m
Oude batterijen leveren nieuwe
Verstopping regelmatige stoel
gang regelt men vlug zonder kramp of pijn met
Mijnhardt's Laxeerlabletten
UI
Belgische wielrenners
toch
in één
bond
DINSDAG 28 JANUARI 1941
PAUL HUF'S VIJFTIGSTE
VERJAARDAG
Een kwarteeuw tooneelspeler
en voordrachtkunstenaar
URK BOUWT AAN ZIJN
TOEKOMST
Kerkelijk leven
Pastoor J. v. d. Muysenbergh
BENOEMINGEN
DE VIERDAAGSGHE TE
ANTWERPEN
mmm
Ons land mist een klassiek
répertoire
Raadhuis wordt verbouwd en
uitgebreid
VEEBOEKJE ONJUIST
INGEVULD
Overtredingen rond een fraudu
leuze slachting
Academische examens
Bescherm U
bijtijds door
'fianflmrin-pas tiufs
Plechtige uitvaart en begrafenis
In het Aartsbisdom
Mère Marie Berchmans f
Rijksminister dr. Goebbels ontving in zijn departement te Berlijn de
Nederlandsche kunstenaars en journalistendie een reis door Duitschland
maken. (Foto Scherl)
WIELRENNEN
Geen splitsing tusschen Vlamingen
en Walen
Achttien koppels aan den start
Ontsmetting van spinaziezaad
Ter voorkoming van valschen
meeldauw of „wolf"
Zal de vrijwillige 4 pCt. Staats-
leening slagen?
WIJ LUISTEREN NAAR.
Woensdag 29 Januari
Belangrijke uitvinding van twee
Hagenaars
Zinkbesparing
Uitkomst voor slecht-
hoorenden
Het Westlandsche
stookseizoen
En de steenkolen-voorziening
r
-
Tooneeljubilea plegen niet tot de zeldzaam
heden te Dehooren. Maar als Paul Huf 50 jaar
wordt en dan tevens het feit herdenkt, dat hij
gedurende 25 jaar als tooneellist en voordracht
kunstenaar is opgtreden, dan achten wij een
dubbele aanleiding tot herdenken aanwezig.
De circulaire, die dezer dagen van Laren,
Huf's residentie, is uitgegeven, zegt zeker niet
te veel: dat vrienden en bewonderaars van de
zen bekenden tooneelspeler en voordrachtkun
stenaar gaarne de gelegenheid zullen aangrij
pen „om hem eens openlijk hun erkentelijk
heid te betuigen voor het vele schoone en be
langrijke, dat hfj hun te genieten heeft ge
geven."
In zijn artistieke woning met een biblio
theek vol literatuur van drama en tooneel, over
kunst en vol van poëzie, hebben wij met Paul
Huf van gedachten gewisseld over de kwart
eeuw, die nu voor hem wordt afgesloten en
waarin het tooneel in ons land grooter aan
dacht van de massa heeft getrokken.
Vijf en twintig jaar geleden wij herinner
den Paul Huf er aan is ook de Katholieke
dagbladpers meer aandacht aan het vaderiand-
sche tooneel gaan wijden. Zij wierp zich toen
op met aanvankelijk moreel-critische, later ook
artistieke voorlichting. En gelukkig zijn wij nu
reeds zoover gevorderd, dat wel de meeste
theaterbezoekrs die beoordeeling zijn gaan
beschouwen als een verplichting,, welke hun
blad heeft na te komen
Intusschen heeft Paul Hilf in oude jubileum
uitgaven teruggevonden, dat „De Tijd" de eer
ste Katholieke krant was, die een. tooneelre-
censent naar den schouwburg zond. Het was
onze collega J. P. Kenens.
Hoe heb je, als uitvoerend kunstenaar, ge
staan tegenover de perscritiek? was onze vraag
En Huf citeerde het oude gezegde: la critique,
c'est un monsieur! Waarbij hij het slechts jam
mer vond, dat het publiek zich te veel stoort
aan het oordeel van den enkeling.
Bijvoorbeeld?
Wel; de critiek op een stuk als St. Joanne
destijds was zooal niet vernietigend, dan toch
fn elk geval niet geanimeerd. Maar dat stuk
moest worden doorgespeeld, omdat er geen an
der op stapel stond. En nu was het aan dit
feit te danken, dat het bezoekend publiek, in
tegenstelling met de pers-critiek. de opvoerin
gen voortreffelijk ging vinden: na enkele leege
zalen, ontstond plotseling een run, zoodat wel
honderd opvoeringen noodig waren. Iets derge
lijks was het geval met „De dienstknecht in
huis' en „Het Chineesche Landhuis"; naast
„Boefje' bereikten deze stukken wel het hoogste
aantal vertooningen.
