De wederopbouw van Rotterdam
Mr. C. Goseling t
Het driemogendhedenpact en het
verdrag Tokio-Moskou
Traagheid
Nederlandsche Omroep
KASTEEL VAN ANTWERPEN
Min
Oud-minister van Justitie
Leder- en lederverwerkende
industrie
Natuur- en geneeskundig
congres
KIND verdronken
Het oordeel Van Duitsche
kringen te Den Haag
Kerkelijk leven
WOENSDAG 16 APRIL 1941
Eerste paal geslagen voor eerste
woningcomplex in het ver
woeste gebied
HET ZEKERE EN ONSCHADELIJKE
LAXEERMIDDEL
CAFÉ-RESTAURANT
„DE LA P AIX"
WIJ LUISTEREN NAAR.
Hoofdgroep onderverdeeld in
vier vakgroepen
Dr. Coelingh als secretaris afgetreden
COBOUW-PRIJSVRAAG 1941
Prijzen toegekend
Duitsche ambassadeur te
Moskou naar Berlijn
Onderhond met ir. W. L. J.
van der Vegte
Nieuwsberichtgeving
Donderdag 17 April
Nationale Commissie tegen
het Alcoholisme
Nieuw Statenlid
UIT DE STAATSCOURANT
De bloeiende Beemster
Lijk van vermisten man opgehaald
Academische examens
Nijverheidsonderwijs
Burgemeesters
Gouden kloosterfeest
VOETBAL
Hermes-D.V.S. superieur in
het V.U.C.-tournooi
Groote overwinningen op V.U.C.
en H.B.S.
In tegenwoordigheid van tal van autori
teiten is Dinsdagmiddag 2 uur te Rotterdam
de eerste paal in de thans vrijwel bouwrijp,
gemaakte binnenstad tusschen de Hugo de
Grootstraat en den Goudscherijweg gedreven
ten behoeve van hqt eerste woningcomplex
van circa 500 woningen, ontworpen door den
architect Jan Wils.
De hei-installatie van de Hollandsche Beton
Maatschappij, de aanneemster van de 'undee-
ringswerkzaamheden, was feestelijk getooid met
de Nederlandsche en de Rotterdamsche kleuren
en onder de aanwezigen merkten wij o.a. op den
algemeen gemachtigde voor den wederoDbouw
en de bouwnijverheid, dr. ir. J A. Ringers en
zijn algemeen secretaris, ir. H. W. Moufon, cte
heeren ir. L. J. van Dunne, H. G. J. ter Marsen
en ir. J. Rutgers namens den Diwero, den ar
chitect J. Wils Jr., ir. de Kat, directeur van den
rijksdienst voor de werkverruiming, de directie
Van het bouwbureau Arbeiderswoningbouw 1940,
mr. G. J. C. Schilthuis namens het bestuur van
de Rotterdamsche Maatschappij ten dienste van
de Volkshuisvesting, ir. C. Telgen en de uitvoer
ders van de Hollandsche Beton Maatschappij.
Voorts waren aanwezig vele ingenieurs van den
Diwero en de Asro.
Dr. ir. Ringers hield een rede, waarin hij
zeide, dat het een bijzondere dag was voor den
dienst Wederopbouw Rotterdam. Na eenige
maanden opruimen van fundeeringen en kelders,
het verrichten van graafwerk en voorbereiding
van wegenaanleg, is er nu een materieel begin
van opbouw, waarin die dienst een groot aandeel
heeft gehad en nu de uitvoering ter hand neemt:
het maken van de betonfundeering voor het
eerste blok arbeiderswoningen binnen de ver
woeste kern van Rotterdam, aldus dr. ir. Rin
gers. Wanneer de arbeider op een belangrijk
punt in zijn werk is gekomen, verheugt hem dat.
Maar die vreugde is eerst echt, als zijn mede
arbeiders, vooral zij, die hem hebben bijgestaan
en zijn werk gadesloegen, kunnen me-iegenieten
om wat bereikt is. Zoo hebben wij hier al
degenen, die rechtstreeks hun aandeel in het
bereiken van dit punt hebben gehad, verzocht
bijeen te komen.
Ik behoef op deze plaats niet in herinnering
te brengen, aldus spr., wat hier op den 14en Mei,
gisteren voor elf maanden, is gebeurd. De ge
meente lag doodelijk getroffen ter neer, maar
het hart leefde nog: het gemeentebestuur nam
dadelijk maatregelen, welke tot den wederop
bouw den weg zouden banen. Voor eenige dagen
heeft de Beauftragte van den Rijkscommissaris,
dr. Voelckers, in een persconferentie de feiten
»og eens duidelijk weergegeven, zoodat ik mij
ontslagen mag achten deze te herhalen.
Het bleek echter niet mogelijk, den geheelen
opbouw aan het gemeentebestuur alleen over te
laten Niet alleen dat de gemeente financieel
daartoe niet bij machte was, maar naar organi
saties waren slechts op vredeswerk ingericht en
niet zonder wijKiging voor den crisistoestand ge
schikt te maken. Er diende overigens contact te
zijn met een centrale instelling, die ook elders in
het land den wederopbouw te leiden kreeg. Mijn
dienst was daartoe ingericht, maar dank zij den
voortreffelijken bestuurders en ambtenaren der
gemeente, kan ik mij hoofdzakelijk bepalen tot
hulpverleening, door het met raad en daad ter
zÜde staan, daarbij de financieele controle niet
Uit het oog 'verliezende en aan mij houdende, wat
mij bepaaldelijk is opgedragen: de onteigening
en de toewijzing der uit te geven gronden.
