Landing bij Balikpapan
15 Juli electriciteit
Te zware opgaaf voor het
bondselftal
4200 ton brandbommen op Japan
Royal Engineers:
„Stoffer en blik"
van het leger
James Byrnes
Zuinig met de rantsoenen
Weerwolven
steken hoofd op
Alle kruit in de eerste helft verschoten
Engelschen winnen
met 30
Opleiding van
oorlogsvrijwilligers
69ste JAARGANG No. 23278
MAANDAG 2 JULt 194ff
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 ab K «9 Abonnementsprijs 26 cent per week
Busdiensten
Opvolger van Stettinius
Spoedig troonsafstand
van Koning Leopold?
—Het Glazen Huis-n
N.Z.H.T.M. rijdt weer!
Vergoedingen militaire
vorderingen
lllfZENDf?
De nieuwe postzegel van
7^2 cent, die 15 Juli a.s.
verschijnt
Motorracer doodelijk
verongelukt
HAARLEMSCHE COURANT
MANILA, 2 Juli (A.P.). Een
Australische strijdmacht is te Ba
likpapan aan de Zuidoostkust van
Borneo geland en er in geslaagd
een stevig bruggenhoofd te vesti
gen.
Tevoren hadden Amerikaansche
vliegtuigen opnieuw 230 ton bom
men op Balikpapan en doelen in
de omgeving geworpen. De piloten
verklaarden, dat het vijandelijk
afweervuur boven dit gebied in
kracht afnam, maar dat de Japan
ners boven de doelen op een hoog
te van 160 tot 600 meter kabels,
waaraan bommen bevestigd waren,
gespannen hadden.
A.N.P.-Aneta meldt dat een troe
pencontingent van het Neder-
landsch-Indische leger, in samen
werking met de Australische zeven
de divisie, aan de landingsopera
ties heeft deelgenomen.
Volgens Reuter drongen Zondag
morgen aanvalsbooten door de ope
ningen in het koraalrif, ongeveer
een mijl voor de kust. De Australiërs
gingen aan land op vrijwel vlak ter
rein. Uit luchtverkennlngen was ge
bleken, dat de verdediging bestond
v»* een driedubbele prikkeldraadver-
rring met een tien voet breede
.cht. Aan de landing werd deel
nomen door meer dan 300 schepen,
aaronder zich ook Australische en
Nederlandsche schepen bevonden.
Generaal MacArthur voerde per
soonlijk het opperbevel tijdens de
operatie, de grootste, welke tot dus
verre op Borneo werd verricht. De
eerste troepen gingen Zondagmorgen
om 8.55 uur aan land, zij ontmoet
ten slechts geringen tegenstand. La
ter nam qe Japansche tegenstand
echter toe.
„Twee doode olifanten en een
dood nijlpaard in_ den dierentuin
te Rhenen. Verzoeke op te ruimen".
Zoudt u verbaasd zijn indien u
een dergelijke boodschap ontving?
De Royal Engineers allerminst en
enkele uren later was het karweitje
dan ook opgeknapt. De Royal En
gineers ruimen alles op wat ergens
niet hoort, of het nu roadblocks,
asperges, tankvallen, mijnen dan
wel gezonken schepen of vernielde
kranen zijn, en zij beschouwen zich
eenigszins als de stoffer en het
blik van het leger.
Aan deze Royal Engineers nu zijn
zes Nederlandsche compagnieën toe
gevoegd, die deel zullen uitmaken
van de 55.000 manschappen, die nog
voor 't einde van dit Jaar de kern van
een nieuw Nederlandsch leger zullen
vormen. Een van deze compagnieën
ls in Amsterdam werkzaam, onder
leiding van kapitein Breman.
Op de Javakade lichten zij de kra
nen, zoodat hier spoedig weer groo-
te schepen kunnen meren. Asperges,
welke maar liefst tien meter, diep
in den grond zitten, worden opge
ruimd, ruimte tusschen de tram
rails, tijdens den winter van alle
houten blokjes beroofd, met cement
gevuld, enz. enz.
