mé
Schaakrubriek
HAUST
Bi
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan een „Omroeper"
voor 90.000 gezinnen j
HET EUVEL DER EENMANSBEZETTING
BESCHUIT
^fl M
mi
Klacht van de Alg. Ned.
Ve rkeersfederatie
I ^lÉf i
BESSENJENEVER
wm PU
DINSDAG 14 JANUARI 1941
Alleen bij uitzondering
Ongeoorloofde insluipsels
fci
i wm wm lil
van de Distilleerderij „DE PAPE6AAT te Delft
iam. mm i3|
m wm. i
W7Liwm.
w>.'mm.wm wm.
wm W
gamiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniHiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiininiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiig
FOTOREPORTAGE
gmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniimiiiiiimiiiiiniiiiiiimiinimiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiniimiiinnmiiiiiiiiiiiiiiin|
iiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiuniiitiii
in de stallen van de proefboerderij „De Schothorst" te Hoogland bij Amersfoort, waar onder leiding van
den directeur, dr. J. Grashuls, de voedering en de drinkwatervoorziening van het vee gecontroleerd worden
(Foto Pax-Holland)
SttüH
Pluimvee onder kennersblik. De
directeur van de proefboerderij .De
Schothorst" te Hoogland bij Amersfoort
inspecteert de kippen op de legbatte
rijen, waar proeven genomen worden
met stikstofverbindingen ter vervanging
van eiwit (Foto Pax-Holland>
In afwachting van de jury tijdens de ckibmatch voor lersche setters in „Amicitia"
te den Haag, waar vele kostbare exemplaren .in den ring" waren gebracht
(Foto Schimmelpennmgh)
Fietsen-.tentoonstelling". De Amsterdamsche politie houdt voor gegadigden kijkdagen van gevonden
rijwielen, die in de manege van het nieuwe hoofdbureau aan de Marnixstraat zijn ondergebracht en waar
eventueele eigenaars hun karretje kunnen komen uitzoeken (Foto Pax-Holland)
Een italiaansche onderzeeër keert na
een langdurige kruisvaart in een der
havens aan de Middellandsche zee-kust
terug (Foto Weltbild)
Reeds meermalen is aldus een
Alg. Ned. Verkeers Federatie gewezen op de
doorgaans zoozeer onbevredigende wijze waarop
in bet Nederlandsche autobuswezen datgene ge
regeld is wat in het Duitsch met een zeer puntig
woord „Abfertigung" wordt genoemd. Dat is dan
het verkoopen van kaartjes, met al wat daar by
behoort, zooals gddwisselen e-d. Dit is dus het
werk van een conducteur, en dez$ pleegt in
tramwagens en autobussen van gemiddelden om
vang en bezettingsgraad hiermede dan ook de
handen vol te hebben. Zelfs vestigde het tijd
schrift „Wegen", uitgave van de Vereenig mg
Het Nederlandsche Wegencongres (16 September
1940) de aandacht op een mededeelmg in „Ver-
kehrstechnik", dat er te Breslau met succes
proeven zijn genomen om door kaartjesverkoop
aan eenige drukke tram- en bushaltes, dus nog
vóór het instappen, de rijkelijk zwaar geachte
raak des conducteurs reeds bij voorbaat te ver
lichten. Op een goed bezette lijn heeft de con
ducteur het dus waarlijk druk genoeg. Evenals
trouwens zijn metgezel de wagenbestuurder resp.
chauffeur, die op zijn beurt heusch alle aan
dacht noodig heeft om zijn voertuig door de
drukte heen te loodsen. Niet voor niets wordt
overal in de wereld de passagier er met nadruk
cp gewezen dat hij dien verantwoordelijken man
Diet moet hinderen en zijn aandacht niet mag
afleiden.
