Waarom geen voedsel naar de
concentratiekampen
Verzet tegen
Leopold.
Japansch front op Okinawa
stort ineen
Frankrijks Levantijnsche
moeilijkheden
Proces der 16 Polen
CENTRALE VOOR SABOTAGE
Heldenmoed
69ste JAARGANG No? 23267
DINSDAG 19 JUNI 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
k 41» Abonnementsprijs 26 cent per week
Van Acker maant
tot kalmte
f 15 millioen
gestolen goed
In een paar dagen
een huis
V
Indische leiders
willen praten
Resultaten van een onderzoek
Toe tong op Borneo
veroverd
INCIDENT TE
ALEPPO
Gevolgen der effecten
registratie
Zeeland evacuatiezone
Biscuitbonnen
Betwiste bekentenissen
WIST U
Ir» afwachting van het „uur U"
behoudt de
Langstraat
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
A B
Het fs mogelijk, dat Koning:
Leopold «ijn terugkeer nog en
kele dagen zal uitstellen ten ein
de eerst een nieuwe regeering te
vormen. Het kabinet-Van Acker
immers wijst elke verantwoorde
lijkheid voor zijn optreden af.
Van Acker heeft gisteren voör de
radio verklaard, dat het kabinet het
al» zijn taak had beschouwd den Ko
ning op de hoogte te stellen van de
verschillende stroomlngen en hem
daarna zelf de beslising te laten. De
premier maande aan tot kalmte en
discipline.
Het verzet tegen den terugkeer van
den Koning komt vooral voort uit so
cial Utische en liberale kringen, die in
Wallonië het sterkst zijn vertegen
woordigd. De Koning vindt zijn aan
hang vooral onder de Katholieken in
Vlaanderen. Tusschen vóór- en tegen
standers bevindt zich een groep, die
deu terugkeer niet gewenscht acht,
omdat zij meent, dat de figuur van
het staatshoofd niet omstreden be
hoort te zijn.
Het departement uit Londen ver-
klaart dat het voor Engeland niet pas-
send zou zijn, ook maar eenlgen Invloed
uit te oefenen op de Belgische poli
tieke crisis.
i
.en
pkheic
ktra.
Meer dan 15 millioen gulden.'
paarden, transportmiddelen en
waardevolle voorwerpen, is door
het Eerste Canadeesche Leger bij
da Du it scha troepen in Nederland
in beslag genomen. Een waarde
van 200.000 gulden had b.v. een
collectie bontjassen, die thans
aan de eigenaren is teruggegeven.
Van de 15.000 fietsen zijn er reeds
12.000 aan Nederlandsche Instan
ties overgedragen. Van de 10.000
paarden, die de bezetters zich
hadden toegeëigend, zijn er 4.000
voor het arbeidsproces vrijgege
ven. Bij hun pogingen om er met
den bult vandoor te gaan. heb
ben de Duitschers allerlei mid
delen gebruikt. Zoo hadden zij
voorwerpen van waarde ln ambu
lancewagens verstopt, andere weer
door Duitsche vrouwen onder
haar kleeding doen verbergen.
Maar de Canadeezen wisten met
wie ze te doen hadden en waren
op hun hoede.
Naar wij vernemenvoert een
Haagsche firma onderhandelin
gen over overname van licenties
van Engelsche en Amerikaansche
octrooien voor stalen en alumi
nium woningen, met de bedoeling
deze huizen hier te lande te doen
vervaardigen, ln seriebouw kan
de fabricage van deze genorma
liseerde huizen zeer snel geschie
den; de woningen kunnen binnen
enkele dag/fn opgesteld worden.
De uttnoodiging van den onder
koning van Britsch-ïndië, Lord
Wavell, aan de Indische leiders om
te spreken over een evenredige ver
tegenwoordiging van alle partijen
en groepen in een federalen minis
terraad is reeds door verschillende
leiders aanvaard. Gandhi heeft zich,
wanneer de Congrespartij daarmee
accoord gaat. beschikbaar gesteld als
.adviseur'1-. De Mohamm ed aa nsche
leider Jtnnah heeft Wavell om een
afzonderlijk onderhoud gevraagd,
doch de onderkoning ls hierop niet
ingegaan. Het werkcomité van de
Congrespartij heeft zich nog niet uit
gesproken.
