DRAGERS VAN HET LICHT
OORLOGSSCHADE
PRIJZEN IN GOEDERENVERKEER
MET DUITSCHLAND
Het werk Winterhulp Nederland
Moordaanslag op zijn
dochter gepleegd
ZATERDAG 15 MAART 1941
Derde Zondag van de Vasten
Op vliegvelden werkzame
bouwondernemingen
Opneming van fondsen in de
dagelijksche noteering
Afd. E.
Er dient gewerkt volgens
weloverwogen maatstaven
Activiteit van eenige
gemeenten
Kerkelijk leven
Regeling der loonen en verdere
arbeidsvoorwaarden
Ingestelde uurloon ligt.
SCHADE-ENQUêTE-
COMMISSIE
Voor militairen te velde
MOND- EN KLAUWZEER
Tengevolge van mond- en klauwzeer is in de
week van 2 tot en met 8 Maart jj. een kalf
bezweken.
Ver dacht e tot vier jaar gevange
nisstraf veroordeeld
Architect Kok overleden
Engelsche luchtaanvallen
ONDERLINGE
VERZEKERIN6 i|l MAATSCHAPPIJ
f 980.000.000.-
f 200.000.000.-
Halfjaarl. Schade-uitkeering
Bekende ontwerper in Rotterdam
Registratie van hotels, café's,
restaurants en pensions
Theetoewijzing
Evenwicht in het prijspeil
tusschen beide landen
Actie te Nijmgen
Ook in kleinere plaatsen
v&n ruim 80% landarbeiders zijn. Ook hier is
Gevallen uit de practijk
EEN GUNSTIG TEE KEN
Geen cacaopoeder voor fabricage
van puddingpoeder
Mr. J. van Praag overleden
Apothekers-assistent
Audiëntie
Woensdag geen audiëntie verleenen.
man
Het stormsein is geheschen over de wereld.
Over het oude Europa is de storm losgebroken
«n. als een onweer ging de oorlog over de landen.
Een menschheid, die door Hervorming en
Revolutie gevoerd in den greep van het libe
ralisme slechts nog aandacht had voor een
benepen zelfzucht en jen engen cirkel van het
eigen kleine leventje, vond zich eensklaps tus-
tchen de puinhoopen van wat zij eeuwige en
^aantastbare zekerheden gedacht had.
Deze tijd is een droeve tijd. Veel van wat ons
dierbaar is, waaraan ons hart zich had ge
hecht, is ons ontnomen. Veel wat wij zoo veilig
beschermd meenden is door den storm weg
gevaagd. Maar toch misschien is ook geen tijd
hiooier dan de onze, nu wij door onthechting
®an het wankel gebleken aardsche zuiverder
Staan voor God. De gemeenschappelijke nood
beeft onze in eigenliefde vertroebelde oogen ge.
opend voor het leed en de zorgen van onzen
haaste.
Nu is het de tijd voor een zuivering der
Beesten. Juist in dezen tijd van tweedracht is
bet de taak van den christen de fakkel der
befde brandende te houden.
„Leeft in liefde zooals ook Chris-
*Us ons heeft liefgehad" zegt St. Pau-
his in het Epistel.
Bij de ontreddering des geesten in deze don
kere dagen, moeten wij zijn: kinderen van het
bcht.
„Thans zijt ge licht in den H'e'er;
Bedraagt u dan ook als kinderen
Ua het licht. Want de vrucht van
bet licht bestaat in allerlei goed
heid, gerechtigheid en waarheid."
(Epistel).
Waar vroeger ons leven voortsukkelde in den
bommel en de sleur van een klein-burgerlijk
bhristendom, daar eischt deze geweldige tijd
Vaa ons een consequent geloofsleven, een vol-
hlaakt christendom, een volledig aanvaarden
van Christus' wet van vergevingsgezinde liefde
*h stipte rechtvaardigheid. Wie niet consequent
en volledig God lief heeft en, om God, de
bienschen, berokkent kwaad aan de zielen. Wie
bi neutrale halfheid niet met Christus wil
opbouwen, hij breekt af door ergernis.
„Wie niet met Mij is, is tegen Mij;
*n wie niet met Mij vergadert, ver
strooit." (Evang.).
Uit dezen wereldstrijd, waarin de oorlog slechts
Oen begeleidende factor is, zal een nieuwere
On eerlijker wereld geboren worden, wanneer
be christenen niet versagen in hun roeping:
Öragers te zijn van het licht.
Allen hebben wij die roeping te vervullen: de
wijsgeer, die de diepste gronden peilt van het
bestaan; de dichter, die met opzettelijke een
zijdigheid nu deze, dan gene zijde van het
leven belicht, maar ook de eenvoudige kantoor
klerk, die dag in, dag uit nette cijfers in heldere
boeken schrijft.
