Canea door Duitschers ingenomen
Bagdad roept weer militairen op
„Roosevelts rede
gaf geen nieuws"
Belangrijke stelling bij
Solloem veroverd
Britsche torpedojager
tot zinken gebracht
Verduistering
v
r
Defensiebespreking te
Manilla
De ondergang van de
„Bismarck''
De doodslag te Geulle
DE DAG ONTWAAKT
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Britsche tegenstand op
Kreta gebroken
De behandeling van Duitsche
parachutisten
JAPANSCH OORDEEL OVER
HIRAIDE'S REDE
Britten bouwen versterkte linie
in Transjordanië
Kosten van levensonderhoud
in verschillende landen
i
DONDERDAG 29 MEI 1941 - OCHTENDBLAD
BUR. VOOR RfDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5
TELEOON 21543 EN 21544 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) vooi
Haarlem 26 cent per week; per kwartaal
3.42. Bij onze Agenten 28V2 ct. per week,
per kwartaal 3.76y2.
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 23028
De prijs der advertentiën bedraagt 35 cents
per regel. Ingezonden Mededeelingen
60 ets. per regel. Bij contract sterk geredu
ceerde prijzen. Kleine annonces (Vraag-
en Aanbod-advertentiën) 13 regels
48 cents, iedere regel meer 16 cents.
Duitsch weermachtsbericht
Ital. weermachtsbericht
Britsche schepen gebombardeerd
AUSTRAHë ZORGT VOOR
NOODRANTSOEN
Srnetanin biedt Matsoeoka
een lunch aan
Bij bomaanvallen op eskader in
den Atlantischen Oceaan
Schending van Volkenrecht
AMERIKAANSCHE WAPENS
VOOR TSJOENGKING
Leveringen ter waarde van
100 millioen dollar
„Duidelijke en kalmeerende taal
over kracht der marine"
J'
Lais te Rome aangekomen
Bommen op Syrisch vliegveld
Olieléiding in Transjordanië
onder bewaking
Churchill beschrijft verloop
van den strijd
Syrië en Libanon „door den
vijand bezet gebied"
WATERSNOOD TEISTERT
ARGENTINIë
Sterke aardverschuiving
in Savoye
Het vriendschapsverdrag
TokioTeheran
Crediet ter versterkirfg van
Fransch West-Afrika
OORDEEL TE BERLIJN
Londen min of meer
teleurgesteld
Tokio niet verrast
„Roosevelt bedoelde geen
convooieering"
immm
Ons zelf en anderen
Dader tot vijf jaar tuchthuis
straf veroordeeld
De Britsche afweer tegen
luchtaanvallen
In Europa sterkste stijging
in Scandinavië
Winant reeds vertrokken
Darlan weer naar Parijs
NIEUWE HAARLEMSCHE MANT
BERLIJN, 28 Mei. (D. N.B.) Het opperbevel
Tan de weermacht maakt bekend:
Zooals reeds gisteren is medegedeeld, is het
slagschip „Bismarck" na zijn zegenrijk gevecht
bij IJsland op 26 Mei des avonds door een tor
pedotreffer van een vijandelijk vliegtuig onbe
stuurbaar geworden. Getrouw aan de laatste
radiografische mededeeling van den vlootvoogd,
admiraal Lütjens, is het slagschip met zijn com
mandant, kapitein ter zee Lindemann en zijn
dappere bemanning op 27 Mei des voormiddags
tegenover de zeer groote vijandelijke overmacht
bezweken en met wapperende vlag ondergegaan.
Op het eiland Kreta maken de operaties in
Pauwe samenwerking tusschen berg jagers, val
schermtroepen en uit de lucht gelande troepen
Sneden voortgang. Gisteren hebben Duitsche
bergtroepen, ondanks de moeilijke terreinge
steldheid, den taaien tegenstand van de Brit
sche strijdkrachten en benden opstandelingen
gebroken. Zij wierpen in dappere aanvallen den
Tijand uit zijn stellingen, namen de hoofdstad
Canea in en achtervolgden de verslagen vijan
delijke strijdkrachten ten zuiden van de Baai
Tan Soeda. j
Onder de talrijke gevangenen bevindt zich ook
de Grieksche marinecommandant van Kreta.