Duidelijker kon volgens Huf niet worden
aangetoond, dat alleen de critiek, uit het op
recht gemoed voortgekomen, graadmeter is.
Wy konden daarin niet volledig instemmen,
natuurlyk.
Paul Huf had ook eigen ervaring in een re
cent geval. Voor honderd procent overtuigd van
de gewetensvolle beoordeeling, die de groote
pers over zijn voordrachten „Ons Volk" in het
Amsterdamsche Concertgebouw had gegeven,
heeft toch het publiek geen notitie genomen
van den inhoud der strenge critieken, zoodat
de voordracht drie maal moest worden her
haald en steeds voot een enthousiast gestemd
auditorium.
Wij vonden toch ,dat de toneelbezoeker met
een niet-gefundeerd oordeel zich menigmaal
Wijzer waant dan den recensent met al diens
ervaring en inzicht.
Herinnerend aan enkele nieuwe ^tukken, die
r*u het tconeel-repertoire in ons land zuller.
verrijken, meenden wij desondanks te moeten
Wijzen op het manco, dat wij vooral in deze
oorlogsche dagen met hun uitsluiting van nieu
wen import, ondervinden. Kijk maar eens, wat
de beroepsgezelschappen thans brengen, zoo
lokten wij Paul Huf in een bepaalde richting.
En hij ging daar grif op in.
Het is te betreuren, aldus onze gastheer, dat
het in Nederland blijkbaar niet mogelijk was
voor de belangrijkste gezelschappen, door de ja
ren heen 'n klassiek repertoir op te bouwen.
In andere landen werd regelmatig, zij het niet
in serie, teruggegrepen op Shakespeare Mo
lière en op andere vaderlandsche klassieken
Als in ons land eens 'n klassiek stuk wordt op
gevoerd, moet dat, wat men noemt, worden „uit-
gemelkt" en als het dan zijn maximaal aantal
opvoeringen heeft bereikt, dan is het voor vele
Volgende seizoenen.... uitgekeken. Dan zal geen
tooneeldireeteur het wagen er opnieuw mee te
komen
Maar Verkade en Royaards dan in hun
dagen?
Ja, die kwamen gaarne terug met Hamlet
en Macbeth, met „Driekoningavond" en met
„Naar het U lijkt". En vergeet vooral niet de
jaarlijksche herhaling van Vondels „Gys-
breght"! Het behoort volgens Huf tot den op-
Voedingsplicht van ouders, hun kinderen deze
stukken te laten zien.
Wij knoopten hierbij aan het tooneel voor
Scholieren, dat evenmin kan teruggrijpen op
«en standaard-repertoire.
Paul Huf vond, dat het instituut jeugdvoor
stellingen niet vólkomen effect zal softeeren,
Zoolang er een zeer tijdelijke belangstelling be
staat voor een slechts tijdelijk in de belang
stelling staand toor.eelstuk.
Maar dan kwam hij terug op den klassieken
Voorraad, waarin het tooneel jaarlijks zou moe
ten kunnen grijpen. De diepere oorzaak van
het tekort ligt volgens hem in het fatale, dat
Wij in ons land geen eigen klassiek, tegelyx
Speelbaar repertoir bezitten.
En dan kwam de Vondel-vriend naar voren
Vondel, dien Huf gaarne declameert. Ik
Zou zegt Paul Huf niet durven beweren,
dat Vondel niet speelbaar is; dat hebben ae
jongste opvoeringen van „Petrus en Paulus'
bewezen. En in Valkenburg vond dit stuk ge
durende 'n geheel zomerseizoen een steeds bezet
openlucht-theater. Maar.... Vondel en derge-
lijke stukken eischen diepgaande kennis van
bijbelsche of mythologische stof Die kennis De-
Zaten onze voorouders wèl. Bijvoorbeeld: „Paia-
hiedes" had interesse voor het publiek, omdat
then kende de analogie in het groote conflict
tusschen Maurits en v. Oldenbarr.eveldt. De
hennis van deze beide conflicten zijn noodig
Om het dramatisch gebeuren ook thans met
eenzelfde belangstelling te kunnen volgen als
hijvoorbeeld dat uit het tooneelstuk over de
Rechtszaak Mary Doregan.
Paul Huf noemde ons een ander voorbeeld.