„De plaats waarop gij staat, is heilig." Zoowel
voor den arbeider in de fabriek als voor den
professor in zijn studeervertrek geldt het hui
veringwekkend schoone woord: „Ik zeg u, gij
zijt goden, d. w. z. gij draagt het kindschap
Gods in u en dat goddelijk kindschap moet
uitstralen in al uw handelingen, in uw liefde
voor uw dierbaren, maar ook in liefde voor
uw vijanden, in eerbiediging van Gods heilige
wetten, gegrift op steenen tafelen, gegrift in
het hart van iederen mensch
,De voorschriften des Heeren
zijn gerecht en zij maken de harten
blij en zijn raadsbesluiten z ij m
zoeter dan honing." (Offertorium)
Dit is het eigene van Gods wet, dat zij ons
niet slechts een eeuwig geluk in het vooruit
zicht stelt, maar dat zij ook de eenige grondslag
is voor een zekeren en blijvenden vrede in de
menschelijke samenleving. Niet alleen voor de
eeuwigheid, maar ook voor het heden geldt
het woord, dat Christus sprak tot de vrouw,
die juist door haar eenvoud openstond voor de
Wijsheid Gods: „Zalig veeleer, die luis
teren naar Gods Woord en het on-
terhoude n."
Meer nog dan aan het rusten der wapenen
heeft de wereld behoefte aan de rust der ziel.
En deze rust kunnen wij slechts vinden in de
juiste ordening, die een ordening is op God
Achter heel het wereldgebeuren staat God, en
of God ons nu voorbij gaat in den storm of in
het wuiven van een zachte koelte, wij zullen
Hem moeten vinden, Hem volgen in Kruis of
in verheerlijking. Want Hij alleen is de Weg,
de Waarheid en het Leven.
De storm, die de wereld teistert, moge alle
halfheid, alle burgerlijkheid wegvagen en alle
kaf verstrooien naar de windstreken. Dan zullen
wij worden tot een sterk en zuiver geslacht,
een leger van vredebrengers, die, in onwankel
bare trouw aan Christus en Zijn Kerk het
geloof niet slechts belijden met den mond, maar
dragen in het hart.
Doorlicht van Christus' Licht zullen zij. of
zij nu ongeletterd zijn of geleerd, dit licht doen
uitstralen over heel het maatschappelijke
leven en aanbeen geteisterde wereld, de liefde
en vreugde hérgeven en die vrede, die alle be
grip te boven gaat.
K—
Het ooilege van rijksbemiddelaars heeft
een regeling vastgesteld der loonen en ver
dere arbeidsvoorwaarden voor op de vlieg
velden van het Duitsche luchtwapen werk
zame bouwondernemingen.
Deze regeling treedt in werking bij den
aanvang van de loonweek, waarin Maan
dag 24 Maart 1941 valt.
In de eerste plaats zijn er vier loongebieden
gesteld en wel;
1. De provincies Noord-Holland en Zuid-
bolland,
2. de provincie Utrecht,
3. de provincies Limburg, Noord-Brabant,
kroningen, Friesland, Gelderland en Overijssel,
4. de provincies Drente en Zeeland.
Voorts wordt bepaald, dat de regeling voor
*lle werknemers geldt, die werkzaam zijn in
bouwondernemingen, welke arbeid verrichten
de vliegvelden van het Duitsche luchtwapen
Nederland.
Verder zijn drie loongroepen ingesteld; on-
de eerste loongroep, waarvoor in de boven
genoemde loongebieden respectievelijk wordt
betaald 66, 63, 60 en 56 cent per uur, vallen
?e Volgende werknemers: timmerman, metse-
[Sar, schilder, pannenlegger, tegelzetter, voeger,
betonwerker, afwerker, vlechter-vakkundig werk.
'bndeeringwerker, straatmaker, stukadoor en
farmed e in vakbekwaamheid gelijk te stellen
werknemers.
In de tweede loongroep bedragen de uurloo-
Jen voor de genoemde loongebieden respectle-
!elijk 60, 58, 53 en 49 cent. Tot deze loongroep
behooren: opperman-metselaar, talud werker,
^blaker, spoorlegger, stukadoor-opperman.
THjkerman, stortbaas, ritser en vlechter, bij
^bhalt-, béton- en teersteenslagwegen, voerder,
banger en harker, bij oppervlakte-behandeling
J^n wegen, gieter, spuiter, uitstrijker, straat-
^aker-helper en daarmede in vakbekwaamheid
^lijk te stellen werknemers.
ïn de derde loongroep zijn ondergebracht
goudwerker, veger en alle overige werknemers,
j^ze ontvangen naar gelang van de loonge
lden een uurloon van respectievelijk 56, 53,
en 44 cent.
hl alle bovengenoemde loonen zijn duurtetoe-
*'bgen begrepen.
