Aanmerkelijke opklaring SLAVERNIJ EN VRIJHEID V2-autos in een dierenpark Doodenkaravanen naar Dachau MISSIE Toch nog „familie twisten" VERDWEIEK Restant end en versleten De week in vogelvlucht 16.000 VRACHTAUTO'S -TT. De berenkuil met het uiterlijk van een bunker Bommen bij de buffels PLANHEK SER K.LM. EX-POOLREIZIGER als burgemeester Fabriek van Vierde Zondag na Pinksteren J onder Japanschen druk Liturgische Weekkalender Wij kunnen thans terugzien op een week, die in de internationale politiek in vele kwesties verlichting heeft gebracht. Churchill kon Don derdag de situatie aldus samenvat ten: de betrekkingen met de groote bondgenooten zijn aanmerkelijk ver beterd, die met Frankrijk zijn ernstig verstoord. Tusschen Rusland en zijn Wester- sche bondgenooten waren spannin gen ontstaan, die allerwegen be zorgdheid begonnen op te wekken. Pessimisten begonnen zelfs van oor logsgevaar te spreken. Het verdere verloop echter heeft geleerd, dat men de internationale politiek niet be- oordeelen kan uitsluitend naar de uiterlijke verschijnselen van het «ogenblik. De zoo ernstig en onop losbaar schijnende kwestie van het veto-recht ls alweer geheel opgelost: en al ls deze oplossing niet geheel naar den zin van de kleine mogend heden. zi) behelst zeker geen on middellijke bedreiging van den vrede. Het zou natuurlijk mooier zijn geweest, Indien ook de groote mogendheden zich verbonden had den in geval van dreigende conflic ten zich geheel naar de besluiten ianclon Velllgheidsraad van den Bond der Vereenigde Volken te zullen schikken. In plaats van zich een vetorecht voor te behouden, maar van tien anderen kant is het sterk de vraag of men in dat geval den boog niet te strak had gespannen. Het heeft geen zin beloften te verkrij gen, die, als puntje bij paaltje komt, toch niet gehouden worden. De ernst, waarmede te San Francisco elke letter van elk voorstel gewikt, gewogen en.bestreden ls, doet in. leder geval hopen, dat geen licht/ vaardige verbintenissen worden aan* gegaan, die men niet van plan ls na te komen. „Tevreden, doch niet vol daan", zoo kan de stemming der kleine mogendheden worden samen gevat. Dat ls toch iets anders dan de totale mislukking, die door de on- ecnigheid onder de Groote Vijf ge dreigd had. Het tweede lichtpunt, dat deze week is ontstoken, is de vooruitgang in de Poolsche kwestie. Reeds zijn besprekingen te Moskou aan den gang. Hoewei de Poolsche regeering te Londen zich zeer afkeerig toont, hebben Engeland en de Vereenigde Staten verklaard, dat zij de verzon den uitnoodigingen voor de confe rentie, o.a. aan den vroegeren mi nister-president van de Londensche Polen Mikolajczyk, voldoende ach ten. Het verzet van de Londensche Poolsche regeering zal dus wel niet veel helpen, daar de groote mogend heden besloten hebben tot afdoe ning van zakei. te komen. Dat men in de Poolsche kwestie niet „ho" moet roepen voordat men over de brug is, bewijst het gesol met de delegatie der 16 Po len. Een later bericht meldt, dat deze niet vrijgelaten zijn, doch in het openbaar te Moskou terecht zullen staan. Dit is niet prettig voor Engeland èn Amerika, die juist wegens de arrestatie van dit gezelschap de besprekingen over de Poolsche kwestie hadden verbro ken. De 16 Polen zullen tijdens de onderhandelingen worden gebruikt als pionnen op het schaakbord, met een groote kans op een „pion offer". Bovendien zullen de Groote Drie niet alleen de regeering, maar ook de grenzen van Polen hebben te regelen. Wij zijn er nog niet. Maar men is al blij, als de bespre- kingeri althans weer aan den gang zijn. De Geallieerde Contröleraad, be- „Ik zie de mogelijkheden van het goederenvervoer langs den weg niet somber in. Integendeel, we kunnen optimistisch zijn en ik ben er van overtuigd dat als de bonafide bedrijven de medewerking krijgen die zij verdienen de capaciteit van het vervoer langs den weg ge lijken tred kan houden met het stijgende aanbod." Het was dr. J. de Swart, secretaris van de C.O.B., Centrale Organisatie Bei oepegoederenvervoer, die ons deze optimistische verzekering gaf, toen wij juwaken over liet transportvraagstuk. t«i van het voorooriogsche aan- nroe,,r1» lauto's nlet meer dan tien dat eM.0Setllevtn' Als men weet 18 000 viwri? 