Amsterdam viert de bevrijding
VIJF JAAR LATER
Koning George en Churchill spreken
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 10 MEI 1945
BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTR. 5 - TEL. 21543 en 21544
Seyss-Inquart gearresteerd
Dr. Seyss-Inquart is door Engelsche
troepen gearresteerd en op het
hoofdkwartier gevangen gezet.
Hij zal als oorlogsmisdadiger be
schouwd worden.
Uitbundige vreugde op den Dam
Churchill's rede op V.E.-dag
Proclamatie Gen. Foulkes
Deze week nog een
half brood
40 volle voedselschepen
aangekomen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
10 Mei 1940. Op dien onvergelijkelijk schoonen
Meimorgen drongen zij binnen in het vredige Holland,
de Duitsche legers met hun duizenden tanks, hun
honderden vliegtuigen, zonder motief of het moest
zijn het motief van geweld tegenover recht. Het was
de groote, totale uitbarsting van jarenlang stelsel
matig aangewakkerd militairisme, op de spits ge
dreven door het nationaal-socialisme van Hitier. Het
was de uitbarsting van den vulkaan, reeds lang aan
gekondigd door hevig gerommel en talrijke aard
schokken. Tevoren, in die eerste weken van Septem
ber, was Polen reeds het slachtoffer geworden en be
dolven onder een lawine van vuur.
Die 10de Mei maakte een einde aan dien „vreem
den" oorlog, aan die beangstigende stilte, die op den
val van Polen volgde. De Duitsche legers zwermden
over heel West-Europa en achter hen kwamen Gestapo
en Grüne Polizei om de volken te terroriseeren op een
wijze als nooit gekend in de wereldgeschiedenis.
Plunderend trokken de legers over heel Europa tot
aan de grens van Azië en de randen van Afrika, overal
niets anders achterlatend dan verwoesting, haat en
niet te beschrijven leed.
Laten wij ons even in het geheugen terugroepen die
dramatische zitting van het Lagerhuis op 3 Septem
ber 1939. Om 11 uur 15 had zoo juist Chamberlain
de wereld medegedeeld, dat Engeland zich met Duitsch-
land in oorlog bevond. Nu stond hij daar in het
Lagerhuis, de man van München een gebreken man.
„Alles waar ik voor gewerkt heb, waar ik op gehoopt
en in geloofd heb gedurende mijn leven in dienst van
het land, is in puin gestort", aldus sprak hij.
Maar in datzelfde Lagerhuis zat Winston Churchill.
Hij leek met zijn breede schouders een stier, die be
reid is den aanval te ondernemen, zoo vertelt een
ooggetuige. Fn toen de zi'ting ten einde Jiep sto"d
hij op onder adembenemende stilte en zeide: „op
dezen Zondagmorgen is er vr-de in onze harten. Onze
handen mogen bedrijvig zijn, ons veweten is gerust".
10 Mei 1945. Dinsdagavond sprak Churchill weder
om. Het was dezelfde Churchill, die vijf jaar lang zijn
eigea volk en al den geknechten anderen volken niets
anders kon beloven dan bloed en tranen
Thans kondigde hij de totale overwinning der Ge
allieerden aan, de totale nederlaag van Duitschland,
dat dezen noodlottigen oorlog ontketende.
Heel Europa vlagt en juicht en herademt. En in
dat juichend Europa ligt dat land aan de zee, dat nu
eindelijk óók vrij is. Nederland vlagt en juicht, maar
in den roes der feeststemming vergeet het niet het
vele leed, dat schuilt achter de bevlagde gevels; leed
over de velen, die, voor het vaderland gevallen zijn,
over de velen, die weggesleurd naar Duitschland, den
dood vonden, over de velen, die van hongef gestor
ven zijn in de laatste trieste maanden. Droefheid ook
over ons schoone Insulinde, dat nog niet de vreugde
der bevrijding kent, al zien ook zij de reikende han
den, die spoedig hun ketenen zullen losmaken.
Ook voor Indië komt spoedig Victory Day!
Een overweldigende menigte vulda 'ledenmiddag den Dam en omgeving
bij de officieele plechtigheid, waarvan het hljschen van de Nederlandsche
vlag bij het uit duizenden kelen klinkende Wilhelmus het meest grootsche
en ontroerende moment was. Er volgde een uitbundig gejuich op, dat aan
hield bij het hijschen van de vlaggen van Amerika, Engeland, Rusland en
China, de vier verbonden mogendheden.
Lang voor de plechtigheid trokken verschillende kleurrijke stoeten zingend
of met muziek naar den Dam. De plechtigheid werd daar geopend met een
muzikale hulde.
