Indexcijfers over de criminaliteit
BOEK en BLAD
11*
Amerika's belangstelling
voor Groenland
H
Postgiro-no's van de
Winterhulp Nederland
De klant blijft koning!
P. H. J. Steenhoff 75 jaar
Instantine
Een veel omstreden gebied
DE KLEINVERK00P VAN
BOTER
De salarissen der ambtenaren
Nieuwe uitgaven
Kerkelijk leven
WOENSDAG 15 JANUARI 1941
Engeland in het Nabije
Oosten
En de verplichte aanduiding
der „prijsklasse"
De toelage brengt salarissen
tusschen f 1792 en f 1899
op f 1900
WIJ LUISTEREN NAAR.
Donderdag 16 Januari
STRATEN IN GRONINGEN
WORDEN VERBETERD
Doelman Pöttgens weer thuis
Stijging der gerechtelijk gecon
stateerde criminaliteit in het
derde kwartaal van 1940
"fc" '4f\£' rif
Centrale contactcommissie voor
dierenbescherming
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
75e jrg. no. 16
lü'iüihC
BENOEMING
In het bisdom Haarlem
RETRAITEN
St. Ignatius te Spaubeek
(Van een bij zonderen medewerker)
Er kunnen voor de Ver. Staten verschillende
redenen gelden om, in dit blijkbaar voorberei
dend stadium van een levendiger oorlog-ter-zee
in het Noorden van den Atlantischen Oceaan,
zich sterk voor Groenland te interesseeren. De
meest voor de hand liggende reden, nu het
Congres bezig is met de bespreking van de
hulp aan Engeland, is deze: Engeland heeft
reeds in het begin van den oorlog tegen Duitschi-
iand de Brilsche vloot IJsland laten bezetten
Jui^t dezer dagen wordt tusschen Washington
en Londen overleg gepleegd over de vraag, of
de haven van Reykjavik niet dienst kan doen
als basis voor de levering van Amerikaansch
oorlogsmateriaal aan Engeland, zonder tusschen-
komst van het neutrale Ierland. Maar dan is
ook de Zuidpunt van Groenland met de haven
Frederikstadt, welke op twee-derden van den
afstand IJsland-Labrador (Canada) ligt, van de
grootste beteekenis voor Washington en Lon
den.
Trouwens, al sedert jaren wordt het oude
Plan van Canada, de territoriale rechten dei
Denen op Groenland af te koopen en dus het
land tot Canadeesch bezit te maken welk
Plan reeds van 1931 dateert door een soort
gelijk Amerikaansch plan doorkruist. En de
heele zaak wordt nog ingewikkelder, doordat
ook IJsland (dat sedert anderhalf jaar door
Engeland is bezet) zijn aanspraken op Groen
land van jaren geleden weer opnieuw heeft
doen gelden.
Daar Groenland van IJsland uit ontdekt en
gekoloniseerd en gekerstend werd wij leg
gen hier het historisch verband en alleen
ook als IJslandsche kolonie politiek een over-
zeesch gebied van Europeesche staten in de
Nieuwe Wereld is geworden, ligt het voor de
hand, dat de Ver. Staten vooral in oorlogstijd
scherp op Groenland en IJsland letten.
Daar is nog een andere geenszins bijkom
stige reden voor Amerika's belangstelling
voor Groenland. Wij denken hier aan de rol.
Welke dit gebied in het luchtverkeer kan spelen
Wanneer men bedenkt, hoeveel er de laatste
vijf jaren geschreven werd over het vraag
stuk van luchtverkeer in het Poolgebied, evenals
over de Noord-Oostelijke doorvaart, via de
Karazee naar den mond van de Siberische rivier
Jenissei van 1920 tot 1933 hebben in totaal
155 niet-Russische schepen (behalve de Sovjet-
schepen dus) 'de havens van Ob en Jenissei be
zocht. waarvan 135 alleen in de laatste vier ja
ren dier statistische waarnemingen dan zal
iedereen begrijpen dat het zeer onwaarschijnlijk
is, dat de Ver. Staten van Europa uit Groen-'
land zullen laten besturen tijdens en na uezen
oorlog. Er zijn ook nog historische redenen, die
Amerika kan doen gelden.
Van oudsher is Groenland aangeduid als
Deensch koloniaal gebied. Geheel juist is dit
echter niet: de Deensche aanspraken op het
geheele reuzeneiland zijn min of meer van pro-
blematischen aard. Toen jaren geleden de Ame
rikaan Peary de nog geheel onbekende Noord
kust van Groenland onderzocht en een schier
eiland werd ontdekt, waarvan niemand net be
staan vermoedde, deden de Amerikanen aan
spraken gelden op de door hen voor net eerst
betreden landsdeelen. Denemarken protesteerde
en kreeg waarschijnlijk alléén zijn zin, omdat
men te Washington destijds de zaak onbelang
rijk achtte. Zelfs in het Deensch-Amerikaansch
verdrag van 25 Jan. 1917, waarbij Denemarken
de rest van zijn koloniaal bezit in de Antillen-
groep aan de Ver. Staten verkocht, erkende
laatstgenoemd land uitdrukkelijk, dat „geheel
Groenland" aan Denemarken behoort. Hierop
heeft Denemarken zich beroepen tegenover
Noorwegen, hoewel Europeesche staten niet ge
bonden geacht kunnen worden door een eenzij
dige Amerikaansche verklaring.