Anderzijds heeft de gemeente ook rekening te
houden met de bezettende macht. De hulp van
de vertegenwoordigers van den Rijkscommissaris
voor het bezette gebied en van de vele andere
instanties, door den Rijkscommissaris ingesteld,
Wordt hierbij op prijs gesteld. Wij mogen niet
Uit het oog verliezen, dat de bezetter den her
bouw in feite zou kunnen verhinderen. Het te
gendeel is het geval geweest. Van die zijde werd
herhaalde malen aangedrongen op grooter spoed
bij den wederopbouw, doch het is nu eenmaal
een feit, dat de om en over ons woedende krijg
allerlei bezwaren ook voor het bouwen ten ge
volge heeft. De zooeven bedoelde instanties, ik
noem in de eerste plaats den commissaris-gene
raal voor Financiën en Economische Zaken, dr.
Fischboeck, en den Beauftrage voor Rotterdam,
dr. Voelckers, staan ons met raad en daad ter
zijde. Menigmaal slaagden zij er in voor ons
onoverkomelijk schijnende moeilijkheden uit den
Weg te ruimen.
Nu de problemen toenemen wij denken b.v.
aan de alles beheerschende transport-, materiaal -
en arbeidersvraagstukken hopen wij bij voort
during op hun hulp en medewerking te mogen
blijven rekenen.
Spr. roemde ook de verdere samenwerking
met diensten en personen.
Van den eersten dag, dat het woord weder
opbouw in Rotterdam is uitgesproken, aldus spr.,
is wethouder Brautigam de man geweest die
zijn programma's ter beschikking stelde. Van
het begin van ons werk af was het ons dui
delijk, dat van de 27.000 verwoeste woningen,
hoogstens 12.000 in den verwoesten stadsdriehoek'
zouden kunnen worden herbouwd en dat" er dus
15.000 elders, bij voorkeur in het uitbreidings
plan van Rotterdam, moesten worden opgericht.
De eenige dagen geleden aanbestede en inmid
dels gegunde woningen, die voor wederopbouw
worden uitgevoerd, zijn dus woningen, welke
ten deele voor normale stadsuitbreiding bedoeld
waren.
Bij het getal verder op te bouwen wo
ningen moet men derhalve tellen den nor
malen aanbouw voor den bevolkingsaanwas
en de woningverbetering: welke op ongeveer
3000 a 4000 per jaar te stellen is. Een bouw
programma der woningen, dat over vier jaar
loopt, moet alzoo 27.000 vermeerderd met
4x3500 41.000 woningen leveren, wil Rot
terdam in 1945 niet achterop zijn gekomen.
Een gemiddelde dus van ongeveer 10.000 wo
ningen per jaar.
Voor 1941 staan op ons programma onge
veer 9000 woningen, waarvan reeds ongeveer
1500 gereed zijn, ongeveer 6000 zijn uitbe
steed of in uitvoering genomen. Het restant
is in voorbereiding.
Een belangrijk deel van dezen bouw is op
initiatief en door onderhandeling van wethou
der Brautigam. uitgevoerd (ongeveer 1000) cf
zal in uitvoering worden genomen (ongeveer
2900) door een groep eigen bouwers, daarbij de
lijn volgende, welke Rotterdam onder het be
stuur van wethouder Brautigam met succes in
de laatste jaren heeft ontwikkeld.
Tot deze 2900 behooren de 500, welke op dit
terrein zullen worden opgericht.
Deze bouw is een typisch staal, hoe voort-
Varend hier gewerkt wordt. Toen ir. Witteveen
Bereed kwam met zijn interessant ontwerp van
het woningkwartier ten Noorden van den
Oouoschen Singel, waar ongpveer 6000 wonin
gen moeten verrijzen, heeft hij, met sprekers
Instemming, den architect Wils verzocht, een
ent-werp te maken van de eerste groep van 543
koningen. Na den eersten opzet is hierin op
•«tries va/n wethouder Brautigam nog een in-,
teressante verbetering aangebracht, zoodat men
kan zeggen, dat alle deskundigen hun bijdrage
aan dit ontwerp hebben geleverd, te meer nu
ook de belangrijke groep Rotterdamsche eigen
bouwers een groot deel van dezen bouw voor
haar rekening nam, terwijl de rest en wel het
gedeelte, bestemd voor groote gezinnen, door de
woningbo-uiwvereeniging, Rotterdamsche Maat
schappij ten dienste der Volkshuisvesting, zal
worden uitgevoerd.
Was er voor de voorbereiding niet meer ge
daan dan zouden we nu moeten wachten tot
de heipalen voor de fundeering zouden gereed
komen De Diwero had dat voorzien en reeds
bij zijn instelling voorbereidingen getroffen om de
palen" tijdig gereed te hebben. Dit was voorna
melijk het werk van den directeur, ir. Rutgers
aan wiens deskundige volharding het te dan
ken is, dat de palen op dezen dag beschik
baar zijn.
Want zonder palen is in Rotterdam mets te
beginnen. Ligger.de in het deltagebied van onze
grootste rivier bestaat de ondergrond uit zeer
jong en daardoor weinig draagkrachtig allu
vium Ieder, die Rotterdam kent. weet. hoe
slecht de grond hier is, hoe de straten steeds
verder zakken en de huizen dit voorbeeld met
volgen, omdat zij rusten op palen, die tot groo
te diepte 15—30 meter onder den grond, reiken.
