Verbijsterende verwoesting
in Amsterdams haven
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 23 MEI 1945
BUR. VOOR RED ACHE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTR. 5 - TEL. 21543 en 21544
Werkelijkheid overtreft
alle voorstellingen
St. Bavoklok loopt weer
De kabinetscrisis
Nieuwe bonnen
Tiende verdeeling
Roode Kruis
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Zoo zwart kan men zich den toestand
in de verwoeste Amsterdamsche havens
niet voorstellen, of de werkelijkheid
overtreft de fantasie nog vele malen. Men
kan zich de verwoesting heelemaal niet
voorstellen, noch de matelooze en krank
zinnige vernielzucht van de Duitschers,
wanneer men het ontstellende beeld van
havens, kademuren, gezonken schepen,
vernielde scheepshellingen en werven,
kranen, die nog slechts een wirwar van
ijzeren binten over loswallen en loodsen
vormen, van kantoren waar alles kort en
klein is geslagen, men kan het zich niet
voorstellen wat de „Kultur'-dragers heb
ben aangericht, wanneer men de puinen
niet zelf heeft gezien. „Une richesse de
siècles" ontsnapte het eens, vóór den
oorlog, aan den bewonderenden mond
van 'n Franschen prof., die 'n tocht door
onze havens maakte. Die „rijkdom van
eeuwen" is door de handen van misdadige
barbaren te gronde gegaan.
Voorgelicht doo burgemeester F. de Boer hebben
wij 'n tocht door de harens gemaakt. Moeten wij nog
eens gedetailleerd opsommen wat er allemaal kapot is?
Het is korter en eenvoudijer op te noemen wat er
oog heel is. De Duitschers hebben hun ongure plan
nen niet alle kunnen uitvoeren. Nog liggen er aan de
golfbrekers in bet westelijke IJ schuiten met mijnen
beladen, die in de kademuren geplaatst hadden moeten
worden om die n et loodsen en a' in de lucht te doen
vliegen. Het is niet doorgegaan met uitzondering
van de Coenhaven in het westen, die dan ook geheel
afgesloten en dnpoggelegd za' moeten worden maar
verder zijn de kademuren en de loodsen gaaf, evenals
de veeraen, en op de Handelskade zijn vrijwel «yle
kranen zoowaar intact gebleken. Op dat punt kan dus
de haven onmiddellijk in bedrijf gebracht worden.
Ook de loopkranen van de kolenopslagolaatsen in de
Rietlanden zijn er wonderbaarlijkerwijze nog. In de
petroleumhaven zijn i>og eenige tanks met een capaci
teit van 2000 ton heel, en elders zijn nog tanks met
in totaal 30.000 ton inhoud bedrijfsklaar, evenals de
oliepompmstallaties. Ook als oliehaven behoeft Am
sterdam dus niet geheel en alfuit te vallen. En verder
zijn er nog drie van de vijf graanelevators twee
ter waarde van f 250 000 het stuk liggen ondersteboven
voor de houthaven de groote silo's zijn gespaard,
ook enkele kleinere drijvende dokken, maar het 25000
tons Julianadok is met het daarin liggende schip en
al naar den kelder gejaagd.
Fr is nog heel wat gespaard, zou men misschien
willen zeggen? Maar dit is dan ook alles. Heel de
rest is verwoest. Reeksen kranen aan de Java- en
Noordzeekanaal over vijf weken
weer vrij
Over een week- of vier, vijf zullen groote zeeschepen
door het Noordzeekanaal de Amsterdamsche haven
weer kunnen bereiken. Direct na Pinksteren kan een
begin worden gemaakt met het baggeren van een nieu
we vaargeul in den noordelijken oever van het Noord
zeekanaal ter plaatse, waar even bewesten de Petro
leumhaven de Duitschers het kanaal versperd hebben
met twee tot zinken gebrachte schepen. Het kleinste,
dat in het midden ligt, kan door springstof opgeruimd
worden. Het kanaal wordt dan in den noordelijken
oever verder uitgebaggerd, zoodat de schepen er, zij
het met sleepboot-assistentie kunnen passeeren.
