Havens aan de Clyde gebombardeerd I H SAMBO DE OLIFANT tKetmliaal van den daa Beursoverzicht Gouden regen Wilhelmstrasse over mutatie te Moskou DONDERDAG 8 MEI 1941 Tegenaanvallen bij Tobroek afgeslagen ST. WILLIBRORDUS Onrustig ItUjnJiomlti Agram vraagt vrijlating van Kroaten in Frankrijk WOENSDAG ZES BRITSCHE VLIEGTUIGEN NEERGEHAALD Duitsch weermachtsbericht Verscheidene luchtaanvallen op Malta WIJ LUISTEREN NAAR. ltal. weermachtsbericht Ghineesche trein op een landmijn ^eloopen Vrijdag 9 Mei ZeriuAvtaG&tt&n LLOYD GEORGE ZIET GROOTE GEVAREN Churchill over Suezkanaal en per soonlijke verantwoordelijkheid Daders van aanslag op Koning Alexander en Barthou Malta nog steeds als vlootbasis gebruikt Groote belangstelling bij de asmogendheden Moskou voor belangrijke beslissingen? WIELRENNEN Internationaal criterium van den Cauberg Stille markt. Aanvankelijk prijshoudende ondertoon, later hier en daar zwakker. Koersen Nederlandsch Clearing- instituut Machine-herstelplaats GEBR. MAAGDENBERG door OWEN RUTTER BERLIJN, 7 Mei. (D. N. B.) Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend: Het luchtwapen heeft ook in den afge- loopen nacht met zeer sterke formaties gevechtsvliegers hevige aanvallen onder nomen op wei-ven, oewapeningsfabrieken en ravitailleeringsbedrijven in de havens aan de Clyde. Een groot aantal orisant- en brandbommen veroorzaakte vooral in de scheepsbouwcentra rondom Glasgow opnieuw zware verwoestingen. Andere succesvolle luchtaanvallen waren gericht op de haven en werfinstailaties van Liverpool Newcastle en Plymouth, alsmede op andere havens aan de Britsche Zuid- en Zuidoostkust. Bij den aanval op vliegvelden in Zuidoost-Engeland wierpen gevechtsvliegtuigen hangars en kwartierruimten in brand, vernielden en be schadigden een aantal op den grond staande vliegtuigen. In het zeegebied rondom Engeland kreeg een koopvaardijschip van 10.000 brt. drie bomvoi- treffers. Aangenomen kan worden, dat dit schip verloren is gegaan. Een ander groot schip werd door bom tref Iets zwaar beschadigd. Bij aan vallen van Duitsche jagers op Engeland en tijdens pogingen van den vijand om de bezette gebieden en de Duitsche Bocht binnen te vlie gen, verloor de vijand zeven jacht- en twee ge vechtsvliegtuigen, alsmede zes versperrings ballons. In Noord- Afrika mislukte opnieuw een tegenaanval van vrij sterke Britsche strijd - krachtens tegen de in de versterking vai Tcbroek b nnengedrongen Duitsch-Italiaansche troepen, waarbij de vijand zware verliezen ieeo Duitsche gevechtsvliegtuigen neboen gisteren meermalen het vliegveld Lucca op het eilano Malta aangevallen. Voltreffers werden geplaats' op de startbanen, parkeerplaatsen alsmede op hangars en kwartierruimten, waarbij verschei dene hevige branden ontstonden. Bij een nach telijken aanval van Du'tsche gevechtsvliegtui gen en duikbommenwerpers op de haven var La Valetta werd vooral de staaiswerf zwaai getroffen. Duitsche jachtvliegtuigen schoten boven het eiland dne Britsche vliegtuigen neer De vijand heeft in den afgeloopen nacht me! zwakke strijdkrachten ondoeltreffende storings- aanvallen gedaan op een ge plaatsen ln het Noord-West-Duitsche kustgebied. Er ontstond noch oorlogseconomische noch militaire schade In de periode van 30 Apr 1 tot 6 Mei verloor de vyand in totaal 55 vliegtu gen Hiervan werden dertig vliegtuigen tijdens luchtgevech ten, tien door eenheden der marine en vier dooi luchtdoelart ilerie neergeschoten, terwijl de rest op den grond werd vernield. In dezelfde periode gingen 38 eigen vliegtuigen verloren. ROME, 7 Mei (Stefani) Het Italiaansche communiqué no. 336 luidt als volgt: Formaties van het Duitsche vliegercorps heb ben een vliegveld gebombardeerd op het eiland M- ,.a. Drie Hurricane-machines zijn neerge schoten tijdens een luchtgevecht boven Malta, geleverd door Duitsche Jachttoestellen In