Tentoonstelling „Pro Arte Christiana"
Cultuurtechnische
werken
0 ONE HOUR 0
CLEANING SERVICE
Svlihan
ZATERDAG 21 JUNI 1941
PRACHTIGE INZENDINGEN
Restaurant DORRIUS
HET FRIESCHE „0ELEB0RD"
Groot spionnageproces
te Sofia
Hedendaagsche religieuze kunst
te Amsterdam geëxposeerd
Paramenten
mmmmm
Historische vondst
Graf van Emanuel de Gusealo
bij Groningen gevonden
V' y.
1
INBRAAK TE NAARDEN
DIEFSTALLEN IN ERMELO
OPGEHELDERD
Maximumprijs voor beenderen
i ddël landschep-zee
Hasjem
Fort
Capuzzo
Boeg-boeg
'Solloem
EGYPTE
L v Y B I E
Cy renaica
Fort
Mad dal er a
100 km
Hoofdweg
Karavaanweg
naar
Siwa
Oude en nieuwe gevelversieringen
OPENLUCHTSAMENKOMST
DER N.S.B.
Examens
Wij luisteren naar
Zondag 22 Juni
Maandag 23 Juni
Amerikaansche olie-export
onder controle
Onderwijzeres bij het Voor
bereidend onderwijs
Academische examens
In het Stedelijk Museum te Amsterdam is he
denmiddag geopend een tentoonstelling van he
dendaagsche religieuze kunst Het is de stich
ting „Pro Arte Christiana", die deze expositie
heeft georganiseerd, en het is haar tweede,
Want twee jaar geleden hebben we in het Ste
delijk Museum eveneens een overzicht gehad
van de moderne kunst die van godsdienstigen
aard is.
Het is goed, dat men niet gewaagd heeft
van kerkelijke kunst, doch van reli
gieuze kunst. Deze twee begrippen dek
ken immers elkander niet altijd. Er is heel
wat kunst, die door gevoelens van gods
dienstigen aard wordt ingegeven, doch
daarmede nog niet beantwoordt aan de li
turgische eischen, welke de Kerk in een be
paald geval meent te moeten stellen. Daar
mede is het godsdienstige karakter van zulk
een kunst zeker niet veroordeeld, maar het
is mogelijk dat zij op bepaalde practische
punten de gegeven voorschriften niet volgt
of dat haar wezen en expressie, hoe waar
devol ook, minder geschikt zijn voor het
stichten van de menigte.
Natuurlijk roeren we hier een punt aan dat
bijzondere moeilijkheden op kan leveren. In de
grootste perioden der godsdienstige kunst zien
We, dat de grootste en meest persoonlijke mees
ters rustig hun talent in dienst kunnen stellen
Van de kunst die de kerk behoeft. Zij geven
dan, volgens een vaste iconographie, volgens
vaste zinnebeeldige teekens, uitdrukking aan
een vereering, een mystieke bezieling, geldend
Voor allen die een godsdienstige samenleving en
Cultuur helpen vormen. Ieder vindt in hun
kunst „het zijne". Maar later is die schoone ge
meenschappelijkheid verstoord en er kwam een
Verwijdering tusschen den stijl der kunst en de
gevoelens der gemeenschap (voor zoover zij nog
bestond). Sinds dien tijd is ook het peil der
kerkelijke kunst zéér gedaald. Men heeft ge
noegen genomen met allerlei fabrieksgoed,
Waaraan schoone oorspronkelijkheid en sterke
Uitdrukking ontbraken. De opleving, die nu al
eenige tientallen jaren aan den gang is, stuitte
vaak op onverstand en had groote moeilijkheden
te overwinnen.
In een uitgave, waarin hij de nieuwe kunst-
Werken behandelde die te zien zijn in de St.
