mSmm
WASSCHERIJ „KLEVERPARK"
garage ihijs
Kleintjes
Industrie in een
toeristenplaats
KINDERMEEL «ar NUTRICIA
CEBUCO
p—l
Oostersch christendom
en liturgie
J oh. van Wunnik
Altijd succes metTabernal's betere zaden
Geen verspilling
die men niet
RIJWIELEN
MOEDERS!
SCHRIFTVERBETERING
INST. REIBER-NAN
Moderne Kunst
handige kweekwijze voor
groenten enz. gratis
Zaadhandel A.Tabernal &Zoon, Santpoort
Lévê(|1169 de anthraciet-
gasgenerator
over het
hoofd ziet!
DROGISTERIJ
HENRIBENDE
■pSïSS
VLUG
VOOR CHEMISCH reinigen kiest men
EN als
nieuw terug
ZONDAG 30 MAART 1941
Eischt daarom
1» Kwade kans..7!
Weet U, dat
een SPECIALE AFDEELING heeft voor het wasschen
en opmaken van GORDIJNEN?
Op aanvrage verstrekken wij
bij iedere zaadbestelling van
f 2.- of meer een
Tel. 8232 - Hagelingerweg 28 - Opgericht 1889
heeft de beste bedrijfsresultaten
Vraagt inlichtingen bij:
CEBUCO - Heerengracht 258 - Amsterdam-G
GEEN VERGUNNING
HAARLEMS
MATRASSENHUIS
Heerengr. 258
Amsterdam-C.
STOFZUIGERS
W. J. F. v. WEEZENBEEK
PAARDENVOER
Knip deze advertentie
N I RUUW t KLAM
I
RIJKSSTRAATWEG U VELEFOON 16658 HAARLEM-NOORD
AMSTERDAM 0
v.Baerlestraat 19, Telef. 27368
HAARLEM
Plein 22 Telefoon 16761
HILVERSUM
's Gravenl.weg 29, Telef. 8704
Ook gevestigd te:
OEN HAAG, BEVERWIJK
en LEIDEN.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
KOOPT UW ZUIGELINGENVOEDSEL VAN EEN
DESKUNDIGE INRICHTING OP DI1 GEBIED
Overal verkrijgbaar.
De belangstelling voor het christelijk Oos
ten, die de laatste tijden in ons Westen zoo
sterk is toegenomen, geldt wel neel bijzonder
de Oostersche liturgie. Talrijke werken en
werkjes leggen hiervan getuigenis af en ma
ken de groote schoonheid der Oostersche li
turgie voor een ieder toegankelijk. Op die
manier krijgt menigeen weer een open oog
voor het vele goede, dat onze afgescheiden
broeders blijken te bezitten en waaraan het
Westen dikwijls een voorbeeld kan nemen. De
bekende oriëntalist dr. Julius Tyciak wees ojn.
enkele jaren terug op het sterk liturgisch ka
rakter der oostersche vroomheid (1). waaraan
onze westersche godsvrucht, zoo geneigd tot
particularisme en individualisme, zich spiege
len kan.
In dezelfde serie „Ecclesia orans", verschijnt
thans een niet minder interessant werkje, dat
tot titel draagt: „Weltverkiarung im liturgi-
schen Geiste der Ostkirche" (2) De schrijver,
dr Josef Casper was jaren lang een trouw
medewerker van dr Plus Parsch Het onder
havige werkje is ontstaan uit artikelen in
„Bibel und Liturgie" en wil een inleiding zijn
in den geest der Byzantijnsche liturgie. Na
een voorrede van dr. Myron Hornykewitsch
Grieksch-kathollek priester in Weenen, be
handelt de schrijver eerst het algemeen ka
rakter der Oostersche liturgie en wijst op het
verschil met onzen Latjjnschen cultusvorm. Dan
gaat hij achtereenvolgens verschillende be-
-tanddeelen der liturgie na en bespreekt het
Godshuis en zijn wijdingsritus. de viering van
de Menschwordlng, de Verrijzenis en het
Pinksterfeest; Doopsel, Vormsel, Biecht, Pries
terschap en H. Liturgie; monniks- en abts
wijding, verloving en huwelijk; tenslotte ster
ven en begrafenis
De schrijver geeft hiet den volledigen tekst
van al deze riten, maar een verklarende be
schrijving ervan en is een uitstekende gids
voor dengene, die zich op de hoogte wil stel
len van het gezamenlijke gebied der Byzan
tijnsche liturgie. Zijn werk kan dan ook voor
priesters en seminaristen zeer goed dienst doen
als handboek der Byzantijnsche liturgie Een
uitgebreid register, waarin de liturgische ter
men verklaard worden, verhoogt nog de doel
matigheid van het wek, dat zeker een goed
onthaal zal vinden.
