Een grondlegger van Twente's
textielindustrie
1
Pi|^
HM
Thomas Ainsworth stierf
honderd jaar geleden
mm:, m
Kerkdijk leven
Oud-pastoor W. Gloerich f
WOENSDAG 22 JANUARI 1941
„Geef mij één weefgetouw met
snelspoel en het maken van
calicots op groote schaal
kan beginnen"
Sinds eeuwen werd in
Twente geweven
Thomas Ainsworth, naar een pastel-
teekening in de Twentsche Oudheidkamer
(foto Brusse).
ir i
„Een man, wiens fantasie verre
mogelijkheden nabij zag"
WIJ TIIGJE OP
Oproep tot bekeeringsactie
voor Friesland
VARKENSVLEESCH IN
SCHUILKELDER
DOODELIJKE AANRIJDING
BOERDERIJBRAND
LIJK GEVONDEN
WEER EEN INSPECTEUR
VAN HET ZUIVELWEZEN
Bakkersknecht verdwenen
R. K. Ned. Bond van Wasch-
industrieelen
Limb. Land- en Tuin-
bouwbond
Ir. dr. W. Droesen tot voorzitter
gekozen
Verkiezing voorzitter
wMmM
DE BENDE DER PEREN
PLUKKERS OP 'T MATJE
Van een schuit vol banden
BOLLENVELDEN IN
VRIEZENVEEN
J WIJ LUISTEREN NAAR,
Donderdag 23 Januari
Een brave dief
HET VLAGINCIDENT VAN
SAN FRANCISCO
13 Februari a.s. is het 100 jaren geleden,
dat op 4ö-jarigen leeftijd, na een welbe
steed leven, op den huize „De Eversberg"
te Nijverdal, Thomas Ainsworth overleed.
Eenige dagen later kreeg hij op het kerkhof
van Goor zijn laatste rustplaats.
Aan Thomas Ainsworth dankt Twtente de
populariseering van de snelspoel, waardoor
een driemaal grootere productie werd be
reikt dan bij de oude wijze van weven.
De naam van Thomas Ainsworth zal
naast dien van de gebroeders Van Lochem,
de grondleggers der Twentsche katoen
industrie, in de geschiedenis der textiel
industrie steeds met eere genoemd blijven.
Thomas Ainsworth was de zoon van een der
grootste katoenfabrikanten uit Lancashire in
Engeland. Hij was 22 December 1795 te Bolton
geboren en ging, omdat zijn vader in finan-
cieele moeilijkheden was geraakt, in 1815 naai
Frankrijk om een geschikten werkkring te zoe
ken. Na eenige jaren keerde hij naar zijn
vaderland terug, waarna hij zich, door den
beroemden John Cockerill daartoe aangezocht,
in 1827 in België vestigde en wel eerst te Gent.
later te Brussel. Bij het uitbreken van het op
roer in 1830 week hij uit naar Rotterdam, waar
hij in kennis kwam met de heeren Van Gelder
en Schouten, papierfabrikanten te Wormerveer.
die hij gedurende eenige jaren met zijn veel
zijdige kennis van industrie- en handelszaken
ter zijde stond.
In den zomer van 1832 ondernam AinsWorth
om de Duitsche industrie te leeren kennen een
studiereis naar de Rijnprovincie. Zijn route
leidde over Twente, waar hij kennis maakte
met Willem de Clerq. eersten secretaris, later
een der directeuren van de Nederlandsche Han-
del-MaatschappijHet was juist in dien tijd,
dat, tengevolge van de afscheiding van België
de belangstelling voor de textielindustrie in ons
land toenam. Toen Noord- en Zuid-Nederland
neg één waren, was Gent het knooppunt voo:
den handel, vanwaar de NHM., opgericht in
1824, de katoenen goederen, die zij van hier
betrok, in steeds grootere hoeveelheden naar
Java exporteerde. Na de afscheiding van België
was zij genoodzaakt een nieuw centrum te zoe
ken en Thomas Ainsworth wist De Clerq, dia
voor dit doel in Twente vertoefde te overtui
gen, dat de Twentsche textielindustrie, mits naar
zijn inzichten gereorganiseerd, alle voorwaarden
voor een behoorlijke exportnijverheid in zich
borg. „Geef mij één weefgetouw met snelspoel,'
zei Aiuawjftb, ,on het ir.a'rep van calicots
(witte katoenen goederen) op groote schaal kar
beginnen." De uitkomst heeft bewezen dat de
geniale man goed had gezien. Twente leverde
reeds in 1835 het overgroote deel der 200.003
stukken katoen, die ons land toen uitvoerde, en
de snelspoel had zich ingeburgerd.
