Gelijke behandeling van alle papiergeld r Nederlandsehe landingen bij Balikpapan Zuivering van officieren Electriciteit op komst Duizend bommenwerpers boven Tokio 69ste JAARGANG No. 23285 o DINSDAG 10 JULI 1945 Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per week Maatregelen niet gericht tegen betrouwbare landgenooten Minister van'Financiën spreekt Koningin bezoekt Putten Geen athletiek- kampioenschappen De proef op de som V.- Duitsche staf naar Britsche kolonies? Nederland erkent Poolsche regeering Betrouwbaarheid en geschiktheid Kader voor de expeditie-macht Explosie verwoest Duinkerken Truman vertrokken Op weg naar verbroedering Geen clandestien verbruik meer Schoenreparatie Nieuwe regeling PETROLEUM Halve liter op 111 en R24 f 20 millioen schade NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Ter toelichting van de genomen maatregelen betreffende de inlevering van honderd gulden-biljetten, heeft de minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck Maandagavond een radiotoespraak gehouden, waarin hij de motieven verduidelijkte, welke de regeering hebben geleid om maatregelen te nemen tot zuivering Van ons geldwezen. gevallen een onwettige handeling tot grondslag moet hebben. In het binnenland vervult een be langrijk deel van de bank- en munt biljetten een onmisbare rol in de circulatie. Daarom zijn wil genood zaakt hier een anderen weg te be wandelen. De mogelijkheden, die ons ten dienste staan, zijn beperkt. Dit dwingt ons om datgene, wat wel licht beter in een alomvattenden maatregel zou zijn opgenomen, thans in een aantal op elkaar volgende stappen te doen. Uit mijn uiteenzetting zal het u allen duidelijk z(jn geworden, dat wij uitsluitend om technische rede nen een zekere gradatie moeten toe passen, welke aan liet beginsel vail de gelijke behandeling van alle papiergeld, groot of klein, niet de minste afbreuk doet. Aanstonds zult u met de ingele verde biljetten belasting kunnen betalen en zekerheid kunnen stel len voor belastingen, die u -in de toekomst zult moeten betalen. Dit geeft vooral voor den eenvoudiger) man een weinig bevredigende rege ling aan. De belastingschuld, die hij heeft te betalen en de aanslagen die hij verwachten kan, zullen waar schijnlijk niet zulke bedragen beloo- pen, dat hij er op behoeft te reke nen, dat de door hem ingeleverde som voor 100 pet. blijvende fiscale bestemming zal krijgen. Ook besef ik. aldus de minister, dat er ge vallen zullen zijn, waarin doof den getroffen maatregel iemand, die toe vallig zijn overgespaarde geld voor namelijk in f100 biljetten ter be schikking houdt., in de ietwat on aangename positie komt te verkoe ren, dat de vrije' beschikking daar over ineens wordt geblokkeerd. Deze nadeelen zijn tot mijn spijt bij een regeling, waarbij het om milliarden gaat, niet te voorkomen, maar ik geef u de verzekering, dat niets, wat goed uitvoerbaar is, zal worden ver zuimd om aan deze bezwaren tege moet te komen. Zoodra het pro gramma van geldzuivering zal zijn voltooid en het onderzoek naar het besmette geld voltrokken, zal op de blokkade een geleidelijke deblokkee ring volgen, die echter wel eens een paar maanden op zich kan laten wachten. Intusschen zal het moge lijke worden gedaan om in indivi- öueele gevallen bijzondere hardhe den te verzachten. Overigens doe ik gaarne een be roep op u allen om ten opzichte van deze aangelegenheid elkaar zooveel mogelijk bij te staan, b.v. opdat landgenooten, die in moeilijkheden geraken omdat zij hun beschikbare geld toevallig voornamelhk in bil - jetten van f 100 hadden belegd, ge durende de eerste dagen of weken Bij alle goede vaderlanders leeft de wensch, aldus de minister, dat wij aan collaborateurs en de zwarte han delaren hun ongerechtvaardigde winsten ontnemen. Daartoe is noo- dig, dat wij ten spoedigste weten waar zich het besmette geld be vindt. Wij zullen er niet voor terug deinzen het in zijn meest verborgen schuilplaatsen op te sporen. De kanker van het besmette geld moet rigoureus worden uitgesneden. Het bedrag van de bankbiljetten ln circulatie, dat in 1939 goed één milliard gulden bedroeg, is