Noord-Afrika blijven onze operaties zich afwikkeien rondom Tobroek, waar vijandelijke tegenaanvallen zijn afgeslagen. Aan het front van Solloem wordt activiteit gemeld van pa trouilles. Tijdens luchtoperaties tegen de basis van Tobroek in de laatste dagen is nog eeri tweede vijandelijk schip van gemiddelde ton nage tot zinken gebracht. Onze jachttoestellen hebben boven de sterkte een toestel van het type Blenheim neergeschoten. Britsche vlieg tuigen hebben aanvallen gedaan op eenige plaatsjes in Cyrenaica: eenige slachtoffers, lich te schade In Oost-Afika is een nieuwe aanval van den vijand in den sector van Amba Alaghi met ver liezen afgeslagen. SJANGHAI, 7 Mei (D.N.BJ De nacht- exprestrein van Sjanghai naar Nanking, is in de buurt van Soetsjau, op een landmijn ge- loopen. waardoor de locomotief en vier rijtui gen ontspoorden. Zes personen werden gewond. Het treinverkeer stagneerde vier uur lang. N.V. NEDERL. VERZ.-MU LEVENS VERZ.-MU CONFIDENTIA N.V. N V ASSURANTIE-MIJ PRUDENTIA ALLE ASSURANTIëN ACTIEVE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD OP GUNSTIGE VOORWAARDEN CATHARIJNESÏNGEL 48 - UTRECHT HILVERSUM 1, 415.5 M. Nederlandsch programma 6.45 Gramofoonmuziek, 6.50 Ochtend gymnastiek, 7 00 Gramofoonmuziek, 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 BNO: Nieuwsbe richten, 8.25 Gewijde muziek (gr.pl.), 8.45 Gramofoonmuziek, 10.20 Declamatie, 10.40 Gramofoonmuziek, 11.00 Klaas van Beeck en zijn dansorkest, 11.30 Viool en piano, 12.00 Orkest Eloward, 12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten, 1.00 Salonor- kest en pianospel. 2.30 Ensemble Bart Ekkers, 3.00 Zang met pianobegeleiding, 3.30 Orgelmuziek, 4.20 Gramofoonmuziek, 4.30 Gramofoonmuziek met toelichting, 5.00 Gramofoonmuziek, 5.15 BNO: Nieuws-, economische en beursberichten, 5.30 Om roeporkest, 6.15 Lezing Roemenië, 6.30 Gramofoonmuziek, 7.00 BNO: Economi sche vragen van den dag. 7.15 Septet, 8.00 BNO: Nieuwsberichten, 8.15 Spiegel van den dag. 8.30 Omroeporkest en soliste, 9.10 Causerie ..Nederland voedt zich zelf", productieslag 1941, 10.00 BNO: Nieuwsbe richten, sluiting. HILVERSUM II, 301.5 M. Nederlandsch programma 6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtend gymnastiek, 7.00 Gramofoonmuziek, 7.45 Ochtendgymnastiek, 8.00 BNO: Nieuwsbe richten, 8.15 Gramofoonmuziek. 11.20 Gra mofoonmuziek, 12.15 Omroeporkest, 12.45 BNO- Nieuws- en economische berichten, 1.00 De Ramblers. 1.30 Orgelconcert, 2.00 Haarlemsche Orkestvereeniging en solist, 3 00 Gramofoonmuziek, 3.45 Amusements orkest en soliste. 5.00 Gramofoonmuziek, 5 15 BNO: Nieuws-, economische cn beurs berichten, 5.30 Ensemble Erika Helen, 6.15 Ensemble Erika Helen, 6.45 Toeristische raadgevingen, 7.00 BNO: Nieuwsberichten, 8.15 Spiegel van den dag of gramofoon muziek. 8.30 Gramofoonmuziek, 8.45 P.a- diotooneel, 9.20 Gramofoonmuziek, 9.30 Ensemble Bandi Balogh, 10.00 BNO: Nieuwsberichten, sluiting. brengen zelfbeheerschinq en rust.Buisje75cl. lijke middelen verdedigd moet worden, omdat het verlies van het Suez-kanaal een der ern stige slagen zou zijn, welke Engeland kunnen treffen. Men moet verdei in elk geval de hoop op een gunstigen afloop van den slag op den Oceaan blijven koesteren. „Stormen mogen woeden, wij zullen er doorheen komen," aldus besloot Churchill. Volgens een nader bericht zeide de Brit sche premier nog, dat hij voor de cebatten der regeering de verantwoordelijkheid op zich had genomen in den meest onmiddel- lijken en persoonlijken vorm. Daarom is hij ook degene, die een kopje kleiner gemaakt kan worden; als Engeland dezen oorlog niet wint. Ook heeft Churchill vandaag tijdens zijn uit eenzetting in het Lagerhuis bekend gemaakt, dat Engeland reeds in Mei van het vorig jaar overwogen had troepen naar Irak te sturen om de verbindingslijnen aldaar te beschermen. Helaas heeft