Groenland is omstreeks 875 door Noren ont
dekt en wérd aan de Zuidwestkust sedert 980
door Noren gekoloniseerd, zoodat „een bloeien
de kolonie zich in 1261 politiek bij Noorwegen
aansloot", zegt de geschiedenis. Maar in 1397
werd Noorwegen met Denemarken en Zweden
in één rijk vereenigd. Toen in 1814 Denemarken
zijn heerschappij over Noorwegen moest opge
ven, liet de Zweedsche gevolmachtigde, baron
Wetterstedt (die in het geheel niet met de
historische aspecten van de zaak op de hoogte
was) zich op de basis van een onjuiste Deensche
voorstelling er toe verleiden in het vredesver
drag: te erkennen, dat Groenland, IJsland'en de
Far öer van oudsher bij Denemarken hadden
behoord en derhalve uitgesloten waren van
Denemarkens machtsafstand. En zoo is het, on
danks de herhaalde protesten der Noren, sedert
dien gebleven: totdat Far öer en IJsland in
1918 éen zelfstandige staat geworden zijn,
waarop Noorwegen geen aanspraak meer kon'
doen gelden. Maar ten opzichte van Groenland,
dat rijk aan steenkolen is en daarom net kolen-
arme Noorwegen zeer goed van pas Kon komen,
hield de Noorsche regeering hare rechten
staande.
In Juli 1931 heeft Noorwegen officieel de kust
van Groenland bezet tusschen 71 gr. 30 min. en
75 gr. 40 min., het zgn. Land van Erik den
Roode, den ontdekker van Groenland. Daaraan
waren talrijke verwikkelingen vooraf gegaan,
waarop wij hier, kortheidshalve,, niet ingaan,
behalve dat wij eraan herinneren, dat Denemar
ken op Oost-Groenland een Deensch bestuur
had ingesteld (18 April 1925) en daarop aan
Frankrijk en Engeland dezelfde rechten verleen
de als Noorwegen bezat. Noorwegens voorstel,'
de zaak voor het Permanente Hof van Justitie
te Den Haag te brengen en het vonnis als bin
dend te aanvaarden, wees Denemarken af;
waarop Noorwegen in 1931 bovengenoemde
kuststrook annexeerde
Nu kwam de zaak tenslotte voor het Haagsche
Gerechtshof op 21 Nov. 1932, juist op het
oogenblik, dat de Amerikaansche kol. Lindbergh
Groenland grondig doorkruiste, op" zoek naar
bases voor het AmerikaanschEuropeesch vlieg
verkeer. De zaak werd ten gunste van de Denen
beslist. Ofschoon de Noren geen etmaal hebben
gewacht, om het door hen bezette stuk Oost
kust van Groenland te ontruimen, heeft Noor
wegen het vonnis van het Haagsche Hof toch
moeilijk kunnen verkroppen. Juist in die dagen
nu kwam Canada met zijn aanbod te Kopen
hagen, de territoriale rechten over Groenland
te koopen, terwijl de Ver. Staten sindsdien
eveneens een bod daarop hebben gedaan.
De Amsterdamsche jeugd, die Dinsdag naar school ging, keek zeer verwonderd, toen
ze in de van Diemenstraat een locomotief ontwaarde. Het gevaarte was bij het ran-
v geeren te ver gereden en in de straat blijven steken
(Foto Pax-Holland)
SOFIA, 15 Jan. (D.N.B.) De Engelsche be
richten. volgens welke hooggeplaatste officieren
der Engelsche strijdkrachten in het midden-
Oosten van de Engelsche vloot in de Middel-
landsche Zee in Ankara zouden vertoeven, wer
den in politieke kringen alhier met een zekere
belangstelling beschouwd. Men zou in deze door
de Engelsche propaganda opgeblazen berichten
het streven willen zien van de Engelsche oor
logvoering om het vooral in' het nabije Oosten
sterk gedaalde vertrouwen in Engeland weer
iets te versterken.
oudi Uw volk in siand;
sieunl hei grooie gezin.
Wïnierhulp van allen voor allen.
De Nederlandsche Zuivelcehtrale heeft in een
circulaire aan de producenten van en de han
delaren in boter er aan herinnerd, dat het met
ingang van 15 December j.l. uitsluitend is toe
gestaan, boter, verpakt in wikkels of voorzien
van merken, voor den verkoop aan consumen
ten te bestemmen, wanneer daarop een prijs
klasse-aanduiding voorkomt.