Formaties gevechts- en torpedovliegtuigen
hebben onophoudelijk in de gevechten op
den grond ingegrepen, vijandelijke troepen
concentraties uiteengeslagen, batterijen tot
zwijgen gebracht en den terugwijkenden vij
and zware verliezen toegebracht. Duikbom
menwerpers hebben de poging van de Brit
ten om zich over zee terug te trekken, ver
ijdeld. In de Baai van Soeda brachten zij
vier koopvaarders van 5400 b.r.t. in totaal
tot zinken en beschadigden twee andere
Vrachtbooten zwaar. Luchttransportforma
ties steunden den strijd op het eiland, door
Voortdurend nieuwe strijdkrachten aan te
voeren.
Ten Zuiden van Kreta dwongen Duitsche
gevechtsvliegtuigen een Britsche vlootformatie
tot den strijd, plaatsten bommen op een zwa-
ren kruiser en een torpedojager en schoten een
tankboot in brand.
In Noord-Afrika hebben Duitsch-Italiaan-
sche troepen den Halfajapas, ten Zuid-Oosten
van Solloem genomen. Zij maakten negen stuk
hen geschut, zeven gepantserde strijdwagens
Verscheidene andere pantservoertuigen en een
Broote hoeveelheid oorlogstuig buit. De vijand
'eed zware, bloedige verliezen en verloor een
aantal gevangenen. De eigen verliezen zijn ge-
T'ng. Torpedovliegtuigen bestreden troepen-
kampementen en concentraties van auto's in
"et gebied rondom Solloem.
Rondom Engeland hebben gevechtsvliegtui
gen in den afgeloopen nacht drie vrachtboo
ten van 17.000 brt. in totaal vernietigd en
e^h anderen koopvaarder zwaar getroffen. An-
ROME, 28 Mei. (Stefani). In zijn weermachts-
"evicht no. 357 maakt het Italiaansche opperbe-
ei het volgende bekend
a 1 den nacht van 28 Mei hebben onze forma
ts bommenwerpers de basis Malta bestookt.
Noord-Afrika hebben de Italiaansch-Duit-
tiirt strijdkrachten aan het front van Solloem
6t ens een succesvol optreden, dat hen in staat
0Veren> krijgsgevangenen gemaakt en negen
bonnen en zeven tanks buitgemaakt.
26 Mei overdag hebben Italiaansche en
«ch f°rmaties vliegtuigen talrijke Engel-
i c vlooteenheden op ongeveer honderd mij)
OnctoTI unn T~"\11 TTJ
e een belangrijke stelling op den vijand te
j ®etuigmoederschip, een kruiser, een torpedo-
atl8er en vier schepen werden getroffen. Op een
eren kruiser, die ook door bommen van
ar kaliber werd getroffen, constateerde men
bomb llevige ontploffing. Andere vliegtuigen
dp rdeerden voor anker liggende schepen in
haven Tobroek.
V Oost-Afrika werden overal de aanvallen
h öen vijand aan het front ten Noorden van
bet gebied van Galla en Sidamo afgeslagen. In
Vajj ®erengebied is kolonel Decicco roemvol ge-
gcbS aan het hoofd van zijn bataljons, het
Tj0]cj d Van Amhara heeft het garnizoen van
T/ordt it' ciat sinds eenigen tijd belegerd
hanrf °Pnteuw üien eisch tot overgave van de
o Bewezen.
Oosten van Deme gebombardeerd. Een
teeldtW YORK' 28 Mei- (D.N.B.). United Press
fiUf. ieUlt Canberra, dat de Australische regee
rder Ve.nsmi00elen ter waarde van 19,5 millioen
koopt ai "rantsoen voor geval van nood" op-
tot het kleinhandelaren zijn aangespoord
Oen, °Ps'aan van voorraden voor drie maan-
ateba^ari' 28 Moi- (D.N-B.). De Sovjet-Russische
»an den Smetanin, heeft vandaag ter eere
^teoeok minister van Buitenlandsche Zaken,
°°k Up a' een dejeuner aangeboden, waaraan
Vatl het ^1,nister van Oorlog, Togo, en de chef
^teamen Snenbureau der vegeering, Soezoeki,
°vjet-amh Japansche zijde verluidt, dat de
r heetf Saadeur minister Matsoeoka hier-
het p, Wlllen bedanken voor zijn pogingen
stanri UK:asch-Japansche neutraliteitsverdrag
nü te doen komen.
cere aanvallen van het luchtwapen richtten
zich op haven-installaties aan de Engelsche
Zuidwest- en Zuidkust, benevens aan de mon
ding van de Theems.
De vijand heeft in. den afgeloopen nacht
met zwakke strijdkrachten een gering aantal
brisant- en brandbommen uitsluitend op
woonwijken in West-Duitschland laten vallen,
voornamelijk op Keulen.
