Bij den wederopbouw van Rhenen
2&H t&ans mo\ de. toekomst
E.R.K.
I
In
De inlevering van oude
batterijen
DONDERDAG 16 JANUARI 1941
LEVENSVERZEKERING-MIJ.
te Nijmegen
bewogen tijden een rustig bezit!
■Kil
De achtervolging in de
Fifth Avenue
'Aandacht gevraagd voor de
unieke ligging en voor den
Cunera-toren
Waaraan de stad bovenal haar
bekoring ontleent
Wat een uitgangspunt
kan bieden
Er kan een fout zijn
Twee pleinen als centra
van U en de Uwen,
door middel van een
polis der
Eerste indrukken uiterst gunstig
MAARZOO
NIET ZOO
Nog groote mogelijkheden
Om
RIJKSMESSE IN LEIPZIG
Huldiging nagedachtenis
Cath. van Rennes
Comité van voorbereiding
gevormd
Wegaanleg in Noord-Brabant
Nationale wedstrijden voor
amateurs te Krommenie
Geheime distilleerderij te Veghel
Winlerhulp Nederland:
geefi niei alleen, offert oók
werkelijk.
WIJ LUISTEREN NAAR.
Vrijdag 17 Januari
Hoe de roovers onschadelijk
werden gemaakt
Chauffeur vrijgesproken
PERSONEELE BELASTING
OP MOTORRIJTUIGEN
Speciale aanwijzingen van de
K.N.A.C.
Nederland is rijk aan stedeschoon, maar
wy bezitten weinig steden als Rhenen. waar
de niveauverschillen den rijkdom van dit
stedeschoon nog komen vergrooten, al mo
gen die verschillen ook naar buitenlandsche
begrippen heel gering zijn.
Daar komt bij, dat de monumentale Cu
nera-toren over het totale niveau-verschil
blyft domineeren.
Deze twee gedachten dienen ter inleiding van
een artikel, dat Ir. C. Pouderoyen b.i. gepubli
ceerd heeft in het Tijdschrift voor Volkshuis
vesting en Stedebouw en dat hij betitelde: „Plan
voor den wederopbouw van Rhenen."
De schrijver gaat uit van de veronderstelling,
dat Rhenen, hoewel in het kader van den ge-
heelen wederopbouw gezien een zeer bescheiden
geval, toch in de belangstelling van elK recht
geaard Nederlander een bijzondere plaats in
neemt. In het begin van dit artikel stelt de
schrijver vast, dat in deze publicatie geen vol
ledigheid wordt nagestreefd; de bedoeling is uit
sluitend, de vormgeving van het stedebouwkun
dig plan te behandelen.
Aangezien wij reeds meermalen uit bovenbe
doeld tijdschrift artikelen of gedachten over
namen, welke in het raam van den wederop
bouw aanspraak mogen maken op de algemeene
belangstelling, meenen wij goed te doen, ook
thans aandacht te schenken aan dit weliswaar
„bescheiden geval", omdat het in de harten van
ieder goed Nederlander thans een heel bijzon
dere plaats heeft gekregen.
Rhenen zoo stelt de schrijver vast vraagt
hl de eerste plaats de aandacht voor zijn unieke
ligging; in de eerste plaats voor den Cunera-
toren.
Dit beroemde, fraaie voorbeeld van gothische
architectuur is opgebloeid uit de vereenng van
de H. Cunera. Rhenen was n.l. langen tijd (zoo
als onze lezers wel zullen weten. Redactie) een
welvarend bedevaartplaatsje. De toren nu be-
heerscht het stadsbeeld volkomen. Hetzij men
van den Oost- of van den Westkant de stad
nadert, plotseling rijst de toren voor ons op in
de as van den weg en houdt den blik gevangen,
tot wij aan den rand van het stadje zijn aange
komen. Eenmaal binnen de muren, draaien wij
er met een wijden boog omheen, waarbij wij
meerdere malen de gelegenheid hebben, den
toren als beëindiging van schilderachtige straat
jes en hellende steegjes te bewonderen. Maar
van den overkant van den Rijn gezien, Kunnen
wij pas goed opmerken, hoe de toren de spil
is van het geheele stadje, hoe de huisjes er
omheen gegroepeerd liggen en hoe tenslotte het
geheel ligt aangevleid en geborgen in de omva-
mende beschutting van den beboschten heuvel
rug.