111 Neöerland ongeveer den bS*?to s langs den weg re- oortteta ^fllt dus, dat er in de zijn verdwenen? Ct J* !16'000 ls, i» bovendien sterk verouderden versleten, zoodat er heel wat moit gebeuren om weer feen economisch vervoer mpgelijk te maken. Het beroepsvervoer, aldus de heer de Swart, zal zoo spoedig mogelijk over ongeveer 12.000 wagens moeten kunnen beschikken. In het verloop van een Jaar zou het voorooriogsche bestand van 18.000 stuks moeten wor den benaderd,- terwijl daarna geleide- hjk aan met de toeneming der alge- meene bedrijvigheid de per oorlogs jaar ontstane achterstand van onge ler ïooo wagens zou moeten worden 'hgeloopen. staande uit de vier opperbevelheb bers, kwam in het begin van deze week te Berlijn bijeen. Kort daarop volgde een bijeenkomst te Frank furt. RUssen, Amerikanen, Engel- schen en Franschen reikten over en weer hooge onderscheidingen uit, prezen ln toasten elkanders wapen feiten en verklaarden zich eensge zind in het voornemen van niet- verbroedering met de Dultschers. Alles in een zeer hartelijke sfeer. Eenigszins door de veelheid van ander nieuws overschaduwd zijn ue overigens belangrijke ontwikkelingen in Triest en Aoste, beide grensgebie den van Italië. Dit land verkeert in een tweeslachtige positie, omdat het tegelijk overwonnene en bondgenoot is. Dé Engelschen zijn niet van plan de fout van 1919 te herhalen en dit land, dat dwars op de levensader van het Britsche Rijk, do Middellandsche Zee-route, ligt, van zich te ver vreemden. Zij zyn geneigd in dit land eerder den bondgenoot dan den overwonnene te zien en zijn dan ook in de bres gesprongen, toen van twee zijden, uit Frankrijk en Yoego- slavië, troepenbewegingen plaats vonden, welke konden worden uit gelegd als pogingen om grensgebie den te annexeeren. Tito's troepen bezetten het schiereiland Istrië met de haven Triest en Fransche mili tairen voerden een Fransch bestuur in over de grensvallei van Aoste, welke te voren Italiaansch gebied was. De Engelschen en Amerikanen staken er een stokje tusschen. An nexaties zjjn zaken voor internatio nale vredesconferenties, meenden zij, en het ls niet toelaatbaar dat. daar op wordt vooruitgeloopen Na veel tégenstribbelen heeft deze week Tlto zich moeten terugtrekken. Hij be hield daarbij nog slechts een kleine strook van voormalig Italiaansch terrein. De houding van Rusland, dat Tito niet steunde, droeg veel tot deze oplossing by. Ook de Fran schen namen deze week hun troe pen uit de betwiste vallei terug. Kunnen aj deze feiten gerekend gorden tot de „merkbare verbete ring", waarvan Churchill sprak, de sombere noot ontbrak deze week niet. De verhouding tusschen En geland en Frankrijk is door de Le- vantijnsche kwestie zwaar bedorven. Nadat de Eiigelsche troepen Syrië en den Libanon hebben bezet en de Fransche troepen daar moesten te rugtrekken, is er in dit geschil me nig boos woord geuit, echter zonder dat de partijen tot een oplossing- zijn gekomen. De Arabische Liga, waarin de Arabische landen (Irak, Egypte, Saoudië, Transjordanië, Yemen, Syrië en Libanon) zijn ver. eenigd, eischt de volledige onaf hankelijkheid der