Nieuwe ministers heden beëedigd
Koningin leidt Woensdag
de regeering in
Onderlinge hulp begin van
Nederlands herstel
Kabinet voor Herstel
en Vernieuwing
Prinsesjes
komen terug
Bende om
Bandy
69ste JAARGANG No. 23272
MAANDAG 25 JUNI 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 a b - k 419 Abonnementsprijs 26 cent per week
Ook radiorede van Schermerhorn
Oud-gevangenen onder
de nieuwe ministers
W. Drees
Bisschoppen vragen offers
Landverraders
ter dood gebracht
Avondklok vervallen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Toen half Mei, een tiental
dagen na de algeheele bevrij
ding van ons land, het kablnet-
Gerbrandy zijn ontslag aan
bood en H. M. de Koningin op het
einde van dezelfde maand aan de
heeren Schermerhorn en Drees op
dracht gaf tot de vorming van een
nationaal kabinet voor Herstel en
Vernieuwing, zullen slechts weini
gen vermoed hebben, dat het nog
drie weken zou duren, voordat het
ministerie tot stand zou komen. Het
was Zaterdagavond 8 uur, dat de
lijst der nieuwe ministers eerst offi
cieel werd bekend gemaakt. Welis
waar waren èr enkele bladen, die
reeds eerder tot publicatie waren
overgegaan, doch het feit, dat zij
eenige foutieve namen op hoogst
belangrijke posten noemden, zal hun
wel geleerd hebben, dat het beter is
de goede vroegere persgebruiken in
acht te nemen en zich bij gebeurte
nissen als de vorming van een nieuw
ministerie aan de officieele mede-
deelingen van de regeering zelf te
houden.
De lange duur der besprekingen,
welke aan de formatie is voorafge
gaan, wijst er op, dat de onderhan
delingen niet alleen moeilijk zijn
geweest, maar het bgteekent even
eens, dat de beide formateurs alles
in het werk hebben willen stellen
om te komen tot een kabinet, dat
werkelijk zou beantwoorden aan de
door H. M. gegeven opdracht: een
nationaal kabinet voor Herstel en
/ernieuwing. Het is duidelijk, dat
zulk een kabinet alleen kan regee-
ren, wanneer het staat op een zoo
breed mogelijke basis en de" noodige
stabiliteit bezit. Trouwens de op
dracht aan twee figuren, die geheel
uiteenloopende stroomingen ver
tegenwoordigen, wees reeds in deze
richting: geen partijen-regeering,
geen regeering met uitgesproken
politiek karakter.
Wanneer wij de voor ons land on
gewoon lange ministerlijst overzien,
dan is onze eerste indruk, dat de
formateurs een team hebben samen
gesteld, waaraan het Nederlandsche
volk zijn vertrouwen kan schenken.
Dit is immers 't eerst noodzakelijke,
wil het ministerie in staat zijn den
weg te bereiden voor herstel en
vernieuwing. Zonder vertrouwen zou
ieder streven om eenige orde in den
chaos te scheppen reeds bij voor
baat tot mislukking gedoemd zijn
en dit zou een ramp beteekenen.
Er zijn in onze historie slechts wei
nige perioden aan te wijzen, waarin
de chaos zóó groot, de verwarring
zóó alles omvattend, het gezag in
zóó'n critiek stadium verkeerde, met
als reactie daarop een .schreeuwen"
om een krachtige regeering als
thans. De nieuwe bewindslieden zijn
zich hiervan ten volle bewust, zij
weten, welk een bijna bovenmen-
schelijk zware en ondankbare taak
hun wacht. Er is veel moed voor noo-
dlg om haar aan te durven, temeer
daar het niet waarschijnlijk is, dat
het herstel zoo snel in zijn werk
zal gaan als wij allen wel zouden
wenschen. Aan moed en durf zal het
den nieuwen ministers, al zijn het
dan ook bijna allen „homines novi",
niet ontbreken, daarvan hebben de
meesten in de afgeloopen vijf jaren
der Duitsche onderdrukking tè dui
delijk blijk gegeven als leiders bij
het ondergrondsch verzet. Wat wij
echter wèl moet afwachten is of
zich onder hen groote figuren be
vinden met den voor het staatsbe
stuur noodzakelijken staatsmansblik
een snel werkend en Jcernvattend
verstand, een scherp oog voor fei
ten en verhoudingen. Onder nor
male omstandigheden is het parle
ment de arena, waarin zulke figu
ren Dp den voorgrond treden.