Behalve toren en kerk is Rhenen niet bijzon
der rijk aan meesterwerken uit de bloeiperiode
van de bouwkunst, maar er zijn toch enkele
voorbeelden van heel eenvoudige, maar gave ar
chitectuur. Vooral de achterkanten van de be
bouwing hebben veelal een groote bekoring
Op de Vischmarkt staat het aardige waag-
gebouwtje en twee forsche gevels vormden eens
het front van het voormalige raadhuis.
Het zou mooi zijn, wanneer dit gebouw weer
zijn oorspronkelijke bestemming zou kunnen
krijgen, te meer waar het een zoo geëigende
plaats in het stadsplan inneemt.
Vanaf dien toren is duidelijk te zien, dat
Rhenen zijn bekoring vooral en in de eerste
plaats ontleent aan zuiver stedebouwkundig
schoon, aan de gevoeligheid van de lijnen van
het straatbeloop, aan de overgangen van stra
ten naar pleinen, de oplossing van de niveau
verschillen er.e. in dien zin kunnen wij spre
ken van een stedebouwkundig monument, even
goed als men bij belangrijke bouwwerken van
een architectonisch monument kan spreken.
Voortgaande betoogt schrijver, dat aan een
stad een toeteekenis moet worden toegekend,
die ver uitgaat boven de som van alle monu
menten zonder meer. De stedebouw bevat een
geheimzinnig element, dat nauwelijks gedefi
nieerd kan worden, maar dat in staat is alle
onderdeelen samen te voegen en samen te bin
den tot iets, dat op een hooger niveau staat, tot
iets van een andere orde.
Wanneer wij nu een menscheljjk maaksel
moeten uitbreiden, moet dit steeds langs een
wetmatigen weg geschieden. Er moet rekening
gehouden worden met, wat genoemd kan wor
den, de immanente vormgedachte, die er aan
ten grondslag ligt.
Een goed bouwwerk laat zich altijd bevredi
gend uitbreiden, mits dit op een organische
wijze gebeurt.
Zoo'n groeibeginsel is ook aanwezig in een
goed stadsplan. Hierdoor is het mogelijk, dat
een goede stad kan worden uitgebreid, of weer
opgebouwd van een geheele of gedeeltelijke
verwoesting', zonder dat de specifieke kenmer
ken van die stad verloren zullen gaan. Het
blijft wezenlijk dezelfde stad, met haar eigen
sfeer en karakter.
Nu is makkelijk in te zien, dat, waar uit
breiding bij een bouwwerk betrekkelijk tot
de uitzonderingen behoort, de uitfcreidir.g
van een stad een normaal verschijnsel is.
Een stad blijft veel meer de mogelijkheid
tot verandering, vernieuwing of uitbreiding
In zich houden en moet dit ook behouden.
Het is er eigen aan. Maar daarom kan een
■tad ook makkelijk grondig bedorven worden
door een onoordeelkundige verandering, ver-
naeuwing of uitbreiding.
Daarom is het des te meer te betreuren, dat
onze wet wel de architectonische monumenten
beschermt, maar dat zy het begrip stedebouw
kundig monument nog niet kent.
Wij loopen groot gevaar, wanneer deze be
scherming niet tjjdig ter hand wordt genomen,
in de naaste toekomst nog meer van ons tra
ditioneel stedeschoon in versneld tempo te zien
verminderen of hier en daar zelfs geheel ver
loren te zien gaan.
Wü zijn nu van het Rhenen, zooals het was,
toegekomen aan het Rhenen, zooals het nu is,
nadat de stormen van 10 Mei over dit stille
stadje zijn heengegaan. En het is helaas niet
onbeschadigd uit de stormen te voorschijn ge
treden. Het heeft zwaar geleden.
Naar verhouding beteekent deze verwoesting
voor Rhenen evenveel als de verwoesting van
Rotterdam voor de Rotterdammers.
Rhenen moet weer worden opgebouwd, dus
is het zaak eerst al datgene zorgvuldig te ver
zamelen, wat ons een uitgangspunt kan bieden
by het ontwerpen van het nieuwe plan.
Daar zyn allereerst toren en kerk, die gelukkig
ggggagsl zijn gebleven; beide weliswaar .zeer
gehavend, maar toch niet onherstelbaar. Aan
ae herstelling wordt reeds gewerkt.
Toren en kerk danken hun behoud aan het
feit, dat zü in de schil gelegen zyn. De kern
van de stad is volledig vernietigd, maar de schil
is biyven bestaan en die schil biedt ons in
zyn aanzetten van steegjes en straten vele
waardevolle punten om aan te breien.