Agneskerk te Amsterdam, heeft Jan Engelman
een vijftal jaren geleden deze conflicten eens
als volgt geschetst:
„De gewijde kunst is een zeer ernstige zaak,
die voor de Kerk van groot gewicht is. Al
is het waar, dat ook in het armelijkste of
wansmakelijkst uitgedoste kerkgebouw dezelf
de heilige geheimen worden gevierd, hetzelfde
verheven Offer wordt opgedragen als in de
prachtigste kathedraal, het mag toch een on
ontkoombare eisch heeten, dat het uiterlijke
zooveel mogelijk in overeenstemming dient
te zijn met het innerlijke. De Katholieke
Kerk heeft er altijd naar gestreefd, God te
dienen in schoonheid en er zijn tijden ge
weest, waarin haar geest den ganschen Euro-
peeschen kunststijl doordrong, tijden ook,
waarin de grootste genieën en heroën van
den geest zich repten, om hare monumenten
en ontwerpen te sieren met het beste, dat
zij konden voortbrengen. Verval van die
grootheid is niet uitgebleven. Ongeloof en
individualisme, een zeer ingewikkeld proces
van maatschappelijke en intellectueele ont
voogding, heeft op tal van plaatsen die lei
dende functie ondermijnd. Maar er zijn, hoe
duister het ook in den voorhof des tempels
geworden moge zijn, teekenen te bespeuren,
dat men terug wil naar de verloren hiërarchie
der waarden, dat de wereld op een keerpunt
Staat, dat men die verheven eenheid van
eeuwigheidsverlangen en aardsche ordening,
die harmonie van geest en stof, opnieuw
begeert. Sommige profetische geesten spreken
van „de nieuwe middeleeuwen". Wat hiervan
kome. het is een feit, dat vooral de heden
daagsche gewijde kunst elementen bevat, die
wijzen op een ernstigen inkeer, op verlangen
naar een nieuwe volheid, die sober moet zijn,
groot van houding en zonder schijn-construc-
ties. Zij imiteert geen historische stijlen meer,
zij varieert, zoo vrij als haar kan worden toe
gestaan, den geestelijken zin der geslachten
uit de groote tijden, zij onderzoekt en vindt
nieuwe oplossingen in nieuwe materialen. Zij
wil de stem zijn der aanbiddende menigte,
zonder af te dalen van het geestelijke niveau,
waarop zij begon."
In deze regels werd een hooge eisch gesteld
«n een weidsch perspectief geopend. En indien
Ooit, dan verkeert thans de wereld in een perio
de waarin nieuwe grondslagen gelegd kunnen
borden. Misschien is de „opleving", waarvan wij
Gewaagden, nog maar pionierswerk geweest voor
bet schoone dat moet komen.
Doch hierover hebben wij geen zekerheid. Met
de tentoonstelling in het Stedelijk Museum voor
°ogen, moeten wij zeggen dat er ernstig wordt
Bewerkt aan „de nieuwe kathedraal". Natuur
lijk zijn er ook de noodige vergissingeri, zwak
heden, tastende experimenten, onzeker van
vormvermogen. De beste en nobelste bedoeling
Beeft geen resultaat als het reëele kunsttalent,
bet vermogen om met zekerheid in de vormen
bet innerlijk geziene te openbaren, niet aanwe
lf is. Zelfs is het merkwaardig, dat sommige
bekende kunstenaars in hun uitingen sterker
borden, naarmate zij zich meer aansluiten bij
6eeevens der traditie. Maar ondanks die niet
Beslaagde dingen is dit een belangrijke expositie,
öie ons een levendig beeld geeft van den huidigen
®tand der godsdienstige kunst.
Uiteraard is het meeste werk afkomstig van
Een crucifix van Cephas Stauthamer, op
de tentoonstelling van „Pro Arte Chris
tiana" in het Stedelijk Museum te
Amsterdam
(Foto Stauthamer)
katholieke kunstenaars. Maar ook bij de Pro
testanten is een opleving, ook daar heeft men
behoefte aan een zinrijke liturgie en een schoone
beeldende uitdrukking van den Bijbel. En zoo
zijn er op deze tentoonstelling, meer dan op
vroegere, ook werken te zien van Protestantsche
kunstenaars, die zich op de godsdienstige kunst
toeleggen.
Op de bijzonderheden dezer expositie, die ge
durende de zomermaanden te zien zal zijn, ko
men wij nog terug. Maar wij vermelden reeds in
't bijzonder, dat naast de hedendaagsche kunst
werken is tentoongesteld een zeer fraaie collec
tie kerkelijke paramenten uit vijf eeuwen. Waar
vooral ook de naaldkunst in de laatste jaren
weer zoo rijk gaat opbloeien, bieden deze para
menten, met hun diepe, bestorven kleuren, een
mooi vergelijkingsmateriaal.