Engeland destijds de beschikbare troepen naar Egypte moeten zenden. Naar ten slotte wordt gemeld heeft Chur chill in zijn verklaring in het Lagerhuis o.a. nog gezegd, dat hij net Britsche volk slechts bloed, tranen en zweet heeft be loofd. Men zal in Engeland nog veel fouten maken en reacties beleven Dit kan even wel zijn geloof aan de „eindoverwinning" niet aan het wankelen brengen, In 1943, zoo verklaarde Churchill, wordt het beter. STOCKHOLM, 7 Mei (DNB). Tijdens de debatten in het Engelsche Lagerhuis drong Lloyd George aan op grootere en snellere Amerikaansche hulp voor Engeland. „Men moet God danken voor de rede, die Stlmson heeft gehouden," aldus Lloyd George. We gens de operatie der Duitsche duikboot- vloot is de toestand voor Engeland „nog banger dan in den vorigen oorlog". Dat geldt ook voor de luchtaanvallen waar door vooral ook de Koopvaardij getroffen wordt. Amerika kan nog meer doen dan het tot dusverre gedaan heeft. Indien het wil, dat wij Duitschland verslaan en overvleu gelen, is het noodfg, dat het nog oneindig veel meer voor ons doet aldus besloot Lloyd George. In zijn antwoord op de rede van Lloyd George zeide Churchill onder meer; „Als er één rede Is, die niet geschikt Is om onze span kracht te verhoogen) dan is het die van Lloyd George, die het Lagerhuis weer eens met een belangrijke en grondige uiteenzetting heeft vereerd. Het is niet de rede, die men van een groot leider in den oorlogstijd van vroeger had kunnen verwachten." Ten aanzien van het voorstel tot instelling van een specialen oorlogsraad zeide de premier, dat Engeland geen middelmatige menschen id de regeering noodig heeft die niets anders kunnen doen dan den gang van zaken ophou den. Hij voegde hieraan toe, dat hij in hoofd zaak de verantwoordelijkheid droeg Sprekende over den strijd ln Egypte zeide Churchill, dat het Suezkanaal met alle moge- ROME, 7 Mei Naar uit Agram bericht wordt, hebben Kroatische regeermgskringen officieele stappen ondernomen om te komen tot invrijheidstelling van de drie Kroaten, die ver oordeeld werden in verband met den aanslag in 1934 op "oning Alexander en minister Barthou te Marseille, aldus meldt United Press aan haar bladen. Deze drie Kroaten, Pos- pisil, Krajl en Raic, werden „ot levenslange tuchthuisstraf veroordeeld en bevinden zich in Fransche tuchthuizen. Daar de Kroatische regeering tot dusverre nog niet door de regeering te Vichy is er kend hebben de Kroatische autoriteiten naar men zegt, de bemiddeling van een bevriende mogendheid ingeroepen om zich tot Frankrijk te wenden. BERLIJN, 7 Mei. (D. N B.) Tijdens een hevig luchtgevecht, dat hedenochtend vroeg bij de Kanaalkust ten Oosten van Dover is geleverd, zijn zes Britsche Spitfire-viieg- tuigen door Messerschmitts neergeschoten Van Duitsche zijde werden geen verliezen geleden. Naar S. P. T. bericht heeft de Britsche minis ter van Voorlichting, Duff Cooper, m verdane met de aanwezigheid in Cairo van den oevei- nebber der Britsche strijdkrachten op Maua het gerucht dat Malta niet meer door de Brit sche vloot als steunpunt zaï worden gecruikt kategorisch tegengesproken. oudi Uw volk in siand,- sieuni hei grooie gezin. Winierhulp van allen voor allen. BERLIJN, 7 Mei. (A.N.P.). Van welinge lichte zijde wordt gemeld: Het bericht uit Moskou, volgens hetwelk Stalin tot voorzitter van den raad van volkscommissarissen der Sovjet-Unie is be noemd, heeft in Berlijnsche politieke krin gen uiteraard groote belangstelling gewekt. In de Wilhelmstrasse verwees men op des betreffende vragen van buitenlandsche jour nalisten naar de door Moskou opgegeven reden, dat het hier een wijziging in de regeering op verlangen van Molotof betreft, die van zijn functie als voorzitter van den- raad van volkscommissarissen wenschte te worden ontheven, teneinde zich volkomen te kunnen wijden aan zijn taak als volks