Hierdoor ligt het plan, wat zijn hoofdzaken
betreft, eigeniyk volkomen vast en ligt het 001-
spronkeiyke plan er tevens min of meer in
besloten.
Twee elementen zyn in het nieuwe plan sterk
veranderd: het wereldiyk centrum en het gees-
teiyk centrum. En als derde hebben wy ons
beyverd om aan de oude kern weer een gave
begrenzing te geven.
Met Rijkswaterstaat werd overleg gepleegd
of de Ryksweg om Rhenen heen, of door de
stad gevoerd zou worden. Er is tot hot laatste
besloten, waarbij de Rykswaterstaat een voor
waarde stelde omtrent de minimum-breedte van
17 m. Dat is volgens schryver toe te juichen.
Door dergeiyke omleggingen wordt de „situatie"
van het stadje bedreigd; het wordt afgesne
den van zyn omgeving. Zoowel aan de Noord
en de Zuidzyde zou het betreurenswaardige ge
volgen hebben gehad.
Dikwüls doet een te groote voorzichtigheid of
een verkapte angst voor een dergelijke verande
ring terugschrikken. Toch is het juister onze
steden te veranderen en te vernieuwen, zoodat
zy aan de huidige eischen van gebruik voldoen,
dan uit een overdreven piëteit datgene wat wij
willen behouden angstvallig los te weken uit
het leven en tot een museumstuk te degradeeren.
Men moet hierbij echter één ding niet ver
geten, dat deze nieuwe eischen redelijk moeten
zyn, dat zy in een behooriyke verhouding moe
ten staan tot andere in belangrijkheid en waar
de daarboven uitgaande factoren.
Zonder overdryving kan men zeggen dat, wan
neer men met een goed oud stadsplan te doen
heeft en er een zekere wanverhouding zou ont
staan by het invoegen van het nieuwe in het
oude, er biykbaar ergens een fout moet schuilen
en dat die fout moet liggen in het buitenspo
rige van het nieuwe.
Het is ook heel niet onaannemeiyk, dat de
eischen, die door het moderne verkeer gesteld
worden, sterk worden overdreven. Wy hebben In
de vorige eeuwen en in het begin van deze eeuw
meerdere dergelijke overdrijvingen meegemaakt,
waarvan men steeds is moeten terugkomen. De
Ryksweg is door de kern heen gevoerd, maar
niet zonder meer. Er is naar gestreefd om in
het hart van de stad een verbreeding te bewerk
stelligen, welke het uitsluitend dynamische aan
den doorgaanden weg ontneemt. Er blijft daar
door, naast den weg, een passief deel over, dat
gebruikt kan worden voor het plaatsen van een
muziektent of wat kramen, voor het houden
van markten, eventueel op drukke dagen voor
parkeeren etc., kortom een ruimte, waarin het
leven van het stadje zich kan concentreeren.
Deze ruimte was voor 'n groot gedeelte bepaald
door den gedeelteiyk gespaarden Noordeiyken
hollen wand en door 'n garage en bankgebouwtje,
welke aan de Zuidzijde gespaard bleven. Zooveel
mogeiyk is getracht lange holle wanden te ver
mijden. Om zich van de nieuwe ruimte een
duidelijke voorstelling te maken, moet men be
seffen, dat er tusschen het begin en het eindê
een hoogteverschil bestaat van 6 M.
Het is niet mogelijk, om van het begin tot het
einde door de stad heen te kijken.
Draagt het eerste plein, als symbool van
het cultureele leven in het stadje, een uit
gesproken dynamisch karakter, zoo zal het
tweede, waar het geesteiyk leven zich meer
zal concentreeren, een meer statisch ka
rakter moeten bezitten. Aldus betoogt de
schryver, die dan verder gaat:
Daarom ligt hier de vrijwel vierkante vorm
voor de hand. Het kerkplein was eigeniyk in
het oude plan nimmer aan voltooiing toegeko
men. In het Zuiden en Oosten vond het een
gave begrenzing, welke in het nieuwe plan
dankbaar werd aanvaard.
Maar In het N. en vooral in het W. was het
slecht gesteld.
Wij zyn nu in de gelegenheid, dit tekort aan
te vullen en een waardiger omgeving aan dit
belangi üke monument te schenkenDe
nieuwe wanden van het plein zyn rustig en
lang gedacht, immers de kerk zelf is zeer be
scheiden van afmetingen, in het büzonder wat
de hoogte betreft.
