Bestrijding van Engelsche ziekte
Rotterdam
te
Luchtvaartlaboratorium in gebruik
<Kdim&ad mn dm daq
D.W.BKA\U
W,
f
Hgt Camera-mysterie
SPEURWERK TOT NUT
DER VLIEGTECHNIEK
ZONDAG 4 MEI 1941
Ook proefnemingen in
opdracht
BEURS VAN NEW YORK
Toediening van versterkte dosis
vitamine D aan kleine kinderen
Bestrijding der aardappelziekte
Geschenk voor Middelburgs
archief
Emissie Werkspoor voor over groote
deel volteekend
MINDER COURANTE EN
INCOURANTE FONDSEN
inierhulp Nederland:
hoorde dieven
Het nieuwe Luchtvaart-laboratorium aan den Sloterweg te Amsterdam, dat thans
in gebruik is genomen
4
Koersen Nederlandsch Clearing-
instituut
DOOR PERCY KING
Eenige maanden geleden bereikten den di
recteur van den gemeentelijken geneeskundigen
en gezondheidsdienst te Botterdam, dr. J. E.
Feisser, berichten, dat meer en meer verschijn
selen van rachitis (Engelsche ziekte) bij kin
deren worden waargenomen. Ofschoon deze
toeneming van het aantal ziektegevallen niet
bepaald reden tot groote ongerustheid gaven,
meende men er goed aan te doen, onmiddellijk
pogingen aan te wenden, zoo mogelijk de ge
varen van een toenemende rachitis met hare
verminkingen en misvormingen te voorkomen.
De zaak werd bij verschillende instanties ter
sprake gebracht, o. a. ook bij het staatstoezicht
op de volksgezondheid, omdat dr. Feisser van
meening was, dat dit in de eerste plaats een
landelijke aangelegenheid was. Afdoende lan
delijke maatregelen lieten echter op zich wach
ten en als oud-kinderarts achtte dr. Feisser het
niet langer verantwoord zonder maatregelen
het verloop van deze kinderziekte af te
wachten.
Begonnen werd met een circulaire aan alle
gem een te-artsen te richten, welke de opwek
king behelsde voor de stadskinderen van een
half tot twee jaar levertraan voor te schrij
ven, onverschillig of symptomen van ra
chitis werden aangetroffen of niet. De gevol
gen van dezen stap waren nauw merkbaar en
daarna heeft men zich in verbinding gesteld
met de Rotterdamsche Vereeniging toe Be
scherming van Zuigelingen en met de R. K.
Zuigelingenbescherming. Deze vereenigingen
zegden terstond de grootst mogelijke medewer
king toe, om dit plan te doen slagen en aan
gezien twee derde der Rotterdamsche bevolking
behoort tot de practijk der onderscheiaene zie
kenfondsen, werd ook de medewerking van deze
fondsen veizocht en verkregen. De afdeeling
Rotterdam van de Maatschappij tot bevordering
der Geneeskunde steunde eveneens de voorstel
len van dr. Feisser.
Een plan, dat voor ons land geheel nieuw
mag heeten, werd ontwikkeld Dr Jonxis, kin
derarts van het Zuiderziekenhuis te Rotter
dam. heeft deze plannen mede ontwikkeld, wel
ke hierop neerkomen, dat op de consultatiebu-
reaux voor zuigelingen twee maai een versterkte
dosis vitamine D, waarop het bij de bestrijding
der rachitis aan komt, aan het kind worden
verstrekt. Deze dosis ter grootte van 7 milli
gram vitamine D is opgelost in olie, waarvan
het kind een lepeltje te slikken krijgt. De kin
deren krijgen dus het praeparaat niet in den
vorm van een recept, in welk geval het effect
veelal verloren gaat, al was het alleen reeds
omdat vele ouders dan toch verzuimen, het in
dit geval gezonde kind het praeparaat toe te
dienen. Het kind krijgt het versterkende mid
del regelrecht in de maag. Dit beteekent ais
het ware het toedienen van een „vitamine-
stoot", zooals dr. Feisser dit in een Vrijdag ge
houden persconferentie mededeelde, waardoor
het kind voor eenige maanden beschikt over een
voldoende hoeveelheid vitamine D, welke lang
zaam wordt opgebruikt, om den gevaarlijken
tijd door te komen. Deze dosis moet per win
ter 2 maal worden toegediend aan kinderen
tusschen en 2 jaar. Alle voorbereidende
maatregelen zijn bereids genomen, zoodat men
half Mei met de actie zal kunnen beginnen.
Men kan zich voorstellen, dat hieraan eenige
tijd van zeer intensieven arbeid is vooral ge
gaan, terwijl ook gedurende de actie, tijdens
welke 15.000 kinderen behandeld zullen worden
alle hens aan dek zullen moeten blijven, om
dit groote werk tot een goed einde te brengen.
Elk kind zal de dosis moeten innemen, terwijl
voorkomen moet worden, dat een kind twee
maal deze portie vitamine D binnenkrijgt. Hier
toe heeft men de medewerking gekregen van de
af deeling bevolking ten raadhuize. De chef van
deze afdeelmg, de heer Gohres, heeft aan he
hand van de persoonskaarten uitgezocht, welke
kinderen in aanmerking komen voor de oehan-
ling, waarvan men overigens niets merkt, ter
wijl van eenig gevaar in het geheel geen sprake
is. Een speciaal kaartensysteem is toen ontwor
pen in duplo, waardoor het niet mogelijk is
fouten te maken, terwijl men over geheei Rot
terdam een overzicht heeft.
