OVER HAARLEM EN HAARLEMMERS
HALF OM
FRANKEN
LAATSTE NIEUWS
Darlan hekelt Engelands politiek
jegens Frankrijk
DIRECT VAN FABRIEK
Sculpture in het Frans
Hals museum
W. HOLTHUIZEN
A. J. CHRISTIAANSE
Nieuwe Britsche aanval
op Sfax
ZONDAG 1 JUNI 1941
De Groote Markt
Londen wil Frankrijks
macht ter zee ver
nietigen
Vischafslag Scheveningen
STADSNIEUWS
God van den vrede
99
99
van
Voor achttien cent zóó'n lekkernij!
Tracteer U zelf en de Uwen er bij!
Stedebouwkundig aspect
Beeldhouwers uit Kennemerland
exposeeren
Volkstuintjes en voedsel
voorziening
Ontwerp legger der wegen
HAARLEM
Wl LHELM I NASTRAAT 37
TELEF. 17644
TREKJES
Zuinigheid
UIT DE HOOFDSTAD
EINDEXAMEN TOONEEL-
SCHOOI,
Drie dames en vier heeren geslaagd
Ned.
Akademie van Weten
schappen
Voetganger door een auto
aangereden
r
Pracht-sorteering zware Eng., Gothische en Mahonie
Huiskamers - Eng., Cretonne en Moderne Bankstellen
Slaapkamers vana f f 275.-
Salon-, Kloostertafels en Halkisten
Meubeltoonkamers
Westerhoutpark 8 b. d. Wagenweg, Tel. 18840, Haarlem
GEEN VERGINNINC
HAARLEMS
MATRASSENHl TS
BESCHEIDEN MIDDELEN
De Notre Dame de Chalet door
Britsche duikboot tot zinken
gebracht
Samenwerking met Duitsch
land noodzakelijk
Voor den Haarlemmer beteekent de Groote
"farkt het centrum en den polsslag van het
Semeentelijke openbare leven. Als hij op dsgen
an algemeene vreugde of in tijden van strob
el'18 de straat op gaat om te zien of er wat
►aan de hand" is, dan richt hij zijn schreden
t ereerst naar de Groote Markt. Immers, op
kochten, feesten en huldigingen bereiken hun
oogtepunt op de Groote Markt, maar ook bei
tels en oproermakers weten, zelfs zonder
'spraak, dat zij elkaar daar kunnen ontmoe
st- En zoo heeft de Haarlemsche politie er
~an ook in de laatste vijf en twintig jaar
"hhstens even dikwijls rake klappen moeten
'Weelen als zij er aubades, serenades en
cfilé's heeft opgeluisterd. In andere steden
'Ih de Markt, de Groote Markt of de Markt-
Paa-ts, nadat zij in den modernen tijd haar
cteekenis voor het economisch leven hadden
crloren, ook uit het centrum van het maat-
chappeiijk Verkeer verbannen en liggen zij
Og slechts in een uithoek van de plaats, in
Jparlem bleef de Groote Markt wat zij altijd
„as: de kern van de stadsuitbreiding en een
Plek vol vertier en activiteit.
2ij is door het in vroeger jaren ondeskundig
*ti
soms vandalistisch moderniseeren van de
^Wste gebouwen niet zoo fraai en karakte-
'stiek als de Markt in Brussel, Parijs of Ant-
"Scpen, maar zij is niettemin Vol stemming.
det Raadhuis, de Groote Kerk, de Vleeschhal
11 het standbeeld van Laurens Coster blijken
,°kloende te zijn om stadgenoot en vreemde-
hg de gedachte te suggereeren aan een le-
chde, welvarende, door en door Hollandsche
ad met een magnifiek verleden en een bur-
«rÜ. die haar cultuur en haar groote man-
eri Weet te eeren. De vreemdeling, die uit de
'chting van het station komend, de Bartel-
f^isstraat uitwandelt, kijkt verrast het ruime
op, dat hij daar niet verwacht had. Op
feu
achtergrond het machtig silhouet van de
C"
r°ote Kerk, geflankeerd door de speelsche
°htouren van de Vleeschhal, dat pronkstuk
ari typisch Nederlandschen Renaissance-stijl
1 over de drukkerij van Enschedé heen in
verre verschiet den oostelijken hemel,
''aartegen rustig de rijzige figuur van Laurens
j-°ster afsteekt. Achter zich veelt hij een
.°°rnaam en bezienswaardig gebouw en wan-
°er hij zich naar het midden van het plein
cceft begeven om dat beter te kunnen zien,
^'herkt hij hoe fraai het antieke Raadhuis de
®eheele westzijde van het betrekkelijk ruime
{faariemsche campo afsluit. De letters boven den
j°°fdingang (Senatus) P(opulus) Q(ue) H(ar-
,ernensis) (De Senaat en het Volk van Haar-
geven hem zooal geen indruk van de ori-
^•ialiteit, dan toch wel van de zelfbewustheid
,er Haarlemsche gemeenschap en wanneer hij,
'ch wendend naar den kant van de Smede-
7raat, het geboortehuis van Coster heeft ont-
ekt en in den gevelsteen van het gebouwtje
"a*st het Rembrandttheater (den zetel van
e Vereeniging Haarlem en daarvóór de roem-
hcht.e Hoofdwacht van Haarlem) de volgende
Scriptie heeft gelezen:
..Wanneer de Graef hier op het Sant
i,Syn Princen woning had geplant,
.Ho was dit loflick oudt gesticht
..Tot Haerlems Raedthuys opgericht",
aaruit blijkt, dat eertijds de graven van Hol-
?öd in het tegenwoordige raadhuis hof hielden
j, het raadhuis toen om den hoek Van de
JPedestraat was, dan staat de vroegere en
'loderne geschiedenis van de Spaarnestad hem
°tseling helder voor den geest.