Wellicht bestaat in de toekomst de mogelijk
heid, het pand naast het Waaggebouw weg te
breken en een inniger verband aan te bren
gen tusschen Kerkplein en Vischmarkt. Dit
zou tevens aan de vrye ligging van het kerk
koor ten goede komen.
Als derde Is er naar gestreefd de grens van
de oude kern weer wat „op te halen". Aan de
Noordzyde Is deze mooi bewaard gebleven in
een plantsoen. Aan de Zuidzyde is zy wel biy-
ven bestaan en van buitenaf nog duidelijk te
onderkennen, maar van binnenuit is zij ontoe-
gankeiyk geworden.
Daarom is nu op het braakliggend terrein in
den Z.O.-hoek een bebouwing geprojecteerd van
goede woonhuizen. Zoo ontstaat langs den stads
muur een fraaie, breede wandelweg, van waar
uit een prachtig uitzicht over de rivier en de
Betuwe te genieten valt. Door de bebouwing
zal het „water-ftont" worden verlengd. De kerk
komt minder in een dooden hoek te liggen. De
toren krygt een waardige inleiding.
De wandeling rondom de oude stadskern zal
voltooid kunnen worden met den aanleg van
een wandelpad langs den voet van den stads
muur aan de Zuid- en Oostzijde.
Na nog enkele ondergeschikte veranderingen
te hebben aangestipt sluit de schrijver zyn
artikel als volgt:
Het plan is uit veler samenwerking tot stand
gekomen. Direct na den oorlog heeft de pro
vincie Utrecht eigen herstelbureaux opgericht
en de leider van het herstelbureau voor Rhenen,
architect J. B. v. d. Haar, had reeds veel lof
felijk werk verricht, vóór mü gevraagd werd aan
dit plan myn medewerking te verleenen.
Bovendien zijn door de bemoeienissen van ir.
P. K. v. Meurs, inspecteur voor de volkshuis
vesting in de provincie Utrecht, onder wiens
leiding deze herstelbureaux stonden, vele goede
ideeën in het plan verwerkt.
Dit is het tiende gedeelte van den voorraad aardappelen, die dagelijks gebruikt
wordt in den Centralen Keuken aan den Haarlemmerweg te Amsterdam voor de
voedselverstrekking aan de bevolking, (Foto Pax-Holland)
Kool en groenten worden machinaal ges neden in den Centralen Keuken aan den
Haarlemmerweg te Amsterdam, die de duizenden porties eten dagelijks bereidt
voor de vele gegadigden .(Foto Pax-Holland).
De honoraire vertegenwoordigingen van het
Relchsmesseamt in Leipzig zyn hier te lande
opnieuw vermeerderd, door de benoeming van
de heeren P. M. de Bruyn, te 's-Hertogenbosch,
en Jac. Merison, te Goes. Het aantal oedraagt
thans 12 en tydens een op 14 Januari in Am
sterdam gehouden vergadering is de installatie
van de nieuwbenoemden geschied door den heer
C Frauendorf, directeur van het Bureau van
het. Reichsmesseamt voor Nederland.
Gedurende deze byeenkomst zyn tevens alle
maatregelen ten gerieve van de Neder! andsche
bezoekers der Voorjaars-Messe (27 Maart)
besproken, zooals het inlasschen van extra trei
nen heen en terug, de door de Duitsche auto
riteiten ook nu toegestane bepalingen ter ver-
gemakkelijking van de reis, zulks in verband
met de pas- en douaneformaliteiten, het devie-
zenverkeer, enz.
De Duitsche Spoorwegen verleenen c'itmaal
wederom aan hen, die zich van tevoren van
retourbiljetten voorzien, een reductie /an 60 pet
voor het traject van de grens naar Leipzig vice
versa. Op het Nederlandsche gedeelte geldt de
gebruikeiyke vermindering voor reizigers met de
extra-treinen. Zooals tot dusver blijkt, is de be
langstelling in Nederland voor deze Messe zeer
bevredigend.
Tot de deelnemers behooren 22 vreemde sta
ten (o.a. Iran, Italië, Nederland, Roemenië,
Rusland en Zweden), waarvan 18 naties met
collectieve tentoonstellingen en 4 met inzendin
gen van afzonderiyke exposanten. De groep voor
voedings- en genotmiddelen ls wegens de vele
aanmeldingen met een étage vergroot. Hoewel
er geen afzonderiyke Technische en Bouwvak-
Messe is, zullen toch materialen en benoodigd-
heden ten dienste van de Industrie, bouwstof
fen en kachels aanwezig zyn. Verder is er als
„Technische Sonderschau" de afdeeling voor
foto, kino en optiek. De Meubel-Messe omvat
voor export bestemde meubelen, rietmeubelen,
meubelbeslag, fineerbladen, enz. Aan de groote
modeschow zal worden deelgenomen door het
„Haus der Mode" in Weenen, de „Staatliche
Modeschule" in Plauen en verschillende fabri
kanten.