De aanduidingen zijn de volgende:
„Prijsklasse I": hieronder valt boter, bereid
door zuivelfabrieken, aangesloten bij het Zui-
velkwaliteitscontröle Bureau, welke gerechtigd
zijn, de geproduceerde boter te voorzien van
het Rijksmerk met Z. K. B.-opdruk;
„Prijsklasse II": hieronder valt boter, bereid
door producenten, gerechtigd tot het. voeren
van het Rijksmerk en andere op fabriekma
tige wijze bereide boter, voor zoover de boter
niet is bereid door kaasfabrieken uit weiroom;
„Prijsklasse III": hieronder valt weiboter,
voorzien van het Rijksbotermérk en bereid door
kaasfabrieken;
„Prijsklasse IV": hieronder valt de z.g. boe-
renboter, bereid door zelfkarnende melkvee
houders en inclusief weiboter, bereid door vee
houders-kaasproducenten en weiboter, niet
voorzien van het Rijksbotermerk.
Een uitzondering op deze verplichte prijs
klasse-aanduiding is gemaakt t.a.v. de voorra
dige wikkels met Rijksbotermérk, voorzien van
Z. K. E .-opdruk, waarop voorloopig geen aan
duiding „Prijsklasse I" behoeft te worden aan
gebracht.
Het officieel orgaan van den Alg. Ned. Zui-
velbond teekent hierbij aan:
Wij zijn het volkomen eens met het principe,
dat aan het bovenstaande ten grondslag ligt.
Ook de consument dient te kunnen uitmaken,
of hij inderdaad de kwaliteit ontvangt, die ge
vraagd-en betaald is. De klasse-indeeling, zoo
als die thans is afgekomen, kan echter niet ge
heel en al onze goedkeuring wegdragen.
Dat prijsklasse I voor de Z. K. B.-boter is ge
reserveerd, zal zeker algemeene instemming
hebben gevonden.
Over het feit, dat in prijsklasse II zoowel de
z.g. gecontroleerde als de ongecontroleerde boter
is ondergebracht, zijn de aangeslotenen bij de
botercontróle niet erg te spreken. In de eerste
plaats herinneren zij er aan, dat hun boter ten
hoogste 15 H pet. vocht mag bevatten, terwijl
voor de boter, waarop geen rijksmerk voorkomt,
een maxirriumgrens van 16 pet. geldt. Bovendien
moeten de aangeslotenen bij de botercontróle de
kosten dezer controle zelf betalen; zij hebben
extra kosten voor het afzonderlijk laten bedruk
ken der wikkels met het Rijksmerk en verkeeren
ook nog in dit opzicht in het nadeel t.a.v. de
ongecontroleerden, dat zij naast boter geen
margarine mogen verkoopen.
Voor dit alles worden zij „beloond" door plaat
sing hunner bjter in dezelfde klasse als die.
welke misschien uit retourmelk is gemaakt, of uit
ongepasteuriseerden room. Voor de ongecontro
leerde boter, die in prijsklasse II valt, geldt im
mers als criterium, dat zij „fabriekmatig" bereid
is (al is het fabriekje of de „melkinrichting" nog
zoo primitief) en dat zij niet bereid is uit wei-
room. Voor iemand, die een beetje deskundig is
op zuivelgebied, is het duidelijk, dat boter van
onbekende kwaliteit en waaraan lagere eischen
gesteld worden, niet in de tweede prijsklasse
thuis hoort.
Naar onze meening dient de z.g. ongecontro
leerde, fabriekmatig bereide boter te worden
geplaatst in prijsklasse III, wanneer zij gemaakt
is uit gepasteuriseerde room of melk. Is de boter
bereid uit ongepasteuriseerden room (of melk)
dan kan zij niet veel beter zijn dan het product
van de zelfkamers en behoort zij in prijs
klasse rv.
„Het Vaderland" geeft nog de volgende toe
lichting op de beschikking over tijdelijke toe
lagen voor het rijkspersoneel en verhooging
van het minimum van de kindertoelage:
Op alle salarissen beneden een bepaalde grens
de grens blijkt bij berekening te liggen op
f 1792 van gehuwde ambtenaren wordt eer,
tijdelijke toelage verleend van 6 procent. Hier
bij mag salaris plus toelage het maximum van
f 1900 niet te boven gaan. Wie bijv. f 1500 ver
dient, krijgt f 1590, die f 1792 verdient, precies
f 1900, wie f 1793, f 1800, 2 1850, f 1890 enz. ver
dient, ook f 1900.
Onder de regeling vallen b.v. alle arbeiders
postbestellers. de arbeidscontractanten, de
schrijvers en van de hoogere rangen allen, die
een aanvangssalaris ontvangen, dat lager is dan
f 1900,
De toelage is tijdelijk. Voor het oogenblik be-
teekent dit, dat er geen pensioenaftrek afgaat.