Er zijn evenwei slechts heel enkele uitzonde
ringsgevallen denkbaar waarin kan worden be
sloten om met voorbedachten rade van deze door
de veiligheidszorg en door de rede opgelegde
eischen af te wijken; namelijk in die situatie
waarin op verkeersarme trajecten een beschei
den lijntje met af en toe een doorgaans zwak-
bezet tramwagentje nog juist in dienst gehouden
Iran wonden, mits ontheven van den loonlast eens
conducteurs. Men geve zich vooral goed reken
schap van de voorwaarden waaraan redelijker
wijze voldaan behoort te worden alvorens zulk
een in het algemeen ontoelaatbare afwijking van
de eischen der veiligheid en verkeersorde kan
worden getolereerd.
Enkel op een niet te groot voertuig, waarvan
slechts een gering gebruik pleegt te worden ge
maakt, mag de „Abfertigung" goedkoopheids-
halve worden opgedragen aan den bestuurder.
En bovendien nog alleen in straten of langs
wegen van geringe verkeersdichtheid, want an
ders zou zulk een langer dan normaal stilhou
dende tram of bus het overige verkeer toch weer
hinderen.
Ziehier in het kort oorsprong, wezen en duld-
baarheidsgrens geschetst van eenmanstram en
eenmansbus. Iedere uitbreiding buiten deze per
ken moet dan ook beschouwd worden als een
ontoelaatbaar misbruik.
Niettemin hebben onze stedelijke tramnetten
zich veroorloofd, zoo wordt verder opgemerkt,
de eerur.ansbezetting toe te passen ook in ge
vallen waarin een tramwagen voor geheel nor
male verrichtingen gebezigd wordt en dus hetzij
in de buitenwijken een vólkomen gewonen diens;
uitvoert hetzij over een gedeelte van zijn par
cours gemengd raakt in het drukke verkeer
van de binnenstad of andere zwaarbelaste pun
ten, zooals bi) spoorwegstations e.d. In zulke
gevallen ziet men dus, tegen alle redelijkheid HL
de volgende geheel overbodige misstanden zich
voordoen:
le. de wagenbestuurder heeft te veel verschil
lende bezigheden tegelijk en door elkaar, het
geen ten laste komt van zijn aandacht voor zijn
hoofdtaak, de veilige navigatie;
3e. de stoptijd van het voertuig wordt aan
zienlijk verlengd, want de tram kan haar reis
niet vervolgen alvorens alle instappende passa
giers van kaartjes voorzien zijn; deze transactie
wordt bovendien aanmerkelijk gecompliceerd
rthXMdaMB sonüHiee steden inotcdo wm een één-
muntstelsel een tarief van gebroken bedragen
geldt, hetgeen weer extra wisseloperaties met
y-Wi brengt;
3e. bet aidus geblokkeerde voertuig blijft veel
lang»: stilstaan dan in den samenhang met
het overige verkeer kan worden toegelaten; het
veroorzaakt schier bij elke halte en bij leder
stopteeken hinderlijke opstuwingen;
4e. de totale rijtijd van bet betrokken voer
tuig wordt als gevolg van de lange stoptijden
uitgerekt tot oneconomische en soms bepaald
prohibitieve lengte, hetgeen het vervoermiddel
discrediteert en da exploitatiekansen in gevaar
brengt.
M deze bezwaren vallen weg af worden over
komelijk zoodra men terugkeert tot het oor
spronkelijke uitgangspunt der eenmansgedachte,
ni dat slechts bij wijze van uitzondering op
speciale trajecten, wier aard zich daar in het
bijzonder toe leent, handlichting kan worden
verleend van eischen, die onder normale om
standigheden strikt behoorden te worden in
acht genomen. Wanneer er in stille straten een
of twee passagiers bij een halte staan, be tee
kent het nóch tijdverlies, nóch veronachtzaming
der veiligheidszorg indien de bestuurder hun
onder het instappen even een kaartje verkoopt.
Ook zou in zulke verkeersarme buurten een lan
ger stilstaan geen hinder van belang kunnen
veroorzaken.
Men ziet dus: onder dergelijke omstandig
heden kan men met het eemnansstelsel gerust
vrede hebben. Niet echter wanneer dit stelsel
eveneens op geheel normale gevallen wordt toe
gepast, buiten de toelaatbare proporties om, en
met de uitsluitende bedoeling om aldus het loon
van een conducteur uit te sparen.