Onder de burgerbevolking waren er verliezen
aan dooden en gekwetsten.
De bemanning van een verkenningsvliegtuig,
luitenant Nemecek, Oberfeldwebel Schackers,
Feldwebel Hemmer en onderofficier Fahrenbach
heeft zich bij succesvolle, stoutmoedige vluchten
boven Engeland bijzonder onderscheiden.
BERLIJN, 28 Mei (D.N.B.). Vanochtend
hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen een
sterk Britsch eskader ten Westen van
Noord-Ierland aangevallen. Zij brachten
den vijand aanzienlijke verliezen toe. Door
bom treffers werd een torpedoboot jager tot
zinken gebracht. Een kruiser werd getrof
fen door een zware bom en verloor zeer aan
gevechtswaarde.
In het zeegebied rondom Kreta, hebben, naar
het D.N.B. verder verneemt, Duitsche gevechts
toestellen en duikbommenwerpers een vracht
schip en een patrouilleboot tot zinken gebracht.
BERLIJN, 28 Mei (D.N.B.) Omtrent de
gisteren ondernomen aanvallen op scheepsdoelen
ia het zeegebied rondom Kreta door Duitsche
gevechtsvliegtuigen wordt nog- gemeld, dat
ivier koopvaarders met een totalen inhoud van
13.500 ton tot zinken zijn gebracht. Een ander
koopvaardijschip van 4.000 ton is door bom-
voltreffers zoo zwaar beschadigd, dat aange
nomen kan worden, dat het verloren is gegaan.
Verder heeft het Duitsche luchtwapen succes
volle aanvallen ondernomen op kleinere een
heden van de Britsche koopvaardijvloot.
Ook hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen in
het oostelijk deel van de Middellandsche Zee
een Britsch convooi aangevallen en een tank
schip van 4.000 ton gebombardeerd. Het tank
schip bleef, door voltreffers zwaar beschadigd,
met sterke rookontwikkeling liggen.
BERLIJN, 28 Mei. (A.N.P.). Het opperbevel
der weermacht heeft kennis gekregen zoo is
hedenavond van militaire zijde aan vertegen
woordigers der pers medegedeeld van vele
gevallen van bijzonder ernstig in strijd met het
volkenrecht zijnde behandeling van Duitsche
valschermjagers op Kreta. Een officieel stand
punt te dien aanzien, zoo verklaarde men ver
der, zal spoedig gegeven worden. Nadere mede
deelingen kunnen thans nog niet worden ge
daan.
NEW. YORK, 28 Mei (D.N.B.). De re
geering van de Vereenigde Staten zal aan de
regeering te Tsjoengking oorlogsmaterieel
ter waarde van 100 millioen dollar leveren,
aldus meldt de New York Times uit
Tsjoengking. De eerste scheepsladingen zijn
reeds in China aangekomen. In dit bericht
wordt betoogd, dat deze leveranties vallen
onder de leen- en pachtwet.
TOKIO, 28 Mei (DN.B.). Het blad Tokio
Nitsji Nitsji schrijft over de radiotoespraak van
den leider der marine-persafdeeling van het
hoofdkwartier van den Tenno het volgende:
„De aan het Japansche volk gerichte radio
toespraak van kapitein Hiraide heeft niet al
leen de duidelijke en vastbesloten houding van
de Japansche marine tegenover de huidige cri
sisperiode getoond, doch heeft hiermede tevens
ondubbelzinnig de houding van het geheele Ja
pansche empire tot uitdrukking gebracht. Wat
heeft in een tijd, zoo vraagt het blad, waarin de
golven van den Stillen Oceaan dagelijks hooger
opslaan, duidelijker en kalmeerender kunnen
werken, dan de verzekering, dat Japans marine
in den geest van den grooten admiraal Togo
volledig gewapend is om aan iederen toestand
het hoofd te bieden? Te oordeelen naar de woor
den van Hiraide is het niet alleen zeer waar
schijnlijk, dat Japan in den geest van het drie-
mogendhedenverdrag aan den oorlog zal deel
nemen, doch dat het tevens gedwongen zal zijn
naar de wapens te grijpen om zich van den
economischen druk te bevrijden en het leven
van de natie te waarborgen. Dat een dergelijke
druk op Japan wordt uitgeoefend, is maar al
te duidelijk. Iedere Japanner voelt dezen druk.