Thans fungeert het parlement niet
en de nieuwe ministers, enkelen uit
gezonderd. hebben nimmer aan den
parlementairen stryd deelgenomen.
Dit kan momenteel een voordeel
zijn, zou het regel worden dan zou
den we dit betreuren.
In tegenstelling tot het jongste
ministerie-Gerbrandy. dat na de
bevrijding van het Zuiden een
overgang moest vormen tot de be
vrijding van het geheele land, bezit
het huidige kabinet, ofschoon het
aantal ministeries grooter is, minder
katholieke ministers dan het vorige.
Toch valt het op. dat drie hoogst
belangrijke ministeries in katho.-
iieke handen zijn: Binnenlandsche
Zaken, Justitie en Energie. In zekeren
zin zijn het alle drie sleutelposities,
ziib echter ook de ministeries,
die wellicht het meest aan kritiek
zullen bloot staan.
Een geheel nieuwe figuur bij de
opdracht tot kabinetsformatie was
de benoeming door H. M. de Konin
gin van twee formeerders, een ander
novum is. dat H. M. het nieuwe
ministerie zelf Woensdagavond bij
liet Nederlandsche volk zal inlei
den. Het bewijst o.i., dat H. M. het
grootste vetrrouwen koestert ln dit
nieuwe kabinet en dit vertrouwen
hierdoor aan het Nederlandsche volk
wil tot uitdrukking brengen.
Vier maanden geleden, toen West-
Nederland in de diepste ellende was
De beide door H.M. de Koning-in aangewezen kabinetsfor
mateurs, prof. ir. W. Schermerhorn en W. Drees, hebben hun
taak tot een goed einde gebracht. Het ministerie, welks opdracht
was samengevat in de woorden herstel en vernieuwing", bestaat
uit de volgende heeren:
Voorzitter van den Raad van Mi
nisters, tevens belast met de alge-
meene oorlogvoering van het Ko
ninkrijk:
Buitenlandsche Zaken:
Prof. Ir. W. Schermerhorn
Mr. E. N. van Kleffens
Prof. ir. W. Schermerhorn
Vóór 10 Mei 1940 strekte het over
het algemeen niet tot aanbeveling,
wanneer iemand eenigen tijd ach
ter slot en grendel had gezeten. Na
de Duitsche bezetting hebben we
hier echter anders over leeren den
ken. Wanneer thans iemand eenige
jaren in Scheveningen, Vught of
Buchenwalde heetj doorgebracht, dan
mag hij daarop met trots terugzien.
Daarom lijkt het niet oninteres
sant er op te wijzen, dat in het
nieuwe Kabinet verschillende minis
ters zitting hebben, die reeds heel
wat jaren tusschen de gevangenis
muren. of achter prikkeldraad heb
ben doorgebracht. Het langst waren
opgesloten prof. Logemann en prof.
Lieftinck, die ieder ongeveer 4»/2
jaar gevangen hebben gezeten, dan
volgt ir. Ringers met 3 jaar, de
beide formateurs prof. Schermerhorn
en de heer Drees met reap. 1 Vz en
1 jaar-en ten slotte Van Royen met
ongeveer >/2 jaar. Bij elkaar hebben
de leden van het Kabinet dus niet
minder dan 15 jaar in gevangen
schap doorgebracht.
Mr, J. H, van Royen
Mr. 3. Meynen
J. M. de Booy
Prof, Dr. J. H. A. Logemann
Dr. L. J. M. Reel
Mr. H. A. M. T. Kolfschoten
Prof. Mr. P. Lieftinck
Ir. H. Vos
Minister zonder portefeuille:
Oorlog
Marine
Overzeesche Gebieden:
Binnenlandsche Zaken:
Justitie:
Financiën:
Handel en Nijverheid:
Voedselvoorziening, Landbouw en
Visscherij
Scheepvaart:
Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen:
Sociale Zaken:
Openbare Werken:
Verkeer en Energie:
Hedenochtend om half twaalf heeft H. M. de Koningin op het Loo
dc ministers van het nieuwe kabinet beëedigd, met uitzondering van de
ministers Van Kleffens, De Booy en Beel, die als leden vanhet vorige
kabinet reeds beëedigd waren.
