Proclamatie van het voorloopig
bewind
PROCLAMATIE
TELEGRAMMEN
Ratificatie der
capitulatie-oorkonden
De jeugd naar den Dam
Zondagmiddag om 12 uur, nadat
de vlag op het stadhuis te 's-Gra-
venhage was geheschen, heeft de
voorzitter van het College van Ver
trouwensmannen, jhr. Bosch Rid
der van Rosenthal, de volgende
proclamatie voorgelezen van de pui
van het stadhuis.
NEDERLAND HERWINT ZIJN VRIJHEID
De tyrannie, die ons het hart doorwondde,
is verdreven.
Onze Koningin kan het bewind te midden
van Haar vrije volk uitoefenen.
Vreemde smetten worden uitgewischt. Recht
en wet treden weder in de plaats van wille
keur en geweld.
Door de Regeersn? geroepen hare vertrou
wensmannen te zijn tijdens de overgangsdagen,
waarin het regelmatig bestuur ontbreekt, wen-
dea wij ons ingevolge bijzondere opdracht
tot U, Nederlanders.
Gevoelens van ontroering, van innig geluk
en van diepe blijdschap over de beëindiging
van de bezetting, die zooveel kommer en on
herstelbaar leed bracht, vervullen ons allen.
Millioenen brengen God ootmoedig dank voor
de bevrijding en voor de kracht, die Hij aan
Vorstin en volk schonk om steeds zwaarder
treffende smarten te doorstaan en het hart in
tegenspoed standvastig te doen blijven.
E)ankbaar ztin wij jegens het Koninklijk
Huis, dat ook in den vreemde met woord en
daad aan land en volk verknocht bleef. Wij
achten ons gelukkig, dat indertijd wijs beleid
en offerzin, met trotseering van persoonlijke
gevaren en van de mogelijkheden van ver
keerde uitlegging, het zoo vruchtbaar en juist
gebleken besluit deden nemen het bewind
over de verschillende gebiedsdeelen 'van het
Koninkrijk te voeren van het land der balling
schap en gastvrijheid uit.
Onze gedachten gaan naar de mannen van
leger, vloot en luchtmacht, die in de ramp
spoedige Meidagen van 1940 en later, met die
van de koopvaardij, in het belang en tot heil
van het vaderland hun offer brachten, en naar
allen, die nog dagelijks hun leven in de waag
schaal stellen.
Met dankbaarheid en trots gedenken wij, hoe
ons volk onder aanvoering van zijn leidslieden
uit kerkelijke en wereldlijke kringen zich vijf
jaar lang tot het uiterste verzet heeft tegen
een stelsel, dat gericht was op de vernietigmg
van de christelijke beschaving, van eeuwen
oude tradities en van de nationale eer.
In het bijzonder denken wij aan de tallooze
heldhaftige ondergrondsche strijders, die zich
een gevaarloos bestaan ontzegden, in verbeten
kamp met stoffelijke en geestelijke wapenen
de kracht van den vijand ondermijnden en
door hun werk en voorbeeld onze volkskracht
sterkten. Velen hunner, wier nagedachtenis
in eere zal worden gehouden, lieten hun leven
in gevangenissen en concentratiekampen ea
voor de pelotons van den niets ontzienden
onderdrukker.
Wij mogen ook hen niet vergeten, die tegen
hun wil als slaven naar den vreemde gevoerd,
daar öf den dood hebben gevonden öf nog
in handen van beulen en geweldenaars een
schier ondraaglijk bestaan leiden.
Al deze offers zijn niet tevergeefs gebracht.
Onze nationale zelfstandigheid is herwonnen
en een nieuwe t ekomst ligt voor ons ooen.
Het vaderland, dat wij in de jaren der be
proeving nog meer hebben liefgekregen, biedt
ons weer vrijheid en vrede, orde en rust,
rechtszekerheid en een menschwaardig bestaan.
Alle krachten zullen worden ingespannen
om zoo spoedig mogelijk te voordien in de
allerdringendste behoeften van de bevolking
en een einde te maken aan de stoffelijke ont
beringen, waaronder helaas zr ovelen hebben
moeten lijden.
Ondanks de groote en talrijke moeilijkheden
waarmede wij te kampen hebben, zal dejarbeid
tot herstel met kracht en voortvarendheid
worden aangevat om zoo veel en zoo snel
mogelijk de sporen te doen verdwijnen, welke
het duivelsche vernietigingswerk allerwege
achterliet.
Thans is het de plicht van ons volk zich
de herkregen vrijheid waard te toonen. In eens
gezindheid met onze bondgenooten, wier offers
en wapenfeiten ons met erkentelijkheid en be
wondering vervullen, zal de strijd tot een goed
einde moeten worden gebracht. Op ons rust
de plicht met alle kracht mede te werken aan
de bevrijding van Indonesië, dat in handenis
van een vijand, niet minder wreed dan de
bezetter van Nederland zich toonde.
