Groote vijf zetten
door
Levant baart nog zorgen
'J
Reéht van veto ongewijzigd
Het Loo
De man die Mussolini bevrijdde
BIOSCOPEN DRAAIEN WEER
Nieuwe
KATHOLIEKEN IN
BEZETTINGSTIJD
botsing^
B0N0MI AFGETREDEN
Dank aan Haarlem
Zijn rol'bij het laatste Duitsche offensief
Vergeten hoofdstad
Reisverkeer
in Nederland
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 13 JUNI 19451
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 26 cent per week
Polen meer democratisch
Vorderingen op Borneo
voorloopige residentie
VORSTELIJK VOORBEELD...
BINNENKORT WEER
TELEGRAMMEN
11 mi. ii 5
NIEUWE HAARLE
COURANT
De vijf groote mogendheden hebben op de conferentie te San
Francisco vastgehouden aan hun formuleering van het veto-recht,
waaromtrent zij verleden week met zooveel moeite tot overeenstemming
waren gekomen. De middelgroote en kleine staten hebben tot het
laatst oppositie gevoerd tegen de te groote macht, die naar him inzicht
aan de Groote Vijf wordt toegekend.
Een Australisch voorstel tot
wijziging van het veto-recht, zooals
het was neergelegd ln de zgn.
Yalta-formule, is gisteren met 20
tegen 10 stemmen verworpen, na
dat vooral de Russische afgevaar
digde Gromyko en de Britsche ver
tegenwoordiger Lord Halifax een
dringend beroep hadden gedaan op
de kleinere mogenheden cm ln
deze zaak realistisch te zijn.
De Nederlandsche delegatie was
van plan, volgens een mededeeling
van A.FP. van gisteren, zich van
stemming te onthouden.
Het succes dat Truman's vertegen
woordiger Harry Hopkins by Stalin
heeft gehad in de zaak van het
veto-recht, waarop de" conferentie
van San Franciso dreigde te stran
den, wordt nog overschaduwd door
het belangrijke resultaat, dat Hop
kins blijkt te hebben bereikt in de
netelige Poolsche kwestie. Polen was
niet in San Francisco ultgenoodigd,
Omdat Engeland en de Vereenigde
Staten het Poolsche bewinü te War
schau niet erkenden als een demo
cratische regeering. Zij elschten na
koming van de afspraken van Yalta
en uitbreiding van het Warschau-
sc^ie comité. De Russen deden echter
het tegendeel en, namen een dele
gatie van zeventien Polen, die op
weg waren over deze uitbreiding be
sprekingen te voeren, gevangen.
Hopkins heeft niet alleen hun vrij
lating bewerkt, doch ook bereikt,
dat op 15 Juni a.s. te Moskou een
conferentie zal plaats vinden van
leden der voorloopige Poolsche re-
geerig te Warschau en van andere
democratische leiders, te zamen met
Moiotof en de gezanten van Enge
land en rle Vereenigde Staten. Ook
Mikolajzyk, de Poolsche leider te
Londen en tegenspeler van het War-
schau-bewind, is op deze conferentie
ultgenoodigd. Het doel der confe
rentie is de vorming van een demo
cratische regeering op breedere basis
overeenkomstig de afspraken van
Yalta.
Aangenomen wordt, dat Hopkins
uit Moskou voorstellen heeft mee
gebracht over de aanstaande confe
rentie van de Groote Drie. De reeds
bekend geworden resultaten van
Hopkins' reis hebben optimisme doen
ontstaan over den geest, waarin deze
ontmoeting zal plaats hebben.
Volgens de „Evening Star" zal de
aanstaande bijeenkomst van de groo
te Drie te Weenen worden gehouden.
Het blad zegt verder, dat vooral uit
de missie van Hopkins het gunstig
verloop der onderhandelingen met
Stalin blijkt. In de Poolsche kwestie,
Triëst en de veto-kwestie heeft Rus
land getoond van goeden wille te
zijn.
Korten atfjd geleden heeft, zooals
gemeld, H. M. de Koningin den
iAartsbisschop van Utrecht, Mgr.
dr. 7. de Jong, in audiëntie ontvan
gen. Mgr. de Jong bood de Vorstin
'n copie aan van het binnenkort van
zijn hand te verschijnen geschrift,
waarin de houding der katholie
ken tijdens de bezetting uitvoerig
wordt uiteengezet.
