EEN AFGEWEZEN ULTIMATUM NIEMEUER GEEST VAN FARIZEÏSME n Imitatie lading „bedreigde IJmuidens sluis m Tijdelijke oplossing van het radio-vraagstuk J I Korps Gezagstroepen in het leven geroepen P.O.D. doet waardevolle vondsten Uiteenzetting van den minister-president Voorkeur voor de B.S. ZATERDAG 28 JULI 1945 PAGINA S De week in vogelvlucht Onzinnige menschenoffers Herstelwerk vordert een jaar Het dilettanten- tooneel en nu nog ons hoyrje echte koffie en tliee van 7000 arrestaties in Overijssel D e Engelsche verkiezingen, waar over wij gisteren uitvoerig heb ben bericht, hebben de aan dacht een oogenblik afgetrokken v n de bijeenkomst te Potsdam, die onderbroken was om Churchill en Attlee gelegenheid te geven den uit slag der verkiezingen in Londen te gaan vernemen. Attlee zal als toe komstig minister-president terugkeeren in de vergadering van de Groote Drie. De Groote Drie? Het blijft een bij eenkomst van drie groote mogendhe den, wellicht ook een bijeenkomst van drie groote mannen. Maar het drie manschap, dat in de oorlogsdagen de millioenen strijders voor recht en vrij heid aanvuurde, heeft thans twee le den verloren. Eerst Roosevelt, nu Churchill. Wij hier zullen moeten wennen aan den nieuwen naam, die den magischen klank mist van dien van den ouden bulldog. De conferentie van Potsdam hulde zich in zwijgen. Zooals te verwachten was zijn er toch vele gissingen en dientengevolge vele vergissingen ge maakt, Tot die vergissingen behoorde het bericht, dat Rusland de geallieerde capitulatievoorwaarden aan Japan in den vorm van een ultimatum zou overbrengen. Dit klonk niet waar schijnlijk, want Rusland zou dan bij een Japansche weigering in den oor log zijn gekomen. Alle teekenen wij zen er juist op, dat men nog niet zoo ver is en dat men onderhandelt over den prijs. De onderhandelingen tus- schen Stalin en dr. Soeng. den Chi- neeschen minister-president, zijn nog niet hervat. Het trekt dan ook de aandacht dat het ultimatum, dat China, de Vereenigde Staten en Enge land gezamenlijk tot Japan hebben gericht en dat zij per radio een dag lang hebben laten omroepen, niet door Rusland is gesteund. De Japan ners hebben het ultimatum genegeerd en hebben verklaard tot het bittere einde te zullen doorvechten. Mogelijk speelt hierbij een rol, dat de capitu latievoorwaarden ongunstiger zijn dan die verleden week in de pers circu leerden. In plaats van „behoud van de dynastie"* staat er thans, vermoe delijk door Chineeschen invloed, „ver wijdering van de militaire partij en de voor den oorlog verantwoordelijke personen." Onder deze laatsten be hoort allicht Hirohito, de Zoon van de Zon. Zooals duizenden Duitschers vielen om het leven van^ Hitler met eenige armzalige maanden te rekken, zoo zullen ook duizenden Japanners worden opgeofferd aan een kliek, die voor haar leven vecht. In België zijn de Kamerdebatten over de Koningskwestie geëindigd met een vertrouwensvotum- voor Van Acker, zooals trouwens te verwachten was, nadat eenmaal de Kamer had beslist dat Leopold niet dan met haar goed keuring zou mogen terugkeeren. De Koning is nu practisch verbannen tot aan den dag, dat algemeene verkie zingen hem een welgezinde meerder heid opleveren. Eens zullen de kiezers lijsten bijgewerkt zijn en dan moeten verkiezingen worden gehouden, want de Kamer, die thans zit, heeft haar wettigen tijdsduur reeds lang over schreden. De week. die wij nu ingaan, brengt ons vermoedelijk het slotcommuniqué van Potsdam, een document met nog grootere gevolgen dan de Engelsche verkiezingsuitslag. Het lot van de we reld zal dan voor langen tijd zijn be paald. De groote Noordersluis te IJmui den is voor geruimen tijd buiten werking. De Duitschers hebben zand gestort tusschen de buitenste sluis deuren, de motoren weggesleept, noodig voor de voortbeweging van de deuren, en het gebouw, waarin de voortbeweging werd geregeld, laten ontploffen, waardoor zeer groote schade ls ontstaan en ook de muren van de kolk, waarin de deuren moe ten loopen, zijn ontzet. Tenslotte werden ook nog de muren van de schutsluis zelf vernield. De omvang van deze verwoestingen ls nog niet precies bekend. Alen zal