De eenvoudige Twentsche bevolking verstond
het weven sinds onheuglijke tijden, alleen de
nieuwe hulpmiddelen ontbraken nog. In 1333
stichtte de N. H. M. een weefschool te Goor,
onder leiding van Ainsworth. Jong en oud leer
de daar weven met de Er.gelsche snelspoel. Dat
ging heel wat vlugger: de oude weefstoelen
maakten 40 slagen per minuut, maar nu wer
den er 140 in denzelfden tijd gemaakt. De spoel
behoefde nu niet meer door de eene hand van
links en door de andere van rechts te worden
doorgestoken, maar werd door het trekken aan
een touwt je, zweepje genoemd, met groote vaar
digheid heen en weer door den ketting ge
jaagd. Behalve in Goor werden successievelijk
ook in Holten, Enter en Diepenheim weefscho
len opgericht.
Ainsworth bleef zich in Twente wijden aan
de verdere ontwikkeling der textielindustrie.
Met juisten blik koos hij voor den Bouw van
een factory; waar de N. H. M. haar goederen in
ontvangst nam, de plek, waar Nijverdal ont
stond, dat later zou uitgroeien tot een nieuw
middelpunt van textielnijverheid. Rusteloos
werkte hij. Zoo trachtte hii de kwijnende lin
nenindustrie door verbeterde werkwijzen toi
nieuw leven te wekken. De stadsarmenfabnek
te Oldenzaal werd gereorganiseerd en hiel
leidde hij den overgang der zakkenvervaardi-
ging van de hede, d. i. vlasafval, op de jute
Ook wenschte hij maatschappelijk te
werken op directer wijze dan door het be
vorderen der incjustrieele ontwikkeling.
Hiertoe werkte hij een plan uit tot oprich
ting eener .Maatschappij van Nijverheid".
Deze zou de wevende bevolking betere wo
ningen verschaffen, elk net ruimte v~—
eenige getouwen en met een stuk grond.
Volgens hem zouden deze woningen niet
duurder behoeven te kosten dan 1000.—.
De bewoners zouden de huren voldoen door
een korting van tien oent op elk stuk cali-
cot, dat zij weefden.
Tevens wenschte hij ter bestrijding der welig
tierende gedwongen winkelnering winkels op te
richten, om den arbeider goedkoop te kunnen
Een handweefgetouw, dat gebruikt werd,
vóórdat Thomas Ainsworth de snelspoel
in Twente invoerde. Op den voorgrond
een snelspoel, die na 1832 een omkeer
bracht in de Twentsche katoenindustrie
(foto Brusse)
voorzien in zijn dagelijksche behoeften. De
bewoners dezer huizen, tevens klanten van den
winkel, zouden vooral zijn lieden uit volkrijke
steden, die naar Twente zouden worden over
gebracht. 70.000.— als werkkapitaal om „ge-
heele families. welke thans in ellende gedom
peld en zonder stand zijn, gelukkig te maken."
achtte hij voldoende om met 62 gezinnen te be
ginnen. In hetzelfde ontwerp bepleit hij ook
reeds het vestigen eener Industrieschool en hei
aanleggen van een tuin ter voorlichting op het
gebied van land- en tuinbouw.
De producten der school zouden moeten ver
kocht worden „onder de bescherming en be
gunstiging der echtgenooten van die menschen-
vrienden, welke dit plan bevorderlijk waren ge
weest; tenminste zouden deze dames worden
verzocht, om die goederen aan derzelver
vriendinnen aan te bevelen."
Ook voor ontginningen en voor het verbeteren
van het varkens- en het schapenras had hij
aandacht. Dit laatste in verband met de wolin
dustrie, waarheen ook zijn belangstelling uit
ging. „Een man met een omvangrijke technische
kennis en een ontzaglijke werkkracht en activi
teit, wiens fantasie verre mogelijkheden nabij
zag. een heilzaam tegenwicht naast de oud-
vaderlandsche bedachtzaamheid," aldus teekent
dr. A. Blonk in een zijner geschriften over de
ontwikkeling der Twentsche textielnijverheid
de figuur van Thomas Ainsworth. Van hem
schijnt ook afkomstig een plan tot droogmaking
van de Haarlemmermeer.
Een zakenman was Ainsworth echter niet; dit
verklaart ook de weinig gunstige financieele
uitkomsten zijner ondernemingen. Nauwkeurig
heid bezat hij in onvoldoende mate, waardoor
b.v. berekeningen in zijn rapporten niet altijd
overtuigend zijn. (dr. J. A. P. G. Boot in zijn
werk „De Twentsche Katoennijverheid 1930-"73)
Hij was een plannenmaker, die de technische
kundigheden bezat voor de verwezenlijking van
vele zijner ontwerpen. Technische kennis was
juist het zwakke punt in de toenmalige Twent
sche nijverheid, en door deze wetenschap heeft
Ainsworth's werk veel vooruitgang mogelijk
gemaakt.