Levantstaten. Frankrijk, dat zijn geprivilegieerde positie wenscht te behouden, wenscht niet als gelijke met de beide vroegere mandaatgebieden aan één conferentietafel te zitten. De „familietwist" tusschen Frank rijk en Engeland ls zeer hoog geloo- pen, in woorden althans. Mogeiyk zal De Gaulle naar Washington en Herriot naar Londen reizen om een oplossing te vinden. Ben zaak van oorlog of vrede ls hiermede niet ge moeid. Wel kan het voelbare gevol gen hebben, indien ln Frankrijk, waar de geest van Vichy hier en daar nog nawerkt, gedurende langeren tijd een door de regeering aangemoedig de anti-Engelsehe perscampagne zou worden gevoerd Kalk is een noodzakelijke bouwstof die dagelijks door het lichaam moet worden opgenomen. Neem DAGRAVIT, als de dokter kalk voorschrijft! Kalk, phosphor en Vitamine D als ideale „samenwer- kers"l Voor toekomstige moeders en groeiende kinderenl Bij Apothekers en erk. Drogisten D. A. de Graaf» Handel Industrie DAGRA C.V., Postb, «05, A'dam-C. Nu de eerste vreugde om onze her wonnen vryheid begint te luwen, v.ordt ook bij velen een zekere te leurstelling merkbaar, omdat on danks de zoo totaal veranderde om standigheden en ondanks een duide lijk waarneembaar streven naar ver nieuwing, toch veel by het oude ls gebleven. Wel zyn wij verlost van het juk eener ondraaglijke tyrannie en van een satanisch systeem dat alles, wat twintig eeuwen Christendom en be schaving ons aan geestelijke waar den hehben gebracht, poogde te ver nietigen. maar deze verandering raakt bij velen slechts de uiteriyke zyde van het leven. Want hetgeen een wijziging der omstandigheden niet kon teweegbrengen is een ln- neriyke vernieuwing van geest en hart. Als wij eeriyk zijn tegenover onszelf, zullen wij moeten erken nen, dat het oude egoïsme, de oude zelfzucht ons zijn gebleven. Hoe blij wij ook zyn met onze bevryding, waar het op aankomt ls de inner- ïyke vrijwording. „Vernieuwt u naar De directeur van het Wassenaar- sche Dierenpark, de heer P. J. Knoester, heeft een verslaggever van A.N.P.-Aneta een en ander medegedeeld over de moeilijkheden, waarmede men in de laatste maan den van den oorlog te kampen heeft gehad. Toen in September het oorlogsge vaar toenam, aldus de heer Knoes ter zijn de tijgers en apen naar Ar- tis'en Blijdorp overgebracht, terwijl de overige dieren, waaronder enkele jonge leeuwen, in. Wassenaar bleven. Er. was gelukkig voldoende voedsel in voorraad om den winter door te komen, doch met de kolenpositie was het treurig gesteld, evenals met hooi en stroo, waardoor dan ooit enkele dieren zijn gestorven. Eirger werd dit evenwel, toen de auto's van het V 2-wapen in den dierentuin werden ondergebracht. Het was mis dadig, verklaarde de heer Knoester, hiervoor het -park te gebruiken, daar dieren nu eenmaal niet in een schuilkelder kunnen gaan of anders- United Press meldt'. De verte genwoordiger van de K.L.M. in de Vereenigde Staten, de heer Bou- man, heeft medegedeeld, dat de K.L.M. geen interesse heeft voor de Noord-Atlantische route naar Amerika, maar aat zij wel hoopt spoedig' dè beschikking te hebben over het noodige materiaal voor de opening van een lijn naar Suri name en Venezuela, waardoor een directe verbinding tusschen Neder land en West-Indië tot stand ge bracht zou worden. De plannen van de K.L.M. strek ken zich op het oogenblik uit over een luchtlijn van Amsterdam, over Marseille, Alicante, Casablanca, Portopfaha, Paramaribo, Lagua-lra en Caracas, waar dan aansluiting zal worden gemaakt op de lijn naar Miami. zins dekking' zoeken. Overal ln den tuin heeft het bommen geregend, terwijl boordwapenbeschietlng de vernielingen nog vergrootte. Ben ern stig gevaar vormde de