De lijdensweg der distributiebonnen
befp&i*?
Friesland en de Noord-Oost-Polder
hulstkamp
„Belangrijke factor tot bevordering van
vrede op den Balkan
w
De Rijks-Messe te
Leipzig
Voldoening ook in
Duitsche bladen
Handelaren moeten secuur
zijn
Kerkdijk leüen
Rapport der Friesche
commissie verschenen
50.000ste octrooi verleend
Turksche pers over het nieuwe pact
Herderlijk schrijven der
Duitsche bisschoppen
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1941
14.000 brieven per maand aan hen,
die inlichtingen vragen en
wenschen hebben
Van drukkerij tot destructor
PHILIPS
LAMPEN
Mr. E. van der Kun f
Werkverruiming in Drente
DIPHTERIE-EPIDEMIE TE
LANGENBOOM
Venlo voert den zwem-
plicht in
Nederlandsche land- en tuinbouw
producten
s BROEDER CASPAR
Veertigjarig kloosterjubileum
gevierd
WIJ LUISTEREN NAAR.
Donderdag 20 Februari
GEEN TOUW? SLECHT PLAKBAND?
CONTIMETA N.V. - ZEIST
inierhulp Nederland,
Voor hei volk, door hei volk.
Geen gunsi maar eereplichi.
Volbreng de eereplichi van hei
volk, door hei volk.
VOLGEND JAAR JAPANSCHE
VERKIEZINGEN
Britten en Amerikanen blijven
rustig te Hankau
Landingen van Britsche
vliegtuigen
BRITSCHE MIJNENVEGER
TOT ZINKEN GEBRACHT
1502 Engelsche burgers gedood
door luchtactie in Januari
Ex-Koning Alfons
Giraldi ter aarde besteld
(Van onzen Haagschen redacteur)
Zooals wij reeds in ons vorig artikel betoogden
draagt heft C. D. K. er zorg voor, dat de be
schikbare voorraden zoo billijk mogelijk over de
bevolking worden verdeeld. Da nog steeds in
de eerste levensbehoeften kan worden voorzien,
is zeer zeker niet op de laatste plaats te danken
aan het tijdig in werking stellen van het distri
butieapparaat.
Via het C. D. K. vinden 70 pCt. van de voe-
dings- en genotmiddelen en 90 pCt. van de kleë-
ding hun weg naar den consument en dienten
gevolge staat het C. D. K. van alle overheids
instanties wel het dichtst bij het publiek. Toch
wordt zijn taak en omvangrijke arbeid over het
algemeen slechts weinig begrepen. Dit is mis
schien verklaarbaar, maar daarom niet minder
ongewenscht. Het is niet te voorkomen, dat de
enkeling wel eens een offer zal moeten brengen
ten bate van het algemeen, want niettegenstaan
de het feit, dat het C. D. K. volkomen inziet,
dat niet elk huisgezin gelijk is aan het andere
en dat niet iedereen in dezelfde omstandigheden
verkeert, is het niet mogelijk aan alle bijzondere
gevallen steeds tegemoet te komen. Men moet
n.l. niet vergeten, dat wat aan de één extra
wordt verstrekt, omdat hij in bijzondere om
standigheden verkeert) ook billijkerwijs aan an
deren (en dit is in de meeste gevallen aan zeer
vele anderen!), die in dezelfde omstandigheden
verkeeren, moet worden gegeven.
De beschikbare voorraden gebieden echter de
grootste voorzichtigheid. Daarom is het dan ook
zeer goed te begrijpen, dat het C. D. K. moeilijk
van eens genomen maatregelen kan afwijken,
omdat, zooals reeds hierboven gezegd, een bij
zondere behandeling aan iemand toegekend, al
tijd duizendvoudig moet worden vermenigvul
digd.
De weg, die de bonnen volgen, gaat van druk
kerij tot destructor. Zij gaan door vele handen en
moeten overal met zorg worden bewaard en
behandeld.
Eerst worden ze via het Centraal Distributie
kantoor verzonden aan de kringbureaux, die
ze op hun beurt ter distributie aan de bijkan
toren rondzenden. Als ze eenmaal bij de 9 mil-
lioen Nederlanders zijn terecht gekomen (tus-
schen haakjes mag hier worden opgemerkt, dat
het aantal bonnen voor de Duitsche soldaten
heelemaal niet zoo ruim is als booze tongen
wel eens beweren), dan gaan zij hun weg terug.
Wij mogen hierbij opmerken, dat er zoo nu
en dan wed eens critiek wordt uitgeoefend op
het formaat van de distributiebonnen; het valt
dan ook niet te ontkennen, dat er aan deze
kleine bonnen enkele bezwaren zijn verbonden.