Een andere compagnie ls ln de
Blesbosch bezig met het repareeren
van de bovengrondsche electriclteits-
lelding, die de Duitschers hebben
opgeblazen en waarlangs de staats
mijn Maurits over Geertruldenberg
en Dordrecht de provincie Zuid-Hol
land van stroom voorziet. Wanneer
deze leiding weer gereed ls, zal dit
een transportbesparing beteekenen
van 3000 ton steenkool per week, die
thans per schip naar Zuid-Holland
moeten worden vervoerd.
Het hoeft wel geen betoog, dat
deze wegbereiders van ons nieuwe
leger zich door hun vlijtig werken
ln een welverdiende populariteit mo
gen verheugen.
Ingaande heden is een beperkte
busdienst van de N.S. opengesteld
van Amsterdam lC.s. naar Alkmaar
en terug. De bussen zullen in plaat
sen, waar spoorwegstations zijn, stop
pen. Er zijn tien ritten per 'dag.
Ingaande 4 Juli zullen eveneens
beperkte N.S.-busdiensten gaan rij
den van Den Haag S.S. naar Amster
dam v.v.; Rotterdam Hofplein naar
Delft v.v.; Gouda—Den Haag S.S.
v.v. en GoudaRotterdam Hofplein
v.v. Deze bussen vertrekken van het
voorplein van genoemde stations en
zullen onderweg niet stoppen.
Van Maandag 9 Juli af zal weer
vervoer van vrachtgoederen mogelijk
zijn van en naar de volgende plaat
sen: Alkmaar, Amsterdam (Wester-
doksdijk), Amersfoort, Beverwijk,
Enkhuizen, Den Haag (N.S.), Haar
lem. Den Helder, Hilversum, Hoorn,
Leiden (SS.), Utrecht. Velsen, IJ-
muiden, Voorburg en Zaandam.
In het communiqué van Mac
Arthur wordt er op gewezen, dat het
oliegebied van Balikpapan de voor
naamste bron was voor stookolie en
vliegtuigbenzine voor de Japanners,
met een totale'jaarlijksche productie
van 15 millioeri barrels. Gedurende
bijna 7 weken hadden Amerikaan
sche en Australische vliegtuigen dit
gebied bestookt, die de laatste veer
tien dagen werden bijgestaan door
Amerikaansche oorlogsschepen en
mijnenvegers.
Ten Zuiden van Mlrl blijven de
Australiërs ln Noordwest-Borneö
doordringen.
Japan zelf werd hedenmorgen voor
het aanbreken van den dag door bijna
600 superforten, de grootste vloot
van dit type welke boven Japan is
geweest, met 4200 ton brandbommen
bestookt. De doelen, die alle voor den
eersten keer met brandbommen wer
den aangevallen, waren: Kure, Ja
pans grootste marinebasis aan de-
binnenzee, Sjimonosekl, aan den wes
telijken toegang tot de binnenzee,
Koemamoto, het centrum van mili
tair transport en van verkeer op
Kioesjoe, en een groot kolen- en
magnesiumcentrum op Honsjoe.
Ass. Press, meldt: President Tru
man heeft door zijn perschef Char
les Ross de benoeming van James P.
Byrnes, een van president Roosevelt's
intiemste vrienden en politieke advi
seurs, tot minister van Buitenland-
sche Zaken als opvolger van Stettinius
laten bekend maken. Byrnes, 66 jaar,
was 14 jaar lang lid van het Huls van
Afgevaardigden, werd gedurende twee
zittingsperioden een der leiders van de
democratische partij en den Sena'at en
verliet in 1942 het Opperste Gerechts
hof om de leiding op zich te nemen
van het nieuwe bureau van econo
mische stabilisatie. In Mei 1943 werd
hij benoemd tot directeur van het bu
reau voor oorlogsmobilisatie, als hoe
danig hij in April van dit jaar aftrad.
Reuter weet nog te melden, dat hij
aan alle ontmoetingen der Groote Drie
heeft deelgenomen. De diplom, corres
pondent van de Manchester Guardian
schrijft van hem, dat hij in zich de
karakterkenmerken vereenigt van een
Ier, een Zuiderling (hij ls afkomstig
van Zuid-Carolina) en een Katholiek.
