Op het peil van den woningbouw
wordt toegezien
Tentoonstelling van beeldhouwwerken
te Amsterdam
Mendes da Costa
De a.s. Winterhulp
collecte
V'
Mestrowitsj
Hardnekkige gevechten
bij Cheren
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1941
De heer Castricum
verwijderd
De „Kring" in het Stedelijk
Museum
Het vertrek van den Britschen
gezant uit Boekarest
Duikboot brengt 21.500 ton
scheepsruimte tot zinken
Mej. D. Schindler met „Pro
Ecclesia" onderscheiden
Vischaanvoer Scheveningen
GEMEENTERAAD
Kleine woningen
Het orgel in de Groote Kerk
Het stadhuis
Um een oproepinstallatie
Electriciteitstarieven
Gemeenteper soneel
Incident
Benoemingen
BEVERWIJK
BELANGSTELLING VOOR
BIJENTEELT
Verrichtingen voor de Duitsche
Weermacht
Het onvoltooide kunstgebit
Interessante filmavond
VELSEN
Jubilarissen bij Van Gelder
Een museum te Split
Wat in de vier groote steden
14 en 15 Februari te doen is
De Engelschen op den Balkan
Duitsch weermachtsbericht
Mislukte poging der Britten om
aan de Kanaal kust het bezette
gebied binnen te vliegen
Ital. weermachtsbericht
STAD
In de gistermiddag voortgezette vergadering
van den Haarlemschen gemeenteraad kwam aan
de orde een klacht van H. Jansen aan den Scho-
terweg, over de last en schade, welke hij heeft
door het onderbrengen van een aantal paarden
in een naast zijn woning gelegen pand.
Wethouder REINALDA zeide, dat in het be
trokken pand reeds wijzigingen zijn aangebracht,
met Bouw- en Woningtoezicht. Spr. meende, dat
de klachten zich niet zullen herhalen. Op vele
plaatsen in de stad zijn paarden ondergebracht;
in vele gevallen is de toestand slechter, dan
waarover de reclame gaat. Klachten zijn nooit
ontvangen, maar B. en W. zullen zich eens
op verzoek van het raadslid Happé beraden
of er iets moet gebeuren
B. en W. stellen voor het Uitbreidingsplan-
Noord te wijzigen om den bouw van kleine wo
ningen in de Roskamstraat mogelijk te maken
De breedte zal 5.40 M. en de grondhoogte 4 M
zijn.
De heer BLOKDIJK vond de inlichtingen over
dezen voorgenomen bouw zeer onvolledig. Spr
kan het type woningen niet aantrekkelijk vin
den en gewaagde dan ook van een teruggang
op den goeden weg. Laat de bouwverordening
een en ander toe?
De heer VISSER vroeg of deze kleine wonin
gen door iedereen gehuurd kunnen worden. Zoo
ja. dan is spr. tegen, omdat er dan wantoe
standen ontstaan.
De heer ANGENENT stelde voorop, dat Haar
lem uitstekend werk heeft verricht voor de
volkshuisvesting. Toch zijn er nog wenschen
Wat gaat men b.v. nu doen?
Het eetkamer-keuken-type is niet nieuw voor
Haarlem. De Woningbouwvereeniging „St. Bavo"
heeft er in 1934 totaal 78 gebouwd in Haarlem-
Oost. De huizen vallen zeer in den smaak, de
huur bedraagt f 4.70. De inhoudsmaat van de
„St. Bavo"-woningen is echter grooter, daar is
een schuur, een badcel, etc. Spr. is bang, dat de
gemeente hier een stap achteruit doet, omdat de
woningen net op het randje van de inhoudsmaat
zijn.
Wethouder REINALDA wees op het belang
van deze voordracht. Er is geen sprake van net
bouwen vanwege de overheid. Een particuliere
bouwer is gegadigde voor het terrein, zoodat de
gemeente geen zeggingskracht heeft wat de be
woning aangaat en nadere toekenningen etc.
ontbreken. Brederode's Bouwbedrijf heeft echter
een naam te verliezen, zoodat de bouw verant
woord zal zijn. In vele andere gemeenten heeft
het bedrijf dit type huizen al gebouwd. De
plaats voor de woningen is zorgvuldig gekozen:
de voortuinen zullen groot zijn. zoodat er een
short tuindorp zal ontstaan.
B. en W. zullen nauwlettend toezien op
het peil van dezen woningbouw en geen min
der gewenschte concessies doen. Natuurlijk
zullen de huizen moeten voldoen aan de
bepalingen der bouwverordening. De indee
ling kan gerust tot voorbeeld strekken.
Het voorstel werd zJist. aangenomen.
B en W. stellen voor het crediet, toegestaan
voor de herstelling van het orgel in de Groote
Kerk, te verhoogen met f 580 en te brengen op
t 3325.
Mevrouw DE CLERCQ meende, dat er nog
eens f 550 noodig zal zijn, wil het orgel weer
geheel goed zijn. Het crediet zal dan ook op
f 3815 gebracht moeten worden.