De door Hiraide uiteengezette noodzakelijkheid
om het Amerikaansche en Engelsche economi
sche juk af te werpen vindt bij het Japansche
volk van ganscher harte ondersteuning. Enge
land stort na een eeuwenlang luxueus leven
thans ineen en Amerika geloof naar het schijnt
zijn plaats te kunnen innemen, wanneer het
de nieuwe ordening van de wereld verhindert.
Doch de Amerikaansche oorlogsophitsers moeten
niet gelooven dat de dingen zoo eenvoudig zijn,
maar moeten het zich helder voor oogen stel
len, dat hun tot oorlog ophitsende houding op
zekeren dag hun eigen welzijn in gevaar zou
kunnen brengen."
Zonsondergang 29Mei 21.49
Zonsopgang 30 Mei 5.25
Maanopkomst 8.25 ondergang 0.11
NEW YORK, 28 Mei. (D.N.B.). Volgens Ame
rikaansche berichten uit Manilla hebben giste
ren de hooge commissaris van de Philip-
pijnen, Sayre, president Quezon en de comman
dant van de strijdkrachten op de Philippijnen,
generaal-majoor Gruntert, defensie-vraagstuk
ken besproken. Sayre heeft den president de
spoedige goedkeuring van een defensietoeslag van
100 millioen door het Amerikaansche Congres
toegezegd.
Naar S.P.T. uit Washington bericht, heeft
Joseph Coates, lid van het Nieuw-Zeelandsche
oorlogskabinet, gisteren tegenover Amerikaan
sche journalisten verklaard, dat voor het geval
een conflict in den Pacific zou uitbreken, het
voornemen bestaat om de militaire steunpunten
va.n Nieuw-Zeeland aan de Vereenigde Staten
ter beschikking te stellen.
ROME, 28 Mei (D.N.B.). Schout-bij -nacht
Lais, tot dusverre Italiaansch marine-attaché
te Washington, is te Rome aangekomen.
DAMASCUS, 28 Mei. (D. N. B.) Alle
reserve-officieren en -onderofficieren van
Irak zijn tegen morgen opgeroepen, naar
uit Bagdad verluidt.
OFI meldt uit Beiroet, dat Iraksehe vlieg
tuigen Maandag boven Amman en andere ste
den van Transjordanic pamfletten hebben
neergeworpen, waarin tot gemeenscbappelijken
strijd tegen den vijand van de Arabische we
reld wordt aangespoord.
Verder wordt bericht, dat in Transjor
danië een versterkte linie van Amman tot
de Syrische grens wordt gebouwd. De En
gelsche autoriteiten hebben hiervoor tal
rijke arbeiders aan het werk gezet.
Eveneens uit Beiroet komt het bericht, dat
de Engelsche majoor Glubb in het hospitaai
van Amman bezweken is aan kwetsuren, die
hij opgelöopen heeft in een gevecht met Irak
sehe strijdkrachten bij Roetba. Glubb stond
in Arabische kringen bekend onder den naam
van Aboe-Sjeik.
Vanochtend is het vliegveld Nerab bij
Aleppo door een Britsch vliegtuig met bom
men bestookt, zoo meldt het agentschap
OFI uit Beiroet. De aanvaller werd door
Fransche jagers gedwongen te dalen. De
inzittenden kwamen om.
Naar eveneens uit Beiroet wordt gemeld
heeft een delegatie van Bedoeinensjciks uit
Zuid Syrië aan de bevoegde Fransche bestuurs
ambtenaren verklaard, dat zij bereid zijn voor
de verdediging van Syrië en Irak te strijden.
S. P. T. bericht uit Beiroet dat in Trans-
LONDEN, 28 Mei (S.P.T.)In het Lager
huis heeft Churchill heden een gedetail
leerd overzicht gegeven van den zeeslag,
waarby de Hood en later de Bismarck ten
onder zijn gegaan.
Naar hij zeide hadden verleden week Britsche
kustwachtvliegtuigen gerapporteerd, dat de
Bismarck zich in Noorsche wateren bevond en
dat het slagschip Bergen had verlaten. De Brit
sche admiraliteit gaf aan de kruisers Norfolk
en Suffolk opdracht, den Duitschen bodem op
te sporen. Daar verondersteld werd, dat de
Bismarck naar het Westen op weg was, zetten
beide kruisers koers naar het Noordwesten, in
de richting van Groenland. Tijdens den nacht
van Vrijdag op Zaterdag schaduwden de beide
kruisers het Duitsche slagschip in de Straat van
Denemarken, tusschen Groenland en IJsland.