De beschikking spreekt van bruto-loon én
bruto-wedde. Wat men hieronder dient te ver
staan, zal een uitvoeringsregeling te denken
valt o.a. aan standplaatsenaftrek uitgaan
de van het departement van binnenlandsche
zaken uitmaken. Naar wij vernemen ligt de
desbetreffende circulaire ten departement^
■eeds voor verzending gereed. O.a. zal men bij
de berekening pensioenaftrek niet van het sa
laris aftrekken.
Wat betreft de kindertoelage het volgende:
Hiervan hebben voordeel bij> die minder dan
f 2500 verdienen. Boven deze grens was er reeds
een toelage van f 75 of meer; daaronder is dus
- thang een tijdelijk minimum gesteld van f 75.
HILVERSUM I, 415 M.
Nederlandsch programma
AVRO
8.00 Gramofoonmuziek, 8.308.45 Nieuws
berichten ANP,. 10.15 Gramofoonmuziez,
11.00 „Urieg in Nederland", causerie, 11.15
Ensemble Amende en gramofoonmuziek,
12.30 Gramofoonmuziek, 12.45 Nieuws- en
economische berichten ANP. 1.00 De Jonge
Acht en soliste 1.30 Pianovoordracht, 2.00
Gramoofoonmuziek, 2.15 Omroeporkest, 3.10
AVRO-strijkorkest, 3.40 Radiotooneel, 4.00
Omroeporkest en gramofoonmuziek, 5.00
Gramofoonmuziek, 5.15 Nieuws-, economi
sche en beursberichten ANP, 5.30 AVRO-
AmusementsOrkest en so.iste, 6.10 Zang met
pianobegeleiding en toelichting, 6.45 Ac-
tueele reportage of gramofoonmuziek, 7.00
Vragen van den dag ANP, 7.15 Orgelspel,
8.00 Nieuwsberichten ANP, 8.15 Gramofoon
muziek, 8.45 Concertgebouworkest (opn.j.
945 Dialoog. 10.0010.15 Nieuwsberichten
ANP en sluiting.
HILVERSUM II, 301.5 M-
KRO
8.00 wij beginnen den dag, 8.30 Nieuws
berichten ANP, 8.45 Gramofoonmuziek,
11.30 Godsdienstig halfuur, 12.00 Berichten,
12.15 Frans Wouters en zijn Callente-orkest,
12.45 Nieuws- en economische berichten
ANP, 1.00 Gramofoonmuziek, 1.15 Frans
Wouters en zijn Caliente-orkest, 1.45 Gra
mofoonmuziek, 2.00 Orgel en viool, 2.45
Gramofoonmuziek, 3.00 Zusterkoor „Duin
en Bosch" met pianobegeleiding, 3.153.30
Gramofoonmuziek, 3.45 Gramofoonmuziek.
4.00 KRO-Melodisten en solist, 4.30 Zieken-
praatje, 4.45 Gramofoonmuziek, 5.15
Nieuws-, economische en beursberichten
ANP, 5.30 Voor de Jeugd, 5.50 Gramofoon
muziek, 6.00 Cabaretprogramma, 6.45 Ac-
tueele reportage of gramofoonmuziek, 7.00
7.15 Persoverzicht voor binnen- en
buitenland (ANP) en sluiting.
Verschenen is een voordracht van B. en W.
van Groningen betreffende verbetering van een
vijftigtal straten, welker vernieuwing het meest
urgent te ac" ten is en waarvoor de nader t-h
te werken plannen spoedig zullen verschijnen.
De kosten der vervroegde verbeteringen zijn
globaal geraamd op rond ƒ750 000.
De doelman van Juliana, Pöttgens, die voor
3 maanden tijdens een wedstrijd te Breda plot
seling zóó ziek werd, dat hij in een ziekenhuis
te Tilburg moest worden geopereerd, heeft het
ziekenhuis weer verlaten. Er bestaat alle kans,
dat hij zijn plaats in het elftal spoedig zal in
nemen.
WinterhulpNederland, Den Haag no.5553
Als bank der Winterhulp Neder
land is aangewezen de Kasveree-
niging N.V., Amsterdam no. 877
Stort op 5553 of 877
Ce brengt geluk in veler leven
Tabellen, gepubliceerd in de Mededeelingen
van het Centraal Bureau voor de Statistiek,
betreffende de bij rechterlijk gewijsde gecon
stateerde criminaliteit, vermelden de cijfers over
het derde kwartaal van 1940. Zooals bekend is,
berusten deze cijfers op vcorloopige tellingen.
De onherroepelijke veroordeelingen wegens be
lastingovertredingen en die wegens strafbare
feiten, welke in eersten aanleg door den kan
tonrechter worden berecht, zijn buiten beschou
wing gelaten.