De eerste zitting van den Ministerraad zal gehouden worden
op Dinsdag 26 dezer, terwijl H. M. de Koningin het voornemen
heeft deze nieuwe regeering bij het Nederlandsche volk in te leiden met
een radiotoespraak, te houden op Woensdag 27 Juni des avonds te 8 uur.
Hierna zal ook de nieuwe minister-president het woord voeren.
T'vty';
Ir. S. L. Mansholt
3. M. de Booy (ad interim)
Prof. Dr. G. van der Leeuw
W. Drees
Dr. Ir. J. A. Ringers
Ir. Xh. S. G. J. M. van Schaik
Dp Aartsbisschop van Utrecht en
de Bisschop van Haarlem hebben
Zondag een herderlijk schrijven
doen voorlezen, gedateerd 16 Juni
1945, waaraan wij het volgende ont-
leenen
Groot ls onze dankbaarheid jegens
God voor de bevrijding van ons va
derland. Wij mogen zeggen, dat ons
volk als geheel standvastig is ge
bleven in zijn liefde en trouw jegens
het vaderland, Wij mogen zag'gen,
dat ons Katholieke volksdeel daarin
niet is' achtergebleven eir Wij zijn U
dankbaar voo'r uw volgzaamheid aan
de leiding1 van het Episcopaat en de
geestelijkheid, wanneer zij de Katho
lieke beginselen openlijk moesten
stellen tegenover de aanranding van
het Katholieke Geloof en de men-
schelijke waardigheid. De gevolgen
van den oorlog liggen nu voor ons:,
2X>owel geestelijk kis materieel ls
deze oorlog niet ongemerkt aan ons
voorbijgegaan. Hier en daar zijn
zelfs diepe wonden geslagen ln ons
volk. Het herstel van ons vaderland
zal met kracht ter hand genomen
moeten worden. Wanneer wij dan dat
herstel voor ons zien. zal liet nie
mand verwonderen, wanneer wij op
de allereerste plaats denken aan het
herstel van het normale gezinsle
ven. het huiselijk leven, dat mis
schien nergens ter wereld zoo sterk
heeft gebloeid' als lil ons land.
Onze kinderen, onze jóngens. Onze
mannen weer terug ln hef eigen ge
zin, onze gezinnen weer terug naar
Directeur: J. J. W. Boerrigter
Waam. Hoofdredacteur:
Mr. L. G. A. Schlichtlng
gedompeld, begon de Koningin een
toespraak tot het Nederlandsche
volk met. het gedicht „Gebed"':
„Maar als ik leven mag tot de
bevrijding
En juichen op het overwinningsfeest,
God. doe dan dit mij weten
Wat voorbij ging aan nood en
leed, is niet vergeefsch geweest."
De bevrijding is er en wij leven:
morgen juicht de hoofdstad, zooals
zij sinds 181.3 niet gejuicht heeft.
Tegenover het Koninklijk Paleis op
den Dam staat met reusachtige let
ters: ,,-Wij hebben jaren verloren, wij
hebben een eeuw te winnen." Moge
het nieuwe ministerie, dat samen
n AT"6 Koningin de regeering
vormt, den grondslag leggen voor een
nieuwe eeuw, waarin hersteld
wordt, wat in vijf jaar door bruut
geweld is stuk geslagen en waarin
vernieuwd wordt, wat reeds
Jarenlang, ook vóór Mei 1940, om
vernieuwing vroeg. Dan is, wat voor
bij ging aan nood en, leed, niet ver
geefsch geweest.
eigen huis en haard, voorzoover het
maar eenigszins mogelijk is: dat aal
een .noodzakelijke voorwaarde zijn
voor den "goeden, geestelijken op
bouw van geheel ons volk. Het ge
loofsleven aal zich het gemakke
lijkst herstellen ln de vanouds ge
wende eigen omgeving van het gezin.
Uitvoerig staat het, herderlijk schrij
ven stil bij den nood der tiendui
zenden gezinnen, die verdreven1 wa
ren van huis en nu terugkeeren naar
hun verwoeste steden en dorpen en
woonplaatsen.
