De Prins rijdt door Nederland
Een geheim dat uitlekte
Beieren naar zelfbestuur
De zeeëngten
69ste JAARGANG No. 23277
ZATERDAG 30 JUNI 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 Telefoon 21543 en 21544 a» - k 419 Abonnementsprijs 26 cent per week
In Amsterdam
„Groote Drie" volgende
week in Potsdam?
Consistorie in December
Vrij van Pruisischen invloed
Bommen op
Japan
Industrie verplaatst
Stalin generalissimus
Nieuwe postzegel
van IVi cent
-J
Prinses Juliana in
New York
Prinselijk jacht terug
Laatste poging van
Koning Leopold?
Byrnes opvolger van
Stettinius?
De katholiek en
het amusement
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
CVan onzen specialen verslaggever)
Er loopen weer vrije wegen door Nederland, en op een daarvan rijden
op dezen Vrijdagmorgen onder de prille ochtendzon zes jeeps met
officieren, twee jeeps met militaire politiemannen en twee motorrijders.
De officieren dragen allen een witte anjer uit hun borstzak, dus zilt
in de voorste jeep Prins Bernhard. De Prins maakt op zijn verjaardag
een feesttocht door de vrije steden van Westelijk Nederland achter het
stuur van zijn jeep, die vroólijk over de wegen snort, de heele stoet
achter hem aan.
Na den middag wordt de feestreis
voortgezet en het blijftf onder een
stralende zon een blijde reis: jui
chende intochten in vlaggende ste
den, eerewachten van B.S., sierlijke
oudg stadhuizen, hartelijke woorden,
een gezellig gesprek, een sigaret.
Tusschen Den Haag en Haarlem is
er midden op den weg „Halte
BennebroekDuin" staat er op hét
verlaten tramhuisje langs de roes
tige rails een oogenblik van op
onthoud. De Prins stapt uit. Hij laat
zich fotografeeren en fotografeert
zelf. Vrouwen komen uit hun huizen
met inderhaast uit den tuin geplukte
bloemen, dia zij den Prins zelf aan
bieden. Te Haarlem, waar de Groote
Markt davert van het Wilhelmus.
Alkmaar, waar het zwart staat van
de menschen en waar op het stad
huis de oude Edammer nog even
pittig smaakt als voor den oorlog.
Door de Zaanstreek en dwars door
Zaandam gaan wfl tenslotte naar
Amsterdam, maar Amsterdam schijnt
om zes uur al naar huis te ztjn, zou
men kunnen denken als wij door de
leege straten naar het Paleis rUden.
Amsterdam blijkt echter op den
Dam te staan. Een geweldige gerè-
Om zeven uur begint de reis op het
hoofdkwartier der Nederlandsche Bin-
nenlandsche Strijdkrachten in Apel
doorn en om acht uur staat de burge
meester van Utrecht voor zijn stad
huis met om hem heen een groote
schare verbaasde Utrechtenaren, om
den Prins te ontvangen. Zij was een
geheim deze reis, maar er zijn ge
heimen, die uitlekken; er zijn ge
heimen, die moeten uitlekken, wil
men er pleizier van hebben. In dit
geval was het cordon der stilzwijgend
heid net poreus genoeg om op tijd
door te lekken en zoo staan er dus
heel veel Utrechtenaren om acht uur
al bij hun stadhuis zonder er het
rechte van te weten, maar Juist weer
zeer verrast, wanneer zij ln die voor
ste Jeep plotseling Prins Bernhard
herkennen. Men Juicht en zingt en de
Prins Inspecteert een groote eerewacht
van de B.S. die voor het stadhuis
staat opgesteld en op het stadhuis
feliciteert de burgemeester den ja
rigen Prins. Het is een staande re
ceptie, vroolijk en hartelijk, en na een
half uurtje rijden er weer zes jeeps
over een vrijen Nederlandschen weg
en ln de voorste daarvan ligt een rui
ker anjers met linten ln de Neder
landsche kleuren.
We komen nu in Rotterdam en daar
staat burgemeester Oud op het bordes
van zijn stadhuis midden tusschen de
landelijke dreven, die karakteristiek
zijn voor een stadskern anno 1945. Ook
hier B.S. en binnen een toespraak van
den burgemeester, kort en krachtig,
Wuivende menschen, zeer voldaan om
dat zt) het schouwspel net gesnapt
hebben en zeer Ingenomen met dit
sportieve gezicht van een Prins ach
ter het stuur van een Jeep.