(1) Dr. Julius Tyciak: Die Liturgie als Quelle
óstlicher Erömmigkeit Ecclesia orans XX,
12 o, 156 blz„ Preiburg i. Br. 1937 Herder.
(2) Dr. Josef Casper: Weltverkiarung lm
liturgischen Geiste der Ostkirche. Ecclesia
orans XXII, 12 o, 233 blz., Preiburg Br.
1940. Herder.
D. R.
In uw wogen moet u niets wagen
autorijden irrèg geen kansspel zijn:
op den weg moet u het zéker weten!
voor Volwassenen.
Hollanders zitten niet bij de pakken neer, maar
blijven zich ontwikkelen.
In diverse Avondclubjes kunnen daarom nog
maar eenige personen geplaatst worden.
Inlichtingen en aanmelden dagelijks.
Opgericht 1899. Kleine Houtweg 8, TeL 17655
SPECIAAL
ADRES voor MATRASSEN en BEDDEN
SCIIAGCHELSTRAAT 13 - TEL. 10286
Repareeren en Bijvullen van Bedden
en Matrassen in één dag retour
Wij maken veerenbedden 3-deelig
fl UI I ICTCII van Uw PLATEN en FOTO'S
UmLIddlCn VOORDEELIGST ADKES:
GIERSTRAAT 53 HAARLEM
99
STAAF- EN ORNAMENTLIJSTEN
ENCADREUR - REPARATEUR
Z. B. SPAARNE 16 - HAARLEM - TELEFOON HUK
Couranten-reclame bezit een zeer groot voor
deel in het feit, dat het mogelijk is, de adver
tenties uitsluitend te richten, tot hen, voor
wie ze zijn bestemd. Wil men slechts een be
paald rayon bestrijken, dan neme men de
dagbladen, die daar verschijnen en gelezen
worden. De mogelijkheid bestaat tevens, be
paalde verspreide groepen te bereiken, terwijl
vanzelfsprekend ook het geheele land bestre
ken kan worden in al zijn geledingen. Dit zijn
eenige van de bijzondere voordeelen van doel-
treftende couranten-reclame.
NOODIG! voor het opmaken en
herstellen van Uw matrassen en
bedden. In 1 dag retour bij:
GR. HOUTSTR. 103 TEL. 11485
Dok kleinere advertenties
trekken de aandacht, dat
werd wel zeer opvallend be
wezen door één annonce in
de „New-York Times" een
blad, dat vaak 100 of meer
pagina's telt door de vele
advertenties, die het inhoudt.
Op deze annonce ter grootte
van 15 regels kwamen in
enkele dagen 148 verzoeken
om inlichtingen binnen. Hier
door werden door de „Mois-
turator Company" te New-
York, tegen een prijs van
49.50, verschillende voch-
tigheidsregelende installaties
verkocht. Dus te midden van
al die andere advertenties
viel deze kleine tóch op.
We mogen hieruit wel de
conclusie trekken, dat ook
beseheiden beurzen met goed
gevoerde couranten-reclame
veel kunnen bereiken.
Fongers, Balako, Simplex, w.o.
3 versnellingsnaven, trommel-
remmen, enz. enz.
Dames- en Heerensportrijwiclen
Fongers - Balako - Erres - Rubli
Protos, enz. enz. Betaling in
overleg. Tandems te huur.
Plataanstraat 99, h. Zaanenlaan
Haarlem - Telefoon 22357
Reparatie-inrichting
Voor
is UW adres
HAARLEMSCHE PLUIMVEE-
EN VEEVOEDERFABRIEK
v/h A. KROONSTUIVER
Lange Heercnvest 114, H'lem
Telef. 13116 - Telef. 27945
Wij vragen Uw bonnen aan-
Boodschappen worden ook
aangen. Prof. v. d. Waals
straat 57, Haarlem-W. en
Pijlslaan 27, Haarlem-W.
pond 10
pond 20 c'
ons
C. P
1.0.5.4.2-
3 veist^
ZIJLSTRAAT 84
Ammoniak p. gr
Zoutzuur p. gr
Zuiverlngzout p. half
Karlsbader Zout Loco
p. hall
Speksteenpoeder p. half
Aluin p. hall
Bleekpoeder p. half
Naftaline p
Alba relnlgingspoeder
p. half
Borstine hoestbonbons p
Crèmepoeder v. gord 7%
Bij telefoon bestelling
wordt ook de cassabon a
eetwaar, D bent
n trouw lezer
inze rubriek „Omroepers", U
ar graag eens ln grasduinen.
sakenman weet van Uw ïpeurlusi-
proflteeren, hij plaatst Zaken-^"^
roepers die onze rubriek Juist «jj;
veelzijdig doen ziln en die Uwe re»
matige belangstelling inderdaad
Mveeran.