Aanstonds na het overlyden van Catharina
van Rennes is bij velen de wensch opgekomen
dat in Utrecht op eenigerlei zichtbare wijze de
herinnering levendig zal worden gehouden aan
de begaafde kunstenares, die daar vyftig jaren
lang als onvolprezen paedagoge prachtig werk
heeft verricht en er haar pittige, treffende lied
jes, cantates en zooveel ander schoons heeft
gecomponeerd. Zeker zullen vele van haar echt
Nederlandsche scheppingen nog zeer lang tel
kens van de torens weerklinken en overal In
den lande, vooral door de jeugd, worden gezon
gen, maar daarnaast zou toch een ander duur
zaam aandenken aan haar buitengewone figuur
en haar edel, vruchtdragend levenswerk on
getwijfeld in den geest zijn van haar tallooze
dankbare oud-leerlingen en den ruimen kring
der haar bewonderende vrienden.
Er heeft zich een comité gevormd, dat meent
aan veler gevoelens vorm te geven, door de
tot stand koming van eenig gedenkteeken te
harer eere te pogen te bevorderen. Het heeft daar-
by allereerst het oog op het plaatsen van een
gedenksteen of -plaat in den gevel van een dei
Utrechtsche huizen, waar zij gewoond en ge
arbeid heeft, doch wellicht kunnen nog andere
denkbeelden verwezenlijkt worden.
Het comité vraagt daarby gesteund door
een gezaghebbend comité van aanbeveling
aan allen, die van haar onvolprezen, onverge-
teiyke lessen hebben geprofiteerd of van haar
zeer bijzondere persoonlijkheid mochten leeren.
aan allen, die nog steeds van haar keur van
composities genieten, voor het hun ongetwijfeld
sympathieke doel een büdrage te willen afzon
deren en die, liefst vóór 1 Februari, toe te zen
den aan mej. M. L. Marcus, Archimedesstraal
31, gironummer 292151, 's-Gravenhage.
Zoodra het comité een inzicht heeft in het
geen met de binnengekomen gaven kan worden
bereikt, zal het in staat zün aan de plannen
vasten vorm te geven, waarna het die in bree-
den kring bekend hoopt te maken.
Het comité bestaat uit:
Dr. J. P. Pockema Andreae, Bilthoven; mevr.
J. E. HeestermanVerbeet, Amsterdam; mej.
A. D. Lens, Utrecht; mej. M. L. Marcus, 's-Gra
venhage, penningmeesteresse; O. Onnen,
Utrecht; mevr. M. Rinkelde Vos, Utrecht; mej
C. O. Voöte, Hilversum; mevr. J.M.Bolkestein—
Kraft, Utrecht, secretaresse. Het corresponden
tie-adres is Nieuwe Gracht 41, Utrecht.
In het comité van aanbeveling hebben o.m
zitting:
Jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch Ridder van Ro
senthal, commissaris der provincie Utrecht; mr
dr. G. A. W. ter Pelkwyk, burgemeester van
ütrecht; prof. dr. Willem Mengelberg, dirigent
Concertgebouw-orkest, Amsterdam en dr. Joh.
Wagenaar, toonkunstenaar, 's-Gravenhage.
De hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat
in de directie Noord-Brabant heeft aanbesteed
het maken van de aardebaan met bykomende
werken, ten behoeve van het gedeelte van den
weg no. 63 van het Rojkswegenplan 1939 (Breda-)
Tilburg-Eindhoven tusschen de Koningshoeven
te Tilburg en de kruising met den provincialen
weg Tilburg-Best onder Moergestel. Laagste
inschryvers waren: J. G. van Oord te Utrecht
en Mar. J. van Oord te Werkendam 339.400.