Delft. Hier is het cordon der stil
zwijgendheid meer dan poreus ge
weest; het moet een gat bezeten heb
ben zoo groot als een poort waar een
volksmenigte door kon stroomen, want
half Delft staat op de Markt voor de
Kerk. waar Prins Bernhard binnen
gaat, om, terwijl het orgel het Wil
helmus speelt door het hooge, koele
licht te schrijden naar de nog in
oorlogsverpakking ingekapselde graf.
tombe der Oranjes en in den graf
kelder een krans te leggen op de
tombe van den Zwijger, wiens vrij
heidsideaal thans levender en strijd
baarder is dan ooit.
In Den Haag is het zelfs moeilijk
om tusschen de menschen door te
karpen en op het deftige stadhuis
wordt het onder het genot van een
glas eerewijn zelfs zeer gemoedelijk,
nadat burgemeester de Monchy in
geuren en kleuren het verhaal heeft
gedaan van de manier, waarop Den
Haag vijf Jaar geleden clandestien
Prins Bernhard's eersten verjaardag in
bezettingstijd heeft gevierd. In het
gezelschap verschijnen hier ook mi
nister Meynen en generaal Dijxhoorn
om den Prins te feliciteeren.
En bij het verlaten van Den Haag
rijdt de Prins nog langs de Frederik-
kazerne, waar de heele bezetting der
B.S. staat aangetreden om het geweer
voor haar opperbevelhebber te pre
senteeren. Dan is het middag en in
een rustig restaurant tusschen de
boomen in het Wassenaarsche wacht
de koffietafel.
LONDEN, 29 Juni (Reuter) - De
voorbereidingen voor de samenkomst
van de „Big Three" zijn bijna vol
tooid, schrijft de Daily Telegraph
Algemeen wordt verwacht, dat Chur
chill. Truman en Stalin zullen bij
eenkomen te Potsdam tegen het
einde van de volgende week en dat
de besprekingen de geheele week
tusschen 9 en 16 Juli zullen voort
duren. Tot de te behandelen kwes
ties zouden ook de aanspraken be-
hooren van Nederland, België en
Frankrijk op Duitsch, resp. Italiaansch
grondgebied.
-. jonden, 28 Juni (Reuter) In
3f'-Ca^?°,he dringen acht men het
jk dat z' H' c'e Paus in
December een consistorie bijeen zal
roepen voor het creëeren van nieuwe
Kardinalen. Het aantal Kardinalen
is tot 40 geslonken, terwijl het col
lege b(j voltalligheid 70 leden telt
Het is reeds acht jaar geleden dat
het laatste consistorie gehouden
werd. Men meent dat Z. Heiligheid
overweegt het aantal Kardinalen tot
100 uit te breiden om een grooter
aantal niet-Italiaansche Kardinalen
té kunnen opnemen.
Onder de te benoemen Kardinalen
«ouden volgens den correspondent
van de Daily Telegraph Mgr. Griffins,
Aartsbisschop van Westminster, en
Mgr. Spellman, Aartsbisschop van
New York, behooren.
wacht van Landmacht en Irené-
brigade met tamboers en hoornbla
zers, die hun saluut spelen, terwij]
de Prins uitvoerig de rijen inspec-
tccrti
Op het Paleis zijn B. en W. en
in de Burgerzaal staan honderden
vertegenwoordigers van Landmacht
en Binnenlandsche Strijdkrachten.
Generaal Koot, oudste officier en
gewezen opperbevelhebber der Bin
nenlandsche Strijdkrachten, houdt
een korte toespraak, die uitloopt op
een „Hiep hiep hoera". De Prins
antwoordt rustig en hartelijk. Daar
na komt het vaderlandsche verjaar
dagglaasje en de Prins gaat rond
om met iedereen te praten.
Bent U tevreden over deze reis.
Koninklijke Hoogheid?
Ja, het is een prachtig geslaag
de tocht geweest. En ik ben blij, dat
ik eindelijk eens een dag van mijn
bureau af wa3.