De twee Engelsche kruisers gaven toen bij be
nadering de positie van de Bismarck op aan
het eskader, waarvan de Hood het vlaggeschip
was. Zaterdagmargen kregen de Hood en de
Prince of Wales contact tnet de Bismarck. Het
zicht was zeer slecht. Regen, afgewisseld met
hagel en sneeuwbuien, bemoeilijkten de opera
ties. Soms kon men niet verder dan een mijl
zien. Op 6 mijl afstand werd het vuur geopend.
De Bismarck werd getroffen, evenals de Prince
of Wales. Een voltreffer van de Bismarck kwam
in de munitiekamer van de Hood terecht en
het schip zonk binnen korten tijd. De Prince
of Wales verloor spoedig daarop, 350 mijl
Z.Z.O. van Groenland, het contact met het
Duitsche schip.
Inmiddels was de geheele Home Fleet gealar
meerd, met de bedoeling, de Bismarck, het
kostte wat het wil, den terugtocht af te snijden.
Vliegtuigen van het vliegtuigmoederschip Vic
torious stegen op en patrouilleerden boven een
uitgestrekt gebied, doch ook zij hadden met
slecht weer te kampen en keerden onverrichter-
zake terug.
Zaterdagavond kreeg de Prince of Wales ech
ter weer contact met de Bismarck. Eenige sal
vo's werden afgevuurd, waarop de Bismarck
antwoordde. Zondagochtend was het contact
weer verbroken.
Inmiddels stoomde het Britsche slagschip
King George V uit Noordelijke richting op, ter
wijl de Renown uit Gibraltar kwam opzetten.
De slagkruisers Rodney en Ramillies, die een
convooi op den Atlantischen Oceaan begeleid
den, zetten eveneens koers naar de plaats, waar
men dacht, de Bismarck te zullen aantreffen.
Van het vliegtuigmoederschip, Ark Royal stegen
vliegtuigen op en kregen het Duitsche slagschip
in zicht. Op tamelijk grooten afstand werden
eenige torpedo's afgeschoten, waarvan er twee
doel troffen. De Bismarck maakte toen twee
cirkels, hetgeen deed vermoeden, dat er een
defect aan de stuurinrichting was ontstaan. Het
.«.chip minderde ook vaart.
De kruiser Sheffield en de torpedojagers Zule,
Maori en Cossack kwamen toen opdagen. De
Maori en de Cossack vuurden torpedo's af, die
de Bismarck troffen.
„Ofschoon volledige inlichtingen over het
geen toen gebeurde nog niet waren binnen
gekomen", zeide Churchill voorts, „kan ik
nog mededeelen, dat de kruiser Dorsetshire
het bevel kreeg de Bismarck tot zinken te
brengen. Dit heeft zij dan ook met tor
pedo's gedaan,'"
jordanië heden Australische en Nieuw-Zee
landsche troepen zijn aangekomen. Deze
hebben de wacht betrokken bij de pomp
stations der olieleiding.
Volgens te Rome uit Beiroet ontvangen be
richten heeft een groep Arabische opstande
lingen talrijke daden van sabotage gepleegd in
Engelsche legerplaatsen bij Tersghiva in Noord-
Palestina. Ook hebben deze opstandelingen
brand gesticht in eenige petroleumopslagplaat-
sen. De Engelschen hebben den dorpsbewoners
drie dagen tijd gegeven om de daders uit te
leveren. Indien dat niet geschiedt, zal het dorp
ontruimd en verwoest worden. Ook bij Samkh
moeten Engelsche petroleumopslagplaatsen in
brand gestoken zijn-
Naar S.P.T. uit Londen meldt, deelen het
ministerie van Handel en dat van Economische
Oorlogvoering mede, dat Syrië en de Libanon
in het vervolg zullen worden beschouwd als ge
bieden, die door den vijand bezet zijn. Inge
volge de bepalingen van de wet inzake den
handel met vijandelijke mogendheden is het
verboden handels- of andere relaties met Syrië
en met den Libanon aan te knoopen. Voor het
goederenverkeer met Syrië en den Libanon gel
den volgens dfe verklaring van het ministerie
van Economische Oorlogvoering de contra
bande-bepalingen.
BUENOS AIRES, 28 Mei (S.P.T.). Door den
aanhoudenden regenval der laatste weken wordt
geheel Argentinië thans door een grooten wa
tersnood geteisterd. De Rio Salado is buiten
haar oevers getreden en heeft een groot deel
van de stad Santa Fé onder water gezet. In de
hoofdstraten staat het water meer dan ander-
halven meter hoog. Reeds thans zijn duizenden
woningen ontruimd. Ook langs de oevers van
de Rio Parana hebben de bewoners hun huizen
moeten verlaten. De Rio de Uruaguay in de
provincie Entre Rios is door een dijk geslagen
en bedreigt thans verscheidene steden. Duizen
den gezinnen hebben in allerijl hun woningen
moeten verlaten. Zeer veel vee, dat door de
watermassa ingesloten werd, is omgekomen.
