Scherpe reactie te Washington op
houding van Vichy
Kritieke toestand voor Britsche
troepen te Habbaniyah
WINTERHULP «^NEDERLAND
DE LOTERIJ
Ni
euwe bonnen aangewezen
Nederland moet zijn
plaats veroveren
Fransche schepen bezet
Verduistering
.r
Nieuwe Zomerzegels
Extra rantsoen peul
vruchten
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Belangen der V.S. zouden
bedreigd worden
V
Engelsch kustgebied met
bommen bestookt
•PRIJZEN VAN SCHOEN
REPARATIES
Met de camera
op zee
Palestijnsche Arabieren
Verwekken onlusten
Staking bij General Motors
niet doorgegaan
Britten boven Duitschland
BUR. VOOR RfDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5
TELEOON 21543 EN 21544 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) vooi
Haarlem 26 cent per week; per kwartaal
jf 3.42. Bij onze Agenten 28l/2 ct. per week,
per kwartaal 3.76V£.
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE
VRIJDAG 16 MEI 1941 - AVONDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 23009
De prijs der advertentiën bedraagt 35 cents
per regel. Ingezonden Mededeelingen
60 ets. per regel. Bij contract sterk geredu
ceerde prijzen. Kleine annonces (Vraag-
en Aanbod-advertentiën) 13 regels
48 cents, -eqel meer 16 cents.
Senator Lee eischt bezet
ting van Dakar
Fransche schepen onder
bewaking gesteld
Oogenblik thans gunstig
voor vredesvoorstellen?
J-
Eenige bekende gebouwen te
Londen verwoest
W aar schuwing van den gemach
tigde voor de prijzen
Benoeming van Rockefeller Jr.
Jemen tegen Engeland?
Opstand in Hadramaut
Verkrijgbaar van 29 Mei tot en
met 30 September
Brood
Gebak
Tarwebloem
Aardappelen
Melk
Eieren
Rijst enz.
Kaas
Boter
Beschikbaar gesteld op bon 33
bonkaart algemeen
Prof. dr. G. A. S. Snijder over het
Genootschap „Nederland
en Europa"
Breede kijk
I
A dhaesie-betuigingen
gewenscht
Roosevelt ontvangt Guinazu
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WASHINGTON, 16 Mei (SPT). De
rede van maarschalk Pétain, en hel bericht
dat Frankrijk aan Duitschland toestem
ming heeft verleend om gebruik te maken
van de Syrische vliegvelden, heeft in de
Vereenigde Staten een verbitterde stem
ming verwekt.
De reactie op deze berichten is dan ook
uitermate scherp geweest. Reeds eenige
uren nadat de Senaat het voorstel tot in
beslagneming van buitenlandsche schepen
had aangenomen, heeft de Amerikaansche
kustwacht alle Fransche schepen door ge
wapende manschappen laten bezetten en
de Fransche driekleur neergehaald. Tot
deze schepen behoort ook de „Normandië".
Toen de besluiten van de Fransche re
geering te Washington bekend werden,
heeft president Roosevelt een officieele
verklaring afgelegd, na een langdurig on
derhoud met den minister van Buiten
landsche Zaken, Cordell Hull, en met den
onderminister Sumner Welles.
Roosevelts verklaring naar aanleiding van de
gewijzigde houding van de regeering te Vichy
behelst het volgende:
„Tot dusver was de Amerikaansche politiek
ten aanzien van Frankrijk gebaseerd op de er
kenning van de beperkingen die aan Frankrijk
waren opgelegd door het wapenstilstandsver
drag. Bovendien had maarschalk Pétain de
verzekering gegeven, dat niets zou worden on
dernomen wat den verplichtingen van het wa
penstilstandsverdrag te boven zou gaan. Dit
was het minste wat van de Fransche regeering
kon worden verwacht.
Het volk van de Vereenigde Staten kan
niet gelooven dat de Fransche regeering
vrijwillig met het aangaan van een bond
genootschap met Duitschland kan hebben
ingestemd. Het prijsgeven van de Fransche
souvereine rechten op deelen van het kolo
niale rijk, met name op de westkust van
Afrika, zou een bedreiging vormen voor de
veiligheid der Vereenigde Staten."