.Geldt echter volgens de landelijke collectieve
jbeidsovereenkomst voor de bouwbedrijven
p tter-, spoor- en wegenbouw) voor een week
jbh hooger loon, inclusief duurtebijslag, of wordt
Bevolge een wijziging van deze C.A.O. een hoo-
Hoon vastgesteld, dan moet dit loon betaald
^clen.
q ^at den tareifarbeid betreft, is bepaald, dat
jb vaststelling van tarieven zoodanig moet ge
bieden, dat voor werknemers die in verband
b*" den aard van het werk een gemiddelde
Statie leveren, de mogelijkheid is gewaarborgd,
b loon te verdienen, dat 10 procent boven het
Ge bovengenoemde uurloonen mogen niet wor-
tb overschreden. De toekenning van prestatie-
bslagen kan alleen worden toegestaan, wanneer
V. voren schriftelijk vergunning van het college
kb rijksbemiddelaars is verleend. De werkgever
tb evenwel zonder vergunning per uur aan 3<J
(j°cent der werkende geschoolde arbeiders
b°hgroep 1) een prestatie-toeslag tot maxi-
tbi 10 procent en aan 30 procent der werkende
blende en ongeschoolde arbeiders (loongroe-
2 en 3) een prestatie-toeslag tot maximaal
Sfocent van het uurloon betalen.
b°rdt langer gewerkt dan de gewone arbeids-
br' dan worden de volgende toeslagen op het
Vj. °on betaaid; voor het eerste uur 10 procent,
b het tweede uur 25 procent en voor de vol
gde uren 50 procent.
°°r Zondagsarbeid en arbeid op feestdagen
b' een toeslag van 50 procent betaald.
W°or arbeid tusschen 22 uur en 6 uur en voor
'b'd op Zaterdag na 13 uur wordt een toeslag
procent betaald voor zoover het niet
b&ft overwerk als hierboven bedoeld. Deze
S wordt niet gegeven voor zoover het regel-
k.Ben ploegenarbeid betreft.
het samenvallen van meer dan één toeslag
hit alleen de hoogste toeslag betaald. Werk
nemers, die na het einde van den dagelijkschen
arbeidstijd naar hun woonplaats terugkeeren en
wier woonplaats meer dan 10 kilometer van het
midden van het werk is gelegen, ontvangen een
vergoeding van 25 cent voor iederen arbeidsdag,
waarop zij om arbeid te verrichten op het werk
zijn verschenen.
Wordt om het werk te bereiken gebruik ge
maakt van openbare middelen van vervoer, dan
worden de vervoerskosten door den werkgever
betaald. In dit geval wordt de vergoeding ad
25 cent als hierboven bedoeld niet betaald. Dit
zelfde geldt wanneer het vervoer heen en terug
kosteloos geschiedt.
Gehuwde werknemers of kostwinners, wier
woonplaats meer dan 15 kilometer van het mid
den van het werk gelegen is en die na afloop
van den dagelijkschen arbeid niet naar huis
kunnen terugkeeren, ontvangen vrij onder
komen en 1.50 per kalenderdag kostgeld.
Kan geen vrij onderkomen worden verschaft,
dan wordt het kostgeld met 50 cent per kalen
derdag verhoogd.
De werknemers hebben recht od betaling van
de heenreis van hun woonplaats naar het werk
en, na beëindiging van het werk, op betaling
van de terugreis van het werk naar hun woon
plaats.
Er bestaat geen recht op betaling van de
terugreis, wanneer de werknemer op eigen ver
zoek, zonder dringende reden, voordat 5 dagen
sedert den aanvang van zijn arbeid verloopen
zijn, vertrekt of op staanden voet ontslagen
wordt, of wanneer den arbeiders andere in rede
lijkheid aanvaardbare arbeid in de omgeving
aangewezen wordt.
Ten aanzien van alle overige arbeidsvoorwaar
den zijn van toepassing de bepalingen van de
landelijke collectieve arbeidsovereenkomsten
voor de bouwbedrijven, voor zoover zü met den
inhoud van de onderhavige regeling niet in
strijd zijn.
Van bevoegde zijde schrijft men ons:
Bij de schade-enquête-commissie voor mili
tairen te velde zijn sedert begin' Februari meer
dan 40.000 aanvragen om toezending van in-
vulformulieren binnengekomen. Deze aanvra
gen worden met zoo groot mogelijken spoed en
in volgorde van binnenkomst beantwoord door
toezending van een invulformulier aan de aan
vragers. Het behoeft geen betoog, dat bij een
zoo groot aantal aanvragen de toezending van
het aangevraagde invulformulier eenigen tijd
kan uitblijven. Ter voorkoming van stagnatie
in de werkzaamheden van de commissie wordt
daarom ieder belanghebbende verzocht eenig
geduld te oefenen en de commissie niet lastig
te vallen met schriftelijke of telefonische mede-
deelingen betreffende het nog niet ontvangen
van een invulformulier. Ieder, die een derge
lijk formulier heeft aangevraagd, krijgt een in-
vulformulir toegezonden, zoodra hij aan de
beurt is.
Aangezien voorts gebleken is, dat nog niet
ieder belanghebbende op de hoogte is v&n het
bestaan van de mogelijkheid, vergoeding te
vragen voor te velde verloren gegane eigendom
men, wordt nogmaals medegdeeld, dat militai
ren van land- en zeemacht, die gedurende de
oorlogsdagen particuliere eigendommen verlo
ren zagen gaan in hun mobilisatiestandplaats
(aan boord van hun schip) zich per brief of
briefkaart kunnen wenden tot den secretaris
van de schade-enquête-commissie voor mili
tairen te velde, Javastraat 4 te 's-Gravenhage,
waarin zij onder duidelijke opgave van naam
en adres verzoeken om toezending van een
invulforumlier.