Om kwart voor acht rUden zes
Jeeps van den juichenden Dam
weg, tien minuten later staat de
Prins 'een roerloos lang saluut te
brengen bij het gedenkteeken van
de gefusiUeerden in de Apollolaan
en weer een kwartiertje later stapt
ln de bnurt van Schiphol, midden
op den weg naar Den Haag, Prins
Bernhard ujt zUn jeep en ln een
klein Moth-sportvllegtulgje. De
motor wordt aangezet: rrrttt, daar
«weeft hU al ln de lacht boven
ionze hoofden. W(j wulven hem na
en hU verdwijnt ln de kalme avond
lucht ia de richting van het Boo.
De verslaggever wrUft al zijn -er
varing van vele jaren uit zijn oogen,
dia vele en andere dingen gezien
hebben. Zoo maar even op den weg
stijgt een Prins de lucht in. Het 's
1645 en dit is het pakkende slot van
een volmaakten dag.
MÜNCHEX, 29 Juni (A.P.), „De
Amerikanen zullen op 1 November
het bewind ln Beieren volkomen aan
de Duitschers kunnen overlaten,
wanneer de evolutie die wij de afge-
loopen twee maanden geconstateerd
hebben aanhoudt", aldus heeft de
militaire gouverneur van het door de
Amerikanen bezette Beieren, kolonel
Charles Keegan, vandaag verklaard.
De Duitschers kunnen de zaken in
Beieren zelf in handen nemen, na
tuurlijk met Amerikaansche troepen,
die centrales, oorlogsindustrieën e.d.
blijven bewaken. In verband met
deze voorspelling heeft de door
Keegan tot president van Beieren
benoemde dr. Fritz Schaffer ver
klaard: „Wanneer het militaire ge
zag politieke actie zou toestaan, zou
de Belersehe volksparty binnen zeer
korten tyd kunnen werken. Beieren
zou vrijgemaakt worden van Pruisi-
schen Invloed en tot een Belerschen
Staat worden, onafhankelijk en ver
antwoordelijk voor zyn eigen zaken."
Het Beiérsche militaire bestuur
heeft opdracht gegeven, dat alle
Duitschers, die deel hebben uitge
maakt van de SS of van de Gestapo
zich onmiddellijk moeten melden ter
registratie van hun eigendommen.
Het decreet vraagt van de betrokke
nen een lijst van alle eigendommen,
fondsen, en kostbaarheden, die SS-
of Gestapoleden bezaten voordat zij
van de organisaties deel uitmaakten,
en van de eigendommen, die zij
daarna hebben verworven. Men ziet
dezen maatregel als inleiding voor de
confiscatie ter voldoening van her
stelbetalingen.
Vrijdag, kort voor middernacht,
hebben 50 superforten een aanval
gedaan op de olieraffinaderij van
Koedamatsee, in Zuidwest Ho'nsjoe,
meldt Ass. Press. Dit is de vierde
raid van superforten boven Japan in
deze week. Minder dan 24 uur tevo
ren, hadden 500 superforten het
groote scheepsbouwcentrum Sasebo
en drie andere industriesteden met
brandbommen bestookt, waardoor
enorme branden ontstonden.
Naar Radio Tokio mededeelt, is
er een verplaatsing op groote schaal
aan den gang van de oorlogsin
dustrieën van Japan naar Mandsj'oé-
rije wegens de Am. luchtaanvallen.
De uitzending voegde hieraan toe.
dat het geen zeldzaamheid is, wan -
neer meer dan 50 maal per dag
luchtalarm gegeven wordt. Boven
Kioesjoe, het Zuidelijkste van de Ja-
pansche eilanden, verschijnen niet
alleen superforten, maar ook Libera
tors, Lightnings, Thunderbolts en
Mustangs.
De machtige 9e Am. vloot is waar
genomen in den Noordelijken Pacific,
waar in Kiska (Aleoeten) een nieuwe
duikbootbasis wordt ingericht, terwijl
tevens de aankomst gemeld wordt in
Agattu (eveneens op de Aleoeten)
van een Am. divisie bergtroepen.
De Australiërs ontmoeten nog
steeds geen zwaren vijandelijken te
genstand op Borneo, welks olierijk
dom den, last welke op de geall. toe
voerlijnen over den Pacific ligt be
langrijk zal verminderen.