Is op deze wijze de weg eenmaal vrij dan gaat men
het groote schip van 9000 ton lichten, dat tegen den
zuidwal ligt en nog goed behouden kan worden. Het
zand, dat de Duitschers erin gestort hebben, zal er uit
gezogen worden. Daarna wordt het gelicht en op een
werf hersteld en afgebouwd.
IJkaden bij de „Nederland" en Koninklijke Boot,
de kantoorgebouwen, waarin men over bergen glas
wandelt van met geweerkolven ingeslagen ruiten,
waar geen stoel en geen lessenaar is of ze zijn kort en
klein geslagen, alsof een troep losgebroken gekken er
heeft huisgehouden.
^^I)ewerveii
En,"dan <1wetwerTMDe Ned. Dok^MiH",^e^Scheëp^
bouw, de Amsterdamsche Droogdok Mij. De gebouwen
staan grootendeels nog. Daarbinnen zijn alle gereed
schappen en machines vernield en weggesleept. Men
loopt door die groote hallen tusschen niets dan oud roe st,
Sluizen van droge dokken zijn kapot, loopkranen
liggen als reusachtige halmen, geknakt na een hagel-
«lagbui, over de hellingen. En overal is het zooals
hier; bij de Superfosfaat, bij de Draka, Ketjen,
Kromhout, Verschure, overal alles leeg, ontploft,
aan gruizels geslagen en weggekaapt.
Dat is het verschrikkelijke beeld van de Amster
damsche haven, een beeld, dat intusschen nog „gun
stig" afsteekt bij dat van Rotterdam, waar behalve
aan de noordzijde ook alle kademuren vernield zijn.
Honderden millioenen schade, het werk van reeksen
van geslachten, onuitputtelijke bron van welvaart voor
onafzienbare tijden, een rijkdom van eeuwen is
verloren.
De nieuwe tijd is ingeluid! We gaan
niet meer achteruit, we staan niet meer
stil, maar we gaan vooruit! Vandaar dan
ook, dat de klokken in den toren van
de oude St. Bavo op gang zijn gebracht,
nadat de wijzers maandenlang op twaalf
stonden. Haarlem kan nu weer zien hoe
laat het officieel is. Daar mag gerust wat
stroom voor opgeofferd worden.
Generaal Honger „distancieert"
„Iedere minuut die wij sparen redt menschen-
levens", zoo zei kapitein Bakker, hoofd van
het plaatselijk Commissariaat Noodvoorziening,
ons enkele dagen geleden in een persgesprek.
„Wij werken dag en nacht door om het eten
hierheen te krijgen en ik ben er zeker van,dat
het komt!"
Hij heeft gelijk gehad.
Deze conclusie heb ik zelf bijna met mijn
leven moeten betalen, toen ik zoowat verplet
terd werd door een voorbij snorrende voedsel-
colonne, die de stad in reed. Het scheelde maar
een haar! Maar gelukkig heb ik nog bijtijds
en met groote voldoening gezien, hoe de
ex-Weermachtsautobussen ditmaal niet afgela
den waren met gillende, maar met gevilde
varkens.
En overal waar je kwam zag je tot laat in
den avond de winkeliers bet geallieerde voed
sel nog uitreiken aan gelukkige en voor het
eerst weer lachende en dankbare menschen.
Met recht mocht kapitein Bakker zijn calo-
rieëndistributie een fantastische stunt noemen,
want zoo is het. En terwijl Haarlem met de
feestdagen zich te goed kon doen aan choco
lade en andere heerlijkheden uit blik, razen de
legerauto's verder door het land om de voed-
seldepots in onze stad weer tot de nok ge
vuld te,krijgen. Generaal Honger's penetratie
is „afgegrendeld" en hij zal zich op een
nog ongunstiger linie moeten terugtrekken,
tot de onvoorwaardelijke capitulatie. Moge dat
even snel en met nog stiller trom zijn, als waar
mee zijn Opperste Bevelhebber is verdwenen.