In verband met het vorenstaande wordt de
termijn, waar binnen de aanvraag van invul-
formulieren dient te geschieden, verlengd tot
1 April 1941. Ook de nagelaten betrekkingen
van gesneuvelde militairen kunnen zich met
een verzoek om toezending van een invulfor
mulier tot bovenstaand adres wenden.
De secretaris-generaal van het departement
van Financiën heeft aangewezen ter opneming
in de dagelijksche noteering in de prijscouranten
der beurzen, met ingang van heden, Zaterdag 15
Maart, de volgende fondsen, t.w.;
de certificaten, uitgegeven door de N.V. Ne-
derlandsche Administratie- en Trustkantoor, van
gewone aandeelen der N.V. Hoilandsche Beton-
maatschappij, gevestigd te 's Gravenhage;
de certificaten, uitgegeven door het Hollandsch
Administratiekantoor N.V., gevestigd te Amster
dam, van aandeelen N.V. NederlandschAme-
rikaansche Stoomvaart Maatschappij „Holland—
Amerika Lijn";
Rm. 11.535.000 8 pet. obligatiën, serie III, der
Preussische Landesrentenbank, gevestigd te Ber
lijn;
Rm. 8.228 000 8 pet. obligatiën, serie IV. der
Preussische Landesrentenbank, gevestigd te
Berlijn.
t
De Zutphensche rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen den 49-jarigen fa
brieksarbeider G. J. Z., uit Empe, gemeente
Brummen, die 1 October van het vorige jaar
een moordaanslag op zijn dochter heeft ge
pleegd. De eisch luidde acht jaren gevangenis
straf. De rechtbank, vonnis wijzende, veroor
deelde den man tot een gevangenisstraf voor
den tijd van vier jaren, met aftrek van de
preventieve hechtenis en ter beschikking stel
ling van de regeering.
Donderdagavond was het Engelsche luchtwapen
boven ons land bijzonder actief. Een groot aan
tal vliegtuigen verscheen boven Nederlandsch
grondgebied en wierp vele bommen, welke mee-
rendeels buiten de bebouwde "kommen neervie
len. In een aantal plaatsen echter ontstond scha
de van niet zeer ernstigen aard aan woonhuizen,
aan een sleepboot, aan boerderijen en aan veel
vensterruiten. Een burger is gedood en zes zwaar
gewond. Een vrouw werd licht gewond.
SGRAVEjVHAGE
fï. 30.41
Gevestigd te
lELEfOQN
Deze week werd voor ruim f 70.000.000.-
bijverzekerd, zoodat de stand thans is:
Afd. A. Woningen, inboedels, enz. tot
50.000.—
Afd. B. Andere risico's tot 1.000.000.
Ook de schaden van het op 1 Maart j.l.
geëindigde le halfjaar der afd, B. werden
reeds volledig uitbetaald, zonder dat
eenige na-heffing noodig was.
Bedrijfsschade en Huurder-
ving als gevolg van molest.
Van Staatswege wordt voor dit soort scha.
den niets vergoed
Administratie-adres voor afd. E.
Firma Gebr. van Buren Rotterdam
Minervahuis Meent 106 Tel. 34572
Gevolmachtigden voor afd. E.
Fa. Tollenaar Wegener - Amsterdam-C.
Rokin 75/79 Tel. 42006
Wendt U tot Uw Assurantiebezorger!
Op 68-jarigen leeftijd is te Rotterdam over
leden architect A. J. Th. Kok, sinds vele jaren
deelgenoot van de bekende architectdnfirma
Granpré Moliere, Verhagen en Kok, welke firma
zeer veel in Rotterdam heeft ontworpen, o.a.
het in wijden kring, ook buiten Nederland, be
kende Rotterdamsche tuindorp Vreewijk.
Tevoren was architect Kok bij den gemeente
lijken technischen dienst werkzaam en in die
functie o.m. belast, onder prof. Evers, met de
uitvoering van den bouw van het Rotterdam
sche stadhuis.
Van bevoegde zijde werd opneming van het
'volgende verzocht, meldt het A.N.P.
Blijkens een dezer dagen in de pers ver
schenen artikel over het onderzoek, dat thans
door het Rijksbureau voor het hotel-, café-,
restaurant- en pensionbedrijf wordt ingesteld
naar de te registreeren bedrijven, is er twijfel
gerezen over de vraag of het aantal bedrijven
volgens de bedrijf stelling 1930 wel juist zou
zijn. Bedrijven, waarin alleen het bedrijfshoofd
werkzaam was, zouden niet opgenomen zijn.
Dit berust op een misverstand. Alle bedrijven,
onverschillig of zij met dan wel zonder per
soneel werken, komen in de uitkomsten der
bedrijfstelling voor.
