Mijnheer X....
Arnhem is leeggeroofd
ij wachten op het duel
Wie biedt er meer...?"
Zuivering
SCHERENS-VAN VLIET
van de „Groote Drie"
Schrikbarende puinhoopen
DONDERDAG 19 JULI 1945
PAGINA 3
„Berg en Bosch"
Moeilijke jaren voor
den wereldkampioen
99
Vlucht in veilinggoederen
Fascistische lectuur
van den bodem
Illegale films
Mr. dr. T. J. Verschuur
Minister Schermerhorn
in Zeeland
Uitgestalde goederen
moeten geprijsd zijn
Geld van repatrieerenden
(Van onzen specialen verslaggever).
Ter hoogte ongeveer, waarop men
op den weg van Wageningen naar
Arnhem over' de onvergelijkelijke
Rijnvlakte uit het gezicht krijgt op
de spoorbrug, begint het Arnhem-
sche slagveld en vandaar af aan
bestaat de wereld uit niets meer
dan puinhoopen, kapotte huizen,
vernield bosch en levensgevaarlijke
mijnenvelden.
Wat vinden de Arnhemmers te
rug van hun stad', die behoord heeft
tot de helderste en schilderachtigste
van de steden langs de lange oevers
van den Rijn? Schrikbarende puin
hoopen, die daar nog steeds liggen
zooals de oorlog ze heeft achterge
laten. Vroeger drukke en riante win
kelstraten, die thans aan weerszijden
nog slechts uitgebrande karkassen
vertoonen, huis aan huis, of liever
ruïne aan ruïne. Bomtrechters naast
bergen puin, brokken van in elkaar
gevallen gevels, spitsbogen van ker
ken,. die boven dat alles naakt omhoog
steken, flarden muur met leege ven
stergaten. Dat is het hopelooze beeld
van Arnhem en men krijgt het ner
gens zoo volledig in zijn desolaatheid
als op de doodsche Markt, waar alles
kapot is en van de hooge ranke Etise-
bius nog slechts een wild fantastisch
flard is overgebleven.
Maar als het kan nog erger dan de
verwoestingen zijn de plunderingen.
Men kan verwoestingen desnoods
nog leeren aanvaarden als het gevolg
van een geweld', dat boven de men-
schelijke maat en macht uitging,
maar wat gaat er een afgrond van
machtelooze spijt in den mensch
open, wanneer hij terugkeerend naar
zijn haardstede ziet, dat deze ge
spaard is gebleven voor de verwoes
ting, maar alles wat hij zijn eigen
dom kon noemen hem door men-
schen ontroofd of moedwillig ver
nield is? Wat gaat er in een mensch
om, wanneer hij bedenkt, dat zijn
huis nog staat en dat dus na de
doorgestane ellende alles nog betrek
kelijk goed voor hem had kunnen af-
loopen, doch dat alles wat hij zijn
eigendom kon noemen hem ontroofd
is of kort en klein geslagen werd.
Wie niet zelf getroffen is door dit
leed, die kan het ook niet peilen.
Het is niet te herstellen, want het
gevoel van spijt om dit noodelooze
verlies van de dingen, die in 'n huis
houden het kenmerk van liet eigen
bestaan uitmaakten, gaat nooit over.
Men kan slechts de gevolgen zooveel
mogelijk verzachten, door n.l. voor
de getroffenen het uitziclitlooze aan
de toekomst te ontnemen, door hun
een nieuw perspectief te openen. ZU
zijn weliswaar alles kwijt, maar wij
kunnen, indien wij naar beste ver
mogen nog alles samen brengen, wat
wij te missen hebben, hun een be
staan teruggeven: de spijkers en het
werktuig 0111 weer een dak boven
hun hoofd te timmeren, het bed 0111
in te slapen, de borden en de vorken
0111 mee te eten. de lamp, bij welker
licht zij hun binnenkamer kunnen
hervinden.
Voorloopig komen voor opname In
het sanatorium „Berg en Bosch" te
Bilthoven alleen in aanmerking pa
tiënten die vóór 1941 zelf lid waren
der R.K. Arbeidersbeweging of „Her
wonnen Levenskracht" en zich nu
weer hebben aangemeld, resp. de
echtgenoote en Inwonend© kinderen
van deze personen.
Het Zuiden wacht op hulp uit het Hoorden. Een triest beeld der
venooestingen te 's Hertogenbosch.