eerst moeten beginnen met de puinhoopen weg te ruimen en een gedeelte van de schut- sluis droog te leggen om de muren te kunnen herstellen. Dan zullen alle machinerieën weer opnieuw moeten worden gefabriceerd en geplaatst. Dit zal zeker een jaar en waarschijn lijk nog meer tijd vergen. De Duitschers waren oorspronkelijk van plan ook de andere sluizen op te blazen. Zij hadden daartoe reeds springladingen aangebracht, zooals dit ook aan de draaibruggen over het Noordzeekanaal gebeurde. De BS. was hiervan echter op de hoogte en had de springlading aan de Hembrug bij stukjes en beetjes zóó verplaatst, dat zij tenslotte in het water viel. Maar de Duitschers kwamen er ach ter en een der dappere mannen heeft zijn koene daad met den dood moe ten betalen. Nieuwe springladingen werden aangebracht en de Duitschers waanden zich weer zeker van hun zaak. Onze ondergrondsche strijders waren echter vindingrijk en hebben bij de sluizen van IJmuiden een an dere werkwijze gevolgd, n.l. de spring lading vervangen door een namaak, waardoor de Duitschers in' de over tuiging waren, dat de springlading nog op haar plaats zat. Dit is ge beurd met behulp van Poolsche sol daten onder de Duitsche troepen. Ds Rijkswaterstaat had intusschen rekening gehouden met een eventu- eele volkomen verwoesting van de IJmuidensche sluizen. Mochten de Duitschers er werkelijk in geslaagd zijn de sluizen op te blazen, dan had men de restanten volgegoten, omdat het Noordzeekanaal nu eenmaal af gesloten moet worden, en een nieuwe sluis gebouwd ten Noorden van de groote Noordersluis. Deze sluis, uiterst primitief, maar voldoende voor groote schepen, had in eenige maanden voltooid kunnen zijn. Ge lukkig behoefden deze plannen niet Verwezenlijkt te worden. De haven van IJmuiden, alsmede het Noordzeekanaai, worden thans opgeruimd. In de havenkom be vinden zich nog talrijke gezonken kleine Duitsche duikbooten en een onbekend aantal gezonken schepen, waarvan acht groote. De grootste, n.l. de Jan Pietersz. Coen, die door onze mannen In 1940 zelf tot zinken ls gebracht, en een vrachtschip, dat de "Uitschers hebben laten zinken, zijn .,ü'lwel opgeruimd, zoodat zelfs groote schepen weer kunnen Het ligt in de bedoeling van „Ons Leekenspel" in de toekomst nauw keurig aandacht te besteden aan de behoeften van het dilettanten-too- tieel. Verschillende nieuwe spelen zijn reeds ter perse of werden in ma nuscript beschikbaar gesteld; een maandelijks te verschijnen bulle tin zal o.m. wijzen op het vele goede dat in Nederland, over verschillende uitgeverijen verspreid, gereed ligt y°°l' het dilettanten-tooneel, terwijl 5'in de bedoeling ligt een sub sidie beschikbaar te stellen voor de froepen, die tn het komende seizoen ot de beste Cheon-vertolking staat zullen blijken te zijn. In passeeren. Daartoe behoort de Ol- denbarneveldt, die volgende week leeg naar Amsterdam zal varen om gerepareerd te worden. Om dit schip te kunnen laten passeeren, zal het noodig zijn bijzondere voorzorgsmaat_ regelen te treffen. Er zouden n.l. slechts enkele centimeters ruimte overblijven tusschen de kiel van het schip en sommige punten van den kanaalbodem. Daarom zal men op eenige plaatsen water in het kanaal laten loopen, om daardoor den wa terstand te doen rijzen. Ook dan zal er nog slechts 40 c.M. ruimte zijn tusschen kiel en kanaalbodem. Tiende Zondag na Pinksteren EWij Wij is geen menschensoort, die wij in de Evangeliën zoo dik wijls aantreffen en zoo fel docr Christus zien bestreden als het Farizeërdom. Maar geen geestesge steldheid is dan ook zoo fnuikend voor alle godsdienstig leven en leeit zoo hardnekkig voort onder de men- schen als juist de geest van Fari zeïsme. Wij zien die geestesgesteld heid telkens weer opduiken op zoo goed als alle terreinen des levens, omdat er in lederen mensch iets leeft van den Farizeër. Men kan liet Farizeïsme niet zonder meer gelijk stellen met huichelarij, welke veel meer een gevolg is, uit deze geestes houding voortvloeiend. Het diepste wezen van het Farizeïsme is het ,,De radio-omroep in overgangs tijd" was het onderwerp der cause rie, welke de minister-president prof. ir. W. Schermerhorn