LONDEN, 2 Juli (U.P.) De troons
afstand van Koning Leopold is vol
gens de Londensche bladen nog
slechts een kweslte van enkele da
gen. Men beweert, dat Leopold zijn
besluit al genomen heeft en dit bin
nenkort in een radiotoespraak zal
bekend maken. De vijftienjarige
kroonprins Baudewijn zal troonsop-
volger zjjn en tot zijn achttiende Jaar
onder regentschap blijven van Prins
Karei.
Glazen huizen met glazen daken,
glazen dakgoten, glazen muren en
vloeren, glazenmeubelen en zelfs
glazen matrassendat is de
droom van Dr. Alexander Silver-
man! hoofd van de chemische af-
deelmg der Universiteit van
Pittsburgh.
Glazen huizen behoeft men niet
te verzekeren tegen brand, men
behoeft hen niet telkens en tel
kens weer te laten opschilderen.
Het heele bouiosel, in- en uitwen
dig, is afwaschbaar.
Ofschoon men in een huis van
glas zal wonen, zal men zich niet
in „een glazen huisje" bevinden,
want de muren zullen vervaardigd
worden van een soort schuimig
glas, dat wel het licht doorlaat,
maar dat ondoorzichtig is. Ratten
en muizen zullen er geen schuil
plaats vinden. De verwarming
zal worden verzorgd floor middel
van metalen buizen langs den
muur. Bovendien heeft Dr. Silver
man een glazen kachel ontwor
pen, bestgande uit een glasplaat,
waarop een aluminium buis is
gemonteerd, die electrisch verhit
wordt.
Voor de vensters want zelfs
in een glazen huis komen ven
sters heeft Silverman 'n nieuw
idee. Hij monteert twee glazen
platen zoodanig tegen elkander,
dat zij in den eenen stand licht
doorlaten en in een anderen
stand „verduisterd" zijn. Welk
verschil dat eigenlijk maakt? De
muren laten immers ook al licht
door. De toekomstige bewoners
van dit toekomstige huis zullen
voor één ding moeten o,ppassen:
zij moeten de straatjeugd., die wel
eens graag met steenen gooit, in
de gaten houden! (Un, Press),
Vanmorgen heeft de N. Z. H. T. M.
haar dienst HaarlemAmsterdam ln
beperkten omvang hervat. Ook de
trams naar Purmerend, Edam en Vo-
lendam en de Sloterdijker rijden
weer. In Halfweg werd de eerste
tram feestelijk ontvangen. Een co
mité bood den wgenb.estuurder en
de vier conducteurs een vulpenhou
der aan en stelde den directeur van
de N. Z. H. T. M., jhr. J. Róëll, die
met deze eerste tram ws meegeko
men, een cheque ter waarde van
f 950.ter hand voor het Onder-
steiïingsfonds va nhet personeel.
De minister van Oorlog heeft een
regeling getroffen voor hooger beroep
tegen vaststelling van vergoedingen
wegens vorderlnen op grond van het
tusschen den opperbevelhebber van
het geallieerde expeditleleger en de
regeering gesloten „Procurement
agreement". Iedere belanghebbende
kan binnen twee maanden na ont
vangst van de mededeeling van het
bedrag der vergoeding in beroep ko
men, en wel bij aan den minister ge
richt bezwaarschrift.
Het ministerie van Handel en
Nijverheid maakt bekend, dat 15
Juli a.s. een begin zal worden
gemaakt met de electriciteits-
leverfng aan de particuliere ver
bruikers.
De kolenpositie ls zeer ernstig,
zoodat de stroomleverlng slechts
mogelijk is, als het publiek zich zeer
groote beperkingen oplegt en zich
houdt, aan de hieronder nader te
noemen rantsoenen.
Deze worden vastgesteld voor pe
rloden van omstreeks 60 dagen. Voor
alle particuliere verbruikers, die
thans reeds aangesloten zjjn en bij
UIT HET BR1TSCHE HOOFD
KWARTIER IN DUITSCHLAND (UP).