ziet op het Sant het volk den graaf, die
'ch /met zijn ridders naar zijn paleis begeeft,
ferbiedig groeten; hij denkt aan de tournooien
'andjuweelen, welke op de Markt zijn gehou-
lj6ri> aan het moedig verzet der Haarlemmers
A het Spaansche Beleg en a-an de executies,
a na het beleg op de Markt plaats hadden,
A!l de nationale feesten, welke op de Markt
J.v'ei'd zijn, aan de openbare bestraffingen van
'sdadigers. welke in vroeger eeuwen op het
"avot boven den kleinen ingang van het stad-
's plaats hadden.
v ^isschien herinnert hij zich ook een mooi
c^rhaai van v. d. Horst, getiteld „Deus Pacifi-
A'waarin verhaald wordt hoe tijdens de Hoek-
u8e en Kabeljauwsche twisten de op elkaar
rekkende partijen uit Damstraat, Jansstraat
^Ihtraat kwamen opzetten en zich aan
^szijden van de Gr. Markt in slagorde op-
A den. Juist op dat moment klingelde er een
ette, dat de komst aankondigde van Ons
j, Cr. Die door 'n priester naar 'n zieke in de
ïq^'hgstraat gedragen werd. Uit de Smedestraat
t^reed de kleine stoet van koorknaap en pries-
in witte superpli dwars over de Groote
tus chen de vechtlustige slagers, metse-
befs. Wevers, smeden, timmerlieden en anderen
vergaten hun veete en volgden den God
den Vrede, Deus Pacificus.
gezellig zitje levert Brinkmann, het voor-
Gathste koffiehuis- en restaurantbedrijf op de
(e^°te Markt en bovendien een in geheel Ne-
^^hd bekende drukke vergadergelegenheid.
k^n er soms overvol zijn en men ziet er van
t te''ras 0f Uit de voorzalen de Haarlemmers in
O,,, handel en in hun handel. Gewoonlijk wor-
ti0a de Haarlemmers stijf en terughoudend ge
tij.1^0 en nu is 't waar, dat zij in café's en op
niet zoo luidruchtig zijn als de zuider-
maar daarom zijn zij niet minder spraak-
V, ^e8enover menschen, die zij kennen er
Ci don zij van een leuke mop. Natuurlijk noo
O. 7Ü wi.4. Jam Anvftnv. hoctpn 11 it. T/l
in en zie daar hoe heerlijk daar de oude St.
Eavo opdoemt! Wat een prachtzicht heeft men
ook op die kerk in de Jansstraat en in de Dam
straat, in de Warmoesstraat en zelfs in de
Groote Houtstraat, waar de Spekstraat wei
speciaal schijnt uitgespaard te zijn om er een
blik op het voorfront van de Groote Kerk te
geven. De stratenaanleg bij de nieuwe kathe
draal aan de Leidschevaart is heel wat minder
gced geslaagd.
Het aspect van de Groote Markt wijzigt zich
voortdurend. Zij blijft op de hoogde van haar
tijd. Eerst was het Sant een zandige vlakte,
onbestraat, maar reeds moderner dan andere
Haarlemsche straten, omdat de vlakte vast was
aangestampt. De eerste keien in Haarlem lagen
vóór het stadhuis; ook de eerste klinkerbe
strating. Het asfalt bleef wat langer uit, doch
dat vond zijn oorzaak in het nemen van proe
ven, omdat men de Groote Markt het aller
beste van het nieuwe wilde geven. De eerste
paardentram liep over de Groote Markt; de
electrische en de autobussen volgden en voor
het zeer moderne particuliere autoverkeer is
een parkeerterrein ingericht.
De Groote Markt leeft en wie haar geschie
denis schrijft, schrijft de geschiedenis van Haar
lem en van de Haarlemmers.
"mar daarom zijn zai uiuiuci
b0 1 tegenover menschen, die zij kennen en
üu ea zij van een leuke mop. Natuurlijk noo-
niet ^en ecrsten den besten uit tot
Dcjj borrelvisite bij hen thuis, maar dat doet
to., erh Belg, een Franschman of een Limbur-
4tra diet- Doordat de Haarlemmer minder op
bLat of liever buitenshuis leeft dan bijvoor-
losf,C6611 Franschman of een Italiaan, is zijn
en vrijmoedigheid van optreden minder
tooj. doch bij nadere kennismaking weet hij
fauw een prettige en blijvende vriendschap
,va e knoopen. Wel zijn er ontzaglijk veel
bio,, in Haarlem en bemoeit de Haarlem-
b,ot 611 vooral de Haarlemsche zich niet graag
t*:r ®en kennis, die vijftig of honderd gulden
Zotf. aand minder inkomen heeft. Maar deze
Z<ioy ^esteldheid, waardoor men zichzelf dikwijls
bbtzZ. °fl*ecbte vriendschap en hartelijkheid
'vpee° en anderen noodeloos pijn doet, is niet
veoi prend Haarlemsch, doch vindt men in nog
rger mate op het platteland.