Gij. die gespaard zijt gebleven vocfr
deze verschrikking van den oorlog,
gl.j moogt God wel bijzonder dank
baar ziijn voor die weldaad, en gij
moet een bijzondere naastenliefde
toonen ln de hulp. die gij aan hen
gaat verleenen.
De Bisschoppelijke hulpacties, door
Ons ingesteld, hebben veel werk
verricht in de maanden voor de be
vrijding, dank zij Uw vrijgevigheid,
dank zij Uw saamboorlgheiasgevoel
met de slachtoffers. Meer dan an
derhalf millioen aan geld en meer
dan twee millioen aan goederen in
natura hebben zij in de maand';n
voor de bevrijding kunnen bestedon
aan de oorlogsslachtoffers'.
Het is Onze wensch. dat deze Bis
schoppelijke Hulpacties haar aegen-
rijk werk zelfstandig voortzetten ook
nu na de bevrijding.
Het schrijven' vervolgt: ln den af
geloopen winter hielpen Noord en
Oost het Westen, na de bevrijding
hielp Zuid Noord: nu gaan de gren
zen wegvallen en moeten de niet-
getroffenen alle getroffenen helpen
in heel Ons land.
Daarom doen wij een beroep op
Uw hulpvaardigheid om de inzame
lingen in natura te doen slagen, die
overal in den landt gehouden wor
den, om de getroffenen te helpen
aan een bescheiden' Installatie van
hun leeggeplunderde huizen.
Wij weten, dat de Overheid straks
het volledig herstel van dat gezins
leven mogelijk Hal moeten maken1,
maar Wij begrijpen haar moeilijkhe
den, om dat direct te kunnen doen.
Door onderlinge hulp moet nu het
Nederlandsche volk het begin van
dat herstel mogelijk maken. De ma
terieel® ellende, door dezen oorlog
veroorzaakt, moet gezamenlijk ge
dragen worden. Dat zal U offers
kosten, maar die moet gij met groote
liefde en dankbaarheid brengen
Ten tweede schrijven Wij een nieu
we collecte voor, te houden ln alle
kerken op Zondag i JuM a.x. voor de
Bisschoppelijke hulpacties, opdat zij
de aankdopént, die zij gedaan hebben
of nog zullen doen, kunnen betalen.
Deze collecte willen Wij op heel bij
zondere wijze, nog meer dan anders,
bij U aanbevelen. Wij zouden U wil
len vragen' Uw bijdragen te verdub
belen, Ja desnoods te vertienvoudi
gen, wanneer zulks kan, om hef
werk van de Bisschoppelijke hulpac
ties mogelijk te maken, ook de
noodvoorziening van de verwoeste
kerken valt onder haar hulpverlee
ning, vooral wat betreft de H. Vaten
en Misgewaden, altaarbenoodigdhe-
den en noodaltaren.
Helpt elkander zoo, dat gij allen'
weer in Uw eigen gezin aan Uw
christelijk leven kunt werken. Laat
in dezen gröotschen tijd Uw chris
tenhart spreken met een warmte van
meeleven, die ongekend is onder
ons. Dankt aan het huisgezin van
Nazareth, dat ook verdreven is ge
weest naar Egypte: toen zij terug
gekeerd waren naar Nazareth, nam
Jezus toe> in welbehagen' bij God en
bij de menschen.
's-GRAVENHAGE, 25 Juni. Sectie
XI van het Militair Gezag deelt
mede:
De krijgsraad te velde van het
Militair Gezag heeft de Nederlaai-
ders W. Salomons, T. Paques en H.
M. Eggers wegens hulpverleening
aan den vijand ter dood ver
oordeeld.
Zij waren in dienst getreden b«
de „Waffen SS" en hadden zich
bovendien aan spionnage schuldig
gemaakt. Deze doodvonnissen zijn
thans door den kogel voltrokken.
H. K. H. Prinses Juliana is he
den naar Canada vertrokken om
de prinsesjesaf te halen en ver
moedelijk eenige officieele af
scheidsbezoeken te brengen.
Niettemin zal het verblijf van
Zc korten duur zijn. Inmiddels
is men aan het werk om het
paleis Soestdijk weer bewoon
baar te maken.