in den bezettingstijd tot méér dan vijf mil liard gestegen. Daarnaast zijn er nog de zilverbons, de saldi van de reke ninghouders bij den postcheque- en girodienst en bij de particuliere ban ken, die eveneens sterk zijn geste gen. Als hier niet krachtdadig wordt ingegrepen, dreigt niet alleen een rampspoedige inflatie, maar ook de lust om het normale en regelmatige werk te hervatten wordt op beden kelijke wijze geremd door de moge lijkheden, die er nog altijd bestaan om op de zwarte markt ongerecht vaardigde winsten en verdiensten te maken. De ervaring heeft geleerd, dat vooral de kleine man, en met name de kleine spaarder, daarvan in de eerste plaats de dupe wordt. De collaborateurs en de zwarte handelaren zijn uitgesproken belas tingontduikers. De verdiensten, die zij hebben gemaakt, zijn voor een groot deel in geld verstoken. Wel trachten zij zich daarvan op aller lei wijzen te ontdoen, maar ergens blijft het. Daar waar het komt. zul len wij het opvangen en registree- ren, en geen moeite zal ons te veel zijn. Wij zullen niet aarzelen den bewijslast van de rechtmatige ver krijging en van de goede trouw op hen te leggen, bij wie het bésmette geld wordt aangetroffen. Bij de fat soenlijke lieden, die er nog in over- grooten getae zijn, behoeft dit geen bijzondere onrust te verwekken. Zij zullen er gemakkelijk in slagen het onderzoek, indien dit hen treft, zonder bezwaar te doorstaan. Ik leg er bijzonderen nadruk op, aldus de Minister, dat u den maat regel van het inleveren der honderd gulden-biljetten slechts als een on derdeel moet zien van de voorgeno men totale geldzuivering. Zij vindt al dadelijk een zeer belangrijk com plement in een voorziening, die in het buitenland is getroffen. Zaterdag zijn er telegrammen uit gegaan naar de centrale banken en andere financieele Instellingen in t buitenland, waarin verzocht wordt alom alle aankoopen van Neder- landsch bank- en muntpapier ter stond te staken. De maatregel, die door ons in het buitenland is geno men, heeft dus niet alleen op de honderd guldenbiljetten, maar op alle Nederlandsch papiergeld betrek king. De uitvoer van Nederlandsch geld ls reeds lang verboden, zoodat de aanwezigheid van groote bedragen daarvan buiten onze grenzen in vele Onderhoud met getroffenen H. M. de Koningin heeft dezer dagen een onverwacht bezoek ge bracht aan de gemeente Putten H. M. werd op het gemeentehuis ontvangen door den waarnemend burgemeester, den heer G. G. Nu- man, een bekende illegale figuur op de Veluwe. Toevallig was daar een vergadering van illegale werkers gaande; met hen onderhield H. M. zich geruimen tijd. Daarna bracht zij een bezoek aan Pieter Ooster- brdek, die door de Duitschers in zijn ruggemerg was geschoten en nu ver lamd op bed ligt. Ook bezocht zij den heer Thijssen op zijn ziekbed. In het ..Puttértje" sprak zij met de 35 teruggekeerden uit Duitschland, van wie de meesten nog in zeer ^hten l,cliameIljken toestand ver- keeren. Dit onverwachte bezoek van de Koningin liet niet na op allen een diepen indruk te maken. Naar wi| vernemen zullen er dit Jaar geen Nederlandsehe athletiek- kampioenschappen gehouden worden. Wel worden op 18 en 19 Augustus wedstrijden gehouden in het Olym pisch Stadion te Amsterdam, waar van het programma gelijk is aan dat wan'de kampioenschappen In dit Programma is een invitatiewedstrijd opgenomen voor bekende buiten- landsche athleten. Hiervoor zijn uit- KC-'iooüigdGunder Hagg (Zweden), WUson (Engeland), Hansenne Fr.), en Poulsen (Denemarken). aan wat kleinere coupures worden geholpen. Voorzichtigheid ls daarbij natuurlijk geboden, want de houders van het besmette geld zullen trach ten nog zooveel mogelijk daarvan onder dak te brengen. Beperkt uw onderlinge hulp dus tot betrouwbare personen. De minister eindigde zijn toe spraak aldus Ons land heeft behoefte aan nieuw geld en aan vernieuwde menschen. Mijn taak op dit gebied ls in de eer ste plaats om u aan het nieuwe geld te helpen. Ik hoop en vertrouw, dat gij allen den weg zult vinden om daarmede als vernieuwde menschen om te gaan. Zooals bekend, zijn in ons land Duitsche krijgsgevangenen