VICHY, 28 Mei. (S.P.T.) .- In de nabijheid van
Baurgé, in de alpen van Savoye, heeft een ge
weldige aardschok plaats gehad- Groote aard-
massa's kwamen met daverend geweld langs de
berghellingen naar beneden schuiven, alles op
haar weg meesleurend en vernielend. Vele vee
stallen en eenige woningen zijn verwoest. Op
verscheidene plaatsen ontstonden scheuren in
den grond, die meer dan een kilometer lanig
waren. Daar deze streek slechts zeer dun be
volkt is, zijn gelukkig geen slachtoffers te be
treuren.
TOKIO, 28 Mei. (Domei). Te Teheran zijn
gisteren de ratificatie-oorkonden op het vriend
schapsverdrag tusschen Japan en Iran uitge
wisseld.
VICHY, 28 Mei. (D.N.B.). De Fransche regee
ring heeft 3.25 milliard francs ter beschikking
gesteld voor de economische en militaire ver
sterking van Fransch West-Afrika. In deze som
zijn o.m. opgenomen 700 millioen francs voor de
uitbreiding van de havens en rivieren, 1600 mil
lioen voor de irrigatie-installaties van den Niger
en 350 millioen voor de opvoering der agrarische
en industrieele productie,
BERLIJN. 28 Mei. (D.N.B.). De rede van
Roosevelt heeft te Berlijn in geen enkel op
zicht verrassing gewekt. Roosevelt is niet
afgestapt van zijn bekend betoog, dat
Duitschland een streven naar de wereld
heerschappij in de schoenen schuift, ondanks
de tegengestelde houding van dit land en de
ondubbelzinnige verklaringen van zijn lei
dende figuren. Ook in de Wilhelmstrasse
wees men er in het algemeen op, dat de rede
niets nieuws gebracht heeft.
Volgens het A.N.P. verklaarde men van
welingelichte zijde te Berlijn, het als symp
tomatisch te beschouwen, dat Roosevelt in
zijn rede trachtte zijn gehoor voor de ar
gumentatie der bedreiging van het Weste
lijk Halfrond te versterken. Of het juist is,
bij de Zuid-Amerikaansche staten juist op
dit punt van de Roosevelt-rede instemming
te veronderstellen, laat men in deze krin
gen daar. Men noemde de vele woorden, die
de president over de bedreiging van het
Westelijk Halfrond uitsprak, onhoudbare
veronderstellingen ten aanzien van Duitsch
land en vooral vond men ze niet fair. Aan
gezien Roosevelt in zijn uiteenzettingen
weinig concreet heeft gesproken, zoo ver
klaarde men verder, is een reactie op zijn
zeer in het vage gehouden bedoelingen van
den kant van de Wilhelmstrasse niet mo
gelijk.
Wat het bekende standpunt van Duitsch
land betreft, verwees men nogmaals naar de
rede van den Fiihrer en naar het interview
met groot-admiraal Rader.
Een eigen correspondentie van het Stockholm-
sche orgaan Aftonbladet uit Londen doet een
zekere teleurstelling over de rede van Roosevelt
blijken. Men heeft te Londen zoo sterk verlangd
naar deelneming van de Vereenigde Staten aan
den oorlog, dat de rede aan dermate hoog ge
spannen verwachtingen geen voldoening kon
schenken. In officieele kringen was het stand
punt volgens het blad vanmorgen „tastend",
d.w.z. onzeker.
United Press meldt uit Londen, dat Britsche
officieele kringen vooreerst weigeren een com
mentaar te geven op de redevoering van Roo
sevelt met het motief, dat zij deze nog niet
grondig hebben bestudeerd. Niet-officieel heeft
men uitdrukking gegeven aan zijn teleurstelling
over de redevoering. Roosevelt heeft Engelands
nood nauwkeuriger uiteengezet dan ooit een
Britsche regeeringsvertegenwoordiger heeft ge
daan, maar niet even duidelijk het middel aan
gegeven hoe de Vereenigde Staten dit kunnen
verhelpen.