Niet ouder dan 45 jaar was hij, toen in 1841
een plotselinge dood een einde maakte aan- dit
welbestede leven. Voor een niet gering deel
heeft hij medegewerkt tot de opkomst van een
der belangrijkste industriestreken van ons land,
Te Goor is Ainsworth begraven; de woorden
van dankbaarheid op zijn graftombe, houden
zijn herinnering levendig. Drie kwart eeuw na
zijn verscheiden huldigde men in Enschede de
zen tweeden grondvester van Twente's textiel
nijverheid door aan het stadspark in het
woningen-complex op Pathmos den naam te
geven van Thomas Ainsworth-Park.
Het aardig uitgegeven boekje, dat ons uit
Drachten werd toegezonden, verdient ook om
den inhoud de volle aandacht. Het wordt aan
geboden aan alle katholieken van Nederland
door de Paters Minderbroeders, die sinds 1933
te Drachten, midden in de Friesche diaspora,
een bescheiden klooster bewonen, dat als apo
logetische centrale voor een groot gebied dienst
doet. Over hun werken vertelt dit boekje in
aangenamen vorm, terwijl tevens alle katholie
ken worden aangespoord deel te nemen aan een
hulpactie, die ten doel heeft mede de kerste
ning van Friesland te bevorderen. „Wij tiigje
op troch doarpen en stêdden" (Wij trekken op
door dorpen en steden) is het slagwoord dezer
actie, waarvan het succes daarmee in overeen
stemming moge blijken te zijn.
Een kleine aanmerking moeten we maken
by pag. 34, waar gesproken wordt over de
ondernomen hulpactie voor minder bemiddelden
te Drachten. De schrijver motiveert deze o.m.
met de woorden: „zyn wij niet als de missiona
rissen, die in andere werelddeelen toenadering
zoeken met wilden en koppensnellers door spie
geltjes, kralen en gekleurde plaatjes?" De be
doeling van deze uitlating zal wel goed zyn,
maar de vorm waarin ze werd gegoten geeft
blijk van weinig tact. Vooral niet-katholieken
zullen zich hieraan kunnen ergeren, en te
recht! Overigens echter veel lof voor dit boek
je, dat aan belangstellenden kosteloos wordt
toegezonden en hopeiyk zijn naam terecht zal
dragen.
M. B.
Onder de gemeente Horst (L.) deed de crisis-
contröledienst huiszoeking bij een landbouwer
te Eikelenbosch. Het onderzoek had echter geen
resultaat. De ambtenaren breidden daarna hun
onderzoek uit tot de woning van den buurman,
die op grondgebied van de gemeente Meerlo
woont. N^dat ook hier het onderzoek aanvan
kelijk zonder succes bleek, bracht men nog een
bezoek aan den schuilkelder, enkelen hon
derden meters verder gelegen. Hier ontdekten
de ambtenaren een partij clandestien geslacht
varkensvleesch, aan den landbouwer uit Horst
toebehoorde.
Maandagavond tegen zeven uur is de heer
B., komende uit den winkel van den heer J.
nabij 't stationsemplacement van Eist, door een
vrachtauto, bestuurd door den expediteur KI.
uit Eist, gegrepen. De man werd ernstig ge
wond en moest naar het Sint-Lidwinazieken-
huis te Eemmel worden overgebracht, waar hy
aan de bekomen verwondingen is o\"erleden.
Een ernstige brand heeft gewoed in de boe
renhoeve van den heer Th. Teeuwen, gelegen
nabij den Rijksweg te Bergen (L.). Door den
grooten voorraad stroo verbreidde het vuur zich
snel. Ook de stallingen stonden weldra in lichter
laaie. Het kranig ingrypen der buren voorkwam
echter dat het vee omkwam. Het woongedeelte
van de hoeve wist men eveneens te behouden.
Verzekering dekt de schade.
Dinsdagmiddag heeft men te Muiden het
stoffeiyk overschot van den vermisten heer
C. G. Wesselman te Weesp, in de fortgracht,
in de onmiddellijke nabijheid van het genie
sluisje aan de Weesperstraat opgehaald. Per
brancard is het voorloopig naar het lyken-
huisje te Muiden overgebracht, danwaar het
naar Weesp zou worden vervoerd.
De Vijfde Afdeeling van de directie van den
Landbouw is gesplitst in twee afdeelingen, te
we en een afdeeling voor veeteeltaangelegenhe
den Afdeeling V, en een voor zuivelaangelegen-
heden Afdeeling VIII, aan het hoofd van wel
ke afdeelingen zullen optreden respectievelijk
de inspecteur van het Veeteeltwezen ir. H. G.
A. Leignes Bakhoven en de inspecteur van het
Zuivelwezen dr. ir. P. N. Boekei.
De 20-jarige J. Peeters uit Helden (L.), die
als bakkersknecht werkzaam was te Tegelcn,
wordt sedert verleden week Donderdag vermist.
Dien dag Is hy in den avond van Tegelen naar
Helden gegaan-, om een middenstandscursus bij
te wonen. Hij is echter niet in Helden aange
komen en ook niet in Tegelen teruggekeerd.
Wel is hy in de buurt van Helden gezien in
gezelschap van twee vreemdelingen. Het drie
tal is het laatst aan de Neersche brug over het
afwateringskanaal gezien. P. had zyn rijwiel
bij zich.
Ter gelegenheid van het zilveren jubileum
van dezen bond zal Zaterdag 25 Januari van
2 tot 4 uur een receptie worden gehouden in
het Jaarbeurs-restaurant te Utrecht. Het hoofd
bestuurslid, de secretaris en oprichter van den
ibond, de heer J. Kamerbeek, herdenkt te
vens zijn 25-jarig ambtsjubileum.
In het nieuwe Landbouwhuis te Roermond
werd Dinsdag, zooals reeds gemeld, de groote
vierjaarhjksche bondsvergadering van den
L.L.T.B. gehouden ter verkiezing van een nieu
wen voorzitter en kringvoorzitter. Het was de
eerste bondsvergadering die sinds 1939 gehou
den werd. In zijn openingswoord herdacht do
heer P. Diederen, nu voorzitter, den overleden
bondsvoorzitter wijlen den heer Th. Verheggen.
Hij roemde hem als een pionier der boeren-
organisatie met groote verdiensten zoowtel op
nationaal als provinciaal terrein.
Dan verwelkomde de voorzitter tal van ge-
noodigden, waaronder de directies der C.R.E.
van den Z.N.Z., de rijks- en bondsconsulenten,
de hoofden der bondsinstellingen, de groep
voorzitsters van den Boerinnenbond en de
kringvoorzitters der Jonge Boeren, benevens
tal van geestelijke en technische adviseurs. De
verkiezing der kringvoorzitters had tot resul
taat dat gekozen werden in den kring Maas
tricht M. Hermens, Ambijkring Meerssen, G.
Corten, Beek; kring Gulpen, W. Heinen; kring
Heerlen, P. Debije; kring Sittard, P. Diederen;
kring Roermond, H. Joosten; kring Weert, G
Peeters; kring Venlo, H. Heinen; kring Horst
v. Maris; kring Gennep, J. Göbbels.
De heer ir. Royackers, leider van den voor
lichtingsdienst, heeft een en ander verteld
over de Slachtveecentrale, over den voorlich
tingsdienst en de standsorganisatie van den
boer in Limburg. Deze functionneert opperbest,
zoodat men geen behoefte heeft aan nieuw
lichters, die zich vroeger practisch niet om den
boer bekommerden.
De heer Albers van het departement var.
Sociale Zaken vroeg de medewerking van den
Bond bij het plaatsen van jongens en meisjes
uit de groote steden op het platteland. Ook
verleden jaar heeft men dat gedaan. Het doel
is stad en land dichter by elkander te brengen
en de eenheid van ons volk en de samenwer
king tusschen de verschillende groepen te be
vorderen.
Dan had de verkiezing van den bondsvoor
zitter plaats. Candidaat gesteld waren de hee
ren P. Diederen en ir. dr. W. Droesen. De heer
Diederen wenschte echter geen stemmen op
zich uitgebracht te zien. Uitgebracht werden
414 stemmen, waarvan 363 op dr. Droesen, die
dus met groote meerderheid gekozen was.
Dr. Droesen dankte voor het in hem gestelde
vertrouwen en hoopte in de gelegenheid te zijn
den boer naar betere tijden te mogen leiden.
Verder betoogde spr., dat de bond en zijn in
stellingen uitstekend zijn toegerust voor den
nieuwen tijd, niet alleen op vaktechnisch, maar
ook op sociaal en cultureel gebied. Niet voor
niets staat de Nederlandsche landbouw in
Europa aan de spits. Men wil met den nieuwen
tijd, zoover dat kan, mee, maar met behoud van
onze christeiyke cultuur. (Applaus).