Moge de tentoonstelling een druk bezoek
trekken
Zooals wij zeiden ,deze tweede tentoonstelling
is ruimer van geestelijke draagwijdte: niet
meer uitsluitend gewijd aan katho'ieke
religieuze kunst, maar daarbij ook aan reli
gieuze kunst van protestantschen huize, waar
voor de tentoonstellingscommissie, die onder
practische-leiding van Herman v. d. Eerenbeemt
deze expositie tot stand heeft gebracht, groote
medewerking heeft ontvangen van dr. R. Mie-
dema, directeur van het Instituut voor Kerke
lijke Kunst te Utrecht.
De bijzondere attractie, die voorts aan
deze tentoonstelling is verbonden, is de kleine
doch zeer zorgvuldig geselecteerde expositie van
paramenten van de vijftiende eeuw af tot in
onze dagen toe. Unieke kostbaarheden zijn daar
onder, waarvan de oudste is een koorkap uit
den Bourgondischen tijd, afgestaan door het
Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht en als
men zoo in korte, maar zeer sprekende trekken,
die ontwikkeling van de kerkelijke paramentiek
hééft gadegeslagen, dan belandt men vanzelf
bij het werk van de bekendste kunstenaressen
op dit gebied in onze dagen, als mevrouw Brom-
Fische.r, Johanna Klijn en Johanna Wichmann.
In het algemeen is deze tentoonstelling zeer
in het bijzonder van belang door de toegepastp
religieuze kunst, welke zij laat zien en daar-
rr der neemt het email weer een zeer voorname
plaats in. Dit neemt niet weg, dat er toch ook
op het gebied van de schilderkunst nog heel
wat te genieten valt. De laatste zaal is daar
vrijwel uitsluitend voor ingeruimd en voorts is
er belangrijk glas in lood, voorwerpen van edel
smeedkunst alsook een gevarieerde inzending
van beeldhouwwerk.
Dit alles hebben, woekerend met de schaar-
sche middelen, die deze tijd slechts beschikbaar
stelt, de architecten C. van Moorsel en H. B.
Martens tot een overzichtelijke en smaakvolle
tentoonstelling ingericht, hetgeen uiteraard nog
niet mogelijk geweest zou zijn, indien de direc
teur der gemeentelijke musea jhr. D. C. Roëll
en de conservator jhr. Sandberg niet zoo onbe
perkt hun medewerking verleend hadden.
Met deze vluchtige weergave van enkele eer
ste indrukken, meenen wij thans te moeten vol
staan. De tweede tentoonstelling van Pro Arte
Christiana, die vanaf Zondagmiddag voor het
publiek toegankelijk zal zijn, zal den geheelen
zomer geopend blijven. En ongetwijfeld zullen
zeer velen haar bezoeken.
N. Z. Voorburgwat b.h. Spui, Amsterdam.
PLATS DU JOUR EN LA CARTE
In de onlangs verschenen brochure over den
arbeid der Directie van den Landbouw als grond
slag voor de verhooging der bodemproductie
komt een hoofdstuk voor. dat het ontwikke
lingsplan van dezen arbeid in den eerstkomen-
den tijd bespreekt. Dit hoofdstuk bevat verschil
lende belangwekkende punten, en tot de voor
naamste daarvan kan men rekenen die. welke
bandelen over boschbouw en over cultuurtech
nische werken.
Een van de wenschen van de Directie van den
Landbouw is n.l. dat het Staatsboschbeheer in
staat dient te worden gesteld om alle uitgaven
voor uitbreiding en het normale onderhoud der
onder zijn beheer staande bosschen uit te voeren
als normaal werk, dus niet in werkverschaffing.
Ook de Cultuurtechnische Dienst dient Uit eigen
begrooting die werken te kunnen uitvoerfen,
v/elke als normale werken tot bevordering van
de bodemproductie kunnen worden beschouwd,
dus niet in werkverschaffing.