Bij Verkade speelden wij onder de voor
treffelijke regie van Johan de Meester „Amphi-
trion 38". Dat was een versie in badineerenden
Zin op een reeds 37 maal eerder door klassieke
tooneelschrijvers verwerkte stof. Deze opvoe
ding, die een voortreffelijke pers had, kon ech
ter het publiek niet boeien; men kende name-
Hik niet de mythologie, waardoor geestige
Paul Huf
(Foto Archief V.K.P.)
anachronisme aan de toeschouwers moest voor
bij gaan. Sterker: toen de affiches voor dit Stux
in Amsterdam waren aangeplakt, heb ik net
zelf meegemaakt, dat iemand op de tram ver
onderstelde, dat „Amphitrion 38" eennieuw
merk stofzuiger was
Dit alles wijst op een gemis aan klassieke op
voeding in het algemeen, zegt Huf. Doch hier
dreigden wij terug te komen op de jeugavoor-
stellingen. Dat is echter een probleem op zich
en daarheen konden wij ons moeilijk laten af
leiden in een sober opgevat vraaggesprek met
den jubilaris. Terugkomende op het punt van
uitgang, zeide Paul Huf nog iets in antwoord
op onze vraag, wat er gebeuren moet, nu het
buitenland weinig of geen nieuwe speelstukken
meer aflevert.
Wat zou er niet een prachtige gelegenheid
bestaan, deze situatie ten goede uit te buiten,
door thans aan de eigen klassieken een fiksche
beurt te geven. Dat zal volgens Huf echter niet
kunnen, omdat tooneeldirecteuren alle energie
en vindingrijkheid noodig hebben, om het kar
retje rijdende te houden en geen ongelukken
te veroorzaken. Deden zij anders, dan riskeer
den zij op dit oogenblik teveel: De bodem is
van-huis-uit niet vruchtbaar....
Moeten wy ten slotte nog herinneren aan Paul
Huf's levensloop?
Als zoon van een sigarettenfabrikant was bij
eigenlijk bestemd voor den handel. Maar reeds
op het gymnasium wenkte hem de kunst. Als
autodidact vormde hij zich entrok de aan
dacht. Hij kwam bij het tooneel en speelde er
rollen van allerlei soort. Later, toen hij zich ook
op de voordrachtskunst had toegelegd, speelde
hij befaamde rollen: uit de „Gijsbrecht" kennen
wij hem zelfs als de hoofdfiguur, als bisschop
Gosewijn, broer Peter en als zegger van de
reien. Maar in 1937, het Vondeljaar, brak hij
zijn verbintenissen met het tooneel af, na furore
te hebben gemaakt als de zondèrlinge dr. Cüt-
terhouse. Zijn voordrachten eischten hem ge
heel op; en zoo is het tot op dezen dag. Nu
declameert hij „Ons volk" en hij neeft zijn
dochter moeten te hulp roepen, om als Zijn se
cretaresse talrijke aanvragen te regelen Op de
planken hoopt hij echter nog eens terug te ko
men.
As, Maandag wordt' hij 50 jaar; maar reeds
op Zondag 2 Februari kernen vele vrienden in
de kunstzaal van Hamdorff te Laren bijeen.
Daar zal Paul Huf worden gehuldigd fooi een
comité, dat den heer G. F. Bakels te Laren als
penningmeester heeft (met het gironummei
162151). Maar Huf zal dan ook zelf iets aan
bieden en wel een kort programma, waarin hij
onder andere declameert: „De drukkunst" van
Vondel, met begeleidende muziek van en door
Wouter Paap. Dan volgt het „Nieuw Neder-
landsche lied", van prof. dr. A. van Duinkerken,
zoo juist op muziek gezet door Martien Spaan
derman; en verder „Die Wallfahrt nach
Kevlaer" met muziek van Hubert Cuypers
Daarna wordt de verjaardag „huiselijk" gevierd
in het Casino en in Larenschen trant. Hetgeen
wel iets belooft!
A. v. O
De plannen voor den verbouw en de uitbrei
ding van het Raadhuis te Urk zijn thans ge
reed.
Reeds lang voldeed het oude raadhuis niet
meer aan normaal te stellen eischen. Zoo ont
brak een brandvrij archief.
Mede met het oog op de krachtige doorvoe
ring van de droogmaking van den N. O polder
en den daardoor te verwachten bevolkingsaan
was heeft thans de gemeenteraad zijn goed
keuring gehecht aan de plannen van de archi
tecten Van Wijk en Broos te Groningen.
