.N.B.) Sinds Nieuw
jaarsdag woeden in Zuid-Zweden heftige
sneeuwstormen. Bijzonder zwaar werd de pro
vincie Schonen getroffen. Op verschillende
wegen zijn ernstige moeilijkheden voor het ver
keer ontstaan. Ook van het eiland Oeland wordt
verkeersstagnatie gemeld als gevolg van den
sterken sneeuwval der laatste dagen. Het dorp
German op dit eiland is van elk verkeer afge
sneden. De ysmassa's in den Kalmarsund begin
nen de scheepvaart groBte moeilijkheden te be
reiden.
Uit Presburg wordt gemeld, dat in Slowakije
na langeren dooi plotseling weer koude met
stormen en sneeuwbuien is opgetreden. In de
hoofdstad viel regen, die dadelijk bevroor, zoodat
het verkeer gedeeltelijk moest worden gestaakt.
Ook op het land zijn vele wegen onbegaanbaar
geworden.
Geduld is sulk een schoone zaak,
zegt een spreekwoord en dit spreek
woord heeft gelijk. Laten we dus een
beetje geduld met elkaar hebben.
Maar dit wil niet zeggen, dat het
toppunt van geduld eveneens een
schoone zaak is. Wie te veel geduld
heeft en tot het uiterste wacht om b.v.
een einde te maken aan een schee
ven toestand, overdrijft even goed als
hij die in geduld te kort schiet. De
waarheid ligt ook hier in het midden.
Het gaat hier mee als met het recht:
wie tot het uiterste zijn recht wil heb
ben, zal doorgaans... onrechtvaar
digheid begaan.
In de afgeloopen weken zijn enkele gevallen
o.m. in den visch- en den rywielhandel
voorgekomen, waarin een vereeniging of bond
zich in een circulaire tot niet-aangesloten be-
dryfsgenooten richtte met de mededeeling, dat
die vereeniging of bond door den secretaris
generaal van het departement van Handel, Ny-
verheid en Scheepvaart was goedgekeurd ais
eenige organisatie voor den desbetreffenden
bedryfstak.
Dientengevolge zou iedere bearyfsgenoot,
die nog niet als lid was toegetreden, ver
plicht zijn zich aan te sluiten. Het betreft
hier een ergerlijke misleiding, die op geen
enkelen grond steunt.
Wel machtigt het besluit betreffende op-
bouw en organisatie van het bedryfsleven
den secretaris-generaal tot een dergelyken
organisatiedwang, maar tot op heden is
op grond van deze bevoegdheid nog geen
enkele organisatie als uitsluitende verte
genwoordiging van den betrokken bedrijfs
tak erkend. Aan een ieder wordt derhalve
dringend aangeraden, zich bij ontvangst van
dergelyke circulaires voor nadere inlich
tingen te wenden tot den Economischen
Voorlichtingsdienst, Rynstraat 24 te 'sGra-
venhage, welke de voorlichtingsinstantie is
van het departement vaD Handel, Nyver-
heid en Scheepvaart
De omstreeks 20 November gepubliceerde
mededeeling van de organisatie-commissie voor
het Nederlandsche bedryfsleven, waarin deze
met nadruk het verzoek tot het bedryfsleven
richtte, plannen tot concentratie van bestaande,
tot oprichting van nieuwe vereenigingen, enz
tot nader order geen vasten vorm te laten
aannemen, is nog steeds onverminderd van
kracht.
BERLIJN, 3 Jan. (D.N.B.) Hoezeer het Duit
sche volk zich interesseert voor godsdienstige
vragen, blykt uit de jongste statistiek van de
Börsenverein der Deutschen Buchhandler. Vol
gens deze statistiek staan by de nieuwe uitgaven
de schoone letteren aan de spits met 16,7 pro
cent, maar reeds op de tweede plaats volgt met
9,5 pet. de godsdienstige en theologische litte
ratuur, terwijl techniek en handwerk slechts 7,6
pet. en geschiedenis en volkskunde slechts 6,8
pet. der publicaties vormen.