Langen tijd hebben de Haarlem
mers gepopeld om weer een En-
gelsche of Amerikaansche film te
zien. Hun geduld is wel bijzonder
lang op de proef gesteld, maar
Dinsdagmiddag is het verrassende
bericht binnengekomen, dat met
ingang van Woensdag alle Haar-
lemsche bioscopen weer gaan
draaien.
Het Rembrandttheater is, voor-
loopig niet voor het publiek .toe
gankelijk, maar blijft gereserveerd
voor de geallieerde militairen
(E.N.S.A.). Naar de heer Bakker
ons mededeelde, is het evenwdl
mogelijk, dat ook Rembrandt bin
nenkort voorstellingen voor de
Haarlemmers kan geven.
In het Frans Halstheater draalt
de film „De vijf Gebroeders" (The
BEIROET, 13 Juni (UP).
Maandag heeft opnieuw een bot
sing" plaats gehad tusschen Syriërs
en in Franschen dienst staande
troepen. Dertig personen werden
tengevolge hiervan gewond.
De schermutseling ontstond in
Jlsr el Chagour, halverwege tus
schen Lattaquie en Aleppo, toen de
Syriërs de Fransche verbindingslijn
afsneden. Twee Britsche tanks moes
ten op het tooneel verschijnen om
een einde aan de vijandelijkheden te
maken. Het incident zou ontstaan
zijn door de aankomst van uit Syrië
geëvacueerde Fransche families, die
werden vergezeld door uit de Louite-
streek gerecruteerde troepen. Deze
troepen begonnen met de locale Sy
rische soldaten te twisten.
Intusschen wacht men in den Le
vant met spanning op de besluiten
van de Arabische liga, die naar men
hoopt zullen cormludeeren tot het
verwijderen van de Franschen.
Gisteren is de Levantijnsche kwes
tie uitvoerig besproken in den Fran
schen ministerraad, waar Bidault
rapport uitbracht over den toestand.
Het Fransche ministerie van Voor
lichting deed weten: „Volgens de
laatste berichten doen Syrische en
Libaneesche dagbladen, welke onder
Britsche censuur staan, hevige aan
vallen op de Franschen." En verder:
„Talryke anti-Fransche Incidenten
blijven van tijd tot tijd plaats vinden.
De onrust breidt zich uit tot andere
deel en van de Arabische wereld, zoo
als de regeering heeft voorzien. Het
Fransche radiostation Palmyra is
ROME, 13 juni. (U.P.). De
reg'eering-B'dnomi is gisteravond
afgetreden. Vandaag zal een ver
gadering worden gehouden van
het comité van zes nationale par
tyleiders. Ook gisteren heeft dit
comité tweemaal vergaderd aondcr
echter een resultaat te hereiken.
Mocht dit resultaat ook vandaag
niet worden verkregen, dan zal
TJmberto eern nieuwe regeering be
noemen. Men neemt aan, dat dan
opnieuw aan Bönomi of mogelijk
aanOrlando de kabinetsfor
matie zal worden opgedragen.
ontevredenheid der
Jtlnkscne partijen kwam dP7°r Hntrpn
reeds zeer scherp tot
het nationale comité te Milaan
dreigde een eigen redering tevo£
m&n.
De socialist Nemni had bovendien
ln het blad „Avanti" een scherpen
aanval gedaan op cl® christen-demo
craten waardoor de mogelijkheid
Van een compromis tusschen de so
cialisten en de christen-democraten
wera weggenomen. Nennl heschuldig'-
oe de christen-democraten ervan be-
mvioed te rijn door de rêactionnalre
rin=nri!ërs van het Zuiden en de in-
m j van het Noorden en.be-
c'at arbeiders en boeren ge-
worden door parochie-priesters,
gekant zijn tegen de socialisten
er communisten.
zonder voorafgaande waarschuwing
door Britscshe troepen bezet. De
Fransche troepen trekken zich verder
terug overeenkomstig Britsche or
ders. De Fransche regeering neemt
nota van dezen gang van zaken,
doch verleent er geen enkele er
kenning aan."
Het debat over de Levantijnsche
kwestie in de Assemblée Consulta
tive is uitgesteld tot Vrijdag.
SYDNEY, 13 Juni. (U,P.) De op
Noord-Britsch-Borneo gelande Au
stralische troepen zyn opnieuw twee
mfjl opgerukt in de richting van de
stad Broenei. In de baai van Broenei
veroverden zy het eiland Naeara.
Uit Guam wordt gemeld, dat de
Amerikanen op Okinawa nieuwe ter
reinwinst hebben geboekt. Al zeven
dagen achtereen bombardeeren nu
Aimerikaansche vliegtuigen het Ja-
pansche moederland.