PHILADELPHIA, 16 Mei (D.N.B.) Naar
Associated Press meldt heeft de minister
van Marine, Knox, die aanwezig was bij
het in gebruik nemen van het slagschip
Washington, verklaard, dat de Amerikaan
sche marine de aflevering van het mate
riaal, dat de Vereenigde Staten voor En
geland bouwen, moet garandeeren.
Verder maakt het ministerie van Marine be
kend, dat de wateren tusschen Vieques Island
en Portorico in de Caraibische Zee voortaan
„Roosevelt Roads" genoemd zullen worden. De
Amerikaansche marine maakt hier, naar Asso
ciated Press bericht, ankerplaatsen voor de
vloot.
Tijdens het senaatsdebat over de wet
welke President Roosevelt machtigt tot het
overnemen van de buitenlandsche schepen
in de havens van de Vereenigde Staten en
welke, zooals gemeld, is aangenomen, heeft
de democratische senator Lee geëischt, dat
de Vereenigde Staten Dakar zouden be
zetten en de Amerikaansche vloot eonvooien
zou samenstellen.
Engeland, zoo zeide Lee, heeft tot dusver
eiken slag tegen Duitschland verloren. De
Vereenigde Staten moeten daarom krachtig op
treden, teneinde „een andere wending te geven
nan het verloop van den oorlog" In ,de ge
heele bewapeningsindustrie moet de 24-urige
Verkdag en de zevendaagsche werkweek worden
Het 28 c.M. geschut aan boord van de
Huitsche slagschepen vereischt een
nauwkeurig onderhoud, om steeds ge-
Qechtsklaar te zijn. Een loop wordt
onder handen genomen
(Weltbild-Pax-Holland)
ingevoerd. De productie van alle !uxe-artikelën
moet gestaakt worden.
De machtigingswet is na de goedkeuring aan
het Huis van Afgevaardigden voorgelegd, ter
bespreking van kleine aanvullingen
Voorts maakt bet hoofdbureau van de kust
wacht der V.S. bekend, dat alle tien in havens
van de Vereenigde Staten liggende Fransche
schepen onder bewaking geplaatst zijn. Onder
deze vaartuigen bevindt zich ook de Normandië.
Zooals S.P.T. bericht heeft de isolationis
tische senator, Wheeler, in den Amerikaan-
schen Senaat verklaard, dat het oogenblik
thans voor president Roosevelt gunstig is
om vredesvoorstellen te doen, daar naar zijn
meening noch het Duitsche noch het Engel-
sche sche volk den oorlog wli.
De voorzitter der Senaatsommissie, George,
verklaarde naar aanleiding van het betoog
van Wheeler, dat president Roosevelt geen
gelegenheid heeft zich met deze aangelegen
heid in te laten.
Zonsondergang 16 Mei 21.30
Zonsopgang 17 Mei 5.42
Maanopkomst 1.40 ondergang 11.09
BERLIJN, 16 Mei (D.N.B.). Volgens een dooi
den Londenschen nieuwsdienst verspreid com
muniqué van het Britsche ministerie van Lucht
vaart en van het ministerie voor de Bmnen-
lanclsche Veiligheid zijn in den nacht van Don
derdag op Vrijdag door het Duitsche luchtwapen
bommen geworpen in het kustgebied In eenige
plaatsen is „eenige schade" aangericht.
Naar United Press aan haar bladen meldt,
is het thans mogelijk mede te dealen dat
zich onder de gebouwen, die bij de laatste
Duitsche luchtaanvallen op Londen ver
nield zijn, de volgende bevinden: St.
James's Palace, Old Bailey, verder Lam
beth Palace, waar de aartsbischop van Can
terbury woont, het London Museum en
Queens Hall.
Gebleken is, dat in den laatsten tijd som
mige schoenherstellers hoogere prijzen voor
het herstellen van schoenen berekenen, dan
is tosgelaten.
In verband hiermede vestigt de gemach-
t tigde voor de prijzen er de aandacht op,
dat voor schoenherstellingen onder geen
beding hoogere prijzen mogen worden be
rekend dan die, welke op 9 Mei 1940 golden.
Alleen kan, tengevolge van de doorbere
kening van de omzetbelasting, een ver
hooging van 2i^ pet. als toelaatbaar wor
den beschouwd.
WASHINGTON, 15 Mei (S.P.T.)De be
noeming van Rockefeller Jr. te» raadgevend lid
van de Amerikaansche prioriteitscommissie is
gisteravond officieel bekend gemaakt.