De kosten van deze massa-behandeling, welk
initiatief groote bewondering voor de ontwer
pers afdwingt, worden gezamenlijk door de ge
meente en de ziekenfondsen gedragen en zijn
gelukkig niet zeer hoog, circa ƒ6000 voor de
geheele jeugdige Rotterdamsche bevolking. De
meer bemiddelden zullen eenige vergoeding
moeten betalen. Zij kunnen ook op de consul-
tatie-bureaux komen op daarvoor vastgestelde
tijden, of op de spreekuren der huisartsen, met
wie hierover een nadere regeling getroffen
wordt.
Op de oonferentie, die werd bijgewoond door
verschillende doctoren, wees dr. Feisser op het
bijzonder groote belang van deze actie, die in
het belang van de gemeenschap en van de
volksgezondheid moet slagen. Daarom is het
noodig, dat ieder van de waarde van deze be
schermende maatregelen voor de bevolking over
tuigd is en zich niet om een of andere luttele
reden, waarvan dr. Feisser noemde „mijr kind
is toch gezond" er van laat weerhouden zich
de kleine moeite te willen getroosten. Men be
denke daarbij, dat het niet alleen in het be
lang van het eigen gezin is. maar tevens in
het belang van de geheele gemeenschap en dat
is een zeer zwaar wegende factor, welke men
onder geen beding mag onderschatten. Voorts
moge er nog eens op wordbn gewezen, dat het
geen toestand van gevaar is, die de Rotterdam
sche leidende medici tot dit ingrijpen bewoog,
maar de wetenschap, dat het licht vermeerder
de aantal gevallen van Engelsche ziekte vooral
in dezen tijd bij veronachtzamen voor de ge
heele bevolking betreurenswaardige gevolgen
kan hebben.
halen dan bij gebruik van Bordeauxsche of
Bourgondische pap, terwijl de laatste fcespui-
tingen in het seizoen met een oplossing van
ten minste \y2 maal de normale sterkte moeten
worden uitgevoerd.
De werking van de nieuwe koperhoudende
middelen staat, over het geheel genomen, wel
iets ten achter bij die van BordeauxSche en
Bourgondische pap, maar wanneer gewerkt
wordt als boven aangegeven, zal de werking er
van aan die van laatstgenoemde gelijk kunnen
zijn of deze althans zeer sterk benaderen.
Nadere inlichtingen hierover worden verstrekt
door den Plantenziektenkundigen Dienst te
Wageningen, de bij den Dienst werkzame amb
tenaren buiten Wageningen, alsmede door de
Rijksland- en tuinbouwconsulenten.
Ter bestrijding van de aardappelziekte wordt
gebruik gemaakt van koperhoudende midde
len. Tot nog toe werd wel het kopersulfaat het
meest aangewend, in de laatste jaren zijn ech
ter ook andere, direct voor het gebruik ge
reed zijnde koperhoudende middelen, meest
koperoxychloriden, voor dit doel gebruikt.
Daar het wel vaststaat, dat dit jaar kopersul
faat niet in voldoende mate aanwezig zal zijn,
wordt de aandacht er op gevestigd, dat ook
deze nieuwe koperhoudende middelen zeer ze
ker voor het besproeien van aardappelen kun
nen worden aangewend.
De koperoxychloriden worden door sommige
firma's onder dezen naam in den handel ge
bracht, door andere onder speciale handels
namen, n.l. (in alphabetische volgorde) Cupro-
sa, Fusikrimp, Koper Bayer geconc., Koper
Centraal Bureau, Koperkalk Bordola, Koper-
kalk Jebo, Koperkalk Spiess, Koperkalk Wac-
ker, Koper Oud Beijerland, Kopersept en
Uraniakoper.
Bij het gebruik van deze middelen neme
men het volgende in acht:
Er moet met zeer veel zorg gespoten worden;
de vloeistof moet zeer fijn over de planten
verdeeld worden. Verder zijn er aanwijzingen,
dat het gewenscht is de bespuitingen met de 1l
nieuwe koperhoudende middelen eerder te her- I e veler leven
De gemeente Middelburg heeft voor haar ar
chief van mej. Marie G. A. de Man eenige gil-
depenningen en een zilveren inspecteurspen
ning van het voormalige brandwezen ten ge
schenke ontvangen.
De burgemeester heeft de schenkster zeer
hartelijk dank gebracht voor deze bijdrage aan
den wederopbouw der stad.
MAKELAARS IN EFFECTEN
AMSTERDAM - KEIZERSGRACHT 215
TEL. 42600 (4 lijnen)
Speciale afdeeling voor het verhandelen
van KERKELIJKE LEEN ING EN
Nederlandsche Bankinstellingen enz. (kl.
cp.) 4 (454 91 92 93
Nederlandsche Bankinstelling enz. (kl
ep.) 4 (5 91 92 93
Nederlandsche Bankinstelling enz. (kl.
cp.) 4 (5(4 92 93
Nederlandsche Crediet- Voorschotbank
(kl. cp.) 41/2 74
Trouw moet Blijken, Sociëteit 4 o/„ 40
Vereeniging tot Christelijke Verzorging
van Krankzinnigen in Zeeland (kl.
cp.) 4 92
Vereeniging tot Christelijke Verzorging
van Zenuw- en Geesteszieken (f 500.
4 9654%
OBUG. R.K. INSTELLINGEN (BINNENLAND)
De emissie van 1.470.400 aandeelen, serie
A, van Werkspoor N.V. te Amsterdam, waar
op op 2 Mei de inschrijving uitsluitend voor
aandeelhuders tegen den koers van 140 pet.
openstond, is voor het overgroote deel door
aandeelhouders volteekend.