Verder bedroeg het totaal aantal hotels, ca
fé's, restaurants en pensions niet 29191, maar
333il; eerstgenoemd aantal moet n.l. vermeer
derd worden met de inrichtingen, die verbon
den waren aan zaken, waarin als hoofdbedrijf
een ander bedrijf dan het hotel- etc. bedrijf
wordt uitgeoefend, als kruidenierszaken (1410
gevallen), broodbakkerijen (476 gevallen), tim
mermans- en metselaarsbedrijven (331), trans
portbedrijven (262), enz.
Voorzoover noodig zij er aan herinnerd, dait
de bedrijfstelling gehouden is tegelijk met de
volks- en beroepstelling, dat de opgaven over
het beroep op de volkstellingskaarten verge
leken zijn met he bedrijfstellingskaarten en dat
de bedrijfstelling bovendien de bechikking had
over de loonlijsen van de ongevallenverzeke
ring, waarop in 1930 speciale vragen ten be
hoeve van de bedrijfstelling gesteld waren. Al
leen hierdoor werd de grootst mogelijke zeker
heid verkregen, dat geen bedrijf aan de waar
neming kon ontglippen en dat de uitkomsten
der telling aan de vereischte maat van be
trouwbaarheid zouden beantwoorden.
Donderdag 20 Maart as. komen te Amsterdam
in toewijzing 11.549 heele, 1480 halve, 90 kwart
kisten Java-thee, alsmede 3835 heele en 406
halve kisten Sumatra-thee.
Het A.N.F. meldt uit 's-Gravenhage:
Tusschen Duitschland en Nederland hebben
altijd zeer nauwe handelsbetrekkingen bestaan
zoo schrijft Regierungsrat dr. Wurst te Den
Haag, verbonden aan het rijkscommissariaat
voor het bezette Nederlandsche gebied.
Na de gebeurtenissen in de maand Mei van
het vorige jaar zijn die handelsbetrekkingen
verder uitgebreid. Het Duitsche Rijk treedt
thans bijna uitsluitend als kooper en verkooper
op. Het handelsverkeer is echter in het geheel
niet eenzijdig. Nederland exporteert niet alleen
naar Duitschland, maar importeert ook. De han
delsbalans tusschen beide landen is volkomen
in evenwicht. Volgens de jongste mededeelin-
gen beweegt de waarde van den wederzijdschen
goederenruil zich tusschen 35 en 40 millioen
gulden per maand. De beteekenis van de weder-
zijdsche handelsbetrekkingen blijkt in het bij
zonder uit het feit, dat voortdurend zeer aan
zienlijke orders aan de Nederlandsche Industrie
verstrekt worden. Zonder een van staatswege
geleide prijspolitiek zouden deze maatregelen
niet mogelijk zijn geweest.
Niettemin bestaan er, volgens de steeds weer
gedane waarnemingen, nog groote onduidelijk
heden omtrent de grondbeginselen der prijs
politiek, welke in het handelsverkeer tusschen
beide landen gelden. Het doel van de prijspoli
tiek in Nederland is, zooals dr. Fischboeck on
langs uiteengezet heeft, de aanpassing aan het
Duitsche prijsniveau.
Hieruit volgt, dat bij den afzet van Duitsche
producten naar Nederland geen hoogere prijzen
geëischt mogen worden dan de Duitsche bin-
nenlandsche prijzen. Immers, anders bestaat het
gevaar, dat het prijspeil in Nederland het Duit
sche binnenlandsche prijspeil overtreft.
De aan de Duitsche exporteurs betaalde prij
zen mogen in Nederland verder berekend wor
den. Volgens de Nederlandsche prijsverordening,
welke overeenkomt met de Duitsche, mogen
importeurs bij den verkoop van goederen van
buitenlandsche herkomst hoogstens een prijs be
rekenen, die met de werkelijk betaalde inkoops
prijzen overeenkomt.
Zonder toestemming van de Nederlandsche
instanties is het niet geoorloofd een hoogeren
prijs te berekenen. Uit het feit, dat de Duit
sche exportprijzen in Nederland verdei berekend
mogen worden, blijkt, dat het in het eigen be
lang der Duitsche exporteurs is, geen hoogere
prijzen dan de Duitsche binnenlandsche prijzen
te verlangen. Want voor zoover producten van
gelijken aard in Nederland zelf gemaakt wor
den, zijn zij in prijs meerendeels lager. De Duit
sche prijzen hebben dus hun natuurlijke grens
bij de vergelijkbare Nederlandsche binnenland
sche prijzen. Hoogere Duitsche exportprijzen
brengen dus, althans op de gebieden waar
Nederland zelf producent is, den afzet In gevaar.
Deze principieele richtsnoeren ontmoeten niet
altijd begrip bij de Duitsche exporteurs. Men
wenscht in de gevallen, dat de Duitsche binnen
landsche prijzen boven de Nederlandsche prijzen
liggen, of waarin men hoogere dan de Duitsche
binnenlandsche prijzen bij den uitvoer verlangt,
een bescherming tegen de Nederlandsche con
currentie en wenscht in die gevallen een ver
hooging van de Nederlandsche binnenlandsche
prijzen tot het export-prijspeil, een eisch, die in
het Nederlandsche bedrijfsleven vaak weerklank
vindt.