Een militaire filmope
rateur maakt opnamen
tijdens een vaart in
het hooge Noorden
(Weltbild-Pax-Holland)
TEHERAN, 16 Mei (DNB) Volgens een
bericht uit Bagdad wordt de voedselvoor
ziening voor de in Habbaniyah omsingelde
Engelschen steeds kritieker. Levensmidde
len en munitie kunnen hen uitsluitend be
reiken aan parachutes.
Naar het A.N.P. uit Beiroet meldt publiceert
de voormalige Iraksche minister-president
Madfai, die Irak tezamen met den vroegeren re
gent Abdoel Illah heeft verlaten om zich naar
Palestina te begeven en dien de Engelsche pro
paganda voorgesteld heeft als den kroongetuige
voor de Engelsche aanspraken in Irak, in de
Libaneesche pers een schrijven waarin hij er
op wijst, dat hij de Iraksche zaak voor recht
vaardig houdt en hoopt op de overwinning in
den vrijheidsstrijd van ziin land.
Het DUB bericht dat te Teheran voort
durend berichten binnenkomen welke on
gunstig luiden voor de positie van Engeland
in Palestina. In alle deelen des lands, zoo
wordt gemeld, komen botsingen voor. Aan
gespoord door de successen van de Iraksche
wapenen hebben de Arabieren in Palestina
den strijd van 1936 hervat Ondanks het
Engelsche verbod worden de inzamelingen
voor Irak voortgezet. De Britsche troepen
staan bloot aan gehoon van de zijde der
bevolking. De grens naar Syrië is gesloten.
Naar uit Sana, de hoofdstad van Jemen, Don
derdag gemeld wordt, overweegt de Jemenietiscne
regeering opnieuw aanspraak te maken op negen
stamdistricten In het Noorden van de Britsche
kolonie Aden, die door de Engelschen met ge
weld zijn ontnomen, maar waarvan Jemen
nooit afstand heeft gedaan. Het schijnt, dat
zich in Sana onder den invloed van de daar
vertoevende Iraksche militaire missie een wij
ziging voltrekt in de politieke houding in den
zin van een actief bepalen van een standpunt
tegen Groot-Brittannië. Aldus, meldt ANP uit
Beiroet.
Volgens een bericht uit Bagdad wordt
bevestigd, dat de 'groot moefti van Pales
tina, in overeenstemming met de Oelema's,
den heiligen oorlog heeft uitgeroepen. En-
gelands heerschappij in het Nabije Oosten
zoo wordt in den oproep gezegd, beteekent
de overwinning van het Zionisme. De Jo
denstaat moet vernietigd worden.
Voorts wordt gemeld dat de vroegere Iraksche
minister-president, Hikmet Soliman, die ruim
,twee jaar op wensch van de Engelschen ta ge
vangenschap is gehouden en na den staats
greep van Kailani weer op vrije voeten is ge
steld, als Iraksch gezant naar Moskou zou wor
den gezonden, nu de diplomatieke betrekkin
gen tusschen Bagdad en Moskou hersteld zijn.
Naar de ,,Mesaggaro" meldt, is in Hadranaut
een opstandige beweging tegen de Engelschen
ontstaan. Gswapende Arabieren uit de grens
gebieden van Hadramaut hebben de grens naar
Jemen overschreden. Alle Engelschen zijn uit
het binnenland van Hadramaut naar het pro
tectoraat Aden gevlucht.
De zanerzegels zullen ditmaal gedurenoe
het tijdvak 29 Mei t/m 30 September ver
krijgbaar worden gesteld, met een toeslag
boven de frankeerwaarde, welke ten gceüe
zal komen voor de helft aan sociale doel
einden (tuberculose-, kanker- en rheuma-
tiekbestrijding en den arbeid voor onvol-
waardigen) en voor de helft ter tegemoet
koming in den huidigen nood der cultureele
werkers. De zegels zullen ook in het ver
keer met het buitenland geldig zijn en wT
tot en met 31 December 1946.
Zij verschijnen in vijf frankeerwaarden, n.l.:
1% cent (bruin, toeslag l'/j cent) met de
beeltenis van Antonius Mathijsen (1805—1878),
Nederlandsch officier van gezondheid, die zich
groote verdienste verwierf door de uitvinding
van het gipsverband.