Naar het D.N.B. verder meldt, hebben ver
schillende Amerikaansche afgevaardigden
en senatoren reeds commentaar geleverd op
de rede van Roosevelt. De voorzitter van de
commissie voor de buitenlandsche politiek
van het huis van afgevaardigden, Bloom,
heeft gezegd, dat Roosevelt in overeenstem
ming met de neutraliteitswet gehandeld
heeft, toen hij de vrijheid der zee procla
meerde.
De republikeinsche afgevaardigde Tinkham
daarentegen was van meening, dat Roosevelt
klaarblijkelijk heeft ingezien, hoe het volk van
Amerika in zijn geheel tegen een deelneming
aan den oorlog is. Uiterst verontrustend zijn de
uitlatingen van Roosevelt, die op een bezetting
van de Azoren, de Kaapverdische eilanden en
Dakar duidden. De republikein Fish verklaarde,
dat Roosevelt van plan was de oorlogshysterie
te vergrooten en den wensch van tachtig procent
van het Amerikaansche volk om uit den oorlog
te blijven te negeeren. De woordvoerder van het
Huis van Afgevaardigden, Raybum, noemde de
rede krachtig en duidelijk en bemoedigend voor
alle democratieën, terwijl de republikein Maas,
die lid is van de marine-commissie van het Huis
van Afgevaardigden, de rede als een verklaring
van een oorlogspolitiek beschouwde.
Naar het D.N.B. voorts bericht spreekt uit de
eerste reactie in politieke kringen te Tokio op
de rede van Roosevelt geenerlei verrassing. Men
krijgt den indruk, dat in de houding van Ame
rika, resp. in de kringen van persoonlijkheden
rondom Roosevelt, tegenover den Europeeschen
oorlog feitelijk nauwelijks iets is veranderd.
Geconstateerd wordt, dat de rede o.a. een ver
sterkte poging behelst om de Amerikaansche
openbare meening, welker opvatting, zooals be
kend, zeer verdeeld is, in den geest van de door
Roosevelt beoogde deelneming aan den oorlog te
beïnvloeden.
Volgens een United Press-bericht uit
Tsjoengking hebben kringen aldaar uit
drukking gegeven aan hun teleurstelling
over de rede van Roosevelt, aangezien de
president geen nauwkeuriger bijzonderheden
heeft gegeven over een Amerikaansche hulp
in verband met China.
S.P.T. bericht uit Washington, dat de secre
taris van het Witte Huis, Early, hedenmorgen
op een vraag van een der journalisten, wat pre
sident Roosevelt in zijn rede bedoelde met de
uitlating „wij zullen alle mogelijke maatregelen
nemen om de leveranties naar Engeland moge
lijk te maken", heeft geantwoord: „De presi
dent heeft hiermede niet de convooieering van
handelsvaartuigen door Amerikaansche oorlogs
schepen bedoeld. President Roosevelt heeft hier
bij waarschijnlijk aan een meer effectieve con
trole van den patrouilledienst in den Atlanti
schen Oceaan gedacht."
In ons allen huist een zekere bedil
zucht. We willen vaderen en moede
ren over velen. We passen o zoo gaar
ne opamderen. Precies weten we
wat A niet goed deed en wat aan B
ontbreekt. Nauwkeurig kunnen we
aangeven waarin C zich te beteren
heeft en waarin D faalde. We zien
scherp en ver rondom ons en bemer
ken nauwkeurig de fouten van
anderen. Het is voor velen onzer een
hobby anderen te bedillen. Let wel;
anderen! Op ons zelf letten we min
der. Zoodra de bedilzucht ons zelf zou
raken staakt dit vermogen. We heb
ben het erg druk met de onvolkomen
heden van vrienden en kennissen,
van familieleden en ver-afstaanden,
maar voor ons zelf maken we ons
niet druk. Wee dengeen zelfs die ons
op onze fouten opmerkzaam zou ma
ken.
Voor heden zij daarom de'conclusie:
laten wij ons eens wat meer met ons
zelf en wat minder met anderen be
moeien.
Vijf jaar tuchthuisstraf, vijf jaar verlies
van burgerrechten en na beëindiging van
dezen straftijd opneming in een bijzondere
inrichting, luidde het vonnis, dat het Duit
sche Obergericht Woensdag conform den
eisch van den Oberstaatsanwait uitsprak
tegen den 24-jarigen los-werkman J. M. S.
te Stein in Limburg, die op 17 Juni 1940 te
Geulle met zes revolverschoten een einde
heeft gemaakt aan het leven van zijn
nicht
LONDEN, 28 Mei. (S.P.T.). de News Chronicle
meldt, dat het Britsche ministerie van Lucht
vaart besloten heeft in de toekomst geen bijzon
derheden meer bekend te maken over de me
thode waarmede men de nachtelijke aanvallen
bestrijdt.