De nationaal-soeialistische „Weer
wolven", waartver Gob bels in de
laatste dagen van zijn rijk zoo ge
snoefd heeft, zfljn nu inderdaad in
de Amerikaansche enj Britsehe zones
van Duitschiand hun activiteit be-
oimen. Bijzonderheden van hun op
reden blijven diep militair geheim.
Dit optreden van de Weerwolven
valt samen met berichten over een
herleving der Naai-partlj-activite-lt,
zooals o.a. door den Keulscheni bur
gemeester Adenauer werd beweerd.
Dat de weerwolf-organisatie" overi
gens nu eerst begint, klopt met de
mededeeling van een Dultschen of
ficier, die destijds vertelde dat da
guerilla-strijd eerst na enkele maan
den stilte zou beginnen. Dezelfde
offltier beweerde dat de Weerwolven
hun instructies' ontvangen van zich
ln het buitenland bevindende gueril
la-leiders. die eind April zyn ge
vlucht.
De minister van Sociale Zaken
heeft bepaald, dat voor Juli de be
staande wachtgeldregelingen zullen
worden gehandhaafd:.
(Van onzen sportredacteur)
ROTTERDAM 30 Juni. De geheel
aparte positie, welke de Engelsche
voetbalsport ten aanzien van de
continentale Inneemt, maakt fei
telijk elke ontmoeting tusschen
een Engelsche en een Nederlandsche
ploeg tot een gebeurtenis, waarvan
het verloop in vrijwel dezelfde be
woordingen kan worden beschreven.
Den eenen keer kan een tegenstan
der eens wat gelukkiger zijn of zich
door een toevallig goed getroffen
combinatie meer doen gelden dan
een andere, in feite zien we toch
steeds dezelfde verhoudingen, scherp
omlijnd, tegen den achtergrond van
den uitslag afgeteekend. Ze traden
ook aan het licht bij den wedstrijd,
dien ons sterk verjongde bondself
tal vanmiddag tegen de Engelsche
bevrijders gespeeld en met 30
verloren heeft. Wéér superieure tech
niek, uitmuntende balcontróle, spel-
beheersching en welhaast feilloos
kopwerk. Wat misschien tegenviel,
was het schieten van de Engelschen.
Ze kónden het zonder twijfel en ze
lieten dat af en toe ook wel zien,
s en Whittingham c.s. Maar
ze deden het te weinig en hadden
daardoor niet zooveel succes met hun
overigens zeer gevaarlijke aanvallen,
als wanneer ze voor het bekronen
daarvan meer hun heil in het wapen
hunner artillerie, dat ln dat van tot
ver in het vijandelijk doelgebied
doorgevoerde stootacties hadden ge
zocht.
Trouwens, hoe duidelijk zij zich
ook de meerderen van onze Jongens
toonden, ln dit onderdeel bleek het
veel minder mathematisch, maar
met klinkend enthousiasme spelen
de bondselftal heusch niet van ge
ringer kracht.
Wij spreken hier van de eerste
helft, waarin de Nederlanders voor
honderd procent mee konden en met
hun eenvoudiger, opportunlstischer
middelen, óók flitsende aanvallen
konden opzetten, ja deze verschil
lende malen zóó voortreffelijk af
sloten, dat hun schoten voor even
veel geld een paar doelpunten had
den kunnen opleveren.
Het aanteekeningenboekje zegt
van hen, dat zij in het begin al di
rect niet voor de Engelschen onder
deden en releveert hun volstrekte
meerderheid in een periode, die ze
ker wel twintig minuten duurde. In
die minuten beleefde het van span
ning popelende publiek de beste
oogenblikken van den strijd en
juichte onvermoeid, wanneer de vijf
roodhemden weer naar het Engelsche
doel snelden. Maar tevergeefs dreun
den ln deze periode onze felste
stormloopen op het bolwerk van de
Engelsche defensie. Joy, de spil was
de groote breker van deze vloedgol
ven en wat over of langs hem heen
kwam, werd secuur opgeruimd door
Hapgood en Compton, of belandde
in de veilige handen van Bly. He
laas ontbrak in dezer" periode ook het
greintje geluk, dat de Nederland
sche ploeg van noode had. Schoten
van Wilkes, een verrassenden omhaal
van Borrani, een kopbal van Han-
seBly had er niet zoo héél veel
aan kunnen doen, wanneer die nog
een declmetertje secuurder gericht
waren geweest.