Aan het jaarverslag ontleenen we het vol
gende:
Het aantal afdeelingen bedraagt 179 met een
ledental van 16.818. Ter 'ontwikkeling van de
leden wferden 182 cursussen gegeven op vak
technisch gebied.
In 164 afdeelingen bestond een Jonge Boeren-
en Tuindersvereeniging met totaal 5.755 leder
en in 127 afdeelingen een Boerinnenbond met
7.770 leden. Voorts bestaat in 82 plaatsen in
Limburg een comité van samenwerking tus
schen de verschillende standen. 92 afdeelingen
zyn aangesloten by Fonds ter bestrijding van
T.B.C. en tot hulp aan de leden.
In 163 afdeelingen is een afdeeling van de
Hagelverzekering, in 167 een van de Boeren-
en Tuinders-Onderlinge en in 169 een van de
Brandverzekering. De aan- en verkoopvereeni-
ging „Landbouwbelang" zette aan voederarti
kelen enz. in een jaar om 153.924.607 K.G. ter
waarde van 7.640.123.10.
Al moge het waar zijn, dat wat in het vat zit, niet verzuurt, de Amsterdammers, die
Dinsdagmiddag het buitenkansje genoten, dat een van een auto gevallen vat gratis
wijn verschafte, hebben, het zekere voor het onzekere genomen en kwamen met de
meest zonderlinge voorwerpen hun drinklust voldoen. Hierboven het drinkfestijn
in de Nieuwe Nieuwstraat te Amsterdam. Wat een klein gaatje al niet vermag!
BI] apothekers en drogisten In verpakkingen ven
10, 30 en 60 tabletten.
Het was by den Alkmaarschen politie
rechter, mr. J. Krabbe, op een zeker oogen-
biik een zeldzame vertooning. Zeven jon
gens uit Opperdoes van 15 tot 19 jaar (van wie
twee verstek lieten gaan) stoffeerden het matje
der verdachten, omdat zy uit een boomgaard
van een bejaarden Opperdoezer peren hadden
gestolen. In normale omstandigheden zouden
deze knapen misschien met een pak rammel
voor hun baldadigheid beloond zyn, maar in
Opperdoes schynt 't leegrooven van boomgaar
den aan de orde van den dag te zyn in den
zomer en in het byzonder een paar van de
gesnapte knapen hingen voortdurend den bel
hamel uit. En daarom had men in Opperdoes
besloten tot krassere maatregelen over te gaan
en de justitie er eens aan te pas te brengen.
Het merkwaardige in dit geval was, dat niet de
bestolene zelf de zaak aan het rollen had ge
maakt, doch zijn buren, die het nu mooi ge
noeg vonden.
De aanvoerder bij de plundering van den
perelaar was een 15-jarige jongen, die in den
boom was geklommen en de peren er had af
geschud, zoodat de anderen ze slechts voor het
oprapen hadden.
De heer J. Wiggers, reclasseerlngsambtenaar,
deed over sommige van de knapen, met name
over de twee oudsten die er niet waren
en over den 15-jarigen aanvoerder, een minder
mooi boekje open. Brutaal, ongezeggelijk en on
verschillig waren ze. De oudste had nogal veel
zakgeld en kwam reeds veel In café's. Behalve
voor dezen oudste, waaraan weinig meer was
te doen, adviseerde de heer Wiggers tot een
geldboete, met daarby onder toezicht stelling
van den op één na oudste en van den jongen
aanvoerder
De officier, mr. De Bruijnes Tack, zei, dat
streng tegen de knapen moest worden opgetre
den, want gewoonlijk komen van pere stelen
ergere dingen voort. Hij vorderde tegen den 15-
jarigen V. de aanvoerder 20,of twee
weken tuchtschool en plaatsing onder toezicht,
tegen den eveneens 15-jarigen K. 10,of een
week tuchtschool, tegen den 18-jarigen R. 25
of 20 dagen hechtenis, tegen den 19-jarigen C.
Z. 10 dagen gevangenisstraf, tegen den 16-
jarigen A. R. 10,— of een week tucht
school, tegen den 16-jarigen K. V. 15,
of twee weken tuchtschool en tegen den 16-ja
rigen K. Z. 15,— of twee weken tuchtschool.
Na een pleidooi van tnr. A. V. J. Leesberg
Jr., die meende, dat het meer een kwestie van
kwajongensstreken was dan van misdadigheid
en die, hoewel straf noodzakelijk vindende, cle
mentie vroeg, veroordeelde de rechter de hier
geroemde knapen tot respectievelyk f 15 of
twee weken tuchtschool en plaatsing onder
toezicht, f 5 of 1 week, f 12 of 6 dagen hech
tenis en plaatsing onder toezicht, f 12 of 6
dagen, f 5 of 1 week, f 5 of 1 week en f 7.50
of 1 week.