Eenigen tyd geleden heeft het Departement
van Handel, Nyverheid en Scheepvaart ln een
aarjtal publicaties een oproep gericht tot net
Nederlandsche publiek om vrywillig een oude
droge battery in te leveren by aankoop van een
nieuwe. Aanleiding tot dezen oproep was hei
feit, dat enkele bestanddeelen van z.g. dro.e
batteryen (w.o. het zeer belangrijke bruinsteen)
niet meer worden ingevoerd en er dus zonder
maatregelen vroeg of laat geen batteryen
meer verkrygbaar zouden zyn. Waar men er ln
Nederland op schitterende wyze in geslaagd is
om, heUrij oude, uitreputte batteryen te regen e-
reeren, hetzy de bestanddeelen van een uitge
putte battery zoo te bewerken, dat zy weer
dienst kunnen doen in een nieuwe, is het dus
van groot belang, dat iedereen, die een nieuwe
battery koopt, zijn oude inlevert. Dit werd dan
ook op zeer suggestieve wyze naar voren ge
bracht in de bedoelde publicaties in de adver
tentiekolommen van talryke dag- en weekbla
den.
Daar er natmiriyk aan alle zijden groote
belangstelling bestaat voor het resultaat var
dezen oproep, die, doordat hy slechts aanspoort
tot vrywillige medewerking, dus vrijwel nieuw ls
in zyn soort, heeft men zich zoowel uit krin
gen van particulieren als van winkeliers en in
dustrie tot de betreffende Nederlandsche in
stanties gewend. Uit de verstrekte inlichtingen
kan worden opgemaakt, dat de eerste lndruu-
ken uiterst gunstig zyn. Het ïykt er nu reeas
op, dat het Nederlandsche publiek over het al
gemeen zeer goed heeft begrepen, dat gebrek
aan batterijen rampspoedige gevolgen zou
hebben in tijden als deze en reeds zijn groote'
partijen bruinsteen uit oude batterijen op weg
naar de fabrieken om straks weer dienst te
doen in splinternieuwe, levenskrachtige batte
rijen. Wel wordt er nadrukkeiyk od gewezen,
dat dit voorloopige oordeel slechts gebaseerd is
op de allereerste resultaten van deze oproeper
omdat eerst van een succes gesproken kan wor
den, wanneer wij gezameniyk en voortoureno
onze oude batteryen biyven inleveren. Eerst
dan zullen wy het groote gevaar van de diep-,
ondoordringbare duisternis gekeerd hebben.
Men voorkome bü de verzerding van de oud.,
platte batterijen, dat de contactstrips elkaar
raken. Men bulge de korte strip naar buiter
om, anders wordt de batterij geheel onbruik
baar voor herbewerking. (Zie teekening).
Wanneer op dezen wen voortgegaan wordt,
dan wil dat dus bovendien zeggen, dat het
Rijksbureau voor Chemische Producten geer
dwingende maatregelen hoeft te nemen. Het is
iedereen duideiyk, dat in dit laatste geval net
koopen en verkoopen van batteryen veel stroe
ver zou gaan, om nog niet te spreken van het
omvangryke administratieve werk, dat daaraan
voor vele categorieën en vooral voor den
winkelier zou vastzitten. Men heeft dan ook
nu reeds algemeen het gevoel, dat het Neder
landsche publiek dit inziet en dat de resultaten
dei naaste toekomst, die van het oogemblik
hoe gunstig ook nog in de schaduw zullen
zetten.
De ysclub „Nova Zembla" te Krommenie
heeft voor Zondag a.s. nationale wedstrijden
uitgeschreven voor amateurs over afstanden van
500, 1500 en 3000 Meter, welke worden verreden
onder de reglementen van den K. N. S B.
Hoofdprijs van deze wedstryden, welke des mid
dags 1 uur beginnen, is de wisselbeker van No
va Zembla, welke vorig jaar werd gewonnen
door Jan Roos, terwyi Akerboom uit Bergen
voor de eerste maal in 1989 winnaar was.
Wellicht zullen deze wedstryden aangegre
pen worden als revanche van de Nederlandsche
kampioenschappen. 4
Het gerechtshof heeft in hooger bercep be
handeld de strafzaak tegen H. P. te Waalre
en J. M. te Eindhoven, béiden in hooger be
roep van een vonnis der rechtbank te 's-Her-
togenbosch, waarby zy veroordeeld werden
resp. tot vier en tot vijf maanden gevangenis
straf, wegens het heimelyk voorhanden hebben
van een distilleertoestel en een hoeveelheid
gedistilleerd op 5 April van het vorige jaar te
Veghel. Tegen P. werd geëischt twee maanden
gevangenisstraf en f 400 boete en tegen J. M.
twee maanden gevangenisstraf en f 500 boete.
Het gerechtshof zal arrest wijzen 27 Januari
HILVERSUM I, 415 M.