berenkuil, die uit de lucht sterk den indruk van een bunker maakt. Om dezen indruk te verkleinen liet men den geheelen winter de beren in den kuil, waardoor echter ©an ander gevaar, n.l. van uitbreken., ontstond. Na lederen aanval trok het personeel er op uit om te kijken of „alles nog stond" en de deuren niet waren openge sprongen. D£' berenkuil doorstond echter lederen aanval. Maar -met de buffels was het anders gesteld. Hier viel een hom vlak voor de kooi en nam de omheining mee. Do ver schrikte en gewonde buffels renden den tuin in, döch konden later weer door eindeloos geduld van het per soneel in een ander© kooi gelokt worden. Andere dieren renden in hun angst tegen de omheining en verwondden zich min of meer ern stig. Een eigenaardig' verschijnsel deed zich voor bij de papegaaien, die van schrik letterlijk „van npn stokje vielen" en meteen dood wa ren. De kool van de- kleine roofdieren werd door scherven versplinterd en wezeltles. fretten enz. namen de beenen en verdwenen voorgoed op het uitgestrekte terrein. Een doelwit vöor de bommen vormde voorts de speeltuin, waar de giybanen voor startbanen van de V 2 werden aan gezien Deze „bommenmagneten zijn ten slotte door de luchtbescher ming afgebroken. Veel schade heb ben ten slotte de soldaten van het V-wapcn aan de levende have be rokkend. Na acht uur 's avonds, als het personeel niet meer huiten mocht, hadden zy vrij spel en scho ten "ganzen, pauwen en ander ge vogelte neer, om hun smulpartijen op te- luisteren. De bekende voormalige Noord- poolreiziger Ejef van Dongen is tijdelijk belast met het ambt van burgemeester der gemeente Aar denburg. In een tijd, waarin slavernij een antiek begrip scheen te zijn gewor den, hebben ongetelde duizenden in de Duits che concentratiekampen een bestaan geleid, dat oneindig veel wreeder en onmenschelyker was dan dat van een slaaf. Want slaven konden nog een ..goeden meester treffen. Maar iri de concen tratiekampen vonden de veroor deelden slechts meesters, wier eenig pleizier was hen zooveel en zoo ge meen mogelijk te kwellen en wier eenig doel was hen zoo spoedig mo gelijk uit te roeien, te dooden naar lichaam en geest. Ontberingen, ziekten, te zware arbeid en mishandelingen maakten de kampen reed§ tot oorden van ver schrikking waar bijna niemand het langen tijd achtereen kon uithou den. Doch de kampopzichters en de boven hen staande S.S.-mannen vonden dit nog niet genoeg en wis ten nog andere middelen te vinden om hun slachtoffers te vermoorden. Op allerlei overtredingen stond de doodstraf. Ben dwangarbeider, wiens machine in de fabriek was w-aWn go- loopen en in brand gevlogen en die naar het oordeel van de heeren niet voldoende had gedaan om den brand te blusschen werd veroordeeld tot den strop. Twee Russische gevange nen, die hadden gepoogd te ont vluchten, werden eveneens opgehan gen. Weliswaar stond op ontvluchting officieel geen straf, maar de mannen hadden zich by hun poging daarto* aan te zien. He veroordeelden kwa- burgerkleeding en mondvoorraad toe geëigend en dat was plundering. Dat meA menschen bij hun komst ln het kamp al hun bezittingen had afgenomen was natuurlijk iets heel anders! Er hebben echter in Dachau en elders ook massa-sxecuttee plaats gehad, zonder dat imen cien daartoe veroordeelden ook maar het gering ste kon verwyten. D»ze menschen kregen dan 's morgens bevel zich ge reed te houden Vodr het vertrek naar em ander kamp. Voor den vorm kregen zij een stuk brood voor de fels mee en werden dan op auto's gela den. Deze auto's verlieten het kamp, reden er om heen naar het aan den anderen kant liggende crematorium, waar de slachtoffers met geweld in de gaskamers werden gedreven. Het crematorium in Dachau hebben de nazi's laten bouwen door priesters. Nog duivelscher was de instelling, die onder de kampbewoners van Dachau a'eni bij.".aam had gekregen van „Konijntjesbiok". Dit was een barak, waarin de ongelukkigen wer den opgesloten,, waarop de S.S.