DE MIJNWERKERS
IN DEZEN TIJD
IS ER VOLDOENDE PASMUNT?
DINSDAG 22 APRIL 1941
Voedingsproblemen
CENTRALE KEUKENS
Nu er veel Vraag is, werkt
de Rijksmunt op hoog
spanning
HET KOKEN VAN MELK
Cijfers omtrent criminaliteit
RUZIE OVER EEN RUIL
Wederopbouw van Middelburg
Kerkelijk Leven
De nieuwe organisatie der
lichamelijke opvoeding
Paaschcursus voor de consulenten
Een uitkomst voor ieder, die
buitenshuis eet
POSTVERKEER MET
FRANKRIJK HERSTELD
Droevig ongeval
Advies bij loonbetaling
Wat aan waardevolle bestand-
deelen verloren gaat
Distributie en luchtbescherming
Minderjarigen
Katholiek Comité van actie
„Voor God"
Het mes kwam er aan te pas
Jeugdige avonturiers
Van Rotterdam uit kwamen zij
niet verder dan de Belgische grens
NIEUW LID DER STATEN
VAN LIMBURG
Wielrijder verdronken
Bij het spelen verdronken
Gedenksteen ingemetseld
LJIT DE STAATSCOURANT
Dep. van Financiën
Rijksaccountantsdienst
Belastingen
Onderwijs
Academische examens
SCHAKEN
Botwinnik behoudt de leiding in
het tournooi te Moskou
FA ILLISSEMENTEN
Sr. Innocentia f
(Van onzen correspondent)
De moeilijkheden van dezen tijd, waarvan
ledereen wel z'n deel te dragen krijgt, bestaan
in misschien meer dan gewone mate voor de
mijnwerkers, die aan den eenen kant altijd
aan hun voeeding groote eischen hebben ge
steld en die aan den anderen kant vandaag
hen dag harder dan anders voort moeten om
aan de groote vraag naar kolen te voldoen, in
het belang van het gebeele volk natuurlijk.
Om met dit laatste te beginnen; sinds eeni-
ge maanden is de Zaterdagsche zes-urendienst
vervangen door een gewonen dienst van acht
uren. Deze maatregel werd oorspronkelijk voor
één maand ingesteld, maar werd tot nü We
trouw iedere maand verlengd, zoodat hij we)
definitief zal zijn. Zooals wij reeds eerder schre
ven, zit hier voor de mijnwerkers aan vast,
dat zij bij nachtschicht Zondagsmorgens bijna
niet naar de kerk kunnen gaan en verder Zon
dag zoo goed als den heelen dag op bed kun
nen doorbrengen.
Uit den aard der zaak is deze achturige Za
terdagsche dienst dan ook verre van geliefd
bij den mijnwerker, al heeft hij het offer in-
tusschen met een grootmoedig hart getracht
De grootste moeilijkheid is echter, dat er
tengevolge van de huidige werkindeelfng velen
zijn, die regelmatig nachtdienst hebben en dus
regelmatig de dupe van den Zaterdagscher.
dienst zijn. Op verzoek van den Mijnwerkers-
bond wordt echter naar een oplossing gezocht.
Naar „De Mijnwerker" mededeelt, is de bond
inmiddels ook bezig om iets te bereiken ten
aanzien van de loonen. De prijsstijging heeft
nu eenmaal het gevolg, dat de loonen minder
waard zijn geworden. Geldt dit voor iedereen,
zeker is dat van belang voor den mijnwerker
die bijvoorbeeld genoodzaakt is veel meei
vleesch te eten en liefst veel meer spek, dan
een ander werkman. Het lijkt den buiten
staander misschien luxueus, maar het is dat
zeker niet, als een mijnwerker 's morgens aan
zijn ontbijt eieren met spek eet. Velen hebben
dat broodnoodig om het zware werk onder zoo
ongunstige omstandigheden te kunnen blijver,
doen. Maar om dergelijke zaken thans aan te
(schaffen, heeft de mijnwerkersvrouw een bud
get noodig, dat zij niet ter beschikking krijgt,
ondanks het feit, dat de mijnwerker zich door
mfddel van speciale bons varkensvleesch kan
verschaffen. Bij de vermelding van de activi
teit op dit gebied deelt het orgaan van den
R. K. Mijnwerkersbond echter tevens mede
dat de onderhandelingen niet in een stadium
zijn, dat er nader over gesproken kan worden
Ook over de voedselvoorziening wordt blij
kens het blad van gedachten gewisseld en
daarbij wordt een onderwerp aangeroerd, dat
Interessant genoeg is, om hier in zijn geheel
over te nemen.
„Een belangrijke kwestie, zoo heet het,
is die van de mogelijkheid tot het houden
van varkens door de mijnwerkers. Zeer veel
mijnwerkers hebben hiervan een gewoonte
gemaakt. Ze mestten per jaar een of
meer varkens, waardooi ze voor een groot
deel tn de behoefte voor zichzelf etl hun
gezin aan vleesch konden voorzien.
Naar ons is medegedeeld, is echter de
laatste weken aan vrijwel alle mijnwer
kers het houden en mesten van varkens
Verboden, zeer waarschijnlijk in verband
met de schaarschte aan krachtvoer. Daar
mede heeft men natuurlijk rekening te hou
den. Het is'echter ook zoo, dat vele mijn
werkers een stukje tuin of land hebben,
waaruit ze nog al wat voer weten te halen,
hetgeen ze aanvullen met huisafval, enz.