Dat wij in ons land ons nog gaarne bij de
paalfundeering houden, danken wij aan de
eeuwenlange ervaring onzer vaderen, die m a.
hun havens met hetzelfde verschijnsel van slap
pen bodem te kampen hadden Goed uitgevoeia
N de paalfundeering ook meestal de goedkoop
ste hetgeen bij woningbouw, in verhouding tot
de'overige kosten, nog belangrijker is dan bij
groote publieke werken.
Spr hoopte, dat de nieuwe volkswoningen
geheid zullen zijn, dat zij ware Nederlandsche
woningen zullen zijn in een Nederlandsche stad
en het begin mogen zijn van een in snelle reeks
elkaar opvolgende woningblokken, die een ge
lukkige en vreedzame bevolking zullen herber
gen, werkende in ware vreugde tot heil van
hun vaderland.
Nadat de 16 meter lange betonnen paal on
der de belangstelling van de talrijke aanwezi
gen vlot den bodem was ingedreven, nam wet-
Een trage darmfunctie heeft
meermalen ernstige gevolgen.
Het middel bij trage darm
functie is i
B
I BAYER)
houder Brautigam het woord. Spr. zeide, dat
deze gebeurtenis hem met dankbaarheid ver
vult. Men is wel dank verschuldigd aan allen,
die de 'handen ineen hebben geslagen, om het
zoover te brengen. U hebt ons, aldus de wet
houder, zich richtend tot dr. ir. Ringers, her
innerd aan de ramp, die nu 11 maanden gele
den over Rotterdam is gekomen. In de aller
eerste behoefte moest op korten termijn wor-
cien voorzien, o.a. op het gebied van huisves
ting. Vele bezwaren waren er van financieelen
en van materieèlen aard. In den loop der
maanden zijn deze er niet lichter op geworden,
maar thans is het zoover, dat in Rotterdam in
totaal circa 9000 woningen gebouwd, of nog in
aanbouw zijn. Spr. bracht dank aan allen, die
het gemeentebestuur hebben willen bijstaan en
ook aan dr. ir. Ringers voor zijn krachtige in
grijpen. dat een bespoediging van den gang van
zaken tengevolge had.
Spr. is er van overtuigd, dat de vruchten van
aller arbeid gezamenlijk geplukt zullen wor
den. 4000 woningen worden door bouwers op
getrokken en de overige 5000 zijn in handen
gesteld van woningbouwverenigingen. Spr.
waarschuwde echter tegen voldaanheid, die zoo
licht kan veranderen in zelfgenoegzaamheid.
Wij zijn ervan overtuigd, dat ons nog veel
arbeid wacht. Op deze plek worden thans de
eerste arbeiderswoningen gebouwd, die als
volkshuisvesting ideaal genoemd mogen wor
den en spr. hoopte, dat deze bouw de inleiding
mocht zijn voor een lange periode van welvaart
en bloei. Er komen nog moeilijkheden, zoo be
sloot spr. zijn rede, maar die moeten opwekken
tot nog grootere bezieling in den arbeid, hoe
wel er oogenblikken zijn, waarop men het ge
voel krijgt, dat de omstandigheden te machtig
zijn. Dan moet men zich echter een historisch
woord herinneren, dat een goeden klank heeft:
,,En dispereert niet".
Den Tweeden Paaschdag des middags te
half twee is te Buchenwalde overleden mr.
C. M. J. F. Goseling, oud-minister van Jus
titie.
De heer Goseling leed den- laatsten tijd
aan hartzwakte, welke was ingetreden ten
gevolge van long- en nierontsteking.
Carolus Maria Joannes Franciscus Goseling
was 10 Juni 1891 te Amsterdam geboren. Hij
doorliep daar de lagere school, bezocht het St.
Ignatiuscollege van de Paters Jezuïeten en stu
deerde daarna aan de gemeentelijke universi
teit van Amsterdam in de rechten. In 1916
promoveerde hij op stellingen.
Van 1914 tot 1918 was mr. Goseling onder de
wapenen. Hij was o.a. als reserve-officier werk
zaam aan het ministerie van Oorlog.
1 Januari 1920 werd mr Goseling lid van het
advocaten- en procureurskantoor mrs. Gose
ling, Blinker en Kendrix te Amsterdam. Be
halve als bekwaam advocaat trad mr. Goseling
ook in andere functies in het openbaar leven op.
Van 1920 tot 1922 was Mij secretaris van com
missie XII van den Hoogen Raad van Arbeid.
Bovendien was hij o.m. plaatsvervangend voor
zitter van het scheidsgerecht voor gemeente
werklieden en lid der Commissie van 11 roep,
bedoeld in de verordening op het verleenen van
wachtgelden aan gemeente ambtenaren, belde
te Amsterdam; plaatsvervangend lid van het
scheidsgerecht der provincie Noord-Holland en
penningmeester van het Centraal Bureau voor
Algemeene Aesthetics.
17 September 1929 werd mr. Goseling lid van
de Tweede Kamer in de vacature-jlir. mr. Ch.
Ruys de Beerenbrouck. Op 27 Juni. 1937 volgde
zijn benoeming tot minister van Justitie in het
vierde ministerie-Cölijr!. In Juli 1939 is hij ais
minister heengegaan bij het aftreden van het
kabinet.