In het belang van een organische en stel
selmatig geleide politiek der prijsaanpassing
kunnen deze eischen echter niet altijd vervuld
Het A.N.P. meldt:
Nu Maandag a.s. de nieuwe lijstencollecte van
Winterhulp Nederland over het geheele land
zal beginnen, is het interessant na te gaan, hoe
in verschillende gemeenten voor en door de
Winterhulp wordt gewerkt. Het hoofdbureau
van Winterhulp Nederland heeft daartoe in een
drietal gemeenten, van geheel verschillend
type, gegevens verzameld, welke hieronder vol
gen.
Allereerst de ervaringen in een noordelijke
stad, n.l. in Groningen. Als hoofdstad van de
provincie is hier naast het stedelijk bureau een
provinciaal bureau aan het werk. De samen
werking tusschen deze beide bureaux is uiter
aard zeer nauw. Ook hier is een kern gevormd
van enthousiaste medewerkers die hun ge
heele persoon inzetten vbor het slagen van het
W.H.N.-werk. Een ambtenaar van sociale za
ken verzorgt, geassisteerd door enkele vrijwil
lige medewerkers, geheel belangeloos het arm
bezoek.
Voorts is contact gezocht met het bestuur
van de z.g. „Brokkenhuizen", de bekende in
stellingen, waar zij, die ervoor in aanmerking
komen tegen een kleine vergoeding gebruikte
kleeding en huisraad kunnen koopen. De pro
vinciale directeur heeft, naast zijn eigen werk
zaamheden, deze taak op zich genomen. Door
het beleggen van avonden wordt getracht den
band tusschen directie en collectanten te ver
beteren.
De tweede plaats betreft ervaringen, welke
werden opgedaan te Nijmegen, een groote pro
vinciestad, met een overwegend katholieke be
volking. Hier zijn de resultaten zeer bevredi
gend. De burgemeester heeft zich geheel in
gezet voor het Winterhulpwerk, waarbij hij
veel steun ondervond in zijn omgeving. Een
van zijn vroegere medewerkers ter secretarie
verklaarde zich bereid, het werk voor Winter
hulp te willen doen, doch spoedig bleek, dat dit
werk een omvang aannam waardoor het niet
mogelijk was dit langer als bijwerk te doen,
doch dat hiervoor een geheele werftracht "nood
zakelijk was. Voorts kwamen tallooze aanvra
gen om ondersteuning binnen, zoodat het werk
zich ophoopte en men genoodzaakt was uit te
zien naar medewerkers Voor de financiën en
de organisatie. Ook de plaatselijke propaganda
vroeg aandacht, waarom een propagandist werd
aangesteld.
Spoedig had men een kern van enthousiaste
medewerkers gevormd die elkander aanvullen
en, zoo noodig, kunnen vervangen. Een ge
deelte va« een schoolgebouw werd ingericht als
plaatselijk bureau, waar Veel arbeid wordt ver
zet en meestal tot laat in den avond wordt
gewerkt. Het gymnastieklokaal was een prach
tige ontvangzaal, waarin enkele malen per week
vele menschen hun opwachting maakten om
hun speciale belangen toe te lichten en de be
kende aanvraagformulieren voor het toekennen
van waardebonnen in te vullen. Een groep le
den van den Armenraad uiteraard bekend met
het sociale werk, werd bereid gevonden om ge
heel belangeloos op te treden als armbezoe
ker, waardoor een deskundig onderzoek van de
steunaanvragen werd gewaarborgd, hetgeen
weer ten goede kwam aan het zoo spoedig mo
gelijk verleenen van daadwerkelijken steun.
De plaatselijke propagandist is intusschen in
actie op zijn terrein. De groote kantoren en
fabrieken ter plaatse worden bezocht, collec
tanten worden verzameld en tegen den tijd
dat de collectedagen op komst zijn, door hem
van instructies Voorzien.
Bij het practische werk kwam hier naar vo
ren, dat het nuttig was de collectanten niet
steeds in dezelfde wijk te' plaatsen, doch hen
te laten rouleeren in verschillende stadsge
deelten.
De medewerking van de burgerij kwam op
vele manieren tot uiting. Zoo richtten ver
scheidene winkels speciale W.H.N.-etalages in,
de plaatselijke radio-distributiedienst werkte
mede, door luidsprekers op te stellen waar,
naast uitzendingen van gramofoonplaten, korte
opwekkende toespraken werden doorgegeven. De
burgemeester richtte zich tijdens de collecte-
dagen op deze wijze tot de inwoners. Met de
hand werd voorts een reclamebiljet vervaardigd,
dat in etalages werd geplaatst en bioscoop
theaters projecteerden lantaarnplaatjes van dit
affiche.
Dank zü dit enthousiasme heeft het Winter
hulpwerk in Nijmegen zeer goede resultaten op
geleverd. hetgeen tot uiting kwam in de be
dragen. die in deze gemeente voor onze behoef
tige lar.dgenooten werden bijeengebracht. Op
merkelijk is nog, dat, hoewel vele leden van
plaatselijke al of niet kerkelijke liefdadigheids-
vereenigingen individueel hun medewerking toe
zegden en deze ook op gulle wijze verleenden,
zoo gaf de voorzitter van een R.K. parochiaal
armbestuur zich op als collectant deze ver-
eenigingen zelf nog steeds afwijzend staan te
genover het Winterhulpwerk.