En al is het dan ook wellicht niet moge
lijk daarmede alleen een varken behoorlijk
vet te mesten, ze zien toch kans het tot
een behoorlijk gewicht er mede te brengen.
In verband met de behoefte van de mijn
werkers aan vleesch, is het van belang,
hun de gelegenheid, welke ze tot nu toe
hadden, om een vrak ente houden, niet te
ontnemen. Het is ons bekend, dat men ze
ker tot voor kort, het houden van een var
ken door de mijnwerkers in Duitschland
aanmoedigde. We hebben dat altijd een goe
de gedachte gevonden en daarom is er op
aangedrongen te bevoegder plaatse ten
deze stappen te doen."
Zoo zite men: iedereen heeft zoo zijn eigen
moeilijkheden in dezen tijd- Maar dat de
mijnwerker wel een groot deel te dragen heeft
op dit oogenblik, blijkt wél uit de kwesties,
welke bij hem om een oplossing vragen.
Van 1519 April is in de omgeving van
Haarlem in de gebouwen en op de velden van
het bij uitstek geoutilleeide Kennemer Lyceum
de Paaschcursus van de nieuw-benoemde con
sulenten in de lichamelijke opvoeding gehou
den. Onder auspiciën van den hoofdinspecteur-
adviseur der lichamelijke opvoeding R. User,
en onder de directe leiding van den rijksin
specteur der lichamelijke opvoeding in de 2e
inspectie, Th. J. H. van 't Lam, werd hier
mede de eerste schrede gezet op het lange pad,
dat moet lelden tot een betere lichamelijke
opvoeding van de Nederlandsche jeugd.
Leiders en deelnemers werden gehuisvest in
de jeugdherberg „Jan Gijzen", van waaruit
lederen morgen voor den aanvang der Werk
zaamheden een fietstocht gemaakt werd naai
het werkterrein. De dag begon met een inlei
ding door een der rijksinspecteurs over een
onderwerp betreffende het werk en de organi
satie der aanstaande consulenten. De heer
iJzer behandelde „Schoolwetgeving, differen
tiatie van het Nederlandsche onderwijs en
rijlcsschooUoe zicht", waama de inspecteurs
Rippe en Lamberts de onderwerpen „behande
ling en verklaring der richtlijnen voor de li
chamelijke opvoeding" en „hoe lichaamsoefe
ningen bedreven kunnen worden onder primi
tieve omstandigheden" voor de deelnemers in
leidden.
Na de lezing werden door onderlinge instruc
tie zoowel in de zaal, op de speelplaats als op
het veld idee en inzicht in methode en didac
tiek verruimd. Speciale aandacht werd besteed
aan het leiden van lichaamsoefeningen onder
brimitieve omstandigheden. De ochtend werd
besloten met het onderwijs in schoolzwemmen
hi de overdekte inrichting „Stoop's bad" of
hiet oefeningen op het veld in het loopen,
springen en werpen.
Des middags werden lezingen gehouden ir
de aula van het Kennemer Lyceum door daar
toe uitgenoodigde autoriteiten op het gebied
van lichamelijke opvoeding, onderwijs en sport.
2oo sprak de hoofdinspecteur van het lagei
onderwijs in de 3e hoofdinspectie over „De
lichamelijke oefening, gezien in het geheel van
het onderwijs", de regeeringssportadviscur over
..Mentaltrainlng en concentratie" en de .archi-
van het Olympisch stadion te Amsterdam,
de heer J. Wils, over „Bouw en inrichting van
glmnastiekzalen en oefenplaatsen", terwijl ten
slotte een der consulenten sprak over „Licha
melijke opvoeding bij het buitengewoon lager
onderwijs". Sport op de velden trok de deel
nemers naar buiten voor de beoefening van
tennis, honkbal, voetbal, korfbal, handbal,
hockey, schermen en boksen.
Na den maaltijd in de jeugdherberg vonden
de deelnemers elkaar spoedig weer in de re
creatiezaal, voor het aanhooren van verschil
lende causerieën o.a. over „Eerste hulp bij onge
lukken", over schoolzwemmen, enz.
In onderlinge bespreking werd de taak van
de consulenten behandeld, terwijl een der avon
den een feestelijk karakter droeg.
Deze Paaschcursus werd besloten met een
demonstratie, waarbij verschillende autoritei
ten op onderwijsgebied aanwezig waren.
In Stoop's Bad werd tenslotte de geslaagde
cursus door den hoofdinspecteur gesloten.
Het Voorlichtingsbureau van den Voedings
raad schrijft ons:
De Nederlander is zeer gesteld op het eten in
eigen familiekring. Hij kent niet het uit eten
gaan, zooals dat bij onze zuiderburen een alge
meen gebruik is. Ook het verkrijgen van het
eten „van den kok" is hier niet algemeen. De
Nederlander maakt het liefst zijn eigen potje
Jj]aar>
Het' centraal ter beschikking stellen van maal
tijden is in Nederland dan ook steeds een ver
schijnsel, dat zich voordoet in ongunstige tijden.
Ruim 100 jaar geleden vond men hier reeds cen
trale keukens, die in gunstige tijden weer ver
dwenen. In de periode van 1914—1918 werd de
kennismaking hernieuwd en ook heden ten dage
worden op talrijke plaatsen centrale keukens
opgericht.