Na jarenlange stijging was er voor het eerst
in het tweede kwartaal van 1938 daling van de
gerechtelijk geconstateerde criminaliteit. Voort
durend liepen daarna de cijfers terug tot het
vierde kwartaal van 1939. Voor laatstgenoemd
kwartaal was het totaalcijfer hooger dan in het
vierde kwartaal van 1938. uitsluitend door de
onherroepelijke veroordeelingen ter zake van de
öistributiewet, prijsopdrijvings- en hamsterwet
,en wet op de luchtbescherming.
Het eerste kwartaal 1940 gaf vervolgens we
derom daling der cijfers; voor het eerst sinds
het'overeenkomstige kwartaal in 1934 kwam het
totaalindexcijfer onder 100, n.l. S3. In het twep-
de kwartaal 1940 slonk het cijfer tot 86. Wellicht
is deze laatstgenoemde, vrij belangrijke, vermin
dering mede veroorzaakt door stagnatie in de
behandeling der strafzaken.
Voor het derde kwartaal van 1940 bedraagt
het indexcijfer betreffende het totaal aantal
onherroepelijke veroordeelingen 128 tegen 104
voor de overeenkomstige periode van 1939. Deze
sterke stijging van het totaalcijfer is toe te
schrijven aan de vermeerdering van het aan
tal veroordeelingen wegens economische mis
drijven en de in de tabellen niet afzonderlijk
vermelde groep „overige strafbare feiten". Uit
tabel I blijkt, dat hst verhoudingscijfer van de
economische misdrijven voor het derde kwartaal
van 1940 183 bedraagt tegen 139 in 1939. Wat de
„overige strafbare feiten" betreft, was er een
vermeerdering van het absolute aantal veroor
deelingen van 117 in het derde kwartaal van
1939 tot 860 in 1940. Zoo werden in het. derde
kwartaal »van 1940 464 veroordeelingen onher
roepelijk ter zake van de luchtbeschermingswet
tegen 50 in 1939.
Wegens overtredingen van de distributiewet
en de prijsopdrijvings- en hamsterwet werden
resp. 251 en 57 veroordeelingen onherroepelijk
tegen slechts 1 terzake van laatstgenoemde wet
in 1939 Ten aanzien van de economische mis
drijven zij nog opgemerkt, dat voor de ressorten
van alle gerechtshoven de indexcijfers hooger
waren dan in het voorafgegane jaar.
Gelukkig worden echter ook gunstige cijfers
geconstateerd. Voor alle andere rubrieken in
de tabel waren de indexcijfers voor het Rijk
lager dan in het derde kwartaal van 1939. Óp
een bijzonder laag peil kwiamen de cijfers der
groepen misdrijven tegen de openbare orde en
het openbaar gezag (32) en bedelarij, landloo-
perij enz. (47). Ofschoon het indexcijfer van de
groep zedenmisdrijven nog ver boven 100 (gem
1911 tot en met 1913) bleef (179), steekt het
cijfer toch zeer gunstig af by dat van het over
eenkomstige cijfer van 1939 (231); voor de res-
y*
Een redder gehuldigd. De burgemeester
van Maastricht, jhr. mr. W. Michiels
van Kessenich, heeft de onderscheiding
van het Carnegie Heldenfonds uitgereikt
aan den 23-jarigen Jo van Hugten, die
een drenkeling uit het kanaal Luik
Maastricht wist te redden
(Foto Het Zuiden)
sorten van alle gerechtshoven waren de cijfers
voor 1940 lager.
Het totaal aantal onherroepeiyke veroordeo
lingen van strafrechtelijk meerderjarigen be
droeg in het derde kwartaal van 1940 440,
tegen 3625 in het overeenkomstige kwartaal van
1939 d.i. 776 of ruim 21 pCt. meer dan in 193S
Deze stijging werd veroorzaakt door de ver
meerdering van het cijfer voor de groepen eco
nomische misdrijven (derde kwartaal 1939 1578.
1940 1987) en overige strafbare feiten (resp.
108 en 848).
Het totaal aantal onherroepeiyke veroordee
lingen van strafrechtelijk minderjarigen kwam
van 463 op 718, d.i. 255 of 55 pCt. meer! Voor
slechts één groep van strafbare feiten was het
aantal onherroepelijke veroordeelingen lager
dan in het derde kwartaal van 1939, ni. voor
de misdrijven tegen de openbare orde en hel
openbaar gezag. Bijzonder sterk was de vermeer
dering van het aantal veroordeelingen wegens
economische misdrijven in het derde kwartaal
1940: 583 tegen 344 in 1939; in 1940 dus 239
of ruim 69 pet. hooger. Het aantal veroordee
lingen van misdrijven tegen de zeden bedroeg
32 tegen 28 in 1939; tegen leven en persoon resp.
32 en 27, ruwheidsmisdrijven resp. 52 en 41.