Dit voorstel werd aangenomen met 20—11
Stemmen. Tegen stemde de R.K. fractie, behalve
de heer v. Kessel.
Voorgesteld werd het crediet, dat voor de uit
breiding van het stadhuis is toegestaan, te ver
hoogen met f 34.940 en te brengen op f 383.900
De heer CASTRICUM begreep er niet veel
van. De begrooting heeft dus op niets geleken.
Daar spr. al herhaaldelijk op dergelijke slordige
becijferingen heeft gewezen, zal hij tegen
stemmen
De heer KLEIN SCHIPHORST begreep op zijn
beurt de heer Castricum niet. Hoe kan men bij
een dergelijk, ingrijpend en zeer belangrijk werk
het noodige bedrag zuiver vaststellen? Het is
een zegen voor de gemeente, dat niet het eerste
maar het huidige plan is uitgevoerd.
De voordracht werd aangenomen.
Een crediet van f 830 werd gevraagd voor het
aanbrengen van een z.g. oproep-installatie in
het bureau van openbare werken.
De heer v. KEttSBERGEN meende, dat het
Groote Gasthuis hoognoodig een licht-installatie
noodig heelt, maar aat er geen geld voof is.
Wethouder BIJ v OET achtte uitgave van geld
voor dit aoei in oezen tijd niet verantwoord.
Wethouaer WESTER VELD en enkele andere
raadsleden sloten zich daarbij aan, maar wet
houder Reinalaa hield een warm pleidooi voor
hot aanbrengen van deze installatie, alleen al
uit hoofae van efficiency. De gemeente moet niet
stilstaan, terwijl de techniek voort gaat. De
Mariastichting heelt een prachtige licht-installa
tie, zoo moet ze ook in het St. Elisabeth's Gast
huis worden
Het voorstel werd aangenomen.
B. en W. stellen voor hen te machtigen de
prijzen van «en electrischen stroom te verhoo
gen met de aan omzetbelasting voor de levering
van dien stroom verschuldigde bedragen.
De heeren Castricum en v. d. Veldt gaven hun
alkeer van de omzetbelasting te kennen en
stemden tegen.
E. en W. stellen voor een tijdelijke toelage
toe te kennen aan het lager bezoldigd gemeente-
personeei. De toelage gaat tot f 1900, inclusief.
Tevens zal, te rekenen van 1 Januari 1941 af,
d-r. kindertoeslag gesteld kunnen worden op f 75
per jaar minimum.
Verschillende leden zouden gaarne zien, dat
de salarisgrens hooger lag en dat er overigens
méér gedaan werd. Maar men heeft met Den
Haag te maken en er komt wellicht nog wel een
aanvulling in de toekomst.
De heer CASTRICUM ging in zijn betoog, naar
het oordeel van den voorzitter, op een gegeven
oogenblik te ver. Hij werd tot de orde geroepen.
„Dat wensch ik niet, mijnheer de voorzitter,"
riep hij uit, „ik heb mijn verantwoordelijkheid
en ik bén gekozen door de democratie."
De VOORZITTER: „Ik ontneem u het woord."
De heer CASTRICUM: „Dat is steeds zoo.
Maar ik zal uit protest de vergadering verlaten."
De VOORZITTER: „We kunnen de rollen ook
omdraaien. Ik kan krachtens de gemeentewet
een voorstel in stemming brengen om u het
recht van het bijwonen dezer zitting verder te
ontzeggen."
De heer CASTRICUM: „Dat moet u dan maar
doen." Dit geschiedde en het voorstel van den
voorzitter werd aangenomen met 239 stemmen.
Tegen stemden de heeren v. d. Storm, Klein
Schiphorst, Angenent, Klien, Castricum. v. d.
Veidt, Scholi, Visser en v. Kessel.
Onder het verlaten van de zaal riep de heer
Castriciim: Leve de democratie! En vooral leve
de sociaal-democraten! (Zij stemden n.l. allen
voor, op den heer Scholl na, die tot de Werk
gemeenschap is toegetreden.»
Wethouder REINALDA verklaarde na dit in
cident, dat de regeling ook zal gelden voor het
seini-overheidspersoneel. Getracht zal worden
om ook wat te bereiken voor het personeel der
badhuizen en der woningbouwvereenigingen
Het voorstel werd zJi.st. goedgekeurd.
Tot leden der commissie van bijstand in het
beheer .Lr gemeente-financiën werden gekozen
de heeitn Angenent en Geluk;
tot leden in de commissie tot het ontwerpen
en herzien van verordeningen tegen wier over
treding straf is bedreigd, mevrouw Scheltema-
Conraai en de heer Noordhoff;
tot lid der commissie van toezicht op de
H.O.V. mr. J. H. J. Hoog;
tot lid der commissie van toezicht op de
scholen voor voorbereidend L.O. mejuffrouw C
M. Heerkens Thijssen;
tot tijdelijk leeraar in het Hebreeuwscli aan
het Gymnasium, de heer J. H. Becker;
in wis- en natuurkunde, de heer W. P. J.
