Jï&tka.
VRAACT UW WINKELIER CÉBÉ's PRODÖCTilNIP
EEN RETOURTOCHT
VAN LEMMER NAAR URK.
Di stributie-p roblemen
QmvdM^m^
WAAROM
KWATTA'S
MANOEUVRE-REEPEN
KWATTA'S DOL FIJN REEPEN
GÉBÉ's JUS - GÉBÉ's SOEPEN - GEBÉ's MAYONNAISE - GÉBÉ's BOUILLON EXTRACT PASTA - GÉBÉ's PANEERMEEL
Onze Omroepers komen in
90.000 gezinnen
MEER KOFFIE EN THEE!!
GRIEP, BRONCHITIS.
CHRONISCHE HOEST.
BRONCHISAN-TABLETTEN
UW KOUSEN!!
BOOM5 L AXE E R P I L L E N
,|bw^«J!JS
BOUIFIX
drinkt U surrogaat?
Handelsonderneming „G E N I."
NOORDERBEEKDWARSSTRAAT 145 DEN HAAG
HEEFT U KOEENGEBREK?
LIMBURG1A KOLENBESPAARDERS
JOS. JENNEKENS,
KENNIS VAN ZAKEN
CEBUCO - Heerengracht 258 - Amsterdam-C.
SPAART UW OOGEN, TUD, GELD en
LAAT ZE NOG HEDEN REPAREEREN BIJ
De fijnste en voedzaamste chocoladereepen
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1941
BLOEDZUIVEREND
Postzegelfabricage II
als peekoffie, gemerkt „D e K O f f i G p O V
de beste koffie evenaart
VRAAGT UW WINKELIER NAAR DIT MERK
Pr^s 20 ct. p. pakje Prijs 20 ct. p pakje
VOOR WINKELIERS - GROSSIERS EN CAFE-RESTAUR'ANTS.
Voor den Groothandel verkrijgbaar bij
N.V. „INOHA". Jan Pietersz Coenstr. 18, Tel. 772412, DEN HAAG
krijgt U door het gebruik van:
SWEENS MENGO ^soeS per pond 35 ets.
SWEENS KAFFA ni V^dlSaen™0 P« P<>nd 42 ets.
SWEENS TWEE SST" P« «s ets.
Vraagt Uw Winkelier. Inlichtingen en offerten:
Wilt U op Uw kolenrekening BEZUINIGEN?
Vraagt dan omgaand inlichtingen betreffende de
N». 1 VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIK f 12.50
No. 2 VOOR CENTRALE VERWARMING 30.—
No. 3 VOOR FABRIEKEN f 50.—
No. 4 VOOR KOLENGASGENERATOREN 50.—
Kruispunt-Rothem
Meerssen <L.) Tel. 257
Een zeer groot voordeel van couranten-reclame is
tevens, dat de reclame-boodschap aangepast kan
worden aan de omgeving, waarin zij verschijnt.
Door bijv. de adressen van die firma's te vermel
den, waar het geadverteerde product verkrijgbaar
is, verraadt de annonce een kennis van zaken, die
vertrouwen wekt.
Slechts couranten-reclame bezit een dergelijke veelzijdigheid.
VRAAGT UW APOTHEKER
(Nederlandsch Fabrikaat)
binnen enkele dagen bent u van uw lijden verlost
Ladders ophalen 5 ct per ladder Wasschen en vormen 5 ct
UW KOUS ALS NIEUW IN 1 DAG TERUG!
met geldig Kwatta-Soldaatje
Zij pikken ook een graantje mee.
Straatjongens als de musschen zijn,
laten zij zich niet gauw afschrikken
(Foto Weltbild)
Het zijn geen katjes, om zonder handschoen aan te pakken, de
panters, die in Carré te Amsterdam een interessant nummer van het
circusprogramma vormen (Foto Pax-Holland)
Eieren zonder bon in de etalage van een Haagschen winkelier. Of
er veel vraag naar struisvogeleieren zal bestaan vermeld de ge
schiedenis niet (Foto Schimmelpenning!))