In de jongste mobilisatie diende hij het land
eerst als kapitein, later als majoor bij de veld
artillerie.
Mr. Goseling was ridder in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw en voorts onderscheiden
met het Grootkruis der Orde van de Kroon van
België.
LEIDSCHESTR. 67-71 AMSTERDAM
Speciaal ingericht voor het ontvangen
van GROOTE GEZELSCHAPPEN tot
500 personen
Speciale Gezelschapsiarieven
Perfecte Keuken
Bij beschikking van de organisatie-commis
sie voor het bedrijfsleven van 17 Maart 1941,
opgenomen in de Nederlandsche Staatscourant
van Dinsdag 18 Maart, is de hoofdgroep leder
en lederverwerkende industrie ingesteld, welke
in de volgende vakgroepen is onderverdeeld:
Vakgroep lederindustrie; 2. Vakgroep schoen
industrie; 3. Vakgroep drijfriemenindustrie; 4.
Vakgroep lederwarenindustrie.
De secretariaten van hoofdg-roep en vakgroe
pen zijn gevestigd in de volgende plaatsen:
Hoofdgroep: Leder- en lederverwerkende in
dustrie; Leidschegracht 18, Amsterdam-C, te
lefoon: 44187.
Vakgroep Lederindustrie: Alexanderstraat 7,
Den Haag, telefoon; 116087.
Vakgroep Schoenenindustrie: WiUem-II-straat
47—49, Tilburg, telefoon: 7141.
Vakgroep Drijfriemenindustrie: Leidsche-
gracht 18, Amsterdam-C, telefoon 44187.
Vakgroep Lederwarenindustrie: Leidsche-
gracht 18, Amsterdam-C, telefoon: 44187.
Dinsdagmiddag is in de groote zaal van het
«ebouw voor .Kunsten en Wetenschappen" te
Utrecht het 28ste Nederlandsche natuur- en
geneeskundig congres geopend.
De belangstelling voor dit congres was zeer
groot. De algemeen voorzitter, prof. dr. C. D.
de Langen, sprak een woord van welkom.
Vervolgens sprak prof. De Langen een dank
woord tot den scheidenden algemeen secretaris,
dr D Coelingh, die zich niet meer herkiesbaar
stelde
Bii 'acclamatie werd hierna tot algemeen se
cretaris gekozen dr. N. R. Fckefharing uit Bus-
sum en tot tweeden secretaris dr. K. C. Wink
ler uit Utrecht.
De openingsdag werd besloten met een recte
van den algemeen voorzitter, prof, O. D.
de Lansen, over het onderwerp: ,X>e bloeds
omloop en zijn afhankelijkheid van ons om
ringende invloeden".
on de studie-prijsvraag, welke de directie
van Cobouw (Centraal Orgaan voor de Bouw
wereld) dit jaar uitschreef, zijn 88 inzendingen
ontvangen, Gewaagd werd het ontwerp van n
gebouw: dienende tot lees- en ontspannings
gelegenheid voor kleuters en kinderen.
De^ jury bestaande uit de heeren H M. Kraay-
vanger architect; ir. C. van Traa, b. i. en W.
Verschoor architect, heeft de prijzen als volgt
toegekend: den eersten prijs aan het ontwerp,
taSnden onder motto „Cyrano", uizenoer
r °de Cler te 's-Gravenhage; den tweeden prijs
aan het ontwerp, ingezonden onder motto ,50
x 75inzender C. Nap te Arnhem; den derden
prijs aan het ontwerp, ingezonden onder het
motto De Zeven Linden", inzender Johan G.
Baljet te Amsterdam en den vierden prijs aan
het ontwerp, ingezonden onder motto 2441",
inzender Jac van der Linden te Rotterdam.
Een tentoonstelling van alle inzendingen
wordt gehouden in den Haagschen Kunstkring
op 19 en 20 April a.s.
Dinsdagmiddag is te Almelo tijdens het
spelen aan den Kanaaldijk langs het kanaal
Almelo—Zwolle een driejarig meisje te water
geraakt en verdronken. Een vriendinnetje, dat
bij het ongeluk aanwezig was, ging, in plaats
van hulp te roepen, rustig naar de woon
schuit, waar het slachtoffertje woonde en ver
telde 'eerst geruimen tijd later wat was ge-
schied.
Toen men het meisje uit het water haalde,
waren de levensgeesten dan ook geweken. Het
lijkje is naax de ouderlijke woning overge
bracht.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Velen hebben de achter ons liggende
PaaSchdagen gebruikt om een welverdiende
rust te genieten. Maar het is weer eens te meer
duidelijk geworden. dat het, wereldgebeuren
niet stilstaat en dat in weinige dagen geschie
denis wordt gemaakt. Immers, de doorbraak
van de Duitsche troepen in Noord-Afrika, de
bezetting van Belgrado, de uitroeping van den
Kroatischen onafhankelijken staat, de inval van
Hanggarije in het Joego-Slavisch grondgebied en
tenslotte de onderteekening van het pact tus
schen Rusland en Japan, dat alles ziin feiten,
die niet zonder meer van internationale be-
teeke'nis moeten worden geacht, maar die zelfs
het geheele wereldbeeld een ander aanzien
schijnen te geven.