Waarom heeft men van Nederlandsche zijde verzuimd de krijgsge
vangenen ln Duitschland regelmatig van kleeding te voorzien? Waarom,
vragen de veroordeelden uit de concentratiekampen hebben, wij op een
enkele uitzondering na nooit voedselpakketten ontvangen van de Regee
ring of van hetf Roode Kruis in Nederland, hoewel ons leven daarvan
afhing? Belgen en Franschen kregen wèl voedselpakketten. Waarom,
vragen zij verder, heeft men oris na de bevrijding geruimen tijd zonder
hulp gelaten en waren er geen vervoermiddelen om ons naar Nederland
terug te brengen, terwijl onze lotgenooten, uit andere landen zeer spoedig
met auto's uit Dultschland werden getransporteerd. Waarom tenslotte,
vragen alle repatrieerenden zonder uitzondering, is de ontvangst in het
vaderland allesbehalve prettig, terwijl repatrieerenden in Frankrijk en
België overal op de hartelijkste wijze zijn onthaald. Wat fs de oorzaak
van deze zeer ongelijke behandeling, wie is daarvoor verantwoordelijk?
Is het de schuld van het regeeringscommïssariaat voor de repatrieeren
den, of is het Militair Gezag dan wel d« Regeering in gebreke gebleven?
Ten einde hieromtrent klaarheid te scheppen, hebben de heeren mr. J.
F. de Pont en Eduard Hoornik, daartoe gemachtigd door den bevelheb-
l>er der Binnenlandsche Strijdkrachten, een diepgaand onderzoek inge
steld dat hen ook naar Frankrijk en België heeft geleld en dat stol
heeft opgeleverd voor een uitvoerig rapport, dat zij aan de Nederlandsche
Regeering zuilen aanbieden.
OKINAWA, 19 Juni (Un. Press).
De Japans olie tegenstand op
Okinawa neemt in alle sectoren
af. De vjjand schijnt voor de in
eenstorting te staan en vlucht
naar de rotsen aan de Zuidwes
telijke punt van het eiland.
Zij zijn samengedrongen op een
gebied van zeven vierkante mijl en
worden voortdurend door het ge
schut van oorlogsschepen bestookt.
Amerikaansche vliegers hebben
Kagosjima vrijwel totaal met brand
bommen verwoest. De branden wa
ren op meer dan 200 km. afstand
zichtbaar.
Luit.-generaal Simon Bolivar
Buckner. commandant van het tien
de Amerikaansche leger, dat op het
oogenbllk den strijd op Okinawa
voert, ls gesneuveld. Buckner is da
eerste Amerikaansche commandant
Het laatste nieuws uit den
Levant luidde als volgt:
Ir Aleppo zUn j.l. Zaterdag, aldus
het Britsche hoofdkwartier, twee
Sjriërs gedood en vier gewond, toen
Fransehe troepeR op burgers vuur
den. die volgens de Franschen aan
stalten maakten hun barakken te
bestormen. Britsche troepen ontwa
penden de Fransehe soldaten en de
overige Franschen ontruimden zon
der verdere incidenten de barakken.
Een regeeringscrisis, welke Om re
denen van internen aard te B'eyrost
dreigt uit te breken, heeft den Li-
batieeschen premier verhinderd
zich naar Damascus te begeven,
waar ae Arabische Liga voor het
voeren van besprekingen bijeen zou
komen.
Uit den stand van zaken der Le
vantijnsche kwestie iri het kader
der groote-mogendheden-politiek
rnemoreeren wij de volgende punten:
Op Frankrijks voorstel tot het be-
zitte? „AN p-Aneta heeft de voor-
tenhand»? de Ver' voor dea Effec-
grondsch- ""^Bedeeld, dat „onder-
worp-n u tm-a>,VoUcci!" systeem ont-
^verhou^nW»^ ful"
handel. De registratie vér?het effec
tenbezit 15 4 18 miilioen stukken
zal niet alleen uitwijzen, of
Iemand op onbehoorlijke manier
vermogen heeft gevormd, doch ook
eventüeele belastingontduiking uit
vroegere Jaren aan het licht bren
gen. Hangende de registratie, zal het
evenwel mogelijk zijn, den beurshan
del trapsgewijze te hervatten. Handel
ln speciale fondsen is te verwach
ten; de stukken zullen echter niet
Worden geleverd, vooraleer zij zijn
vrUgegeven.
leggen van een conferentie der Groo-
te Vijf werd door de regeeringen van
aa Ver. Staten en Engeland niet
Ingegaan. Van een reis van den
Franschman Herrlot -naar Londen,
om daar G'e tusschen Engeland en
Frankrijk gerezen moeilijkheden
weer in het reine te brengen, werd
niets meer vernomen. Wel ontving
generaal de Gauile dp een desbe
treffend door hem gedaan voorstel
aan president Truman ten antwoord'
dat deze gaarne zijn bezoek aou ont
vangen,. doch eerst na afloop van de
conferentie- der Big Three, mogelij
kerwijze bij zijn bezoek aan Parijs.