Vruchtbaarheid voor het land. In de tuinbouwstreken
wordt de mest per schuit aangevoerd en over de akkers
verdeeld (foto Pax-Holland)
Gereed voor den start. Een „Condor"-machine even voor
het vertrek naar het verre doel, de scheepvaartroute in den
Atlantischen Oceaan (foto Weltbild)
(Van onzen correspondent).
De bevolking van een vreemdelingenstad als
Valkenburg bestaat uit een eigenaardige cate
gorie menschen. Het vreemdelingenverkeer
brengt met zich mede. dat de betrokkenen, ho
teliers, winkeliers, restaurateurs, keideniers,
enz. slechts drie maanden intensief werken en
de rest van het jaar werkloos den tijd door
brengen.
Gedurende deze drie maanden wordt dan ook
dag en nacht gewerkt, want in deze kortstondige
periode moet het levensonderhoud voor het ge
heele jaar verdiend worden.
In de jaren van overvloed beschouwde men
deze rustperiode als een intermezzo, tijdens
hetwelk de beslommeringen des levens de be
trokkenen niet verontrusten.
Maar toen door velerlei oorzaken het vreem
delingenverkeer niet meer voldoende rendabel
was geworden, begon men zich te bezinnen of
men de lange winteravonden niet productief
kon maken.
Chauffeurs, keideniers, buffetmeisjes vonden
elders gemakkelijk emplooi en keerden na de
lente in hun oude betrekking terug. Maar ln
de vreemdelingenindustrie is er een groote
categorie, die strikt genomen geen enkel vak
verstaat.
Enkele jaren geleden heeft men de jeugd
werkloosheid trachten te verhelpen, doch er
werden geen resultaten bereikt omdat het ge
leverde werk niet loonend was.
Kort geleden doken er ln den Gemeenteraad
plannen op om ln Valkenburg nieuwe in
dustrieën te vestigen, om alzoo een gedeelte der
bevolking werk te verschaffen gedurende de
wintermaanden.
Het ETIL, om raad gevraagd, adviseerde in
negatieven zin. omdat door het oprichten van
fabrieken met hun onvermijdelijke hooge schoor-
steenen het landelijk schoon sterk zou worden
lijkheid tot uitbreiding der huisindustrie, die
nu op zeer bescheiden schaal ter plaatse wordt
beoefend.
Deze huisindustrie bestaat in de verwerking
der witte mergelsteen tot souvenirs. De zacht
heid van de steen laat alle mogelijke bewer
king toe, terwijl de bevolking een ingeboren
aanleg voor dit werk heeft.
In het volle seizoen ziet men zelfs de kin
deren op straat figuren uit de zandsteen snijden
om ze aan de Hoilandsche gasten te verkoopen.
Tot nog toe zijn er slechts vier of vijf huis
houdens, die zich speciaal op deze huisindustrie
toeleggen.
Men vervaardigt schotels, vazen, aschbakken.
barometers uit mergel. Dit geschiedt aan de
draaibank, maar de groote kunstvaardigheid
bestaat in het holmaken der vazen en kannen,
zoodat de wanden en uithollingen volkomen
glad zijn Spaarpotten krijgen een deksel, dat
onzichtbaar gelijmd wordt. Dit is het eerste
fabrieksgeheim en het tweede bestaat in het
prepareeren van de mergel.
Door de mergel loopt een zekere draad in
die richting waarin de schelplagen zich op
elkaar gezet hebben. Bouwt men een huis. dan
moeten de mergelblokken in dezelfde richting
gemetseld worden als waarin ze in de groeve
gezeten hebben. Bij een verkeerde plaatsing zal
het huis binnen het jaar instorten, doordat de
druk in de verkeerde richting gaat.
Zoo ook zal slechts de expert weten in welke
richting hij het souvenir kan uitkappen.
Heeft het mergelblok zijn bepaalde figuur ge
kregen, dan wordt het geprepareerd, daar de
mergel anders afbrokkelt en breekt bij de min
ste kneuzing. De verharding geschiedt door In
dompeling in geheime chemische preparaten,
waardoor de hardheid van steen bereikt wordt.