Met het uitspreken van deze wenschen heeft
de Directie van den Landbouw de aandacht ge
vestigd op een der voornaamste euvelen, welke
de laatste jaren de ontginningspolitiek aan
kleefden. Het zwaarste argument voor het uit
voeren van ontginningen, zoowel voor het ver
krijgen van bosschen als van cultuurgrond moet
zijn dat door het uitvoeren van deze werken de
rijkdom en de waarde van den Nederlandschen
bodem toeneemt. Tot voor kort was men buiten
de kringen van den landbouw voor dit argument
over 't algemeen te weinig gevoelig'. Uitbreiding
van cultuurgrond achtte men niet zoozeer noodig,
er was immers toch reeds overproductie op
velerlei gebied; de boeren kostten den staat
toch reeds zooveel. De eigenlijke reden was
echter, dat men het belang van den landbouw
voor het Nederlandsche volksleven en voor de
welvaart niet voldoende begreep. Het uit
voeren van ontginningen achtte men een
onproductief werk. Dit blijkt uit het feit,
dat in de jaren, waarin het in ons
land doodzonde was werkloozen produc
tieven arbeid te laten verrichten, het wel geoor
loofd was hen bij ontginningen te werk te stel
len. Langzamerhand is deze meening door den
drang der omstandigheden wel veranderd, maar
de meening, dat het winnen van cultuurgrond
niet alleen wenschelijk is in tijden van voedsel-
schaarschte, is nog te weinig gemeengoed. Het
gevolg hiervan is, dat het uitvoeren van cultuur
technische werken nog steeds niet zoo vlot ver
loopt als men wel zou wenschen. Het wordt nog
te veel beschouwd als een object voor werkver
schaffing en is nog gebonden aan te veel admi
nistratieve maatregelen.
Nog niet zoo lang geleden heeft de voorzitter
van den Kath. Ned. Boeren- en TUindersbond,
de heer Fleskens, hierop gewezen in een artikel,
geplaatst Vn het orgaan van dien bond. Hij
schrijft daar, dat honderden objecten zijn stil
gelegd en dat andere honderden objecten niet
zijn aangevangen; dat wegen, waterloopen,
m
e eerste weg van den Noord-Oostpolder
naar de Overijselsche kust wordt van
n verharding voorzien. Met stoom
walsen wordt de weg geëffend
.(Foto Pax-Holland)
Te Aduard bij Groningen worden sinds ver
leden jaar in opdracht van Rijksmonumenten
zorg door Prof. A. van Giffen opgravingen ver
richt om te zoeken naar overblijfselen van de
voormalige Cisterciënserabdij ,.St. Bernaert te
Adwert".
Reeds zijn de grondslagen van de abdij
kerk komen vast te staan die gebouwd was
naar het voorbeeld van de moederkerk der
orde te Citeaux. Vóór de plaats, waar eens
het hoogaltaar gestaan heeft, is het vrijwel
nog ongeschonden graf gevonden van Ema
nuel de Suscalo, die eens bisschop van
Cremona was, daarna monnik werd te Adu
ard en voor wien ongeveer veertig jaar later
abt Fredericus pogingen gedaan heeft om
zijn zaligverklaring te verkrijgen. In ieder
geval heeft deze Italiaan in zijn orde eenige
vereering als Zalige genoten.
Het gebeente zal, na sinds 1298 in de abdij
kerk en sinds 1580, toen het klooster verwoest
werd, diep onder den grond te hebben gerust,
nu dank zij de welwillendheid van Monumen
tenzorg en van Prof. A. van Giffen naar de
abdij der hervormde Cisterciënsers O. L. Vr.
van Sion te Diepenveen worden overgebracht.
Niet letterlijk dus gaat in vervulling, wat de
zalige Emanuel kort na zijn aankomst tot de
monniken zeide^ toen hij de plaats van zijn
graf aanwees: „Hier is mijn rustplaats in de
eeuwen der eeuwen, hier zal ik wonen, want
deze plek heb ik uitverkoren."
(Zie over hem: Prof. R. Post in Arch. Aartsb.
Utr. XVIII (1922) 130 en Kroonenburg, Neer-
lands Heiligen in de M. E. IV, 136).
'n Gemantelpakt meisje zou even
De aapjes in Artis wat geven
De scheur in haar mouw
Verhielpen wij gauw
Er is niets meer van zichtbaar gebleven.
Chemisch reinigen en persen
Mantelcostuum 2.56
Japon vanaf f. 2.05
Regenmantelf. 2.56
Colbert costuum f. 2.97
Amsterdam - v. Baerlestr. 1 9 - Tel. 22286-27368
Jan van Galenstraat 47 Tel. 81 362
Haarlem - Lalden - Den Haag Hilverium Bever»,>k
e.