2'<2 cent (groen, toeslag 2'A cent) met de
beeltenis van dr. Jan Ingen-Housz (1730—1799),
bekend Nederlandsch geneesheer en natuurkun
dige, die o.m. de ontdekking deed van het
ademhalingsproces der planten.
4 cent (rood. toeslag 3 cent) met de beeltenis
van Aagje Deken (17411804), Nederlandsch
schrijfster, vooral bekend geworden door de
„Historie van mej, Sara Burgerhart" en eenige
andere romans in briefvorm, die zij tezamen
tnet Betje Wolff-Bekker, met wie zii de laatste
zeven en twintig jaar van haar leven samen
woonde, schreef.
5 cent (aroen, toeslag 3 cent) rnet de beelte
nis van Johannes Bosboom (18171891). Neder
landsch schilder, die zich, vooral met zün kerk
interieurs, grooten naam verwierf. In 1851 huw
de hij met de bekende schrijfster van histori
sche romans, mej. A. L. G. Toussaint.
m cent (wijnrood, toeslag 3 cent) met de
beeltenis van Antony Christiaan Winant Sta
ring (17671840). Nederlandsch dichter. Staring
leefde van ziin 24e jaar af op het landgord
Wildenborch bij Lochem en ontleende aan dit
landelijk milieu de stof voor vele zijner ge
dichten, waarvan „De hoofdige boer" en „Het
vogelschieten" tot de meect bek»—>de bebooren
De afmetingen van de zegels ziin dezelfde als
vorise jaren (beeldgrootte 21 x 28.5 mm). De
zegels z.ün in staal gegraveerd en in plaatdruk
uitgevoerd.
Zooals reeds werd aangekondigd, is voor de
zomermaanden, waarin het eigenlijke Winter-
hulpwerk stil ligt en ook de groote actie naar
buiten op het gebied van collectes is gestaakt,
een loterij georganiseerd, waarvan de netto
opbrengst geheel ten goede komt van Winter
hulp Nederland.
Reeds thans gaan onze gedachten al naar de
volgende winterperiode, gedurende welke op
nieuw een zeer groot aantal behoeftige land-
genooten zal moeten worden ondersteund, ten
einae op eenigszins behoorlijk peil te kunnen
leven. Deze grootsche taak heeft Winterhulp
Nederland zich ten doel gesteld en zij heeft dit
gedaan in vertrouwen dat alle landgenooten.
„ie iets kunnen missen zich daarvoor een offer
zullen getroosten Het or»n"er van dit offer is
voor ieder Nederlander een plicht, waaraan
men zich niet mag on,ik.,öen omdat aeze
plicht geboren is niet alleer. uit liefde tot der
naaste, maar vooral ook uit het gevoel van
saam'-oorigheid, welke eischt. dat de gemeen
schap den economisch zwakkere opheft tot een
zoodanig levenspeil, dat ook deze in het belang
van de geheele gemeenschap zijn taak kan ver
vullen bij de vorming en het behoud van eer.
krachtige gezonde samenleving. Gelukkig heb
ben zeer velen in de afgeloopen maanden dien
pii.ht begrepen en het is een verheugend ver
schijnsel. dat de kring diergenen zich geleidelijk
uitbreidt en daardooi de Winterhulp-sedachte
meer en meer veld wint. Met deze steeds groei
ende kern kunnen Winterhulp Nederland dus
vol vertrouwen de komende wintermaanden te
gemoet zien.
Maar er is meer De ervaring heeft geleerd
dat men den nood. welke des winters wordt ge
leden, het best kan bestrijden, door zoo spoedig
tr "gelijk met de leniging er van een begin te
maken, waarmede dus bewaarheid wordt net
bekende spreekwoord: ..Wie spoedig helpt, nelp'
dubbel". Daarvoor is echter geld noodig en hie;
kan niet worden gewacht op de resultaten van
de nieuwe collectes.
Het stemt dan ook tot groote voldoening, dat
tal van giften gedurende de zomermaanden blij
ven vloeien, waardoor een zekere reserve kan
worden gevormd waaruit de eerste ondersteu
ningen in het najaar kunnen worden geput
En als zoodanig heeft Winterhulp Nederland dan
ook gaarne de gedachte aanvaard, dat die reserve
zou kunnen worden verstevigd met de baten van
de georganiseerde loterij, waarbij het Nederland-
sche publiek, zonder dat hierbij de boven om
schreven plicht naar voren treedt, in de gelegen
heid wordt gesteld, op aantrekkelijke wijze een
kansje op een prijs te wagen en als onderdeel
van het geheel mede te werken aan het totstand
komen van een regeling, waardoor de uitkeerin-
gen aan behoeftige landgenooten kunnen worden
bespoedigd. Naast bevordering van het sociale
doel van Winterhulp Nederland heeft deze loterij
derhalve vooral een practische beteekenis, welke
echter van zeer groot belang is voor het nood
lijdende deel der bevolking. Wie dit bedenkt, zal
gaarne een steentje bijdragen.