commissaris van Buitenlandsche Zaken. Aan deze door Moskou gegeven reden werd noch van officieele, noch van officieuze Duitsche zijde iéts toegevoegd. Ten aanzien van de wijziging ln de Russische regeering en de overneming van het minister presidentschap door Stalin verklaart men vol gens het D.N.B. in Italiaansche bevoegde krin gen te Rocne, dat hier ongetwijfeld sprake is van een belangrijke gebeurtenis, welke in Italië met aandacht gevolgd wordt, doch die te gelij ker tijd als een binnenlandsche aangelegenheid van Sovjet-Rusland beschouwd wordt. Naar het S. P. T. meldt, werd de volkomen onverwachte benoeming van Stalin als opvolger van Molotof door de New Yorksche avond bladen met vette koppen gepubliceerd. Deze wijziging van het bestuur in Rusland is door de Amerikaansche bladen op de meest uiteen- loopende wijze uitgelegd. De meeste bladen spreken het vermoeden uit, dat de buitenland sche politiek van de Sovjet-Unie voor belang rijke beslissingen staat. De Woensdag-ochtendbladen zijn het er over eens, dat de benoeming van Stalin tot voorzit ter van den Raad van Volkscommissarissen een bekrachtiging beteekent van Ruslands neutra liteitspolitiek. Ook rekent men hierdoor op een nog sterker uitbreiding van de Russische defen sie. De Belgische ploeg voor het criterium op den Cauberg is nogmaals duchtig versterkt door de deelname van Ritserveld, den bekenden klim mer uit de Tour de Prance. Van de Nederlandere hebben hun contract ingezonden J Braspen- ninx en Joop Demmenie. De volledige lijst der deelnemers is als volgt: Nederlanders: Piet van Nek, winnaar 1940; L. Motke, 'landskampioen profs 1940; G. Saes, landskamp, onafh. 1940; Lambrichts, Syen. H, de Hoog, W. Reuters, C. de Groot; Jan Gom- mers, C. Joossen; Kees Valentyn; de Ko.rver, J Braspenninx; Dietvorst; P. v. d. Zande; A. Kuy- per, M. Buuron, Jan Verveer, P. Pauwels, Chr v. Gent, R. Scholtens, G. Broer, Joop Demme nie. Ch. Hofman, W. Buets, B. Hordijk, P, van Wunninck, L. de Beer, Kleintjens, Theo Hop staken, H. A. Maas, P. Verschuren, C. Henning, K. Rossou, N. Timmermans. P. Hanssen, M. v. d. Beemt, H. G. Meester, H. van Lirvgen, J. Nul- kens, H. Mijnsbergen, J. v. Swelm. Belgen: Delathouwer, 2e Criterium 1940), Wardje Vissers, Albert Scholte, Alb. Hendrikx Juul Lowie, Ad. Ritserveld, Jan Staeren, T. Lonc- ke, Amand Gilles, Rich. Kemps, Aib. Coninx, Jac. en Jos. de Meyer, Rik Evens, E. Roussu, Ph. Wouters. Aanvang om drie uur, de finish is op het Walramplein. Gerard Terpas draaide zich om en zag uit het raam. Z'n vrouw boog zich over het borduur werkje, dat zij onderhanden had. Er streek een onbehaaglijke stilte neer in het vertrek. In hun beider ooren klonken nog de booze woorden na, die zij elkander zoo juist hadden toegevoegd. Gerard was in een prikkelbare stemming den laatsten tijd. De zaken gingen in het geheel niet naar wensch en zelfs op zijn altijd zonnig hu meur had dat toch een merkbaren invloed uit geoefend. In de drie en een half jaar van hun huwe lijk was er nog nooit een oneenigheid voor gekomen. En nuGerard kneep zijn vuist samen in zijn broekzak: het was immers zijn schuld niet; Juul was onredelijk hem te ver wijten dat hij den kruidenier nog niet had betaald Waar geen geld i A li-l_„- was, kon hij het ,,V\.ll€l}€l ll€j toch onmogelijk uitgeven. .Juui had, ongelijk en hi) zou den twist niet eerder bijleggen, voor dat zij ook ongelijk had bekend. Stuursch zette hij zich in zijn stoel en nam de avondkrant. Snel liep zijn blik langs de voor naamste berichten, dan sloeg hij om naar de beurspagina. Ook al geen best nieuws, dat hij daar te lezen kreeg. De koersen werden veeleer slechter dan beter. Alles liep hem ook tegen Pech in zaken, .ruzie thuis, waar moest dat naar toe? Een oogenblik kwam het in hem op naar Juul te gaan en alles weer goed te maken. Maar onmiddellijk verdween die