Prinses Juliana maakt de reis naar
Amerika met het grootste stoom
schip ter wereld', de „Queen Eliza
beth".
Thans is officieel medegedeeld,
dat de Avondklok voor Haarlem
vervallen is. Personen boven 18 jaar
mogen zich de volle 24 uur buiten
bevinden. Met nadruk wordt erop
gewezen, dat de Avondklok voor
IJmuiden blijft bestaan.
hij is er! De wegloopers hoogste lied of er
keerden ijlings op hun stormde een afdeeling
schreden, maar vonden NR.S. het podium op
hun plaats.xi hardnek- en eischte zijn onmid-
kig bezet. En tegen dellijk vertrek. Het
deze situatie bleken de bleek nu, dat juist
zenuwen anno 1945 niet dien avond de zuive-
opgewassen. De zaal ring van Lou Bandy
Krv S?,?7?deinde en kolkte als de ter hand was genomen
gebouw wachtte Zater- wielingen bij wantij en vandaar zijn plotse-
dagavond op de joyeu- er ontstond op verschil- linge afwezigheid
ze wederkomst van Lou lende punten een wild en nog niet beëindigd.
Bandy te Amsterdam, en langdurig handge- Op het podium vormde
Het liet zich m stem- meenwaar rake klap- zich een tumultueus
mmg brengen door Piet pen hij vielen. Officials kluiven menschen, bc-
van Dijk's show-band, voor de microfoon en tooqend en bezwerend
luisterde naar de Sin- N.B.S. in de zaal kon- waarin de stroohoed
ging Sisters met haar den slechts moeizaam van Bandy heen en
real siumg songsen de rust herstellen; een weer schoot als een we-
aanvaardde dankbaar kaalhoofdig heer werd verspoel. Ieder tracht-
den coloratuurzang van met geweld tot capitu- te voor de microfoon
ne ,.\e Grand, die latie gedwongen, een het woord te krijgen
eigenlijk voor na de oudere dame, die wild boven het rumoer uit
pauze wars aangekon- om zich hepn sinpn m
digd. Toen echter kwam zes N.B.S.'ers te era hebben vijf jaar
het hooge woord er was, ten vlotte war- la-ngen deze man f
uit: Bob Nelson, de telend naar buiten ge- vmq "le,n °V en
conferencier, deelde dragen. De muziek *"n
mede, dat de vurig ver- speelde van „dat wij
beide Lou Bandy.... tof je jongens zijnen
op het appèl ontbrak, goot olie q® de golven.
Zij, de andere artisten, Maar daar was nou
zouden fiun. best doen, Lou Bandy! Zonnig en
maar une per se teleur- vol levenslust als dé
gesteld was, kon zijn midzomer zelf, daalde
geld aan de kassa te- hij van het podium af,
rugknjgen. Nu, de mu- in onberispelijk palm-
sici van Piet van Dijk beach, zwaaiend zijn
deden hun best, maar strooien hoed een reus- en commandant van
zij haalden 'n zeeperd, achtige kokarde op de de N'BJ: bev°l- dat de
zooals de vakterm horst. Het publiek voorstelling door zou
luidt, want op de maat klapte en juichte, want qa"n
van hun heftigste syn- het had van den confe- Zoo U dan geschied,
copen marcheerde een render uitvoerig ge- Lou Bandy aaf het
groot deel van het pu- hoord hoe Bandy op de publiek alsnog~'t volle
bliek ae zaal uit- De Weteringschans en in pond. van zijn vitaliteit
achterblijvers sloten vught den vaderland- en repertoire en het
daarop de rijen en schen tol-had betaald, publiek bracht hem
vulden haastig de vrij- Men vergat evenwel, ovaties. kransen en
gekomen plaatsen van dat eike rekening een bloemen. Tn het hotst
de duurste rangen. debet- èn een credit- van den nacht ging
Op dit oonenblik zijde heeft, want nau- men huiswaarts, dank-
klonk een juichkreet: welijks zong Bandy zijn baar en voldaan.
riep tot zijn publiek'.
„Als ik iets misdaan
heb. steenig mij dan!"
Voor dit laatste had 't
publiek weer naar bui
ten gemoeten, maar het
riep luid van „néé" en
bracht den bedreigde
ovatie na ovatie. Vox
populi. vox Dei; de
aanvallers dropen af