Doch het formaat van de bonnen is o. a. een
gevolg van zuinigheidsoverwegingen. Dat deze
niet overbodig zijn, blijkt wel uit het feit, dat
bij de. uitreiking van de nieuwe distributiebe
scheiden 60 millioen kaarten en kaartjes gemoeid
waren> waarvan het drukken en verzenden onge
veer 4 maanden in beslag heeft genomen. De
nieuwe bonnen zijn daarom dan ook iets kleiner
van formaat dan de oude; men zal tevens be
merkt hebben, dat de kwaliteit van het papier
niet zoo goed meer is als vroeger. Men is nu
echter bekend met het verloop van de distri
butie en weet precies hoe lang een bonboekje
moet worden gebruikt. Daarom was het niet
noodig een kwaliteit papier, welke jaren goed
blijft, te maken voor iets, dat hoogstens een
paar maanden in gebruik is.
Wanneer de winkelier de bonnen heeft ont
vangen moet hij deze sorteeren, opplakken en
op bepaalde tijden inleveren bij de kringkan
toren. Een heele administratie inderdaad! Doch
't voor en tegen weegt tegen elkaar zoo op, dat
de voordeelen wel den doorslag geven.
Ondanks enkele bezwaren, aan het distributie
systeem verbonden, is den handel een maximum
aan vrijheid gelaten; want dank zij dit (bij
zondere) systeem is men nog altijd vrij bij iede-
ren koop opnieuw te bepalen, wien men zijn be
stellingen wil gunnen, terwijl de handel over de
geheele linie bleef ingeschakeld.
De bezwaren, welke er nog zijn, kunnen groo-
tendeels ondervangen worden' door de werk
zaamheden, welke bijv. aan het plakken der
bonnen zijn verbonden, over de geheele ween
te verdeelen en deze werkzaamheden niet, zoo
als nog zoo dikwijls gebeurt, tot het laatste
moment uit te stellen, waardoor alles gehaast
moet geschieden en vergissingen niet zijn uit
gesloten.
Vergissingen zijn fataal: de ambtenaar kan
van verre niet zien of hij met opzettelijke of met
ongewilde vergissingen te maken heeft en moet
streng optreden.
Vroeger mochten winkeliers, voornamelijk bak
kers, de van de consumenten ingenomen brood
bonnen voor het verkrijgen van toewijzingen
in zakjes van 720 stuks inleveren, maar tenge
volge van de reeds hierboven genoemde en helaas
Veelvuldig voorkomende vergissingen, om van
fraude niet te spreken, was de leiding van het
C. D. K. gedwongen van deze methode af te
stappen en de inlevering van broodbonnen op
opplakvellen verplicht te stellen. Op deze manier
was het mogelijk een strengere controle uit te
oefenen.
Nadat de opplakvellen met de consumenten
bonnen door den détaillist bij een van de plaat
selijke distributiekantoren zijn ingeleverd, over
handigt men hem in de eerste plaats het ori
gineel van het, door hem zelf in duplo ingevuld,
ontvangstbewijs en in de tweede plaats ontvangt
hij de toewijzingen voor dé artikelen, waarvoor
hij bonnen heeft ingeleverd.
Deze coupures geeft de détaillist weer op zijn
beurt aan zijn leverancier, in de meeste gevallen
dus zijn grossier, die daarna de op de coupures
vermelde hoeveelheden kan afleveren.
Nadat deze de toewijzing of coupures voor
de verschillende artikelen van de détaillisten
ontvangen heeft, levert hij deze weer in bij het
plaatselijk distributiekantoor en ontvangt hij
daarvoor de zoogenaamde verzameltoewijzingen
of verzamelcoupures. Aangezien de mogelijkheid
bestaat, dat hij ook consumentenbonnen ont
vangt, is de gelegenheid opengesteld deze op een
bepaalden dag in de week bij het Distributie
kantoor in te wisselen. De verzamelcoupures kan
hij weder bij den groot-grossier of fabrikant
inwisselen tegen de daarop vermelde hoeveel
heden distributieartikelen.
Nadat de opplakvellen door de distributie
diensten in ontvangst genomen zijn, worden de
aantallen bonnen op verzamelstaten overge
bracht.
De verzamelstaten met opplakvellen, alsmede
het copie-ontvangstbewijs, worden daarna naar
het C. D. K. gezonden, waar zij terecht komen
op de afdeeling Bonnencontröle, welke in het
gebouw Vlietstraat 10 gevestigd is.
Een uitzondering op dezen regel maken echter
de opplakvellen met brood- en vleeschbonnen,
alsmede met de petroleumzegels, welke ter
plaatse gecontroleerd en vernietigd worden.
Sedert eenigen tijd is bepaald, dat de 5 groote
steden van ons land, ter verlichting van de
Werkzaamheden van het C. D. K., de controle
onbruikbaarmaking van alle ontvangen bon
nen en opplakvellen in eigen beheer uitvoeren.
Deze maatregel bespaart hert C. D. K. wekelijks
een toevloed van ruim 10 ton papier.
Inmiddels ontvangt deze sectie toch nog per
week 5 a 600 postzakken met bonnen, welke zak
ken 8 a 900.000 opplakvellen met 6 a 700 millioen
.consumentenbonnen bevatten.
Na de controle hebben de consumentenbonnen
hun diensten gedaan en om misbruik te voor
komen worden zij grondig vernietigd. De ver
nietigingsmachines, welke in het gebouw Vliet
straat te Den Haag staan opgesteld, verwerken
wekelijks ruim 12 ton papier.