neiging: hij had niets goed te maken; berouw moest van haar kant komen. Schuin tegenover hem, onder de leeslamp, zat zijn vrouw te borduren. Haar vingers gin gen met een rustige regelmaat op en neer, nauw keurig de fijne steekjes afmetend. Maar met haar gedachten was zij niet bij het werk. Altijd hadden zij in volledige harmonie met elkander geleefd. Altijd, tot op hedeif. Ze voelde iets in haar oogen en voordat ze het wist, drupte er een traan op haar wijsvinger en nog een op het kleedje. Haastig veegde zij die stille getuigen van haar verdriet weg, even opziend of Gerard het gezien had. Maar deze was onzichtbaar ach ter de krant en scheen onbewogen door de gansche oneenigheid. Hij las voort en zij borduurde. Maar noch het lezen noch het borduren had hun aandacht. Ruzie was het eenige dat hun geest bezig hield. Voor den eersten keer, en nog wel zoo ver bitterd. De tranen drupten maar door op het kleedje. Met haar mouw veegde zij zich de oogen af, heimelijk en vlug, omdat Gerard het anders bemerken zou. En hij zat maar met de krant voor zich, wel- een kwartier lang turend naar dezelfde pagina, naar hetzelfde bericht, waarvan de beteekenis niet tot hem doordrong en waar hij niet de minste belangstelling voor had. Zacht ging de kamerdeur open. Eerst een smal kiertje, dan wijder, totdat de opening groot genoeg was om een klein figuurtje door te laten, dat, op de teenen loopend, binnen kwam. Juul keek op naar het rozige aardige kindje. Juultje, hun lieveling, hun eenig kindje. Met een schokje ging de deur weer dicht; het kleine meisje rekte zich uit naar den knop, dien zij slechts met moeite bereiken kon. Ook Ge- rards gezicht kwam achter de krant vandaan en hij lachte naar die bekoorlijke onschuld. Het meisje stapte parmantig naar Juul, met alle grappigheid van haar twee jaren. Doch vlakbij gekomen stond ze stil, verbaasd kijkend naar het gezicht van moeder. Haar ijl stem metje vroeg: „Mammie 'uilt? Mammie traan tjes?" En haar klein handje streek langs moe ders nog vochtige wangen. Dan, resoluut, zei ze opeens: „Juultje pappie 'alen. Pappie tjaan- tjes djoog maken!" En tegelijk holde ze al naar Gerard en trok hem aan de hand naar Juul toe, wier tranen nu vrij uit haar oogen rolden. „Mammie 'uilen, pappie!" pruilde het meisje en het bracht zijn hand naar Juuls wang. Toen kon ook „pappie" zich niet meer goed houden. Hij bukte zich naar dat gebogen vrou wenhoofd en vroeg met een zachte weeke stem: „Mag ik jouw tjaantjes djoog maken, Juul? Zeg, zullen we onze ruzie dan maar vergeten?" Juul hief het gezicht naar hem op en door haar tranen heen lachte ze. „Goed Gerard," fluisterde ze gelukkig, en hun monden vonden elkaar voor een kus. Kleine Juultje stond tevreden toe te kijken. „Zoo goed," prees ze. „Mammie lief, pappie lief, allebei lief!" Toen grepen er vier handen naar dat bijde hante ding en plotseling voelde zij op iedere wang een „zoentje". Een van pappie en een van mammie. (Nadruk verboden) Eindelijk kon Sambo weer opstaan. Toen zei hij langzaam: „Kom hier dicht bij me staan." Met zijn slurf trok hij de jon gens dicht naar zich toe. „Flip," fluisterde Sambo, „we zullen voor de andere dieren ook water halen, want we hebben erg medelijden met hen." „Zijn we nu weer goede vrienden?" vroe gen de jongens en ze vergaten zelfs hun groote ooren. Maar opeens zei Sambo: „Ik zal jullie beloonen." „Beloonen? riepen Jan en Flip tegelijk. „Draai je maar eens om," com mandeerde Sambo. „Ja, zoo met je rug naar mij toe." Toen voelden de jongens een hevige kou langs hun ooren suizen. Ze konden zelfs biet rechtop blijven staan. Sambo had er pleizier ln en blies er lustig op los. Amsterdam, 7 Mei 1941. De ondernemingsgeest op onze beurs bleek vandaag weer zwak te zijn. De markt opende in een kalme houding en eenigszins weifelend, omdat men geen aanwijzing had omtrent het verder verloop. De stemming was licht verdeeld waarbij een prijshoudende ondertoon over- heerschte. In den hoek der binnenlandsche industriee- len concentreerde zich de aandacht op den handel in Aku. De stemming voor het fonds viel tegen ondanks het voorstel tot uitkeering van een dividend van 5 pet. tegen 4 pet. over 1939. Men had misschien een hooger dividend ver wacht en was hierop waarschijnlijk eenigen tijd vooruitgeloopen. Hoe "het zij, het fonds opende op het slot van gisteren n.l. 133 Het aanbod bleek echter spoedig overwegend te zijn waardoor een afbrokkeling van den koers tot 1321311/2 niet te verhinderen viel. In Unilever ontwikkelde zich een kalme han del, waarbij de vrijwel onveranderde prijzen van 1211/2122 werden bedongen. Philipsiam- pen waren weer beter gedisponeerd en konden onder lichte vraag 2 A 4 pet. verbeteren tot 220222. De handel in dit fonds was echter spoedig weer afnemende. Elders ter beurze .vwam de handel eveneens niet tot zijn recht, ook in Ameribdansche fond sen waarop Wallstreet van weinig invloed bleek te zijn. Op de Petroleumafdeeling ontmoette Konink lijke Olie eerder vraag dan aanbod hetgeen een koersavans van 214 pet. tot. 237 tengevolge had. De vraag was echter spoedig bevredigd, de be langstelling nam af en een reactie tot 235 234 volgde. In de,n suikerhoek was het voorloopig met den handel zeer treurig gesteld. In HVA kwam het niet tot zaken doen. Er werd voor het fonds een 3 pet. lagere prijs geboden, n.l. 425 en men liet voor 428. Vorstenlanden Cultuur lag iets vaster inde markt en werd circa 1 pet. hooger ge adviseerd. Op de Rubbermarkt kwam het aanstonds tot eenigen handel in A'dam Rubber, welk fonds zich om en nabij het slot van gisteren bewoog op 270—272. Naar de andere rubbersoorten werd als gewoonlijk niet omgezien. Tabakken ontmoetten ook zeer weinig belang stelling, waarom het moeilijk tot handel kwam. Oude Deli moest 1 pCt.- prijsgeven op 265. Se- nembah kwam na de zwakkere stemming der laatste dagen circa 2 pCt op verhaal en gold 213. Deli-Batavia trok 1% aan tot 201%. Op de beleggingsmarkt was de stemming weer niet onbevredigend. De nieuwe leening behield de vorige prijzen 9898y8 en de 33% pCt. 19<S8 trok een kleinigheid aan tot 89 7/1689 9/16. Het verder verloop leverde ook geen bijzon ders op. Zoo mogelijk kromp de nandel nog meer in en niet belangrijke koersveranderingen vielen waar te nemen Aku bewoog zich om en nabij het laagste punt van den cag, waar na een fractioneél herstel intrad Philipslam- pen boekten een reactie van 4 pet. tot 217, maar hierna trad weer geleidelijk herstel in Unilever was op 120% ook wat zwakker. Ko ninklijke olie liep tot 233 terug, maar toonde hierna weer een licht nerstel van circa 1 pet H V A. zette 3 pet lager in op 425. waarna een verdere achteruitgang volgde tot 421. Vor stenlanden cultuur bedong 117'4117%. Scheepvaartaandeelen lagen tets zwakker in de markt. Booten waren echter op 157%158% iets vaster. Van beleggingen brokkelde de nieuwe Ned Staatsleening tot 97 7/8 af en waren de oude Drieën iets vaster "an toon. Prolongatie 2% pet. 's-GRAVENHAGE, 7 Mei. Koersen voor stor tingen op 8 Mei 1941 tegen verplichtingen luidende in: Belga s 30.1432 Zwitsersche francs 43.56 Fransche Irancs 3.768 Lires 9 87 Deensche kronen 36.37 Noorsche kronen 42.82 Zweedsche kronen 44.85 Tsjechische kronen (oude schulden* o.42 Dinar (oude schulden) 3.43 Dinar (nieuwe schulden) 4.23 Turksche Donden 1.45% Lewa 2.30 Pengoe (oude schulden) 36.519 Pengoe (nieuwe schulden) 45.89 Zloty (oude schulden) 35.— Zloty (nieuwe schulden) 37.68 Lei 1.28 „Maar tante", zei de neef, die met zijn vrouw op vacantiereis was geweest, „dat is toch geen leeslamp, dat is de hoogtezon, die we gebruiken als we bruin willen worden". AMSTERDAM Verricht: Draal-, Schaaf- en Fraiswerken Telefoon 47148 1 Nadruk verboden EERSTE HOOFDSTUK Nooit heb ik 't over mij kunnen verkrijgen, om in Pangeran Jeludin niets anders dan een gewonen opstandeling te zien. Niettemin valt het onverwacht verdwijnen uit deze wereld van meer dan één mensch, op zijn rekening te zetten; wellicht was zijnsgelijke in dit opzicht op Borneo ver te zoeken. Hij verwekte opstand tegen 't Gouvernement onder de stammen, die ae bergen bewonen, juist op het oogenblik, dat wij er wat kalmte begonnen in te brengen. Hij had er bijzonder slag van om de eene groep inboorlingen tegen de andere uit te spelen; en maandenlang Het hij me over de Borneosche heuvels sjouwen om orde te brengen, trots al mijn goede voornemens om er eindelijk eens een einde aan te maken. Hij deed precies alles wat iemand, die de wildernis ingevlucht en vogelvrij verklaard is, te doen pleegt. Toch heb ik in Jeludin altijd iets moeten be wonderen, trotsch de herrie, die hij me be zorgde. Hij was een en al romantiek, stamde af van Maleische vorsten en bezat al de waar digheid en trots van zijn ras. Hij was 'n krijgs man: dapper, meedoogenloos en onoverwinne lijk. Hij kon wel wat zwierig doen, was vrij sluw en bü tijden kon hij wreed zijn. Maar ook was hij een man van eer. Zijn manier van doen was steeds correct en in zijn verhouding tot zijn vijanden volgde hij aeer persoonlijke ideeën van eergevoel. Maar na al die lange jaren, nu veel van wat toen onverkaarbaar was, mij duidelijk is ge worden, zie ik hem in het juiste licht: hoe hij den strijd tegen de intredende beschaving voerde onder invloed van een vrouw. Het was de strijd van het Oosten tegen het Westen, en als ik de zaken zoo eens kalm overdenk, ben Ik er zeker van, dat ik evenals hij gedaan zou hebben, wanneer ik voor zijn problemen had gestaan, ofschoon ik niet zoo stellig kan zeggen, dat ik het er zoo goed zou hebben af gebracht. Het is mogelijk, dat men meer vergevingsge zind wordt, naarmate de jaren toenemen. Het kan ook komen, doordat Borneo een afgeslo ten levensperiode voor me is geworden. Wanneer men pensioen krijgt, na dertig jaren van zijn leven te hebben doorgebracht in een der uithoeken van de koloniën, zit er niet veel anders op, dan maar te teren op de oude dagen. Wanneer men gewend is een Residentie te besturen en zijn bevelen in een oogwenk op gevolgd te zien, valt het wel wat hard, wanneer men thuih komt en niets anders te doen weet. dan golf te spelen. De naam Jerry Huntley had iets te beteckenen op Borneo. Wanneer een veteraan, als ik, thuis komt, krijgt hij een hekel aan zichzelf en aan elkeen: vooral als hij niet getrouwd is en geen nakomelingen heeft. Dit is eigenlijk de juiste gewaarwor ding: dat ik me verloren en eenzaam voel, als een hond, die zijn meester kwijt is geraakt in een drukke straat. In dien geest ongeveer moet ik mijn hart ge lucht hebben, toen ik naar Max Loder schreef dien goeden Max, die weer teruggaat voor 5 jaar en nog niet beseft, wat het pensioen, waar hij naar haakt, eigenlijk beteekent. In ieder geval: met de laatste post kreeg ik een briefje van hem, waarin hij me vroeg, waarom ik niet aan een boek begon, waarin ik mijn herinne ringen neer.chreef. „Laat jezelf gaan, oompje," zoo schreef Max. ,,en geef den heeren van het Secretariaat ook eens wat anders om over te denken." Het Is nu meer dan twintig jaar geleden en Ik weet zeker, dat ik op het oogenblik de eenige ben, die van al de feiten op de hoogte is. Max weet er ook wel veel van, daar hij gedurig de beweging met mij meemaakte; en zijn zuster Noreeen. die er indertijd ook bij was, heeft Jeludin goed gekend. Maar we zagen slechts één kant van de medaille. Noreen en ik ver moedden, hoe 't er ongewer aan den anderen kant uitzag, doch ik wist niet of we het wel goed voor hadden, totdat de oude knaap, die Jeludin's knecht geweest was, mijn gevangene en tuinman werd. Panglima Sabtu was tot levenslang veroor deeld wegens oorlogvoeren tegen het Gouverne ment en toen ik, jaren later, als Resident naar Malang ging, had ik hem bij mijn detachement ingelijfd, zoodat hij nog wel in naam een ge vangene was en in de gevangenis sliep, maar toch eiken dag in alle vrijheid zijn werk ver richtte n den Residentie-tuin. Hij was meer gewend een kris te hanteeren dan een snoei mes, en grasmaaien moet een erg kinderachtig werkje voor hem geweest zijn. Maar het was toch beter dan wegwerker en hij was me erg dankbaar voor het beetje vrijheid, dat ik hem kon geven. In den bloei van zijn leven, toen ik hem voor het eerst leerde kennen, was Sabtu de lastigste kerel, die ooit een voet op Berneo gezet heeft. Hij was een soort zoeloe en stamde af van een heel oude rooversfamilie. In zijn jeugd had hijzelf ook nog wat aan de rooverij gedaan en ik denk, dat iemand hem in dien tijd den vier den en vijfden vinger van de rechterhand heeft afgehakt, zoodat hij iets als een klauw overhield, die me nog altijd kippenvel bezorgt als Ik eraan denk. Zijn gezicht was al even leelijk als zijn verminkte hand, want de pokken hadden er Kuiltjes in achtergelaten, zooals regendroppels die in het zand vallen. Met het grootste plezier zou hij mij een kopje kleiner gemaakt hebben, wanneer hij daar maar ooit kans voor had gekregen. Maar tegen den tijd, dat ik hem weer ontmoette, had hij ruim schoots gelegenheid gehad, om daar toch nog eerst maar eens over na te denken en den eersten keer, dat ik de gevangenis bezocht, groette hij mij, alsof lk zijn beste vriend was. De oude schelm had toch wel Iets prettigs over zich en misschien kwam het, doordat we maanden lang met elkaar gevochen hadden, dat we het zoo goed samen konden vinden, toen we elkander onder heel andere omhtandlgheden ontmoetten. Wanneer ik in den namiddag terugkwam van 't kantoor, waar ik den heelen dag achter een lessenaar brieven had zitten teékenen, kon Sabtu zoo gezellig in mijn veranda komen hur ken, in zijn blauw gestreepte gevangeniskle ren, en over het verleden beginnen te boomen. Ik liet hem praten. Zelfs moedigde ik hem aan. En toen hij zoo langzamerhand van mijn geduld overtuigd werd en wist, dat ik het aardig vond, stelde Sabtu me ln de gelegenheid die stukjes van Jeludin's geschiedenis aan elkaar te passen, wier schakels lk tot dan toe alleen maar had kunnen vermoeden. TWEEDE HOOFDSTUK De eerste maal, dat lk Jeludin zag, was, toen ik terugkeerde van een tocht langs de Tarap. Ik bevond mij op een roeidagreis van Elopura af, de hoofdstad en mijn hoofdkwartier, en ik was zoo ziek als een hond van wekenlang in een inlandsch bootje te liggen, want er waren toen nog geen wegen in het land, zelfs geen ruiterpad, zoodat de rivieren de eenige ver keerswegen vormden. Omstreeks den middag van dien dag gingen we een bocht om en zagen een andere pakeran- gan met moeite tegen den sterken stroom op werken. „O Toewan," riep mijn roeier, zijn pagaai bo ven water houdend. De Tarap was nu juist niet zoo druk als een der groote Europeesche rivieren en wanneer men een ander vaartuig ontmoette, zeker een met een blanke erin, was dat een heele ge beurtenis. Ik lichtte me op van de matras, waarop ik lag en stak mijn hoofd ver uit om te zien, wie ter weerld dit wel mocht zijn. „Het is de Toewan koopman," zei Abdul Gani, wiens oogen scherper zagen dan de mijne. „De Toewan met de gouden tanden." Een oogenblik later kon ik de gestalte van Adam Yule onderscheiden, die onder de palm bladeren zonnetent van zijn boot zat. Yule was de broeder van den politie-chef te Elopura. Een tijd lang had. hij een kalm leventje geleld met handel te drijven in Manchester-goederen in de kustplaatsen in ruil voor hun jungle producten: kamfer, gom, ruwe rubber en rotting. (Wordt vervolgd.?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1941 | | pagina 4