President Truman heeft voorspeld,
dat de machtige basis, die op de
Philippynen gebouwd wordt, een
belangrijke rol zal spelen ln den
knockout-slag. welke Japan zal vel
len. Hij heeft MacArthur gelukge-
wenscht met zyn succesvolle beëin
diging van de campagne op Luzon
en hém o.a. gezegd; „Met de volko
men nederlaag van den vijand op
Lu^on. hebt U hem van alle eilan
den der Phillppijnen weggeveegd en
de beloften van het Amerikaansche
volk aan de loyale Filipplno's inge
lost.
Radio, Moskou hoeft medegedeeld,
dat maarschalk Stalin door den Op
persten Sovjetraad bevorderd, is tot
generalissimus.
Naar ir. M. H. Damme, direc
teur-generaal voor de P. T. T.
mededeelde, zullen de frankeer
zegels uit den bezettingstijd aoo
spoedig mogeiyk verdwijnen. Op
15 Juli a.s. verschijnt een nieuwe
zegel van 754 cent in Oranje
kleur, voorstellende een leeuw,
die door een draak wordt be
dreigd. met het opschrift: „Her
rijzend Nederland 1945". De in
het Zuiden gehruikte en in Lon
den gedrukte nieuwe postzegels
zullen worden uitverkocht én
niet herdrukt.
LONDEN, 29 Juni. De correspon
dent van de Times te Istanboel be
richt, dat de Sowjetunie aan Turkije
de volgende voorstellen zou hebben
gedaan als voorwaarden voor een
nieuw Turksch-Russlsch verdrag.
1. Afstand van de Turksche dis
tricten Kars en Ardahan aan Rus
land; 2. Afstand van de aan de zee
engten gelegen bases aan Rusland,
waardoor deze mogendheid in staat
wordt gesteld om met Turkije aan de
verdediging daarvan deel te nemen;
3. Herziening der conventie van
Montreux in zake de zee-engten; 4.
Aanvaarding door Turkye van bepaal
de wyzlgingen ten gunste van de
kleine Balkanstaten.
De gewoonlijk welingelichte „Ak-
sam" heeft verklaard, dat het verslag
van de twee Russische elschen „als
Juist beschouwd mag worden". ,,De
Turksche regeering zou deze elschen
zelfs niet in discussie willen nemen
en deze definitief verwerpen. Aan
gezien onze regeering het niet nood
zakelijk of opportuun acht de nati
onale vergadering over deze aange
legenheid in te lichten misschien
omdat zij nog geen definitief sta
dium bereikt heeft behoeft net
Turksclie- volk, steeds vastbesloten
zijn leven, zijn onafhankelijkheid en
zijn territoriale onschendbaarheid
met zijn bloed te verdediger.', zich
niet onnoo'óig ongerust te maken.
Wij adviseeren hen de regeering te
vertrouwen en de gebeurtenissen
kalm af te wachten."
Prinses Juliana is op haar
reis naar Canada, waar v zij de
prinsesjes gaat halen, Vrijdag
te New York aangekomen aan
boord van de „Queen Elizabeth".
Prinses Juliana bleek een populaire
passagier te zijn onder de menigte van
Amerikaansche soldaten, die aan boord
van de Queen Elizabeth naar huis
terugkeerden. Zij liet zich zeer enthou
siast uit over de reis en over de sol
daten met wie ze had kennis gemaakt
en zei: ,,We had a wonderful time".
Het lid van het Huis van Afgevaardig
den Harold M. Eastman, die een reis
naar Europa had gemaakt om de voed
selproblemen te bestudeeren, beves
tigde de lezing van de prinses over de
reis en zei: ,.Zij is de meest democra
tische prinses die ik in mijn leven
ontmoet heb."
Spoedig na haar aankomst in New
York vertrok de Prinses naar Ottawa,
waar zij de Prinsesjes reisvaardig zal
maken voor hun terugkeer naar Ne
derland (A.P.)
Dezer dagen is het prinselijk jacht
„Piet Hein", dat tijdens de bezetting
door de Duitschers in beslag was ge
nomen. te Amsterdam teruggekeerd.