Vanzelfsprekend waren de groote gebeurte
nissen. die wij geneigd zijn te verwaarloozen,
omdat zij zich ver van ons huis afspelen. Dins
dag het voorwerp van de commentaren hier in
Der. Haag. In bevoegde Duitsche kringen is
men bijzonder onder den indruk van de ge
beurtenissen der laatste dagen en van den
sucoesvollen opmarsch van de legers in Noord-
Afrika. De prestaties op zich zijn in de ge
schiedenis zender weerga, voornamelijk door
den korten tijd, waarin zij ten uitvoer werden
gelegd.
Of de verdere gang van zaken in hetzelfde
tempo zal worden afgewikkeld achtte, men niet
waarschijnlijk, daar de lange verbindingen
groote voorzichtigheid en zorg vereischen en
zware lasten leggen op de schouders van hen,
die de ravitailleering moeten verzorgen. Bo
vendien biedt het garnizoen in Tobroek nog
steeds weerstand, een factor, waarmede de
strateeg ernstig rekening moet houden.
Wat Joego-Slavië betreft, de verwachtingen,
welke wij eenigen tijd geleden in deze be
voegde kringen hebben hooren verkondigen, dat
n.l. de oorlog op den Balkan niet een bliksem-
oorlog zou worden, schijnen tot op zekere
hoogte in vervulling te gaan voor zoover deze
het Grieksche front betreffen maar wat den
veldtocht in Servië aangaat, deze verloopt
sneller en met grooter succes, dan men aan
vankelijk had gedacht. Wat intusschen nog in
Griekenland te wachten staat weten wii niet,
maar men legde wel bijzonder den nadruk cp
de berichten, dat er groote bedrijvigheid
heerscht in de haven van Piraeus en
op andere plaatsen. Het heeft er den
schijn van. dat de Engelsehen zich gereed
maken voor een aftocht. Daaromtrent echter
kan slechts de toekomst ons zekerheid ver
schaffen, In Duitsche kringen verwacht men,
dat van Engelsche zij de wel spoedig berichten
zullen worden doorgegeven over een „succes
vollen terugtocht". Intusschen waren er geen
nieuwe en positieve berichten over het Bal
kanfront in Griekenland.
In het middelpunt van de belangstelling stond
evenwel het pact dat tusschen Japan en Mos
kou is afgesloten.
Wanneer men zich nog eens de opeenvolging
van de gebeurtenissen rond de reis van Mat-
soeoka voor oogen stelt, dan is men in staat
zich een juist denkbeeld te vormen van den toe
stand en de juiste gevolgtrekkingen te maken
uit deze gebeurtenissen. Daartoe behoeft men
zich slechts te herinneren, dat deze gebeurtenis
werd ingeleid door de aankondiging van een
groote reis van Matsoeoka naar Europa. Nadat
Matsoeoka tijdens zijn heenreis eenige bespre
kingen had gevoerd met vooraanstaande Rus
sische leiders, ontmoette hij in de desbetreffen
de hoofdsteden de leiders van de andere par
tijen vari het driemogendhedenpact. Dan volg
den op de terugreis diepgaande besprekingen
te Moskou, die het pact tot gevolg hadden, in
dit licht ziet men eerst duidelijk van wie het
initiatief uitging en welke doeleinden met dit
verdrag worden nagestreefd. Het ligt zelfs voor
de hand, dat dit verdrag geheel ligt in de lijn
van de door de „Jonge Machten", Duitscliland,
Italië en Japan, nagestreefde ordeningspolitiek.
Met die politiek hebben zij in het bijzonder een
verbetering van de betrekkingen, niet alleen in
Europa maar ook in Azië, in het bijzonder van
die tusschen Japan en Rusland nagestreefd,
teneinde op die manier te voorkomen, dat de
oorlog zich verder zou uitbreiden.
Heel bijzonder toont men van Duitsche zijde
zijn voldoening over de uiteindelijke opheldering
in den toestand ten aanzien van Mandsjoekwo
en van Mongolië, een opheldering, die vermoe
delijk ook vele misverstanden op ander gebied
uit den weg heeft geruimd en tegelijkertijd de
grenzen van beider invloedssferen heeft afge
bakend. Men behoeft er niet aan te twijfelen,
dat dit verdrag er ook toe zal bijdragen de
verhoudingen te consolideeren in Oost Azië en
wei in een zin, die geheel tegengesteld is aan
de verlangens van de tegenstanders van het
driemogendhedenpact.
Maar van den anderen kant zijn er toch altijd
weer menschen, die vooral de zwarte zijde van
iets zien, ook al springen de lichtkanten in het
oog. zij stellen de vraag: brengt dit Russisch-
Japansche verdrag nu eigenlijk geen nadeelen
mede voor de Duitsoh-Russische verhoudingen?
Loopt het Groot-Duitsche Rijk nu eigenlijk geen
gevaar vooral aan zijn Oostgrenzen? Is het
eigenlijk niet zoo geworden, dat Japan door
dit nieuwe verdrag de verplichtingen, die het
krachtens het driemogendhedenpact op zich had
genomen tegenover Duitschland, voor een deel
weer van zich heeft afgeschoven?
Onszoo verklaarde men van Duitsche zijde
zijn de bezwaren van deze pessimisten heel
goed bekend. Maar ons antwoord is heel dui
delijk, immers het Duitsche Rijk vreest een
zoodanige bedreiging heelemaal niet en behoeft
ze ook niet te vreezen, om de eenvoudige reden,
dat het driemogendhedenverdrag Intusschen
een zoo groote uitbreiding heeft ondergaan.