De woning van den gemeentearts, welke met
het raadhuis één complex vormt zal hierdoor
een behoorlijke wachtkamer rijker worden.
Een en ander is in den typischen trant van
het bestaande gehouden.
Het onderzoek van de gemeentepolitie van
Zoelen in verband met een frauduleuze slach
ting, die. zooals reeds gemeld, geleid heeft tot
het in beslag nemen van ongeveer 200 kg var-
kensvleesch in een schuur bij de woning van
J. S. te Tiel is thans ten einde.
In totaal zijn vier personen aangehouden en
niet minder dan zeven processen-verbaal opge
maakt. Alle aangehoudenen hebben een volle
dige bekentenis afgelegd.
Gebleken is. dat het varken afkomstig was
van den landbouwer M. de K te Zoelen. Op
diens bcerdery is het dier door genoemden
J S. en zijn zoon N. A. S. geslacht. Dit slach
ten geschiedde zender verdooving.
Voorts is gebleken, dat het vleesch later
door J. v. d. L. voor 10.met paard en wagen
naar de woning van J. S. te Tiel overgebracht
Is, waar het eind vorige week in beslag genomen
werd.
Tenslotte heeft het onderzoek nog aan het
licht gebracht, dat M. de K. zich schuldig ge
maakt heeft aan valschheid in geschrifte. Om
de frauduleuze slachting niet te verraden, had
hij het aantal varkens in het veeboekje lager
ingevuld dan met de werkelijkheid overeen
kwam.
AMSTERDAM. Geslaagd voor het doctoraal
examen geneeskunde mej. C. J. F. Bruyning en
de heeren H. Veldman en A. L. E. Schaepkens
van Rlempst.
Onder groote belangstelling is Maandagmor
gen het stoffelijk overschot van den zeereerw
heer J. van den Muysenbergh, pastoor van oe
St. Willibrordus-parochie te Teteringen (N.Br.),
ten grave gedragen. Behalve een groot aantal
parochianen waren bij de plechtige uitvaart
aanwezig Mgr. P. R. A. Sweere, regent van het
klein-semir.arie Ypelaer te Ginneken, talrijke
kanunniken en andere geestelijken, vertegen
woordigers van orden en congregaties, burge
meester, wethouders en secretaris der gemeente
Teteringen, rector en paters van het Missiehuis
St. Franciscus Xaverius te Teteringen.
De plechtige Requiemmis werd gecelebreerd
door den hoogeerw. heer J. B. A. Batenburg,
deken van Dongen, met assistentie van kape
laan G. J. G. Bongenaar en kapelaan Adriaan-
sen der parochie Driesprong resp. ais diaken
en sub-diaken. De absoute werd verricht door
deken Batenburg. Langs een haag van school
kinderen werd het stoffelijk overschot naar het
kerkhof gedragen, terwijl de Harmonie treur
muziek speelde.
Zijne Hoogwaardige Excellentie de Aartsbis
schop van Utrecht heeft op verzoek van den
Hoogeerwaarden Pater Provinciaal der Carme-
lieten eervol ontslag verleend aan den weleer
waarden Pater A. Boxelaar (O. Carm.) als ka
pelaan te Westervoort;
heeft benoemd tot kapelaan te Westervoort
den weleerwaarden heer A. G. Kroesen;
heeft voorts op voordracht van den Hoogeer
waarden Pater Provinciaal der Carmelieten be
noemd tot kapelaan te Wolvega den weleer
waarden Pater. W. J. Bruggeman (O. Carm.) en
tot kapelaan te Dieren den Weleerwaarden Pater
O. A. J. Olieslagers (O. Carm.).
In het Ursulinenklooster „Jeruzalem" te Ven-
ray overleed de Eerw. Zuster Marie Berchmans
(mej. P. J- M. Giesinger).
Zij was te Amsterdam geboren op 31 Augus
tus 1866. Op 2 Juni 1880 trad zij in de orde
der Zusters Ursulinen en legde op 2 Juli 1891
haar plechtige kloostergeloften af.
.V-.. -:.Xv:v. 4-.''
Het was Zondag een belangrijke dag voor den
Belgischen Wielerbond. De Antwerpsche afdee
ling had immers eenigen tijd geleden een in
grijpend voorstel ingediend, dat in het koii
weergegeven neerkwam op splitsing van den
Belgischen Wielerbond in twee zelfstandige al-
deelingen: een Vlaamsche en een Waalsone.