Sedert de vorige opgave werden door de firma
D. W. BRAND, Keizersgracht 215 te Amsterdam,
de volgende fondsen verhandeld:
OBLIGATIëN
Amsterdam 1861 (kl. cp.) 354
Groninger Lokaalspoorweg Maatschappij
3
Gruno's Grondbezit (kl. cp.) 254 (5
90
20
20
Aan den Sloterweg, even buiten de be
bouwde kom van Zuid-Westelijk Amster
dam, is een merkwaardig gebouw gereed ge
komen, dat al van ver de aandacht trekt,
zooals het met zijn opvallende architectuur
en constructie uit het lage land rondom op
rijst. Wanneer men er binnen gaat, in het
of-fïcieele gedeelte van het hoofdgebouw,
wekt het den indruk van een modernen
tempel, gebouwd voor de een of andere
technisch-religieuze secte. In werkelijkheid
is het de hersen-apparatuur der vaderland
sche vliegtechniek: Het Nationaal Lucht
vaart Laboratorium.
Dit indrukwekkend bedrijf is gegroeid uit den
Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart, welken in
1919 nog uiterst bescheiden, gevestigd werd op
het Marine Etablissement te Amsterdam, ressor-
teerende onder het departement van Waterstaat.
Uit een nietig begin is deze dienst opgebouwd
door wijlen dr. ir. E. B. Wolff, die den grootschen
overgang naar de huidige inrichting niet meer
heeft mogen beleven; als hulde aan zijn nage
dachtenis heeft het personeel een plaquette met
zijn beeltenis in de hal doen aanbrengen.
Het Nationaal Luchtvaart Laboratorium
vormt een der geledingen van de stichting
voor toegepast Natuur-wetenschappelijk On
derzoek. Het werk, dat men er verricht, wordt
overwegend door het algemeen belang ge
dragen. Het is in hoofdzaak speurwerk op
luchtvaartgebied, studie en experiment, ten
einde op den stand der techniek in binnen-
en buitenland vooruit te loopen. Dit werk ge
schiedt op eigen initiatief, dan wel als ge
volg van opdrachten, In welk geval het be
taald moet worden. Winst wordt hierbij niet
beoogd, slechts het dekken der kosten en
loonen.
Sinds den oorlog zijn de opdrachten op lucht
vaartgebied uiteraard teruggeloopen, al hebben
toch de K.L-M. en dc vliegtuigfabrikanten nog
verschillende kwesties in studie gegeven. Daar
tegenover doen zich echter vele problemen voor
van meer algemeenen aard, welke o.a. het Cen
traal Instituut voor Industrialisatie aan het
N. L. L. heeft voorgelegd. En eindelijk blijkt de
ontwikkeling van het eigen laboratorium een
belangrijke factor, die ononderbroken de aan
dacht vraagt.
Het Nationaal Luchtvaart Laboratorium, zoo
als dit thans onder architectuur van het bureau
Maaskant en Van Tijen te Rotterdam, en uitge
voerd door den aannemer J. Bakker te Zaandam,
gereed is gekomen, vormt een aanzienlijke ver
betering, vergeleken bij de vroegere inrichting
on het Marine-Etablissement. In het hoofdge
bouw is allereerst het representatieve gedeelte
ondergebracht; de hal, een groote zaal voor ont
vangsten, vergaderingen en voordrachten, kamer
van directie en secretariaat, administratie-loka
len enz.
Het laboratorium zelf omvat vier afdee-
deelingen: de aërodynamische-, vliegtuig-,
sterkte- en materialen-afdeeling, alsmede de
verschillende werkplaatsen. Afzonderlijk
staat het z.g. tunnelgebouw, uitgerust met
twee betonnen windtunnels, resp. van 76 en
50 Meter lengte en «en doorsnee van resp.
4.40 bij 6 Meter en 1.50 bij 2.50 Meter. Hier
door circuleert de luchtstroom, welke een
aandrijfschroef kan opvoeren tot een snel
heid van 80 Meter per seconde. In dezen
kunstmatigen windstroom worden verkleinde
modellen vhn op hun eigenschappen te be
proeven vliegtuigtypen opgehangen en op
hun eigenschappen en reactie beproefd.
In de verschillende afdeelingen worden met
instrumenten dan wel chemisch de materialen
voor den vliegtuigbouw onderzocht en ontwikkeld,
teneinde omtrent hun toepassing te adviseeren.
Vliegtuigongevallen en bedrijfsstoringen worden
bestudeerd. Verder gaat men de installatie
systemen na, teneinde de mogelijkheden tot ver
betering vast te stellen. Ingenieuse toestellen
zijn voor dit alles aanwezig, zooals trekbanken,
slaghamers, hardheid- en vochtigheidsmeters,
een z.g. vermoeiingskamer enz.
Agatha, Par. v. d. H. te Lisse 354
Antonius Abt, Par. v. d. H. te Rotterdam
4
Antonius van Padua, Par. v. d. H. te
Roosendaal 4 <y„
Augustijnen, Paters te Nijmegen 454
Maria Magdalena, Par. V. d. H. te Am
sterdam 354
O. L. Vrouw, Congr. Zusters te Tegeien
4
PANDBRIEVEN
Hypotheekbank (kl
9254
9254%
65
75%%
Delflandsche Hypotheekbank (kl cp.)
4
Dordrechtsche Hypotheekbank (kl. cp.)
