Expl
osies teisteren
Beverwijk
f
Nieuwe bonnen
Verrassende landing
op Borneo
Opgewekte prinsessen
Toenemende spanning op
den Balkan
Zuid-Limburg heeft fruit
69ste JAARGANG No. 23288
o
VRIJDAG 13 JULI 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Munitieopslagplaats ontploft
Het strand te Noordwijk aan
Zee is voor een groot gedeelte
van mijnen gezuiverd en voor
het publiek vrijgegeven. Na vele
jaren maakt de jeugd weder
kennis met zee en strand.
Treedt Franco af?
Voorschot op ingeleverde
bankbiljetten
Japan vreest invasie op Sumatra
„Big three" beginnen
Maandag of Dinsdag
In Augustas: gas
Voor het vertrek uit Ottawa
Kardinaal Bertram
overleden
3»
Z.E. Kardinaal Hlond
naar Polen terug
KLEINTJE KOFFIE
weer echt
Hedenavond spreekt de
minister-president
Maar het vervoer is moeilijk
Suikerpositie precair
Volgend jaar legkippen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
bleek
geraakt
munitie m
en geëxplo-
zen-Westerveld
brand te zijn
deerd.
Een duinbrand ontstond, die door
d.e Beverwijksche brandweer echter
in korten tijd' bedwongen kon wor
den.
Met man en macht werd heden
morgen het reddings- en opruimings-
werk voortgezet.
Xn verband met het onderzio'ek, dat
de politie .en de militaire instanties
aanstonds hebben ingesteld is de
geheele omgeving van het terrein
rond den Westerhoutweg hermetisch
afgeslcen. Be oorzaak kon tot dus
verre nog niet worden vastgesteld.
Beverwijk, tijdens oorlog voor het oorlogsleed vrijwel gespaard
gebleven, is gisteren zwaar geteisterd door de ontploffing van een
munitieopsliagplaats, even buiten het stadje aan den Westerhoutweg.
Drie dooden heeft men tot dusver gevonden, doch het is waarschijn
lijk, dat zich onder de puinhoopen nog meer slachtoffers bevinden.
Het aantal gewonden is zeer groot.
Het was Donderdag vier uur in
den middag, toen het rustige stadje
eensklaps vervuld werd door het
gedaver van ontploffende granaten,
die gierend door de lucht vlogen,
uiteenspatten en dan als een regen
van vuur en staal neerkletterden.
De gevolgen waren ontzettend:
aaken stortten ineen, deuren en ra
men werden uit hun voegen gerukt,
muren ontwricht als waren zij van
karton, overal rinkelden de glas
scherven. En daar boven uit weer
klonk het gejammer vair verschrikte
en gewonde meilschen.
Xn de omgeving van de kweek
school liet zich de situatie het ern
stigste aanzien, in de Strlck van
Linschotens'trae/t brandde het Pel.
Ook de con&ervenfabriek van Gebr.
Docter storm in lichterlaaie. De
brandweer deed wat z-ij kon. maar
haar krachten- schoten tekort, want
nog voortdurend dreunden er zware
slagen en sulsden de projectielen
door de lucht. Xn de Hendrik Bur
gerstraat kwam een petroleumbom
op een woning' terecht. In een oog
wenk brandde zij als een fakkel en
dreigde ook de belendende perceelen
aan te tasten. Ook in de Zeestraat
werd de situatie door rondspattende
petrofeumbommen zeer critiek.
De burgemeester van Beverwijk
besloot toen de brandweereni der
omliggende gemeenten te alarmeeren
en gelastte de ontruiming van het
meest bedreigde stadsgedeelte. In
allerijl vluchtten de bewoners, dat
weinige meenemend, dat zij dragen
konden. Ook het Roode Kiuis ;ie-
kenhuls werd ontruimd; de patiën
ten zijn naar omliggende plaatsen
vervoerd.
Oedurende den geheelen nacht Is
de B'everwijksche brandweer ln actie
geweest. Het gevaar was immers niet
denkbeeldig, dat ook munitie in de
forten van Ijmuiden door de kilo
meters ver vliegende projectielen tot
explosie zou komen.