De snippers die uit deze machines te voor
schijn komen, zijn echter nog niet geheel waar
deloos, want zij worden in balen geperst én
daarna voor redelijke prijzen aan den man ge
bracht.
De administratie van het heele handeldrijvende
Nederland, dat met de distributie te maken
heeft, is een van de modernste inrichtingen,
welke men hier kan bewonderen. Men kan
gerust zeggen, dat de adminstratie geheel me
chanisch gebeurt, met prachtige, door stroom
gedreven machines, die met groote nauwkeurig
heid werken. Het 'zou te ver voeren, daarom
trent een nadere uiteenzetting te geven, daar zij
wellicht slechts eenige vakmenschen zou inte
resseeren. Voor wie echter bekend is met de
mogelijkheden van een zoodanig werk, is deze
administratie een verrassing.
Een paar cijfers!
De distributiedienst beschikt over een klein
eigen postkantoor, dat allerlei paperassen en
bekendmakingen moet verzenden. Meer dan
millioen circulaires gingen reeds uit.
Dagelijks komen behalve de ambtelijke be
scheiden 18 zakken met aangeteekende stukken
en 12 zakken met gewone post binnen.
Per maand gaan niet minder dan 14.000 brie
ven uit, welke op een speciale correspondentie
afdeeling worden behandeld. Dertig of veertig
lieftallige jonge dames zitten schouder aan
schouder te ratelen op hun schrijfmachines om
de bergen correspondentie klaar te maken.
Houdt men echter voor oogen, dat het per
soneel van het C. D. K. op het oogenblik uit
nog geen 500 personen bestaat, waarvan 264
meisjes, terwijl het personeel van alle distributie
kringen over het geheele land uit ongeveer 5000
personen bestaat, dan blijkt hieruit wel duide
lijk, dat de behaalde resultaten gunstig zijn te
noemen en dat er, voorzoover dit noodig en
mogelijk blijkt, nog steeds verbeteringen aan
gebracht worden.
Da grootste besparing op Uw
stroomrantsoen verkrijgt U door het
gebruik van de beste en zuinigste
lampen ooit door Philips vervaardigd:
Naar wij vernemen is te Vught overleden mr.
E. van der Kun, die kort voor het uitbreken
van den oorlog benoemd werd tot auditeur
militair bij den Krijgsraad te 's-Hertogenbosch.
Naar wij vernemen zal Maandag 24 Februari
het werk bij de werkverruimingswerken in Dren
te worden hervat. Misschien zal die hervatting
overal nog niet mogelijk zijn, daar speciaal in
den veenachtigen grond aan de Noordzijde da
vorstlaag nog wel sterk zal zijn. Wanneer het
weer echter zoo blijft, zal het bij een zeer
groot aantal werkverruimingswerken mogelijk
zijn den arbeid te hervatten. Het mooie weer van
de laatste dagen doet ook de vrees voor overlast
van water belangrijk verminderen, daar het wa
ter zichtbaar daalt en ook het water op de over
stroomde weilanden, die bij den dooi in het
laatst van Januari ondergeloopen zijn, bij den
dag lager wordt, terwijl de hoogere gedeelten
zelfs al droog liggen.
Te Langenboom heerscht een ernstige diphthe-
ritis-epidemie onder de jeugd. Vele kinderen zijn
aan deze gevreesde ziekte lijdende, aldus bericht
het Volk. Reeds drie kinderen zijn bezweken,
terwijl de toestand van een viertal anderen van
dien aard is, dat de geneesheer het noodig heeft
geoordeeld, hen ter verpleging in een ziekenhuis
te doen opnemen. Teneinde het gevaar voor be
smetting tegen te gaan, is men er toe overgegaan
de scholen tot nadere aankondiging te sluiten.
Het gemeentebestuur van Venlo heeft beslo
ten om voor de leerlingen der lagere scholen
den zwemplicht in te voeren. Hierdoor zullen
wekelijks ruim 1700 kinderen in het Sportfond-
senbad te Venlo zwemonderricht ontvangen. De
gemeente zal de kosten hiervan geheel voor haar
rekening nemen.
SPREUK VAN DEN DAG
Kleine raad
doet groote baat
Laat U door vrienden raden
vraag niet meer om
en
'n oude klare
maar zeg: „Ober, m'n Hulstkamp"
De groote baat is voor Uw tong, die
door het kostelijke aroma van
Hulstkamp's zeer oude genever ge
streeld zal worden.
Het rapport over eventueel te verwachten be
trekkingen tusschen Friesland en den Noord-
Oost Polder is onlangs verschenen in verband
waarmede ten provinciehuize te Leeuwarden een
persconferentie is gehouden, waarop de voor
zitter der Friesche Commissie voor den „Noord-
Oost Polder", de heer G. Boelens, lid van Ge
deputeerde Staten, een uitvoerige uiteenzetting
gaf over den stand van zaken.
Van 1936 af hebben verschillende instanties
in Friesland zich bezig gehouden met de gevol
gen van het tot stand komen van den Noord-
Oost Polder. Op 24 Mei 1940 installeerden Ge
deputeerde Staten een commissie, die tot taak
kreeg een advies in te dienen over aangelegen
heden, Friesland en den polder betreffende.