gister avond voor Herrijzend Nederland" hield. Spreker verklaarde dat de huidige situatie, waarbij de geheele radio- omroep wordt verzorgd door den Staat, een vorm is, welken de over- groote meerderheid van ons volk niet blijvend wenscht. Daarom wil de regeering, dat de omroep weer in handen wordt gelegd van een or gaan, dat, in het bijzonder in zijn geestelijke en maatschappelijke wer king, een grootere onafhankelijkheid bezit tegenover de overheid. Daar naast is van het grootste belang de wijze, waarop onze omroep tegen over het buitenland optreedt. Uitgaande van de gedachte, dat de regeering zoo weinig mogelijk voor uit moet loopen op des beslissingen, welke de volksvertegenwoordiging over de definitieve gestalte van den omroep zal moeten nemen, heeft zij gemeend de oplossing te moeten vinden in de oprichting van een tij delijke „Stichting Nederlandsche Ra dio-omroep in den overgangstijd". In het Stichtingsbestuur zal zitting hebben een vertegenwoordiger van elk der vijf omroepvereemgingen, terwijl de regeering iemand, behoo- rend tot het katholieke volksdeel, de voorzitter van de interkerkelijke ra dio-commissie, een vooraanstaand sociaal-democraat en de voorzitter van de federatie van kunstenaars verenigingen zal uitnoodigen toe te treden. Aanvankelijk lag net in de bedoeling der regeering de leiding •-* VN. hiervan aan prof. Oranje op te dra pen, doch een verschil van inzicht inzake het te voeren beleid t a v. de bestaande omroeporganisaties maak te dit niet mogelijk. Thans fungeert als zoodanig mr. L. A. Kesper. De regeering vertrouwt.' dat hij op zoo danige wijze leiding zal weten te geven, dat aan de eischen, die het nationale leven in overgangstijd stelt, wordt voldaan, terwijl tegelijkertijd met de rechten der omroepvereeni- gingen zoodanig rekening wordt ge houden, dat, indien 't volk wenscht het omroepbestel van voor 1940 on gewijzigd te handhaven, dit zonder overmatige moeilijkheden mogelijk zal blijken te zijn. Vertegenwoordi gers van het ministerie van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen en van dat van Binnenlandsche Zaken zullen de vergaderingen der Stich ting kunnen bijwonen, zonder daarin een stem te hebben. Het bestuur is de liquidatie van den uit den bezettingstijd dateeren den Nederlandschen Omroep toever trouwd. alsmede de regeling van verschillende interne moeilijkheden. Allereerst echter zal zij een dagelijk- sche leiding en directie moeten be noemen, waarbij eveneens met de geestelijke stroomingen rekening moet worden gehouden. Voor de samenstelling van het omroeppro gramma zal eén commissie van ad vies worden benoemd, waarvan de bevoegdheden eveneens door het Stichtingsbestuur moeten worden ge regeld. Tenslotte gaf de minister-presi dent uitdrukking aan zijn vertrou wen, dat, als de geheele installatie in Hilversum opnieuw in gebruik wordt genomen op een wijze, zoo als de regeering dit denkt, n.l. door de samenwerking van de beste krachten op dit gebied, deze tijde lijke oplossing aan een groote schare van luisteraars bevrediging zal bieden en de rustige sfeer zal bevorderen, waarin de plannen kunnen worden voorbereid voor de definitieve structuur van den om roep in ons land. Deze regeering zal den uitgebreiden Radioraad verzoeken plannen hierover in studie te nemen en rapport uit te brengen. misbruiken van den godsdienst, door dezen in dienst te stellen van louter aardsche en zelfzuchtige doel einden. Godsdienst is liefde tot God, den oneindig Volmaakten, in Wleil alle goed wordt gevonden. De Fari zeër heeft echter slechts liefde tot zichzelf. Als hij bidt verheerlijkt hij zichzelf, en wenscht hij God geluk, omdat Deze met hem als volgeling het zoo goed heeft getroffen. Hij verricht misschien vele deugdzame daden, maar zijn deugd is louter uiterlijk: zij heeft slechts tijdelijk succes ten doel en is gericht niet op de verheerlijking van God masr op zelfverheerlijking. De Farizeër in de parabel kan men zeker niet zonder meer een huichelaar noemen. Wat hij zegt is waar: hij was geen roover, geen echtbreker. Hij gaf tien den van zijn bezit. Doch terwijl zijn lippen Gode eer brengen, staat zijn