Al te vaak ziet men de keukens als een insti
tuut voor het uitdeelen van voedsel aan gelde
lijk zwakkeren. Dit is jammer, daar de keukens
een uitkomst zijn voor ieder, die buitenshuis eet,
zooals studenten, op kamers wonenden e.a. Ook
voor de meer gegoeden is er in dezen tijd reden
te over, van deze maaltijden gebruik te maken.
Het betrekken van maaltijden uit de centrale
keukens heeft het voordeel van brandstofbespa
ring, terwijl het ook het tijdroovende inkoopen
in dezen distributietijd ondervangt.
Het Rijksbureau voor voedselvoorziening in
oorlogstijd beijvert zich, dat voor de maaltijden
de beste ingrediënten gebruikt worden.
De menu's zijn door den Voedingsraad samen
gesteld en waarborgen een voldoende voedings
waarde. Alle keukens staan onder strenge con
trole en voldoen aan de eischen van hygiëne. De
maaltijden worden bereid door vakbekwame
koks, terwijl eenige kookleeraressen toezicht uit
oefenen op de bereiding.
De maaltijden worden regelmatig op smaak
en deugdelijkheid gecontroleerd door den keu
ringsdienst voor waren; terwijl zoo nu en dan
een steekproef genomen wordt naar de voedings-
waarde van het gereedgemaakte maal. Het Ne-
derlandsch instituut voor volksvoeding te Am
sterdam en ook sommige keuringsdiensten voor
waren gaan het vitaminegehalte der maaltijden
na.
Wanneer hier of daar iets dreigt te haperen,
worden dadelijk maatregelen genomen dit op
te heffen, zoodat voor een ieder de maaltijden
uit de centrale keukens zijn aan te bevelen en
iedere tegenzin ten'onrechte is.
Het postverkeer met het bezette gebied van
Prankrfjk en de bezette Kanaaleilanden Jersey
en Geurnsey is, zoowel voor het verkeer naar
als van dit gebied, hersteld.
Toegelaten zijn gewone en aangeteekende
briefpostzendingen van elke soort, met uitzon
dering van briefpakjes. Het pakketpostverkeer
is nog niet hervat.
De verzender dient op zendingen naar Frank
rijk het departement, waarin de plaats van be
stemming is gelegen, aan te geven
De 65-jarige heer Haverkamp uit De Bilt is
op tragische wijze om het leven gekomen. Hü
bevond zich ter hoogte van het gebouw van den
Nederlandschen Protestanten Bond te Soester-
berg Op de heide achter dit gebouw had hij
het 'ongeluk te struikelen, waarbij hij ongeluk
kigerwijze terecht kwam op een z.g. kurken
trekker De spijl kwam in de lies, waarbij de
slagader werd doorgesneden.
Even later bemerkte een juist passeerende
voorbijganger het hevig bloedende slachtoffer,
Daar het vele bloed een juiste plaatsbepaling
van de wond onmogelijk maakte, bond deze man,
die helaas ondeskundig was, het been beneden
de wond af. Het gevolg was dat de heer H..
ioen medische hulp arriveerde, reeds overleden
Den laatsten tijd blijkt er een groote vraag
naar pasmunt te zijn. Vooral winkeliers en kell-
ners zitten nog al eens zonder en het ligt voor
de hand, dat velen zich hebben afgevraagd, of
er wel voldoende klein geld in de circulatie ge
bracht is.
Was het voor enkele maanden de cent, die
moe'lijkheden opleverde, thans schijnt er ook
meer vraag te bestaan naar kwartjes en dub
beltjes.
Wij doen hier wat we kunnen zei, aldus
de Nieuwe Utr. Crt., Dr. H. J. van Heteren,
's Rijks muntmeester, die zoo vriendelijk was,
enkele hem gestelde vragen betreffende de pas
muntkwestie te beantwoorden.
En om duidelijk te maken, dat de bewering
van den Rijksmuntmeester geen fantasie was,
gaf Dr. van Heteren enkele getallen, die een in
druk geven van de geweldige capaciteit waar
mede in de Munt gewerkt wordt.
In de afgeloopen maand Maart b.v. werden
door de Rijksmunt in circulatie gebracht:
3 millioen 930.000 stuks kwartjes;
4 millioen 145.000 dubbeltjes;
1 millioen 266.000 stuivers;
1 millioen 33.000 halve stuivers;
6 millioen 66.000 centen;
en 268.000 halve centen.
Maar nog schijnt men niet tevreden, want de
navraag is zeer groot en wat wel het merkwaar
digste is: er komt niets bij de Munt terug.
Wat dit laatste betreft, dient ter opheldering,
dat het gewoonte is, dat de pasmuntregeling over
de postkantoren loopt. Directeuren van de post
kantoren weten hoeveel pasmunt er in de week
noodig is op zulk een kantoor. Nu gebeurde het
vaak, dat er" op sommige kantoren ruim vol
doende pasmunt aanwezig was. Daarvan werd
dan mededeeling gedaan aan de Rijksmunt en
het kwantum pasmunt dat zulk 'n postkantoor
te missen had werd geretourneerd naar de Munt.
Was er een ander kantoor dat gebrek had aan
klein geld. dan werd zulk een teruggestort bedrag
naar het desbetreffende kantoor gezonden. Maar
het gebeurde ook wel, dat er eenige dagen voor
bij gingen waarop door geen enkel kantoor na
vraag gedaan werd naar pasmunt en dan bleef
het teruggezondene in de kluis. Op die manier
was er altijd voldoende pasmunt in circulatie.