Toen bleek, dat dit radicale voorstel geen vol
strekte meerderheid zou kunnen verkrijgen,
werd een tegenvoorstel ingediend, dat men zou
kunnen beschouwen als een compromis tusschen
de beide partijen. Dit compromis beteekent ten
slotte een belangrijke tegemoetkoming voor de
Vlamingen.
Natuurlyk zou de afdeeling Antwerpen He-
ver haar radicale voorstel doorgevoerd hebben,
doch nu dat practisch onmogelijk bleek, nam
men genoegen met het compromis-voorstel, in
houdende, dat in de Vlaamsche gebieden het
Nederlandsch als voertaal zal worden gebezigd,
waarbij zooveel mogelijk bij de aanstelling der
functionarissen rekening zal worden gehouden
met het feit, dat deze personen de Nederland -
scihe taal beheerschen.
Zondag viel in een buitengewone algemeene
vergadering van den B. W.B. te Brussel de oe-
slissing ten aanzien van deze voor den bono
zeer belangrijke kwestie. Na langdurige karas-
teristieke discussies verwierp de vergadering
met groote meerderheid (700 stemmen voor en
1300 tegen) het voorstel van de afdeeiing Ant
werpen.
Hierna werden de gewijzigde statuten,
waarin het compromis-voorstel was opgeno
men, aan een korte bespreking onderwor
pen en vervolgens met algemeene stemmen
(afdeeling Antwerpen onthield zich) aan
genomen. De statutenwijziging komt in
hoofdlijnen op het volgende neer: artikel 1:
de vereeniging voert den naam: Belgische
jyieirijdec^3QH<i. 0e. booiftaetcl ls. gey^Mg4
te Brussel of althans in de omgeving van
Brussel.
In de provincie Antwerpen, Limburg, Oost- en
West-Vlaanderen is de voertaal het Neder-
landsch. In de provincies Luik, Luxemburg, na
men en Henegouwen is de voertaal Fransch.
In de provincie Brabant dient de tweetalig
heid dermate ingericht, dat de briefwisseling
geschiedt in de voertaal van het lid, de wieler
baan of de aangesloten club.
Op de algemeene vergaderingen, de bijeen
komsten van den algemeenen raad, de zittin
gen van de centrale comité's en van de Pro"
vinciale afdeeling Brabant, worden de beide
landstalen gesproken.
Artikel 12 werd aldus gewijzigdindien in der.
algemeenen raad en in de tusschencomité's de
voorzitter Franschsprekend is, dan moet de on
dervoorzitter het Nederlandsch beheerschen en
omgekeerd. De secretarissen moeten bcias
landstalen beheerschen.
Aan het slot van deze vergadering werd ds
volledige Nederlandsche tekst van de statuten
voorgelezen, daar thans de beide landstalen
wettelijk dienen te worden gebezigd. Vroeger
gold de Fransche tekst als officieel. Het Neder
landsch gold toen enkel als een vertaling. Op
deze wijze hebben de Vlamingen hun rechts
positie aanmerkelijk kunnen verbeteren. De
voorzitter van den B.W.B. deelde ten slotte
nog mede, dat streng toegezien zal worden, dat
hervormingen van allen aard stipt zullen wor
den nageleefd en dat de administratieve
diensten betrekking diensten, betrekking heb
bend op het bestuursbeleid van den bond, een
grondige reorganisatie zullen ondergaan.
Wij vernemen van de directie van het Sport
paleis te Antwerpen, dat de lijst der deelne
mers aan de Vierdaagsche te Antwerpen, welke
zal worden gehouden op 22, 23, 24 en 25 Fe
bruari a.s., thans officieel is gesloten.
De volgende 18 koppels zullen aan dezen in
teressanten strijd deelnemen: 1. Van Vliet—v. d.
Voort (Nederland); 2. Wals—Pellenaers (Ne
derland) 3. SchulteBoeijen (Nederland)4.
Scherens—Bruneel; 5. Naeyev. Simaes; 6.
1 Kaersde Bruycker; 7. ThijssenAccou; 8. Cools
Clautier; 9. v, d. Meerschaut—Debacker; 10.
Michaux—v. d. Broeck; 11. Somers—Leysen; 12.
van HouteRitserveld; 13. Wierinckx—Futzeys;
14. Sylveer en Romain Maes; 15. KintDefoordt;
16. van MierloCaluwe; 17. v. d. AckerDebie;
18] MSfiKChaert—Bracke.
Valsche meeldauw bij spinazie, ook wel „wolf"
genoemd, wordt veroorzaakt door de schimmel
Peronospora effusa. Aan de onderzijde der bla1
deren treedt een grauwgrijs schimmelpluis op,
de aangetaste plekken verbleeken. De ziekte
komt vaak pleksgewys voor. Bij warm, vochtig
weer kan de ziekte zich snel en sterk uitbrei
den, zoodat groote schade wordt veroorzaakt.
De schimmel kan met het zaad overgaanBy
reeds enkele jaren door den Plantenziektenkun-
digen Dienst genomen proeven is gebleken, dat
het optreden der ziekte, zooal niet steeds ge
heel, dan toch in belangrijke mate kan worder.
voorkomen door het zaad te ontsmetten en wel
door het gedurende 2 uur onder te dompelen in
een oplossing van kopervitriool ter sterkte van
1 pet. Vastgesteld is echter, dat practisch even
goede resultaten worden verkregen bij onder
dompeling gedurende 2 uur in een oplossing ter
sterkte van XA procent.
Waar kiemkraöhitbeschadigir.g zelfs ook bij
gebruik van de zwakkere oplossing, niet steeds
is uitgesloten, moet aan laatstgenoemd sterkte
de voorkeur gegeven worden. In de practyk zal
gewoonlijk van de kiemkrachtbeschadiging niet
veel bemerkt worden, daar doorgaans nog ai
dik gezaaid wordt. Zy die gewoon zijn dun te
zaaien, moeten er echter eenige rekening mede
houden.
Aangezien in de practijk meermalen het spi
naziezaad wordt voorgeweekt, zijn door ons ook
proeven genomen om na te gaan of wellicht de
ontsmetting met voorkweeken kan gecombineerd
worden. De verkregen resultaten geven aanlei
ding tot het voorloopig advies om, indien men
wenscht voor te weeken, het zaad eerst gedu
rende 2 uur onfier te dompelen in een oplos
sing van kopersulfaat ter sterkte van 54 pro
cent, het daarna goed terug te drogen door het
b.v. een paar dagen zeer dun uit te spreiden en
het vervolgens gedurende 16 uur in gewoon wa
ter te laten weeken.
Hoewel de proeven omtrent de ontsmetting
van spinaziezaad tegen „wolf" nog niet zyn
beèindigd, meent de Plantenziektenkundige
Dienst toch dat er thans reeds voldoende aan
leiding toe is om tot het nemen van proeven
op ruimere schaal te adviseeren. Voor mede-
deeling van verkregen resultaten houdt de
Plantenziektenkundige Dienst zich ben zeerste
aanbevolen,
Van bevoegde zijde wordt het volgende ver
nomen:
Blykens mededeelingen uit bankierskringen
verloopt de inschrijving op de 4 pCt. Staatslee-
ning 1941 tot dusver niet zoo bevredigend dat op
een welslagen van deze leening kan worden ge
rekend.
Blijkbaar denken velen, dat anderen dan zij
zelf voor het vereischte bedrag aan inschrijvin
gen zuller zorg dragen.
Er wordt op gewezen, dat deze houding niet
anders dan nadeelig kan zijn voor de volteeke-
ning van deze leening. In dit verband wordt er
nog eens uitdrukkelijk aan herinnerd, dat bij
mislukken dezer leening een gedwongen leening
zal worden uitgegeven, tegen 2t4 pCt., met 40-
jargen looptijd, zonder eenige belastingfaciliteit.
Uiteraard zijn degenen, die op de vrijwillige
leening inschrijven, tot het bedrag hunner in
schrijving gevrijwaard voor een aanslag tot deel
neming in die 2% pCt. leening. Degenen, die in
gebreke blijven, zullen het dus aan zichzelf heb
ben te wijten, wanneer door hun houding de 4
pCt. leening niet wordt volteekend en zy in de
2'A pCt. leening gedwongen moeten deelnemen.
Teneinde dit laatste te voorkomen dient eenieder
die vólgens de richtlijnen en maatstaven, in het
prospectus vervat, voor inschrijving in aanmer
king komt, alsnog zijn plicht te doen.
HILVERSUM I, 415 M.
Nederlandsch programma
VARA
8.00 Gramofoonmuziek, 8.308.45 Nieuws
berichten ANP. 10.20 Esmeralda en solisten.
10.50—11.00 Gramofoonmuziek, 11.30 De
clamatie. 12.00 VARA-Harmonie-orkest,
12.45 Nieuws- en economische berichteD
ANP, 1.15 Schrammelkwartet en soliste.
1.35 Orgelspel, 2.00 Naai-^en knipcursus,
2 30 Zang en plano, 3.20 Gramofoonmuzlek.