Lignac;
tot tijdelijk leeraar aan de Avondschool voor
Nijverheidsonderwijs, dr. C. Groeneveld;
tot onderwijzeres aan de Floraschool, mej.W
A. de Vries te Haarlem.
De vergadering werd c]aarna gesloten.
In het gebouw „Adrichem" is een drukbezochte
propagandavergadering gehouden door de afdee-
ling Velsen en omstreken van de Ned. Ver. tot
bevordering van den bijenteelt. De bedoeling
was de mogelijkheid te toetsen voor de oprich
ting van een afdeeling Beverwijk.
De voorzitter van de afdeeling Velsen, de heer
Kramer, hield een inleiding, waarin hij herin
nerde aan de totstandkoming van de afdeeling
Velsen, die voortgesproten is uit de afdeeling
Kennemerland. Deze streekafdeeling was te
groot om practisch te kunnen werken. Voor de
bijenhouders van Beverwijk, Heemskerk en Uit
geest is het weer een bezwaar om de bijeen
komsten te Velsen te bezoeken. Vandaar dat
Velsen gaarne wil meewerken cm een zelfstan
dige afdeeling Beverwijk te verkrijgen.
De heer Kramer sprak hierna over de betee-
kenis van de bijencultuur, welke veelvuldig als
nevenbedrijf wordt beoefend. Daarnaast staan
de amateurs en liefhebbers, die de bijencultuur
beoefenen uitsluitend uit liefde voor de natuur,
waarin de bij een nuttige taak heeft.
Hierna hield de heer J. de Meza, directeur van
het bijenpark ..Mellona" te Santpoort, een inte
ressante causerie over het leven en werken der
bijen, waarbij hij wees op de maatschappelijke
en organisatorische instincten, die bij de bijen
zeer hoog ontwikkeld zijn. Het houden van bijen
biedt vele sportieve genoegens.
De causerie werd gevolgd door de vertooning
van een mooie bijenfilm.
Aan het slot van den avond deelde de heer
Kramer mede, dat zij, die zich bij de vereeniging
willen aansluiten, zich kunnen aanmelden bij
den heer Verweü, „Velserbeek".
x Op Donderdag 20 Februari a.s. zal in de lunch
room ..Aneta", te Velsen, een imker-cursus be
ginnen, die zeven lessen zal omvatten. Het cur
susgeld zal naar draagkracht geheven worden.
Ook niet-leden kunnen de lessen volgen.
Steeds weer worden er inwoners dezer ge
meente gedupeerd door het te aat indienen van
rekeningen wegens leveringen, werkzaamheden
enz. ten behoeve van de Duitsche Weermacht.
Hoewel reeds meerdere malen de aandacht hier
op werd gevestigd, wordt nogmaals medegedeeld
dat rekeningen voor verrichtingen e.d. voor de
Duitsche Weermacht moeten worden ingediend
bij den bunrgemeester van de gemeente waarin
de belanghebbende woont en wel uiterlijk op den
15en van de maand, volgende op die, waarin de
verrichting plaats vond. Te laat ingediende re
keningen mogen onder geen voorwaarde wor
den betaald
Bij de politie zijn inlichtingen te verkrijgen
omtrent de navolgende gevonden en verloren
dieren en voorwerpen
Gevonden: paar gebreide wantjes, 6 ledige
kolenzakken, doublé armband, stamkaart, Bel
gische identiteitskaart, damesrijwiel, radiateur-
slaug, bruine hond, grijze handschoen, porte-
monnaie met inhoud, jongenskoor, nappa hee
renhandschoen, foxterrier, huissleutel, heeren-
rijwiel, belastingmerk, damesportemonnaie met
inhoud, huissleutel, klein hondje, hondje. Te
Wijk aan Zee: nikkelen armbandhorloge, zin
ken pijp.
Verloren: Belastingmerk. schaats, bankbiljet
paar kinderschaatsen, doublé schakelarmband
portemonnaie met inhoud, portefeuille met
inhoud, gonjezak met 25 Kg. suiker, damespor
temonnaie met inhoud, fox-hond rol boekbin
derslinnen, doublé-armband met horloge, jonge
Bouvier, emmer, portemonnaie met inhoud,
kunstgebit met 3 tanden, wollen damesvest,
beige damesregenjas, vergunning tot het ver
bruiken van motorbrandstof.
In de bovenzaal van het veilinggebouw
,,'t Centrum" is Dinsdai ayond voor de leden
van Bloembollencultuur, Tuinbouw- en Plant
kunde, „Flora" en Tuinbouwstudieclub de
bloembollenfilm vertoond van de A.S.F.-fabrie
ken.
De belangstelling voor dezen avord was zeer
groot. Niet alleen waren vele leden van boven
genoemde vereenigingen aanwezig, maar ook
mej. Ir. Kronenburg en talrijke leerlingen van
de tuinbouwschool en de tuinbouwcursussen
toonden hun belangstelling.
Na een kort openingswoord van den voor
zitter van Bloembollencultuur, den heer C.