Deze regeling is ook thans nog van kracht,
maar er schijnt in dezen tijd zooveel pasmunt
noodig te zijn of onder het publiek te zitten, dat
er bij de Rijksmunt mets teruggezonden wordt.
Het gevolg is nu, dat de Munt te Utrecht met
man en macht werkt om 't tijdelijke tekort aan
te vullen, maar natuurlijk gaat daar veel tijd
over heen.
Einde Maart konden vier millioen kwartjes
en 5 millioen 400.000 centen worden bijgemaakt
om den voorraad aan te vullen.
Dr. Van Heteren deelde verder mede, dat
binnen enkele dagen ook nog millioenen dub
beltjes en halve centen aangemaakt zullen wor
den.
Het gebeurt niet vaak, dat er zooveel enorme
hoeveelheden pasmunt vervaardigd moeten
worden en een oplosing is moeilijk voor dit
probleem te geven. Alle jaren komt het wel
voor dat er in den winter door het publiek
minder klein geld in circulatie wordt gebracht
dan in het voorjaar en in den zomer, maar zoo-
als het thans is, is het wel bijzonder ongewoon.
Vorig jaar was het trouwens ook al een typi
sche situatie, want om een voorbeeld te noe
men, werden er in 1940 door de Rijksmunt 14(4
millioen dubbeltjes meer verzonden dan ont
vangen.
In ieder geval heeft de Rijksmunt ook thans
voldoende pasmunt in circulatie gebracht en
het publiek doet verstandig, zooveel mogelijk
mede te werken aan een vlotte circulatie.
Dr. Van Heteren gaf nog een advies. Het
komt den laatsten tijd ook telkens voor dat
grooteb edrjjven, waar veel personeel werkzaam
is, moeilijkheden hebben met de uitkeering der
loonen. De directies klagen dan over het ge
brek aan pasmunt om de loonen uit te be
talen.
Laten die directies de loonen dan afronden,
aldus adviseerde dr. Van Heteren, dan kunnen
zij de door de afronding ingehouden centen tot'
dubbeltjes laten oploopen, tot een bepaald be
drag, dat dan na enkele weken bijv. in papie
ren guldens of rijksdaalders wordt uitgekeerd.
Op die manier kan men de moeilijkheden voor
komen. Men bespaart dan dubbeltjes en cen
ten.
Wat de vervaardiging van kwartjes betreft,
er zijn menschen, die in deze dagen beweren,
dat het zilvergehalte der kwartjes veranderd of
verminderd is.
Dr. Van Het.eren moest dit met kracht tegen
spreken. De vervaardiging van kwartjes geschiedt
volgens de bepalingen van de muntwet en de
kwaliteit is nog altijd dezelfde.
Alleen, als de vraag naar pasmunt zoo groot
blijft, dan zou men wel eens moeilijkheden kun
nen ondervinden met de grondstoffen, maar
zoover is het nog niet.
In ieder geval wordt er aan de Rijksmunt ge
daan wat men kan en dr. Van Heteren spant
al zijn krachten in om aan de vragen tegemoet
te komen.
Kwartjes, dubbeltjes, stuivers en centen, het
zijn onmisbare munten en als men de grafie
ken bestudeert over de laatste tien jaar dan
krijgt men een merkwaardig beeld van de ups
en downs der pasmuntcirculatie. Niets is, we heb
ben het trouwens zelf kunnen constateeren, toen
de heer Van Heteren ons inzage verschafte in
deze grafieken van de Rijksmunt, zoo aan wis
seling onderhevig als het betalen met klein
geld en de vraag hiernaar.
En terwijl in de groote zalen de duizenden
munten werden vervaardigd en ontelbare dub
beltjes op hun kant lagenverlieten we de
Rijksmunt, wetend dat hier onder de energieke
directie van dr. Van Heteren hard gewerkt
wordt zoodat er geen reden is om te klagen.
In „Voeding" van 15 Maart jJ. refereert J.
F. Reith een publicatie van M. Andross: Losses
on boiling milk (J. of the Soc. c.hem. Ind. 58.
252 (1939) als volgt:
Nu meer dan ooit zuinigheid met het voedsel
geboden is, verdient het onderzoek van Andross
omtrent de verliezen door het gebruikelijke
koken van melk (nog daargelaten het gebruike
lijke overkoken) de belangstelling. Wanneer
melk gekookt wordt, kleeft er steeds een wit
beslag op den bodem en aan de wanden van
de pan; dit gaat verloren, evenals het vel op de
melk, dat meestal niet wordt geconsumeerd.
Hoe groot is daardoor het verlies aan voedings
stoffen?
Om dit na te gaan deed schrijfster een aan
tal proeven, Waarbij „1 pint" 568 c.M-3.) in
een vooraf natgemaakte aluminium pan werd
gekookt. De tijd voor het aan de kook brengen
was tien minuten, de kooktijd nul tot vijf mi
nuten. Na het koken werd het volumeverlles
door de verdamping van water bepaald (door
meting of weging). Daarna werden het vel, de
gekookte melk en het afzetsel tegen de wanden
afzonderlijk gewogen en geanalyseerd, terwijl
ter vergelijking ook de overeenkomstige rauwe
melk werd onderzocht. Dit chemisch onderzoek
betrof de gehalten aan droge stof, asch, cal
cium, fosfor, eiwit, vet en koolhydraat. De proef
werd met dertien verschillende monsters melk
uitgevoerd.