Tot die ongeoorloofde gevallen moeten niet
alleen eenige stadstramlijnen gerekend worden,
doch voorts merkwaardig genoeg alle stads
busdiensten in ons land, zelfs In onze grootste
drie steden. Het lijkt wei of de overtuiging is
komen postvatten als zoude het eenmansstelsel
onverbrekelijk met het autobuswezen verbonden
zijn. Met den oorspronkelyken gedachtengang
klopt hier letterlijk niets meer. Deze bussen, rij
den dwars door het drukste stadsgewoel. Zij zijn
van steeds forschere afmetingen en capaciteit
geworden, en zij blijven gedurende aanzienlijke
deelen van him parcours een hoogen bezettings
graad houden, met een onophoudelijke en zeer
intensieve beweging van in- en uitstappen.
Aldus zien wij daarbij alle vier hierboven op
genoemde misstanden optreden: de veiligheids
zorg raakt in de verdrukking; het oponthoud
aan de haltes wordt een integreerend deel van
den rit, als een soort van permanente vertra
ging; er vormen zich opstoppingen ten nadeele
van het overige verkeer; absurd lange rijtijden
krengen het autobuswezen in discrediet en ne
men aan dit publieke vervoermiddel den wind
uit de zeilen voor verdere ontplooiing.
Ziehier een aantal argumenten, aldus de Pu
blicatie, waarmee dan ook wel eens getracht is
om te betoogen hoe verwerpelijk eigenlijk de
autobus wel moet heeten als openbaar vervoer
middel in het stadsverkeer. Een dergelijk plei
dooi kan intusschen enkel maar kans van sla
gen hebben ten overstaan van een uitermate
oppervlakkig, onwetend of onnoozel forum. Want
al deze nadeelen zijn immers ongeoorloofde in
sluipsels, die in het wezen van het autobusbe
drijf niet thuis hooren. Zy vallen dan ook weg
zoodra de conducteur ln eere wordt hersteld,
of zoodra de conductrice haar intrede doet. Dat
het met conducteurs vlot en goed kan marchee-
ren wordt afdoende aangetoond door 's werelds
grootste steden, die een autobusverkeer te ver
werken hebben waarby het onze wel uitermate
bescheiden afsteekt. En dat daar, waar zuinig
heid den toestand beheerscht, tenminste de con
ductrice redding kan brengen, te teer te lande
reeds bewezen door eenige op autobussen overge
gane tramnetten, zooals de Geldersche, de Gooi-
sche es.
Des te meer waardeering verdienen die voor
beelden van hoe het wèl kan, omdat het hier
grootendeels een verkeer betreft over buiten
wegen en door plattelandskommen, alwaar de
overlast van het lange stilstaan wellicht niet
eens als zoo hinderlijk aan den dag treedt.
Men had dus ook desnoods die verbetering kun
nen nalaten, en zich kunnen verschansen achter
het praatje dat het niet noodig was. Inderdaad
ontbreekt het dan ook niet aan landelijke bus
diensten die alsnog by het eenmansstelsel vol
harden. Hierby bedenke men evenwel dat juist
by het naar buiten rijden uit de groote pro
vinciale centra zeer vele busdiensten op onge
veer dezelfde uren aangewezen plegen te zyn
op het opnemen van veelal aanzienlyke aantal
len reizigers aan gemeenschappelijke stopplaat
sen, Ook hier veroorzaakt het lange stilstaan
dus hoogst onwelkome stremmingen, want dat
de bus, die reeds klaar is, den anderen alvast
voorbyrydt, is meestal ingevolge de veelal ge
ringe straatbreedte niet mogelijk. Op deze wyze
behoeft er maar één eenmansbus onder te zijn,
om een geheele vloot van beter geëquipeerde
buseen op te stuwen, waarachter zich dan nog
het overige verkeer accumuleert. Ook voor groo
tendeels landelijke buslynen komt dus wel de
gelijk een bemanning met conducteur of con
ductrice in aanmerking. En het wordt stellig
tyd, dat er aan dit onderwerp eens meerdere
aandacht wordt gewijd, reeds in het belang van
het reizende publiek zelf. Er zullen regelen
moeten worden uitgevaardigd, waarby in het
algemeen een bezetting met conducteuri-trice)
behoort te worden voorgeschreven, onder duide-
lyke en niet te ruim gestelde omschryving van
de gevallen waarin van deze verplichting ont
heffing kan worden toegestaan. Zooals b.v. in
de figuur van een werkelyk weinig intensief be
drijf, hetwelk ook aan andere weggebruikers
geen hinder kan veroorzaken; en verder aan
het type toerrit e.d. Pas onder zulke waarbor
gen voor een doeltreffend gebruik zal de auto
bus zich ook in Nederland kunnen ontplooien
tot den omvang en de intensiteit die aan dit
moderne voertuig uit hoofde van zyn groote,
doch nog steeds onvoldoende uitgebuite bruik
baarheid toekomt.