Vooropgesteld werd. dat de kolonisatie van dit
gebied in wording niet slechts een technisch
probleem is, doch tevens cultureele en maat
schappelijke vragen raakt.
Friesland heeft naast de sterk ontwikkelde
nijverheid, welke verband houdt met landbouw
en veeteelt, weinig andere industrie. Het steeds
toenemen der bevolking en de ondernemings
geest van de Friezen doen ieder jaar velen
van hen besluiten buiten het gewest een bestaan
te zoeken. Uit dé statistiek van den loop der
bevolking van Nederland over 1938 blijkt dan
ook, dat van alle provinciën Friesland het
grootste vertrekoverschot per 1000 inwoners
heeft.
De commissie heeft zich dan ook de mede
werking verzekerd van diverse organisaties in
de provincie, terwijl ook het provinciaal be
tuur zich met een belangrijke bijdrage niet
onbetuigd heeft gelaten.
Ir. Vondeling, lid der commissie, heeft reeds
veel werk verzet. Het vraagstuk is voor Fries
land buitengewoon belangrijk; de drooglegging
is aanstaande, in dit najaar mag n.l. verwacht
worden, dat de polder droog komt, waarna men
met het in cultuur brengen kan beginnen.
Van zeer veel belang is de vraag, hoe de
polder zal worden ingedeeld. De provincie
Overijsel heeft te dien aanzien een uitstekend'
rapport samengesteld doch het ademt een an
deren geest dan ons rapport, zoo zeide spreker
Het Overijsselsch rapport tracht n.l. aan te
toonen, waarom de polder bij die provincie moet
worden ingedeeld.
Gedeputeerde Staten van Friesland hebben
hierover echter geen oordeej willen vellen; voor
dit college is primair het belang van den polder
zelf.
De voorzitter wees nog op een uitlating in
een rede van ir. Rispens, waarin deze gezegd
heeft, dat Gedeputeerde Staten van Friesland
den Noord-Oost Polder gebruiken uit zuiver
egoïstische motieven. Tegen deze tendens kwam
spreker op: het college heeft het vraagstuk zeer
zeker bezien in het belang van Friesland, maar
daarnaast de algemeene belangen van den pol
der niet uit het oog verloren. Deze zaak moet
nationaal worden bezien en daarom hebben wij
ons ook op een breed standpunt geplaatst, al
dus spr.
Ir. Vondeling wees er vervolgens op, dat het
Friesche rapport zich niet keert tegen het
Overijselsch rapport; ons uitgangspunt is ge
weest aldus spreker, dat niet alleen de econo
mische verhoudingen moesten worden bestu
deerd, maar dat ook de toekomstige bevolking
een woordje meespreekt. Wat de geaardheid
betreft, merkte hij op, dat Friesland een boe-
dit
Ook op de komende voorjaarsbeurs te Leip
zig zullen in den representatieven stand, welke
de Economische Voorlichtingsdienst met mede
werking van de Nederlandsche landbouwhan
delskamers verzorgt, op zeer aantrekkelijke wijze
land- en tuinbouwproducten worden geëctpo-
seerd. In het bijzonder is voor bloembollen een
belangrijke plaats ingeruimd, zoodat zelfs bi)
een zeer vluchtig bezoek aan de Nederlandsche
afdeeling de door het Centraal Bloembollen
Comité te Haarlem beschikbaar gestelde tulpen
en hyacinten door hun rijke kleurschakeerin-
gen onweerstaanbaar de aandacht zullen trek
ken. Onwillekeurig zal bij het zien van een
dergelijke bloemenpracht de wensch naar ve
ren komen, eigen huis of tuin daarmede op te
vroolijken. Aan de bezoekers zal een brochure
worden uitgereikt, waarin duidelijk wordt uit
eengezet, op welk een eenvoudige wijze bloem
bollen tot bloei kunnen worden gebracht. Aan
deze uiteenzetting gaat vooraf een overzicht
van de hooge eischen, welke aan den kweeker
worden gesteld voor het verkrijgen van bollen
van een dusdanige uitstekende kwaliteit als
de Nederlandsche.
Een beschrijving van de verzorging van snij
bloemen is aan deze brochure toegevoegd.
De expositie van gladiolenbollen zal de aan
dacht der bezoekers er op vestigen, dat er niet
alleen bollen zijn, die in het najaar moeten
worden geplant, doch ook, welke in het voor
jaar kunnen worden uitgezet. Aan belangstel
lende bezoekers zal een pakje gladiolenbollen
gratis worden uitgereikt, zoodat zij zich van
de goede hoedanigheid van het Nederlandsche
product kunnen overtuigen.
De te exposeeren bloeiende Japansche kers
geeft een indruk van hetgeen de Nederland
sche boomkweekerü heeft aan te bieden.
Ieder, die zich voor dezen tak van tuinbouw
interesseert, zal in het tentoongestelde aanlei
ding vinden naar andere producten wan de
Boskoopsche kweekerij te informeeren.