Een vroegere inwoner van Winkel, thans
wonende te Haarlem en van beroep melkcon-
troleur hoewel in de gereohitelyke stukken
voor schipper uitgemaakt werd er van be
schuldigd, dat hij zonder vervoersvengunning
met een motorvlet 61 oude autobanden van
Schagen naar Alkmaar had vervoerd. Als ge-
woonlyk stond in de dagvaarding, dat „ver
dachte opeettelyk, zonder' gebruik te maken
van de vereischte vergunning" enz.
Deze verdachte kwam aanstonds op de prop
pen met de bewering, dat hij heelemaal niet
opzettelijk die autobanden zonder vergunning
had vervoerd.
Waarop de rechter met het gebruikelyk on
geloof in zijn stem, vroeg, of verdachte het
soms per vergissing had gedaan.
Prompt kwam het antwoord: zeker, by ver
gissing.
De rechter keek ongeloovie, maar toen kwam
het verhaal los. Verdachte's vader zou van den
heer B. te Schagen een motorschuit overne
men, maar alvorens de koop gesloten zou wor
den, moest de schuit eerst in Alkmaar op de
helling om gekeurd te worden. B., die zeer vee:
oude autobanden bezat en verhandelde, ge
bruikte de schuit, die wel zes jaar lang voor
den wal had gelegen, als opslagplaats van oude
banden. Toen men de schuit naar Alkmaar zou
varen, kwamen de banden in het geding, maai
B. zei toen tot verdachte en diens broer, die
beiden de schuit weg zouden brengen, dat die
banden er zoolang maar in moesten blijven
liggen. Later zou dat met den vader van ver
dachte wel geregeld worden. Men ving dus te
varen aan,, maar onder Oudorp raakte de
schuit lek, zoodat een ganschen nacht gepompt
moest worden. Bij het oponthoud werden een
paar banden gestolen. De schippers wendden
zich tot de politie, die de daders inderdaad
wist te vatten, maar die toen tövens vaststel
de, dat het vervoerbewijs ontbrak.
De rechter vond dat alles goed en wel, maar
men mocht nu eenmaal geen banden zonder
vergunning vervoeren.
Daarop zei verdachte weer, dat hy niet naar
Alkmaar was gevaren om banden te vervoeren,
maar om een schuit weg te brengen.
De officier constateerde heel nuchter dat het
bewijs van het misdrijf was geleverd. Hy vor
derde 30,— of twintig dagen en verbeurdver
klaring van de banden.
De verdediger, dr. mr. Buiskool uit Schagen,
stelde de vraag, of er inderdaad aangenomen
mocht worden, dat er geen vervoerbewys was.
B„ die een zeer groote expeditieonderneming
had, verhandelde en vervoerde veel banden en
het was alleszins aannemelijk, dat de banden
in kwestie onder de algemeene vervoersvergun-
ning vielen, die B. gehad moet hebben. Men wist
dat echter niet, omdat B. een paar dagen na
het avontuur met de schuit, door een verkeers
ongeluk was overleden. Uit de ingewikkelde na
latenschap was het bewijs nog niet te voorschijn
gekomen
Vast stond volgens pleiter, dat er bij ver
dachte geen opzet voorzat om banden te ver
voeren. Het ging om de schuit. Men kon hoog
stens spreken van een verplaatsing van een
bandenpakhuis, en B., de eigenaar, was ge
rechtigd banden in voorraad te hebben. Daarbij
kwam nog, dat verdachte eigenlijk met de heele
zaak niets te maken had. Hij was meegevaren
en omdat hij de oudste op de schuit was, kreeg
hij het proces-verbaal. Hoe te goeder trouw
men wel was, bleek ook uit het feit, dat de twee
broers den diefstal van de banden by de politie
onmiddellijk gingen aangeven. Dat zou men
anders wel gelaten hebben.
Pleiter vroeg vrijspraak, omdat men hoog
stens mocht aannemen dat hier sprake was van
een sehulddelct, niet .van een opzettelijk mis
drijf, en een schulddelict was niet ten laste
gelegd. Subsidiair vroeg pleiter de uiterste cle
mentie.
De rechter zei, nadat er nog wat gedebatteerd
was, volgende week Maandag schriftelijk vonnis
te zullen wyzen.
Gedurende de laatste jaren werden aan den
Paterswal, den weg, die vanaf het Oosteinde in
Noordelyke richting loopt naar de Vriezen-
veensche wyk, groote complexen gronden ver
kocht en ontgonnen.