Broeae, hield de vertegenwoordiger der A.S.F.-
fabrieken een inleiding, waarin hij mededeelde
dat deze bloembollenfilm demonstreert, wat
bereikt kan worden met de planten, bij een
juiste bemesting. Nu zijn er momenteel weinig
of geen meststoffen te krijgen, maar er za)
weer een t;jd komen, dat de Hollandsche bloem
bollen weer over de wereld zullen zwermen en
dan dienen de kweeker en ook de fabrikant
gereed te zijn, voor het leveren van een pro
duct, dat evenr.oed is als voorheen, ja, liever
nog wat beter is.
Daarom mag men thans niet stilzitten. We
tenschap en praktijk moeten samenwerken, om
straks in alle opzichter, paraat te kunnen zijn
De spreker herinnerde eraan wat door de we
tenschap en de praktijk (Nic. Dames!) reeds
bereikt is op het gebied van de bolbehandeling
voor het vervroegde bloeien en welke functie
de kunstmeststoffen (spr. noemde ze lievei
hulpmesjstoffen) daarbij kunnen verrichten
om betere resultaten te krijgen. Hij betoogde
daarbij, dat samengestelde meststoffen beter
zjjn dan enkelvoudige. Talrijke proeven in de
praktijk hebben dat aangetoond.
Het ideaal is nog niet volledig voor alle
gronden bereikt, doch over vijf jaar hoopte
spr. voor alle gronden te kunnen zeggen, welke
samenstelling gebruikt moet worden.
De film gaf hierna een beeld van de econo
mische beteekenis van de bloembollencultuur
in ons land. Haar export bedroeg in de laatste
jaren ondanks alles nog omstreeks 45 mill. Ke.
een goederentrein vullend ter lengte van Haar
lem tot Den Haag. In 1938 steeg die export zelfs
nog tot 52 mill. Kg.
De exportwaarde, welke aanvankelijk om
streeks f 45 mill, bedroeg, liep door crisis en
overproductie van 1930 tot 1932 terug tot om
streeks f 23 mill. Daarna ontwikkelde de bloem
bollenteelt zich weer releidelijk gunstiger tot
de oorlog dit opnieuw verstoorde.
De film behandelt verder uitvoerig de proe
ven, waarover zoo juist gesproken was, waarbij
vele prachtige opnamen te bewonderen waren
Dit laatste kan ook gezegd worden van het
„decoratieve" slot van de film, met zijn mooie
natuuropnamen uit de bloeiende bollenstreek.
Het was voor allen een Interessante avond
Zaterdag 15 Februari herdenkt de heer C.
Nieukoop den dag dat hij 35 jaar geleden in
dienst trad bij Van Gelder Zonen.
De heer K. de Poel zal op 25 Februari zijn
zilveren dienst jubileum herdenken.
De tentoonstelling in het Stedelijk Museum
te Amsterdam is, wanneer het woord geoorloofd
mag heeten in verband met werken des vredes,
een ware wapenschouw van de Nederlandsche
beeldhouwers. Ik geloof niet, dat er ooit zoo'n
uitgebreide expositie van Nederlandsche sculp
tuur te zien is geweest en het wekt den indruk,
dat de Nederlandsche Kring van Beeldhouwers
eens een klap op tafel heeft willen geven.
Er was reden voor deze demonstratie. Gene
raties achtereen hebben moeten waarnemen,
dat Nederland arm aan beeldhouwkunst
was, na de Renaissance, dat we het hier
langen tijd met tweedehandsch goed hebben
moeten stellen en dat de behoefte aan sculp
tuur niet te vergelijken was met de klaar
blijkelijke behoefte aan schilderkunst, waar
in we zooveel goeds hebben voortgebracht
dat altijd zijn weg wel vond. Onze openbare
huldigingen in den vorm van beeldhouw
kunst, onze monumenten, waren poovere ver
sierselen, er was ook gewoonlijk geen ge
schikte plaats voor te vinden en er was al
tijd twist over de plaatsing. Wij voelden niet
„monumentaal", zoo is in vele toonaarden
gezongen. De Kring van Beeldhouwers laat
ons echter zien, dat die onverschilligheid en
die schaarschte tot 't verleden behooren, dat
er al sinds jaren hard gewerkt wordt om het
tekort in te halen en dat we nu reeds heel
wat beeldhouwers bezitten met een oorspron
kelijk talent en een eigen modernen stijl.
We kunnen zelfs in die jonge beeldhouw
kunst al verschillende phases onderscheiden
en zien, hoe de suggestie van heft abstracte en
gestyleerde, tien, vijftien jaar geleden nog
zoo stefrk, onder invloed van buitenlandsche
voorbeelden terugweek voor een neiging tot
grooter bewogenheid en tot klassicisme.