Dit geheim wordt zoo angstvallig bewaakt, dat
men zijn concurrent zelfs geen kijkje gunt in
het atelier.
Hierna houden de andere huisgenooten zicli
bezig met het schilderen der voorwerpen: men
schildert er bloemen en vogels op, maar aller
eerst den naam „Valkenburg".
Een andere groep werkt niet aan de draai
bank, maar verricht zuiver handwerk. Onder
hen bevindt zich een waar virtuoos, die in de
wandeling „De Rat" geheeten wordt. Tot in de
finesses, wiskundig zuiver schept hij mergel-
steenen reproducties van de Kasteelruïne, Kas
teel Chaloen, Uitzichttoren, Monument enz.
Zoo'n werkstuk, soms uit een enkel blok mer
gel, kost 110 tot 160 werkuren.
Deze Industrie heeft een goede toekomst om
drie redenen. De gasten, die ons Zuiden bezocht
hebben, willen voor hun vrienden en familie
leden een bewijs meebrengen van hun bezoek
aan Valkenburg. Velen koopen de beroemde
Limburgsche vlaai, maar anderen wenschen een
blijvende herinnering.
De souvenirs uit mergelsteen bezitten nu een
groote aantrekkingskracht, want het is een
specifiek Valkenburgsch aandenken. Men heeft
zoo vaak in de grotten vertoefd en de fossielen
in de groeven verzameld, zoodat de belangstel
ling voor dit product reeds opgewekt is.
Tot nog toe werden duizenden guldens be
steed aan artikelen in Holland vervaardigd, die,
pour ie besoin de la cause, van een etiket Val
kenburg" werden voorzien. Dientengevolge
koopt men hier souvenirs, die specifiek Hoi-
landsch zijn, zooals klompjes en molens en
toch voorzien van den naam „Valkenburg". Deze
zijn nietszeggend; zij leggen hoogstens getui
genis af van gebrek aan fantasie en slechten
smaak der Limburgsche zakenlieden. Indien wij
den vreemdelingen iets aanbieden, laat het dan
iets kenmerkends zijn van eigen bodem en
volgens eigen artistieke plannen.
Dat de verkoopbaarheid groot is, blijkt Uit
de omzetcijfers. Men zou zich veilig kunnen
spiegelen aan de Tegelsche klei-industrie.
Het materiaal, waaruit de artikelen vervaar
digd worden, de mergelsteen, is zeer goedkoop,
wegens den grooten voorraad in de plaatselijke
groeven. De vervaardigers zijn meestal zelf
blokbreker, waardoor de arbeidskosten miniem
zijn. Op deze artikelen wordt een winst van
90 pot. behaald.
Waarom ten slotte zouden wij jaarlijks dui
zenden guldens uitgeven om souvenirs uit Hol
land te betrekken, die wij zelf èn beter en
goedkooper kunnen vervaardigen in huis
industrie?
Het landelijk schoon wordt door deze in
dustrie niet geschaad; zij is veeleer een re
clame voor onze mergelgroeven en bezienswaar
digheden.
Om een groot financieel succes te bereiken,
zal men de goede vaklieden moeten steunen,
jongeren opleiden, de winkeliers ter' plaatse
aansporen om plaatselijke producten m te
slaan en de aandacht der vacantiegangers ves
tigen op de mergelsteenen souvenirs.
Voor de Overheid is hier een taak weggelegd,
om deze jonge industrie te organiseeren op
groote schaal, chemisch onderzoek te laten ver
richten om het glazuur der kannen te perfec-
tionneeren. want daartoe zijn ae huidige ar
beiders financieel niet in staat.
Door de goede zorgen van de
natuurmonumenten is de zgn.
onder Uffelte behouden
Vereeniging tot behoud van
Kolonie in het Uftingerveen
(foto Pax-Holland)
De jeugd leert de liefde voor de natuur. Overal worden de schoolwerktuinen weer opengesteld en het planten en zaaien
is in vollen gang. Een vroolijk troepje trekt naar het arbeidsveld te Den Haag
(foto Schimmelpenning!*)
Terwijl vele Duitsche vrouwen in de industrie werk
zaam zijn, hebben de ledên van N.S.V. de taak der
moeders vóór de kleinen overgenomen (foto Weltbild)
De kip, die een uitzondering wilde maken op het bekende versje: „Ziet
gij daar dien fieren haan ginder op de mesthoop staan"
(foto Pax-Holland)