Het bleek, dat de volumevermindering 55 tot
81 c.M-3. bedroeg, indien een pint melk tot juist
aan het kookpunt verwarmd werd, en 78 tot 90
c.M.3, indien vier tot vijf minuten werd door
gekookt. Het gewicht van het vel bedroeg na
drogen gemiddeld 5,9 gr.; dit bevatte in ver
houding veel vet. Het gewicht van het afzetsel
bedroeg na drogen gemiddeld 1,7 ?r. en bleek
relatief veel calcium en eiwit te bevatten; ver
moedelijk was dit eiwit het lactalbumine.
Het gehalte aan droge stof van de gekookte
melk (12,93 pCt.) verschilde we'nig met dat van
de rauwe melk (13,02pCt.). Het bleek echter,
dat dit schijnbaar gunstige beeld werd ver
kregen, doordat de melk tijdens het voorver
warmen en het koken tengevolge van de water
verdamping als het ware geconcentreerd werd.
Indien schr. de cijfers voor de gekookte melk
omrekende op het oorspronkelijke volume van
de melk vóór het koken, was het gehalte aan
droge stof nog slechts 11,25 pCt., d.w.z. van de
oorspronkelijk opgeloste stoffen had zich 13,3
PCt. afgezet tegen de wanden en in het vel.
Gp deze wijze de verliezen berekenend, vindt
schr. op grond van haar analyse de volgende
cijfers:
Verlies in pet. van het
oorspronkelijk in de rauwe
melk aanwezige gehalte
droge stof 13.3
asch 5.8
calcium 13 7
fosfor 5.4
totaal eiwit 135
vet 33.5
lactose 1.9
album ine 74.1
Schrijfster komt tot het besluit, dat in to
taal zeker tien gewichtsprocent van de waarde
volle bestanddeelen van melk en ongeveer viii
tien pet. van de calorische waarde bij het ko
ken verloren gaan. De verliezen aan calcium en
aan vet zijn daarbij vooral te betreuren
Het in het vel aanwezige vet had een lager
smeltpunt dan gewoon botxrvet, hetgeen men
uit een hooger gehalte aan onverzadigde of aan
lagere vetzuren kan verklaren.
Schrijfster merkt hierbij op, dat in ons land
vrij veel melk in pap en dergelijke wordt ver
werkt, waarbij geen vel wordt verwijderd. Dik
wijls echter wordt melk opgekookt om de houd
baarheid te verlengen, ook, ncDen zij later voor
pap zal dienen, waarbij het vel dus wel verlo
ren kan gaan. In sommige gezinnen bestaat de
gewoonte, alle gekookte melk te zeven en
de yellen in de pap te verwerken. Ge
pasteuriseerde melk in flesschen koken de huis
moeders meestal niet en dan is er van verlie
zen door koken dus geen sprake. Deze melk ls
echter vooralsnog te duur om algemeene toe-
fciassing te vinden. Verreweg de meeste melk
In mededeeling 106 van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, afdecling gerechtelijke en
armenzorgstatistiek, worden indexcijfers gege
ven omtrent criminaliteit.
De indexcijfers van de veroordeelingen van
alle misdrijven tezamen bedroegen in de kwar
talen van 1940 resp. 93, 86, 128 en 136 tegen resp.
100 116 104 en 107 In 1939. (Gemiddelde van
de 'jaren 1911 t.m. 1913 is 100). De cijfers voor
het eerste en tweede kwartaal van 1940 waren
dus laeer dan die van 1939, de cijfers van het
derde en vierde kwartaal daarentegen hooger.
Wat het tweede kwartaal van 1940 betreft, zij
opgemerkt dat het gunstige cijfer wellicht mede
veroorzaakt is door stagnatie in de behandeling
der strafzaken.
Voor het derde en vierde kwartaal blijkt uit
de specificatie naar de groepen der strafbare
feiten, dat de vrij belangrijke stijging v&n de
totaalcijfers is toe te schrijven aan de vermeer
dering van het aantal veroordeellngen wegens
economische misdrijven.
Het blijkt dat het verhoudingscijfer van de
economische misdrijven voor het derde en vier
de kwartaal 1940 resp. 183 en 170 bedraagt tegen
1939 en 1934 in 1939. Wat de „overige strafbare
feiten" betreft, was er een vermeerdering van
het absolute aantal veroordeellngen van 767 in
het vierde kwartaal van 1939 tot 2448 In het
overeenkomstige kwartaal van 1940. Onder do
groep „overige stafbare feiten" zijn o.a. begre
pen misdrijven ter zake van de Distributiewet,
Luchtbeschermlngswet en Prijsopdrijvings- en
Hamsterwet, welke in het vierde kwartaal van
1940 tot resp. 1189, 920 en 173 onherroepelijke
veroordeelingen leidden.
Tegenover deze vermeerderingen staan echter
gelukkig tal van gunstige cijfers. Met uitzonde
ring van de economische misdrijven en de
„overige strafbare feiten", waarvan de laatste
groep grootendeels rechtstreeks samenhangt met
de bijzondere omstandigheden, geven de overige
groepen alle voor het vierde kwartaal van 194C
lagere totaalcijfers dan voor de overeenkomstige
periode van 1938. Bijzonder gunstig zijn de in
dexcijfers voor de misdrijven tegen de openbare
orde en het openbaar gezag (4e kwartaal 1940
32), misdrijven tegen leven en persoon (79),
ruwheidsmisdrijven (55) en bedelarij en land-
looperij (26).