Werkelijke toppunten, voorbeelden van een
sculptuur die in zich vereenigt het gevoel voor
den grooten omtrek, het los-in-de-ruimte-staan,
en een volle, bloedwarme levendigheid, waarin
de schoonheid een half-goddelijke roes is, zijn
er nog niet, of zeer weinige. Wanneer we wan
delen oyer de galerij onder het glazen dak van
het Stedelijk Museum, vinden we daar dingen
als het afgietsel van Maillol's monument voor
Cézanne, als den Sleuteldrager van Rodin en
óe Vrouwefiguur van Rik Wouters werken,
die uit de groote genade zijn ontstaan. Ze ont
breken op de tentoonstelling der Nederlanders.
Maar de werkatmosfeer is er, de vruchtbare be
drijvigheid, en als men de eerezaal betreedt,
krijgt men zelfs een uogenblik een grootschen
indruk door de opstelling van beelden met een
groot formaat, in smaakvolle afwisseling met
kleinere, die men van dichtbij moet bekijken.
Artistiek gesproken, wordt het volle accoord van
de eerste zaal echter niet lang aangehouden.
Er komen daarna zalen met werken, waarover
men zich minder kan verheugen. De selectie is
dus niet overal even streng geweest en men
vraagt zich af, of het programma van deze ten
toonstelling, met de aanhangsels van het werk
van Mendes da Costa, de beelden die voor de
overheid zijn uitgevoerd met de desbetreffende
foto's de inzending van de Rijksacademie en de
collectie penningen, niet een weinig overladen
moet genoemd worden. De teekeningen der
beeldhouwers, die zoo boeiend kunnen zijn, door
het bijzondere van de .standen" en door haar
gewoonlijk verrassende vaardigheid in de con
tour, zijn er alvast door in het gedrang geraakt,
ze konden niet geëxposeerd worden. Het blijkt
dat men tenslotte meer gewicht heeft gehecht
aan volledigheid dan aan een strenge selectie.
De afdeeling voor Mendes da Costa, die in
1939 is overleden, kan men opvatten als een
„hommage" aan een beeldhouwer, wien vele jon
geren iets te danken hebben, en het is zeker een
verdiend eerbetoon. Toch bewijst de collectie,
die men hier van hem verzameld heeft, wel dui
delijk, dat hij in de eerste plaats een pionier
was en dat hij het beloofde land van een kunst,
die uit sterken grond opwast, niet is ingegaan.
Om billijk te oordeelen moet men zich steeds
voor oogen houden, wat het werk van Mendes
beteekende in den tijd toen Berlage's beurs werd
gebouwd, toen de jonge kunstnijverheid opkwam
en het beperkte karakter van een eng en bur
gerlijk naturalisme werd ingezien. Het was een
verlossing uit het academisme en uit de zoete
lijkheid der salonkunst van Charles van Wijk
c. s. Het opende, door zijn aanpassing bij de
nieuwe architectuur, ongedachte perspectieven.
Maar er is te veel over gefabeld! Dit werk houdt
het niet, het is een poging tot gemeenschaps
kunst zonder gemeenschap, een in het atelier
bedachte gemeenschapskunst, het is werk van
den wenschdroom en een van niet waarlijk ge-
v ai j;
Een meisjesbuste in brons, van wijlen
dr. J. Mendes da Costa, op de tentoon
stelling van den Nederlandschen Kring
van Beeldhouwers in het Stedelijk
Museum te Amsterdam
fundeerde nieuwe Dezieling. In zijn bedachte
styleering, in zijn gedenatureerde, stellig spiri-
tueele, maar niet groot en gezond in het ma
teriaal gevoelde vormen, draagt het de kenmer
ken van een eclectische en te veel met het ver
stand gewilde kunst. Het heeft contemplatieve
kwaliteiten, en wij zullen de laatsten zijn om
van het contemplatieve de waarde voor den
kunstenaar te miskennen, maar het heeft daar
naast niet in een goede doseering de zinnelijke
factoren die mee het kunstwerk maken.
Een beeld als het „Portret" in marmer, buste
stuk van een man, bevat alle nadeelen van Men
des' bijzondere houding compleet. De verijling,
de Spielerei met de styleering, het quasi-Egyp
tische, gaat hier tot in het absurde. De Vincent
van Gogh, de Jan Steen, de Spinoza, beelden die
bij hun eerste verschijnen zonder twijfel verrast
hebben, ze houden het niet, ze vertoonen nu
hun karakter van tijdvakkunst, ze zijn toch te
schraal van gevoel om ons door hun voluntarisme
te blijven boeien. Mendes is een ernstig en
hoogstrevend kunstenaar geweest, maar eenige
faculteiten ontbraken hem om zijn werk te
maken tot meer dan een voorbereiding.
Het liefst kjjkt men dan ook naar die werken
van Mendes da Costa, waarin hij het leven meer
met onmiddellijkheid betrapte: de kleine cera-
mieken in de vitrines, met hun geest en gevoe
ligheid, hun mooie materie.