Alle correspondentie betreffende deze rubriek,
gelieve men te zenden aan Jos. Duvergé, Binnen
Brouwersstraat 40, Amsterdam C.
DRIEMAANDELIJKSCHE WEDSTRIJD IN
HET OPLOSSEN VAN SCHAAKPROBLEMEN
Probleem nr. 493
C. J. Schoot, Arnhem
Eerste publicatie
a c de '„8
Wit geeft mat ia twee zetten.
Probleem nr. 494
abedefgh
WH geeft mat in twee zetten.
Oplossingen gelieve men binnen veertien da
gen in te zenden.
OPLOSSINGEN
Van nr. «7, A. H. Overdam en J. P. Wever,
Haarlem. Eerëte publicatie. 1. fxg5 dreigt 2.
Txf6 mat. Zelfs buiten de aardige attentie, die
het probleem inhoudt, is het een goed letter-
probleem met leuke variantjes.
I. Txf3 faalt op blD. t.
Van nr. 488, M. Franken. Good Comp. 1921.
L Ke5. De veilig staande koning begeeft zich
in zevenvoudig schaakgevaar. Bovendien een
volledig paardwiel. Nevenoplossing: 1. Pd4b5.
Onbegrijpelyk dat dit incorrect probleem een
plaats in Weenink's standaardwerk „Het
Schaakprobleem, Ideeën en Scholen" gekregen
heeft. Men ziet, nevenoplossingen sluipen rond,
ook daar waar men ze het minst zou verwach
ten.
Van de beide problemen ontvingen wij nog
eenige foutieve oplossingen, waarvan de weer
leggingen voor de hand liggen.
Volgens het wedstrydreglement worden in
zenders der nevenoplossing beloond met 1 pnt„
der auteursoplossing met 2 pnt., der beide op
lossingen met 3 pnt.
De volgende heeren zonden oplossingen van
nr. 487 en 488 in: D. de Jong, Soestdyk; Pastoor
Ratté, Grootebroek: H. F. Fluitman, Enkhui
zen; H. J. de Boer. Wormerveer; J. J. Bert, J.
Lenterman, A. H. Overdam, Th. J. Schoorl en
A. Hopman, Haarlem; W. de Koning, G. N.
Schijvers en G. J. C. Trijp, Utrecht; C. W.
Kooy, Hoorn; P. Gevers, Schyndel; L. B. Pee
reboom, J, H. Heym, Fr. de Lange, A. G. Mom,
C. M. Ibelings en J. F. v. d. Putten, Amster
dam; C. Ruëdisuëli, Santpoort; F. C. Laas,
Heiloo; D. Janse, Bloemendaal; J. D. Redeman
en W. F. Delfgaauw, 's-Gravenhage; F. v. d.
Straat, Amersfoort; A. A. van Schaik. Hilver
sum: H. A. Nijsen, Castricum; Br. Keizer en
Th. Karhof, Volendam; A. Kluijskens, Ouder
kerk a. d. Amstel; G. Kistemaker en G. M.