De prijs van een lot is zoo laag gesteld (vijf
tig cent), dat die voor niemand een beletsel be
hoeft te zijxi en velen zelfs in staat stelt, meer
dan één lot te koopen.
Men kan terecht bij tal van agenten, die met
den z.g. binnenhuisverkoop zijn belast, maar
daarnaast zu'len ook bij straatverkoop en in
openbare gelegenheden de loten worden aange
boden.
Een aantrekkelijkheid van deze loterij is
nog dat prijzen tot en met 10 direct door
de verkoopers worden uitbetaald, terwijl
slechts voor hoogere prijzen naar het hoofd
kantoor van Winterhulp Nederland. Hofweg
7. Den Haag wordt verwezen.
Bovendien penoudt de eigenaar van ieder lot
nog een kans op een premie van 5000. f 500 of
100 bij een trekking, welke na verkoop van alle
loten wordt gehouden
Zaterdagmiddag 17 Mei hali twee begint over
het geheele land de verkoop der loten.
Ongetwijfeld zullen t velen zich haasten een
prijsje te bemachtigen, of bij het trekken van
een niet zich troosten met de gedachte, dat de
twee kwartjes niet zijn weggegooid, maar ten
bate komen van een goed doel.
WASHINGTON, 16 April (SPT). Het bericht
van Associated Press uit Detroit, volgens het
welk het werk bij de „General Motors" zou zijn
neergelegd, wordt alhier in dien zin rechtgezet,
dat weliswaar de arbeiders van „General Mo
tors" het voornemen te kennen hebben gege
ven het werk neer te leggen, doch dat de
staking niet is doorgegaan.
De secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat
de hieronder genoemde bonnen gedurende het
daarop vermelde tijdvak recht geven op het
aangegeven rantsoen:
Bon „20" van de broodkaart 100 gram brood
per bon. Verbruiksperiode IS tot en met 24 Mei.
Kooptij d: 17 tot en met 28 Mei. Bon „8" van
de bloemkaart 50 gr. brood per bon. Verbruiks
periode 19 Mei t/m. 15 Juni Kooptijd: 17 Mei
tot en met 15 Juni.
Bon „20" van de broodkaart één rantsoen ge
bak per bon. Verbruiksperiode: 18 tot en met
24 Mei. Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei Bon
„8" van de bloemkaart een half rantsoen ge
bak per bon. Verbruiksperiode: 19 Mei tot en
met 15 Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en met 15
Juni. Eén rantsoen gebak :s: beschuit 75 gram,
biscuits en wafels 90 gram, speculaas 140 gram,
andere koekjes 200 gr., koek 160 gr., cake 300 gr.,
gevuld klein korstgebak (b.v amandelbroodjes')
400 gram, gevuld groot korstgebak (b.v. boter
letter) 500 gram, taart en gebakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of bloem ge
bakken producten, welke hierboven niet ge
noemd zijn, geldt, dat een rantsoen een noe-
veelheid omvat, waarin 70 gram meel of bloem
is verwerkt.
Bon „8" van de bloemkaart: 35 gram tarwe
bloem, tarwemeel, roggebloem, roggemeel of zelf
rijzend bakmeel per bon Verbruiksperiode:
19 Mei tot en met 15 Juni Kooptijd: 17 Mei
tot en met 15 Juni.
Bon „02" van de aardappeldistributiebon-
kaart: l'/2 kg. aardappelen per bon. Verbruiks
periode 19 tot en met 25 Mei. Kooptijd: 17 tot
en met 28 Mei.
Bon „17" van de melkkaart: X% liter melk
per bon. Verbruiksperiode: 19 tot en met 25 Mei.
Kooptijd: 17 tot en met 25 Mei.