Men zy voorzichtig! Aldus adviseert het Alge
meen Weekblad voor den Middenstand zyn
lezers-verkoopers. De klant blijft koning, en
men kan er zeker van zyn, dat die klant iedere
minder prettige behandeling, die hem nu worat
aangedaan, stellig niet zal vergeten en daar
mede straks ten volle rekening zal houden, als
het normale handelsverkeer terugkeert. Men
bedenke toch vooral, dat de huidige toestand
niet normaal is en dat er zonder eenigen twij
fel andere tyden zullen komen, tijden, waarin
het koopend publiek weer overal terecht kan
Het zal dan zeker aan die zaken de voorkeur
geven, waar het nu een prettige behandeling
ondervindt en waar het de naleving van de
ongeschreven wet, dat de klant koning is, ook
thans bespeurt. Gelukkig zijn er te dezen aan
zien vele gunstige voorbeelden, wy hebben het
gezien hoe in een modemagazyn een prototype
van een lastigen klant met hetzelve oneindige
geduld van voorheen werd geholpen. Wij hebben
'het gezien hoe men in een schoenenzaak niei
moe werd in zeer hoffeiyken, verontschuldigen
den vorm de talloozen, die poogden schoenen
zonder-bon te koopen te woord te staan en er
heel voorzichtig van te overtuigen, dat zulss
onmogelijk was. Wij hebben gehoord, hoe hel
bedienend personeel in restaurants zich alle
moeite gaf om de oezoekers de distributie-
zorgen te doen vergeten en hoe men zich uit
sloofde om aantrekkelijke schotels-zonder-bon
samen te stellen. In zulke bedrijven heeft men
begrepen, dat de klant ook nu nog koning is en
wij aarzelen niet te getuigen, dat dit soort
zakenmenschen het in aantal nog verre wint van
degenen, die nu oppermachtig en hoovaardig
tegenover het koopend publiek staan. Zeker, hei
koopend publiek is op het oogenblik voor een
groot deel afhankelijk van de welwüllendheH
van den winkelier. Maar deze mag hierin vooral
niet de gelegenheid zien Om zich nu eens fe
wreken voor de vele onhebbelijkheden waarop
Z. M. de Klant den winkelier in normale tyden
pleegt te tracteeren. Men mag kwaad nooit met
kwaad vergelden, zeker niet in zaken, waar dit
trouwens om zakelijke redenen ook onmogelijk
is. De winkelier, die zich juist nu de moeite
geeft, zijn klanten met zooveel mogelijk service
te omringen, bouwt daarmede in den vorm van
goodwill hechte fundamenten voor zijn zaak.
Laat den klant vooral niet merken, dat hij
inderdaad op het oogenblik geen koning meer
is. Zijn troonsafstand is zonder eenigen twijfel
van tijdelijken aard en juist door thans geen
kwaad met kwaad te vergelden, kan de win
kelier den grondslag leggen voor een betere ver
houding in de toekomst.
Op initiatief van het Nederlandsch Jack Lon
don Verbond hebben ten kantore van de Neder
landsche vereeniging tot bescherming van die
ren te 's-Gravenhage de afgevaardigden van
alle organisaties op het gebied van dierenbe
scherming besloten, een centrale contact
commissie voor dierenbescherming in te stel
len, welke tot taak zal hebben, de bestaande
vereenigingen nader tot elkander te brengen en
de samenwerking, welke in het verleden slechts
gevalsgewyze tot stand kwam, in vaste banen
te leiden. De dagelijksche leiding 'werd opge
dragen aan zeven personen, die te zamen het
uitgestrekte terrein van de dierenbescherming
beheerschen. Het correspondentie-adres voorde
centrale contactcommissie is Roelofsstraat 121
's-Gravenhage, telefoon 721575.
Dit zeer interessante nummer opent met een
fraaie serie foto's over de kalkheuvels van Koe-
ripan, een merkwaardig natuurverschijnsel, dat
gevonden wordt in de omgeving van Buitenzorg
op Java. De begeleidende tekst vertelt uitvoe
rig over het ontstaan van deze kalkheuvels en
over alles wat er tnee in verband staat.
In de voortreffeiyke artikelenreeks „Groote
Vaderlanders" wordt ditmaal het leven verhaald
van een onzer grootste schilders: Jan Vermeer,
van Delft. De korte biografie is wederom ver
lucht met een waterverfteekening van Frans
Lammers.
Een artikel van min of meer actueelen aard
is; Siam, het land der vrijen. In deze met een
schat van foto's verluchte bijdrage kan men
velerlei büzonderheden over de geschiedenis en
over land en volk aantreffen.
Aan de uitgebreide Spaansche organisatie
Auxilio Social: Maatschappelijke Hulp, welke
de zorg op zich genomen heeft voor de verwaar
loosde kinderen, wordt op^de middenpagina's
een belangwekkende fotosei# gewijd. Deze geeft
een goeden indruk van het prachtige werk van
de Auxilio Social.