3.30 Klarinet en piano, 4.00 Gramofoonmu
zlek. 5.15 Nieuws-, economische en beurs
berichten ANP. 5.30 Onderwijsfonds voor qe
Scheepvaart: Technische causerie. 6.00 De
Ramblers. 6.45 Actueele reportage of gra-
mofconmuziek. 7.00 Economische vragen
van den dag ANP. 7.15 Volkszang. 7.45 Es
meralda, 8.00 Nieuwsberichten ANP, 8 15
Vroolijkvoordracht. 8.20 Esmeralda, 8 45
VARA-orkest en solist, 10 00 Nieuwsberich
ten ANP en sluiting.
HILVERSUM II, 301.5 M.
NCRV
8.15 Gewijde muziek (opn.), 8.30 Nieuws
berichten ANP 8.45 Gramofoonmuziek, 11.00
Moltc Cantabile en gramofoonmuziek. 12.15
Reportage of muziek?. 12.45 Nieuws- en
economische berichten ANP. 1.00 Stichtsch
Salonorkest en gramofoonmuziek, 2.00 Gra-
mofoonuziek. 2.35 Orgelconcert, 3.45 Gra
mofoonmuziek. 4.30 Gramofoonmuziek. 5 15
Nieuws-, economische en beursberichten
ANP, 5.35 Zang inet orgelbegeleiding en
gramofoonmuziek. 6.15 Gramofoonmuziek
6.45 Actueele reportage of gramofoonmu
ziek. 7.007.15 Brabantsch praatje ANP en
sluiting.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Van uw oude batterij maakt men In Ne
derland eén nieuwe. Niet van minder capa
citeit dan de nieuwe, maar met een ten
minste even langen brandtyd. Dat ls de
uitvinding van twee Hagenaars; in de la
boratoria van batterijenfabrieken over de
geheele wereld heeft men jarenlang gezocht
naar hetgeen zij thans hebben gevonden. En
zy vonden het met in verhouding uiterst
bescheiden hulpmiddelen.
Na maanden van experimenteeren zyn de
heeren H. B. Beer en J. F. Hubeek er m ge
slaagd, een methode te vinden, om uitgewerkt
mangaan weer actief te krijgen. Zonder man
gaan is geen battery mogelijk en de batterij is
weer noodzakelijk om onze des avonds zoo or -
onubeerlijke zaklantaarn te doen branden.
Deze omstandigheid geeft de vinding actueele
waarde. Het is immers, bij de enorme stijging
in de batterijenproductie, van belang, dat de
grondstoffen zoo intensief mogelijk worden ge
bruikt, ook al omdat het niet is uitgesloten, dat
de aanvoer van mangaan geen gelijken tred zal
houden met de toeneming van het batterijen-
verbruik. Maar ook afgezien van dit actueele
tintje is zij belangrijk genoeg.
De heer Beer heeft op chemisch gebied ree as
eenige ontdekkingen gedaan en de galvano-
techniek is het speciale terrein van den heer
Hubeek Jr. „Maandenlang hebben wy samer.
geëxperimenteerd," vertelden zij ons. „Dikwijls
bestudeerden wij tot laat in den naent de uit
werking van de monsters. In September van het
vorige jaar mochten wy eindelijk resultaten
boeken. Resultaten, waarmee wij tevreden kun
nen zijn. Want niet alleen bleek het mogelys
oude batterijen opnieuw te laden, het rende
ment van de herladen battery lag gemiddeld
iets hooger dan van de nieuwe."
De Haagsche uitvinding, waarop octrooi is
aangevraagd, heeft in vakkringen veel opzien
gebaard. En niet alleen in Nederlandsche. Ei
bestaat reeds contact met buitemandsche be
langhebbenden. Uit dit alles blijkt wei, dat ae
huidige publieke belangstelling voor de battery
de waarde van de vinding alleen verhoogt, maar
haar niet bepaalt. Ook indien des avonds de
straten van onze steden weer zullen baden in
het licht en wij onze zaklantaarn weer hebDen
opgeborgen, blyft zij van beteekenis. Al was net
alleen maar om de besparing, welke zij geelt.
Een vinding op een bepaald terrein is
dikwijls de oorzaak van tal van verbeterin
gen op dat gebied. Zoo is het ook hier. De
heeren Beer en Hubeek vertelden ons, dat
zij by verdere proefnemingen een procédé
hebben gevonden, om de zinken bekers, wel
ke in de batterijen voorkomen, in belang
rijke mate te versterken. Weer een grond
stofbesparing dus!