De 'Belgische minister-president
Van Acker is wederom naar Sankt
Wolfgang bij Salzburg vertrokken om
Koning Leopold te bezoeken.
Bfj den. burgemeester van Haar
lem is ingekomen een dankbetui
ging namens vele Rotterdammers,
die op 11 November J.l. bij de
razzia's door de Duitschers per
trein werden weggevoerd en te
Haarlem werden opgehouden, voor
de gaven, welke hun door hulp
vaardige Haarlemmers werden
verstrekt.
Naar wij vernemen, zal H. M.
de Koningin zich binnenkort
van haar tijdelijk buitenverblijf
te Breda voor korten tijd naar
het Loó begeven, om van daar
uit eenige bezoeken te brengen
aan die deelen des lands, welke
via de zuidelijke provinciën het
eerst werden bevrijd.
Tijdens het laatste deeld. Gekleed in Ame-
Duitsche offensief van rikaansche uniform en
gebruik makend van
December in de Arden
nen werden speciale
maatregelen genomen
om Eisenhower, Mont
gomery, Bradley, Ted
der en andere hoogge
plaatste geallieerde of
ficieren te beschermen.
Hun lijfwacht werd op
nieuw versterkt. Het
was uiterst moeilijk
in hun hoofdkwartier
door te dringen.
Waarom deze maat-
buitgemaakte Ameri
kaansche auto's, moes
ten zij door de geal
lieerde linies heendrin
gen en door allerlei
soort van sabotage ver
warring stichten m "de
geallieerde gelederen.
Daartoe koos Skor-
zeny mannen, die En-
gelsch spraken met een
Amerlkaansch accent.
Honderdvijftig officie-
regelen? Spanden de ren en manschappen
Duitschers samen om werden na een zorgvul-
„iien. Trer °m het ie- dige test in Skorzeny's
de linies hooge geal
lieerde officieren met
inbegrip van generaal
Eisenhower te vermoor
den. We weten nü, al
dus kolonel sheen, dat
dit verhaaltje tenslotte
niets om het lijL had.
maar de mededeelingen
over het^ complot wer
den verspreid met de be
doeling, dat zij den ge
allieerden aanvoerders
ter oore zouden komen
en zoo ertoe zouden bij
dragen verwarring en
onrust te Verwekken.
Den 16en December
begon het offensief.
VPT1 tö V. *u unwiocilj o UCglDAi U11C11Ö1C1.
vrricLI enl?n' zooals hoofdkwartier voor deze Den 17en werd de eerste
vroeger
hadden
over maarschalk Rom
mel?
De Shaef gaf by mon
de van kolonel Sheen
hierop een antwoord,
toen zij de figuur van
Otto Skorzeny, leider
van de sectie: sabotage
en buitengewone opera
ties van den Duitschen
Geheimen Dienst, voor
het voetlicht bracht.
Skorzeny, die door 't
zeventiende leger ge
vangen genomen werd,
72ÏÏW* in September
de aandacht der
wereld op zich,
doordat hij gj. slaae--
rifi Mnc^iiL m siaag-
j Edgelschen bpdracht „waardig" be-
gedaan tegen-vonden. Zij kregen een
zeer intensieve oplei
ding.- Zij werden spe
ciaal onderwezen in het
Amerikaansche „slang"
en in de gewoonten en
omgangsvormen van 't
Amerikaansche leger.
Zoo wisten zy b.v. pre
cies hoe de doorsnee
Amerikaan zijn pakje
sigaretten openmaakt
en zij konden het hem
Duitscher uit Skorze
ny's bende gevangen
genomen.
Sommigen werden
doodgeschoten toen zy
probeerden barricades
op Amerikaansche we
gen op te richten. An
deren, die door de Ame
rikaansche militaire po
litie werden onder
vraagd, gingen over tot
het gevecht, trachtten
te ontkomen en wer-
de Mussolini uit
gevangenschap te
feilloos nadoen. Ten- den neergeschoten. Vijf-
slotte bestudeerden zy, tig kregen de geallieer-
]even(1 In handen.
Na ondervraagd te zijn,
werden zij voor het ge
recht gebracht, veroor
deeld en geëxecuteerd.