Ook in dit opzicht mag men echter vertrou
wen, dat in de toekomst een andere opvatting
zich baan zal breken.
Dit wat betreft groote provinciesteden, doch
ook in kleinere plaatsen heeft men niet stil ge
zeten. Nemen wij bijv. het kleine plaatsje Nieuw-
Vosmeer, dat zich een eereplaats heeft weten
te verschaffen door de gulle wijze, waarop hier
geofferd en gewerkt is voor Winterhulp Neder
land. Nleuw-Vosmeer heeft 1552 inwoners! waar-
de burgemeester de stuwende kracht voor het
Winterhulpwerk. De secretarie verzorgt het or
ganieke en financieele gedeelte van het te ver
richten werk, waarnaast een vrijwillige kracht
de administratie voert. Wanneer de collecte-
dagen in zicht komen, wordt op het gemeente
huis een bijeenkomst georganiseerd, waar de
collectanten worden voorzien van instructies.
Mannelijke en vrouwelijke ingezetenen wisselen
elkander, in goede samenwerking, af bij de col
lectes.
Tijdens de collectedagen brengen de collec
tanten hun ervaringen persoonlijk ter kennis
van den burgemeester. Wanneer het voorkomt,
dat een enkeling de bekende roode bussen zonder
een gift voorbijgaat, wordt dit bij den burge
meester en de wethouders besproken, die dan
persoonlijk een bezoek aan den weigerachtige
brengen om hem te overtuigen van zijn ver
keerd inzicht. Dit is hier mogelijk, omdat het
hier een kleine gemeente betreft. Het resultaat
is meestal dat men de zaak beter leert inzien en
zijn gaven voor de behoeftige landgenooten niet
achterhoudt.
Buiten de collectedagen is er eveneens werk
voor de medewerkers. Zij stellen dan een on
derzoek in naar de plaatsen, waar nood moet
worden gelenigd, waarbij zij aandacht hebben
zoowel voor duidelijke als stille armoede. Hun
ondervindingen komen dan bij den burgemees
ter, die een verder onderzoek instelt. Deze
werkwijze is in een kleine gemeente, waar men
elkander kent, voldoende, in tegenstelling met
de situatie in de groote steden, waar een groep
speciale armbezoekers aanwezig moet zijn.
Zoo ziet men dat Winterhulp Nederland zoo
wel in groote als kleinere plaatsen trouwe mede
werkers heeft, die alle krachten inspannen om
de leuze „Door het volk, voor het volk" tot ver
werkelijking te brengen.
Ter illustratie van de noodzaak daarvan kun
nen de volgende feiten dienen alle gevallen
uit de practijk van Winterhulp:
Een vrouw klopt aan om steun, haar man ligt
in het ziekenhuis, en zij ontvangt geen uitkee-
ring van ziekengeld volgens de Ziektewet. Het
onderzoek wees uit, dat de man langen tijd
werkloos was geweest. Toen hij eindelijk weer
werk kreeg, werd hij kort daarop ziek. Daar
hij nog te kort weer aan het werk was, kreeg
hij geen ziektegeld.
Een tweedegeval, dat ter kennis van Winter
hulp kwam en dat wel op schrijnende wijze de
verarming van het gezin toonde, was wel het
gezin, waar de ouders, bij gebrek aan dekens,
sliepen onder een oud vloerkleed, terwijl hun
drie kinderen te zamen in één ledikantje moes
ten slapen.
Voorts werd nog als spoedgeval behandeld de
zaak van een 84-jarige vrouw, die geheel van
brandstoffen was verstoken.
Ten slotte nog een laatste voorbeeld uit een
eindelooze reeks: een geheele familie kruipt
's avonds om de kachel, die dan wordt opge
stookt. Zoo brengen zij dan, zoo goed en kwaad
als het gaat, slapend den nacht door.
Deze voorbeelden toonen wel duidelijk aan,
welk een armoede, soms in stilte, nog wordt ge
leden. Aan ons volk de plicht, door medewerking
aan de Winterhulp deze toestanden te voorko
men.
worden. Frijsverhoogingen voor Nederlandsche
producten worden slechts dan goedgekeurd,
wanneer de kosten zulks rechtvaardigen en zij
economisch noodzakelijk zijn. Prijsverhoogingen
uitsluitend om een aanpassing aan het Rijks-
duitsche peil te bereiken werden tot dusver,
van uitzonderingen afgezien, geweigerd.
De marge tusschen de hoogere Duitsche en
de lagere Nederlandsche prijzen zal m den loop
van den tijd en binnen het bestek van de ver
dere vorming der kosten in Nederland worden
weggenomen. Zou men thans reeds de marge
door verhoogingen in evenwicht brengen, dan
zou het niet mogelijk zijn, eventueele latere
onvermijdelijke stijgingen van kosten in even
wicht te brengen.