Bouwhuis, Wijhe; J. G. Moolhuyzen, Arnhem;
B. A. H. Lnger, Eindhoven; N. F. v. d. Poel,
Voorburg; Fr. Sprenkels. Heythuizen.
Van nr. 487: W. G. Harmse en G. Krijnen,.
Amsterdam: J. Schiffer, Treebeek; B. Bartho-
lomeus. Eindhoven.
Van nr. 488: D. Pronk, Heemstede; H. W.
Wiegant, Amsterdam; Th. J. H. ter Linden,
Haarlem.
Buiten mededinging. Van beide problemen:
J. C. Nobels. Baam; A. L. van Item, Amster
dam.
De heer J. Schiffer te Treebeek, moet nog
vermeld worden als oplosser van 482 t/m. 484.
CORRESPONDENTIE
C. J. S. te A. Losse diagrammen kunt U van
den K.N.S.B. betrekken, als U lid is van een
bij dien Bond aangesloten organisatie. Schaak
stempels schijnt de Bond niet meer in voor
raad te hebben. Op de laatste opgaaf worden
deze artikelen niet genoemd. O.i. kan iedere
stempelfabrikant U aan diagramstempels en
schaakfiguurstempels helpen.
Zooals U ziet namen wy vandaag reeds een
orobleem van uw laatst* zending op.
F. v. d. S. te A. Het heeft o.i geen doel een
rectificatie van het probleem in quaestle te ge
ven. De meeste oplossers deden reeds een ver
betering van den stand aan de hand. wy hopen
P. ROL ÏO CENT
Is gemaakt van het beste Holt. fruit
en Is in kwaliteit onovertroffen
Vraag Uw leverancier om Bessenjenever van „DB PAPEGAAI**
want
Wie „De Papegaai" maar kent.
Wil niet andersis verwend!
spoedig een of meer geteste problemen van U
te ontvangen!
D. W. K. te A. Uitstekend!
DE MATCH Dr. M. EUWEH. KRAMER
TE LEEUWARDEN
Zesde party
Aangenomen koningsgambiet
Wit: H. Kramer Zwart: Dr. M. Euwe
1. e2e4, e7—e5; 2. f2—f4, e5xf4; 3. Pgl—f3,
d7d5; 4. e4xd5, Pg8—f6; 5. c2—c4, c7—c6; 6.
d2d4, Rf8—b4t; 7. Pbl—c3, 9—0; 8. Rclxf4.
(8. dxc6, Pxc6 was zeer riskant geweest, omdat
zwart daarna het initiatief in het centrum had
gekregen, voordat wit de rokade zou kunnen
uitvoeren). 8Tf8e8t. (Gekunsteld: de
voorkeur verdiende het voor de hand liggende
8cxd5)9. Pf3e5! Pf6—e4; 10. Ddl—c2,
c6xd5; 11. c4xd5, Dd8a5. (Zwart heeft reeds
groote moeite om zich staande te houden. Op
1LPb6 zou 12. Rfld3 volgen). 12. Rfl—d3.
(Nog sterker was 12, 000! b.v. 12Rxc3;
13. Dxe4 of 12Pxc3; 13. bxc3, Rxc3? 14.
Pc4! in beide gevallen met duidelyk overwicht
voor wit). 12Rb4xc3t; 13. b2xc3, Da5xc3t;
14. Dc2xc3, Pe4xc3; 15. 00. (Na algemeene af
wikkeling heeft wit een klein voordeeltje over
gehouden). 15f7—f6? (15Pxd5; 16.
Pxf7, Kxf7; 17. Rxb8t, Pf6 had wel tot. remise
geleid). 16. Pe5c4, Rc8g4. (16Pxd5;
ging niet wegens 17. Pd6, Pxf4; 18. Rc4t!, maar
ook de tekstzet is niet sterk. Het best en mis
schien nog juist voldoende om het spel te hou
den was 16Pa 6). 17. Pc4—d6, Pc3—e2t;
18. Kg—hl, Te8e7; 19. Tal—el, Kg8—f8; 20.
Pd6b5! Zie diagram.