De militaire commissaris voor Zee
land heeft de geheele provincie, met
uitzondering van de eilanden Tholen
en St. Philipsland, tot evacuatie
zone verklaard.
Reisvergunningen worden afgege
ven door of namens den burgemees
ter van de woon- of verblijfplaats
van den aanvrager. Tot het definitief
terugkeeren binnen de evacuatiezone
kan alleen de M. C. voor Zeeland
toestemming verleenen.
De directeur-generaal van de
Voedselvoorziening maakt bekend,
dat met ingang van 17 Juni de
bonnen 77 voor 300 gram biscuits
en 78 voor 600- gram biscuit zijn
aangewezen. Zij zijn geldig tot 23
Juni.
Benoemingen Bisdom Haarlem
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot pastoor te
Den Helder (H.H. Petrus en Paulus)
den weleerw. heer A. H. Harst, thans
rector te Den Haag (St. Mariage-
stlcht); tot kapelaan te Zwaag den
weleerw. heer B. G. Stammever,
thans assistent te Lisse (H. Agatlia).
'r- R" A. Verwey gearresteerd
Ir.. R. A. Verwrey, oud-secretaris
generaal van het dep. van Sociale
Zaken, is te Aöisterdam. in hech
tenis genomen.
van het veldleger, die ln dezen oor
log sneuvelt. Hij wordt opgevolgd
door generaal-majoor Roy S. Gelger
van de marinetroepen.
Over den strijd op Borneo fcordt
bericht, dat de Australiërs daar de
plaats Toetong, ongeveer 55 km,
ten Zuiden van Broenei, hebben
bereikt. Andere afdeeltngen zijn bij
Weston op den Oostelijken oever
van de Broenei-baal geland en
rukken landinwaarts, waarbij zij
vrijwel geen tegenstand ondervin
den.
Radio Tokio meldt, dat geallieerde
vliegtuigen en schepen de laatste
dagen het belangrijke oliecentrum
Ballkpapa^ hebben gebombardeerd.
Er zoudefWiog geen definitieve aan
wijzingen zijn. dat de Geallieerden
een landingsoperatie bil Balikpapan
beoogen. -
Na hun terugkeer uit Parijs heb
ben wij de heeren mr. de Pont en
Hoornik bereid gevonden, ons enkele
bijzonderheden te vertellen over hun
ervaringen. De conclusie, waartoe zij
gekomen zijn, i3, dat het Regee
ringscommïssariaat, gezien de zeer
moeilijke omstandigheden, waaronder
het moest werken, zeer behoorlijk
heeft gefunctionueerd.
Dat het er niet ln geslaagd is, de
Nederlandsche gevangenen ln
Duitschland dadelijk zoo te helpen
als oorspronkelijk het plan was, vond
zijn oorzaak in het feit, dat de repa-
trieering door het geallieerd opper
bevel verklaard werd tot een zuiver
militaire aangelegenheid, onder ver
antwoordelijkheid van de Shaef. Po
gingen om ook zelfstandig Neder
landsche z.g. Welfare teams naar
Dultschland te zenden, zijn afgestuit
op deweigering van het geallieerd
opperbevel deze teams toe te laten.
Wel werden ruim 400 menschen aan
gewezen voor de behartiging der be
langen van Nederlandsche repatri
eerenden ln de UNRRA. Bovendien
beschikte men over 90 Nederland
sche verbindingsofficieren bij de ver
schillende geallieerde legergroepen.
Het is zeer te betreuren, dat ver
schillende van deze officieren de
hun opgedragen taak niet behoorlijk
hebben kunnen vervullen. Het te
hun b.v. niet gelukt in de concentra
tiekampen van Dachau en Buchen-
walde door te dringen, waardoor zij
zij ln gebreke zijn gebleven de
toevende Nederlanders ervan op da
hoogte te brengen, dat hun repatri-
eering door de Shaef geregeld zou
worden. De onzekerheid, die daar-
door ls ontstaan, nam nog toe,
doordat Belgen en Franschen vaak
bulten de Shaef om. door z.g. wilde
transportcolonnes, zijn afgehaald.