Toen tijdens de Dinsdagavond in
het Amsterdamsche stadion gehou
den sprintwedstrijden Jan Derksen
met een prachtige zege op Van Vliet
startte, kon men zoo hier en daar
de opmerking liooren, dat het zoo
zoetjes aan voor Van Vliet oppassen
begint te worden. Derksen zou ein
delijk zoo'n beetje op gang zijn ge
komen en binnen zeer korten tijd
een ernstige bedreiging voor den
wereldkampioen gaan vormen.
Deze bewering lijkt ons vooralsnog
eebter wat stoutmoedig. Zonder af
te willen doen aan de capaciteiten
van Derksen als sprinter, willen wij
toch meteen den nadruk leggen op
het niet zoozeer groote, als wel ken
merkende en beslissende verschil
tusschen het rijden van Van Vliet
en Derksen. Wij ontzeggen Derksen
slimheid noch taktisch inzicht,
snelheid noch initiatief, maar nog
altijd zien wij een hemelsbreed ver
schil tusschen den fermen Zwolle
naar met zijn door de tijdsomstan
digheden veel te geringe routine op
internationaal gebied en den uitge-
kookten Van Vliet.
De man uit Woerden heeft het
in de vijf jaar van oorlog en bezet
ting niet gemakkelijk gehad. Niet
omdat, zijn tegenstanders zoo ge
vaarlijk en snel waren, maar omdat
hij eigenlijk geen enkelen concur
rent van zijn formaat had. Dat be
zorgde hem te veel en te gemakke
lijke overwinningen om erop vooruit"
te kunnen gaan of zich in topvorm
te houden. Dat hij desondanks van
uitzonderlijke klasse is gebleven
pleit voor zijn zeer bijzondere capa
citeiten. Trouwens eiken keer op-
Terwijl Volksherstel voorbereidin
gen treft tot inzameling van huis
raad voor de geteisterde gebieden en
in de pers herhaaldelijk gepoogd is
den menschen in het Noorden een
voorstelling te geven van de ellende,
waarin onze landgenooten in het
Zuiden van den eenen dag in den
anderen naar den dreigenden win
ter leven, weten bepaalde lieden ter
elfder ure hun zwarte geld nog weg
te werken door op de inboedel-vei
lingen de ingebrachte goederen te
gen fantastische prijzen op te koo-
pen. Er wordt niet gekeken naar
waarde, men wil zijn geld besteden,
er tenminste Iets, al is het noe zoo
weinig, van overhouden. En zo? zijn
de prijzen van huisraad sinds de
geld-maatregelen begonnen zijn, al
3 tot 400 pet. opgeloopen.
Zoo heeft zich fn Amsterdam het
volgende voorgedaan
Een niet-voliedig ameublement
een stoel en de tafel mankeerden
dat ongeveer een waarde van f 250
vertegenwoordigde en voor f 150
werd ingezet, leek den man, die in
den oorlog zijn heele hebben en
houden was kwijt geraakt, een bui
tenkansje. Maar hij moest al gauw
ophouden met bieden, twee anderen,
van het soort, dat men er altijd da
delijk uit kent, hoden tegen elkaar
op en de paar simpele meubeltjes
gingen weg voor f 650. Een ouder-
wetsch, onvolledig servies, waar o.a.
maar 5 borden bij waren, bracht vlot
f 350 op, een naaimachine, die om
haar twijfelachtige kwaliteit op niet
meer dan f 80 werd ingezet, werd
meegenomen voor f 550. Het zijn
maar enkele voorbeelden. Er wordt
op het oogenblik niet zoo heel veel
huisraad op de veilingen gebracht,
men wacht tot het geld is gesaneerd.
Maar elke tafel en stoel, elk ledl-
stuk'e serviesgoed, dat voor
„geldbelegging" wordt gekocht, komt
in verkeerde handen. Het is boven
dien niet Juist, dat op vellingen in
het openhaar gelegenheid wordt ge
boden duizenden guldens zwart geld
weg te werken. En dit geldt niet
alleen voor veilingen van huisraad",
dat in het Zuiden zooveel# beter
diensten zou kunnen bewijzen, maar
ook voor veilingen van juweelen,
De boekhandel is blijkbaar nog
niet aan de zuivering toe. Men kan
hier en daar en vooral in het Zui
den, naar wij vernemen nog boe
ken koopen van de vroegere N.S.B.-
Ultgeverijen en wat het Noorden be
treft: in Amsterdam leurt men op
straat met treinromannetjes, die des
tijds door „De Opbouw" zijn uitge
geven. De fascistische uitgeverijen
leven dus nog? Ze stellen zich blijk
baar op het standpunt, dat vrijheid
boven alles gaat.
goud- en zilverwerken, waar bijv.