Voorts worden vermeld voor strafrechtelijk
meerderjarigen en minderjarigen afzonderlijk
de absolute cijfers voor het vierde kwartaal van
1940 en het gemiddelde van de overeenkomstige
kwartalen der jaren 1911 t.m. 1913.
Het totaal aantal onherroepelijke veroordee
lingen van strafrechtelijk meerderjarigen be
droeg in het vierde kwartaal van 1940 7911 te
gen 6007 in het overeenkomstige kwartaal van
1939 (1004 meer). Van alle groepen van straf
bare feiten waren de absolute totaalcijfers lager
dan in het vierde kwartaal van 1939 met uit
zondering van de cijfers voor economische mis
drijven (resp. 2207 en 2898) en overige straf
bare feiten (758 en 2399). Belangrijk lager was
o.a. het aantal veroordeelingen wegens zeden
misdrijven, n.l. 378 tegen 533 In het vorige Jaar
Bij optelling van de aantallen veroordeelingen
van strafrechtelijk meerderjarigen der vier
kwartalen van 1940 blijkt, dat in dit jaar 20718
veroordeelingen onherroepelijk werden tegen
19658 in 1939.
Het totaal aantal onherroepelijke veroordee
lingen van strafrechtelijk minderjarigen was in
het vierdê kwartaal 115 of 12.6 pet. hooger dan
in 1939 (resp. 1030 en 915). Evenals dit t.a.v. de
strafrechtelijk meerderjarigen werd opgemerkt,
is de stijging uitsluitend veroorzaakt door ver
meerdering der veroordeelingen wegens economi
sche misdrijven (4e kwartaal 1939 655, 1940 774)
en overige strafbare feiten (resp. 9 en 49). Voor
alle andere groepen strafbare feiten waren de
cijfers voor het vierde kwartaal gunstiger, o.a.
zedenmisdrijven (resp. 96 en 67).
Het totaal aantal veroordeelingen van de
vier kwartalen te zamen bedroeg voor de straf
rechtelijk minderjarigen in 1939 2878 en in 1940
3013. Hoogere jaarcijfers geven de groepen
economische misdrijven, ruwheidsmisdrijven en
overige strafbare Meiten. Daartegenover staan
weer gunstiger cijfers voor de andere groepen
o.a. zedenmisdrijven (1939 257, 1940 179) en mis
drijven tegen de openbare orde en het open
baar gezag (resp. 58 en 23).
Ook wordt een overzicht gegeven van de
indexcijfers over de jaren 1937 tot en met
1940. Het totaal indexcijfer is voor 1940
slechts met 4 punten gestegen (van 107 tot
111) en bleef lager dan de cijfers der jaren
1937 en 1938 (resp. 118 en 112). Ofschoon 1
het totaalcijfer iets hooger is, kan niet ge
zegd worden, dat het beeld voor 1940 in
vergelijking met vorige jaren ongunstig is,
want verschillende cijfers van dit overzicht
zijn vrij sterk gedaald; o.a. zedenmisdrijven
resp. 282 en 208), misdrijven tegen leven en
persoon (91 en 71). Alleen voor de economi
sche misdrijven is het cijfer 2 punten hoo
ger (1939 146, 1940 148); verder droeg het
groot er aantal veroordeelingen ter zake van
de Distributiewet, Prijsopdrijvings- en Ham
sterwet en Luchtbeschermingswet bij tot de
stijging van het totaalcijfer.
Alles bijeengenomen, wijzen de cijfers van
1940 niet op een bepaald ongunstlgen stand der
criminaliteit, voor sommige groepen van delic
ten zelfs op een gunstigen stand. Wel blijkt
echter uit de cijfers der laatste twee kwartalen
een onmiskenbare stijging van de economische
criminaliteit, terwijl bovendien vermeerderden
de veroordeelingen ter zake van strafbare fei
ten, welke rechtstreeks met de bijzondere om
standigheden samenhangen (Distributiewet
e.dj*
EEN KONINKLIJKE WEG
Eéns is het Goede Vrijdag, ééns
Paaschdag. Hoevelen willen hier
reeds ononderbroken Paschen
vieren en hierboven ook nog!
Wij willen met den Zaligmaker
de weinige dagen van ons leven
den weg van den Goeden
Vrijdag bewandelen, opdat wij
ook aan zijn eeuwige Paasch»
vreugde mogen deel hebben. En
al gaan wij hier dan ook den
kruisweg, toch zijn wij nog ge»
lukkiger en tevredener dan
degenen, voor wie „de predi»
king van het Kruis een dwaas»
heid is". (I Cor. 1,8)
wordt dan ook n'et in flesschen verkocht, doch
litersgewijs. Deze losse melk moet men, zooais
bekend, om hygiënische reaenen koken
Bovenstaand referaat heeft het officieel or
gaan van den Alg. Ned. Zuivelbond, waaraan
wij een en ander ontleenen, ,n eer zijner jong
ste afleveringen opgenomen, omdat daaruit
blijkt, da.t bij het koken van de melk een groot
percentage van de verschillende waardevolle
bestanddeelen verloren gaat; veel grooter dan
men' gewoonlijk aanneemt.
Met hetgeen over de gepasteuriseerde melk in
flesschen gezegd wordt, kan het blad zich n'et
in alle opzichten vereenigen. In de eerste plaats
had kunnen worden vermeld dat deze soort
melk niet gekookt behoeft te worden en 'dat
dit zelfs ongewenscht is. Daarnaast betwist het
dat de gepasteuriseerde melk In flesschen te
duur zou zijn om algemeene toepassing te vin
den. Het tegendeel acht het blad waar. Bij
algemeen gebruik van de z.g. flesschenmelk zou
met een prijsverhooging van één cent per liter
kunnen worden volstaan, terwijl de huismoeder
brandstof (gas) zou besparen, een waardevol
ler product op tafel zou kurnen zetten en
steeds de volle maat zou krijgen.