„Koosje* is veertig jaar in dienst bij de familie Alphons Diepenbrock
te Amsterdam en gedurende het leven van den beroemden componist
heeft zij heel wat personen van wereldnaam, onder wie Gustav Mahler
en Richard Strauss, op haar kookkunst vergast (Foto Pax-Holland)
prijsveranderingen ging de zaak door cot het
einde van den len groeten wereldoorlog. Zooals
overal en bij alles, werd toen aanvankelijk voort
gesukkeld met een duurtetoeslag-stelsel tot aan
den duren consolidatietijd in 1920/21, dewelke het
aanschijn gaf aan het hoogst nuttige, tevens ge
renommeerde instituut der Bezuinigingsinspec
teurs bij het Dep. van Financiën.
Dit instituut en met name de Bezuinigingsin
specteur, mr F. A. de Boer, begon in het geval
van den zegelaanrr.aak belang te stellen (1923/
•25). Hij kon slechts voet aan den grond krijgen
door de toevallige omstandigheid, dat de uit
een bekend drukkersgeslacht gesproten Munt
meester, Mr. Hoytsema, het erfdeel zijner AMB
TELIJKE voorvaderen kwam opeischen en het
oordeel uitsprak, dat de Munt opnieuw de post
zegels moest gaan fabriceeren.
Tot goed begrip moeten we thans eerst resu-
meeren wat Haarlem inmiddels (1924) op dit
terrein drukte:
le Port-, frankeer -en spaar zegels voor Neder
land:
2e Plak-, statistiek- en beursbelastingzegels
voor het Departement van Financiën;
3e Consulaire zegels voor het Departement
van Buitenlandsche Zaken;
4e Rentezegels voor de Rijksverzekeringsbank;
5e Port-, frankeer- en plakzegels voor Indië
(Oost en West)
6e Port- en frankeerzegels voor België en
Perzië;
7e Port-, frankeer- en plakzegels voor Luxem
burg;
8e Waardeformulieren voor Nederland; (brief
kaarten enz)
9e Waardeformulieren voor Indië (Oost en
West)
10e Tabakszegels voor het Departement van
Financiën;
He Schatkistbiljetten en ondergronden Staats
loterijbriefjes;
12e Obligaties voor Nederlandsche Spoorwegen.
Ongeacht de 1135 millioen tabakszêfeels over
trof de aflevering in 1924 reeds de 500 millioen,
waarbij nog te voegen zijn 7 millioen briefkaar
ten en andere waardeformulieren. Aanvankelijk
Postzegelfabriek, was de productie voor andere
instellingen reeds in 1924 aanzienlijk grooter
dan die voor de post zelf.
De aldus uitgegroeide fabricage, met de daar
mede ten nauwste verbonden controle, was een
belangrijke en omvangrijke zaak geworden. Die
maar zonder meer naar de Rijksmunt terug
te sturen was niet iets, dat zonder ernstig be
raad zijn beslag zou kunnen krijgen.
De Ministers van Waterstaat en van Finan
ciën namen derhalve hun toevlucht tot het be
kende en beproefde Hollandsche recept: ze
vroegen advies aan een commissie ad hoe (be
schikking van 19 December 1924 no. 7249 en
29 Januari 1925 no. 101 afd. Gen. Thes.)
Benoemd werden tot lid en voorzitter Prof.
Ir. de Vooys hoogleeraar te Delft, tot leden
de heeren J. W. Lucas destijds Chef van den
Centralen Accountantsdienst by het Departe-
nent van Financiën en H. I. Oppenheim, boek
drukker te Haren. Voordat de Commissie haar
taak begon, vroeg en kreeg prof de Vooys ont
slag. Hy werd als voorzitter vervangen door
den heer Lucas.
Toegevoegd werd als lid de heer E. J. de
Groot, directeur der Stadsdrukkery te Am
sterdam.
In de pers zijn de instelling der Commissie
en hare opdracht uitvoerig besproken o.a. in
het Haarlems Dagblad van 3 Maart 1925 in
een artikel onderteekend J. C. P., welke let
terreeks merkwaardigerwijze overeenkomt met
de initialen van den toenmaligen controleur-
magazünmeester der zegelfabricage, den heer
J. C. Pull, die reeds by voorbaat tegen de over
brenging naar 's Rijksmunt te velde trok.
Reeds op 26 Februari 1926 bracht de com
missie haar advies uit, dat voor 's Rijksmunt
ongunstig, voor de firma Enschedé dus gunstig
luidde.
De opdracht had gewag gemaakt van de
prijzen, die deze firma zou berekenen nadat de
reeds voorgenomen reorganisatie tot stand zou
zyn gebracht.
Het ligt voor de hand, dat bedoeld werd, dat
die prijzen naar beneden moesten.
De Regeering besliste overeenkomstig het
advies der Commissie en in aansluiting daarop
werd met ingang van 1 Januari 1927 een nieuw
contract voor den tijd van 15 jaren gesloten.
Dit loopt dus ten einde 31 December 1941.
Heeft met dit rapport en de daarop genomen
beslissing de zaak voor alle tijden en alle om
standigheden definitief haar beslag?
Ontdaan van alle détails kwam de opdracht
aan de commissie Lucas neer op de vraag, of
de muntmeester de zegels moest drukken dan
wel of Enschede dat moest doen.
Men is geneigd te vragen, of door den loop
van zaken in verband met de formuleering
der opdracht het rapport der commissie niet
zonder meer een weerslag resp. een critiek
moest worden op hetgeen de muntmeester ten
berde had gebracht.
En dan maakt de muntmeester maar een
heel klein kansje! Aan eenen kant een geves
tigde, functionneerende instelling, die men alle
noodige reorganisatlemiddelen aanbeval, met
welker resultaten reeds bij voorbaat rekening
werd gehouden. Aan den anderen kant een
muntmeester, die op zyn eentje een ontwerp
maakte met globale becijferingen van iets, wat
er nog niet was.
Met de geschiedenis van 1866 voor oogen,
had in 1924 de opdracht o.i. breeder moeten
zyn.
Andermaal was het de hoofdvraag, of het
Ryk een zegeldrukkery moest exploiteeren, zoo
ja hoe byv. naast of In combinatie met de
Landsdrukkerij dan wel, of het Rijk de ver
vaardiging van zyn zegelwaarden blijvend aan
de particuliere Nijverheid moest opdragen.
By bevestigende beantwoording der laatste
vraag zou aan de orde zyn te stellen, of hiertoe
de firma Enschedé de eenige in aanmerking
komende firma was en hoe in algemeenen zin
de verhoudingen tusschen contracteerende par-
tyen zouden zijn te regelen.
Men zou by zoo'n kwestie ook gaarne beschre
ven zien, hoe in andere landen deze aange
legenheid is geregeld en welke resultaten daar
te lande zyn verkregen. De overdracht der ze-
gelvervaardiging aan een particuliere drukkerij
is niet per sé de eenig mogelijke methode, een
Munt is niet de eenig denkbare Ryksinstelling.
die zegels zou kunnen drukken; zy dient zich
zelfs geenszins op de eerste plaats hiervoor
aan.
Uit diverse publicaties blykt dan ook, dat in
tal van landen het Ryk zelf de vervaardiging
van zyn zegels verzorgt. Als voorbeelden noe
men wij Duitschland, Zwitserland, de Vereenig-
de Staten van Noord Amerika, Frankrijk, Bel
gië, Hongarije, Italië, Roemenië, Zweden, Dene
marken en Noorwegen.
In het eene land geschiedt de verzorging door
een of meer Staats- of landsdrukkerijen, in een
ander land heeft de post-administratie een
speciale zegeldrukkery. Argentinië laat de
zegels vervaardigen In 's Ryksmunt. Steeds
meer landen zijn geleidelijk tot eigen fabricage
overgegaan, vooral na den grooten wereldoorlog
van 191418. Engeland volgt in hoofdzaak
althans onze methode. (Een uitvoerige be
schrijving van den Zegelaanmaak voor Enge
land is te vinden in L'Umon Postale 1930 pag
268 e.v.)
Natuurlyk brengt uitbesteding heel wat min
der zorg en soeza mee. Doch bij aanneming
van werk door anderen heeft men de zaak nooit
zóó in de hand als by uitvoering in eigen be
heer. Men raakt zelf ook nooit zóó in de materie
thuis, als anderen ten slotte het eigenlyke werk
doen. Vanzelfsprekend zyn er ook nadeelen,
al zien wy die bij de bestaande arbeidsverhou
dingen in het typografenvak niet als overwe
gend. Overgangsmaat,
regelen zyn ook btf
den tegenwoordigen
omvang der zaak zeer
wel mogelyk.
Hiermee willen we
allerminst zeggen, dat
Enschedé zijn taak
niet voortreffelyk ver
vult, evenmin dat
we principieele voor
standers zijn van de
vervaardiging der ze
gelwaarden door den
Staat zelf. Wat we wil
len zeggen is, dat men
tydig terdege vaststelt,
welke weg na 31 De-
jember 1941 de beste
is.
In een slotartikel
over den aanmaak
van postzegels enz.
voor de Nederlandsche
administraties buiten
Suippa (Indië. Cura
sao en Suriname).
De laatste tocht van Lemmer naar Urk per schaats? Ruim 1200
personen namen deel aan den toertocht per schaats, welke deze week
van Lemmer naar Urk werd georganiseerd (Foto Pax-Holland)
De inschrijvingen voor den Elf
stedentocht overtreffen te Leeu
warden de stoutste verwachtingen.
Op het kantoor van den voorzitter,
mr. Hepkema, heerschte geduren
de de afgeloopen dagen een
enorme drukte (Foto Pax-Holland)
FOTO REPORTAG E
iiiiiiniiiiiiiiiiiiinmniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiii
werken BOOM's Laxeer- (Slijm-, Gal-, Maag-) pillen.
Deze pillen zijn zuiver plantaardig en verdrijven
overtollig gal en slijm. Ze werken zacht, bevorderen
een goeden stoelgang en zijn goedkoop. Prijs per doosje met 15 pillen
n/a ct., 30 pillen 32 ct. - met 60 pillen 58 ct. Overal verkrijgbaar.
In ons overzicht van 16 Januari jl. beschreven
wy den postzegelaanmaak door 's Ryksmunt
van 1852—1836. We vermeldden, dat de Minister
van Financiën op 9 Maart 1866 in de Kamer
had verklaard, dat hy den aanmaak zou op
dragen aan personen,, in wie hy ten volle ver
trouwen kon hebben.
Uit de ingekomen aanbiedingen koos Z.E. die
van Joh. Enschede en Zonen en deze toog aan
den arbeid met ingang van 1 October 1866. in
goed vertrouwen op den Minister, die hem zóó
goed vertrouwd had, dat het contract eerst
2 a 3 maanden daarna werd vastgesteld door
de goedkeuring op 18 December 1866.
Art. 1 bepaalde, dat aan genoemde firma'
„tot wederopzeggens toe de vervaardiging der
Nederlandsche postzegels opgedragen wordt".
Uit de 2e alinea van dit art. volgt, dat de
zoo juist weergegeven bepaling eigenlijk de ver
bintenis van het Rijk inhield de zegels nu ook
by de firma Enschede te laten drukken
Immers het 2e lid luidt:
„Wederkeerig verbinden de contractanten ter
andere zyde (Enschede) zich om alle bestellin
gen van postzegels, die haar naar mate van de
behoefte door den eersten contractant (het
Ryk) gedaan zullen worden, overeenkomstig de
bepalingen van dit contract uit te voeren".
De vervaardiging zou geschieden onder toe
zicht van een Rykseontroleur. Trouwens, aan
de drukkery der Rijksmunt was krachtens K.B.
van 28 Januari 1853 reeds een „controleur op de
fabricatie van postzegels" een ryksambtenaar
verbonden.
De nieuwe drukker drukte met de platen, die
van de Munt overkwamen. De toenmalige druk-
producten zijn van die der Rijksmunt alleen te
onderscheiden door het gebruikte papier en de
verf. De Munt bezigde vry dik, zacht uit de
hand geschept papier. Enschede bezigde hard,
machinaal vervaardigd papier, waardoor de
Utrechtsche druk warme, ineengevloeide tinten
geeft en de Haarlemsche een kouden harden
indruk maakt.
Wyl het papier, evengoed als de drukplaten,
door het Rijk werd verstrekt kan men aan En
schede hiervan geen verwyt maken.
De betaling van den drukker geschiedde met
een aantal centen per vel van 200 zegels of per
1000 stuks, ONGEACHT DE HOEGROOTHEID
VAN DE BESTELLINGEN.
De voorwaarden zijn herhaaldelyk gewyzigd
en aangevuld. Nu eens ging het over de kosten
van den stempel, of over die van het eerste stel
platen by invoering van nieuwe zegeltypen, dan
weer over de vraag, of en In welke mate de
firma kosten in rekening mocht brengen voor de
afgekeurde zegels.
Sinds 1893 gold een afdalend tarief voor de
levering van groote aantallen. In 1899 ging het
speciaal over een aanzieniyk hooger tarief voor
plaatdruk, tweekleurendruk.
In harmonische samenwerking en zonder
principieele veranderingen, ook zonder groote