Nederlandsen programma
AVRO
8.00 Gramofoonmuziek, 8.308.45 Nieuws-
bencüten ANP, 10.15 Gramoioomnuziek,
10.35 Orgelconcert en zang, 11.«10 Cyclus
„De schilders van het Honandsche land
schap", 11.35 Amabllé-sextet, 12.0012.10
Gramofoonmuziek, 12.30 Gramofoonmuziek.
12.45 fhfcuws- en economische berichten
ANP. 1.00 AVRO-Amusementsorkest en gra
mofoonmuziek, 2 00 Disco-variété. 3.00
Cyclus „Vrouwenberoepen in Nederland
3 25 Omroeporkest, 4.15—4.35 Report: ge.
5.00 Gramofoonmuziek 5 10 Uit Berlijn:
..Gruss aus der Heimat", programma voor
de Duitsche Weermacht, 6.00 Cyclus „Sp-n
en lichamelijke opvoeding" 6.15 De Speel
lieden en gramofoonmuziek, 6 45 Actuee.e
reportage of cramofoonmuziek, 7.00 Econo
mische vragen van oen dag ANP, 7.15 Gra
mofoonmuziek. 8.00 Nieuwsberichten ANP
8.15 Gramofoonmuziek. 8 45 Puszta-orkest,
9.10 Declamatie 9.20 Omroeporkest en so
list. 10.0010.15 Nieuwsberichten ANP en
6lulting.
HILVERSUM II. 301.5 M.
NOTV
8.15 Gewyde muziek (gr.pl.), 8J0Nieuws
berichten ANP, 8.45 Gramofoonmuziek.
10.15 Gewijde muziek (opn.j, 1100 Gramo
foonmuziek, 11.15 Celeste-ensemble en
gramofoonmuziek 13.15 Reportage ol mu
ziek. 12.45 Nieuws, en economische berich
ten ANP. 1.00 Celesta-ensembie en gramo
foonmuziek, 1.45 Gramofoonmuziek. 2.15
Zang met pianobegeleldmg en gramofoon
muziek, 3.00 Hobo, piano en gramofoonmu
ziek. 4.15 Gramofoonmuziek, 5.15 Nieuws-,
economische en beursberichten ANP, 5.35
Clavecymbelvoordracht. 6.00 NCRV-orkest.
6.45 Actueele reportage of gramofoonmu-
tlek, 7.007 15 Economische vragen van den
dag ANP cn sluiting.
United Press meldt uit New York aan haar
bladen:
De schietparty tusschen de politie en een
groep bandieten, die plaats vond ln ae New
Yorksche binnenstad, speelde zich af ln de
onmiddellijke nabyheid van het groott Em
pire State Building aan de Fifth Avenue. Dui
zenden menschen, die in de omgeving aan het
winkelen waren, werden er door in een paniek
gebracht.
De roovers waren, nadat zy een kasioopei
gedood hadden en hem het geld hadden af
genomen dat hy in verscheidene kantcren in
de omgeving moest bezorgen, de straat opge
rend. zy sprongen in een op de Fifth Avenue
staande taxi. Toen de chauffeur volgens hun
meening niet hard genoeg reed schoten zy hem
eenvoudig neer, waarop zy de taxi verlieten,
en in verschillende richtingen uiteerrencLn.
Een der misdadigers geraakte in een revolver
gevecht met een verkeersagent. Door een kogel
getroffen stortte hij neer, doch toen de agent
by hem neerknielde, richtte de gewonde zyn
revolver en doodde den agent. Andere oende-
leden vluchtten van de straat en renden, door
politie achtervolgd, en onder voortdurend schie
ten, door het gebouw Woolworth en een ander
groot warenhuis op Fifth Avenue Terwyi zy
zich met dreigend uitgestoken revolvers een weg
baanden door het gedrang der koopers. stoven
dezen onder woest angstgeschreeuw uiteen en
zochten beschutting achter de toonbanken. Een
der misdadigers werd in Woolworth House door
politieagenten omsingeld en met den greep van
een pistool door een der agenten bewusteloos
geslagen.
De jacht heeft den dood van een politie
beambte en van een burger tot gevolg gehad.
Een bandiet en nog een burger werd?n gewen a
Het door de roovers buitgemaakte geld werd
op de vlucht weggeworpen en ging biykbaar
verloren.