o.a. belast met het opruimen van mij nen. Het gebeurde een dezer dagen, dat een groep van deze mljnendelvers, na pertinent be- weerq te hebben, dat een bepaald strandgedeelte door hen volledig van mijnen was gezuiverd, gesom meerd werd er maar eens „gearmd overheen te hossen". Het bleek een kortstondige vreugde te zijn. Met enkele mij nen vlogen ook zoovele Duitschers de lucht in. Een volgend strandgedeelte werd vlekkeloos gezuiverd GUAM. 9 Juli (Reuter). Een sterke strijdmacht, opgestegen van vlieg dekschepen der Amerikaansche Zuidzeevloot, beukt thans Tokio, De bommenwerpers, die deel uit maakten van de Amerikaansche derde vloot onder admiraal Halsey, bewerkstelligden een volledige ver rassing. Vier vliegtuigmoederschepen na men aan den strijd deel, n.i. de Lexington, Essex. Independence en San Jacinto, vier slagschepen, vier kruisers, benevens een groep tor pedojagers. Ruim duizend vlieg tuigen der marine namen aan de operatie deel. Verder meldt Reuter uit Manilla, dat. Nederlandsch-Indische troepen twee amphibielandingen hebben uitge voerd op de Noordelijke kust van dc baai van Balikpapan. De omvang en NEW-TORK, 9 Juli. (Reuter). Uit Frankfort a. cl. Main wordt be richt: stafofficieren van de Britsche en Amerikaansche legers bespreken op het oogenblik de verbanning van de leden van «e\n IFultschen generalen staf naar de Britsche kroonkolonies. Er is voorgesteld, dat zij in kleine groepen zullen worden verdeeld en niet hun gezinnen wor den weggezonden om voortaan b.v. op de Falkiandeilanden of Brltsch Honduras te leven. Wij vernemen van officieele zijde, dat de Nederlandsehe regeering de Poolsche regeering te Warschau heeft erkend. De officieren, reserve-officieren en cadetten van de Koninklijke Land macht, die gedurende den oorlog na 14 Mei 1940 geen feiteliiken militai ren dienst hebben gedaan, zullen zoo spoedig mogelijk voor een door den minister van Oorlog aangewezen, commissie verantwoording moeten afleggen van hun gedragingen gedu rende den tijd, dat zij zich in vij andelijk of in door den vijand bezet gebied bevonden. Van deze verantwoording zijn uit gesloten de officieren die, nadat Ne derland door den. vijand was bezet, onmiddellijk ln krijgsgevangenschap werden gevoerd en de eerewoord verklaring niet wenschten af te leg gen. Bij beschikking van den minister van Oorlog van 7 Juni 1945 zijn, zooals wij reeds berichtten, voor de beoordéeling van het officierkorps twee commissies aangewezen. Deze zullen het officierkorps beoordeelen op zijn algemeene geschiktheid en politieke betrouwbaarheid, en den minister adviseeren ten aanzien van degenen, die op grond van hun ge dragingen waardig zullen worden geacht in actieven dienst in de Ko ninklijke Landmacht te blijven. De minister van Oorlog maakt bekend, dat nadat de ingestelde zuiveringscommissies Iran taak te dezer zake zuilen hebben verlicht nog ln deze maand enkele honder den beroeps- en reserve-officieren van jongeren leeftijd dan 45 jaar alsmede een groot aantal jonge on derofficieren en oorlogsvrijwilligers naar Engeland zullen vertrekken als eerste kader voor de ln vorming zijnde expeditiemacht. Van de beroepsofficieren komen in de eerste plaats hiervoor in aanmer king degenen, die zich hiertoe gene gen hebben verklaard. De reserve officieren, onderofficieren en oor logsvrijwilligers van deze groep wor den in hoofdzaak geput uit degenen, die zich bij de aanmeldingsbureaux voor oorlogsvrijwilligers in de provin ciën Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht hiertoe hebben aangemeld. De aangewezenen zullen zich om streeks midden Juli op nader aan te geven data moeten melden in het kamp te Mill (N.-Elr.). In verband met de slechte verbindingen ge schiedt deze bekendmaking langs dezen weg, opdat zij, die kunnen verwachten voor indeeling bij deze groep in aanmerking te komen, zich hierop reeds kunnen voorbereiden. De definitieve persoonlijke oproeping volgt zoo spoedig mogelijk. In de volgende maanden zullen nog verschillende groepen officieren, on derofficieren alsmede belangrijke aantallen oorlogsvrijwilligers voor opleiding' en Indeeiing bij de K.M. naar Engeland vertrekken. Voor deze volgende groepen zal ook uit de aan meldingsbureaux uit de overige pro vinciën worden geput. Het personeel der Binnenlandsche Strijdkrachten geniet hierbij de voorkeur. Hierom trent volgen nadere publicaties. Naar aanleiding van gebleken mis verstanden zij nog vermeid, dat per soneel behoorende tot het K.N.I.L. niet hij de expeditie-macht wordt ingedeeld De N.S.B.-er Slot zit thans te Haar lem achter slot en grendel. De F.O.D. verzoekt allen, die inlicfttingen kun nen geven omtrent de practijken van dezen man, zich te melden aan het bureau voor aangifte en klachten, Nassaulaan 51. Vandaag is de heer F. A. Scholte, Madoerastraat 25, 40 jaar in dienst bij Stork Hijsch N.V. De 2de eomp. 5de batt. der B.S. zal ontspanningsavonden geven op 10 en 13 Juli in het gebouw .Oosterkwar tier" en op 11 Juli ln de Gem. Con certzaal. de aard van de Nederlandsehe lan dingen werden niet bekend gemaakt, wel wordt verklaard, dat zij de Geal lieerde controle over de kuststrook rond dc baai hebben vergroot. De Australische zevende en negende di visie zetten hun opmarsch in de Oos telijke en Noordelijke deelen van Bor neo voort. Gevechten met aanzienlijke Japan- sche troepenmachten ln de grensstre ken van Thailand en Birma geven den indruk, dat de Japanners op groote schaal uit Malakka en Ned.-Indië weg trekken en zich vereenigen met de uit Zuid-China wegtrekkende Japanners. Zij zouden zich concentreeren in het Noorden, waar een Russische aanval verwacht wordt. Een Amerikaansch correspondent'op de vloot van admiraal Halsey voor To kio heeft per radio medegedeeld, dat bij den grooten luchtaanval op de Ja- pansche hoofdstad, noch boven Tokio noch boven de vloot tegenstand van vijandelijke vliegtuigen werd onder vonden. Het afweervuur was onnauw keurig. De aanval was gericht op. 80 vliegvelden in het gebied van Tokio. Later meldde deze correspondent, dat er nog geen enkel Japanscb vliegtuig was verschenen, hoewel de aanval reeds acht uur duurde. DUINKERKEN, 10 Juli. (U.P.) Het centrum van de reeds zo» zwaar ((Oen- den oorlog getroffen stad Duinkerken Is gistermiddag om half drie door een explosie van een geweldig muni tiedepot vrijwel van den aardbodem weggevaagd. Op de eerste geweldige ontploffing volgde een reeks niet minder zware explosies, die met tusschenpoozen uren voortduurden. Stukken metaal en brokstukken van verwoeste gebou wen Vlogen door de lucht en vielen neer ln de haven en in het centrum van de stad. Toen de duisternis viel, hielden de explosies nog steeds aan, zoodat het onmogelijk was het aan tal slachtoffers vast te stellen. De autoriteiten vreezen echter dat dit groot zal zijn. Vast staat, dat op het óogenblik van de eerste groote ex plosie minstens 3o Franschen en 80 Duitsche krijgsgevangenen bij de munitie-opslagplaats bezig waren met het ontladen van granaten, die ln het gebied van Duinkerken ge vonden waren. Bovendien neemt men aan. dat zeker nog 30 andere Fran- .sche soldaten, die belast waren met de bewaking van krijgsgevangenen en het munitiedepot, den dood heb ben gevonden. WASHINGTON, 9 Juli. (Reuter). Hedenavond werd hier bevestigd, dat president Truman Zaterdag per schip nit Newport News in Virginia naar Europa is vertrokken. Hij nas vergezeld van James Byrnes,' zijn nieuwen minister van Buitenland- sche Zaken. Aan boord bevindt zich een uitgebreide staf van adviseurs, politieke zoowel als militaire, die alvorens <le ontmoeting van de ,.lüg Three" begint nog druk overleg plegen. HERFORD, (Westfalen)9 Juli (Reuter). Vernomen wordt, dat voorbereidingen getroffen worden om de niet-verbroederingsverorde- nirig tusschen de Britsche bezet tingstroepen en de Duitschers op te heffen. Binnen een maand waar schijnlijk zullen de troepen vriend schap mogen sluiten met Duitsche meisjes. De geheele aangelegenheid wordt door de hoogste instanties be sproken en de beslissing zal spoedig afkomen. Het gemeentebestuur van Haar lem verzoekt ons het volgende onder de aandacht van onze lezers te brengen: Nu het Gemeente Electriciteitsbe- drijf, naar het zich laat aanzien, bin