één soeplepel f 100, wat dessertcou
verts f 800 opbrengen.
Men prijst de waren nog aan:
„mooi stelletje lepels, mooi gouden
klokje. 500 600 700 1000
eenmaal, andermaal" alweer dui
zend zwarte guldens weggewerkt.
Nog steeds bestaat de bepaling, dat
tweede-hands-goederen niet méér
mogen opbrengen dan 75 pCt. van
de waarde van nieuwe goederen.
Wordt aan deze bepaling geen hand-
meer gehouden?»
nieuw bewees hij hoe gemakkelijk
en beslist hij allen de baas was.
Eëns was er een uitzondering. Dat
was in 1943 toen Derksen zich met
bijzondere zorg op het kampioen
schap had voorbereid en toen een
zorgeloozen, wat overmoedigen en
al te speelschen Van Vliet een ver
rassende nederlaag bezorgde. Nadien
is hem dat nog verschillende malen
gelukt. Gaan wij echten na hoe
Derksen en hoe Van Vliet hun suc
cessen behaalden, dan zien wij
daartusschen zoo'n opmerkelijk ver
schil in allure, dat wij zonder aar
zelen naar Van Vliet wijzen als een
nog altijd uitzonderlijk kampioen.
Dat moet des te duidelijker blijken,
wanneer straks het internationaal
contact zal zijn hersteld. Wij ver
wachten dan een Derksen, die met
gestadigen, onvermoeiden arbeid
successen zal oogsten; een behoorlijk
aantal en van behoorlijk formaat.
Tenslotte is Derksen een sprinter die
zijn kwaliteiten allang en duidelijk
bewezen heeft en mag hij tot een
Arie van Vliet
Jei Scherens
klasse gerekend worden, zooals die
in de meeste wielernaties een zeld
zaamheid is. Maar een Van Vliet
al zijn diens kostelijkste jaren dan
ook voorbij gegaan zal nog op
een hooger plan werken. Hij zal weer
in zijn ;element zijn, wanneer zijn
uiterste attentie verzocht wordt voor
den al wat ouderen, maar nog altijd
slimmen Gerardin en... voor Poeske
Scherens. Van Scherens zagen we
misschien in 19391940 al de dalende
lijn. Maar Scherens moest zich in
den oorlog heftig verweren tegen de
opkomende school en met name
tegen den jongen Frans Van Loove-
ren, wien men in Belgische wieier-
kringen waar men overigens wel
eens wat te grif is met zulke din
eren een groote toekomst beloofde.
Deze Scherens mag dan over zijn
hoogtepunt heen zijn, hij komt dooi
de omstandigheden naar wij meenen
narater ten ijs dan Van Vliet en
weet zich mogelijk op die wijze den
eersten tijd naast onzen landgenoot
te stellen. Den eersten tijd. schrijven
wij en dat is onze vaste overtuiging
Want een Van Vliet, die weer inge-
werkfis, moet vast en zeker in staat
zijn den al vijf jaar wij- zeggen
het wat aarzelend op zijn retour
zijnden Scherens zijn wil op te leg
gen.
WU wachten nu maar op <le Neder
landsche baandireetie die ons de pri
meur levert van het duel Scherens
van Vliet en den interessanten vier
kamp Scherensv. VlietDerksen
Van Dooveren.
De Noorcl-Hollandsche Wandel
sportbond organiseert op Zaterdag 4
en Zondag 5 Augustus bevrijdings-
tochten over 15 K.M. te Alkmaar,
Amsterdam, Haarlem, 'Den Helder,
Hoorn, Schagen, Weesp, Wieringen en
Zaandam.
Nu de ontmoeting van de groote drie te Ber
lijn is begonnen, is de aandacht der wereld
gevestigd op Harry Shippe Truman, pre
sident der Vereenigde Staten, een onbekenden
factor in het wereld-staatsmanschap in verge
lijking met de wereldberoemde „groote twee"
anderen: Winston Churchill van Engeland en
Stalin van Rusland. Churchill en Stalin zijn in
de wereld bekend. Zy hebben elkaar ontmoet,
gesproken en- zyn tot overeenstemming gekomen-
Truman ontmoet hen voor de eerste maal. On
danks het feit, dat hy gesteund wordt door een
staf van experts op het gebied van buitenland-
sche zaken, van wie sommigen nieuw, anderen
met ervaring op dit gebied, is Truman nog
steeds de onbekende factor, de „Meneer X" in
internationale zaken.