'aty?pjebouwkundig is de Groote Markt prachtig
''rate' Men lette er eens op hoe bijna alle
W 3° de binnenstad als vanzelf naar de
lsli°risstMarkt le'den. Te beginnen bij de Bar-
b6'h J'aat '°open op het Haarlemsche Hoofd-
gilnes> de Smedestraat, de Jansstraat, de
llraat r, raat' de Damstraat, de Lange Veer-
''r- tC(Lj Warmoesstraat, de Groote Houtstraat,
*lhiten pgstraat en de zijlstraat. Dat zijn tien
'ttaataf<.fn hoe Prachtig zijn die doorkijkjes en
U^j VPMUltingen naar de Groote Markt!
i?*1 onv„ lgdcn hierboven reeds de aandacht op
Onder auspiciën van het Nederlandsch
Kunstverbond afdeeling Haarlem, wordt
momenteel in het Frans Hals Museum een
expositie gehouden van sculpture door
beeldhouwers uit Kennemerland. Gistermid
dag had om drie uur in een der zalen van
het museum, in tegenwoordigheid van den
directeur, den heer G. D. Gratama, jhr. mr.
B. W. F. van Riemsdijk, den heer G. H.
Weustink, oud-inspecteur van het L.O. en
vele kunstfievenden de ofificieele opening
van deze tentoonstelling plaats door den
voorzitter van de afdeeling Haarlem van
het Nederlandsch Kunstverbond, jhr. F.
Teding van Berkhout Jr.
Spreker bracht allereerst dank aan de kun
stenaars Theo van Reijn, M. Andriessen en S.
Klinkenberg, die zooveel zorg hadden besteed
aan de inrichting van de tentoonstelling, welke
zich uitstrekt over drie zalen.
„Meestal moet men veel in het buitenland
gereisd hebben om een volledig beeld te krij
gen van de beeldhouwkunst," aldus spreker,
„maar sinds het streven van Charles van Dcyk
is hierin verandering gekomen. Thans kan men
gaan denken aan een Nederlandsche school voor
beeldhouwkunst. Wat de bezoekers hier zien is
slechts een klein deel van ons rijke Nederland
sche bezit."
Nadat de voorzitter den heer Gratama en
het gemeentebestuur van Haarlem zijn dank
betuigd had voor de bereidwillige medewerking,
opende hij de tentoonstelling met den wensch,
dat deze school in de toekomst zou mogen
groeien.
n de eerste zaal zijn werken aanwezig van
M. Andriessen, waarvan wij o.a. noemen de
„Deur Hooge Raad", met zijn vele bijbelsche
voorstellingen, de „Prudentia", enkele beeldjes
en koppen. Verder brengen Theo van Reijn, T.i.
Visser, mevrouw T. Loeff en prof. L. O. Wen
ckebach een bijzonder fraaie collectie van gip
sen en bronzen, busten en beeldjes.
In het laatste kabinet valt te genieten van
de ivoren, bronzen, coromandelhouten, teak
houten en eikenhouten beeldhouwwerken van S.
Klinkenberg, die meestal dieren voorstellen en
gekenmerkt worden door een grandioze mas
saliteit. De kunstenaar heeft met een zuiver
impressionistisch oog zijn werken uitgevoerd en zij
zullen zeker die belangstelling genieten, welke
zij vragen.
Naast gipsen beelden van mej. N. Bakema ie
een bijzonder interessante collectie teekeningen
en litho's te zien van den kunstenaar Theo van
Reijn, welke een beeld geven van de duizend en
een verschillende expressies van babys. Het valt
op met hoeveel liefde de kunstenaar deze tee
keningen heeft gemaakt.
Tot slot wijzen wij de bezoekers van deze ten
toonstelling, welke tot 21 Juni is geopend en
die zeker een bezoek waard is, op de buste van
den lithograaf Aart van Dobbenburgh, die te
gelegenheid van deze expositie een bijzonder
fraai affiche heeft ontworpen.
Naar aanleiding van de bekendmaking van
den provincialen voedselcommissaris van Noord-
Holland, dat eenieder, die voor het teeltjaar
1941 akkerbouw-producten, teetl voor eigen ge
bruik in een volkstuintje, aangeraden wordt
hiervan kennis te geven, deelen wij mede, dat
correspondentie gericht moet worden aan den
provincialen voedselcommissaris, Landbouwcri
sis-organisatie, Kerkplein 13, Alkmaar.
Wij ve°s(UUngen «aar de Groote Markt!
,;r' ohvPlgden hierboven reeds de aandacht ujj
bien JWacllten aanblik, welken men krijgt
^t, hock van de Barteljorisstraat om-
r öien loope ook eens de Smedestraat
De Regeeringscommissaris voor Haarlem
brengt ter openbare kennis, dat het ontwerp
van den legger der wegen met de daarbij bc-
hoorende overzichtskaart voor een ieder ter ge
meentesecretarie, 7e Afdeeling, ter inzage is
nedergelegd van 3 Juni 1S41 tot en met 7 Juli
1941 op alle werkdagen van 9 tot 2 uur, des
Zaterdags tot 1 uur.