De fruitexpositie ontleent haar beteekenis in
het bijzonder hieraan, dat zij zal laten zien hoe
de Nederlandsche fruitteelt zich de laatste ja
ren met succes op de teelt van die appelen
heeft toegelegd, welke in koelhuizen langen tijd
bewaard kunnen worden.
De rood gekleurde Jonathan, een appelvarië
teit, welke vroeger uit Amerika in groote hoe
veelheid door Europa werd ingevoerd, blijkt
zich hiertoe uitstekend te leenen; ook het ty
pisch Nederlandsche product, de Schoone van
Boskoop of goudrelnette, ontbreekt niet.
Naast enkele tuinbouwproducten zullen te
Leipzig diverse landbouwproducten een be
langrijke plaats innemen.
Verschillende melkproducten kaas en bo
ter met de Nederlandsche rijkscontrólemerken,
gecondenseerde melk zullen, op smaakvolle
en doeltreffende wijze opgesteld, een goed beeld
geven van de voortbrengselen der Nederland
sche zuivelindustrie. Eveneens zal de aandacht
worden gevestigd op de drie Nederlandsche
veeslagen.
Levend te exposeeren koekoek-kraaikoppen
benevens eieren in de verschillende gewichts
klassen zullèn de afdeeling pluimvee vormen.
Het gedeelte van de inzending, dat betrekking
heeft op den akkerbouw, zal zaaizaden en poot-
goed omvatten. Ook vlas wordt geëxposeerd;
den bezoekers zal door het toonen van een aan
tal uit linnen vervaardigde voorwerpen een
beeld worden gegeven van de belangrijkheid
van de vlasteelt. Van warm- en koudbloed-
paarden zullen eenige foto's te zien zijn.
Verder zullen producten der agrarische in
dustrie aardappelmeel en stroocarton
worden geëxposeerd; de beteekenis van deze
voortbrengselen zal in een brochure worden
toegelicht. De stroocartonindustrie zal verschil
lende soorten verpakkingsmateriaal tentoon
stellen. Hier zal een indruk worden gegeven,
hoezeer de mogelijkheden tot toepassing van
stroocarton nqg steeds voor uitbreiding vatbaar
blijken te zijn. De golfcartonindustrie als be
langrijke verbruiker van stroopapier zal even
eens in deze afdeeling een plaats vinden.
Ten slotte kan nog worden opgemerkt, dat
in een model van een huis toepassingsmoge
lijkheden van bouwplaten zullen worden gede
monstreerd.
renland ls en dat de Noord-Oost Polder
ook zal worden.
Aan het ons overhandigde rapport ontlee-
nen wij hat volgende:
Over enkele jaren zal een nieuw gebied ont
staan, ten deele grenzend aan Friesland, waar
hoofdzakelijk landbouw zal worden bedreven.
,De hoedanigheid van den grond, de kennis
van den boer, het peil van de landbouwweten
schap en de ervaring, die men hier te lande
heeft bij het in cultuur brengen van jonge
poldergronden. doen verwachten, dat in den
Noord-Oost Polder een landbouwgebied zal
ontstaan, dat aan een ieder ten voorbeeld kan
worden gesteld. Het laat zich aanzien, dat de
akkerbouw in dezen polder zal overheerschen.
De verwachting is uitgesproken dat de
polder op den duur een inwonertal van on
geveer 50.000 zal verwerven. Gezien de ont
wikkeling in de Wieringermeer kan worden
aangenomen, dat, bij een eenigszins normaal
verloop van de werkzaamheden In den nieu
wen polder, het aantal inwoners in 1950 om
streeks 10.000 zal bedragen, hetgeen geduren
de een tijdperk van tien jaren gemiddeld een
vestiging van 1000 personen per jaar betee-
kent.
De bewoners van de wieringermeer zijn voor
een belangrijk gedeelte afkomstig uit Fries
land. Het aangrenzende Noord-Holland was de
laatste woonplaats van de meeste bewoners
van de Wieringermeer. Na Noord-Holland
volgde Friesland in de rij van provincies, die
inwoners naar de Wieringermeer zagen ver
trekken. Gezien de belangstelling voor cursus
sen, die in Friesland worden gehouden voor
jonge boeren, met het oog op de werkzaam
heden in den Noord-Oost Polder, is het te
voorzien, dat het aantal gegadigden voor het
pachten van een boerderij in den Noord-Oost
Polder en het aantal landarbeiders, dat daar
werk hoopt te vinden, in Friesland zeer groot
zal zijn. Ook is te verwachten, dat de veeteelt,
die Friesland in de wereld mede beroemd heeft
gemaakt in den polder in sterke mate onder
invloed zal komen te staan van hetgeen in
Friesland is bereikt op technisch en organi
satorisch gebied.
Gezien de ligging en de grondgesteldheid
van den nieuwen polder en de kundigheid en
belangstelling van den Frieschen boer en zijn
organisaties, zal de akkerbouw in Friesland in
meerdere mate dan in andere gewesten, be
trokken worden in het toekomstige landbouw
gebied van den Noord-Oost Polder.
Ten opzichte van de industrie, den handel
en de verzorgende bedrijven wordt in het rap
port gezegd, dat deze in Friesland nagenoeg
geheel in dienst van den landbouw staan.