Duitschland toch heeft thans op het vasteland
van Europa zooveel bondgenooten gekregen,
dat een bedenking van dien aard niet als ern
stig behoeft te worden opgevat. Mén wees er
ons op, dat niet alleen Duitschland aan de
Sovjet-Unie grenst, maar ook Slowakije, Hon
garije, Roemenië en ln zekeren zin ook Bul
garije. Welnu zoo betoogde men, al deze staten
zijn deelgenooten van het driemogendheden
pact en daardoor bondgenooten van het Duit
sche Rijk. En dat deze staten ook ernst maken
van de verplichtingen, die zij op zich hebben
genomen, dat heeft Hongarije wel bewezen,
dat dezer dagen actief aan de operaties ging
deelnemen. Er zullen mogelijk nog wel anderen
kunnen volgen.
Neen, zoo besloot men deze geruststellende
verzekeringen, als men al deze dingen bij el
kaar neemt, dan bestaat er heelemaal geen
reden om dergelijke bedenkingen zwaar te tillen
Het is voor Duitschland immers overbodig in
dit stadium van den internationalen toestand
te rekenen op een hulp. die van buiten. Europa
moet komen. Behalve natuurlijk in het geval
dat Amerika zich in den oorlog zou begeven.
Maar in dat geval treedt de waarde van het
nieuwe verdrag van Moskou op den voorgrond.
Immers, de Amerikanen hebben er. steeds op
gespeculeerd, dat, wanneer zij in oorlog zouden
raken met Japan, Rusland zich eveneens tegen
dat land bou keeren. Nu echter Is Rusland uit
geschakeld van een bondgenootschap naar de
Amerikaanschc voorstelling en is Japan in den
rug gedekt.
Tenslotte vestigde men er de aandacht nog
op, dat bij het vertrek van Matsoeoka niet al
leen Von der Schulenburg, maar ook de verte
genwoordigers van de bij het driemogendheden
pact aangesloten staten aanwezig waren. Dat
alles toont wel aan, aldus onze zegsman, hoe
zeer zij het zoojuist gesloten verdrag bezien als
een versterking van hun politiek.
Dat het Russisch-Japansch verdrag een di-
recten invloed zou uitoefenen op de betrekkin
gen met Nederlandsch-Indië geloofde men niet.
Japan immers heeft voorlooplg zijn handen vol
niet de Engelsche nederzettingen in China,
Ongetwijfeld zal Nederlandsch-Indië nog rijd
te over hebben om zijn houding te bepalen
zoolang Japan bezig ls deze macht als factor
uit te schakelen.
MOSKOU, 15 April (S.P.T.). De Duitsche
ambassadeur te Moskou, graaf van der Shulen-
burg, is gisteren per trein naar Duitschland ver
trokken, om met zijn regeering overleg te
plegen.
Met denzelfden trein reisde ook de Slowaak-
sche gezant te Moskou.
In aansluiting op zijn 8 April ten departemen-
te van Volksvoorlichting en Kuristen gehouden
rede over den Nederlandschen Omroep heeft
de raad-adviseur van dat departement, ir. W
L. Z van der Vegte, aan een redacteur van de
V.P.B. eenige punten van zijn betoog nader
toegelicht.
„Een maatregel, die nog al eens aanleiding
tot misverstand heeft gegeven", aldus ir. Van
der Vegte, „is bijvoorbeeld de overgang der be
zittingen van de particuliere omroepvereenigin-
gen naar den rijks radio-omroep. Men moei
goed begrijpen, dat dit volkomen vanzelfspre
kend was. Immers deze fondsen en bezittingen
waren bijeengebracht «net het doel, radio-uit
zendingen te geven; men zou den schenkers de
zer vrijwillige bijdragen te kort doen, als men
haar nu niet voor deze doeleinden zou aan
wenden".
Over de verplichte luisteraars-bijdrage spre
kende. zeide hij, dat het eigenlijk de luisteraars
van de radio-centrales zijn, die het meeste voor
deel bij de nieuwe regeling hebben. Sedert den
overgang naar de P.T.T. is hun bijdrage met
f 6 verminderd, zoodat zij nu f 18 plus f 9
betalen, terwijl vroeger het abonnement alleen
al f 24 bedroeg. Hun bijdrage is dus in feite
f 6 lager dan die van de bezitters van een eigen
toestel.
Tot bescherming der belangen van de kunste
naars denken wij bijeoorbeeld ook, een einde
te maken aan het misbruik der eigen gramo-
foon-opnamen van de studio's. Het gaat niet
aan om eenmaal een gramofoon-opname van
een uitvoering te maken in de studio en deze
larenlang uit te zenden als eigen opvoering „met
medewerking van die-en-die", zonder dat de
artisten voor die her-uitzendingen ooit een cent
honorarium krijgen.
Het is jammer, dat de avondprogramma's op
het oogenblik onder invloed van de militaire
maatregelen nog niet zijn, zooals wij ze graag
willen hebben, terwijl het ook door de onder
brekingen van den Duitschen berichtendienst
moeilijk is, over Hilversum I programma's uit
één stuk te geven".
„Wat zal de practijk zijn van de nieuwe rege
ling op het gebied van de nieuwsberichtgeving?"