Bezwaarschriften tegen het ontwerp kunnen
bij ondergeteekende worden ingediend en wor
den bij het ontwerp voor ieder ter inzage gelegd
De bezwaarschriften kunnen worden toege
licht en bezwaren kunnen mede worden inge
bracht in een zitting, welke door ondergetee
kende zal worden gehouden op 8 Juli 1941, des
voorm.iddags UVi ure ten Stadhuize,
ACCOUNTANT - LID N.l.v.B.
Mag ik de eer hebben u voor te stellen
Frederik, Jacobus Helmblad, klerk ter gemeen
te-secretarie te A„ oud dertig jaar, ivoor-bleek
gelaat, smalle neus, haar licht-blond, oogen
grijsEn zijn lieftallige eega, Josefine, Cor
nelia Helmblad, geboren Meerpas, gezonde ge
laatstint, bruine oogen, kroezig kastanje-haar,
sympathiek wipneusje, zeer zacht karakter. De
huis-naam van Frederik, Jacobus is Freek....
die van zijn echtgenoote: Fine.
Reeds in hun verlovingstijd was Freek heel
zuinig.... bij het gierige af.... Het was 'n zeld
zaamheid als hij eens met Fine naar 'n schouw
burg of bioscope gingHet heette toen, dat
hij zooveel mogelijk moest sparen voor de groote
gebeurtenis, zooals het huwelijk nog steeds wordt
genoemd. Fine vond het niet altijd even pret
tig.... als je jong bent wil je wel es genieten..
Maar u weet reeds, dat ze een zacht karakter
haden Fine berustte er inAls ze een
maal getrouwd waren troostte het meisje
zich zou het met die overdreven zuinigheid
wel afgeloopen zijn.
Doch Fine vergiste zich deerlijk. Het begon
reeds met een pieterig-voordeelig-uitgestippeld
huwelijksreisje en ook in het huiselijk leven
werden Freek's zuinigheids-ideeën tot in het
belachelijke doorgevoerd, al moet eerlijkheids
halve warden toegegeven, dat hij ook zichzelf
niet spaardi. Hij rookte niet, gebruikte geen
andere genotmiddelen, at juist voldoende om
zijn honger te stillen, droeg in huis oude pan
toffels om zijn schoenen te sparen en trok die
uit als hij naar boven moestom de trap-
looper te sparen. Hij eischte dit ook van Fine
en bemoeide zich overal meemet de luci
fers, het gas, het water, het eten, het licht, de
inkoopen.... met alles.... overal loerden die
grijze oogjes naar ongerechtigheden ten opzich
te van het huishouden. Zijn motief was nu: voor
de toekomst zorgen.... er konden magere jaren
komen. Fine moest hemel en aarde bewegen om
's Zondags 'n koekje bij de koffie te mogen ha-
en en als er visite kwam, dan verkeerde ze ln
doodelijke verlegenheid, omdat er letterlijk niets
te presenteeren vielMaar ze was 'n ver
draagzaam vrouwtje en hoopte maar steeds, dat
Freek nog wel es zou veranderen.
De dag van hun één-jarig huwelijk verliep
zonder stoffelijke attentie van Freek's zijde
en toen werd Fine werkelijk verdrietig en boos.,
ze had toch minstens 'n bosje bloemen van 'n
kwartje verwacht. Even schaamde Freek zich,
maar had al gauw 'n smoesje klaarhij 'Was
van plan loog ie het 's Zondags te vieren,
's Zaterdagsavonds kwam ie thuis met ander
half ons kruidenierskoekjes en 'n fleschje likeur,
inhoud' twee maatjes, 't Was wel te veel voor
z'n weetjes vond ie maar er zou ook nog
wel es wat familie kunnen aanloopen.
De volgende dag kwam Freek opgewonden
mededeelen dat ze 's avonds bezoek zouden krij
gen van de gemeente-secretaris en diens echt
genoote, meneer en mevrouw Pelser. Na de re
ceptie van 'n goed jaar geleden waren ze niet
meer geweestAlleen mevrouw, die nogal
met Fine sympathiseerde, kwam zoo af en toe
nog wel es 'n kopje thee drinken. Fine nam de
mededeeling heel koeltjes op en wilde weer aan
haar bezigheden gaan. Freek deed nerveus
knikte 'n keer of wat en zei dat er voor deze
gelegenheid iets in huis moest worden gehaald..
wat goeie sigarengebakjes.. ..bonbons..
'n flesch wijnFine keek hem ontsteld aan
en vroeg of ie krankzinnig was geworden
„Tja't is verschrikkelijk, kindje
aan één kant doet 't me plezier, dat jij dat óók
aanvoeltmaar menoer Pelserde ge
meente-secretarismeester in de rechten en
mijn onmiddellijke chefdat is maar niet de
eerste de besteen je weet, dat ze ons met
ons huwelijk 'n prachtig cadeau hebben gegeven
en dat
„Er komt niets in huis!" onderbrak Fine
hem resoluuten Freek schrok van haar fon
kelende oogen.... ,,'t Is 'n schande! Als 't ons
huishouden betreft, val je dood op 'n cent en
als de familie hier komt, moeten ze zich te
vreden stellen met één kopje koffie of slappe
thee.... en nu zou je voor vreemden't Ge
beurt niet!"