Ongeveer tien uur gisterenavond
weerklonk opnieuw een hevige ex
plosie .onmiddellijk gevolgd door nog
andere slagen. Een kolossale rookzuil,
die als een grijs gevaarte den hemel
verdonkerde, steeg op. In dj duinen
achter het crematorium ln Driehui-
LONDEN, 13 Juli. (Reuter). Radio
Parijs heeft gisteren verklaard, dat,
ondanks officieele démenti's, Britsche
en Spaansche kringen, die gewoonlijk
goed zijn ingelicht, van meening blij
ven, dat er in Baskenland belangrijke
politieke besprekingen hebben plaats
gehad en nog voortduren. Volgens
mededeelingen, die deze kringen heb
ben bereikt, zou Franco er in hebben
toegestemd de macht over te dragen
aan een militair kabinet en zelfs zou
hij dan Spaarisch grondgebied gaan
verlaten. Reuter kon elders geen be
vestiging van deze geruchten krijgen.
In welingelichte rechtsche Spaan
sche kringen te Parijs verwacht men,
dat Generaal Franco voornemens is
op 18 Juli a.s. officieel mededeeling
zal doen van de oprichting van een
Spaanschen regentschapsraad, die
hem zal moeten vervangen en voor
taan Spanje zal besturen. Op de
jaarlij ksche bijeenkomst van de
Falanx zou Franco dit besluit me-
dedeelen.
Voor den dtstributiekring Haarlem
zijn de volgende bonnen aangewezen:
121. 132, 137, 138 400 gr. brood
139 600 gr. biscuit
It 35 250 gr. rijst of kindermeel
123 125 gr. versch vleesch of 112 gr.
vleesch of visch ln blik
124 112 gr. vleesch of visch ln blik
1.25, 126 100 gr. vet of 125 gr. mar
garine
127, R 26 125 gr. suiker
128 een tablet chocolade
129 2 liter melk
K 27 4 liter melk
GB 501, CIC 501 (inlegvel) 4(4 1. melk
130 100 gr. kaas
131 200 gr. bloem
132 50 gr. zeep
133 50 gr. zout
134. 135. no l kg. aardappelen
(oogst 1945)
Be 200 gram bloem op bon 131 kan
Uitsluitend bij bakkers betrokken
worden.
Op bovengenoemde bonnen mag
met Ingang van Zaterdag gekocht
worden, behalve aardappelen en
melk, welke artikelen eerst op Maan
dag en vleesch, dat eerst op Dinsdag
betrokken kan worden.
De bonnen GB 501 en GC 501 (In
legvel) zijn aanvulllngsrantsoenbon-
nen voor kinderen, die in het bezit
zijn van deze inlegvellen. De bonnen
zÜn geldig t.m. 4 Aug.
c«nfl?e"lers aan maaltijden van de
iQi ïo.e Keuken moeten de bonnen
tni?4 ?n. 135 inleveren,
lartt» iooo kinderr*ieel. suiker, choco-
den eekochtChH h" zouJ moeten ™r-
Sfiï, t detaillisten, waar
men destijds de bestelbonnen heeft
Ingeleverd.
Zelfverzorgers moeten inleveren de
bonnen: 121. 122, 137, 138. 139, 123
124, 129, R 27, GB 501. GC 501 (in
legvel), 134. 135 en 140.
Als voorloopige maatregel kan aan
houders van geblokkeerde saldi, ont
staan door storting van bank- of
muntbiljetten van f 100, voorschot
verleend, uitsluitend ten
hiu in staat te stellen de bij
ïcnnhoï.u van deze week vervallende
loonbetahngen te verrichten, mits zij
ti!hLvISr„anciere mogelijkheden be-
zlch de daarvoor benoo-
digde contanten te verschaffen.