Tot groote verrassing en vreugde van het publiek bevond zich op de eere
tribune ook Z. Exc. Prof. Gerbrandy, de Nederlandsche minister-president,
die zich voor het begin van de plechtigheid enkele oogenblikken onderhield
met de aanwezige journalisten.
Dinsdagavond heeft Koning George een rede uitge.
sproken, waara»n wij het volgende ontleenen
Vanda?g danken wij Go^, omdat Hij ons uit een
groot gevaar heeft gered. Ik spreek tot U uit de hoofd
stad van het Britsche Rijk, de stad, die sporen draagt
van 'svijands woede, maar nooit den moed heeft ver
loren en nooit heeft versaagd en ik vraag U met mij
Uw dankbaarheid te betuigen. Duitschland, dat heel
Europa tot den oor'og heeft gedwongen, i' verslagen.
In het Verre Oosten moet nog worden afgerekend met
Japan, een vasfberaden en wreeden vijand. Deze strijd
zal met inzetting van al onze hulpbronnen worden
gevoerd.
Maar wanneer uit deze overwinning geen duurzame
vrede voortkomt, gegrondvest op gerechtigheid en
naastenliefde, dan zullen wij hebben gefaald, dan zal
het bloed van onze dierbaren tevergeefs hebben ge.
vloeid.
In de uren des gevaars hebben wij ons zelf en onze
taak ootmoedig gesteld in de hand van God en Hij is
onze kracht en ons schild geweest. Laten wij Hem
danken voor Zijn genade en ons leven en onze taak
in dit uur der overwinning aan dezelfde sterke Hand
toevertrouwen.
In zijn radiorede op 8 Mei, Victory
of Europe-day, heeft de Britsche
ministerpresident, Churchill, mede-
deeling gedaan van Duitschlands
onvoorwaardelijke capitulatie.
Vandaag, 9 Mei, zal de ratificatie te
Berlijn geschieden.
Dinsdag en Woensdag, zoo zeide
Churchill, zullen als V. E.-dagen
worden beschouwd.
De oorlog met Duitschland is dus
ten einde.
Churchill eindigde zijn rede: Voor
waarts Brittannië. Lang leve de zaak
der vrijheid. God bescherme den
Koning.
President Truman aan het woord
Ook Truman h-eft gisteren een overwinningsprocla-
marie uitgesproken, waarin hij o.m. zei: Dit is een
ernstig maar roemrijk uur. Mijn eenïge wensch is, Hat
Franklin D. Roosevelt had mogen leven om hiervan
getuige te zijn. Hij verzocht het Amerikaansche volk
zijn krachten te blijven inspannen, totdat ook Japan
evenals Duitschland beslissend is verslagen.
In een proclamatie deelt de gealli
eerde bevelhebber in Nederland Gen.
Foulkes het Nederlandsche volk mede,
dat op 7 en 8 Mei het Militaire bestuur
over het bevrijde Westen door Britsche,
Nederlandsche en Canadeesche troe
pen wordt overgenomen. Generaal
Blaskowitz is verantwoordelijk voor
het onderhoud van alle Duftsche strijd
krachten ook militairen uit andere
landen, die bij het Duitsche leger
dienen en zal daarom aïie voedsel
voorraden, opslagplaatsen en verkeers
middelen, die aan het Duitsche leger
behooren, noodig hebben. De gealli
eerde bevelhebber maant daarom de
bevolking aan de concentratie en afvoer
van de Duitsche troepen niet te
belemmeren.
Op bon A 493 zal men deze week
een half brood van het Internationale
Roode Kruis ontvangen, bij die win
keliers, bij wie men de vorige week
den bon voor het Zweedsche Roode
Kruis heeft ingeleverd. Aflevering kan
echter niet dadelijk geschieden.
Op He bonnen A 49? 'n B492 zuilen deze week be
schikbaar worden gesteld: 50 gram cacao, 100 gram
boter of marearine en voorts naar keuze van den
w-nkcl er: een blikje lunchworst of een zakje ei-pro
ducten of een half blikje bacon of een half blik kaas.
Bij inlevering ven 5 bonnen worden echter ui'slui-
tead twee pakketten beschikbaar gesteld, waarin van
alles inzit als toiletpapier, lucifers, een rolletje frujert»
en missch'en ook sigaretten tot een v olledige lunch
toe. Dit z'in pakketen, die oorspronkelijk bestemd
waren voor parachutisten.
Naar wij vernemen zijn thans 40
schepen met voedsel uit Friesland!
in de Amsterdamsche haven aange
komen. Eveneens zijn schepen met
Roode Kruis-voedsel binnengeloopen.