3 54
Eerste Nederlandsche Scheepsverband
Maatschappij (kl. cp.) 354 84 'A
84
Eerste Nederlandsche Scheepsverband
Maatschappij (kl. cp.) 4
Priesch-Groningsoiie Hypotheekbank
(kl. cp.) 354 9314
Groningsche Hypotheekbank (kl. cp.)
3%
Nederlandsche Hypotheekbank (kl. cp.)
3 54 93 54
Vaderlandsche Hypotheekbank (kl. cp.)
4 ((4%
Vereenigde Transatlantische Hypotheek
banken (kl. cp.) 3
90
92
86%%
8554%
94
9454%
91
94
90
53
AANDEELEn-
Balong Bendo Cultuur Maatschappij 140
DJolondoro Cultuur Maatschappij 110 115
Doetinchemsche Ijzergieterij 105
Eerste R.K. Levensverzekering Maat
schappij 115
Frisia Wolspinnerij 120
's-Gravenhaagsche Melkinrichting De
Sierkan 175
Gruno's Grondbezit 1%, 54%
Haagsche Handel Maatschappij tot Ex
ploitatie van Onroerende Goederen
(Pref.) 32
Haarlemsche Machinefabriek v.h. Gebrs.
Figee 100
Hotel Witte Brug 95
Kampar Sumatra Goud Exploratie Maat
schappij 2
Machine- en Motorenfahriek v.h. Tho
massen Co9254%
Meelfabrieken der Nederlandsche Bakke
rij 246
Meteoor, Betonfabriek De 120
Nederlandsche Bankinstelling enz. (Vol-
gest.) 90 95 96
Nederlandsche Gresbulzen Industrie 125
Nederlandsche Maatschappij tot Exploi
tatie van Onroerende Goederen 21
Nederlandsche Middenstandsbank 28
Nederlandsche Rubber Unie 654
Senefelder, Drukkerij 27 54
Steden, Maatschappij tot Exploitatie van
Onroerende Goede'ren De 37%
Taloeg Goenoeng Cultuur Maatschappij 205
Teulings' Koninklijke Drukkerijen C.N.
(Pref.) 37%
Utrechtsche Woning Maatschappij 75
Vereenigd Bezit van Indische Fondsen 180
Walcheren, Stoomtram 3
NIET VOLGESTORTE AANDEELEN
Aigemeene Hypotheekbank 10 gestort 2%
Haarlemsche Hypotheekbank 10 gestort f 50
toe
Nederlandsche Bankinstelling enz. 20 gestort
f 10.toe, nihil, 5 10
Nederlandsche Maatschappij v. Brandver
zekering JO gestort 125
Vaderlandsche Bank voor Belaste Waardien f 100
gest. f 350.toe
Westlandsche Hypotheekbank 10 gestort nihil
OPRICHTEKSBEWIJZEN
Aigemeene Norit Maatschappij f 350.
Gruno's Grondbezit f 1.
Hollandsche Kunstzijde Industrie f 476.
f 500.—, f 525.
Javasche Bosch Exploitatie Maatschappij f 8.—
Koninklijke Fabriek van Rijtuigen en Spoorwa
gens J. J. Beijnes f 120.
Landbank, Maatschappij tot Exploitatie van On
roerende Goederen De f 25.
Moesi Iür, Petroleum Maatschappij f 2.50
Semarang Cheribon Stoomtram Maatschappij
Singkep Tin Maatschappij f 75.
WINSTBEWIJZEN
Koninklijke Paketvaart Maatschappij f 2425.
Suiker Cultuur Maatschappij f 50.—
DIVERSEN
Automatic Screw Works (Rest.bew.) f 17.
Lint's Industrie Handel Maatschappij A. N.
óe (Amort.bew.) f 55.
Lijm- en Gelatinefabriek Delft (Rest.bew.) f 25.
f 29.
Stadhouderslaan, Maatschappij tot Exploitatie
van Onroerende Goederen (Rest.bew.) f 63.
Vereenigde Hollandsche Sigarenfabrieken (Rest.
bew.) f 32.50, f 37.50
Vereenigde Transatlantische Hypotheekbanken
(Rest.bew.) 3 2%
Gesien Eefers was met haar buurvrouw in
gesprek, maar toen zü den slager zag aanko
men, haastte ze zich naar binnen, want nie
mand hoefde te zien wat Jaspers haar zou bren
gen. Gesien, zooals het gansche dorp haar noem
de, hoopte dat zij eindelijk de beloofde rook
worst zou krijgen.
Toen de deur achter Jaspers dicht was. vroeg
ze tusschen hoop en vrees: „Heb je er aan ge
dacht?"
„Ja," zei de slager. „Hier is hij en dit is je
rantsoen."
„Ah, fijn" juichte ze. „Ik was al bang dat je
mij vergeten zou. Sinds den dood van mijn man
ben ik wel niet
zoo'n groote klant,
maar je krijgt (Zpcipn
toch altijd boter
bij den visch, i
nietwaar?"
„Zoo is 't, Ge
sien, maar met
niemand een woord er over. Je begrijpt mij
wel."
„Niemand zal het weten, dat beloof ik je
Jaspers."
Gesien betaalde. De slager vertrok met een
dure sigaar.
Toen toog Gesien naar haar zolder en hing
de worst aan een spijker. Die kon ze heerlijk
bij zuurkool, erwtensoep of boerenkool gebrui
ken. Voor een week had ze er wel genoeg aan.