Van ieder wordt verwacht, dat hij zich stipt
zal houden aan de bevelen der Regeering en
aan die van het Geallieerd Opperbevel.
Met den meesten aandrang sporen wij allen
aan tot een ordelijke houding en tot het na
laten van daden van eigenrichting, welke in
strijd zijn met ons rechtsbesef, onze tradities
en democratische opvattingen.
Wij vertrouwen, dat men zirh in de begrij
pelijke vreugde over de herkregen vrijheid
waardig zal gedragen en zonder dwang die
orde en tucht in acht zal nemen, welke pas
send zijn bij den ernst van den tijd, dien wij
beleven.
Zooals ons volk sterk was in de verdrukking,
zoo getuige het van kracht en zelf beheersching
bij de bevrijding.
De nieuwe tijd, die ons wacht, vinde een
volk, dat, gestaald door het leed en gegroeid
in saamhoorigheid, met opgeheven hoofd, al
is het in een gebrandschat land. gereed staat
voor de taak, waartoe het geroepen it.
Leve de Koningin, leve het Vaderland!
Op den dag der bevrijding.
De Vertrouwensmannen der Regeering
Aan Hare Majesteit de
Koningin
Op dit historisch uur bieden Vertrou
wensmannen der Regeering, zich tot tolk
makend van de gevoelens van het geheele
Nederlandsche volk, Uwe Majesteit hunne
gelukwenschen aan met Uw terugkeer in
het bevrijde Vaderland en getuigen zij
jegens Uwe Majesteit van hun groote dank
baarheid voor de bezielende leiding, die
Zij gedurende vijf jaren van grenzenlooze
onderdrukking aan het verzet tegen den
vijand heeft willen geven.
Aan H. K. H. Prinses
Juliana
Op dit historisch uur bieden Vertrou
wensmannen der Regeering, zich tot tolk
makende van de gevoelens van het geheele
Nederlandsche volk, Uwe Koninklijke
Hoogheid hunne gelukwenschen aan met
de bevrijding van het Vaderland.
Aan Z.K.H. Prins Bernhard
Met groote waardeering voor Uw krachtig
en onvermoeid strijden voor de bevrijding
van ons land bieden Vertrouwensmannen,
zich tot tolk makende van de gevoelens
van het geheele Nederlandsche volk, U en
den onder Uwe bevelen staanden strijd
krachten hunne gelukwenschen met de
herwonnen vrijheid aan.
Aan Minister-president
Gerbrandy
Vertrouwensmannen ontvingen bericht
van definitieve aanvaarding van capitulatie.
De bevrijding is daardoor een feit. Ver
trouwensmannen hebben proclamatie uit
gevaardigd. Vervuld van groote blijdschap
bieden zij Regeering hun gelukwenschen
aan, met erkentelijkheid gedenkend hetgeen
zij onder beproefde leiding van minister
president gedurende den bezettingstijd ter-
wille van het vaderland heeft gedaan.
Zondagmiddag om 5 uur zijn in de Land-
bouwhoogeschool te Wageningen de capitu
latie-oorkonden geratificeerd. Om half vijf
arriveerde de Duitsche bevelhebber, generaal
Blaskovitz, met eenige officieren. Van gealli
eerde zijde waren generaal Foulkes en Prins
Bernhard met hun staven aanwezig. Om half
zeven kwam generaal Foulkes opgewekt uit
het gebouw, gevolgd door generaal Blaskowitz,
die zeer termergeslagen was.
Generaal Blaskowitz heeft bij het uitwisse
len der ratificatie-oorkonden gewezen op de
nog 5 6C00 man sterke S.S.-troepen. doch
generaal Foulkes heeft geantwoord, dat de
Duitsche troepen de S.S. zelf moeten ontwapenen.
De regulaire Duitsche troepen zullen daartoe
eenige wapenen mogen behouden. De Duit-
schers tullen zich in groepen moeten concen-
treeren en via den Afsluitdijk naar het door
De Amsterdamsche Jeugd Actie, welke alle
organisaties op jeugdgebied in Amsterdam om
vat. roept de jeugdorganisaties op tot een
groote bijeenkomst. Vrijdagmiddag op den
Dam. De jeugd zal optrekken in vier groepen
en wel een Katholieke, Christelijke en Alge-
meene groep en de A.J.C. en aanverwante
groepen. E)e Katholieke jeugd trekt vanuit de
parochies in uniformen, met vaandels en vlag
gen en met slaande ttom naar de De Ruyterkade
Hier wordt de stoet geformeerd, die naar den
Dam gaat,
De Dam Z&1 dezen middag geheel zijn vrij
gemaakt voor de jeugd. Tijdens het opstellen
der stoepen spelen de klokken van den Paleis-
toren en wordt gezamenlijk gezongen. Ora 2.15
spreekt Burgemeester de Boer de Amsterdam
sche jeugd toe. Verder voeren het woord de
heer H. Barentsz, directeur van „Ons Huis",
Ad. van Moock, van de A.J.C. met een oproep
tot de jeugd en tot slot Aalmoezeniet J. van
Dael. Declamatie, o.a. van een speciaal hiervoor
geschreven gedicht van Anton van Duinkerken
zal de sprekers afwisselen.