\v-
Het Boxtelsche politiecorps heeft zijn
gedragen. Het eeresaluut
chef, inspecteur G. Copier, ten grave
voor het stoffelijk overschot
(Foto Het Zuiden)
grondverbeteringen, ruilverkavelingen In half
afgewerkten staat werden neergelegd en dat het
materiaal maandenlang ongebruikt ligt. Dit alles
hoofdzakelijk om redenen van financieel-admi-
nistratieven aard. In ditzelfde artikel wijst de
heer Fleskens er op, dat de cultuurtechnische
werken niet opgevat moeten worden als werk
verschaffingsobjecten, maar als werken, die een
voudig in het belang van den landbouw, in het
belang van den boer, en niet het minst in het
belang van ons geheele volk ten uitvoer moeten
worden gelegd, omdat zij nuttig en noodig zijn.
Deze woorden van den voorzitter van den
Katholieken Boerenbond bewijzen, dat de Di
rectie van den Landbouw het bij het rechte
einde heeft, als zij ten aanzien der uitvoering
van verschillende werken meer zelfstandigheid
wil toegekend zien aan Staatsboschbeheer en
Cultuirrtechnischen Dienst, en als zij de uit
voering van deze werken wil zien losgemaakt
van de werkverschaffing. Hoe eerder in dezen
toestand verandering komt, hoe beter, want
zulk een verandering kan zeer veel bijdragen
tot een beter resultaat van cien' productieslag.
Hiermede is dus niet alleen de landbouw, maar
het geheele Nederlandsche volk direct gebaat.
E.
Tijdens afwezigheid van de bewoners hebben
dieven aan een perceel aan de v. Dycklaan te
Naarden een bezoek gebracht tusschen 2.30 en
4.30 uur. zy zijn waarschijnlijk binnen gekomen
door een niet gesloten keukendeur. Het schij
nen personen geweest die met de situatie ter
plaatse goed op de hoogte waren linia recta
zijn zij naar de slaapkamer gegaan, waar zij het
slot van de linnenkast wisten te verbreken en
er zich wisten meester te maken van f 950 aan
geld en sieraden ter waarde van ongeveer
f 1.000.
Elk spoor der daders ontbreekt tot op heden.
De Ermelosche politie is er in geslaagd op
heldering te brengen in een reeks van diefstal
len van eieren, aardappelen en andere levens
middelen, alsmede van rijwielen, die den laat-
sten tijd in de gemeente Ermelo op groote
schaal gepleegd werden. Tientallen fietsen ver
dwenen de laatste weken, zonder dat men de(n)
dader(s) kon vatten.
Thans heeft de politie twee mannen gearres
teerd, die zich schuldig hebben gemaakt aan
deze diefstallen. Twee inwoners uit Harderwijk
zijn aangehouden ter zake van diefstal van
levensmiddelen. Uit het onderzoek bleek, dat zij
de gestolen waren weer aan een handelaar te
gen lage prijzen van de hand déden. Ook deze
heler werd aangehouden.
Voorts is een persoon uit Ermelo gearresteerd
wegens diefstal van fietsen. Deze man is na ver
hoor overgebracht naar het huis van bewaring
te Zutphen. Men hoopt hiermede den hoofddader
van de fietsendiefstallen gevat te hebben.
De secretaris van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart heeft bepaald,
dat de prijs, waartegen beenderen te koop
aangeboden of verkocht worden, ten hoogste
f 5.50 per 100 kg. franco fabriek bedraagt en
niet f 5.50 per kg., zooals in onze vorige edi
tie abussievelijk werd vermeld.
kaart van pelt
Drie dagen lang heeft de slag om en nabij Solloem geduurd; Britsche
strijdkrachten haddon felle aanvallen gedaan om zich van Bardia en
Fort Capuzzo meester te maken ten einde langs deze belangrijke strate
gische posten hun front tot Tobroek te verlengen. Deze pogingen zijn mis
lukt; om niet in handen van de Duitsch-Italjaansche omsingelingsmanoeu
vre te vallen moesten de Britten op hun oude stellingen terugtrekken. De
kaart geeft met dikke zwarte lijn het Britsche front aan na den slag
bij Solloem
(Kaart van Pelt)
De vergroote belangstelling, welke er ln
dezen tijd valt waar te nemen voor het eigene
van het heem, voor alle uitingen van volks
cultuur, volkskunst en volkstraditie, zal on
getwijfeld tot gevolg hebben, dat de toerist,
die eigen land bereist, niet alleen zijn oogen
openzet, voor het mooie in de natuur, maar
oat hij ook let op wat verhaalt van het ver
leden van volk en land. De bouw en de ver
sieringen der oude boerderijen vormen ln dit
opzicht wel zeer aantrekkelijke objecten.