Ze keek nog eens naar de lekkernij en de an
dere artikelen, die ze zoo nu en dan in voorraad
had genomen. Ze tilde nog even een deksel op
van een oude kist, waarin ze een gedeelte van
haar spaarduiten bewaarde. Ze vond dit veilt
ger dan in haar kleer- of linnenkast op haar
slaapkamer of ergens in de benedenvertrekken.
Wie zou op zolder tusschen al dien ouden rom
mel naar geld komen zoeken? Immers niemand.
Zij overtuigde zich ook of het zoldervenster goed
gesloten was en ging 'toen voldaan naar beneden.
„Wie zou ooit gedacht hebben," mijmerde ze,
„dat ik nog eens zoo blij zou zijn met zoo'n
simpele worst, 't Is wel of ik plotseling een
erfenis heb gekregen. Het is maar goed, dat
Frans zaliger er nu niet meer is, want als die
bij zijn middagmaal geen visch of vleesch had,
dan had hij niet gegeten, beweerde hij altijd.
En nu heb ik ook weer een fijn osselapje,"
smulde ze ai bij voorbaat.
Gesien voelde zich dus voorloopig uit den
brand en toen ze dien avond naar bed ging,
legde ze, vrij van zorgen, haar hoofd neer en
sliep weldra in.
Plotseling, ze wist niet of ze al lang gesla
pen had, schrok ze wakker. Ze ging overeind
zitten. Bevend over geheel haar lichaam luis
terde ze. Inbrekers, dieven, was haar eerste ge
dachte. Ze zijn naar het dak geklommen en
hebben de ruit van den zolder ingedrukt.
Even bleef het stil. Toen hoorde ze duidelijk
boven haar hoofd een bons en daarna nog ver
schillende, maar minder hard. Ze zijn bezig
mijn kist open te breken, was ze overtuigd. Wat
moet ik nu beginnen? Als ik leven maak, dan
komen ze beneden en vermoorden mij. Ik moet
zien hulp te krijgen. Maar hoe? Roepen kan ik
niet, want dan verraad ik mij. Klop ik op den
muur om mijn buren te waarschuwen, dan hoo-
ren zij mij wellicht niet, omdat ik niet hard
mag kloppen. Met ingehouden adem luisterde
ze weer. Ja, ze waren de kist aan het openbre
ken; misschien met een beitel, waar ze met een
hamer op schenen te slaan. Het was een dof
geluid, dus gingen ze voorzichtig te werk. „Ach,
mijn geld," kreunde ze. „Maar ik moet zien hulp
te vinden. Misschien is het nog niet te laat."
Heel voorzichtig verliet ze haar bed en schui
felde naar het raam, dat ze steeds op een kier
had staan. Ze opende het verder en-tuurde naar
buiten. Niets dan diepe duisternis en doodsche
stilte. Alleen op zolder, met korte tusschenpoo-
zen dat doffe gebons. Ze meende voetstappen
te hooren. Zou er dan toch iemand de straat
in komen? Ja, ze vernam duidelijk een stap.
„Hulp, hulp!" zei ze met gedempte stem en zoo
ver mogelijk uit haar raam gebogen.
Iemand vroeg: „Wie roept daar?"
„Hier nummer zes, mevrouw Eefers," fluister
de ze. „Inbrekers.... boven.... op zolder."
De persoon kwam nader. „Maak de deur maar
even op:n," zei hij. „Ik ben Aaverse."
„O, ben jij het, veldwachter," herademde Ge
sien. ,Ik durf niet beneden komen; maar hier
is de sleutel."
Even later hoorde zij den politieman heel stil
naar den zolder gaan. Ze hield met beide han
den haar hart vast en stond tegen de deur van
haar slaapkamer te luisteren.
Opeens klonk de stem van Aaverse hard door
de stilte: „Vort jij! Moet jij die heerlijke worst
opeten?"
„De worst," mompelde Gesien met schrik.
„Nu ziet Aaverse ook nog dat ik die in huis heb
en ik krijg beslist een bekeuring, of Jaspers."
Toen dacht ze weer aan de dieven. Ze hoorde
den veldwachter beneden komen. Ze begreep
er niets van. Hij klopte op haar deur en zei:
„Kom maar gerust hier. de dief is al op den
loop."
Gesien, die al een ochtendjas had omgesla
gen, draaide den sleutel om. Bevend stond ze
voor Aaverse, die licht maakte en zijn zaklan-
tarentje doofde. „Konkon je hem niet grij
pen?" vroeg ze klappertandend.
„Neen," lachte de man der wet, „hij was me
te vlug af. Maar daar is de boosdoener, de diefl"
wees hij naar' een groote kat, die de ladder
van den zolder afkwam. „En ik raad je aan,
Gesien, die worst, tenminste wat er nog van
over is, een veiliger plaats te geven. Ik ver
moed dat je kat hem van den spijker heeft ge-
stooten, toen ze er een hap in waagde."
Toen Gesien zag dat de veldwachter lachte
en zij vernam dat er geen dieven waren ge
weest, begon ze opgelucht haar meening te
uiten over het geval. „Die bons was natuurlijk
omdat de worst op den grond viel en later dat
gebons telkens, omdat de kat dan de worst,
waarvan ze gegeten had, weer liet vallen. Ik
heb benauwde oogenblikken doorgemaakt,
Aaverse," huiverde ze nog. En ik dank je van
ganscher harte, dat je mij te hulp bent geko
men. Hier is wat voor je moeite. Maarmaar
zul je het aan niemand vertellen? Ik bedoel:
dat ik meende dieven te hooren en dan van
van.... die worst?"