In een volgend artikel schrijven we over de
rest der tentoonstelling. jan ENGELMAN
Het werk van Iwan Mestrowitsj behoeven we
denkelijk bij de Nederlandsche kunstliefheb
bers niet in te leiden. Hij is de meest vermaar
de Zuid-Slavische beeldhouwer en we hebben
zijn monumentale beelden eenige jaren geleden
kunnen aanschouwen in het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam. Mestrowitsj woont in
Split, de havenstad van Dalmatië. Wie het pa
leis van Diocletiaan in deze fraaie stad be
zocht hebben, zullen zich op het Peristyl het
geweldige monument voor bisschop Grigur
Ninski herinneren, dat helaas ingeklemd staat
tusschen de rondom opdringende huizen. De
kunstenaar heeft zich nu in de onmiddellijke
nabijheid der stad een nieuwe verblijfplaats
gekozen, welke binnenkort zal behooren onder
de vele bezienswaardigheden van de oude Ro-
meinsche keizerstad.
Op den weg, die van Split Noordwaarts
naar de sprookjesstad Trogir leidt, de be
roemde route van de zeven kasteelen, een der
schoonste gedeelten van de Zuid-Slavische Ri-
'viera, ligt vlak onder den rook der stad een
groote bezitting, zoo meldt de N. R. Ct. Het
is een oud vervallen paleis, dat eens het zo
merverblijf van graaf Capogrosso is geweest.
De Capogrosso's, die tot de voornaamste adel
lijke geslachten van Split (Spalato) behoorden,
kwamen in het "begin der Middeleeuwen naar
Italië en werden opgenomen in de patricische
kringen der stad. Vele leden van dit geslacht
zijn beroemde legeraanvoerders tegen de Tur
ken geweest en hadden zitting in den stadsraad.
Later huwde een van hen de eenige dochter
van den gevierden dichter Catvagnin en daar
uit dit huwelijk geen kinderen werden gebo
ren, namen zij den dubbelnaam Capogrosso-
Cavagnin aan. Zij bezaten een paleis te Split,
dat nog heden ten dage aan de familie toebe
hoort. In het begin der 16e eeuw bouwden zij
aan den oever van de baai der zeven kasteelen
een zomerverblijf. Bij het einde ,van den we
reldoorlog zijn de beide laatste leden dezer fa
milie naar Italië teruggekeerd en het zomer
verblijf werd verkocht. Mestrowitsj werd koo-
per en heeft het vervallen paleis in den oor-
spronkelijken vorm laten herstellen.
Het lijkt op een oud-Romeinsche villa.
Rondom het park, in welks midden een an
tieke fontein verrijst, loopt een rechthoekige
zuilengang. Van de 26 zuilen zijn de meeste
origineel en afkomstig van opgravingen, die in
de buurt van het oude Salonae hebben plaats
gehad en waarbij tal van verblijven van rijke
Romeinsche burgers aan het licht zijn geko
men. In de zuilengang bevindt zich nog de
oude feesttafel der Capogrosso's waarvan het
snijwerk door een inhe-mschen kunstenaar is
vervaardigd. Langs de zijwanden van dit atrium
heeft Mestrowitsj de origineele modellen van
al zijn beroemd geworden werken, die nu over
de wereld verspreid zijn, laten opstellen. Zoo
is een volledig overzicht van zijn oeuvre ont
staan
Ook d? kapel, welke bij het paleis behoort,
is gerestaureerd. Op de plek van het altaar
staat de Madonna, een houten beeld, een van
zijn eerste werken, dat 25 jaar geleden te Lon
den is tentoongesteld en zijn roem vestigde.
(Berichten reeds geplaatst in
een deei van onze vorige oplaag'
De Winterhulp-inzameling op Vrijdag 14 en
15 dezer zal, zooals men weet, worden gekop
peld aan de bevordering van het veilig verkeer
Niet alleen zullen de speldjes een keuze uit de
internationale verkeersteekens bieden, maar
ook zijn hier en daar verkeerstentoonstellingen
of -demonstraties op touw gezet, terwijl in ta)
van gemeenten de politie en de brandweer ac
tief aandeel aan deze collecte zullen hebben.
Wij geven hier een overzicht van hetgeen in
de vier groote steden zal worden gedaan om de
Inzameling ten bate van onze behoeftige land-
genooten zooveel mogelijk te doen slagen.
Amsterdam: Van 10—15 Februari is Ir,
het gebouw Keizersgracht 345a, van 's morgens
10 uur tot 's middaes 5 uur een tentoonstel
ling op het gebied van veilig verkeer te bezich
tigen. De toegang is vrij, terwijl gelegenheid
bestaat tot het koopen van speldjes. Het Am-
sterdamsche gemeentebestuur heeft de hoofden
van onderwijsinrichingcn opgewekt, de tentoon
stelling met de hoogste klassen te bezoeken.
Reeds werden honderden kinderen voor een
bezoek ingeschreven. De heeren Verbeek en
Van der Kaay, van de verkeerspolitie zullen
toelichtingen geven, jeugdige bezoekers ont
vangen gratis een WHN-speldje en een ver-
keersspei.
Vrijdag 14 Februari zal in het centrum van
de stad worden gecollecteerd, met den Dam als
middelpunt.
Oud-Hollandsche poorters (werkloozc mu
sici) zullen op beide collectedagen met hun
muziekinstrumenten door de straten trekken,
terwijl de verkeerspolitie aanschouwelijk on
derwijs zal geven op het gebied van veilig ver
keer.