Daar in den polder weinig industrie kan wor
den verwacht, zal op verschillend gebied
Friesland een taak te vervullen krijgen.
De land- en waterwegen bij Lemmer krijgen
Cen belangrijke functie te verrichten; ook de
landwegen langs de Wortsloot naar Schoter-
zijl en Langelille en die bij Kuinre zijn van
belang voor de voorziening in goede vervoer-
mogelijkheden, welke aan hert uitwisselen van
gedachten en den ruil van goederen bevorder
lijk zijn.
Het droogkomen der gronden en het bewer
ken daarvan zijn slechts de grondslagen voor
een geordende cultureele ontwikkeling en vor
men niet het uiteindelijk doel. Baar de Neder
landsche plattelandsbevolking allerminst een
cultureele eenheid is, bestede men groote aan
dacht aan het bevolkingsvraagstuk van den
polder, waarbij veel, wat waardevol is, behou
den kan blijven.
De omstandigheid dat de polder aan Fries
land komt te grenzen en zeer vele Friesche in
woners zal krijgen, geeft de gelegenheid tot het
stichten van een hechte gemeenschap, door te
bevorderen, dat de Friezen zooveel mogelijk in
het noordelijk gedeelte van den polder komen te
wonen. Het is daarbij gewenscht het landschap
in overeenstemming te brengen met den aard
der bevolking.
Onze wetgeving schrijft niet voor, dat het
nieuwe gebied direct provinciaal zou moeten
worden ingedeeld. Daar het gedurende de ont
ginningsperiode van het grootste belang is, dat
bet gebied als een volstrekte eenheid wordt
bestuurd, is deze indeeling voorloopig ook on
gewenscht. Zoowel de rapporten van de com
missie-Vissering als die van den Zuiderzeeraad
spreken zich uit voor een krachtig centraal
bestuur, dat °°k de provinciale taak kan waar
nemen. Een provinciale indeeiing moet in over
eenstemming zijn met de wenschen van de be
volking en ook zooveel mogelijk met de econo
mische oriëntatie. Het is vrijwel onmogelijk een
ongewenschte indeeling weer ongedaan te ma
ken, waarom het doelmatiger is met de admi
nistratieve indeeling geen haast te betrachten.
Het rapport besluit met de opmerking, dat,
indien het voorstel betreffende de administra
tieve indeeling in de praktijk onuitvoerbaar
zou blijken te zijn en de Noord-Oost Polder
reeds nu bij de bestaande provinciën zou moe
ten worden ingedeeld, er alle reden is om
een aansluiting bij Friesland te bepleiten en te
bevorderen. Dit gewest is een landbouwgebied
bij uitnemendheid, waar talrijke en invloedrijke
landbouworganisaties, in samenwerking met, het
provinciaal bestuur, krachtigen steun kunnen
verleenen aan een bevolking die eveneens in
hoofdzaak haar bestaan in den landbouw zal
moeten vinden en voor een zeer groot gedeelte
uit het Noorden van ons land afkomstig zal
zijn.
In antwoord op een desbetreffende vraag
werd geantwoord, dat omtrent het systeem van
de kolonisatie nog geen mededeelingen konden
worden gedaan.
Wat de financieele zijde bij het pachten be
treft streeft de commissie er naar het daar
heen te leiden, dat ook bekwamen krachten, die
slechts een deel kunnen bekostigen wordt
tegemoet gekomen.
De eerw. Broeder Caspar, overste Van de
Congregatie van O. L. Vrouw van Zeven Smar
ten en hoofd der Bisschoppelijke Nijverheids
school te Voorhout, heeft Dinsdag in intiemen
kring zijn veertig-jarig klooster jubileum her.
dacht.
Maandagavond was den jubilaris bij zijn
terugkeer te Voorhout door de inwonenden der
Bisschoppelijke Nijverheidsschool een feestelijke
ontvangst bereid, waarbij een plechtig Lof, door
den rector der B. N. S., den weleerw. heer L. M,
v. d. Griendt, gecelebreerd, de ontvangst be
sloot.
Dinsdagmorgen te 10 uur werd een plechtige
Hoogmis van dankbaarheid opgedragen door
den zeereerw. heer A. J. J. Leusen, pastoor te
Ztoetermeer, broeder van den jubilaris, met
assistentie van den zeereerw. heer W. J. Vas
tenhoven, pastoor te Voorhout, als diaken, en
den weleèrw. heer rector v. d. Griendt als sub
diaken.
Tal van familieleden van den jubilaris, broe
ders en leerlingen der school, woonden de
plechtigheid bij, terwijl mede van hun belang
stelling blijk gaven de hoogeerw. heer J- H.
Borsboom, Deken van Noordwijk en burge
meester G. van Berckel van Voorhout.
Het zangkoor voerde de feestelijke driestem
mige Mis van Perosi uit.
In den middag werd receptie gehouden voor
de leerlingen der school en overige bewoners
van het huis, daarna voor verdere belang
stellenden.