Wat de ontvangst in Nederland
betreft, daarvoor ls uitsluitend het
M.G. verantwoordelijk geweest.
Rest nog de vraag, waarom ver
zuimd is aan de veroordeelden in de
concentratiekampen regelmatig le
vensmiddelenpakketten te sturen.
Door het M. G. is beweerd, dat dit
onmogelijk was, omdat men niet
over betrouwbare gegevens beschikte.
(Vervolg op pag. 2)
dat in het herstellingsoord Kareol
van het Nederlandsche Roode
Kruis vele Nederlandsche mili
taire- en later ook burgerslacht
offers van den oorlog werden
verpleegd?
Terwyi in Moskou de geallieer
de en de drie door Moskou uitge-
noodigde groepen van Polen be
sprekingen houden, ls daar ♦een
openbaar proces begonnen tegen
de delegatie van 16 Polen, die in
Maart door de Sovjets gevangen
z(jn genomen.
Deze 16 Polen zouden besprekingen
gaan voeren over verbreeding van de
Lublin-regeering. Toen Eden en Stet-
tinlus in Apirl vernamen, dat de dele
gatie was gearresteerd., braken zij de
onderhandelingen over de Poolsche
kwestie met Moskou af. Nu deze be
sprekingen door de bemiddeling van
Hopkins zijn hervat, begint Moskou
een openbaar proces tegen de 16 Po
len voor de militaire kamer van het
opperste gerechtshof. Zij Worden be
schuldigd van sabotage achter het
front „in opdracht van de uitgeweken
De centrale uit het
Westen des lands, waar
alle bevelen tot belang
rijke sabotagehandeliu-
geu werden uitgezon
den, ziet er heel anders
uit, dan men zich in
zyn fantasie zou voor
stellen. In een oud on
opvallend gebouw in
een Amsterdamsche
volksbuurt omvat de
centrale twee vertrek
ken. Het eene is de
werkkamer. Er staat
een schrijftafel, een
metalen kastje, een te
lefoon en een bed. De
andere kamer is de
werkplaats van een
chemist. Er staan
fleschjes met medicij
nen. er liggen proppen
watten, en onschuldig
ujtziende hulzen. Evén
wel: de schrijftafel in
de eerste kamer is be
dekt met stafkaarten,
liet metalen kistje is
en verkapte radio en
het telefoontoestel
,r
ten officieel moesten
optreden. Er werden
verschillende soorten
van sabotage bedreven.
genover radiopeilwa-
gens gold dit verbod
niet meer. Die moesten
ten allen tijde, op wei-
Er was een technische ke wijze dan ook, 011-
sabotage, die gericht schadelijk gemaakt wor-
was tegen den vijande
lijken af- en aanvoer,
machinerieën en derge
lijke, een economische
sabotage, gericht tegen
vijandelijke voorraden
en wat dies meer zü
en de sa bo tinge tegen
den S.D., Grüne Polizei
en ander gespuis.
Werd er vóór de co
de n. Tegen Roode
Kruls-auto s mocht niet
worden opgetreden, ook
niet als men wist, dat
deze door den vijand
misbruikt weiden. Wel
moésten van dergelijke
gevallen nauwkeurige
rapporten worden op
gemaakt. De mannen
mochten' ook maar niet
dilettanterig opgetre
den, nadien werd de
sabotage wetenschap
pelijk geleid. Het ging
er niet om bravour-
stukjes uit te halen,
het ging er om, den
vijand daar en op die
wijze te treffen, waar
't meeste effect werd
gesorteerd. Men hield
zich ook volkomen aan
de officieele regels van
staat aangesloten op het spel. Het was b.v.
een geheim net, dat
zich over het geheele
verboden, om de weer
macht van een liinder-
land verspreidt. De laag uit te overvallen,
fleschjes medicijnen in om haar van wapens te
de andere kamer en de
onschuldig uitziende
kartonnen hulzen zijn
lioogstgevaarlijke brand
bommen. Met deze
dingen ls menig vijan
delijk doel in brand ge
zet. Het bureau werd
opgezet, toen Brabant
en Limburg al vrij wa
ren. om de vele zelf
standige sabotage-acties
in den lande te coördl-
neeren. Het omvatte
alje acties, die ten uit- werden. Er mochten bv.
voer zijn gelegd voor geen auto's met hand-
het „uür U", het tljd-
ordinatle nog al eens lukraak telefoonlijnen
e.d. vernielen. Het kon
Immers zeer wel moge
lijk zyn, dat er dan lij
nen zouden worden af
gesneden, die voor het
veriet van veel belang
waren.