MANILLA, 13 Juli. (Reuter). Het
communiqué van MacArthur
maakt heden melding van een
nieuwe verrassende landing van
Australische troepen, waardoor de
vorderingen op Noordwest-Borneo
worden voortgezet. Onderdeelen
vaoi de negende Australische divisie
rukken op langs den spoorweg naar
Jesselton. Zij drongen door in Ki-
manis, 21 mijl ten Noorden van
Beaufort, terwijl tegelijkertijd an
dere eenheden een verrassende lan
ding bij Andus, 5 mijl ten Noorden
van Kimanis, uitvoerden. De
Australiërs zijn nu 30 mijl verwij
derd van de havenplaats Jesselton.
Bij de landing werd geen tegen
stand ondervonden, evenmin bij het
oprukken langs de spoorbaan van
Beaufort naar Jesselton. Van de
Oostkust van Borneo worden nieuwe
Australische successen gemeld ten
Noorden en Noordoosten van Baltk-
papan.
Radio Tokio bevestigt, volgens een
A.F.P.-berlcht uit Parijs, het reeds
door de geallieerden verspreide bericht,
dat ruim tweehonderd bommenwerpers
een aanval hebben gedaan op Sabang.
Het Japansche cdmmuniqué voegt
er aan toe, dat aanzienlijke zeestrijd
krachten langs de Noordkust van Su
matra kruisen en de vrees wekken, dat
tot een landing zal worden overgegaan.
Volgens Reuter meldt het commu
niqué van generaal MacArthur, dat
het Japansche verzetscentrum rond
den berg Batochampar op Borneo 00
de flanken gepasseerd wordt. De
Australiërs rukken naar het Noorden
op en de Nederlandsch-Indische troe
pen trekken 'op tegen de rechterflank
der Japanners.
Op Okinawa is thans het hoofd
kwartier gevestigd van de luchtstrijd
krachten in het Verre Oosten onder
generaal George O'Kenny.
Troepen van de Australische Zesde
KRUISER AUGUSTA, 12 Juli
(A.P.). De ontmoeting der ,,Big
Three'' zal Maandag "of Dinsdag in
Potsdam beginnen, zoo wordt van
daag vernomen. Er zijn aanwijzin
gen, dat de zitting lang zal kunnen
dliren. De agenda heeft, naar ver
luidt, den president ervan overtuigd,
dat de besprekingen die van Jalta,
Teheran en Quebec in tijdsduur zul
len overtreffen.
Naar wij nader vernemen zal Pre
sident Truman Zondag in Antwerpen
aankomen.
De lijst van punten die tijdens de
conferentie ter tafel zullen komen,
omvat o.a. de voorgestelde terri
toriale herzieningen, voedings- en
bezettingsproblemen en tientallen
andere.
Vorige week berichtten wij. dat er
cokes voor de gasfabriek was aange- e
man' zoodat na zes weken gas ver- 1 v
wacht kon worden. De directeur van
het gasbedrijf heeft thans officieel
toestemming uit Den Haag verkre
gen, zoodat Haarlem waarschijnlijk
ln de tweede helft van Augustus gas
zal krijgen.
Wij kunnen hieraan nog toevoe
gen, dat drie Amerlkaansche schepen
de Rotterdamsche haven zijn bin-
nengeloopen met elk ongeveer 9000
ton hoogvluchtige Amerikaansche
kolen aan boord. De aangevoerde
kolen zullen op de snelst mogelijke
wijze te bestemder plaatse worden
gebracht.
Divisie, die het binnenland van Nieuw
Guinea intrekken, hebben vele vijan
delijke versterkingen genomen. Acht
Japansche formaties bieden evenwel
hevlgen weerstand op dicht beboschte
heuvels en hebben aldus het Austra
lische front uitgebreid, zoo deelt het
Australische hoofdkwartier mede. Een
andere belangrijke bergtop ten Noor
den van Kandibus werd na een ver
bitterden strijd genomen, terwijl ln de
omgeving van Mount Tazaki een
Australische voorpost alle aanvallende
Japanners doodde. De Japanners op
Zuid Bougainville ondernamen een
krachtige poging om door de Austra
lische verdedlglngsstelllngen bij de
rivier de Nlvo heen te breken.