Te half vijf vond een plechtig danklof plaats,
waarmede de feestelijkheid werd besloten.
voor groot en klein Is
VERWEKT GEEN KRAMP
BI) apothekers en drogisten In verpakkingen van
10, 30 en 60 tabletten.
Het 50.000ste octrooi is 17 Februari j.l. ver
leend aan den heer Louis van Stolk te Rotter
dam, voor een wissel voor monorail-hangspoor
met twee wisseltongen, elk individueel behoo-
rende bij een bepaald raüstuk. De octrooige
machtigde hierbij was de heer H. W. Daen-
dels, Laan Copes van Cattenburch 24, 's-Gra-
venhage.
Het eerste octrooi werd verleend op 3 April
1913, het 10.000ste op 17 Augustus 1923, het
25.000ste op 16 Augustus 1931.
HILVERSUM I, 415 M.
Nederlandsch programma
KRO
7.30 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtend
gymnastiek, 7.55 Gramofoonmuziek. 8.00
Wij beginnen den dag, 8.20 Ochtendgym
nastiek, 8.30 Nieuwsoerichten ANP, 8.45
Gramofoonmuziek, 11.30 Religieuze muziek
(gr.pl.), 12.00 Gramofoonmuziek, 12.15
Frans Wouters en zijn Caliente-orkest,
12.3012.33 Almanak, 12.45 Nieuws- en
economische berichten ANP, l.Oo Gramo
foonmuziek, 2.00 Orgelspel en zang,
2.45 Reportage, 3.00 De Kamermuziekspe
lers, 3.304.15 Gramofoonmuziek, 4.35
Gramofoonmuziek, 5.15 Nieuws-, economi
sche en beursberichten ANP, 5.30 Cyclus
„Vorming van de rijpere jeugd" 5.45 Gra
mofoonmuziek. 6.20 Eugen Wolff en zijn
solisten, 6 42 Almanak, 6.45 Reportage, 7.00
Vragen van den dag ANP, 7.15 Gramofoon
muziek. 7.30 Berichten Engelsch, 7.45 Eugen
Wolff en zijn solisten, 8.00 Nieuwsberich
ten ANP. 8.15 Eugen Wolff en zijn solis
ten, 8.45 Radiotooneel, 9.25 Rococo-cctet
(opn.), 9.40 Wij sluiten den dag, 10.00
Nieuwsberichten ANP en sluiting.
HILVERSUM II, 301,5 M.
AVRO
7.30 Gramofoonmuziek, 7.45 Ochtend
gymnastiek, 7.55 Gramofoonmuziek. 8.20
Ochtendgymnastiek, 8.30 Nieuwsberichten
ANP, 8.45 Gramofoonmuziek, 10.15 Orgel
concert, 11.00 Declamatie, 11.20 Gramo
foonmuziek, 11.30 Viool en piano, eventueel
gramofoonmuziek, 12.15 Gramofoonmuziek,
12.45 Nieuws- en economische berichten
ANP, 1.00 Omroeporkest en gramofoonmu
ziek, 2.15 Philharmonisch kwartet, 3.10 Or
gelspel, 3.30 Omroeporkest, 5.15 Nieuws-,
economische en beursberichten ANP, 5.30
Puszta-orkest, 6.20 De Speellieden, 6.45
Gramofoonmuziek. 7.007.15 Persoverzicht
voor binnen- en buitenland ANP en slui
ting.
Verpak met pakketten-bandstaai.
ISTANBOEL, 19 Febr. (D.N.B.). In het
sluiten van het Bulgaarsch—Turksche
vriendschaps- en niet-aanvalsverdrag zien
de Turksche bladen een belangrijken factor
tot behoud en versteviging van den vrede op
den Balkan. Tegelijkertijd zien de bladen in
de overeenkomst een concrete uitdrukking
van de vreedzame intenties der Turksche po
litiek.
De Ikdam spreekt de meening uit, dat de po
litiek van Turkije een politiek is van vrede, ver
trouwen en veiligheid. Turkije noch Bulgarije
willen den oorlog, maar werken voor den vrede.
In gelijken zin schrijft de Tasviriefkiaj, dat de
BulgaarschTurksche verklaring verwelkomd
moet worden in het belang van den vrede op
den Balkan en in het belang van alle andere
vrienden van den vrede.
Va tan wijst op de vreugde en voldoening van
de Turksche openbare mêening over het sluiten
van het verdrag der beide nabuurlanden en ziet
in het accoord een bewijs, dat Turkije en Bul
garije het voornemen hebben den oorlog verre te
houden van den Balkan. Het is niet alleen een
bilateraal beperkt verdrag, het dient de veilig
heid van het geheele Balkangebied.
De Duitsche pers noemt het vriendschaps-
en niet-aanvalsverdrag tusschen Bulgarije en
Turkfje een even belangrijk als opmerkelijk
element voor het oprichten van een nl.euwe,
vreedzame levensorde op den Balkan. In het
bijzonder zien de bladen in het verdrag een
afwijzen van alle Engelsche plannen tot
stichting van onrust en verwarring in het
zuid-oosten van Europa.