Maar met dat al, de tijd verstreek
en er kwamen geen doelpunten. In-
tusschen voltrok zich echter nood
zakelijkerwijs het proces, dat op het
verdere verloop van den strijd van
invloed moest zyn. Onze hardwer
kende Jongens raakten vermoeid. Het
bruisend enthousiasme, waarmee ze
keer op keer ten aanval zwermden,
de verbeten grimmigheid, waarmee
ze telkens weer van voor naar ach
ter en van links naar rechts draaf
den, wanneer de uitgekookte Engel
schen hen van het kastje naar den
muur zonden, eischten hun tol. In de
tweede helft waren de Nederlanders
volkomen uitgediend. zy kwamen er,
huiten een kogel van Wllkes tegen
den paal, niet meer aan te pas en
lieten den Engelschen tenslotte met
30 de eer.
Wanneer we nu ook nog een kort
woord ln dit verslag pogen te per
sen over de prestaties der onzen af
zonderlijk, noemen we naast den on-
vermoeibaren Smit, rechtsbinnen
Wllkes van Xerxes, die in de eerste
helft zeer veel ballen op de juiste
manier naar Hanse en Fischer schoof,
waar dezen echter niet veel raad
mee wisten. Bovendien toonde deze
Wllkes zich een behoorlijk, zij het
geen gelukkig, schutter. Borrani deed
goede dingen, maar ze waren inci
denteel. In de middenlinie was Van
Buitenen een harde werker, die zijn
kans nog eens verdient. Kuppen en
Devroet deden veel nuttig werk, maar
waren er blijkbaar té zeer op belust
om den Engelschen te laten zien, dat
ook Nederlandsche voetballers het
hunne weten op het gebied van truc
jes en schynbewegingen. Ze raakten
er menig balletje onnoodlg door kwyt.
In de achterhoede was Haak be
trouwbaar, al had hij het eerste doel
punt misschien kunnen voorkomen.
Louwe heeft samen met den solie-
den Van der Heyden een alleszins
behoorlijke partij geblazen. De En
gelsche doelpuliten vielen in het
laatste half uur van den wedstrijd.
Ze werden gemaakt door Mortimer
en Lewis (2).
Ongeveer 60.000 toeschouwers za
gen den wedstrijd. Er waren meer
auto's dan de benzinepositie zou
doen vermoeden, maar de Rotter-
damsche verkeerspolitie was er vol
komen tegen opgewassen. Tal van'
hooge militaire en burgerlijke auto
riteiten deelden ln den bijval van het
publiek voor den wedstrijd en voor
het meisjesmuziekcorps van de WAAF
met zijn soldateske tamboer-ma-
Joorsche.
wie de eerstvolgende meteropneming
geschiedt né 15 Juli doch vóór
16 Augustus dan wel in het tijdvak,
gelegen tusschen 15 September en
1 October, gelden de volgende rant
soenen voor de perloden: Juni/Juli
8 KWH., Augustus/September 12
KWH., October/November 23 KWH.
Deze rantsoenen gelden ook voor
de verbruikers, aan wie de stroom
leverlng wordt hervat na 15 Juli as.
en vóór 16 Augustus a.s. dan wel in
de tijdvakken 16 September 1945 tot
en met 15 October 1945, 16 November
1945 tot en met 15 December 1945,
enz. Voor alle overige verbruikers
gelden de navolgende rantsoenen voor
de perloden: Juli/Augustus 9 kwh,
September/October 18 kwh., Novem
ber/December 20 kwh.
Bovengenoemde rantsoenen gelden
uitsluitend voor verlichting en huls
houdelijk verbruik. Voor diegenen,
die uitsluitend of ln hoofdzaak (Jec-
trisch koken, geiden de volgende
rantsoenen: Voor gezinnen van 2
personen 85 kwh. per periode, voor
elk gezinslid meer 15 kwh. extra.
Voor alleenwonende personen, die
zelf koken 42% kwh. per periode.