Hij was een onbekende factor toen hij, ongeveer
3 maanden geleden, hoofd werd van de uitvoerende
macht der Vereenigde Staten. Zijn snelle, ferme
beslissingen in belangrijke binnenlandsche aange
legenheden en zyn bescheiden persoonlijkheid heb
ben den twijfel onder velen van zijn eigen volk
omgezet in algemeene waardeering.
Internationaal begint hij „vorm aan te nemen".
Hij stond volledig achter de politiek van Roosevelt.
Hy verleende sterken steun aar.- de voorstellen van
Bretton-Woods en de handelspolitiek. Hy is een
vurig voorstander van de organisatie der Vereenig
de Naties en heeft in eigen persoon bij den Senaat
aangedrongen op het aannemen ervan-
In zyn particuliere leven is hy een eenvoudig
Amerikaan uit Missouri. Toen hij kort geleden
thuis was, ging hy naar een winkel om drie witte
overhemden te koopen. Men zeide hem, zooals zoo
vele Amerikanen moesten hooren, dat zij' in zijn
maat niet voorradig waren, maar dat men zou
trachten ze te bestellen. Hij liet zijn haar knippen
by den kapper die hem ook in zijn artillerie-een
heid in den wereldoorlog had bediend.
De kwestie die de internationale waarnemers be
zighoudt is, wat er zal gebeuren als de „Man van
Missouri" aan één conferentietafel zit met Chur
chill en Stalin. Zoo onbekend als hy is, de Ameri
kanen gelooven toch dat de eenvoudige doch prac-
tische Truman zich zal weten te handhaven. Tru
man's gezegde: „Zco is het geregeld", is een ge
vleugeld woord geworden te Washington. Het is
niet gebaseerd op zyn eigen oordeel Washington
weet r.u dat, wanneer Truman zegt: „Zoo is het
geregeld", dit beteekent dat hy zich zoo goed als
maar mogelyk is heeft laten voorlichten, en daar
naar handelt. De nieuwe president is groot gewor
den langs een moeilyken weg, ondanks een politiek
apparaat dat zeer vele hinderpalen in den weg
stelt. Doch hy heeft de wysheid geleerd door advies
te vragen, naar hy zelf toegeeft, ir.- vraagstukken
waarmede hij onbekend is.
Van dezen president van „binnenlandsch fabri
kaat", die van menschen houdt omdat zy men
schen zyn, verwacht men te Washington dat hy
een goed onthaal zal vinden bij Churchill en Stalin-
Wat inmiddels al gebleken is uit het feit dat Chur
chill en Stalin hem het voorzitterschap van de
conferentie hebben aangeboden.
Men verwacht r.iet dat zijn aangeboren vriende-
lykheid hem in een nadeelige positie zal brengen.
Hy houdt van menschen, maar hy isi schrander en
doorziet hen ook en men legt er den nadruk op
dat hij experts achter zich heeft, die by iedere
grcote-drie-conferentie hebben aangezeten.
Truman, aldus zeggen waarnemers te Washing
ton, is „de man van Missouri", dat wil zeggen, dat
hij alles duideiyk aangetoond wil hebben: In dit
geval wil dat zeggen, dat Truman in Berlyn zal
wenschen dat men hem van iedere beslissing aan
toont dat zij den internationalen vrede zal be
vorderen. (AP.)
Aan „Commentaar" ontleenen wij
het volgende betreffende het oprui
men van de tallooze mijnenvelden,
die over ona land verspreid liggen.
Het aantal mijnen in onzen bodem is
volgens de Jongste schattingen veel
grooter dan men aanvankelijk meen
de: n.l. 3 A 4 millioen. Naast de z.g.
strategische mijnenvelden zijn ech
ter ook tallooze „wilde" mijnen ge
legd, zoodat deze raming nog zeer
ruw blijkt te zijn. Van dit enorme
aantal worden er momenteel 70 h
100.000 per week onschadelijk ge
maakt. Een berekening echter., dat
't opruimen dus ongeveer 'n jahr zal
duren, klopt niet, daar het werk
trager zal 'gaan, naarmate de niet in
kaart gebrachte velden onder han
den zullen worden genomen. Boven
dien wordt het zuiveren van den
grond moeUijker, naarmate de mij
nen langer ln den grond zitten, en
daardoor langzaam dieper zakken.
Publieke werken als spoorwegen,
waterleidingterreinen. wegen en
voorts velden van belang voor de
voedselvoorziening, zullen het eerst
worden gezuiverd. Daarna komen de
woeste gronden aan de beurt.