Omringd door een enthousiaste menigte hebben de
Nederlandsche padvinders, afd. Heemstede voor het
gemeentehuis een groot kampvuur ontstoken, dat ook
de belangstelling had van Engelsche en Canad» esche
militairen. Als gasten waren hierbij aanwezig de bur
gemeester, jhr. van Doorn, hoofdinspecteur Berentse
en enkele geallieerde officieren.
H. M. de Koningin heeft, volgens een
bericht van Anep-Aneta, in verband met
de kabinetscrisis in gehoor ontvangen de
heeren Dr. A.A.L. Rutgers, J. Schilthuis,
M.H.A.M.T. Kolfschoten en H.W. Tilanus,
leden va i het tijdens de bezetting ge
vormde convent der politieke partijen.
Voor den distributiekring Haarlem zijn
de volgende bonnen geldig verklaard:
429 400 gr. brood of biscuits, 441 1
kg. aardappelen. In de Roode Kruis-
winkels wordt verstrekt op bon A 456
450 gr. biscuits en 422 200 gr. vet.
Biscuits in plaats van brood
Het antwoord op de vraag waarom wij biscuits in
plaats van brood krijgen is ons verstrekt door k ipi'ein
dr. P. J. Bouman, algemeen economisch adviseur bij het
militair gezag te Haarlem. Het voedsel, dat wij nu krij
gen, is tijdens het offensief Y ijeengebraent en uit den
legervoorraad afgestaan. Er was op gerekend, dat er
hier gevochten zou worden, in welk geval voedsel
verstrekt moest worden, dat geen brandstof voor de
bereiding eischte. Vandaar, dat wij een dag of veertien
biscuits, chocolade en busarrikelen ontvangen. De aan
voer van meel m het verkrijgen van stroom valt aan
stonds samen Eén uitdeeling van biscuits vereischt
2000 vrachtauto's. Het publiek mag dan ook wel bij
zonder dankbaar zijn voor wat tot nu toe bereikt is.
Binnenkort zal de tiende verdeeling
van Roode-Kruisgoe leren, afkomstig van
het Zweedsche R. K. en den Zwitser-
schen Bondsraad, geschieden. Zij zal
omvatten
400 gr. brood op bon A 480
500 gr. melkpoeder op bon B 490
300 a 350 gr. visch op bon A 488
De juiste hoeveelheid visch, alsmede
het tijdstip van aflevering der goederen
zullen nog nader bekend worden gemaakt.
U itreiking kaarten M. G.
In de vleeschhal te Haarem worden Donderdag 24
Mei van 9—12 30 uur levensmiddelenkaarten M G.
uitgereikt voor de letters O, P en Q; van 13 30—16
uur R en S. V^or Spaarrdam van 9—12.30 en van
13.30—16 uur. In deze gemeente zullen Donderdag de
azijn-bonnen worden uitgereikt.
IN HET KORT
De wnd. Commiscaris der Koningin in de rrovincie
Noord-Holland heeft zijn au üëntie-uren voorloopig
vastgesteld op Woensdag tusschen 10 en 12 uur Be
zoeken, verband houdende met sollicitaties voor het
burgemeestersambt, zijn thans nog als prematuur te
beschouwen.
Men krijgt geen vergunning om de pont bij het
Noordzee kanaal fe gebruiken, daar IJmuiden een ont
wapeningscentrum van de Duitse he Weermacht is.
Men deelt ons van het Militair Gezag te Haarlem
mede, dat geen toestemming gegeven wordt, ie
Grebbelinie te passeeren of naar het Zuiden te gaan,
ook niet voor sterfgevallen.
De gemeentereiniging te Haarlem doet al het mo
gelijke om zoo snel mog'diik de uilnisbelten in de
stad te verwijderen. Momenteel worden er nog schui
ten gebruikt voor het vervoer, doch er zijn bespre
kingen gaande om olie en benzine toegewezen te krijgen.
Woensdagavond om zeven uur zal het Haarlemsehe
honkbal-regental op het E. D. O.-terrein uitkomen
tegen een negental van de Royal Canadian Engineers: