Luchtarmada boven Japan Voedseltekort in Berlijn Ondergrondsche lijnen van de Spoorwegen ER OP OF ER ONDER Gebied van Pandansari overmeesterd Volksverhuizing van zeven millioen 69ste JAARGANG No. 23286 WOENSDAG 11 JULI 1945 Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per week Landverraders naar Suriname? Van deze luchtbasis op de Marianen stijgen de super- vliegende forten op om Tokio en omgeving te bombardeeren Truman ook naar Nederland? Koningin naar Het Loo terug Zuster Hortense t Gerookte visch gevaarlijk Verkoop tijdelijk verboden Naar het stadhuis in gevechtswagens Nieuwe nood- stamkaarten Melkbonnen pas op Maandag geldig Bestelbon D05 voor vet V redes voelhorens Lofwaardig initiatief NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Enkele dagen na de bevrijding van West-Nederland werd in de hoofdstad een persconferentie gehouden, waarop een der spre kers tot onze groote verwondering verklaarde, dat in het Zuiden nog steeds een zondagsstemming heersch- te. Veel gewerkt werd er niet en men had den indruk, dat de bevolking nog steeds bezig was de bevrijding te vieren. Hij zei dit bij wijze van waar schuwing. Wij keerden terug van de persconferentie in de overtuiging, dat bij ons zooiets niét zou gebeu ren. Er zou hier wél gewerkt worden. Wij schrijven vandaag 11 Juli. ruim twee maanden dus na de bevrijding. Wordt er gewerkt, wordt er hërd ge werkt? Het antwoord kan ieder ge ven; men loope maar eens door de straten van onze steden en telle de duizenden, die daar dag in, dag uit, straat in, straat uit, slenteren. Het is zóó erg, dat men zelfs overweegt de lanterfanters op zekeren dag bij hun kraag te pakken en elders eens flink aan het werk te zetten. Zegt het dezen nietsdoeners niets, dat de minister van Landbouw dezer dagen moest verklaren, dat de arbeids krachten op het land zóó schaarsch zijn, dat de oogst moeilijk of niet is binnen te halen? Waar „gewerkt'' wordt? Dat is op de vele plaatsen in onze steden, waar de zwarte hande laars hun „nobel* bedrijf uitoefenen. De „groote" zwarte handelaars, bang dat hun enorme winsten niet geheel safe zouden zijn, deden de eerste jaren van den oorlog „Winterhulp" nu en dan een douceurtje toekomen en toen het getij duidelijk genoeg was gekeerd, verwisselden zij Winter hulp met een of andere illegale ac tie. Zoo meenden zij gedekt te zijn voor alle eventualiteiten. De intrekking van de bankbiljet ten van honderd gulden is de eerste klap, dien zij nu krijgen. Wij hopen, dat de slag goed is aangekomen. Toch zou het goed zijn niet te vroeg te Juichen. Volkomen verrast zullen de heeren zeker niet zijn geweest. Ook zij hadden de noo- dige tegenmaatregelen genomen en dat deze geraffineerd waren, erkende de minister ten volle. Daarom zijn wij verheugd, dat Prof. Lieftinck aankondigde, dat dit slechts een der maatregelen is van een heele reeks, die het vrijwel onmogelijk moet maken door de mazen van het net, dat om hen heen geweven wordt, te ontsnappen. Intusschen hebben wij dezer dagen met de bankjes van honderd het zelfde zien gebeuren als een paar jaar geleden met de biljetten van duizend en vijfhonderd gulden. De zwarte handelaars trachten hun pa pieren geld voor tachtig, zestig, veer tig gulden en nog minder kwijt te raken. En er zullen er zeker zijn, die op deze wijze, in ieder geval nil nog, een behoorlijk winstje weten over te houden. Wij verafschuwen degenen, die hierbij handlangersdiensten be wijzen. Zy zijn niets beter dan de zwarte handelaren zelf en benadeelen op grove wijze ons land en volk. .Het is misschien niet oninteres sant hier eens op den gang van zaken te wijzen, welke zich bij de intrek king van de bankbiljetten van dui zend en vijfhonderd gulden heeft voorgedaan en zooals deze beschre ven wordt in een geschrift van dr. J. v. d. Brink, dat tijdens de bezet ting is verschenen. Dr. v. d. Brink schrijft: „De waarde van de totale circulatie van deze biljetten werd op het tijdstip van de intrekking geraamd op 800 a 850 millioen. De speciale rekening bij de Nederlandsche Bank, waarop de in geleverde biljetten werden geboekt, vertoonde als hoogste stand 685 mil lioen. Men mag derhalve aannemen, dat voor een waarde van 135 mil lioen, dat is ongeveer zestien procent van het ingetrokken bedrag, niet werd ingeleverd. Het is waarschijn lijk. dat de ingeleverde biljetten vrijwel alle konden worden verant woord." Daarom schreven wij, dat het ge lukkig is. dat het niet bij dezen eer sten maatregel zal blijven. Wil men den kanker van het ge zwel wegsnijden, dan kan hard op treden niet vermeden worden Ook hier geldt: zachte dokters maken stinkende wonden. Wij zeiden hier boven. dat er nog steeds niet vol doende gewerkt wordt. Een der oor zaken hiervan Is zeker, dat velen, zónder te werken, te gemakkelijk aan geld komen. ..Als hier niet krachtdadig wordt ingegrepen, dreigt niet alleen een rampspoedige Inflatie, maar ook de lust om het normale en regelmatige Werk te hervatten wordt op beden- Jjf'ijke wijze geremd door de moge lijkheden, die er nog altijd bestaan -de 2warte markt ongerecht- a'Kde winsten en verdiensten te ?ltlus 1x1 de minister. riraVti=„K 0m ls het z°o noodig, dat ^!opn Vo ,Jngegrepeu wordt. Er is geen keuzeons volk moet aan het werk, het gaat om het „er op of er onder". (A.N.P. - Anetai. Het blad „De West" te Paramaribo heeft uittrek sels gepubliceerd uit artikelen in de Amerlkaansche pers. waarin over een mogelijke deportatie van dui zenden verraders naar Suriname ge sproken wordt. „De Wes*t" noemt ®ch. voorstander van een dergelijk pian, aangezien zulks ten goede zou aan de economische ontwik- Keung van Suriname. Alle andere öurmaamsche bladen echter toonen zich daar verontwaardigd over. Naar admiraal Nimitz mede deelt bevinden zich vandaag Woensdag voor den tweeden dag opnieuw 1000 vliegtuigen boven Japan. zy beheerschen de lucht volkomen. De grootste combinatie van aee- en luchtmacht ln óe wereldgeschie denis ls nu bezig de Japansehe macht ln de lucht volkomen te ver nietigen. Gisteren stegen slechts twee verkenningsvliegtuigen op van de meer dan 70 vliegvelden om To kio, waar 154 toestellen op den grond vernietigd of beschadigd werden. De twee toestellen werden snel neer geschoten. Ofschoon een krachtige formatie, welke minstens vier slag schepen, vier vliegdekschepen, vier kruisers en veertien torpedojagers omvatte, brutaalweg langs de kust van Japan stoomde leed geen enkele der eenheden ©eni ge schade. Ofschoon de aan de grondinstallaties van de vliegvelden om Tokio toegebrachte schade nog WASHINGTON, 10 Juli. (A.F. P.) In Washington blijven ge ruchten «jé ronde doen, dat president, Tvuman niet alleen Duitschla'nd:, Italië en Engeland, maar ook Nederland, Bel gië, Denemarken en Noorwegen zou bezoeken. Generaal Marshall, admiraal King en generaal Arnold zullen den presi dent, die thans per schip onderweg ls naar Europa, per vliegtuig achter nakomen. Aangaande "het komende bezoek van president Truman aan Londen ver meldt Reuter, dat de voorbereidingen, getroffen voor het bezoek van presi dent Truman aan Engeland, gelijk zijn aan die welke voor het bezoek van Roosevelt getroffen waren. Truman zal de gast zijn van den koning en de koningin in Buckingham Palace, en hij zal worden uitgenoodigd belde huizen van het parlement toe te spreken. Naar wij vernemen, zou H. M. de Koningin hedenmiddag uit Den Haag naar Het Loo terugkeeren. In de Mariastichting te Haarlem is Maandagavond na een ernstige ziekte overleden de eerw. zuster M, Hor tense, in de wereld mej. H. M. Mol- kenboer. Zij was de oprichtster en rectrix van het R.K. Lyceum voor Meisjes „Sancta Maria" aan de Dreef te Haarlem. Van de opening der school af op 8 September 1931 doceerde zij het vak Nederlandsch. Vrijdag 13 Juli zal om half tien in de kathedraal van St. Bavo de plech tige H. Requiemmis worden opgedra gen, waarna om ongeveer elf uur cie begrafenis volgt op het R.K kerk hof „St. Barbara". Te Beverwijk organiseert de buurt- ver. „R.A.B." op 21, 22, 23 en 24 Aug. groote bevrijdingsfeesten. LONDEN, 11 Juli (Reuter). De Êerlijnsche omroep noemt als oor zaken van het voedseltekort in de Duitsche hoofdstad: de ontvolking van een deel van Oost-Duitschland en het gebrek aan landbouwmateria- lèn. In deze radio-uitzending werd tevens gezegd, dat de stroom van menschen, die de hoofdstad trachten te bereiken uit de Oostelijke gebie den, gestuit moet worden. Tegelijker tijd heeft de Berlrjnsche metaalbe- werkersbond een dringend beroep gedaan op zijn leden om mede te werken, waar mogelyk, aan de ver vaardiging en de reparatie van land bouwwerktuigen. Dit is dei eerste keer, dat de Ber- lijnsche omroep spreekt over de ge volgen van de ontruiming der ge bieden ten Oosten van Oder en Neisse. Radio Lublin heeft meege deeld. dat zeven millioeh van de negen millioen menschen, die thans onder Poolsch bewind staand gebied hebben bewoond, dit gebied hebben verlaten. De sectie Voorlichting van het M.G. deelt mede: Gedurende de laat ste weken zijn honderden gevallen bekend geworden van buiktyphus, waarbij kwam vast te staan, dat de besmetting te wijten was aan het consumeeren van onvoldoende ver hitte visch, zooals b.v. gerookte pa ling. De chef staf heeft per 3 Juli 1945 afgekondigd verordening no. 128, waarbij het rooken, stoomen of dro gen van visch alsmede het vervoer, het ln voorraad hebben en de ver koop van gerookte, gestoomde of ge droogde visch verboden is voor het tijdvak, dat zulks gevaar voor het uitbreken van buiktyphus zou kun nen geven. Met den meesten nadruk wordt ge wezen op de gevaren, verbonden aan het op onverantwoordelijke wijze niet-nakomen van deze verordening. De beëindiging van dit verbod zal t.z.t. nader worden bekend gemaakt. Onder de pandacht van het pu bliek wordt gebracht, dat de berei ding van versche visch met zorg dient te geschieden; goed koken of stoven verdient de voorkeur boven bakken. Over de wijze, waar op de Ned. Spoor wegen tijdens de bezetting met onze regeering te Lon den in verbinding heb ben gestaan, zijn bij zonderheden aan het licht gekomen bij de huldiging van den heer G. F. H. Giesberger, chef van Exploitatie dei' N.S., ter gelegenheid van zijn 60sten verjaar dag. De heer Giesberger, die vroeger chef was van de dienstregeling en als zoodanig alge- meene bekendheid ge noot, „auteur" als hij was van het meest ver spreide boek, den „Reis gids der Ned. Spoorwe gen", heeft gedurende de oorlogsjaren geregeld met Londen in verbin ding gestaan. Niemand was hiervan op de hoogte, zelfs was zijn directie hiervan onkun dig. Door zijn geregeld contact was de heer Giesberger van den gang van zaken aan den over kant van het Kanaal volledig op de hoogte. Hij kende zoodoende de wenschen van de regee ring ten aanzien van de Spoorwegen. Deze be kendheid leidde ertoe, dat hij zich met de sa botages, die het perso neel hier en daar aan den dag legde, niet al tijd kon vereenigen. Zoo was hij het in 't geheel niet eens met de sta king, die op touw werd gezet als protest tegen het wegvoeren van onze officieren, welke actie zeer voorbarig was en niet overeenkomstig den wensch van onze regee ring. Het personeel, dat de meening van zijn chef niet steeds kon deelen, begrijpt eerst nu deze houding beter. Zijnerzijds kon de heer Giesberger bij onze vertegenwoordigers in Londen bedingen, dat men hem 24 uur tevo ren zou waarschuwen, wanneer een inval op 't vasteland van Europa zou geschieden. Daags voor de landing der ge allieerden in Normaa- dlë kreeg hij een tele gram, dat geadresseerd was ..Aan den chef van Dienst, Hgb. Ill Ned. Spoorwegen" en ver meldde: „Ik kom mor gen, Plet." Van, de staking in September, waartoe de regeering het bevel had gegeven, was h(J niet tijdig op de hoogte ge steld. Toen een andere functionaris hem mee deelde, dat hij de aan kondiging der staking via de radio had verno men, ging de heer Gies berger op onderzoek uit en binnen een half uur ontving hij de mededee- ling „Alle kinderen van Versteeg moeten onder de wol." Met den heer Ver steeg werd ir. W. Hup- kes directeur der N. S. bedoeld. De Duitsche autoriteiten, die schijn baar een vermoeden hadden van de geheime taak van den heer Giesberger, hebben hem dikwijls het vuur na aan de schenen ge legd, doch slaagden er niet in ook maar één bewijs tegen hem in handen te krijgen. Langen tijd is de heer Giesberger de eenige trait d'union" geweest tusschen Lon den en de Ned. Spoor wegen. Eerst veel later kreeg hij eenigen bij stand. Als huldeblijk heeft het personeel hem op zijn 6Qsten verjaardag zijn portret, geschilderd dooi J. Moesman, aan geboden* Vele merkwaardige bruidsstoeten min of meer ajgestem-d op den heerschenden tijdgeest zijn in den loop der eeuwen voor de Oude Kloosterkerk te 's-Gravenhage ver schenen. Die er deze week kwam, sloot zich daarbij xoaardig aan, n.l. een stoet van acht Brenn-carriers, bemand met manschappen van de Irene-brigade. Tot verbazing van het van alle zijden toestrooinende /publiek stap te uit den voorsten wagen, „Pietje Bell" genaamd, een bruidegom in het kranige „ba-ttljedress" en zijn charmante bruid, gekleed in een alleraardigst bruidstoilet van o.m. groene camoujlagezijde van een Amerikaansche parachute. De brui degom had deze van het slagveld bij Grave meegebracht. In 1941, nog „in stilte verloofd", had de bruidegom zijn bruidje ach tergelaten om zich na een span nende, maar gelukkig succesvolle reis via Frankrijk en Spanje in Engeland bij de Irene-Brigade te voegen. In de afgeloopen maanden tusschen D-day en V.E.-day baande hij zich een weg terug naar huis. Toen was ook de huwelijksdatum spoedig bepaald, maar kaeftsen zijn ook in den Haag lastig te krijgen. Modern getrainde soldaten kennen geen moeilijkheden, dus werden een 'achttal grijsgroene, lawaaiige wagen tjes gerequireerd. Laten we hopen, dat de huwelijks reis, begonnen in kleine open ge vechtswagens op rupsbanden, geen symboliek inhoudt voor het echte lijk leven van dit ondernemende paar. Het commissariaat Noodvoorzie ning heeft voor de kindervoeding, naarover den laatsten tijd zooveel te doen ls gevyeest, een oplossing ge- \onden. In Vgrband hiermede zullen vóór 5 Augustus a.s. nieuwe nood- stamkaarteu worden uitgereikt, waarbij de bevolking ln vier leef tijdsgroepen wordt verdeeld. Op de melkbonnen, welke des Vrij dags worden bekend gemaakt, mag in den vervolge eerst Maandag daar na melk worden afgeleverd. Dit geldt reeds deze week, zooftat men a.s. Zaterdag slechts op de nu reeds Zaterdag slechts op de thans gang bare bonnen melk kan krijgen. Voor vet is nu ook een bestelbon aangewezen en wel D 05 (rood en blauw), welken men uiterlijk 14 Juli a.s. bij een zelf te kiezen slager of kruidenier moet inleveren. By de aanwijzing van een bon voor vet voor het tijdvak van 5 t/m 11 Aug. zal men den bon by dezen winkelier moeten besteden. Daarna is men ge. heel vry. Met bestemming Zaandam zijn te IJmulden binnengeloopen het Ned. schip „Colytto" met 5500 ton gerst en 750 ton tarwe uit Montreal en het Zweedsche s.s. „Ardennla" met 630 Standaard gezaagd hout. niet bekend gemaakt ls. kan men zich hiervan wel eenige voorstelling! maken, want de vliegtuigen wierpen ton na ton bommen omlaag op ellc doel. dat maar voorhanden was, en schoten honderden raketten af. In een radio-commentaar door Tokio wordt opgemerkt, dat de vo rige massa-aanval vanaf vliegdek schepen J.l. Februari gevolgd werd door de Invasie van Iwo Jlma. In tusschen zijn alle leger- en lucht strijdkrachten die gestationneerd aijn op de Rloekioe-ellanden cnder MacArthur geplaatst, hetgeen zelfs no3' grootere aanvallen vanaf land- bases doet voorzien. Verder is mee gedeeld, dat de marine-luchtmacht in dit gebied onder commando van Nimita blijft voor het „versterken van de marineblokkade van Japan en het vernietigen van Japansehe strijdkrachten en schepen alsl voorbereiding van verdere amphibi- sche aanvallen", hetgeen een invasie van Japan zou kunnen beteekenen. Op Borneo hebben de Australische en Nederlandsche Infanterie de ver overing van de gebieden om Balik- papan voltooid, waardoor nu een on beperkte scheepvaart vanuit zee naar" de haven mogelijk ls. De Australiërs hebben nu het geheele zoo fel betwiste gebied van de Pan- dansarl-raffinaderlj in het Noorden van Ballkpanan Overmeesterd. De laatste schakel ln de keten van amphibisehe sprongen rond de groot ste netroleumhaven van Borneo kwacf toen de Australiërs in kleine booten van hun posities bij Kaap Pandjan aan de westkust 5 K.M. ver der Noordwaarts bij DJinabora nan land giDgen, waar zy geen tegenstan«ï ontmoetten. Ben nieuwe landing bracht de Australiërs over de nauwe straat die hen van do Nederlandsche troepen scheidde, welke gisteren Kaap Teloktebang verovefd hadden. De waarnemend minister van Bui- tenlandsche Zaken van de Ver. Sta ten Grew heeft verklaard, dat zijn departement uit verschillende deelen van de wereld berichten heeft ont vangen over 't uitsteken van vredes- voelhorens door Japan. Er zijn ech ter geen officieele stappen onderno men en evenmin heeft Japan een aanbod van overgave gedaan. Bij een gelegenheid werden berichten ont vangen dat vooraanstaande Japan sehe industrieelen de gunstigst mo gelijke voorwaarden wenschten to vernemen die de Geallieerden kon den stellen voor een „compromis vrede". Grew waarschuwde, dat deze vredesvoelhorens een bekend middel waren om tweedracht te zaaien on der de Geallieerden. Verreweg het grootste gedeelte van onze jongemannen, die ln het buitenland vertoefden, ls nu weer veilig thuis. De parochie-geestelijk heid heeft ze, nadat de repatriee- ringsdiensten een onderzoek naar gezondheid en politieke betrouw baarheid hadden ingesteld, op haar beurt op geestelijk terrein onder de loupe genomen. EnGod zij dank, het ls nogal meegevallen. De jonge menschen staan echter, na een verblijf ran veelal eenige jaren in een heidensche omgeving, ln een concentratiekamp of anders zins, wat onwennig op het bevryde, hier en daar uitgemergelde grond gebied. Zij moeten een geestelijke en maatschappelijke vernieuwing doormaken en daartoe is natuurlijk op de allereerste plaats leiding noodig. Lofwaardig is daarom het initiatief van Mgr. L. Wlllenborg te Bloemendaal, die bijna 80 terug gekeerde Jonge parochianen in een triduum bijeen riep. Drie dagen hebben ze in het parochiecomplex geestelijk en stoffeiyk voedsel ont vangen en alleen des avonds, om streeks half tien, gingen ze naar huis om te rusten. Het programma was veelzijdig: pater Sentenle, een Redemptorist, hield de conferentie in de kerkhofkapel, de parochie geestelijken behandelden actueele vraagstukken ln de gymnastiekzaal der school, de deenemers vertelden hun wederwaardigheden waarvan er o.a. één zeer Interessante beleve nissen opdischte uit de kampen Vught en Dachau en namen deel aan een geanimeerd debat. Van de onderwerpen noemen wijHet be wuste en de zin van het leven, organisatie en optimisme, de weder opbouw. onze verhouding in het maatschappelijke leven, enkeling en gemeenschap, de kath. kerk ln de historie, etc. Men kan .deze bijeen komsten een kruising noemen van, een retraite en sociale studiedagen. De humor werd niet vergeten in den vryen tyd en na het plechtige sluitingslof en den daarop volgen den maaltijd bleef men Dinsdag avond nog een paar uur gezellig en vroolijk bijeen. Ongetwyfeld draagt dit Initiatief rijke vruchten. WIJ weten, dat de Bisschop het ten zeerste toejuicht. Teneinde navolging te stimuleeren, wilden we er dit artikeltje aan wijden. Dinsdag 17 Juli om half acht zal de heer H. G. Cannegieter Ln de groote zaal van hotel „De Leeuwe rik" voorlezen uit eigen werk. Karei de Jong geeft Maandag 16 Juli om 7 30 uur ln den Stads schouwburg te Haarlem een E'eet- hovenavond.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 1