De geheele organisatie
was op militaire leest
geschoeid. Het land was
verdeeld ln «en aantal
gewesten. Alle opdrach
ten én alle rapporten
gingen via de telefoon,
omdat de leider liet ri
sico van koeriers langs
den weg wilde vermij
den. Er is dan ook maar
heel zelden iets uitge
lekt van de werkzaam
heden van deze organi
satie, die in' totaal
toch een kleine duizend
man omvatte, en slechts
enkele keeren werd er
Iemand gearresteerd.
De verliezen aan man
schappen waren gering.
„Ik wil zoo gauw
mogeiyk de afgeloopen
vijf jaar vergeten." zegt
de man, dia aan dit
werk zijn bezielende lei
ding ga*. „Na de schier
ondraaglyke spanning
berooven. Men moest
trachten ze met Hst te
veroveren. Steeds werd
scherp onderscheid ge
maakt tusschen weer
macht en de party-in
stanties. Tegenover
Landwacht, S.D., enz.
werd geen consideratie
gebruikt. Dit had bo
vendien het voordeel,
dat de Duitschers, het
onderscheid voelende,
onderling verdeeld
granaten worden aan
stip, waarop de onder- gevallen, als er solda- verlang Ik elndeïyknaar
grondsche strljdkrach- ten in zaten, maar te- rust."
Poolsche regeering ln Londen." Zij
zouden o.m. 594 Sovjet-officieren ge
dood en 219 gewond hebben. Voorts
zouden zij de Engelsche regeering op
zettelijk valscli hebben ingelicht.
Naar aanleiding van berichten, dat
de Polen reeds grootendeels zoudeu
hebben bekend, beschuldigt de Pool
sche regeering te Londen de Russen,
dat zij een valschen verdachte, die
vele bezwarende bekentenissen heeft
gedaan, tusschen de Polen hebben in
geschoven, aldus meldt A P. Deze man.
Jansen, verklaarde het ondergrond-
sche leger rond Lemberg onder zich
gehad te hebben, hetgeen niet klopt,
zeggen de Londensche Polen, want
generaal Filipkowskl had dit bevel.
De Sprangsche jongeman Jan
de Rooy heeft de Langstraat in
de dagen van Von Rundsted's
December-offerisief voor een
ramp behoed.
Von Ruüdstedt had den aanval in,
België vergezeld willen doen gaan
van een doorstoot vanuit het Land
van Heusden en Altena naar de Bel
gische grens. Daartoe waren in één
dag tijds meer dan 16.000 Duitschers
in 't Land van Heusden en Altena
gebracht, voorzien van alle mogelijke
licht en zwaar materiaal. Tegelijker
tijd stonden er parachutisten klaar,
die ten Zuiden van de Maas vitale
punten zouden moeten bezetten en
spionnen onschadeiyk maken. Jan
de Rooy was in December 1944 ln op
dracht van zijn verzetsgroep naar
het Land van Altena vertrokken, om
daar een geheimen zender te bedie
nen. en het was via dezen zender
dat De Rooy zijn kapitein alarmeer
de. De zware Canadeesche artlllerlo
beukte nog denzelfden avond en
nacht de Duitsche opstellingen ln
puin.
De Duitschers ontdekten na eenL
gen tijd dezen zender, namen vljC
personen gevangen om deze te fu-
silleeren. Toen De Rooy dit hoorde,
meldde hij zich by de Duitschers,
wetende, dat het hem zijn leven
zou kosten. De vijf onschuldige gij
zelaars werden hierop vrijgelaten.
De Duitschers sleepten De Rooy
naar Amsterdam, waar zjj hem
hebben doodgeranseld, maar geen
woord van verraad is over zyn
lippen gekomen.
Dick Vlemming, die de boodschap
elders opving, werd onmiddellijk
daarop door een V. 1 zwaar gewond,
doch toen hy uitgegraven was, gold
zijn eerste zorg het bericht, dat aan
den kapitein gebracht nvoest worden.
Als Dick Vlemming, die nog steeds
verpleegd wordt in het ziekenhuis te
Tilburg, deze tegenwoordigheid van
geest niet had gehad, dan was het
voor de Langstraat ongetwijfeld te
laat geweest.