Het gevaar zou bestaan, dat de Nederlandsche
prijzen boven de Duitsche uitkomen en dat het
Duitsche prijspeil van buiten af wordt opge
stuwd, hetgeen onder alle omstandigheden moet
worden vermeden.
Evenwel is er een algemeene uitzondering toe
gelaten. Merkartikelen mogen in Nederland zon
der verdere goedkeuring tegen de Duitsche bin-
nenlands9he prijzen verkocht worden. Ook de
kortingen der groot- en kleinhandelaren kunnen
zonder meer met de Duitsche kortingen in over
eenstemming gebracht worden.
De Nederlandsche prijsstopverordening ver
biedt de verhooging van prijzen boven het niveau
van 9 Mei 1940. De ook in het goederenverkeer
met het gebied van het Duitsche rijk verorden
de prijsstop is van kracht gebleven. Nederland
sche exporteurs mogen dus hun exportprijzen
voor het Duitsche rijk niet zonder toestemming
verhoogen. Toestemmingen worden, zooals te
voren gezegd, slechts verleend; wanneer de kos
ten zulks rechtvaardigen en de verhoogingen uit
economisch oogpunt noodzakelijk zijn. en ook
dan slechts tot aan de grens van de Duitsche
binnenlandsche prijzen.
Dit voorschrift Is thans door de verordening
van den rijkscommissaris voor de prijsvorming,
inzake de prijsvorming voor geïmporteerde goe
deren uit de bezette Nederlandsche gebieden van
21 Januari 1941, van Duitsche zijde aangevuld.
Dientengevolge mogen voor Nederlandsche
goederen en diensten In het binnenlandsche
handelsverkeer de toegelaten binnenlandsche
prijzen en tarieven voor vergelijkbare binnen
landsche goederen en diensten overschreden
worden. Voor zoover bij Nederlandsche goederen
de werkelijke inkoopsprijs plus de toeslagen op
kosten en winst een lageren prijs oplevert, dan
de daarmede te vergelijken Duitsche binnenland
sche prijs, mag in het binnenlandsche handels
verkeer slechts de laatstgenoemde verlangd, t
gezegd of verleend worden. Hiermede moe
1. Verkregen worden, dat het verschil t
de lagere Nederlandsche en hoogere
binnenlandsche prijzen niet door impor
wederverkoopers wordt opgevangen.
2. Verhinderd worden, dat het Rijks-
prijspeil door hoogere Nederlandsche
verstoord wordt en
3. Bereikt worden, dat het Duitsch
onder invloed van goedkoopere Nede
producten gedrukt wordt.
Deze grondbeginselen; uitvoer naar
land tegen Duitsche binnenlandsche p
uitvoer naar Duitschland tegen Nede
sche binnenlandsche prijzen, verkoop
Nederlandsche producten hoogstens
de Duitsche binnenlandsche prijzen en
hooging der Nederlandsche binnenlands
en exportprijzen slechts dan, wanneer
kosten zulks rechtvaardigen en de verht
ging uit economisch oogpunt noodzakel
is, moeten bij prijsovereenkomsten onvoo
waardelijk In acht genomen worden. Wan'
bij de prijsverschillen, die thans nog op
bijna alle gebieden bestaan, moeten derge
lijke overeenkomsten, hetzij in Duitschland
of in Nederland, door de overheid worden
goedgekeurd. Het is daarom aanbevelens
waardig om, alvorens onderhandelingen te
openen, contact te zoeken met de afdeeling
prijsvorming bij den Rijkscommissaris voor
de bezette Nederlandsche gebieden.
De hiervoor vermelde grondbeginselen wor
den uiteraard elastisch gehandhaafd, o.m. door
de vorming van „Mischpreise" of de oprich
ting van „Ausgleichskassen".
De pogingen, reeds thans tot een prijsaan
passing te komen, vinder daar haar grens,
waar de prijsverschillen nog aanzienlijk zijn.
Al met al gaat de prijsaanpassing stelsel
matig verder. Anders is het niet te begrijpen,
dat de vermelde orders, die naar de Nederland
sche industrie worden overgeheveld, zonder ge
vaar voor het Duitsche prijspeil kunnen worden
overgebracht. Eén voorwaarde blijft bestaan:
dat belde partijen slechts stelselmatig en vol
gens weloverwogen maatstaven te werk gaan.
In de gemeente Nieuwveen (Z.H.) doet zich
het bijzondere geval voor, dat alle werkloozen
weder werk hebben gevonden en dus niemand
als werkzoekende staat Ingeschreven
De Nederlandsche Meelcentrale heeft thans
ook de levering van cacaopoeder voor de fabri
cage van puddingpoeders verboden, meldt de
N. Rott. Crt.
Te 's-Gravenhage is 80 jaar oud overleden
mr. J. van Praag, oud-griffier bij het hof van
justitie te Suriname en oud-griffier bij het
Kantongerecht te Kampen.
AMSTERDAM. Geslaagd de dames T. W.
Rietbergen te Nieuwer-Atnstel en H. J. Fortgens
te Haarlem.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week alleen Dinsdag en Woensdag
audiëntie verleenen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal as.