't Werd ruzie en Freek verklaarde dat hij dan
zelf het een en ander in huis zou halen.
„Ga je gangmaar dan zul je 't ook zelf
moeten presenteeren! En reken er dan op, dat
we zes weken ongemeubileerde boterhammen zul
len eten en voor middagmaal uitsluitend aard
appelen, hoogstens met 'n prikje groente
om de dag of drie!" Freek sprak over zijn car
rière, die er door geschaad kon worden
gebruikte al zijn overredingskracht, maar 't baat
te nietsFine bleef zich koppig verzetten.
Tenslotte beloofde ze dat ze het echtpaar Pel
ser beleefd zou ontvangen en dat ie zelf maar
moest uitmaken wat er gehaald moest worden.
„Je moet niet vergeten" pleitte Freek nog
„dat ze komen ter gelegenheid van onze
eerste huwelijksver jaardag.mevrouw heeft
de datum onthouden.Ze verwachten dus van
zelfsprekend dat we er 'n feestelijk tintje aan
geven.... en 't zijn lui van stand...
Fine knikte effen.
Toen de heer en mevrouw Pelser aanschelden,
was Fine nog boven, om zich te kleeden. Freek
maakte een verontschuldiging en liet hen vast
plaatsnemen.... Hij presenteerde zijn chef een
sigaar en stak er zelf ook een op. Niet lang daar
na verscheen Finein 'n vaal-bruin, gekreu
keld rokje en 'n wijnroode blouse, die ook van
haar grootmoeder had kunnen zijn.... 't was
een combinatie, waarvan de belachelijkheid zelfs
de heeren opviel. Freek kreeg 'n hoog-roode kleur
en er kwam 'n heel rare stilte.... mevrouw
Pelser moest plotseling haar neus snuiten, wat
de situatie er niet beter op maakte. Fine be
groette het echtpaar heel opgewekt en repte
met geen woord over haar smakeloos toilet
O ja, en nog hartelijk gefeliciteerd met de
eerste huwelijksverjaardag" zei mevrouw Pel
ser na de begroeting. „Dat zouden we haast
vergetenen ons bezoek geldt nota-bene meer
speciaal dit gedenkwaardige feit!"
Dank u, mevrouwdank u, meneer
echt lief van u.... (Freek kon nog niets zeggen
en glimlachte witjes) echt liefJa, mijn man
had me daarop al zoowat voorbereiden ik
heb me er dan ook extra op aangekleed
ik ben er zelfs vanmiddag nog de deur voor uit
geweestom een en ander te ga an leenen
bij mijn tante.O, niet dat ik zelf geen klee-
ren heb, maar u weet 't misschien al mijn
man is 'n vurige minnaar van eenvoud en so
berheiden hij was doodsbenauwd ja, u
vindt 't misschien overdreven dóódsbenauwd
dat mijn verschijning tegenover u 'n te weel
derige indruk zou maken.... dat u ons te ver
kwistend zou vindenoch, hij is zoo uiterst
bescheiden en sober.... in èlles.... Maar wat
zie ik. Freek? Heb je je schoenen aangehou
den? Maar m'n lieve man, hoe krijg je 't in je
hoofdje draagt in huis toch altijd die zachte
pantoffels, om de tapijten niet te beschadigen!
Kijk zelf, ik heb ook m'n slofjes aangedaan
ze zijn wel niet mooi meer en hier en daar wat
[gerafeld.... maar dat nemen meneer en me
vrouw Pelser toch niet kwalijk, wel? Je rookt?
Lieve jongen, moet je ziek worden?"
„Kom, kom, Finehmdoe nu niet
zoo.... hmdie sigaar smaakt me best en.."
„Maar je zult misselijk worden, man! Stel u
voor, meneer Pelserik heb Freek nog nooit
zien rooken! Of alleen 'n hóógst enkele keer, als
hem 'n sigaar werd gepresenteerden dan
deed ie er nog drie of vier keer overom er
'n paar dagen iets aan te hebbenDoe me
'n plezier, en leg die sigaar wegdan kun
je over 'n half uurtje wéér 'n paar trekjes ne
men.... ik zou 't vreeselijk vinden als ons ge
zellig avondje moest bederven door...."
„Toe, Finestel je nu niet aanik weet
best.
„Freek, ik smeek jeleg die sigaar weg, of
ik zit geen minuut rustigJe bent tóch al
niet sterkEn wat praat je in 's hemelsnaam
van aanstellen? Mag ik niet bezorgd zijn voor je
^zondheid? Hè, gelukkig.... hij doet 't....
heel lief van je, Freeke-vent.U kunt niet
gelooven, mevrouw, hoe prettig wij met elkaar
omgaan.... onze wederzijdsche wenschen en
verlangens worden altijd stipt ingewilligd
Zoo heeft mijn man me na vele hopelooze po
gingen geleerd hoe ik 'n lucifer driemaal kan
gebruiken en hoe ik geurige, smakelijke saus
kan maken zonder boter of vet.... Dat zoekt
ie allemaal op in allerlei boekjes en tijdschrif
ten. die hij hier en daar opscharreltMaar
laat ik eerst 'n héérlijk kopje thee inschenken!"