Wat den verderen inhoud van dit nummer
betreft; er is een pittige vijfminutenpreek van
H. de Greeve, pr.; in de rubriek; Meeleven «net
de Kerk van Christus wordt de liturgie van den
tweeden Zondag na Driekoningen behandeld,
bovendien zijn er nog verschillende pagina's
met foto's van actueelen aard.
Van de verhalen noemen wy: De Scheepskat,
een verhaal van marine-uniformen en jlarten,
door Mildred Cram, en: Het moest zoo zyn....
een oorspronkelijke vertelling uit onze dagen,
van Charlotte van Brussel.
Ook de Narrenkap en Okki bieden zooals al-
tyd veel amusante en onderhoudende lectuur
voor jong en oud.
SNEINSMISSAEL Oerzet IIn it
Frysk fen J. H. Galama pr.
Roomsk Frysk BounLjouwert.
Reeds eenigen tijd geleden is een in het
Fnesch vertaald Zondagsmissaal uitgekomen
onder toezicht van de Roomsk Frysk Boun en
dezer dagen werd ons een exemplaar van deze
aanwinst in de reeks Friesche publicaties toe
gezonden. Het kan met recht een aanwinst ge
noemd worden om meer dan een reden, een
aanwinst die niet alleen de katholieke Friezen,
maar indirect ook de geheele Friesche beweging,
de beweging van het „Fryslan Oerein", ten
goede komt.
Wy durven niet te beweren, dat de Frieschen
over het algemeen gebukt gaan onder het druk
kende besef, dat zij in hun verkeer met God
zich van een voor hen meer of minder vreemde
taal, het Nederlandsch bedienen, Zij zijn dit nu
eenmaal ontwend. Maar de Friesch, die in zijn
dageiykschen omgang zijn eigen taal gebruikt
en er zyn er helaas velen, die ook dit niet meer
doen zal zich buiten het gebruikelijke gebe
denboek om, althans in zyn gedachten, bij het
gebed in dc taal, waarmee hy opgegroeid is
uiten. Wat is natuurlijker dan dat een mensch
op de oogenblikken, dat hy zich op spontane
wyze tot God wendt, dit doet in zijn eigen taal.
Is het dan niet wensehelyk, dat hy ook wan
neer hy den steun van het gebedenboek noodig
heeft, zich niet behoeft te wringen in het slecht
passende pak van een hem vreemde taal.
Het is al vele jaren geleden, dat men zich
dit in Friesland weer begon bewust te worden,
eerst in Protestantsche kringen, later ook onder
die mannen, die de kern vormden voor de
„Roomsk Frysk Boun".
Het belang van de uitgave, die wij hier be
spreken, voor de Friesche beweging in het alge
meen is wellicht iedereen duidelijk, als hij be
denkt dat ook het verdrijven van de inheem-
sche taal uit de kerk debet is geweest aan het
postvatten van de meening, da men zich van het
Friesch eigenlijk alleen „efter 'e ky" kon be
dienen.
Dat het Episcopaat er niet blind vpor is, welk
geestelijk nut de uitgave van het „Snèinsmissael"
kan afwerpen, blijkt uit het feit dat de Aarts
bisschop prof. Titus Brandsma gemachtigd heeft
in zyn voorwoord te vermelden, dat dit werk zyn
algeheele sympathie heeft.
Behalve de klare inleiding over de beteekenis
van het H. Misoffer, mag ook de vertaling van
den weleerw. heer Galama met veel lof vermeld
worden. (Waarom heeft de vertaler het is
een kleinigheid, die ons opviel zich echter bij
de vertaling van het Evangelie van Johannes in
de zinsnede „et sine ipso factum est nihil" zoo
dicht bij de gebruikelijke vertaling in het Ne
derlandsch gehouden door hiernaast „en sünder
11 s e 1 m e is der neat makke" te plaatsen, wat
toch geen algemeen gebruikeiyk Friesch woord
is?)
De gebruikelijke gebeden van dit boekje dat
wij onzen Frieschen lezer van harte aanbevelen
zyn bewerkt door Ts. van der Zee. C. S.
Sedert de vorige opgave ontvingen wij de vol
gende boeken ter bespreking:
Protagoras and the Greet community Dr.
D. Loenen Noordhollandsche Uitgevers Maat
schappij Amsterdam.
Vyf geestelijke toneelspelen der middeleeu
wen „Elsevier" Amsterdam.
Rumeiland S. Vestdyk Nygh en Van Dtt-
mar Rotterdam.
Het einde van de gouddynastie Dr. J. Snoep
J. H. de Bussy Amsterdam.
Het leven van de insecten Dr. W. J. Karbas
Het Spectrum Utrecht.
De natuurkunde van 't vrije veld III Dr.
M. Minnaert W. J. Thieme en Cie. Zutfen.
Amalia van Solms A. Halema J. M. Meu-
lenhoff, Amsterdam
Historisch Vademecum G. J. Rooymans
Uibi et Orbi, Utrecht.