Bon „96" van de „bonkaart algemeen": één
ei per bon. Verbruiksperiode: 19 tot en met
25 Mei. Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei.
Bon „32" van de „bonkaart algemeen": 250
gram rijst, rijstemeel, rijstebloem, rijstegries of
gruttenmeel per bon. Verbruiksperiode: 19 Mei
tot en met 15 Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en
met 15 Juni.
Bon „66" en „76" van de „bonkaart alge
meen": 100 gram kaas per bon Verbruiks
periode 19 Mei tot en met 15 Juni. Kooptijd:
17 Mei tot en met 15 Juni.
Bon „16" van de boterkaart en van de vet-
kaart: 250 gram boter per bon. Verbruiks
periode: 17 tot en met 25 Mei. Kooptijd: 17 tot
en met 28 Mei. Op bon „16" van de vetkaart
per 250 gram boter 15 cent reductie.
De secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij maakt het volgen
de bekend:
Ter aanvulling van het aardappelenrantsoen
wordt op bon „33" van de bonkaart algemeen
een extra rantsoen van 500 gram peulvruchten
beschikbaar gesteld.
De verbruiksperiode van dezen bon loopt van
Maandag 19 Mei tot en met Zondag 1 Juni.
Het koopen op dezen bon is geoorloofd van
Zaterdag 17 Mei tot en met Woensdag 4 Juni.
,.Na dezen oorlog zullen zich op nagenoeg
elk gebied van ons maatschappelijk leven
groote veranderingen voltrekken, daarvan
kunnen wij zeker zijn. Als wij Nederlanders
niets doen en met de handen in den schoot
blijven zitten wachten, komen deze veran
deringen er ongetwijfeld ook. Indien wij
echter zelf gezonde ideeën ontwikkelen en
naar voren brengen, met de mogelijkheid,
dat deze ook door anderen worden aan
vaard, dan hebben wü de grootste Kans om
zelf invloed uit te oefenen op ons toekomstig
lot b;j de nieuwe ordening van het oude
Europa."
Met deze woorden heeft prof. dr. G. A. S.
Snijder, een redacteur van de V.P.B. tijdens
een vraaggesprek een gedachtengang geschetst,
welke heeft geleid tot de oprichting van het
nieuwe Genootschap „Nederland en Europa"
onder zijn voorzitterschap.
Wij stellen ons dus ten doel, zoo vervolgde
professor Snijder de problemen, weike na het
sluiten van den vrede, bij de herordening van
ons werelddeel onder leiding van Duitscnland
aan de orde zullen komen, voor zoover deze Ne
derland betreffen, reeds thans te bestudeeren.
U acht het tijdstip voor deze werkzaam
heden thans nog niet te vroeg?
Zeker niet. Een volk. dat zelfs ondei oor
logsomstandigheden zoo weet te handelen be
wijst daarmede. dat het levenskrachtig is,
Duitschland is ons bijvoorbeeld met de her
ordening van Zuid Oost Europa al voorge
gaan. Daar is het inzicht, dat de oude orde van
ons continent feitelijk een chaos en een wan
orde was, al veel eerder doorgebroken Doch
ook elders heeft men reeds lang zeer goed ge
voeld, dat het zoo niet langer ging, dat er een
voudig iets gebeuren moest. Helaas bleek er
een oorlog voor noodig te zijn om deze wanor
de opzij te schuiven om met geweld plaats te
maken voor een nieuwe orde. Het doel van ons
genootschap is nu, de Nederlanders, die dit
inzien, tot samenwerking te brengen
Meent u, dat er voor dit streven op 't oogen
blik voldoende waardeering bestaat?
Ongetwijfeld voldoende om dit initiatief le
vensvatbaarheid te schenken. Dat bewijzen de
vele adhaesiebetuigingen. die wij reeds ontvan
gen hebben. Er zijn op het oogenblik op vele
plaatsen in onze maatschappij menschen, die
tot dit inzicht gekomen zijn. Het ontbreekt hun
echter aan contact met gelijkdenkenden. Wan
neer zij over hun ideeën spreken met nun om
geving, dan worden zij onder invloed van
de politiek afgeleid naar de kleine dingen en
meeningsverschillen. Door ons genootschap ko
men zij in de eerste plaats in aanraking met
anderen, die over dezelfde kwesties hebben na
gedacht als zij en daarbij tot ongeveer dezelf
de conclusies zijn gekomen. Bovendien spreken
zij in dezen kring met vakgenooten, die de op
lossing der problemen in dezelfde richting zoe
ken, wat het overzicht op het geheel weer zal
bevorderen.