„Het A.N.P. levert het nieuws aan den om
roep zooals het dat aan de dagbladen doet
Onze Berichtendienst Nederlandsche Omroep
brengt de berichten met eigen omroepers voor
de microfoon, evenals de radiopraatjes, welke
tot dusver werden verzorgd door den draadloo.
zen dienst, die nauw met het A.N.P. samen
werkte."
„Op welke wijze kan het personeel der om-
roepvereenigingen in zijn geheel plaats krijgen
bij den rijksradio-omroep?"
„Dat zal in het geheel geen aanleiding tot
moeilijkheden geven, want terwijl er nu een
800 menschen bij den radio-omroep werken, zul
len wij in de toekomst zeker nog moeten uit
breiden tot wellicht 1000 man. Men moet name
lijk niet uit het oog verliezen, aldus de heer Van
der Vegte, dat de omroepvereenigingen in het
verleden altijd geleden hebben aan een vrij
sterke mate van onderbezetting. Dat vond zijn
oorzaak in het feit, dat bij elk der omroepver
eenigingen het apparaat niet was uitgebouwd
naar verhouding tot de ter beschikking staande
middelen. Dit geschiedde overigens niet ten on
rechte. Het was volgens spr. uitsluitend een uit
vloeisel van het feit, dat de organisaties groote
reserves moesten aanleggen, om in de eerste
plaats voorbereid te zijn op de mogelijke ge
volgen van de partij-politiek, als strijd tegen
eventueele zendtijd-beperking e.d.
Bovendien was het voor organisaties, die uit
sluitend afhankelijk waren van vrijwillige bij
dragen, natuurlijk altijd noodzakelijk, groote
reserves aan te leggen.
Tenslotte zei de heer Van der Vegte, dat het
noodig zal blijken, een goed zendstation voor de
ultra-korte-golf met gerichte stralen te bouwen,
met het oog op de uitzendingen voor «Je over-
zeesche gewesten en de Nederlandsch sprekende
stamgenooten in andere werelddeelen. De oude
Huizer-zender is daarvoor onvoldoende. De zor
gen voor dezen bouw zijn aan de P.T.T. toever
trouwd.
HILVERSUM I, 415.5 M.
Nederlandsch programma
6.45 Gramofoonmuzlek, 6.50 Ochtend
gymnastiek, 7.00 Gramofoonmuzlek, 7.45
Ochtendgymnastiek, 8.10 Gewijde muziek
(opu.), 8.30 Nieuwsberichten ANP, 8.45
Gramofoonmuzlek, 917 Gramofoonmu
zlek, 10 00 Ensemble Jonny Ombach en
solist, '10.2510.40 Gramofoonmuzlek, 11.20
Gramofoonmuzlek, 12.00 Omroeporkest,
12.45 Nieuws- en economische berichten
ANP. 1.00 Ensemble Tonny Roxini en pia-
no-intermezzi, 2.10 Knip- en naailes, 2.30
Haarlemsche Orkestvereeniging en 6olist,
3.153.30 Gramofoonmuzlek, 4.0o Gramo
foonmuzlek. 4.30 Causerie met gramofoon-
muziek, 5.15 Nieuws-, economische en
beursberichten ANP, 5.30 Gramofoonmu
zlek, 6.15 Sport en lichamelijke opvoeding,
6.30 Zang en orgel, 7.00 Vragen 'van den
dag ANP, 7.15 Zang met pianobegeleiding
en gramofoonmuzlek, 8.00 Nieuwsberich
ten ANP, 8.15 Spiegel van den dag, 8.45
Concert voor de Weermacht, 10.00 Nieuws
berichten ANP, sluiting.
HILVERSUM II. 301.5 M.
Nederlandsch programma
6.45 Gramofoonmuzlek. 6.50 Ochtend
gymnastiek, 7.00 Gramofoonmuzlek, 7.45
Ochtendgymnastiek, 8.00 Gramofoonmu
zlek, 8.30 Nieuwsberichten ANP, 8.45 Gra-
mofconmuziek, 10 20 Gramofoonmuzlek,
10.50 Zang en piano, 11.30 Declamatie,
11.45 Gramofoonmuzlek, 12.15 Celesta
ensemble, 12.45 Nieuws- en economische
berichten ANP. 1.00 De Romancers en so
liste, 2.00 Pianovoordracht, 2.30 Amuse
mentsorkest en gramofoonmuzlek, 3 30
Voor de zieken, 4.00 Amabille-sextet, 5.15
economische en beursberichten
ANP. 5.30 Schrammelkwartet en soliste
6.00 „Geautoriseerde misbaksels", dialoo',
b.15 Omroeporkest, 6.45 Reportage. 7.00
f»TISoverzlcht voor blnnen- en buitenland
Gramofoonmuzlek, 7.30 Causerie
„De stand van het tooneel ln Nederland"
li1 Rï®mofoonmuziek, 8.00 Nieuwsberich
ten ANP, 8.15 Spiegel van den dag of gra
mofoonmuzlek 8.30 Omroepsymphonle-ork
Al'55 Causerie orei- don dichter
fwinrn'» Tagore, 9.05 Vervolg van
8.30, 10.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
Te Utrecht vergaderde de Nationale Commis
sie tegen het Alcoholisme.
De Oommissie Handhaving Drankwet rappor
teerde over haar actie ln zake verlaging der
maxima der vergunningen en verloven; aan 459
gemeenten werd geadresseerd. In verschillende
gevallen werden de pogingen met succes be
kroond. Een uitvoerig rappoit zal verschijnen.