Een gelukkige dierenfamilie Cherry Kear-
ton Scheltens en Giltay, Amsterdam.
Mary, myn chimpansee Cherry Kearton
Scheltens en Giltay, Amsterdam
Simba Cherry Kearton Scheltens en
Giltay, Amsterdam.
Mijn vrienden uit het dierenrijk Cherry
Kearton Scheltens en Giltay, Amsterdam.
Maïs-mogeiykheden in Nederlanden Her
man A. Bennink Kosmos, Amsterdam,
(Foto Archief V.K.P.)
Morgen viert de heer P. H. J. Steenhoff zyn
75sten verjaardag. Deze nestor der katholieke
journalisten; die 1 Mei 1929 afscheid nam als
hoofdredacteur van „Het Centrum", aan welk
blad hy gedurende 45 jaren werkzaam was, is
ook na den datum waarop hy de krant In vas
ten dienst verliet, journalist gebleven. Zijn ge
zaghebbende pen heeft nog niet aan kracht
ingeboet. In talrijke artikelen heeft hy tot op
heden getuigd voor de katholieke zaak, die hem
zoo na aan het hart ligt en waarvoor hy vroe
ger, toen zij zich nog niet zoo geconsolideerd
had, een geharnast strijder was, wiens g»degen
artikelen getuigden van groote kennis, wiens
polemiek steeds scherp, maar wiens toon
steeds voornaam en waardig was. Steen
hoff heeft zich doen kennen als een eenvoudig
en rechtschapen mensch, die zich ook bij zyn
politieke „vijanden" bemind wist te maken.
Toen „Het Centrum" 40 jaar bestond, schreef
zijn mede-hoofdredactêur, oud-minister mr. P.
J. M. Aalberse, in het bij die gelegenheid uit
gegeven feestnummer: „Eén met „Set Centrum"
i? Steenhoff. Van den eersten dag af aan de
redactie verbonden, heeft hij daar voor veertig
jaren zijn levenskracht aan dit werk gegeven.
Met „Het Centrum" opgegroeid, is hij er sinds
jaren de ziel van. Onder de nobele veteranen
onder katholieke journalisten bekleedt r.ij een
eereplaats. Wat van „Het Centrum" gezegd
werd, kan men ook zeggen van hem. In zyn
eerlijke oprechtheid heeft hij zijn dagb.ad ge
diend, omdat hij daarbij uitleefde zijn eigen
diepzinnige overtuiging. Het feest van ..Het
Centrum" is daarom ook zijn feest. De hulde
aan „Het Centrum", heden gebracht, is een
hulde ook aan hem. Trouw wachter van de
Centrumtraditie, is hy de onverzwakte, kloek
moedige en nobele verdediger altijd geweest van
dr. Schaepmans politiek. Dit van hem te getui
gen, is plicht van dankbaarheid, maar is tevens
de grootste hulde, welke wij hem op dezen dag
kunnen brengen en het is een hulde, die hem
toekomt, zonder eenig voorbehoud."
En bij zijn afscheid getuigde de toenmalige
voorzitter der R. K. Journalistenvereniging, de
heer J. B. Vesters: „De heer Steenhoff heeft
een grooten tijd meegemaakt. Wy meenen. dat
wij nu in een grooten. tijd leven, maar ook in
het verleden is er een groote tijd geweest, een
tijd van ontginning van wat in wasdom was, de
tijd van dr. Schaepman. De heer Steenhoff
heeft onder en van dr. Schaepman den vollen
doop gekregen. Wij allen waardeeren zijn jour
nalistiek werk, zijn rusteloozen arbeid, maar
niet minder zyn persoon. Hy is een man van
eenvoud, van onzelfzuchtigheid, bezield met de
meest edele gevoelens, die wy ons kunnen den
ken."
In zijn rusthuis te Baam zal de heer Steen
hoff morgen zijn 75sten verjaardag vieren. Ve
len zullen het op prijs stellen, hem hun geluk-
wenschen aan te bieden.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft den
Zeereerw. Zeergel. Heer J. J. A. Starrenburg
benoemd tot directeur der Congregatie der Ar
me Zusters van het Goddelijk Kind „De voor
zienigheid" te Amsterdam en tot rector van het
Gesticht de Voorzienigheid en van het R.K.
Jongensweeshuis te Amsterdam.
Sinds 18 Augustus 1934 was hij sub-regent
van het Seminarie Hageveld te Heemstede.
2526 Jan. Jonge arbeiders uit alle parochies.
14 Febr. Schinnen, Wylré, Schin op'Geul,
Maasbracht, Linne, Epen.
9—11 Pete. Bocholtz, Amby, Heugem, Eysoen,
Grónsveld.
1518 Febr. Kerkrade, St. Pietersrada.
22—96 Febr. Maastricht,