De thee was zoo goed als kleurloosFine
vroeg erg lief hoe 't smaakte.... en de visite
sprak eenige welwillende woordjesFreek
waagde het op te merken, dat de thee wel wat
sterker had gekund. Maar zijn vrouw deed prui-
lerig-beleedigd en zei dat ze zich precies had
gehouden aan het altijd door hem voorgeschre
ven halve schepjeHoe vindt u dat nu, me
vrouw? Freek heeft er met ons trouwen zélf
'n speciaal klein soort lepeltje voor uitgezocht.."
Er kwam weer 'n onaangename stilteen
Freek liep maar naar de provisiekastkwam
terug met 'n schaal gebakjesFine gaf 'n gil
en greep naar haar hart
„O, lieve hemelgebakjesAls ik daè,r
maar tégen kan.... Ik heb ze in geen jaar over
m'n lippen gehadO, Freek, wat is dat 'n
ontzettend financieel offer voor je geweest
Er werd wat vreemd gelachen en Freek zei
bij wijze van grapje: „Schrik maar niet....
straks komt er nog wijn óók...."
Fine slaakte een hartverscheurende kreet en
wankelde de kamer uit.... kermde zooiets van:
„Ik word niet wel
Mevrouw Pelser ging haar achterna en zocht
in haar tasch naar eau de cologne.
De gemeente-secretaris keek Freek eens ern
stig aan en zei met 'n schouderklopjeJe
snapt 't zeker wel, Helmblad.... ze geeft je 'n
lesje.... 'n hard lesjemaar verdiend is 't!
Maak je over ons niet ongerust, want 't is heele-
maal met medeweten van mijn vrouw in scène
gezetJe salaris is meer dan voldoende, om
je vrouw behoorlijk te laten huishoudenen
ze is waarachtig toch veel te goed om door jou
op die wijze te worden getyranniseerd!"
Freek boog beschaamd het hoofden deed
'n plechtige belofte
Tien minuten later kwamen de dames terug
en Fine droeg 'n keurig, splinternieuw japon
netjeEr volgde een innige omhelzing en 't
werd 'n vroolijke avond.
G. N.
Zaterdagmiddag legden in den Stadsschouw
burg drie dames en vier heeren proeven af
van hun bekwaamheid om het einddiploma van
de Amsterdamsche tooneelschool te behalen
Alle candidaten slaagden en wel de dames
Elise Hoomans, Ellen de Thouars en Rita Veth.
en de heeren Jan Hageboud, Guus Hermus, jhr.
Eric van Ingen en Fons Rademakers
De afdeeling natuurkunde der Nederlandsche
akademie van wetenschappen heeft Zaterdag
middag een vergadering gehouden.
In deze bijeenkomst herdacht de voorzit
ter, prof. dr. J. van der Hoeve, allereerst drie
overleden binnenlandsche leden der akademie,
de heeren Winkler, Korteweg en Ornstsin. als
mede het buitenlandsche lid prof. dr. Weiss,
wiens overlijden reeds in de vorige vergadering
was gememoreerd.
Prof. dr. H. R. Kruyt hield vervolgens, mede
namens dr. S. A. Troelstra, een inleiding over
„Omlading bij hydrophobe kolloiden" en prof.
Dr. J. H. Oort over „Intensiviteitsverdeeling in
extra-galactische nevels".
Zaterdagmiddag tegen half twee is aan het
einde van den Overtoom een voetganger door
een personenauto aangereden.
De man, die een schedelbasisfractuur heeft
bekomen, is door den G.G.D. naar het Wilhel-
minagasthuis gebracht.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
99
PARIJS, 31 Mei (D.N.B.). Admiraal
Darlan heeft in een voor de pers van het
bezette gebied afgelegde verklaring een uit
eenzetting gegeven van de Engelsche poli
tiek jegens Frankrijk. Verwijzende naar den
Engelschen luchtaanval op de Tunesische
havenstad Sfax verklaarde Darlan, dat
Edens poging om dien aanval te rechtvaar
digen mislukt is, daar overeenkomstig het
internationale recht schepen eener oorlog
voerende mogendheid zich 24 uur in een
neutrale haven mogen ophouden.
Wanneer men aan de laatste maanden terug
denkt, is er geen week voorbijgegaan, waarin
niet een Engelsche aanslag op de Fransche
marine geschied is. In totaal zijn sinds den wa
penstilstand, zoo verklaarde Darlan letterlijk,
143 Fransche schepen door de Engelschen opge
bracht en niet, zooals zij beweren, gecontroleerd
en dan weer losgelaten. Met miskenning van
alle voor de scheepvaart geldende wetten heeft
de Britsche admiraliteit, wat Frankrijk betreft,
het controlerecht in een prijzenrecht veranderd,
zelfs dan, wanneer de aangehouden schepen
geen lading voerden. Dit alles bewijst, dat En
geland tegenover ons tot een piratenoorlog is
overgegaan, om aan den eenen kant op onze
kosten zijn voortdurend toenemend verlies aan
tonnage te vervangen en anderszijds om Frank-
rijks bevolking uit te hongeren.