„Wij constateeren met voldoening" zoo
schrijft de Völkischer Beobachter „dat door
de vriendschapsverklaring van Bulgarije en Tur
kije weer een haard van onrust is opgeruimd en
een stap vooruit is gedaan op den weg naar de
reorganisatie en de definitieve pacificatie van
ons werelddeel".
De Börsenzeitung noemt de overeenkomst een
onaangename verrassing voor allen, die gemeend
hadden, dat het Grieksche voorbeeld op den Bal
kan nog eens kon worden herhaald. Weer is een
Britsche wenschdroom in rook opgegaan, aldus
het blad. De Bulgaarsch—Turksche verklaring
vormt een platform voor de uitbreiding der we-
derzijdsche betrekkingen en de veilige basis voor
de komende ontwikkeling, die ook voor Turkije
een positief gerichte rol als nabuur van Zuid-
Oost-Europa en daarmede van Europa in het al
gemeen mogelijk maakt.
De Berliner Lokalanzeiger noemt de overeen
komst een „overwinning van de krachten der
orde". Voor Duitschland zoo schrijft het blad
beteekent het BulgaarschTurksche verdrag
een positieve bijdrage tot behoud van de orde ln
Zuid-Oost-Europa. Dit accoord is volkomen in
harmonie met het streven van de spilmogendhe-
den om den vrede in dit gebied te verzekeren.
Het is bijzonder verheugend, dat de nabuurschap-
pelijke betrekkingen tusschen Bulgarije en Tur
kije verbeterd zijn, aangezien juist aan deze
grens de Britsche opruiing de krachtigste acti
viteit ontplooid had en een groote nervositeit aan
beide kanten was ontstaan.
TOKIO, 19 Febr. (D.N.B.). De minister van
Binnenlandsche Zaken, baron Hiranoema,
heeft vandaag in de Kamer verklaard, dat
met het oog op de algemeene ernstige situa
tie het voornemen bestaat de huidige zitting
van den Rijksdag zoo spoedig mogelijk te be
ëindigen.
Vervolgens kondigde de minister tegen
volgend jaar herfst algemeene Rijksdagver
kiezingen aan en verklaarde in dit verband,
dat de regeering zich nog steeds het recht
voorbehoudt een Rijksdag te allen tijde te
ontbinden.
Uit Hankau bericht Domei dat, ofschoon on
der de Britsche inwoners aldaar onrust heerscht
als gevolg van de jongste herhaling van den raad
der Britsche autoriteiten om te vertrekken, de
Engelscheri na herhaalde besprekingen hebben
besloten geen van allen de stad te verlaten. In
deze stad bedraagt hun aantal meer dan 150, en
hun zakenrelaties zijn meestal zoo omvattend,
dat met hun vertrek zeer veel tijd gemoeid is.
Ook het vertrek der Amerikanen uit deze stad
vertoont geen voortgang. Sinds den eersten raad
hiertoe zijn er slechts dertig weggegaan. Meer
dan 140 Amerikanen blijven in de stad en wach
ten rustig af, zonder dat Iets op hun vertrek
duidt.
BERLIJN, 19 Febr. (D.N.B.). Dinsdagochtend
is een Britsch gevechtsvliegtuig in België ge
dwongen geworden te dalen. Een officier en drie
verdere inzittenden werden gevangen genomen.
Volgens bericht uit Lissabon heeft een Engel
sche bommenwerper, die op weg was haar Gi
braltar, in de nabijheid van Setubal een nood
landing moeten maken, waarbij het vliegtuig
werd beschadigd De bemanning van elf koppen
werd te Lissabon geïnterneerd.
BERLIJN, 19 Febr. Zooals V.P.B. bericht Jb
de eerste herderlijke brief van de Duitsche bis
schoppen in dit jaar laatstleden Zondag reeds
in vele diocesen voorgelezen. In de overige ka
tholieke kerken za.1 dit as. Zondag geschieden.
In dezen herderlijkrn brief wordt de nadruk
gelegd op de beslissende phase in den strijd om
de vrijheid van het Duitsche volk, die wel is
waar van eiken volksgenoot zware offers zal
eischen, maar daarom ook na afloop van den
oorlog een langdurigen vrede zal waarborgen.
BERLIJN, 19 Febr. (D.N.B.). De Engelsche ad
miraliteit heeft Dinsdagochtend medegedeeld,
dat de Engelsche mijnenveger Huntley tot zinken
is gebracht. De naaste bloedverwanten der opva
renden zijn op de hoogte gebracht.
Volgens een te New York ontvangen bericht uit
Londen heeft het Engelsche ministerie van Bin
nenlandsche Veiligheid bekend gemaakt, dat bij
de luchtaanvallen in Januari 1502 burgers ge
dood en 2012 gewond zijn.
ROME, 19 Febr. (Stefani). Uit het ^Dinsdag
door professor Frugoni uitgegeven bulletin over
den gezondheidstoestand van ex-koning Alfons
XIII blijkt, dat een lichte verbetering is inge
treden.
ROME, 19 Febr. (D.N.B.). In Florence heeft
gisteren de staatsbegrafenis voor den overleden
ssnator en iriaarschalk van Italië, Giraldi, plaats
gevonden.