-dok- ters hun vivisectieproeven namen'. Wie bevel kreeg zich naar die barak te begeven wist met bijna volstrekte zekerheid, dat hij er niet levend meer uit zou komen. De slachtoffers werden eerst drie wekeni goed gevoed ere dan döor de S.SJ.-dokters ingespo ten, met benzine, met oedeem, schurft, met typhus- en cholera- bacillen'. Bij Voorkeur werden pries ters voor dergelijke „wetenschappe lijke" proefnemingen uitgekozen. Tegen liet einde van den oorlog beleefde de verschrikking haar hoog tepunt. Toen immers werdén de ge vangenen uit de meer .Noordelijk gelegen kampen in der haast naar Zuld-Duitschland overgebracht, aan- wtnkeüjk per trein, later ook wel te voet. Deze transporten, die met recht den naam van doodenkaravanen verdienden, waren rampzalig om men als loopende geraamten ln lom pen, vaak op bloote voeten in bet kamp aan. Als zulk een transport uit duizend menschen bestond be zweken zeker driehonderd daarvan onderweg. Wagens vol lijken moesten de gevangenen trekken naar het cre matorium. Den eersten nacht na hun aankomst stierven er dan soms nog ruim honderd tengevolge van uit putting. Niet de helft van zulk een karavaan overleefde dezen tocht. De laatste maand vóór de bevry ding werkte het crematorium niet meer. De lijken werden eenvoudig op een hoop gegooid. Toen de Ame rikanen kwamen vonden zij er de stapels van duizenden lijken. Nog op 27 April, drie dagen vóór de bevryding', werden drie duizend Russische gevangenen uit het kamp te Allach gehaald, en op transport gesteld. Toen enkele dagen later de gealli eerden aankwamen hoorden de kampbewoners, dat vijftig KM. ver derop de lyken waren gevonden van drie duizend Russen, die met machi negeweren waren neergemaaid. Dit zelfde lot zou alle politieke gevan genen zonder uitzondering getroffen hebben, wanneer het eerst later ge vonden bevel van Himmler ten uit voer ware gelegd, dat den kampbe wakers opdroeg, alle gevangenen „zur Stelle" neer te schieten wan neer de Amerikanen in de buurt kwamen. Onze zegsman, de heer Lesger, deelde ons me-de, dat de kampcom mandant in Allach dit bevel gesa boteerd heeft. Van andere zyde ls ona bericht, dat een der gevangenen in Dachau, die dit bevel had gezien, gevlucht was naar de Amerikanen teneinde hen te smeekere önmidd'el- 'ijk hulp te verleenen. aangezien de bevrijding anders te laat zou komen. Felt is in elk geval, dat Dachau een dag eerder bevrijd is dan Allach, waar de Amerikanen op 30 April aankwamen. De S.S.-mannen en •hun trawanten waren toen reeds op de vlucht geslagen. De verschrlkkeiyke tooneoJen die de Amerikanen in het kamp aantrof fen verbitterden hen dermate, dat zy duizend S.S.-mannen, die op de vlucht gegrepen waren, naar het kamp terug lieten brengen en hen daar als dolle honden hebben neer geschoten tot den laatsten man. Eu daarna hebben zij de Duitsche bur gerbevolking uit de omgeving ge dwongen te komen kïiken en zich persoonlijk te overtuigen van de mis daden vi i h^jn landgenooten en van üe gerechte straf, die hun deël was geworden. den inwendigen geest", zegt Si?, Paulus (Eph. 4, 23). De H. Kerk heeft het misdadige nazisme bet- streden omdat het een dwaling en een systeem van ongerechtigheid was» doch met evenveel recht ver zet Zy zich tegen iedere leugen en elk onrecht. Voor den Christen loopt dan ook de scheidingslyn niet tus schen Christendom en nationöal- socialisme, maar tusschen waarheid en leugen, tusschen