Het genootschap probeert de vraagstuk
ken breed en zakelijk te bekijken, zonder de
verwarrende gevoelsmomenten, die op het
oogenblik velen op een dwaalspoor lelden,
zonder politieke kleur en zonder al de klei
ne politieke meeningsverschillen, die aan
de orde van den dag zijn. Dat er voor zulk
een streven waardeering bestaat, heb ik
o. a. ondervonden als voorzitter van den
Cultuurkring, toen mij gebleken is, dat ve
len gaarne nun krachten zouden aanwen
den, die echter niet op cultureel, doch op
ander gebied thuishooren.
Wij zullen over het geheele land een aantal
vaksecties instellen, onder deskundige leiding,
en zoo noodig zullen wij tot een nog fijnere
onderverdeeling overgaan. Er staat dan ook
reeds binnenkort een uitbreiding van bet te
genwoordige bestuur te wachten.
Op welke gebieden van de samenleving zaï
het genootschap werkzaam zijn?
Handel, industrie, wetenschap, kunst en
verkeer komen daar, voor zoover zij 't algemeen
belang betreffen, reeds oogenblikkelijk voor in
aanmerking. De uitbreiding der activiteit is na
tuurlijk welhaast onbeperkt en daarom is net
voorshands nagenoeg ondoenlijk, alle terreinen,
waar wij op den duur werk kunnen vinden, op
te noemen. Verder zullen wij natuurlijk ook
contact zoeken met alle groepen, wier streven
parallel met het onze loopt.
Hoe zullen de doelstellingen van het
genootschap worden gepropageerd?
Men moet goed begrijpen, dat het hier
geen vereeniging betreft, die tracht zoo
veel mogelijk leden te werven. Het gaat
niet om de grootte van het genootschap,
doch om zijn productiviteit.
Het bestuur noodigt sympathiseerenden, die
daarvoor in aanmerking komen, uit, lid te wor
den. Vanzelfsprekend stellen wij het zeer op
prijs, zooveel mogelijk adhaesie-betuigingen te
ontvangen, welke gezonden moeten worden aan
den secretaris van het genootschap, den heer
K. W. Boekholt. Naarderstraat 298 te Huizen
(N.H.). De resultaten van onze studies en on
derzoekingen zullen worden neergelegd in pu
blicaties, die op haar beurt ook weer voorlich
tend zuilen werken in ruimeren kring, buiten
het genootschap.
Langs dezen weg zullen wij moeten trachten,
het Nederlandsche volk los te maken uit de
thans heerschende inertie en slapheid, terwijl
het nog tijd tot handelen is. Alleen op die ma
nier zullen wij in staat zijn, zelf mede te wer
ken aan onze eigen toekomst. Daartoe is goede
deskundige voorlichting noodig, wai\t kennis
van zaken is nog altijd de zekerste wijze om
invloed te verkrijgen, wanneer het kwesties van
ordening en herordening betreft.
BERLIJN, 16 Mei. (D. N.B.) Vrij zwakke
Ekigelsche luchtstrijdkrachten zijn in den afge
loopen nacht naar Noord-West- en Noord-
Duitschland gevlogen. In eenige steden van
Noord-Duitschland werd een aantal bommen
geworpen, die echter, naar tot dusver kon wor
den nagegaan, nergens schade van beteekenis
hebben aangericht. Een Engelsche formatie pro
beerde de rijkshoofdstad aan te vallen. Het
krachtige luchtdoelgeschut verhinderde den te
genstander echter door het wolkendek heen te
breken, zoodat het slechts aan enkele Engelsche
vliegtuigen gelukte tot in de omgeving van Ber
lijn door te dringen. Ook deze vijandelijke ma
chines werden door den Duitschen afweer ge
noodzaakt snel om te keeren. Tot dusver is net
omlaagschieten van één Britsch vliegtuig gerap
porteerd.
WASHINGTON, 16 Mei. (D. K'. B.) President
Roosevelt heeft gisteren den Argentijnschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Ruiz Guinazu,
die vergezeld was van Cordell Huil ontvangen.
Hoofdredacteur:
H C. I. A. BARON VAN LAMSWEERDE, Bussum.
Gewestelijk verantwoordelijk redacteur;
W. G. A. M. VAN WILLIGE, Bloemendaal.