Prinses Juliana, die den avond
tevoren op een diner te liarer
eere, gegeten door den gouverneur
generaal Graaf Atlilone, uiting
liad gegeven aan haar groote dank
baarheid ten opzichte van het C>-
nadeesche valk, heeft Woensdag
morgen >p een persconferentie
Canada een „tot weerziens" toege-
wenscht. 7\\wilde het geen vaar
wel zeggen, daar zij nog eenmaal
hoopt terug te kunnen keeren om
een bezoek te brengen aan Stor-
noway.
Prinses Juliana vertelde den jour
nalisten, dat Nederland „shining
with hope and freedom" was. Voorts
deelde H. K. H. mede, dat de Dult-
schers veel vail het meubilair van
paleis Soestdyk hadden weggenomen,
maar dat er toch nog genoeg was
overgebleven om te kunnen zitten
en slapen. Het paleis Soestdljk zou
de verblijfplaats der kinderen wor
den, het oord, waaraan zij, zooals de
Prinses zeide, de kinderen al die
lange oorlogsjaren door herinnerd
had. H. K. H. deelde aan dit diner
mede, hoe Beatrix en Irene een Ca-
nadeesche school bezocht hadden en
de Engelsche taal konden spreken,
lezen en schrijven, maar dat er thuis
Nederlandsch gesproken werd. De
Prinses had haar geleerd haar moe
dertaal ook te lezen en te schrijven.
Over haar moeder zei de Prinses,
dat deze he', goed maakte, maar dat
er zooveel werk verzet diende te
worden. Prins Bernhard had het
bijzonder druk met de reorganisatie
van het leger. Het Nederlandsche
volk herstelde geleidelijk aan van de
ondervoeding en van de slechte be
handeling in ae oorlogsjaren, zei de
Prinses, die bijzondere hulde bracht
aan de leden der Nederlandsche er-
ze tsbeweglng.
Bij de Prl ses thuis heerschte een
opgewekte stemming, terwijl leder
zich beijverde maatregelen tot het
vertrek te treffen. Zoowel regeerings-
en diplomatieke kringen als de be
volking van Ottawa betreuren het
vertrek van de Prinses en haar kin
deren. Brieven en telegrammen met
de beste wenschen voor een behou
den overtocht stroomen binnen. Ot
tawa is anderzijds verheugd met de
Prinses en haar gezin, dat zij naar
Nederland terug kunnen keeren en
ook over het feit, dat Ottawa de ge
legenheid geboden werd haar tijde
lijk een tehuis aan te bieden.
ATHENE, 13 Juli. (Al F. P.). geven aangaande het onderzoek, dat
De spanning tusschen Grieken-
Sand en zijn Balkan-buren wordt
van uur tot uur grooter. De Alba-
neesche regeering heeft vier lich
tingen gemobiliseerd.
Minister-president Vulgaris heeft
zich naar regent Damaskinos bege
ven en heeft hedenmiddag in den
ministerraad een uiteenzetting ge-
Reuter meldt uit Pilsen in Cecho-
slovakije, dat Z.Em. Adolf Kardi
naal Bertram, aartsbisschop van
Breslau, op 86-jarigen leeftijd Is
overleden. Kardinaal Bertram was
een der meest geziene Kardinalen
•an het H. College en genoot een
groote vermaardheid, niet alleen als
geleerd theoloog, maar ook als
mensch. Met Kardinaal Faulhaber
was hij een der krachtigste bestrij
ders van het heidensche nationaal-
socialisme. Geruimen tijd had men
niets meer van den Kardinaal ver
nomen. De mededeeling van zijn
dood werd in het hoofdkwartier van
het derde Britsche leger ln Cecho-
slovakije gedaan door eenlge gees
telijken. In de steden Javornik .en
Fryvaldov werden Requiemmissen
voor de zlelerust van den Kerkvorst
opgedragen.
hij in Macedonië heeft Ingesteld.
Verder wordt nog gemeld, dat 30
Bulgaarsche soldaten zijn doorge
drongen op Grieksch gebied. Terstond
hebben zich Roematas, de Grieksche
generaal in Thracië, de Britsche Bri
gadier en de Grieksche commandant
naar den grenspost begeven ert een
protest ingediend by den Bulgaar-
schen commandant.