Zondagavond kregen twee mannen, de een
wonende te Geesteren, de andere te West-Gees
teren (Dr.), ruzie over een ruil, waartoe zij had
den besloten. Een pink zou tegen een fiets plus
135 worden geruild, doch toen het jeugdige
koebeest werd bezichtigd, meende de nieuwe
e'genaar een slechten ruil te hebben gedaan.
Van het eene woord kwam het andere, drank in
de beide mannen verhitte de gemoederen nog
meer en een handgemeen bleef niet uit. De man
uit Geesteren trok een mes en bracht den an
der, H. geheeten, tal van steken in hoofd en rug
toe. Enkele steken waren vijf c.M. diep.
Een geneesheer uit Tubbergen, die gewaar
schuwd werd, achtte overbrenging van den ge
troffene naar een ziekenhuis noodzakelijk Een
agent van politie uit Tubbergen bracht den ge
wonde naar een ziekenhuis en, nadat hulp ver
leend was, naar huis. H., die 'niet ongunstig be
kend staat, werd van zijn bed gelicht en opge
sloten. Hij zal ter beschikking van de justitie
worden gesteld.
Een tweetal minderjarige avonturiers, een
paar jongens met onbetaalbaar optimisme en
thuis behoorende te Rotterdam, hadden aldaar
de respectievelijke ouderlijke woningen verla
ten omzonder geld en zonder levensmidde
len op zak, een vriend te gaan bezoeken, die
in Frankrijk ergens werkzaam was.
Al vroeg hi den morgen hadden zij onder
eenige voorwendsels hun tehuizen verlaten en
waren zij op stap gegaan, om met een vracht
auto, bestemd naar Roosendaal, te kunnen mee
rijden. Verscholen in den vrachtwagen kwamen
zij aanvankelijk zonder zich te vermoeien te
Roosendaal aan, waar zij even geheimzinnig als
zij er in waren geklommen den auto weer ver
lieten om te voet naar de grens hun weg to
vervolgen.
Intussohen zaten de ouders te Rotterdam in
de grootste zorg over het verdwijnen van hun
spruiten, de jongens hadden n.l. thuis een brief
achtergelaten, welke inmiddels was gevonden,
waarin zjj voorgavennaar Engeland op weg
te zijn.
Maar in werkelijkheid waren zü op weg naar
Frankrijk, waar zij al evenmin terecht zouden
komen, want toen zij van Roosendaal uit te
Nispen waren gearriveerd om daar te probee-
ren de grens te passecren, kwamen zij in het
vizier van het scherp wakend oog der Nispen-
sche politie aldaar en volgde hun aanhouding.
Terug ging het duo avonturiers naar Roosen
daal, maar nu onder geleide, waar zij werden
voorgeleid voor den commissaris van politie en
bij het gestreng verhoor, dat volgde, de Juiste
bedoeling van hun voorgenomen reis mede
deelden.
Nogmaals kregen zy geleide van politie mede,
thans terug naar Rotterdam, waar zij door de
Rotterdamsche politie aan hun ouders werden
teruggegeven.
Als gevolg van het niet-aannemen door M. R.
Haan te Nieuwstad van zijn benoeming tot lid
van de Provinciale Staten van Limburg is thans
als zoodanig benoemd de heer P. J. Gelissen te
Sittard.
De 34-jarige wielrijder A. B. uit Honsevirs-
dyk (gemeente Naaldwyk) is Zondagavond naby
de brug van de groente- en fruitveiling te
Poeldijk' te water geraakt en verdronken. Ten
gevolge van de ruim twee meter hooge be
schoeiing ter plaatse duurde het geruimen tyd
voordat men hem weer op den wal had ge
bracht. Het toepassen van kunstmatige adem
haling bleef zonder succes.
Maandagmorgen ls het 14-jarig zoontje van
den postbode Alkemade te Noordwyk, toen het
met een vriendje aan het spelen was op een
vlot naby de Schiebrug, vermoedelijk door het
schommelen van het vlot te water geraakt en
verdronken. Hoewel de Jongen spoedig op het
droge was gebracht, mocht hulp niet meer
baten.
Maandagmiddag heeft de burgemeester van
Middelburg, de heer mr. dr. J. van Walre de
Bordes, een steen gemetseld in het eerste huis,
dat na den brand van 17 Mei 1940 is herbouwd.
De burgemeester heeft in een toespraak den
bouwer van het huis dank gebracht en de hoop
uitgesproken, dat dit goede voorbeeld spoedig
door velen zal worden gevolgd. Het zal dit jaar
wel mogelijk zijn te bouwen. Bij zyn jongste
bezoek aan Middelburg, Zaterdag j.lheeft de
gevolmachtigde voor den wederopbouw, ir. Rin
gers, verklaard, dat vele moeilijkheden zijn op
gelost
Met ingang van 1 April 1941 is benoemd tot
adjunct-commies bij het departement van Fi
nanciën H. F. van Ellir.khuizen, thans adjunct
commies der registratie en domeinen
Aan F. H. Kuyer, adjunct-accountant by den
ryksaccountantsdienst te Amsterdam, is met
ingang van i Mei 1941 op zi.in verzoek eervol
ontslag uit 's rijks dienst vertoond.
Met. ingang van 2 Juni 1941 is tot ontvanger
der registratie en domeinen te Hoorn benoemd,
H. A. Straasheijm, ontvanger der directe be
lastingen, registratie en domeinen te Edam.
Tot ontvanger der directe belastingen en
registatie te Culemborg is benoemd R. H. Suur-
meijer, ontvanger der registratie en successie
•e Geertruidenberg, met ingang van 2 Juni 1941.
Tot ontvanger der registratie en domeinen
te Kampen is benoemd H. Knol. ontvanger der
directe belastingen, registratie en domeinen te
Coevorden, met ingang van 1 Mei 1941
Tot ontvanger der registratie en domeinen
ter directie van 's rijks belastingen te Groninr
gen is benoemd J. C. Maters, commies aan
genoemde directie, met ingang van 1 Mei 1941.
Tot ontvanger der registratie en domeinen
te Den Helder is benoemd B. R Schuurman,
surnumerair der directe belastingen, registra
tie en domeinen ter inspectie der directe be
lastingen te Apeldoorn, met ingang van 1 Mei
1941.
Tot ontvanger der registratie en successie
te Venlo is benoemd F. J. Gulikers. ontvanger
eer directe belastingen, registratie en domeinen
te Oirsóhot met ingang van 2 Juni 1941.
Aan P. G. E. Splint, adjunct-accountant bij
c;en ryksaccountantsdienst te Amsterdam, 2e
bureau, is met ingang van 1 Mei 1941 op zijn
verzoek eervol ontslag uit 's rijks dienst ver
leend.
Aan W. de Ruiter, ontvanger der directe be
lastingen te Vlissingen, is met ingang van 1
Augustus 1941 op zijn verzoek eervol ontslae
uit 's Rijks dienst verleend.
C. W. Pape is met ingang van 1 September
1941 op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerscholen te
Helmond en Venlo.
AMSTERDAM. Geslaagd voor het doctoraal
examen geneeskunde de heeren G J. Schipper
en P. M. van Limpt.
UTRECHT. Op proefschrift, getiteld „Uit
vlokking en Omlading" promoveerde met lof
tot doctor In de wis- en natuurkunde de heer
S. A. Troelstra, geboren te Utrecht.
Op proefschrift, getiteld „Sol-concentratie
en Uitvlokking bij het Agj-sol" promoveerde
tot doctor in de wis- en natuurkunde mej. M.
A. M. Klompé, geboren te Arnhem.
UTRECHT. Geslaagd voor het tandarts
examen de heer F. C. M. Soons.
Door zün afgebroken party tegen Bonda-
rewski te winnen heeft Botwinnik momenteel
de leiding met 9 punten uit 14, gevolgd door
Keres en Lilienthal, met 7 uit 14, Smyslov 7
uit 15, Bondarewski 6 uit 13 en Boleslavski 5
uit 12.
Opgegeven door v. d. Graaf Co., N.V.
(Afd. Handelsinformaties)
Failliet verklaard:
18 April: Arie Blok, veehandelaar, "Woerden,
Rijn 10. R.c. mr. G. L. van Es. Cur. mr A. F. v.
d. Bosch, Woerden.
A. Verhoeven Jr., schilder. Overschle, Dorps
straat 18. R.c. mr. G. L. van Es. Cur. mr. P. H.
Verheul, Rotterdam.
Opgeheven wegens geberk aan actief 18 April:
Ma. Rabem, weduwe Th. Kraayvanger, Ravensteln;
17 April: C. Van der Laar, Den Haag.
Geëindigd door homologatie van het akkoord:
14 AprhEvert Walinga, boerenknecht, Speers-
Sijbrandaburen. Groot 37.5 pCt.
Gedeponeerde ultdeellngsliisten
5 April: A. van der Giess'en, winkelier. Rozen
burg. Geëindigd door het verbindend worden der
eenige uitdeelingslijst. Ultk. 3.6753 pCt.
15 April: Coöp. Handelsvereeniging U.A., geves
tigd te Willemstad. Geëindigd door -het verbin
dend worden der uitdeelingsbjst. üitk. 0.365 pCt.
In den ouderdom van ruim 71 Jaar ls in het
Moederhuis dér Eerw. Zusters Franciscanessen
aan den Hooge-Ham te Dongen overleden de
eerw. Zuster Innocentia (in de wereld mej.
Theodora Francina Hendrika van Doom).
Sr. Innocentia was voor velen m den lande
geen onbekende. Gedurende 43 jaar, n.l. van de
opening der R.K. kweekschool St. Antonius te
Dongen op 1 October 1893 tot 1 November 1936,
was zij als leerares aan deze onderwijsinrich
ting verbonden en heeft zy haar beste krachten
aan de vorming van toekomstige onderwijzeres
sen gegeven. Gedurende ruim 25 jaren is zy van
deze kweekschool de directrice geweest.
Ook voor de congregatie der zusters Francis
canessen zelve was Sr. Innocentia een uitste
kende kracht, getuige wel het feit, dat zy onge
veer 20 jaar lid van het hoofdbestuur der oon-
gregatie ls geweest.
Ook op andere plaatsen was Sr. Innooentia
nog werkzaam, n-1. te Steenbergen en te Al
phen (N. Br.).
29 Juli van dit jaar zou zij haar gouden kloos
terjubileum hebben gevierd.