Verbruikers, die in het bezit zyn
van een electrisch heetwaterappa-
raat, dat op nachtstroom wordt In
geschakeld, ontvangen per Inwonend
gezinslid per periode: voor een bad
40 kwh., voor een douche of keuken
20 kwh.
Voor inwonende personen, niet tot
het gezin van den verbruiker behoo-
rende. kan de verbruiker een rant-
soenverhooging aanvragen bij het be
trokken electriciteltsbedrijf. Door de
plaatselijke distributiediensten zal
binnenkort een enquête worden ge
houden ter bepaling van de gezins
grootte voor die verbruikers, die voor
een electrisch kookrantsoen ln aan
merking meenen te komen.
Rantsoeitoverschrljdlngen zullen
streng worden bestraft en wel door
afsluiting van den stroomtoevoer.
De aanmelding van oorlogsvrij
willigers blijft zeer bevredigend ver-
loopsn. zeer binnenkort zal dan ook
een begin worden gemaakt met de
uitzending van vrijwilligers, die in
Engeland en Amerika opgeleid zullen
worden voor de taak, die hun bij
leger en vloot wacht voor de bevrij
ding van Indië en deni strijd tegen
Japan. Zoo zal binnen enkele weken
een aantal verplegers en leerling
verplegers', behoorende tot het corps
mariniers, naar Schotland vertrek
ken, waar deze menschen hun mili
taire opleiding zullen krygen, waar
na zij in Amerika verder voor de hun
wachtende taak zullen worden be
kwaamd. De duur van de geheele
opleiding gal 9 a 12 maanden be
dragen.
Voorts zullen de volgende maand
2000 Nederlanders als toekomstige
Instructeurs korporaals en man
schappen van de expeditlonnaire
macht, welke een onderdeel is van
de Koninklijke Nederlandsche Land
macht worden uitgezonden om ln
Engeland hun opleiding te ont
vangen.
Na Juli zullen nogmaals 2000 man
naar Engeland vertrekken, terwijl
voor het einde van het Jaar weder
om. een groot aantal, n-1- 15000 Ne
derlanders, aan de overzyde van de
Noordzee zullen worden opgeleid.
De opleiding van de Instructeurs,
die straks belast zullen worden met
het africhten van de overige vrij
willigers, berust by Engelsche in
structeurs. Daarom wordt van de
Nederlanders, die tot Instructeur
willen worden opgeleid geëischt. dat
zij behoorlijk Engelsch kennen en
minsten^ een Mulo-diploma bezitten.
Tenslotte kan binnenkort een spoed -
oproeping van personeel Voor de
vloot worden tegemoet gezien. Het
aantal vrijwilligers, dat hiervoor zal
worden opgeroepen, is overigens nog
klein, zy zullen evenals de instruc
teurs technisch geschoold moeten
zijn, doch van hem wordt geen ken
nis van de Engelsche taal geëischt,
omdat hun militaire opleiding, die
zy evenals andere groepen in Enge
land ontvangen, wordt verzorgd door
Nederlandsche instructeurs. Wanneer
zij. die hiervoor in aanmerking ko
men, goedgekeurd en aangenomen
zijn, vertrekken zy binnen twee we
ken naar Engeland.
Bij de Zondag gehouden mo
torraces ln het Stadion te Am
sterdam is een zeer ernstig on
geluk gebeurd. Bfj de finale 175 cM3.
klas begon de motorrijder Huybrechts
te slingeren. Daardoor raakte het
stuur van zijn motor dat van den
naast hem rijdenden De Vleeschhou-
wer. Deze laatste trachtte hem te
ontwyken door snel naar boven te
schieten, maar kwam tegen de ba
lustrade aan. De derde motorracer
Bron reed op beiden ln, zoodat alle
drie kwamen te vallen. De Vleesch-
houwer kreeg de drie motoren op
zich, waardoor hij levensgevaarlijk
gewond werd. Hy liep een schedel-
basisfractuur op en is ln het Wll-
helminagasthuls overleden. Bron
kreeg Inwendige kneuzingen; Huy
brechts werd minder ernstig gewond.