Besloten werd, een vlugschnft uit te geven,
waarin den naar Duitschland en Frankrijk ver-
trekkenden arbeiders gewezen wordt op het ge
vaar van alcoholgebruik. Op krachtige wijze zal
door middel van het Reizend Drankweer Mu
seum propaganda voor geheel-onthouding wor
den gemaakt in de 80 a 100 werkverschaffings
kampen.
In de vacature-Mevr. A. j. Wolthers geb.
Arnoili is tot lid der Provinciale Staten van
Utrecht benoemd verklaard de heer E. P van
Dijk te Rhenen.
De vruchtboomen in de Beemster beloven een
rijken bloei. De mooiste tijd tot een bezoek
aan de bloeiende Beemster zal in de eerste
helft van Mei zijn. De Beemster heeft zeer
mooie fiets- en wandelwegen en autoverbin
ding vanuit Purmerend.
Sedert vier weken werd te Groningen ver
mist de 64-jarige gehuwde heer J Mensinga.
Hedenmorgen is het Hik bij de Museumbrug te
Groningen opgehaald. Het verkeerde in verre-
gaanden staat van ontbinding. Men vermoedt,
dat de heer M. door de duisternis te water is
geraakt. De recherche stelt een ondrzoek in.
DELFT. Geslaagd voor het candidaatsexamcn
voor civiel Ingenieur: H. T. Frijling, Makassar;
F. C. H. Neervoort, Bandoeng; D. van Tooren-
burg, Modjokerto.
Geslaagd voor het ingenieursexamen voor ci
viel Ingenieur: E. J. Broekers, Haarlem; A. A.
B. van Diemen de Jel, Winterswijk; P. van Dijk,
Rotterdam; G. de Josselin de Jong, Amster
dam; S. G. Kruijtbosoh, Den Haag; W. J. Prior,
Stad Almelo; H. Schotman, Ede.
Geslaagd voor het Ingenieursexamen voor
werktuigkundig ingenieur T. Scchatborn, Rot
terdam.
UTRECHT. Geslaagd voor het apothekers
examen eerste gedeelte: mej. H. G. M. A.
Meyer, mej. J. Kooyman, mej. H. M. Beren
schot, H. J. Dijkstra.
's-GRAVENHAGE. Geslaagd voor paedago-
gisch getuigschrift, overeenkomstig art. 38 der
N.O:-wet, behoorende bij de akte N3 (aantee-
kening) bouwkunde en bouwkundig teekenen):
K. M. van der Velde, Groningen.
Geslaagd voor paedagogisch getuigschrift
overeenkomstig art. 38 der N.O.-wet, behooren
de by de akte N 3 (bouwkundig teekenen)W
Boogaard, Amsterdam.
Geslaagd voor paedagogisch getuigschrift
overeenkomstig art. 38 der N.O.-wet, behooren
de bij de akte Nb (timmeren): Th. J. Barkel,
Utrecht.
F. A. A. H. Breekpot is met ingang van 1 Mei
1941 tot burgemeester van de gemeente Kes-
sel benoemd.
S. H. Creemers is met ingang van 1 Mei 1941
tot burgemeester van de gemeente Stramproy
benoemd.
H. J. H. Hendriks is met ingang van 1 Mei
1941 tot burgemeester van de gemeente Nun-
hem benoemd.
In het Trappistenklooster Uehlingsheidè te
Tegelen herdacht broeder Alberichs Junter-
manns o:c. R. den dag, waarop hij vóór 50
jaren zün intrede deed ais broeder in het Trap
pistenklooster te Tegelen.
De hoogeerw. vader abt Dim. A. van de i-aar
droeg te zijner intentie in de abbatiale kerk de
Hoogmis op.
Niettegenstaande zün 80 Jaren werkt deze
broecer nog op het veld en in de bosschen.
Ook bezoekt hij de nachtelijke oefeningen in
de kloosterkerk en volgt nog geheel den stren
gen levensregel der Trappisten.
Het jubileum werd ln intiemen kloosterkring
gevierd.
LOGEER AMSTERDAM m h«.-<
CENTRAAL HOTEL DER A. M. V. J.
Hel ..mgcholel mol „..jon Doordekt jwombod.
qr.itis toegankelijk voor Kotelgaitvn
Kumwr incl ut iel onib ijl I 3.50
HOTEL-BESTAUKANT
OUDEGRACHT 12» UTRECHT
Zalen voor vergaderingen en feeetdiner*
GROOTE GEZELSCHAPPEN groote rednett»
HOTEL - CAFé RESTAURANT
„DE HERTENKAMP"
in onmiddell. nabijheid van Staatssp.
BEZUIDENHOUT 19 DEN HAAG
Het Paaschtoumooi van VUC te 's-Graven
hage, ls een groot succes geworden voor de
eenige niet-Haagsche ploeg: Hermes DVS. De
Schiedammers toonden zich op de eerste plaats
al sterker dan VUC, dat e®0 62-nederlaag te
slikken kreeg. De finale ging tegen HBS, dat
ternauwernood met 54 van de ADO-reserves
had gewonnen. Ook in dezen wedstrijd speelden
de Schiedammers de eerste viool. De Hagenaars
werden niet 51 geslagen. In de finale sloeg
VUC de ADO-reserves met 82, nadat de
rood-groenen eenigen tijd met 2—0 de leiding
hadden gehad.