Grieksche kringen ln Egypte zyn
ongerust over het verloop der ge
beurtenissen in Griekenland. Elk
ocgenblik kunnen er onlusten uit
breken tengevolge van de spanning,
die de terroristische groepen teweeg
brengen, vooral van een organisatie,
die openlijk door de regeering Vulga
ris gesteund wordt.
ROME. 12 Juli (Reuter). Z. Em.
Kardinaal Aug. Hlond. primaat van
Polen, heeft gisteren Rome verlaten
om naar zijn aartsblsschoppelijken
zetel Gniesno en Poznan terug te
keeren.
Zijne Eminentie verliet Polen met
de Poolsche regeering toen Hitler Po
len aanviel.
Het ligt ln de bedoeling zoo
spoedig mogelijk hotel-, café- eii
restaurantbedrijven te bevoor
raden met echte koffie en thee,
zoodat het publiek weer in de ge
legenheid zal zijn 't ouderwetsche
„kleintje koffie" te gebruiken, zij
het dan waarschijnlijk met zoet-
y^stof in plaats van suiker.
Hedenavond 9 uur zal de minister
president, prol. Ir, IV. Schermerliorn,
een begin' maken met het houden
van een tvekeiykseh radio-kwartier
tje, waarin hjj of een der andere
leden van het Kabinet zal spreken
over punten van regeerlngsbeleld.
AANGEKOMEN SCHEPEN
Donderdag stoomde te IJmuiden
binnen hat Deensehe schip „Helle
E'jerrum no. E. 362". met 20.000 kilo
versche visch.
Op 16 Juli a.s. verwacht men de
„James B. Weaver", een 6000 tons
..relief boat" uit Buenos Aires, ge
laden met lijnzaad, wol en tabak.
Dit schip zal in de Fordhaven gelost
worden. Een tweede relief boat, het
Nederlandsche s.s. Netty" zal dezer
dagen uit Liverpool aankomen met
600 ton stukgoed.
Hoe staat het met suiker, de eieren
en het fruit? Uit diverse streken zijn
berichten binnengekomen, die een
deels gunstig, deels ongunstig beeld
geven.
In de Betuwe Is door de inundatie
en oorlogsschade veel vernield aan
frultboomen en bovendien kan door
het mijnengevaar het fruit niet ge
plukt worden. De jamfabriek van Ta-
miniau is echter weer op gang. In
Zuid-Limburg verwacht men een oogst
van o.a. anderhalf millloen kg. peren
en een goeden oogst van appélen. Het
zal echter van de oplossing van het
moeilijke transportprobleem afhangen
of wij van dezè peren en appelen kun
nen proflteeren.
Wat de suiker betreft, de vooruit
zichten voor den komenden oogst zijn
niet fraai. Te verwachten ls, dat in
geheel Nederland 500 a 600 millloen
suikerbieten zullen kunnen worden
verwerkt tot ca. 70.000 ton suiker. In
normale Jaren werden in Nederland
1800 millloen bieten uitgezaaid en de
consumptie gedurende den oorlog be
droeg 200.000 ton suiker per jaar, zoo
dat er een belangrijk tekort zal zijn,
hetwelk misschien aangevuld kan wor
den door Invoer van witsuiker en ruwe
rietsuiker, ln welk geval onze verede-
llngs-raffinageindustrie weer op gang
zal kunnen komen. Annexatie van
Duitsch gebied (Rijnland) zou tot een
belangrijke opvoering der suikerpro
ductie kunnen lelden.
En tenslotte de eieren: de aanvoer
aan de Roermondsche eterveiling be
draagt nog 250.000 eieren per week en
stijgt soms wel tot een half millloen.
Zoodra eAter de kuikens van dit jaar
legkippen zijn geworden, kan weer op
een eenlgszins normalen omzet wor
den gerekend. De thans aangevoerd-
eieren worden gedeeltelijk gereserveerd
voor den a.s. winter en voor zieken
huizen, sanatoria e.d.