Wat de versieringen betreft, de Friesche boer
derijen hebben in hun „Oelebord" waarvan
nog lang niet zeker is of men deze benaming
wei met „uilenberg" mag verdietschen een
bijzonder mooi en belangwekkend gevlltee-
ken, dat reeds tal van volkskundigen heeft
beziggehouden. Oorspronkelijk verstond men
ender een oelebord het driekantige houten
bord aan de einden van de vorst der schuur,
aangebracht tegen het inwateren, doch later
1.- de naam overgegaan op de versiering, welke
er op is aangebracht. Deze bestaat uit twee
uitgesneden gestileerde zwanen, welke met
den rug naar elkaar toe zijn geplaatst. Tus
schen deze vogels, (welke ook overigens in de
Friesche folklore een rol spelen) bevindt zich
ten verticale lat, waarin vele merkwaardig ge
vormde figuren zijn uitgesneden, zooals het
vier- of het zesspakige rad, hart, klaverdrie,
op en neerwaarts gerichte halve manen, de
levensboom en vele andere.
Aan de hand van verschillende werken op
het gebied der Nederlandsche zinnebeelden is
het een vruchtbaar werk deze symbolen te
determineeren. Men komt dan tot merkwaar
dige resultaten.
Over den oorsprong van het oelebord, dat
in verschillende typen in Friesland en in den
kop van Overijssel voorkomt, is het laatste
woord nog niet gesproken. Wel schijnt thans
vast te staan, dat dit gevelteeken een geschie
denis van vele eeuwen bezit. Hierover zijn zoo
wel de veel bestreden Prof. Wirth als de
oriëntaliste mej. dr. A. Roes, die beiden het
oelebord-«bestudeerd hebben, het eens. Alleen
de interpretatie is verschillend.
Intusschen is in Friesland de belangstelling
voor dit als specifiek Friesch opgevatte sym
bool sterk gestegen en thans wordt er bijna
geen nieuwe boerderij gebouwd, of de witte
zwanen prijken hoog op de schuur. De toerist,
die Friesland doorkruist, moet zijn aandacht
maar eens aan de oufie en nieuwe gevelver
sieringen schenken.
Naar het A.N.P. meldt,, is te 's-Gravenhage,
op het terrein van „Houtrust", een openlucht
samenkomst van de N.S.B. gehouden, waar
ir. Mussert het woord gevoerd heeft
In zijn rede zeide hij o.a., dat zich thans,
evenals aan het einde der 18e eeuw, een revo
lutie over Europa aan het voltrekken is en,
zooals 150 jaar geleden het nieuwe het oude
heeft verdrongen, aldus spr„ zoo zal dat thans
ook gebeuren in na' ianaal-socialistischen en
fascistischen zin.
Spr. zette uiteen, dat er 'n bond van Germaan-
sche staten zal komen en wie dien bond aan
valt, aldus spr., krijgt niet met een stuk, maar
met het geheel van 150 millioen inwoners te
doen en spreker zou wel eens willen zien, wie
ter wereld die nog klein zou kunnen krijgen.
Ook besprak spr. de in den loop der jaren
gevoerde actie tegen de N.S.B., waarbij hij zeide.
dat het de Engelsche Secret Service was, die
de hetze tegen de N.S.B. aanvoerde.
Voorts deelde spr. mede, dat de generaal, die
de Grebbelinie moest verdedigen, het eerst op
de vlucht was geslagen en zich daarvoor voor
liet gerecht, zal moeten verantwoorden.
De° N.S.B., zoo zeide spr., is in een jaar tijds
driemaal zoo sterk geworden.
Wanneer straks, zoo besloot hij, de vrede zal
zijn hersteld en de werkelijke opbouw zal ge
schieden, dan moeten wij tot Hitier kunnen
zeggen: Hier staat het Nederlandsche volk, gij
kunt ons gerust de zorg voor de toekomst van
Nederland toevertrouwen. Er zal straks een
nieuw Nederland komen en wanneer dan ook
de verbinding met Indië zal zijn hersteld en
Indië voor Nederland behouden zal zijn geble
ven, dan kunnen zij, die al dien tijd het contact
met ons hebben moeten missen, terugkeeren
ln dat nieuwe Nederland.