Een der grootste ontginners, die hiertoe het
initiatief nam, was wel de heer E. Prins, die
aldaar ook een flinke boerderij stichtte, die
ongeveer 37 h.a. besloeg, waarbij later nog weer
verschillende complexen werden aangekocht.
De harde straatweg, waarin de vroegere Pa
terswal is herschapen, heeft deae gronden voor
de wereld geopend. In vroeger jaren groeide
hier niet anders dan heide en bente op de
groote stukken hoogveen, die eindeloos zich
uitstrekten in deze oorden. Na de ontginning
zyn deze gronden in vruchtbare cultuurgronden
herschapen, geschikt voor den verbouw van
aardappels, rogge en andere gewassen. Maar
niet iedereen zou gedacht hebben, dat deze
eronden ook zeer geschikt zijn voor den ver
bouw van bloembollen.
Alhoewel de gronden zeer zwaar moeten wor
den bemest bloembollen vragen van s'ikstof,
kali en fasforzuur ongeveer een dubbele hoe
veelheid van normale gevallen Is toch
proefondervindelijk vastgesteld, dat de bloem
bollencultuur op dalgrond zeer goed loonend kan
zijn.
De heer P. Prinsen heeft het besluit geno
men en in het najaar van 1940 zyn op een
terrein, dat ongeveer 2j^ ha. groot is, bloem
bollen utgezet. Gepoot worden tulpen, nar
cissen en crocussen en als de oogst lukt, zal
HILVERSUM I, 415 M.
Nederlandsch programma
KRO
8.00 Wij beginnen den dag, 8.30 Nieuws
berichten ANP, 8.45 Gramofoonmuziek,
10.00 KRO-orkest, 10.45 Gramofoonmuziek,
11.30 Godsdienstig halluurtje, 12.00 Gramo
foonmuziek, 12.15 KRO-Melodisten en
solist, 12.45 Nieuws- en economische be
richten ANP, 1.00 Gramofoonmuziek, 1.15
KRO-Melodisten en solist, 2.00 Orgelcon
cert, 2.45 KRO-orkest, 3.30 Gamofoonmu-
ziek, 3.45 De Kamermuziekspelers, 4.30
Ziekenpraatje, 4.45 Gramofoonmuziek, 5.15
Nieuws-, economische en beursberichten
ANP, 5.30 Lezing „Vorming van de rijpe
re Jeugd: Terug naar de natuur", 5.45 Gra
mofoonmuziek, 6.00 Cabaretprogramma,
6.45 Actueele reportage of gramofoonmu
ziek, 7.00 Vragen van den dag (ANP), 7.15
Gramofoonmuziek, 7.45 Gramofoonmuziek,
8.00 Nieuwsberichten ANP, 8.15 KRO-Ka-
merorkest (opn.), 8.45 Eugen Wolf en zijn
solisten, 9.40 Wij sluiten den dag, 10.00—
10.15 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
HILVERSUM II, 301 M.
AVRO
8.00 Gramofoonmuziek. 8.30 Nieuwsbe
richten ANP, 8.45 Gramofoonmuziek, 10.15
Orgelspel (gr.pl.), 10.30 Omroeporkest, ca.
10.50 en 11.25 Declamatie, 12.15 AVRO-
Amusementsorkest, 12.45 Nieuws- en econo
mische berichten ANP, 1.00 AVRO-Amuse-
mentsorkest, 1.30 Cyclus „Groote Nederlan
ders", 1.35 AVRO-Musette-ensemble en so
liste (opn.). 2.15 AVRO-Aeolian-orkest, 3.00
Causerie „Nuttig en noodig", 3.10 Zang
met pianobegeleiding, 3.30 „Anna Pav-
lona", causeTie met gramofoonmuziek. 4.15
Sylvestre-trio, 5.15 Nieuws-, economische
en beursberichten ANP, 5.30 Puszta-orkest,
6.00 Orgelspel, 6.16 Cyclus „Sport en licha
melijke opvoeding"', 6.30 Orgelspel, 6.45 Ac
tueele reportage of gramofoonmuziek, 7.00
7.15 Persoverzicht voor binnen- en bui
tenland (ANP), sluiting.
Na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten
der Stervenden overleed Dinsdagavond in het
St. Bernardusgesticht té Losser de Zeereer-
waarde heer W. F. Gloerich, oud-pastoor van
de St. Plechelmusparochie te Deumingen.
Ruim dertig jaren was Z. Eerw. pastoor te
Deurningen. Na in 1935 zyn emeritaat verkre
gen te hebben, bracht hij zijn laatste levens
jaren, waarin hij een wankele gezondheid ge
noot, te Losser door.