In dit verband zeide Darlan, dat de Engel
schen om uitvluchten niet verlegen zijn. Zoo
beschuldigden zij Frankrijk ervan. Duitsch-
land en Italië te verzorgen, dan weer beweren
Zij, dat Frankrijk wapens vervoert, dan weer
zoeken zij hun optreden goed te praten met een
„mogelijk gevaar in de toekomst".
In werkelijkheid echter, aldus vervolgde
Darlan, heeft dit brutale optreden slechts
één doel: Engeland wil de Fransche macht
ter zee vernietigen, het Fransche moeder
land van zijn koloniën scheiden en Frank
rijk van de rest der wereld isoleeren.
Vervolgens maakte Darlan een balans op van
de Engelsche zeerooverijen tegenover Frankrijk:
Tot eind Juli 1940 zijn 90 Fransche schepen met
een totalen inhoud van 370.000 ton in beslag
genomen; 10 schepen met een inhoud van 36.000
ton zijn onteigend in de onder Engelsche con
trole geraakte Fransche koloniën. Sedert 26
Juni 1940 zijn 33 schepen met een Inhoud van
158.000 ton op zee opgebracht; 13 schepen met
een gezamenlijken inhoud van 142.000 ton zijn
op verlangen der Engelschen in de Ver. Staten
geblokkeerd; 221 schepen met een inhoud van
86.000 ton zijn sedert Juli 1940 verloren gegaan,
doordat zij gebombardeerd of getorpedeerd wer
den of door de eigen bemanning tot zinken wer
den gebracht wegens een dreigenden Engelschen
aanval. In het geheel is dus voor Frankrijk
792.000 ton met een waarde van 120 milliard
frank verloren gegaan.
Na te hebben gesproken over den roof van de
Fransche bezittingen in Nieuw Caledonië en de
Gezelschapseilanden, die ver van het militaire
operatiegebied verwijderd liggen, over de aan
vallen op Dakar, waar zich een deel van het
goud van de Bank van Frankrijk bevond en
over den moord op 1500 weerlooze Fransche ma
trozen te Mers el Kebir, verklaarde Darlan:
„Ook hier was er geen ander mottef dan dat
men Frankrijk als zeemogendheid wilde ver
nietigen."
Darlan herinnerde voorts aan den overval van
Britsche oorlogsschepenop den gestranden
Franschen kruiser Dunkerque, die op 7 Juli
1940 getorpedeerd en met machinegeweren be
schoten werd, waarbij 200 Fransche matrozen,
die hun gesneuvelden kameraden de laatste eer
wilden bewijzen, om het leven kwamen. Dat wa
ren dezelfde mannen, die zich kort tevoren in
Duinkerken, Cherbourg, Le Havre en Brest had
den opgeofferd om den terugtocht van Britsche
soldaten te beveiligen. Indien men, aldus Dar
lan, de motieven tot een dergelijke handel
wijze wil begrijpen, moet men zich bezighouden
met de Fransch—Engelsche betrekkingen van
de laatste 20 jaren. Sedert de conferentie van
Versailles heeft Engeland getracht, alle uit het
vredesverdrag voortvloeiende verplichtingen
Frankrijk op den hals te schuiven en zichzelf
van de economische voordeelen te verzekeren.
Frankrijk kreeg daardoor de rol van politie
agent te spelen, terwijl Engeland winst maakte
Engeland heeft ook goud en wapenen geleverd
aan de beide haarden van opstand in het Fran
sche rijk, Marokko en Syrië. In 1935 kon het de
toenmalige Fransche rgeering bewegen tot deel
neming aan de sancties tegen Italië. In het al
geheel kan men zeggen, dat tusschen 1919 en
1939 Engeland steeds niet-thuis gaf, wanneer
WAGEN- EN
CARROSSERIEFABRIEK
LANGE HEERENSTRAAT 36-38
HAARLEM - TELEF. 14371
Wij bouwen alle soorten
rollend materiaal.
In hout en staal.
Reparatie-inrichting en
autoplaatwerk.
Electrisch en autogeen lassen
NOODIG! voor het opmaken en
herstellen van Uw matrassen en
bedden. In 1 dag retour oü
GR. HOUTSTR. 103 TEL. 11486
SOLDEREN. Koper, tin, blik, ook
antiek. Oudste adres N. LAS-
SCHUIT. Ged. Oude Gracht 132,
Haarlem, Tel. 10651. In- en ver
koop van oud tin of koper.
Ook als het budget het niet
toelaat vaak en groot te ad-
verteeren, dan tóch kan een
bijzonder goed resultaat ver
kregen worden met kleinere
advertenties,die ook deelen
in de algemeene belangstel
ling voor de advertentie-ko
lommen in de dagbladen.
Hiermede zijn dikwijls frap
pante successen behaald.
CEBUCO Heerengracht 258
Amsterdam-C.
VICHY, 31 Mei. (D.N.B.). De Tunesische
havenstad Sfax is opnieuw door de Engel
sche luchtmacht aangevallen, zoo wordt uit
Tunis gemeld. In den ochtend van 30 Mei
hebben drie vliegtuigen van de R.A.F. de
haven en het daar voor anker liggende Ita-
liaansche s.s. Isarco met bommen bestookt.