Sommige verbruikers van batterijen probee-
ren zelf den levensduur van^hun batteryen te
verlengen, zy boren gaatjes in de zink bekers
en gieten water en salmiak in de openingen.
Dan brandt hun lantaarn weer voor een poosje.
Maar van herlading kan dan geen sprake
meer zyn.
Zelfs dan is de batterij nog niet geheel waar
deloos Het zink van beschadigde of verteerde
bekers kan worden omgezet in zink-chloride en
zink-oxyde, beide moeilijk te verkrijgen pro
ducten.
De vinding is ook voor slechthoorenden van
groot belang. Duizenden menschen zyn afhan-
keiyk van hun gehoorapparaten. Voor een groot
deel kwamen de batteryen, daarvoor benoodigd,
uit Amerika. Het zou een groot gerief voor de
betrokkenen zyn, indien deze batteryen hier te
lande herladen konden worden. Ook op dit ge
bied zijn de uitvinders bezig. Het regenereeren
van deze batteryen vereischt echter een groote
mate van nauwkeurigheid.
Aan den oproep van den Economischen Voor
lichtingsdienst, om oude batteryen in te leve
ren, hebben talloozen gehoor gegeven. By du.-
zenden stroomden de batterijen binren Zy
worden, na met nieuwe energie geladen te zijn,
onder den naam „Herla" weer in den handel
gebracht.
Vrijwel niets van de oude battery gaat by
dit proces verloren. Zelfs de meeste kartonnen
hulzen blyven onbeschadigd. De zinken bekers
worden met groote omzichtigheid grondig ver
sterkt, de „pojes", die het mangaan bevatten,
gaan met honderden tegeiyk in het bad, om. na
een uit den aard der zaak geheime behandeling,
weer tot nieuwe en zelfs groote re activiteit te
worden gebracht. De nieuwe battery, die uit de
oude onderdeelen is opgebouwd, draagt den
naam „Herla, geregenereerde batterij".
Binnenkort begint het Westlandsche stooksei
zoen.
De kassen worden langzamerhand in gereed
heid gebracht voor het nieuwe teeltseizoen, en
dan zullen de honderden schoorsteenen in de zee
van glas weer gaan rooken. Er zijn enkele vroege
bedrijven, die reeds begonnen zijn met het sto
ken. doch over een maand zal het aantal wel
heel wat grooter zijn.
Daarvoor zyn steenkolen noodig en menige
kweeker heeft zich met zorg afgevraagd of die
wel In voldoende hoeveelheid aanwezig zouden
zijn.
Bij onze informatie by den Westlandschen
dienst van het Rykskolenbureau werd ons mede
gedeeld, dat over het algemeen de bedrijven wel
voldoende voorzien zyn en de tu'nbouw in dezen
dus geen hinder zal ondervinden.
De tuinders zullen zichzelf bovendien wel zoo
veilig mogelijk stellen, door niet te beginnen met
het stoken, wanneer zy geen voldoenden kolen-
voorraad hebben.
Weliswaar brengt de vorst by den aanvoer
thans nog moeilijkheden, doch aangenomen mag
worden, dat binnenkort 2/3 van de normaal ge
bruikte hoeveelheid steenkolen op de bedryven
aanwezig zal zijn.
Intusschen heeft de Ned. Sierteelt- en de Ned.
Groenten en Fruitcentrale een enquête by de
kweekers ingesteld omtrent hun kolenvoorraden,
teneinde een zoo groot mogelijke bedrijfszeker
heid te krijgen.
Prijs per doos 60 cent. Bij Apoth. en Drogisten
De wederopbouw zal voor het publiek
bouwen ziet verrijzen op plekken, waar
waren. Op deze foto ziet men een van de
deropbouw. Het is de eerste herbouwde
gemeente Hoogland bij Amersfoort en
betrokken. De oude boerderij werd. zooals
nield. Op denzelfden grond is nu de
is ingericht en o.a. brandvrije stalzolders
ons land aan den herbouw van boerderij
Bureau Wederopbouw Boerderijen in A
boerderijen is
eerst beginnen te leven, wanneer het ge-
enkele maanden geleden nog puinhoopen
eerste zichtbare resultaten van den we-
boerderij in ons land, welke staat in de
eenige dagen geleden door Aen boer is
zoovele andere, in de oorlogsdagen ver-
nieuwe boerderij gebouwd, welke modern
heeft. Naar men weet wordt overal in
en krachtig gewerkt onder leiding van t
mersfoort. De bouw van ongeveer ISO
reeds aanbesteed.