eigen eer op den voorgrond. Zijn vroomheid is reclame voor zichzelf. Hij misbruikt den tempel, om bij het altaar van den eenen God afgoden dienst te plegen voor het eigen Ik. Deze gestalte van den Farizeër komt op velerlei wijzen telkens weer te voorschijn, wanneer men den godsdienst, bewust of onbewust, misbruikt voor doeleinden, welke met godsdienst niets te maken heb ben. Godsdienst ls een heilige zaak en het heilige moet heilig behandeld worden. „Sancta sancta tractanda". Is het niet een veel voorkomend euvel, dat Katholieken, die uiteen- loopende politieke opvattingen hul digen elkaar over en weer bestrij den niet met politieke argumenten, maar cioor eikaars rechtzinnigheid in de leer verdacht te maken en de tegenpartij af te schilderen als halve of zoo góed als afvallige Katholie ken. „Ik dank dat ik niet ben gelijk die anderen...." Hoezeer onze opvattingen over tijdelijke zaken ook mogen uiteen- loopen, wij moeten één zijn ia Christelijke liefde, één in aanhanke lijkheid aan de Kerk, die zuil en grondslag der waarheid ls. Het oor deel over de innerlijke gesteldheid is niet aan ons maar aan God. Wit hebben slechts een plicht: de liefde tot God en tot elkander. Eenzelfde gebed, eenzelfde daad kunnen Fari zeïsme zijn, als zij doordrenkt zijn van zelfzucht; of waarachtige Gods- vereering, wanneer de edele adem der liefde ze bezielt. God heeft Zijn eigen rekenkunde. Voor het oog der menschen is de rouwmoedige echt breekster zondlger dan de zelfbe wuste Farizeër. Maar Christus was de vriend van tollenaars en zondaars. Het eenige wat wtl weten is, dat wij zelf zondaars zijn, dat wij te kort schieten, lederen dag. ieder uur en dat slechts één gebed volkomen voor ons past „Heer wees mij, zondaar, ge nadig". God weerstaat den trotschen, doch den nederigen geeft Hij ge nade. Dat wij dan in barmhartige liefde en met ontfermend mededoogen el kander tegemoet treden, opdat onze daden een afspiegeling mogen ziln van de verheven grootmoedigheid Gods, Die, naar het gebed der Kerk, zegt „Zijn Almacht het meeste toont, door te sparen en Zich te ontfer men". K. Met ingang vara 1 Augustus a.s. worden de secties V f Financiën) en IX i Openbare werken) bij M.G. Noord-Holland opgeheven. Bij beschikking van «en minister van Oorlog is nu het korps gezags troepen' in het leven geroepen, meldt da „Pen-Gun". Aan het hoofd van dit korps, dat deel uitmaakt van de .Kon. Land macht, staat een' territoriaal bevel hebber met den rang van generaal. Er zullen vijf militaire" afdeelin- gen worden ingesteld, overeenkom stig ae ressorten van de procureurs generaal te weten: Amsterdam, Den WW1 Langzaam doch zeker wordt de sluier gelicht van het grootste aller drama's welke het Nederlandsche volk ooit heeft beleefd. Wanneer de dossiers en de verdere bewijsstukken zul len zijn geordend en uitge plozen, dan zal de wereld weten zij het niet eens volledig wat vijf jaren nazi-terreur voor het Ne derlandsche volk hebben beteekend en welk een landverraderlijk deel onze N.S.B.-landgenooten daarin hebben gehad. Onlangs werd een on beduidend N.S.B.-ertje aangehouden, zoo een die geen vlieg kwaad doet en er eigenlijk „ingeloopenr was. Tijdens de verhooren sprak hij weinig. Dertig dagen later viel het mas ker. in den oorlog had hij geschoten op een Engcl- schen piloot, die uit een brandend vliegtuig was gesprongen. In de omgeving van het fraaie stadje Ommen, waar in de oorlogsjaren een' der gruwelijkste nazi-martel kampen heeft gestaan, ont dekken de mannen van den P.O.D. steeds weer nieuwe graven van beest achtig vermoorde slacht offers vap de Nazl-terreur. Ergens ln Overijssel doen PjO.Di.-beambten een' In val. Een der ambtenaren slaakt plotseling een juich kreet. Hij ontdekt een kostbare verzameling' Ja- pansch en Chineeschpor- celein en een groot aantal kunstvoorwerpen tot ren naar schatting gezamen lijke waarde van een mil- lioen gulden. De schat was door een N.S.B.