gerechtigheid en zonde. Zooals St. Paulus het van daag in het Epistel schryft, ligt aan de eene zyde de „slavernij der ver gankelijkheid" en aan de andere zijde „de vryheid der glorie". Zoolang de mensch zich laat lel den door louter aardsche motieven, zonder met eeuwige waarden reke ning te houden, biyft hij gebonden aan de slaverny der vergankelijkheid en wordt zyn persoonlijkheid een prooi van de afgoden, die de dwa lingen van dezen tijd hebben ge*, schapen, of deze nu zyn de collectfij, vitelt, de techniek, de staat of hef ras. De ware vryheid vindt de menseli slechts dan, indien hy zijn verstand doet buigen voor de waarheid, di$ vrymaakt, en zyn wil gebonden er kent aan de wetten Gods, welke geeft uitingen zijn van een despotische willekeur, doch richtingwijzers voor een gelukkig en waariyk vrij leven, Om die reden blijft deze inneriykö vryheid van de slavernij van dwa ling en aonde, welke ln dagen van druk de geestkracht van talloozen heeft geschraagd, even onmisbaar nu wy in vrywllllge onderworpen heid aan God en ln oprechte bereid heid tot dienstbaarheid aan elkan der zullen moeten arbeiden aan den wederopbouw eener totaal ontred derde maatschappij. K. PARIJS, 14 Juni. ANP) De .JSociété des Missions Etrangères" te Parijs heeft uit Rome medo^ deelingen ontvangen, afkomstig van Migr. Maxell a, ApostoliscJj' Delegaat van Japan, van «ten, volgenden inhoudV De missionarissen der Sociëteit bevinden zich in hun woonplaat^' onder bewaking van de Japansch^ autoriteiten. Zoo dus al den Fraft» schen missionarissen het concery- .'tratiekamp bespaard is gebleven, ls hun toch piactisch verdere werk zaamheden verboden. Mgr. VogeJj Apostolisch Vicaris van Swatau in Zuid-China, werd door de Ja; panners gevangen gezet. De patenjf Bousquet en Narbais werden in den loop van 1944 te Canton gear resteerd en ter dood veroordeeld, doch deze doodstraf werd gewijzigd in levenslange gevangenisstraf. Men weet echter nog niet, wat vaft hen geworden is, sedert zij onder geleide naar Indo-China zijn ver* trokken. Het laatste wat daarom^ trent vernomen werd, stond in brief van Mgr. Chaise, Apostolisch Vicaris van Hanoi, welke afgezon den was vóór de jongste gebeurte nissen zich voordeden. Mgr. Chaizp schreef daarin, dat de nood ln Tonkin groot was tengevolge vaii de door de Jajjansche troepen ver* richte uitgebreide vorderingen. Do belastingen dankten steeds zwaar» der, verschillende kloosters hadden hun deuren moeten sluiten en de briefschrijver voorzag, dat ook de seminaries tot dit uiterste zou den worden gedwongen. ZONDAG 17 Juni:: vierde Zond. na Pinksteren. Groen. 2. A cunctfs. 3. Naar keuze. 4. Vrede. Credo, Praef, H. Driev. MAANDAG 18 Juni: H. Ephraim de Syriër, Diaken. Kerkl. W: 2. H.H. Marcus en Marcellianus. 3. Vrede. Credo. DINSDAG 19 Juni: H. Juliana van Falconleri, Maagd. Wit. 2. H.H. Gervaslus en Frotasiüs. 3. Vrede. WOENSDAG 20 Juni: H. Sil- verius Paus, Mart. Rood. Mis: SI dl- ligis me (nieuwe Mis der Pausen). 2. A cunctis. 3. Naar keuze. 4. Vrede. Praef. der Apost. DONDERDAG 21 Juni: H. Engelmundus Abt (Offlc. van Haar). Wit. 2 H. Aloysius van Gon- zaga. 3. Vrede. VRIJDAG 22 Juni: H. Paulinue, Blss. Bel. Wit. 2. Vrede. ZATERDAG 23 Juni: Vigilie van H- Joannes den Dooper. Pax. 2. Concede. 3. Voor Kerk of Paus. 4. Vrede. Geering's vcldmaarschalkstaf, dl» met diamanten bezet is, ls door lult.- generaal Patch van het Amerikaan- sc'ne 7e leger aan president Truman overhandigd. De prijzen van handelsdrukwerk mogen, blijkens eCn ln de Staatse ou£ rant opgenomen beschikking v.fitt den minister van Handel, Nijterhëla en Landbouw worden verhoogd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 3