De Bredasche rechtbank heeft uitspraak ge
daan in de zaak tegen een 51-jarigen vertegen
woordiger uit Loosduinen, die 13 Augustus jJ.
met zyn auto te Bergen op Zoom een aantal
ongelukken veroorzaakte, tengevolge waarvar.
drie kinderen op slag werden gedood, terwijl
een vierde zoo ernstig gewond werd, dat het
korten tyd later overleed.
Aan verdachte was ten laste gelegd, dat de
droevige serie ongevallen was te wyten aan zyri
roekeloos, onachtzaam en ondeskundig rijden.
Er werd in deze zaak een aantal desa una gsn
als getuige gehoord, doch zy konden geen ver
klaring geven voor de capriolen, die de auto
van verdachte heeft gemaakt.
De Officier van Justitie aeide in zijn requi
sitoir, dat het niet ontdekt is, wat er e.gen,ijk
is gebeurd. Hy achtte de schuld van verdachte
daarom niet bewezen en vroeg vryspraak.
De rechtbank vereenigde zich met dezen eisch
en sprak verdachte van het ten laste gelegde
vrij.
De OA.C. verzoekt opneming win het vol
gende:
Wil men teruggave verkrygen van de Perso-
neele Belasting 1941 voor opgelegde motorrij
tuigen, dan dient men zulks vóór 20 Januari
a.s. schriftelijk aan te vragen aan den Inspec
teur der Directe Belastingen. De restitutie
wordt slechts Verleend, indien de houder ge
durende het geheele belasting-(kalender) jaar
niet met het voertuig op den openbaren weg
heeft gereden en overigens niet na afschaffing
van het voertuig in dat belastingjaar weer een
ander motorrytuig aanschaft. Het opgelegde
voertuig wordt gedemonteerd dan wel verze
geld volgens aanwyzingen van den inspecteur.
In verband met eventueele vorderingen van
deze opgelegde motorrytuigen, wyst de K. N.
A. C. nadrukkelijk op de volgende aanwijzin
gen. Het niet nakomen daarvan kan tot gevolg
hebben, dat de teruggave der belasting niet
wordt verleend:
1. Indien het motorrytuig werd gevorderd
vóór 15 Januari: het voertuig niet op beschrij-
vingsbiljet der belasting vérmeiden. Men isnj.
alleen belastingplichtig, indien men het voer
tuig op 15 Januari houdt.
2. Indien het motorrytuig wordt gevorderd
tusschen 15 en 20 Januari:
a) het voertuig op beschryvingsbiljet ver
melden, ook al is de vordering geschied vóórdat
het beschrijvingsbiljet wordt verzonden.
b) Verzegeling (resp. demontage) van het
voertuig verzoeken aan den Inspecteur Vóór
20 Januari, ook al is het voeertuig reeds ge
vorderd, vóórdat het verzoek wordt verzonuen.
Uit dit laatste verzoek moet n.l. blyken, dat
men niet voornemens was, het voertuig in 1941
te gebruiken;
c) van de afschaffing (vordering) binnen zes
weken mededeeling doen aan den Inspecteur.
By vordering van het opgelegde motorrytuig
in het hier genoemde tydvak zal men op vol
ledige teruggave van belasting mogen rekenen
(dus ook over de geheele maand Januari), wan
neer men in het belastingjaar geen ander mo
torrytuig aanschaft. Indien de Inspecteur af-
wijzend zoude beschikken, wende men zich tot
het departement van Financiën. Men beware
zorgvuldig de oproepingsbriefjes voor de vor
dering als bewysstukken.
3. Indien het motorrytuig wordt gevorderd
tusschen 20 Januari en het einde van het be
lastingjaar;
a) telefonisch of schrifteiyk aan den Inspec
teur ontzegeling vragen, resp. ontheffing van
den demontageplicht;
b) indien het voertuig op de vorderingsplaats
tenslotte niet wordt aangekocht en dus weer
bij den houder terugkeert: direct opnieuw ver
zegeling (resp. demontage) vragen by den In
specteur;
c) na de vordering, binnen zes weken mede
deeling doen aan den Inspecteur van de af
schaffing (vordering).
Ook by vordering in het hier genoemde tijd
vak zal men op volledige teruggave van be
lasting mogen rekenen (ook over dex maand
waarin de vordering plaats vond)wanneer
men in het belastingjaar geen ander motor
rijtuig aanschaft en men op tyd (d.wi vóór
20 Januari) teruggave heeft verzocht.
Bij afwijzende beschikking van den Inspec
teur wende men zich tot het Departement van
Financiën onder overlegging van de oproe
pingsbriefjes voor de vordering.