BERGEN OP ZOOM. (Maria-Kweekschool)
Geslaagd de dames; M. A. Sijm, Westwoud, W.
J. P. Spee, Delft, J. E. van Sprundel, Bergen
op Zoom, A F. Vetter, Curasao,
HILVERSUM L 413.5 M.
8.00 Gewijde muziek (gr.pl.), 8.30 BNO:
Nieuwsberichten, 8.45 Gramofocnmuziek,
11.15 Bach-cantate, 12.0 Rococo-octet. In
de pauzen: Nederlandsche liedjes, 12.45
BNO: Nieuws- en economische berichten,
1.00 Nederlandsch Verbond voor Sibbe-
kunde: Vragenbeantwoording, 1.15 Het
Nederlandsch Pianoduo en gramofoonmu-
ziek. 2.00 De Romancers en de Harmony
Sisters. 2.45 Dialoog. 3.20 Ensemble Amen-
de, 4.00 Gramofoonmuziek. 4.45 Zang met
pianobegeleiding en gramofoonmuziek, 5.15
Gramofoonmuziek. 6.00 Gramofoonmu
ziek, 6.10 „Die Front reicht ihrer Heimat
Jetzt die Hand" voor leden van de Duit-
sche Weermacht, 8.00 BNO: Nieuwsberich
ten. 8.15 Spiegel van den dag, 8.30 Rot-
terdamsch Philharmonisch Orkest en so
liste, 9.00 Gramofoonmuziek met toelich
ting. 9.45 „Bij de knorhanen en bij de
beesten".
HILVERSUM II. 301.5 M.
8.00 Gramofoonmuziek, 8.308.45 BNO:
Nieuwsberichten, 10.00 Zondagmorgen
zonder zorgen. 12.15 Kinderkoor „De Me
rels", 12.45 BNO: Nieuws- en economische
berichten, 1.00 De Melodisten en solist,
1.30 Ensemble Bandi Balogh, 2.00 Cyclus
„U en de muziek". 2.15 Utrechtsch Stede
lijk Orkest, solist en gramofoonmuziek,
5.30 ANP: Sportuitslagen, 5.35 De Ram
blers. 6.00 Declamatie, 6 20 Groot Amuse
mentsorkest, 6.45 Sport van den dag, 7.10
Gevarieerd programma, 8.00 BNO: Nieuws
berichten, 8.15 Gramofoonmuziek, 8.30
Omroeporkest, gemengd operette-koor en
solisten, 9.30 Radiotooneel, 10 00 BNO:
Nieuwsberichten, sluiting.
HILVERSUM I, 415.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek, 6.50 Ochtend
gymnastiek, 7 00 Gramofoonmuziek, 7.45
Ochtendgymnastiek. 8.00 BNO: Nieuwsbe
richten. 8.25 Gewijde muziek (gr.pl.), 8.45
Gramofoonmuziek, 9.159.20 Voor de
huisvrouw, 1100 Frans Wouters en zijn
orkest, 11.2511.45 Declamatie, 12.00 Pia
novoordracht en gramofoonmuziek, 12.45
BNO: Nieuws- en economische berichten,
1.00 Trioconcert en gramofoonmuziek.
2.00 Omroeporkest. 2.30 Ensemble Bandi
Balogh. 3.00 Uitzending voor de Vrouw en
gram'cfoonmuziek, 3.45 Gramofoonmuziek,
5.15 BNO: Nieuws-, economische en
beursberichten, 9.30 Omroeporkest, <5.15
Gramofoonmuziek, 6.30 Orgelspel, 7.00
BNOEconomische vragen van den dag.
7.25 Rococo-octet, 7 45 Politiek week-
praatje, 8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15
Spiegel van den dag, 8.30 Het Wendling-
kwartet, 9.45 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek, 6.50 Ochtend
gymnastiek, 7.00 Gramofoonmuziek, 7.45
Ochtendgymnastiek. 8.00 BNO: Nieuwsbe
richten. 8.15 Gramofoonmuziek, 10.20 Gra
mofoonmuziek, 11.00 Declamatie, 1120
Zang met pianobegeleiding en gramofoon
muziek, 12.15 .Salonorkest. 12.45 BNO:
Nieuws- en economische berichten, 1.00
Het Amusementsorkest en solisten. 2.00
Stedelijk Orkest van Maastricht, soliste en
gramofoonmuziek, 4.00 Musiquette, 4.30
„Papoes-muziek", causerie met gramo-
foonplaten. 5.15 BNO: Nieuws-, economi
sche en beursberichten. 5.30 Gramofoon
muziek, 6.15 Omroep-Harmonie-orkest,
6.45 Reportage. 7.00 BNO: Friesch praatje,
7.15 Pianovoordracht, 8.00 BNC: Nieuws
berichten, 8.15 Gramofoonmuziek, 8.30
Ons schemeruurtje, 9.20 Voor den boer,
)S 9.55 Gramofoonmuziek. 10.00 BNO:
Nieuwsberichten, sluiting.
SOFIA, 21 Juni. (D.N.B.) Met betrekking
tot het groote spionnage-proces, dat op 3 Juli
voor de militaire rechtbank alhier begint, deelt
het G.M. mede, dat van de acht schuldigen
slechts vier als hoofdbeklaagden zullen ver
schijnen, nj. vier Russische emigranten, leden
van het vroegere tsaristische leger. Als voor
naamste schuldige wordt genoemd de militaire
attaché aan het vroegere Engelsche gezantschap
te Sofia, kolonel Smith-Ross. Zijn voornaam
ste medeplichtigen waren vooral de beide amb
tenaren van de Engelsche consulaire afdeeling
alhier, Charles Anders en de genaturaliseerde
Engelschman van Russische afkomst Grinewitsj.
Smith-Ross en Anders konder onder bescher
ming van hun diplomatieke onschendbaarheid
het land tijdig verlaten. Grinewitsj is op een
nog niet opgehelderde wijze verdwenen.
Een der agenten, een Russische emigrant, heeft
in de gevangenis zelfmoord gepleegd. In de me-
dedeelingen van het O.M. worden de groote
sommen vermeld, waarmede kolonel Smith-Ross
zijn actie in Bulgarije gevoerd heeft.
WASHINGTON. 20 Juni (D.N.B.)Krachtens
een beschikking van president Roosevelt zijn alle
petroleumproducten onder de uitvoercontróle
geplaatst. De uitvoer van de Oostkust is alleen
nog toegestaan naar het Britsche rijk, Egypte
en het Westelijk Halfrond. Het Witte Huis
voegt hieraan toe, dat de tankschepen tot de
maximum-capaciteit zullen worden gebruikt, ten
einde de Oostkust en de andere Amerikaansche
republieken van olie te voorzien.
President Roosevelt heeft bij decreet den acht-
urigen werkdag voor de bewapeningsprojecten
aan de Panamakanaaizone, in Alaska en Puerto
Rico ingetrokken. De verlenging van den ar
beidsduur voor de arbeiders, die bezig zijn met
den bouw van kazernes, het aanleggen van
vliegvelden, verdedigingswerken en andere mili
taire installaties, wordt gemotiveerd met de
verklaring, dat er een „buitengewone crisis" be
staat en dat de landsverdediging vereischt, dat
deze installaties zoo snel mogelijk w<*den vol
tooid. De verlenging van den arbeidsduur ln de
genoemde gebieden is noodzakelijk omdat het
moelijk is nog meer arbeiders te verkrijgen.
's GRAVENHAGE. Geslaagd voor het examen
voor onderwijzeres bij het voorbereidend onder-'
wijs de dames: M. Hamers te Goes, J. M. van
Liere te Kloetinge, A. Koopman te Nieuw-Am-
sterdam, M. Profijt te Hoogeveen.
UTRECHT. Geslaagd voor het theor. tand-
heell(. ex., Ie ged.: C. L. Stratimgh, F. Walcft,
S. Herweyer, J. A. de Korte, G. M. Kalkman,
A. J. Syriër, mej. L. J. Joppe, C. K. de Wit,
J. P. B. Verhey Pols. Voor het 2e gedeelte; P.
F. X. Sanders, C. Kersbergen.
Tandarts-examen: F. Holm, J. L. Slotema,
J. j. W. Brands en J. H. M. OostwegeL