Stand na den 20sten zet van wit.
aocdetgn
Meesterlyk gespeeld! Wit verovert zoodoende
geforceerd de qualiteit. In de eerste plaats
dreigt 21. Rd6. 20. ,...Pe2xf4; 21. Telxe7.
Ff4xd3; 22. Te7—e4! Pb8—a6; 23. Te4xg4, Ta8
d8. (Door de relatieve zwakte der witte pion
nen heeft zwart nog kleine tegenkansen). 24.
d5d6, Pa6b825. Tg4—g3, PdS—b4; 26. a2—
a3, Pb4d5; 27. Tfl—f5. (Na 27. Tel, Pc6; 28.
Tc5! Pf4; 29. d5 was de winst duidelyk geweest).
27. Pd5b6; 28. d4—d5. (Hier bestemd nog
de kans met 28. Tc5 op het goede pad terug te
keeren). 28Kf8—f7; 29. Tf5—h5, h7—h6;
30 h2h3. (Eenige winstkansen bood nog 30.
Tc3). 30Pb6c8; 31. Th5—h4, Pc8xd6; 32.
Pb5xd6, Td8xd6. (Zwart heeft een pion verovert
en neemt overigens een solide stelling in). 33.
Th4c4, Pb8a6; 34. Tg3—d3, Td6—d7; 35.
Khlgl b7—b6; 36. Kgl—f2, Pa6—c5. Remise.
Tijdschrift K.N.S.B. December 1940.
SIMULTAAN-SéANCE DOOR DEN HEER
LANDAU
In het gebouw van de Curaoaosche Handel
maatschappij te Amsterdam speelde de heer
Landau, tegen vyf spelers, simultaan.
Het gelukte den heer Van Wonderen, lid van
d, R. K. Schaakclub „De Pion", zijn partij door
solide en krachtig spel te winnen. Het meest
karakteristieke in het spel van zwart bestond
uit het driemaal verdubbelen van zyn kasteelen.
De laatste maal gaf zwart de winst, omdat hij
toen zijn a-pion tot promotie kon brengen.
Siciliaansche verdediging
Wit: Landau Zwart: J. van Wonderen Jr.
1. e2e4, c7—c5; 2. Pgl—f3, Pb8—c6; 3. d2—
d4, c5xd4; 4. Pf3xd4, Pg8—f6; 5. Pbl—c3, d7—
d6; 6. Rfl—e2, g7g6; 7. 0—0. Rf8—g7; 8. Rel—
e3, 00; 9. f2f3, d6d5; 10. Pd4xc6, b7xc6;
11. e4e5, Pf6d7; 12. f3—f4, e7—e6; 13. Pc3—
a4, a7a5; 14. Pa4—c5, Dd8—e7; 15. Ddl—d4,
H—f6; 16. Pc5xd7, De7xd7; 17. c2—c3, Rc8—b7;
18. e5xf6, Tf8xf6; 19. Dd4—d2, Ta8—f8; 20. Re3
d4, Tf6—f7; 21. Rd4xg7. Kg8xg7; 22. g2—g3.
Dd7—e7; 23. Dd2—e3, De7—d6; 24. Tal—el,
Tf7—e7; 25. Re2—g4, Tf8—e8; 26. De3—e5t,
Dd6xe5; 27. Telxeö, Rb7—a6; 28. Tfl—el, Kg7
—f6; 29. Kgl—f2, Ra6—d3; 30. Kf2—e3, Rd3—
f5; 31. Rg4—f3, h7—h5; 32. Ke3—d4, a5—a4;
33. Kd4c5, Te8—b8; 34. Tel—e2, Te7—b7; 35.
Kc5xc6, Tb7xb2; 36. Te2xb2, Tb8xb2; 37. Te5—
e2, a4a3; 38. Kc6—c5, Rf5—bl; 39. Te2—el.
Rblxa240. Kc5—d6, Tb2—b6t; 41. Kd6—c5.
Ra2bl; 42. Kc5xb6, a3a2 en wit geeft de
party op. daar promotie niet te verhinderen is.
Sfotstand
b d a I k U