Eenheden van de Fransche vloot en het
luclitwapen hebben de bescherming van de
stad en de haven van Sfax op zich genomen.
De tweede officier van het Fransche s.s.
Rabelais, die by den eersten aanval zwaar
gewond werd, is inmiddels aan zyn verwon
dingen bezweken.
Naar het D.N.B. uit Beriyn meldt, heeft de
bemanning van een Duitsche duikboot eenige
dagen geleden twee in een reddingsboot rond
dravende Fransche visschers gered, die volko
men uitgeput waren.
zy meldden, dat hun schip, de visschersboot
Notre Dame de Chalet in den middag van 14
Mei door een Britsche duikboot tot zinken was
gebracht. De eerste schoten van de duikboot
doodden den kapitein en 15 man. De rest van
de bemanning redde zich in twee bootjes, die
by den ondergang van het schip waren losge
raakt.
Daarop openden de Britten weer het vuur met
machinegeweren, brachten een der bootjes tot
zinken en verwondden versche'dene visschers tn
het tweede bootje op ernstige wüze. De door de
Duitsche duikboot geredde Franschen zelden
verder, dat alleen zy beiden den overval over
leefd hadden. Zeven der nog geredde visschers
waren na eenige dagen in een vlaag van waan-
z'n in zee gesprongen, omdat zy de pünen van
hun verwondingen en den kwellenden honger
?n dorst niet langer konden verdragen.
Frankryk zijn hulp inriep en telkens van de
Fransche hulp gebruik maakte, indien het zyn
eigen belang wilde verdedigen. By zyn hou
ding tegenover Frankryk blijft het nu zyn oude
tactiek trouw: tweedracht zaaien in Europa, om
naar goeddunken te kunnen heerschen. Toen
Duitschland als militaire mogendheid en als
vereenigde factor in Europa naar voren kwam,
heeft Engeland zich bezonnen op zijn bondge
nootschap met Frankrijk en eprofiteerd van
de dwaasheid van Fransche politici om Frank
rijk in dezen oorlog mee te sleuren. Omdat
Frankrijk in maarschalk Pétain eindelijk een
leider met een helderen blik heeft gevonden,
wordt het op huichelachtige wijze door Enge
land aangevallen. Het zou Frankryk willen ver
bieden aan een nieuwe Europeesche orde deel
te nemen; het zou ook willen verhinderen, dat
Frankrijk de eenheid van zyn gebied en zijn
koloniaal rijk harfthaaft.
„In overeenstemming met maarschalk Pétain
weiger ik de vernietiging van Frankrijk te aan
vaarden, die bij een voortduren van den oorlog
onvermijdelijk zou zyn geweest. Dat ik, die door
den maarschalk belast men met de politiek van
den herbouw, het mikpunt der Engelsche woe-
d" ben, is even natuuriyk als het feit, dat Lon
den tegen Frankryk twyfelachtige Fransche
elementen tracht uit te spelen. Ik handel zoo,
dat Frankryk weer een plaats als groote mo
gendheid in Europa en in de wereld kan inne
men. Deelneming aan de nieuwe ordening is
daarvoor noodzakeiyk. Na het bombardement
van Sfax ben ik meer dan ooit besloten om
Frankryks recht tot vrye beschikking over zyn
havens en verbindingswegen 'e doen eerbiedi
gen. Ons land is nog sterk en waardig genoeg
om een gewelddadige schending van zyn gebied
of een beleediging van zyn vlag niet te aan
vaarden."
Bij zijn bezoek aan Reims verklaarde admi
raal Darlan volgens een D.N.B.-bericht uit
Parijs:
„Het leven van Frankryk kan zonder een
samenwerking met Duitschland niet gewaar
borgd worden. Het is op het oogenblik niet mo
gelijk het leven van het land en zyn toekomst
in een vreedzaam Europa zonder een dergeiyke
politiek te garandeeren."
Uit Berlijn meldt het A.N.P.: In de kringen
der te Beriyn werkende buitenlandsche journa
listen besprak men vandaag de mededeeling,
eenige dagen geleden door de Wilhelmstrasse
gedaan, volgens welke het wapenstilstandsver-
drag met Frankrijk een „geraamteverdrag" is,
in welks kader verdere onderhandelingen mo-
geiyk zyn. Op de vraag, welk. mogeiykheden
voor een Duitsch—Fransche samenwerking het
verdrag biedt, werd in de Wilhelmstrasse ge
antwoord, dat dergeiyke mogeiykheden geen
aangelegenheid van het verdrag zelf, maar van
den politieken toestand zyn. Het boezemt
Duitschland in het geheel geen belang in, welke
gevolgtrekkingen Roosevelt en Huil willen ma
ken uit dit verdrag, dat Duitschland en Frank
ryk aangaat.
SCHEVENINGEN, 31 Mei. Van de kust.
visschery waren aan de markt: de kotter Sen.
37, C. de Jong, met f 320,50 en 60 motorschok
kers met te samen f 7635.— besomming.
D« arm van aan
fletser is geen toa-
vemaf: vóór het
veranderen van
richting moet hij
tich ervan over-
tulgen of 4e ma
noeuvre VEILIG
volvoerd zal kun
nen worden