Binnen een week was
er geen énkel lid van
Skorzeny's bende meer
in leven achter de ge-
vermomd als Ameri
kaansche krijgsgevange
nen, de Amerikaansche
gewoonten in 'n krijgs
gevangenenkamp en
zyn vervolmaakten hun ac-
Vrrn'.von be" "~st .,af'.nzyn°Plel<ilag
bezig6 was zijr?offensief weïf vefhaa?^Ver?
i? d®, Ardennen voor te spreid, dat Skorzeny wat zij hadden kunnen
bereiden, werd Skorzeny raid op touw zou zetten klaarspelen was: het
en zijn mannen een met zestig desperado's,vernietigen van twee
speciale taak toebe- om achter de geallieer- bruggen.
allieerde linies en al
Sullivans) om 14.30, 19 en 21.15
uur. Toegang boven 18 jaar.
„Voorspel jjot den oorlog" (Pre
lude of the war) is de titel van de
speelfilm, welke in Cinema Palace
draalt-, 14, 16, 18.30 en 20.45 uur.
De geheele opbrengst van de voor
stellingen op den openingsdag stelt
de directie beschikbaar voor Ned.
Volksherstel. Toegang boven 14
jaar.
Het Ludortheater geeft dagelijks
voorstellingen van het oorlogsjóur-
naal ieder geheel uur vanaf 's mor
gens 11 uur tot des avonds 22 uur.
leeftijden.
"wanneer de CSanadeeaen van
Haar.em naar Amsterdam reizen,
vergelijken ze de trip met een be
zoek aan een buurman in hun on
metelijk wijd land, practisch vin
den ze dat beide steden aan elkaar
gebouwd zyn en dat alleen een
beetje groot uitgevallen k,oekamp
er tusschen ligt. Er zijn er, die ons,
levende in de schaduw van de
grootstad, niet benijden, zoomin
ais Asschepoes in het bekende
sprookje. Moeilyk is ook het be
grip, dat Amsterdam de hoofdstad
van Nederland is en dat eenige
kilometers verder een andere
hoofdstad om haar bestaan vecht,
die van Noord-Holland.
Haarlem, woonstad by uitne
mendheid, met de schitterende
omgeving, heeft voor- en nadeelen
ondervonden van haar ligging by
Amsterdam. Het cosmopolitisch
karakter is haar ook zeker niet
vreemd in de dagen der bloeiende
bollenvelden; haar historie staat
niet ver van die der Aemstelstadt
en haar industrie draagt een eigen
stempel. Haarlem kent geen huizen
als wolkenkrabbers, maar de. -lage
bouw onderscheidt juist zoo pret
tig van het hoofdstedelyke étage
stelsel. Haar amusement kan van
zelfsprekend niet wedijveren met
dat van de groote buur, maar de
kunstbeoefening is er groot, en
wyd en zyd bekend. De winkels en
magazynen staan dicht by die der
grootstad en de middenstand is er
steeds welvarend geweest. Er is
veel goeds te vertellen over de
hoofdstad der provincie. Maar, on
danks de ruim 200.000 inwoners,
die ze samen met de enge omge
ving telt, is zy een provincie-stad.
Dat willen de Spaamestedelingeh--
weten, daardoor behoudt hun stad
haar aantrekkelijkheid, het eigen,
volle karakter. Maar als de Haar
lemmers hooren, dat ze met gas
aan de beurt komen als de groo-
tere steden voorzien zyn wan
neer dus de stad als een wat uit
gegroeid dorp beschouwd wordt
dan zijn ze op hun teentjes ge
trapt. „Eerst Amsterdam, Rotter
dam, Den Haag, Utrecht en
dan..neen, niet dé vyfde stad
des lands, de provinciale hoofdstad,
maar een punt achter het; bericht.
Hier moet haast een vergissing in
het spel zyn. Met vreugde zullen
we een aanvulling op de voor de
bewoners der genoemde steden zoo
vreugdevolle mare vernemen. En
dan.... saiis rancune! Asschepoes
heeft tenslotte óók met den prins
gedanst. v. W.
HILLINEN 25 JAAR
De Hillegomsche voetbalvereeniging
Hilllnen bestond op 1 Mei J.l. 25
jaar. Het zilveren feest wordt Zon
dag a.s. gevierd met een wedstrijd
tusschen de belde Haarlemsche elf
tallen, waarvan wij de opstelling
reeds publiceerden. Vóór deze ont
moeting speelt Hilllnen een eere
wedstrijd tegen RKSV-Lisse. Later,
vermoedelijk in September öf Oct.,
wordt nog een feestavond georgani
seerd.
Men meldt ons: In den afge-
loopen winter gaf H. M. de Ko
ningin Haar voornemen te ken
nen om te zyner tyd de slacht
offers van den binnenlandschen
verzetsstryd in den meest rui
men zin des woords geldeiyk te
steunen. Gevolg gevend aan dit
voornemen deed H. M. de Ko
ningin dezer dagen een bedrag
van f500.000 overschryven op
de rekening van de „Stichting
1940—1945".