Na afloop houden de vier groepen in eigen
kring dankdiensten of herdenkingsbijeenkom
sten. De Katholieken gaan naar de St. Willi-
brordus buiten de Veste, die tevoren door de
jeugd van alle parochies op grootsche wijze met
bloemen wordt versierd. Mgr. dr. G. C. van
Noort celebreert een pontificaal lof met assis
tentie van de distictsmoderatoren Pastoor P.
J. Aarts en Rector J. van Dael. De theologan
ten van de stad verleenen de verdere assisten-
ties en vormen de schola, Rector H. Drost
houdt de predicatie. Gebeden wordt verder
voor de gevallenen uit eigen kring en voor de
behouden thuiskomst van hen, die nog in het
buitenland verblijven.
Engeland bezette deel van Duitschland worden
overgebracht.
De voorbereidingen voor de eapitulatie
waren overigens al eenige weken geleden ge
troffen. Dr. Seyss-Inquart trachtte contact te
krijgen met de N. B. S., maar deze wilde
alleen onderhandelen met de Duitsche weer
macht zelf. Zelfs had de commandant van
den Duitschen Sicherheitsdienst aan den
commandant der N. B. S. een conferentie aan
geboden, waarbij deze laatste gemaskerd en
gewapend had mogen verschijnen, terwijl de
Duitschers ongewapend zouden zijn. Maar de
commandant der N. B. S. is daar toch maar
niet op in gegaan.
Levensbijzonderheden der
Vertrouwensmannen
Ofschoon de meeste van de Vertrouwens
mannen uit den aard der zaak benoemd zijn
wegens hun illegale werkzaamheid tijdens den
oorlog, waarover nog niet kan worden uitge
weid, vermelden wij thans de openbare func
ties, welke zij ooit hebben bekleed:
Jhr. Mr. L. H. N. Bosch ridder van Rosenthal
commissaris der Koningin in de provincie
Utrecht, voordien burgemeester van 's Gra-
venhage en Groningen.
Prof. Mr. R. P. Cleveringa, hoogleeraar te Leiden
(heeft destijds de bekende rede gehouden,
welke aanleiding was tot sluiting van de
Leidsche Universiteit en hem voor geruimen
-tüd in de gevangenis bracht).
Mr. J. Cramer, directeur van de Vereeniging
voor den opbouw van Drenthe.
W. Drees, sociaal-democratisch lid van de
Tweede Kamer an wethouder van 'aGravenhage.
T. v. d. Gaag, verbonden als geoloog aan de
Koninklijke Petroleum Maatschappij in Ned.
Indië en Venezuela.
I. Neher, hoofdambtenaar P.T.T. Den Haag.
Prof. Mr. J. Oranje, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam.
Mr. Dr. W. G. A. van Sonsbeeck. commissars
van de Koningin in de provincie Limburg.
Mag. Dr. J. G. Stokman O.F.M., directeur der
ontwikkelings^entrale van het R.K. Werk
liedenverbond.
Zij die vielen
Op de plek aan de Weteringschans, waar twee
maanden geleden de «choten knalden, die een twin
tigtal uit z.g. „vergelding" ter dood veroordeelden uit
het Huis van Bewaring velden, heeft de burgerij van
Amsterdam de laatste zes dagen schier onafgebroken
gedefileerd.
Reeds Zaterdagmorgen h-id de verzetsbeweging er
voor gezorgd, dat op deze plaats een eenvoudig mo
nument een marmeren kruis werd geplaatst,
w*"rboven de Amsterdamsche vlag halfstok wapperde.
Spontaan bewees de Am terdamsche burgerij aan de
hier gevallenen voor de vrijheid haar hulde en wee
moedige dankbaarheid door de plek waar het bloed
van de slachtoffers der Duhsche terreur had gevloeid
te bedelven onder bloemen. Iede'e dag wordt een
nieuwe bloemencchat rond het kruis neergelegd.
Zondag trokken de menschen in een onafgebroken
stoet urenlang langs het monument en ook de yol-
gende dagen heeft dit eerbiedig huldebetoon voort
geduurd.