„Dat beloof ik je, Gesien. Nu, goeden nacht!"
Dat is goeie, dacht Aaverse. Geef mij nu eiken
nacht zoo'n karweitje. Een gulden om een kat
te verjagen....
(Nadruk verboden).
De New Yorksche effectenbeurs opende op
den laatsten dag dezer week met zeer kaimen
handel, waarbij de stemming verdeeld was. De
nieuwste politieke berichten van bulten het
Westelijk halfrond deden den kooplust vrijwel
geheel verdwijnen, zoodat aanvankelijk slechts
weinig transacties tot stand kwamen. Ook tij
dens het verder verloop bleef de handel van
beperkten omvang, terwijl de stemming onzeker
was. De noteeringen der meeste fondsen ver
toonden slechts fractioneele schommelingen
rond het koerspeil van den vorigen dag.
De koersbeweging van spoorwegfondsen
en petroleumwaarden was bepaald ver
deeld en staalwaarden waren tijdelijk aan den
flauwen kant. Later viel hier evenwel weder
een lichte opleving van den koopust op te mer
ken, daar men geneigd scheen van de jongste
regeeringsmaatregelen een verdere opleving van
het bedrijfsleven te verwachten. Ook spoorweg
fondsen wei-den tegen slot door deze overwegin
gen beïnvloed en konden zich weder herstéllen.
Overigens was de handel zeer miniem. De beurs
sloot verdeeld.
(foto N. L. L.)
NEW-YORK
Air Reduction
Allied Chem
American Can
American Radiator
Amer Rolling
Am. Smelting
Am. Sugar Refining
Amer Tel Tel
Am. Tobacco B
Am Waterworks
Anac. Copper
Atchis Topeka
Baldwin Locomotive
Baltim. Ohio
Bethlehem St
Canada Pacif
Com Investm
J. I. Case
Ches Ohio
Chicago Rock Isl.
Chrysler Corp
Cons Edison
Delaw Huds
Detroit Edison C.
Dupont d'Nem
Eastman Kod
Gener Electric
Gen Foods Crp
Gen Motors
Goodyear Tyr
Hudson Motor
(nt. Harvester
Intern. Nickel
International Paper
Int Tel a Tel.
Kenn Coppet
Mack Trucks Incorp.
Montgomery
National Biscuit Co
N. Y. Central
Norfolk Western
Nord. Amer. n.a.
Northern Pacific
Packard
Slotk. Slotk. Siotk. Slotk.
2/5
3/5
38
146
79
6%
13%
3754
14
150
6754
4%
23
28%
13
3%
70
3%
30%
45%
37
57%
1954
2054
138 54
12154
28%
35%
37%
17
3
4354
24%
2
32
24%
31%
1654
12
200%
12%
6%
2%
37%
146
79
654
13%
37
15
149%
67%
4%
23%
27%
13%
3%
69%
3%
31
44%
3754
54
5754
19 x
20
138%
124
28%
35%
37%
16%
3
4354
2554
13
1%
32
24%
32
16
11%
20054
12%
6%
2%
1/5
37%
145%
80
6
13%
36 %t
15
149%
67%
4%
2354
27
13%
3%
69%
3 54
30%
45
37
57%
19%
20%
13854
123
28%
35%
37%
16%
3
43%
25%
13%
1%
32%
24%
31%
16
11%
201
12%
6%
2%
30/4
37%
146
80
654
13%
37
14%
150
2354
26%
13
3%
69%
3%
30%
45
3754
54
57%
19%
20%
138%
123
28%
36
37%
17
3
43%
25%
12%
2
31%
24%
31%
16
11%
201
12%
644
2%
Pennsylvania
23%
23%
23%
23%
Proctor Chamble
50%
50%
5054
5154
P Serv of N.J
22%
22
22
23%
Pullman Incorporat.
23%
23%
23%
23%
Pure Oil Company
9%
9%
8%
8%
Radio Corp
3%
3%
3%
3%
Reading Company
1454
14%
14%
14%
Republic Steel
17%
17%
17%
1754
Reyn Tobac B.
29%
29%
29%
30
Sears Roebuck
68%
68%
68%
6854
Shell Union Oil
13
13
12%
12%
Socony-Vac
9%
9%
9%
9
Southern Pacific
11%
11%
11%
10%
Southern Railway
13%
12%
12%
12>4
Standard Brands
5%
5%
5%
554
St. Oil N.-Jers
36
355'2
34%
34%
Texas Gulf Sulphur
33
32%
32%
31%
Tw. Fox Film
5%
5%
5%
554
Union Carbon
65
64%
64%
6454
Dnlon Pacific
79
78
78
78
37%
37%
37%
3754
United Corpor.
United Fruit Conm
60%
60%
61%
62%
Un. States Ind. Ale
2154
21%
21
21
Un. St. Rubber
21%
21%
21
2054
Un. St. Steel
52%
52
51%
5154
On. St. Steel pr.
119
118%
118f
119%
Western Union
19%
19%
19%
19%
Westing house
87%
88%
87
8754
Woolworth
26%
26%
26%
26%
laten, f ex-dlv„
ex-recht.
ex-
coup.
t blea.
WISSELKOERSEN
NEW YORK.
3/5 2/5
4.0354 4.03%
4.03% 4.03%
2.30 2.30
40.07 40.07
A'dam c.
Londen
Parijs
Berlijn
Brussel
Rome
Madrid
Zwitserl.
Zw. vrij
5.05 6.05
23.21
23.23
23.21
23.23
Weenen
Stockh
Montreal
Mntr.Lnd.