De „Stichting 19401945" stelt
zich ten doel het lenigen der ze
delijke, maatschappelijke en stof
felijke nooden van personen of
groepen van personen, die tydens
de Duitsche bezetting door daad
of houding tot het binnenlandsch
verzet hebben bijgedragen. Dit
geldt voor hen zeiven, hunne ge
zinnen, dan wel nabestaanden
De „Stichting 1940—1945" werd
opgericht op 13 October 1944
door alle toen bereikbare verzets
groepen.
Het Eerste Canadeesche legercorps
deelt mede:
1. Op bevel van lt-generaal
Foulkes, bevelhebber van het Eer
ste Canadeesche legercorps, is do
door hem gegeven beperking in
zake het passeeren van den Af-
slultdyk, opgeheven met ingang
van Dinsdagnacht 24 uur.
2. Alle beperkingen inzake reis
verkeer, door het Eerste Canadee
sche legercorps voor de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland en
Utrecht opgelegd, zijn thans opge
heven,
3. Dit verandert in geen enkel
opzicht de beperking, die door
het Nederlandsche militair gezag
of door plaatselijke autoriteiten
genomen zijn of zullen worden.
4. Allen burgers in deze drie pro
vincies wordt ten sterkste aangera
den zich van deze plaatselijke be
perkingen op de hoogte te stellen,
alvorens op reis te gaan.
Na overleg met Shaef en Ca Rear
1 CDN Corps, deelt het M.G. ter
verduidelijking het volgende mede;
5. De aandacht van het publiek
wordt erop gevestigd, dat de ophef
fing van de bijzondere bepalingen,
welke het verkeer tot nu toe be
moeilijkten, geenszins met zich
mede brengt, dat een ieder thans
vrij op reis mag gaan. Krachtens
verordening „terugverbod'.' is het
nog steeds verboden om in dat ge
deelte van het land, dat na l April
1945 is belijd in een andere ge
meente dan die, waar men than*
verblijf houdt, ce overnachten of
zich aldaar te vestigen. Dit betee-
kent dus, dat men slechts zoover
van zijn huidige verbiyfplaats mag
reizen dat men steeds des avonds
daar weer terug kan keeren.
Indien dringende redenen het
noodzakeiyk maken een langere reis
te ondernemen en elders te over
nachten, kan men hiertoe vergun
ning aanvragen bij het ter plaatse
bevoegde M.G.
Naar het A.N.P.-ANETA ver
neemt, zal over enkele dagen het
publiek weer kunnen telegrafeeren.
Weliswaar hadden de Duitschers
getracht de voornaamste apparaten
op het Telegraafkantoor te Amster
dam weg te sleepen, maar de ambte
naren waren er in geslaagd deze
apparaten in de hoofdstad zelf op
diverse plaatsen te verstoppen, van
waar ze thans weer zijn opgehaald.
Sommige telegraafkantoren buiten
Amsterdam zijn echter niet zoo ge
lukkig geweest, waardoor het eeni-
gen tijd gëduurd heeft, voordat het
telegraafverkeer hersteld Kon wor
den. Op het oogenblik worden alleen
dienst- en regeeringstelegrammen
verzonden.
Het telegraafverkeer met het bui
tenland gaat via den zender „Her
rijzend Nederland" te Eindhoven. Do-
telegrammen, die daar aankomen,
worden per post naar de groote ste-
den in het Westen des lands verzon
den, aangezien het telegraafverkeer
met het Zuiden des lands tengevolge
van de Inundaties en verwoestingen
in de B'ctuwe, nog onmogeiyk is.
Omgekeerd moeten telegrammen, be
stemd voor het buitenland, ook per
post naar Eindhoven gestuurd wor-
Jen- *n verband met de overstelpen
de drukte worden alleen betaalde
antwoorden aangenomen.
Ook in het binnenlandsch tele
graafverkeer zijn beperkingen te ver
wachten, "bijv. ten aanzien van feli
citatie- en condoleantie-telegram-
men.
„Beul van Amersfoort" in arrest
Dr. N. van Nieuwenhuysen, voor
malig arts van het concentratiekamp
Amersfoort, ls te Alphen aan dea
Ryn gearresteerd. Al dadelijk na zyn
benoeming tot kampdokter maakte
van Nieuwenhuysen zich berucht
door zyn onmenschelijk optreden,
waardoor hy den bynaam „beul van
Amersfoort" kreeg.