Voorts zullen brandweerdemonstraties worden
gehouden, waarbij de „Jan van der Heyden",
ligplaats kiezend aan het Amstel-Hotel, Zater
dag 15 Februari van 3—4 uur met zijn spuiten
in actie zal komen.
Rotterdam: Dertig politieagenten collec
teeren in uniform, alsmede motorpolitie en ma
rechaussees (eventueel te paard), op Zaterdag
15 Februari. Enkele reclame-wagens rijden door
de straten.
Den Haag: Op Zaterdag marcheeren vier
muziekkorpsen door de stad, t.w. 's morgens een
politie-muziekkorps, 's middags een reinigings
dienstkorps, het gezelschap „Klein Maar Dap
per" en de Christelijke padvinders. Van de politie
nemen honderd man aan de collecte deel. De
geluidsauto van de verkeerspolitie rijdt en iaat
zich hooren, terwijl een kraanwagen met 6 man
van de politiebrandweer beide dagen in actie
zal zijn.
Utrecht: Zaterdag 15 Februari te Zeist een
kinderfeest. Van 9.30—12 uur in het vereni
gingsgebouw een voorstelling, daarna van 121
uur in een versierde zaal: soepmaaltijd. Om 1
uur marcheeren de kinderen af, voorzien van
vlaggetjes WHN en gaan naar het gemeente
huis, alwaar een verkeersexamen wordt afgeno
men en door de WHN diploma's worden uitge
reikt.
Te Utrecht Zaterdag van 2.30—5.30 uur groot
omroepconcert ten bate van WHN in „Tivoli"
waarna om 6 uur gelegenheid bestaat tot deel
neming aan een stamppotmaaltijd in den Raads-
kelder. De bruto-opbrengst is bestemd voor de
Winterhulp Nederland.
ROME, 12 Febr. (D.N.B.) Omtrent het ver
trek van den Engelschen gezant uit Boekarest
is in de Italiaansche radio o.m. verklaard, dat
de hieruit voortvloeiende verbreking der diplo
matieke betrekkingen voor Roemenië op buiten-
landsch politiek gebied evenzeer een revolutie
beteekent als het overnemen van de macht door
generaal Antonescoe op binnenlandsch politiek
terrein.
Roemenië heeft zich in de buitenlandsche po
litiek vrij gemaakt van het juk van Engeland.
De aanwezigheid van den Engelschman in Roe
menië viel samen met gebeurtenissen als plot
selinge en geheimzinnige sterfgevallen, bran
den in oliebronnen, treinongelukken etc.
STOCKHOLM, 12 Febr. (D N.B.) De Da-
gens Nyheter publiceert een bericht van United
Press, volgens hetwelk alle Britsche gezanten
in de Balkanlanden maatregelen hebben geno
men om het voorbeeld van het gezan .schap te
Boekarest onmiddellijk te kunnen volgen. Alle
belangrijke documenten zouden reeds naar Tur
kije gebracht zijn. Te Istanboel moeten dage
lijks Engelsche onderdanen aankomen.
Officieel wordt uit Washington medege
deeld, dat de Amerikaansche gezant ie Boeka
rest, Dumper, is belast me de behart'ging
der Engelsche Belangen in Roemenië, nu de
diplomatieke betrekkingen usschen Londen en
Boekarest verbroken zijn.
BERLIJN, 12 Febr. (D.N.B.). Het opper
bevel der Duitsche weermacht deelt mede:
„Een duikboot heeft 21.500 ton vijandelijke
koopvaardijscheepsruimte tot zinken gebracht.
Bij geslaagde aanvallen op scheepsdoelen in
de zeeën om Engeland hebben gevechtsvlieg
tuigen een koopvaardijschip van 7000 ton tot
zinken gebracht en twee andere schepen zwaar
beschadigd. Gisteren overdag mislukte weer
een poging van den vijand om aan de Kanaal-
kust het bezette gebied binnen vliegen. Ve
vijand verloor hierbij vier vliegtuigen, en wel
twee in een luchtgevecht, een door luchtdoel
geschut en een door marinegeschut.
In den afgeloopen nacht heeft de vijand bi
Noord-West- en Midden-Duitschlana een klein
aantal brisant- en brandbommen op woonwijken
laien vallen. Onder de burgerbevolking ir een
gering aantal dooden te betreuren. Er is verder
siechts geringe schade aangericht.
Bij nauwkeurige waarnemingen is gebleken,
dat bij den op 10 Februari gemelden aanval
van bommenwerpers met grooten actieradius op
een Britsche konvooi ten Westen van de Portu-
geesche kust in totaal zes vijandelijke koop
vaardijschepen met een totalen inhoud van
29.500 ton tot zinken gebracht zijn.
Zooals reeds gemeld zijn bij den vijandelijken
aanval op Duitsch gebied in den nacht van 1°
op 11 Februari nog vijf vijandelijke vliegtuigen
neergeschoten, zoodat het aantal Engelsche
vliegtuigen, dat op 10 Februari en in den nacht
van 10 op 11 Februari vernietigd werd, tot 38
is gestegen.