nenkort de levering van stroom aan particulieren zal kunnen hervatten, waardoor dus gaandeweg een einde komt aan een groot ongerief voor de burgerij, spreekt het vanzelf, dat de «p dit gebied beoogde rantsoeneering niet langs slinksche wegen door enkelen mag worden ontdoken. Ge durende de Duitsche bezetting heb ben verschillende electriciteitsver- brulkers, na invoering der stroom- beperkende maatregelen, op eigen gezag de aansluiting op het electrl- citeitsnet wéder tot stand gebraent, waartoe de verzegeling van de huis- aansluitkast werd verbroken en somtijds tevens huisaansluitkast en electriciteitsmeter werden bescha digd. Tegen dergelijk ongeoorloofd stroomverbruik moet thans met klem worden gewaarschuwd. Een ieder overtuige er zicli dus tevoren van, dat zijn eleetrische aansluiting in orde is. Moeilijkheden kunnen worden voorkomen, indien men zoo spoedig De Directeur van liet Rijksbureau voor Huiden en Leer maakt bekend, dat voortaan periodiek distributie bonnen voor reparatie van schoeisel geldig zullen worden verklaard (raadpleeg bonneniyst). De z.g. klantenbinding is vervallen, het pu bliek is derhalve vrij in <le keuze van den schoenhersteller. De schoenmaker moet op. de plaats, waar het reparatiewerk wordt aangenomen, duidelijk zichtbaar een lijst ophangen, aangevende hoeveel bonnen voor iedere reparatie noodig zjjn. Hij mag niet^meer bonnen aan nemen dan volgens deze lijst voor de gewenschte reparatie vereischt is. Hij dient het aangenbmen werk binnen 14 dagen af te leveren en ls verplicht een ontvangstbewijs voor de bonnen, tevens vermeldende het aangenomen reparatiewerk, af te ge ven, hetwelk bij het afhalen van het welk moet worden overgelegd. De bekend gemaakte bonnen blij ven geldig. Zij kunnen worden be waard tot hét benoodigde aantal voor de gewenschte reparatie be schikbaar is. Zij mogen niet aan den schoenmaker in bewaring worden ge geven. Dc schoen herstellers worden per circulaire volledig ingelicht. mogelijk in elk geval vóór 20 Juli a s. van verbroken zegels of beschadiging aan een electriciteitsmeter en huis aansluitkast schriftelijk of monde ling kennis geeft aan de Directie van het G EB. Haarlem, Friesche Var kenmarkt 22, teleföon no. 11946. Deze zal dan tijdig en kosteloos voor vakkundig herstel zorg dragen. Mocht later, bij een natuurlijk te verwachten intensieve huis-aan- huis-contróle, ergens een beschadig den meter of huisaansluitkast of ver broken zegel worden aangetroffen, dan zal het Gemeentebestuur niet voorde strengste maatregelen terug deinzen. Daarbij moet in de eerste plaats worden gedacht aan een zeer langdurige onthouding of verbreking van den stroomtoevoer. Voor dc periode van 9 Juïi tot en met 4 Augustus geven de bonnen 111 en R 24 der M.G.-kaarten recht op een halven liter petroleum per bon. Dit wil dus zeggen, dat personen van 5 jaar en ouder een halven liter pe troleum en kinderen beneden den leeftijd van 5 jaar een liter petroleum zulleii ontvangen. De bedoeling is, dat deze toewijzin gen zoodra de voorraad dit toelaat, worden herhaald en zoo mogelijk verhoogd. In verband met de bevoor rading van den handel is het moge lijk. dat de petroleum niet overal on middellijk verkrijgbaar zal zijn, doch dat de aflevering eenlgen tijd zal vergen. Men kan er evenwel op re kenen, dat de levering in ieder geval zal geschieden. Voorinlevering der bonnen ls niet toegestaan. Deze petroleum zal verkrijgbaar worden gesteld bij de bekende petro- ietimverkoopers. Z. H. Exc. de Bisschop van 's Her togenbosch deelt id de „St. Jans- klokken" medfe, dat een voorloopige raming van de schade aan kerkelijke inrichtingen in het Bossche bisdom cp meer dan twintig millioen gulden wordt geschat. HOUT EN VISCH IN IJMUIDEN Twee Zweedsche stoomschepen zijn met 450 standaard gezaagd hout, bestemd voor Zaandam, uit Zweden te IJmuiden aangekomen. Voorts zijn daar aangekomen liet Nederlandsehe motorschip „Ooster- hove" met een lading stukgoed voor de marine te Amsterdam, alsmede de Deensche visebkotter „Willi" met 20.000 kg. versche vlsch uit Esbjerg.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 1