„Het is niet verstandig," aldus het blad, „om
den vijand te doen weten, of zijn vliegtuigen
door afweergeschut, kabelversperringen, nacht
jagers of misschien „andere middelen" onscha
delijk zijn gemaakt."
BERLIJN, 28 Mei (Europa Press) Sedert
het begin van 1941 zijn in bijna alle landen de
kosten van levensonderhoud gestegen. Voor
zoover men den toestand kan overzien, is deze
stijging volgens een artikel in „Wirtschaft
und Statistik" het sterkst in de Noordelijke lan
den. Op de eerste plaats staat Zweden, in welk
land de kosten van levensonderhoud sedert het
begin van 1941 met 7.4 pCt. stegen. Ook in Fin
land leidde prijsstijgingen over bijna de ge
heele linie tot een verhooging van den index
met 6.1 pCt. In Noorwegen steeg de index voor
de kosten van levensonderhoud in het eerste
kwartaal van 1941 met 3.4 pCt. In het voorma
lige Joego-Slavië bedroeg deze stijging 3.9 pCt.
De met 2.5 pCt. gestegen kosten van levens
onderhoud in Roemenië zijn een gevolg van de
prijsstijgingen voor levensmiddelen en kleeding.
In Hongarije leidden prijsstijgingen voor klee
ding, brandstoffen en verlichting tot een index
stijging van 1.3 pCt. Volgens den Bulgaarschen
index, die slechts voor Januari 1941 bekend is,
veroorzaakten prijs verhoogingen voor brandstof
fen, verlichting en levensmiddelen, bij stabiele
prijzen voor andere goederen, een indexstijging
van 0.2 pCt. In Slowakije stegen de prijzen voor
levensmiddelen tot Februari met gemiddeld
0.8 pCt.
Van de overige landen van het Europeesche
vasteland zijn, behalve voor het Duitsche Rijk,
slechts de cijfers voor Zwitserland bekend, vol
gens welke de kosten van levensonderhoud in
dat land van December tot Maart met 2.4 pCt.
gestegen zijn.
In Groot-Brittannië zijn de kosten van le
vensonderhoud in het eerste kwartaal van 1941
volgens de officieele cijfers met 1 pCt. gestegen.
De betrekkelijk geringe stijging in de laatste
maanden moet voor een zeer groot deel worden
toegeschreven aan de lagere prijzen voor levens
middelen als gevolg van staatssubsidies.
Ten aanzien van de ontwikkeling van de kos
ten van levensonderhoud buiten Europa zijn ce
beschikbare gegevens over het eerste kwartaal
van 1941 nog zoo onvolledig, dat hier slechts
een algemeene tendens kan worden aangegeven.
Over het algemeen schijnen de kosten van le
vensonderhoud nog al stabiel te zijn. Van Dec.
tot Februari zijn in Canada zoowel de levens-
middelenprijzen als de totale kosten van le
vensonderhoud ongewijzigd gebleven. De levens-
middelenprijzen stegen in de Vereenigde Staten
in het zelfde tijdvak met 0.6 pCt.
In Azië leidde in Januari een verlaging van
de levensmiddelenprijzen in Japan tot een lichte
daling van den index en wel met 0.6 pCt. Alleen
in China wordt het leven steeds duurder. In
Januari stegen de prijzen der levensmiddelen
met 7.1 pCt. en de totale kosten van levenson
derhoud met 5.7 pCt.
BERLIJN, 28 Mei. (D.N.B.). De Amerikaan
sche ambassadeur te Londen, Winant is, naar de
Engelsche berichtendienst meldt, reeds naar de
Vereenigde Staten vertrokken, waar hy met
Roosevelt, minister Huil en andere persoonlijk
heden besprekingen zal voeren.
VICHY, 28 Mei. (S.P.T.). Admiraal Darlan is
Dinsdag weer naaij Parijs vertrokken, waar de
minister van Financiën reeds in den loop van
dien dag is aangekomen. De minister van Land
bouw, Cariot, vertoeft sedert het begin van deze
week eveneens in Parijs.
Hoofdredacteur:
H. C. 3. A. BARON VAN LAMSWEERDE, Bussum.
Gewestelijk verantwoordelijk redacteurs
W. G. A. M. VAN WILLIGE, Bloemendaal,