B. Aires P.
B.Aires M.
York c.
Shanghai
3/5 2/5
4.7554 4.7554
23.84 23.34
87.93 87.93
4.581J- 4.5811
23 15 23.15
23.55 23.55
23 45t 23 45t
5.27 5.25
Koersen voor stortingen op 5 Mei 1941 tegen
verplichtingen luidende in:
Belga's 30.1432
Zwitsersche francs 43.56
Fransche francs 3.768
Lires 9.87
Deensche kronen 36.37
Noorsche kronen 42.82
Zweedsche kronen 44.85
Tsjechische kronen (oude schulden) 6.42
Dinar (oude schulden) 3.43
Dinar (nieuwe schulden) 4.23
Turkscne ponden 1.45)4
Lewa 2.30
Fengoe (oude schulden) 36.519
Pengoe (nieuwe schulden) 45.89
Zloty (oude schulden) 35.—
Zloty (nieuwe schulden) 37.68
Lei 1.28.
(Nadruk verboden)
Voetje voor voetje liep Mary in de aange
duide richting. Bij 't schrijfbureau gekomen,
onderscheidde zij vaag de vormen van een ge
zicht, maar herkenning was uitgesloten, 't
Eenige, wat zij zag, was een zwakke glans van
staal de revolverloop.
,,'k Heb je onder schot," waarschuwde de
misdadiger. „Nog wat dichterbijtwee stap
penzoo... Leg nu neer." Plotseling snoof hij
flauw drong een geur tot hem door. Een
parfum, dat hij kende. „Jü!" viel hij uit. „Een
valstrik, hè? Daar zal je voor boeten!" Snel ging
den loop van de revolver omhoog.
De kreet, die volgde, werd niet door de jonge
vrouw geuit. Een onzichtbare hand had den pols
van den misdadiger gegrepen en met een ruk
omgedraaid, 't Wapen viel op den grond. Mary
was naar den muur gesneld, waar zij wist, dat
de schakelaar zat, dicht bij de deur. 't Duurde
iets langer dan een minuut, vóór zij hem vond
en 't Vertrek vol licht stroomde.
In hun fauteuils, knipperend tegen 't felle
schijnsel, zaten Lawrence en Melchior, met tus-
echen hen een ledige plaats, die door Mary
Brent was ingenomen geweest; daarachter
Eleanor en Daniel. Mary stond tegen den muur,
een vinger nog aan den schakelaar. En naast
haar detective Stanford Bates, de revolver in de
hand.
XXV
„Wie ben jü en waar kom je vandaan?"
blafte Melchior. Toen waren zijn oogen aan 't
licht gewend. „Goeie genade Stanford Bates!"
„Zoo," zei Daniel langzaam. „Was jij de schut
ter?"
„Klets niet!" Melchior lachte kort. „Een
detective! Hoe hij zoo opeens uit de lucht kon
komen vallen, mag de duivel weten!"
„Slechts één van ons had een revolver," hield
Daniel vol. „De kerel daar heeft ze in de hand.
'k Wil wedden, dat we ook de enveloppe vinden
als we hem fouilleeren."
„Neen, Ross. Gesteld, dat 'k de dader was,
dacht je dan, dat Tc zoo stom zou wezen, om
onder de gegeven omstandigheden de enveloppe
bij me te steken? Zoo'n uil was de moordenaar
evenmin. Ze ligt nog op den lessenaar over
tuig je!"
„Natuurlijk, Stanford! We hebben niet met
een kruk te doen!"
Allen zagen verbouwereerd de richting uit,
vanwaar de stem was gekomen Henderson's
stem. Hij stond tegen de kluis en sloeg 't stof
van jas en pantalon. Daniel staarde, alsof hij een
doode zag, die tot 't leven was weergekeerd.
Melchior brabbelde iet® onverstaanbaars. Elea
nor zat als versteend. Lawrence was 't minst
beduusd van 't viertal.
„Net weer iets voor Henderson! Neemt de
comedie nooit een eind?" gichelde hij.
„Een nuttige comedie!" glimlachte de advo
caat. ,,'k Was er op voorbereid, dat geschoten
zou worden zoodra; 'k uit de kluis kwam en 'k
liet me onmiddellijk vallen. Toch had 'k nog
gelegenheid te zien, wie schoot."
„>Zag je hem?" riep Melchior ongeloovig uit.
„Zooals 'k op 't oogenblik jou zie. 'k Hoorde
ook woord voor woord, wat hij met verdraaide
stem zei. Mary struikelde over me, 'k fluisterde
haar instructies in en gaf haar de rol."
„Wat deed ze er mee?" informeerde Law
rence.
„Be ligt daar," antwoordde de jonge vrouw,
op de kluis wijzend. Ze keek Henderson aan.
„Waarom zegt u niet, wie op»u schoot?"
„Omdat ik 't bijzaak acht. Hoofdzaak is: wie
vermoordde Settle? Dat wordt 't gezelschap
direct onthuld. Stanford, wil je Mary naar de
kluis vergezellen? Zij gaat de laatste rol halen.
De rol, die de ontknooping brengt."
Met een paar minuten keerden zij terug. Hen
derson paatste de rol en even later klonk Settle's
stem opnieuw door de bibliotheek.
,,'k Heb in den loop van den middag druk
bezoek gehad; eerst Melchior, toen Eleanor,
daarna Lawrence. Allen zongen 't zelfde liedje
dat c|t de laatste kans was. Eleanor zei 't op
meewarigen toon, alsof 't haar werkelijk zou
spijten, wanneer 'k uit den weg werd geruimd.