ERGENS IN ITALIË, 12 Febr. (Stefani)
Het 250ste communiqué van het Italiaansche
hoofdkwartier luidt:
„Aan het Grieksche front gevechten van pa
trouilles en bedrijvigheid der artillerie. Gedu
rende de gevechten van de laatste dagen heb
ben het Albaneesche vliegercorps en het vierde
luchteskader zich bijzonder onderscheiden door
hun steun aan de operaties op den beganen
grond en hun voortdurende en succesvolle on
dernemingen. Gisteren overdag hebben luchtfor-
maties wederom de vijandelijke verbindingen,
verdedigingswerken en troepen bestookt met
lichte en zware bommen en machinegeweervuur.
Ook militaire objecten te Prevesa en Larissa zijn
getroffen. Jachtformaties hebben in scheer-
vlucht het vliegveld van Janina aangevallen en
achttien op het veld staande Glostertoestellen
vernield. Twee toestellen van hetzelfde type, die
tegen onze jagers trachtten op te treden, werden
neergeschoten. Een onzer vliegtuigen is niet terug
gekeerd, de bestuurder kon zich redden door van
zijn valscherm gebruik te maken.
In Noord-Afrika niets bijzonders.
In Oost-Afrika hebben zich in den sector
Cheren gisteren den geheelen dag hardnekkige
gevechten afgespeeld, waaraan de luchtmacht
aan weerskanten deelnam. Over de Joeba heeft
een vijandelijke gemechaniseerde colonne, ge
steund door de luchtmacht, Afmoeda bezet. 1°
Kenya heeft onze luchtverdediging op 9 en 1°
Februari vier vliegtuigen neergeschoten.
In den Soedan is nog een Gloster neerge
schoten. De vijand heeft aanvallen gedaan op
het vliegveld van Addis Abeba. Negen personen,
onder wie twee inboorlingen, werden gedood,
eenige gewond. De schade is zeer gering.
In den nacht van 11 op 12 Februari hebben
vijandelijke vliegtuigen eenige bommen op Ca
tania geworpen, zonder ernstige schade aan te
richten.
erhoogl
hei saamhoorigheidsgevoel.
Geefi opgewekt
aan hei Winierhulpwerk.
Dinsdag is mej. S. Schindler, te Rotterdam,
die gedurende 25 jaren als hoofd met ijver ge
werkt heeft aan de uitbreiding en instandhou
ding van R. K. scholen te Rotterdam, gehuldigd,
bij welke gelegenheid pastoor J. C. Vijverberg
haar het eerekruis „Pro Ecclesia et Pontifice'
kwam aanbieden, dat door de Moeder-Overste
der Zusters Dochters uer Wijsheid werd opge
speld. Verschillende autoriteien waren in de met
de pauselijke kleuren feestelijk versierde zaal
van het scholencomplex aan het Afrikaander-
plein bijeen om getuige te zijn van de huldiging,
die voor de jubilaresse een totale verrassing was.
De Bisschoppelijke Inspecteur, de ZeereerW-
heer Nolet, sprak over de katholieke opvoeding in
dezen tijd.
De feestvreugde werd verhoogd door de tracta-
ties der Eerw. Zusters en de geestige zanghulde
met toepasselijke teekeningen van het personeel.
Velen deden van hun belangstelling blijken.
SCHEVENINGEN, 12 Febr. Aan de markt wa
ren hedenochtend 15 motorloggers met f 1565.
10 kotters met f 897 en 41 motorschokkers met
tezamen f 1362 besomming. In totaal besomden
66 kustvisschers f 3824. De besommingen van de
motorloggers waren:
Sch 81, A. den Duik met f 93, Kw 151, T. v.
d. Plas met f 79, Kw 175, van Duyn en Plokker
met f 99, Kw 166, H. v. d. Plas met f 71, Sch 73.
J. Klein cnet f 86; Sch 16, W. Rog, met f 66,
Sch 89, A. Rog met f 110, Kw 97, D. Kuyt met
f 105, Sch 302. A. Taal met f 122, Sch 23, A. Taal
met f 115, Sch 14, W. Rog met f 128. Sch 196,
M. den Heyer met f 100, Sch 341, W. de Graaff,
met f 91, Kw 107, J. van Duyn met f 111, Sch 84,
J. den Duik met f 195.
Van de kotters waren de besommingen:
Hd 75, D. Koorn met f 36, Sch 37, C. de Jong
met f 41, H 177, A. Blok met f 46, Tx 33, 3.
Drijver met f 90, Ro 2, A. Ellen met f 77, Sch 70,
T. v. d. Zwam met f 84, Kw 72, W. v. d. Plas
met f 36, Kw 116. D Haasnoot met f 62, Tx 47,
v. d. Vis met f 262.
De noteeringen waren:
Pufschar f 13f 15; Kleine schar f 17f 19!
Gesorteerde schar f 36f 42, alles per kist vafl
40 kilo.