Oud-pastoor Gloerich werd op 10 Augustus
1858 te Hasselt geboren en bereikte dus den
ouderdom van 82 jaar.
inl het komend voorjaar hier een schitterend
bloembollenveld misschien veler aandacht trek
ken.
We maken ons sterk, dat verschillende per
somen uit Vriezenveen en deomgeving, die niet
in de gelegenheid waren tot nog toe, om eens een
bezoek te brengen aan de bioembollenvelden in
de geestgronden in de kuststreek, met zeer veel
vieugde, het Vrièzenveensche bloembollenveld
zullen bezoeken.
Het zal voor de bezoekers van de vroegere
wildernis in deze streek een geweldige ver-
andere aanblik zijn.
Voor de Alkmaarsche Rechtbank stond Dins
dag terecht de 18-jarige grondwerker B. uit
Den Helder, thans opgesloten in het huis van
bewaring te Alkmaar.
Hij had, toen hij na een bezoek aan een ken
nis, v. d. H. geheeten, een verkeerde jas aan
trok bij het weggaan, een portefeuille, w%arin
162 zat en een loonzakje met 29.50 en welke
zaken zich in de verkeerde jas bevonden, weg
genomen. Het geld behoorde aan v. d. H.
De jongeman bekende, maar zei onmiddellijk
tegen den president, Mr. Baron Tuyll van
Serooskerken, dat hy het geld direct had te
ruggegeven. Waarop de president riep: Ho, ho,
knaap, wacht eens even. Dat geld is, toen de
politie kwam, door je kostjuffrouw in de kast
van je kamer gevonden en door de politie in
beslag genomen. En toen heb je met een royaal
gebaar gezegd, dat v. d. H. het terug mocht
hebben. Ik zou maar niet zoo braaf doen, want
dat ben je niet. Je bent al meer met de justi
tie in aanraking geweest.
Verdachte: Eén keer maar.
President: O, is dat niet voldoende? Er is
overigens genoeg aan je gedokterd.
Verdachte beweerde vervolgens, dat het we)
goed met hem ging, als hi.i thuis was, maar
dat hy, door de verleiding van de groote men
schen, waar hij in Den Helder mee omging en
die veel naar café's gingen, weer op het ver
keerde pad was geraakt.
De president: Hoeveel verdiende je?
Verdachte: Negen-en-twintig vyftig. Ik gal
twaalf gulden kostgeld.
President: Dan had je toch zat genoeg?
Verdachte: Ja.
De reclasseeringsambtenaar, de heer J. Wig
gers, zei, dat verdachte het altyd een beetjo
mooi voor wil stellen. Hy is een moeilijk ge va!
met niet al te beste geestelyke vermogens er
wat over het paard getild door zyn kennissen
omdat hij nogal goed muziek kan maken. Ver
dachte had veel goede Waarschuwingen gehad,
ook van zyn kostjuffrouw en van verleiding
door anderen is geen sprake geweest. Aan den
anderen kant heeft de Joodsche gezinsvoogdij
niet voldoende contact met den jongen gehad
Getuige adviseerde, nu voorwaardelyke ver
oordeeling niet meer mcgelijk is, verdachte in
de jeugdgevangenis te plaatsen.
De Officier, Mr. de Brueys Tack, vorderde
1 jaar gevangenisstraf, door te brengen in de
jeugdgevangenis.
De verdediger, Mr. F. Zeiler uit Bergen, vroeg
verdachte zoo weinig mogelijk de dupe te laten
worden van de nieuwe bepalingen op de voor
waardelijke veroordeelingen. Hy refereerde
zich overigens aan het oordeel van de recht
bank.
Uitspraak over 14 dagen.
WASHINGTON, 22 Jan. (D.NB.) De
minister van Buitenlandsche Zaken, Huil,
heeft Dinsdag den tekst gepubliceerd van
de Duitsche protestnota in verband met het
vlagincident in San Francisco. In zijn ant
woord gaf Huil uitdrukking aan het leed
wezen der regeering van de Vereenigde
Staten over het incident en deelde mede,
dat hij stappen had genomen, opdat de
bevoegde instanties der Amerikaansche
regeering terstond een onderzoek instellen
zullen. Na dit onderzoek zal hy opnieuw
contact zoeken met de Duitsche ambassade.
Naar verder wordt bericht, heeft- het depar-
tement van marine bekend gemaakt, dat d6
twee matrozen, die de vlag van het Duitsche
Consulaat te San Francisco naar beneden haal
den, ontslagen zijn uit het marine-ziekenhuis,
waarheen zij waren overgebracht tot onderzoek
naar hun geestvermogens, aldus meldt Unite-
Press i&an haar bladen.