Voor het opruimen van deze mij
nen worden o.a. Duitschc sappeur»
gebruikt onder leiding en control#
van geallieerde militairen. Dit zij«
geen eigenlijke krijgsgevangenen doe#
gecapituleerde Duitschers. die de»
tijds zelf de mijnen hebben gelegd e«l
thans overeenkomstig de capitula
tievoorwaarden het opruimingswerk
moeten verrichten. Ook zijn een
aantal N.S.B.-ers Ingeschakeld, die
zich daartoe vrijwillig aanboden.
Om de vele H A kostbaren grond zoo
spoedig mogelijk weer in cultuur te
brengen blijkt het evenwel noodza
kelijk te zijn, dat wij ook zelf de
handen uit de mouwen steken. Dit
voorjaar werden vrijwilligers opgeroe
pen. die na een korte opleiding te
Knocke sinds April actief met de
opruiming bezig zijn in samenwer
king met de Canadeesche, later met
de Engelsche troepen.
Wij zijn in de gelegenheid geweest
een aantal filmopnamen te zien diC
tijdens de Duitsche terreur tct stand
zijn gekomen. De operateur Rudi
Hornecker, die zich tallooze malen
tusschen de razzianoudende Duit
schers heeft gewaagd en onder hun
neus verrassende opnamen heeft ge
maakt, heeft eenige van deze opna
men tot een geheel vereentgd, dat een
beeld geeft van den immensen honger,
die het Nederlandsche volk heeft ge
teisterd. Zijn opnamen kunnen nog
geen filmcompositie genoemd worden
en bedoelen alleen een overzicht te
'geven van de ellende, zooals die uit
afzonderlijke beelden spreekt. De
beelden zijn aangrijpend en zeer ge
schikt* om voor een compositie te die
nen. Daarvoor zullen zij dan ook ge
bruikt worden, als alle materiaal ver
zameld en bewerkt is. Het resultaat
zal gebruikt worden om het buiten
land, voornamelijk de Engelschspre-
kende wereld op de hoogte te brengen
van wat er in Nederland onder de
Duitsche verdrukking is geleden.
Reeds gerulmen tijd doet het
hardnekkig gerucht de ronde, dat
mr. dr. T. J. Verschuur in Duitsch-
land is overleden. Aanvankelijk was
«bericht, dat mr. Verschuur per vlieg
tuig naar het vaderland was terug
gebracht. Een zij het dan nog
officieuze mededeeling bericht
thans, dat mr. dr. T. J. Verschuur,
voorzitter der R.K. Staatspartij, ge
deputeerde van Zuid-Holland en
oud-minister, omstreeks begin Mei
in het kamp Messenthin bij Stettin
in den ouderdom van 59 jaar zou
zijn overleden.
Woensdagmorgen is de Minister-
President voor een bezoek aan Wal
cheren te Middelburg aangekomen.
Na ontvangst door de plaatselijke
autoriteiten heeft hij een bespreking
gehouden met hoofdingenieur Jan
sen van den Rijkswaterstaat, die be
last is met de drooglegging van
Walcheren. Vervolgens begaf de
premier zich naar Vlissingen. waar
hij ten stadhuize werd ontvangen.
Hij bezocht den vernielden Nolle-
dijk. Per marlnevaartuig is hij uit
Vlissingen. naar West-Kapelle ver
trokken. Ook daar werd het herstel
van den vernielden dijk in oogen-
schouw genomen.
Bij het bezichtigen der etalages
valt het op, dat Dij vele artikelen
de prijzen niet meer worden vermeld.
De verplichting hiertoe is echter on
verkort gehandhaafd; in de komen
de dagen zal een scherpe contrólei
worde 1 uitgeoefend.
Nederlandsch geld, in het bezit
van repatrlcerende Nederlandsche
onderdanen, voor zoover dit het be
drag van vijftig gulden te boven,
gaat, werd bij grensoverschrijding te
gen ontvangstbewijs ingehouden.
Volgens een besluit van den mi
nister van Financiën kunnen thans
degenen in het bezit van zulk een
ontvangstbewijs, zich wenden tot
den inspecteur der belastingen van
hun laatste woonplaats voor hun
vertrek naar het buitenland, met het
verzoek het bedrag, vermeld op het
ontvangstbewijs, voor invoer vrü te
geven.
RECTIFICATIE
Vrijdag JJ. hebben wij ln een ar
tikel geschreven over de arrestatie
van den vorigen commandant van het
kamp aan de Levantkade, die ver
dacht wordt van collaboratie met den
vijand. Bedoeld werd de commandant
van de bewakingstroepen van dit
kamp. de heer Groenier