Wat een gans, om niet in te zien, dat 'k haar al
zoo lang dóór heb! Melchior was grof en gaf
te verstaan, dat vier en twintig uur de uiterste
termijn van bedenktijd was. Lawrence kwam,
toen 'k zijn ultimatum afsloeg, er rond voor uit,
dat hij niet anders had verwacht. Voor hij ver
trok, bleef hij even met den rug tegen 't dressoir
staan en vroeg, of 't me niet zou- spijten dit
alles te moeten verlaten. Onnoozele Lawrence!
Je dacht, dat 'k niet merkte, hoe je een appel
van de fruitschaal nam en verruilde voor één,
dien je had meegebracht. Bij onderzoek met de
loupe ontdekte 'k een aantal kleine prikjes,
vermoedelijk van een injectienaald afkomstig.
Dokter Tindal heeft den appel nu; hy' is expert
op 't gebied van vergiften, 'k Denk wel, dat 'k
gelijk krijg, Lawrence sluipmoordenaars
methoden liggen in jouw aard."
Henderson nam den stekker uit 't stopcontact.
„Nu treedt een pauze in. Wat we zoojuist hoor
den, speelde zich In den namiddag af. Als je
't mij vraagt, Lawrence, ziet de toekomst er
allesbehalve rooskleurig voor je uit."
„Geraaskal van een ouden, kwaaddenkenden
gek." Moncrieff schokschouderde. Héél vast
had zijn stem niet geklonken ondanks de poging,
er de noodige bravoure In te leggen.
„Er zijn heel wat aanwijzingen tegen je. Die
bij elkaar gevoegdEnfin, 't is niet mijn zaak,
dat uit te visschen." De advocaat bracht de
dictaphone weer op gang.
,,'t Is half tien 's avonds," ging Settle's stem
voort. „Dave kwam vertellen, dat 't slot van de
achterdeur is ontzet. Hij heeft 't huis van den
kelder tot de vliering doorzocht en niets ver-,
dachts aangetroffen. Natuurlijk niet. Degene,
die 't op me heeft gemunt, is wel zoo slim, zich
tot 't beslissende moment achterbaks te houden."
Twee, drie seconden draaide de rol door, zon
der dat iets werd vernomen. Toen kwam
Settle's stem weer. Hij stootte de woorden met
groote snelheid uit, in 't besef, dat elke seconde
telde.
„Kwart voor elf. Hij is hier. De ellendeling
martelde me, terwijl 'k hulpeloos op den divan
lag. Hij martelde me, om me te dwingen, hem
tot de kluis toe te laten. Op 't oogenblik zoekt
hij er naar de enveloppe. De schurk draagt een
zwart masker en handschoenen, hij heeft zijn
stem verdraaid. Een nadeel, dat alle Moncrieffs
zoo sterk op elkaar lijken. Toch geloof 'k wel,
dat 'k weet, wie 't is. Maar 'k wil zekerheid.
Dan noem 'k zijn naam. Al zal het 't laatste
woord wezen, dat 'k zeggen kan wanneer hij
me vermoordt, moet hij er voor worden ge
hangen. 'k ZalEen korte pauze. De stilte in
de bibliotheek was zwaar van spanning. Toen
een heesche, hartstochtelijke, triomfantelijke
kreet:
,,'k Heb zijn gezicht gezien! 't Is
„Vervloekt! Zet dat ding stop! 'k Wil niets
meer hoorenIk
Daniel was opgesprongen, greep zijn stoei en
wilde hem met al de kracht, waarover hij be
schikte, op de dictaphone laten neerkomen.
Bates had de bedoeling van den woesteling door
zien. Snel als de gedachte rukte hij de machine
van 't schrijfbureau, haar reddend voor ver
nieling. Op 'fc zelfde moment uitte hij een kreet.
van pijn. Een van de pooten had hem gevoelig
tegen den rechterarm getroffen en de revolver
ontviel hem. Vlug bukte hij zich, maar Daniel
was hem een fractie van een seconde vóór. Met'
een schorren uitroep van vreugde bemachtigde
deze 't wapen. Bates haalde de schouders op;
in de aigemeene consternatie hoorde niemand
zijn kort, eigenaardig lachje.
„Ik kon 't niet langer aanhooren," bekende
Ross, zich achter den lessenaar verschansend.
Met de linkerhand greep hy de enveloppe en
stak haar in den zak. „Laat niemand een be
weging maken! 'k Schiet neer, wie me in den
weg komt!"
„Den beul ontloop je toch niet!" schreeuwde
Melchior.
,/Zou je denken? 'k Heb niets aan t toeval
overgelaten, Melchior! 'k Ben een goed acteur,
al zeg ik 't zelf. 'k Kan mijn stem zóó verande
ren, dat niemand ze herkent. Settle deed 't ook
Biet. Hij was nooit te weten gekomen, wie hem
dwong, de combinatie voor de kluis te geven,
als hij me niet een vaas in 't gezicht had ge
gooid. 't Bezorgde me een bloedneus. Zonder
dat 'k er bij dacht, deed 'k mijn masker af."
„Ik wist allang, dat jij 't was," zei Henderson
koud. ,,'t Eerste bewijs kreeg Tc in Surbiton, toen
'k dat half voltooide schilderij zag. Jij was 't ook,
die op me schoot. Maar dat alles bewees nog
niet, dat je Settle vermoordde. Nu heb je 't zelf
bekend."
„(Wordt vervolgd)