Het fraaie schip, dat te Den Helder
werd teruggevonden, beschilderd in
de bekende grijze oorlogskleur, bleek
vrijwel niets geleden te hebben. De
„Piet Hein" heeft ligging genomen in
de Stxhaven en zal waarschijnlijk op
een der Amsterdamsche scheepswer
ven worden gerestaureerd.
BRUSSEL, 29 Juni (Reuter). Oud
premier Paul van Zeeland, persoon
lijk vriend van Koning Leopold, is
héden naar Salzburg vertrokken. In
regeerlngskringen te Brussel meende
men heden, dat Van Zeeland's bezoek
de laatste poging was van den ko
ning om een andere oplossing dan
aftreden te vinden. Het advies van
den Katholiek Van Zeeland acht
men voor den koning doorslaggevend.
In gezelschaD van Van Zeeland be
vinden zich' de liberale leider Al-
bert Devéze en de Katholieke mi
nister zonder portefeuille in het
kabinet Pierlot, Charles de Visscher.
WASHINGTON, 29 Juni (Reuter).
Algemeen wordt verwacht, dat Stet
tinius als minister van Buitenland-
sche zaken zal worden opgevolgd door
James Byrnes. Men verwacht, dat
deze drastische veranderingen «al
aanbrengen.
In het verleden is gebleken, dat
het noodzakeiyk is, van katholieke
zijde nauwlettend toe te zien op
het amusement, dat geboden wordt
en waarby speciaal het dansen niet
vergeten mag worden. Indertijd werd
daartoe te Haarlem opgericht de amu-
sementsvereeniging „Davoka," die
door haar amusementsavonden een
tegenwicht wilde vormen tegen min
der gewenschte ontspanning. Een
raad van ouderen diende daarbij van
advies. Het zal niemand verwonde
ren, dat dit experiment zeer groote
risico's met zich meebracht en dat de
critiek niet uit kon blijven. Maar
van den anderen kant erkenden er
varen menschen, dat de Jeugd wil
dansen en zich ln grooter verband
wil amuseeren, zoodat de vereeniging
ln een behoefte voorzag. Nu de oor
log voorbij is en het Jeugdprobleem
in nieuwe banen geleid wordt, waar
by wij vooral doelen op de verande
ringen in de Katholieke jeugdbe
wegingen, wordt getracht een
volwaardigen raad van toezicht op
alle amusement, dat onder Katho
lieke vaan georganiseerd wordt, ln
het leven te roepen. Daarbij wordt
gedacht aan danslessen, bals, soi
rees, shows en ander amusement.
Een adviesbureau zou tevens moeten
voortkomen uit een Katholieken
raad van contröle.
Het voordeel aan dezen opzet ver
bonden, is, dat leiding gegeven kan
worden in de gewenschte richting.
Voorts weten de ouders dan. dat het
aangebodene den toets der critiek op
moreel gebied kan doorstaan.
Wanneer eenmaal een centrale
commissie van toezicht ln het
kader der vernieuwde jeugdorgani
saties ls ingesteld, kan verder ge
gaan worden door contröle op dan
cings en openbare vermakelijkheden
en wat daarmee annex is. advisee-
rend optreden bij gemeentelijke be
palingen enz.
Deze zeer belangrijke kwestie is
thans in een stadium van onderzoek
bij de verantwoordelyke geestelijke
en leekenleiders. Ongetwijfeld zullen
de ouders het tot stand komen van
'n contróle-apparaat, dat tevens zelf-
scheppend is, van harte toejuichen.
Wanneer er overeenstemming bereikt
ls, kunnen de vereenigingen. die
voor den oorlog trachtten te redden
wat er te redden viel. plaats maken
voor een gefundeerde organisatie,
die het geheele terrein in kwestie
bestrijk';.
MACHINES VAN PHILIPS
TERUGGEVONDEN
Een beboschte heuvel bij Minden,
met een monument van Bismarck op
den top. bleek doorsneden te zijn met
negen verdiepingen van een fabriek
tot vervaardiging van radio-onder-
deelen voor de Duitsche luchtmacht,
meldt Ass. Press. De geheele uitrusting
van de Philipsfabrlek ln Eindhoven
was naar deze bomvrije fabriek over
gebracht. Dit begon het vorig jaar
September, maar de productie nam
pas in April een aanvang.