-roover (naar hij meende „veilig") achter óe IJssellinie ge bracht. Er werd natuurlijk beslag op gelegd en straks aal de herkomst van deze waardevolle voorwerpen worden uitgezocht. Als wij luitenant Swit- ters vragen of er in Ovev- ijssel ook zware Jongens zijn gepakt, bedenkt hij zich even. De zwaarste knapen, aldus de luite nant, zijn aan de grens in de zjeef blijven' hangen; of zij waren naar het Noor den uitgeweken en kwa men uiteindelijk op de Lüneburgerheide terecht. Deze laatsten zijn voor het grootste deel in Groningen opgeborgen. Van daar la het een' gaan en komen van arrestanten, die nu hier, dan tiaar moeten ver hoord worden. Stienstra, oud-commissaris van poli tie te Zwolle en andere vooraanstaande kornuiten van t de Prijsbeheersching en vele burgemeesters zijn hier wel gepakt. Dan ls er Overste Veenstra, die zoo vriendelijk is geweest een heel dossier achter te la ten. Dat zijn zoo van die zaken, waarmede wij ons voordeel doen. Hoe staat het met de vorderingen van den P.O.D. ln het algemeen? Er wordt wel eens be weerd. dat ook de opspo ringsdienst traag werkt. Wanneer men echter weet, dat alleen in Overijssel 7000 arrestaties zijn ver richt, dat daarnaast aan velen huisarrest of beperk te bewegingsvrijheid ls op gelegd en dat tenslotte nog talrijke personen vrij rondloopen, die weliswaar weinig op hun kerfstok hebben, maar van wie ve len met bet tribunaal zullen kennis maken, dau ls er, dunkt mij, heel wat werk verzet. Alleen uit de sectie Deventer zijn 1700 dossiers te verwachten Wanneer wij verder kisten vol documenten van de Ned. Oost Compagnie vin den, dan is het ordenen der stukken een geweldig karwei. Want niet alleen de Justitie moet er kennis van nemen, ook andere departementen zijn erbij geïnteresseerd. Een aardige vondst was een geheim dossier, afkomstig van het hoofdkwartier van de N S. B., dat aan een lagen en aan een hoogen ambte naar van een departement opdracht had gegeven over lederen ambtenaar van dit departement een rapport uit te brengen. De op dracht is prompt uitge voerd. Merkwaardig was ook de ontdekking ln het gebouw, waarin de Qrtskomman- dant van Deventer zetel de. Hij moet overhaast zijn gevlucht, want zijn bureau lag nog vol met stukken. Twee ervan waren geheime opdrachten en wekten onze bijzondere be langstelling. Het eene hield een waarschuwing aan de Duitsche troepen in, om vooral waakzaam te zijn, daar een onverwacht op treden van de ondergrond sche kon worden verwacht. Een kantteekening ver meldde, dat het stuk ter stond nadat de opdracht was uitgevoerd moest ver nietigd worden. Het twee de stuk behelsde een be vel, dat alle N.S.K.K.-ers den eed van trouw op Hit- Ier moesten afleggen. Aan gezien bekend was, dat de meesten zouden weigeren, werden dwangmaatregelen ln overweging gegeven. Af en toe moet ook een tuin. worden omgespit en dan. komt er wel eens een actentasch met papieren te voorschijn. Dat zijn zoo van die kleinigheden, die soms waardevolle aanknoo- pingspunten kunnen ople- leveren, aldus besloot lui tenant Switters het on derhoud. Haag, Arnhem, Den Bosch en Leeu warden, die weder in districten worden verdeeld, In overleg met den minister van Oorlog is besloten, dat voor het be- kleeden van functies in de staven1 en compagnieën in aanmerking ko men: de gewestelijke commandanten der B.S., zoowel al&' hun onderheb bende beroeps- en reserve-officieren en beroeps- en dienstplichtige on derofficieren, en ook in sommige gevallen personen, die vroeger geen militair zijn geweest. Indien deze ge schikt worden geoordeeld, genieten zij voorkeur. Beroeps- en reservekader echter, dat voor de normale eenheden der Landmacht geschikt wordt geoor deeld, kan ln het algemeen in het korps gezagstroepen ge-en dienst nemen, tenzij bi) wijze van doorgang in afwachting van het cogenblik, waarop het bij de Landmacht kan worden ingedeeld. De dienstneming bij het korps ge zagstroepen zal geschieden door het teekenen van een verbandacte aid vrijwilliger op den voet van gewoon dienstplichtige voor een termijn van vermoedelijk een Jaar. De dienstver richting zal uitsluitend ln het rijk in Europa geschieden. Het spreekt wel vanzelf, dat met de oprichting van het korps eenige tjjd gemoeid gaat. Verwacht wordt, dat de B.S. ook na 8 Augustus op hun post aullen blijven-, totdat het korps gezagstroepen in staat zal zijn de bewakings- en ordehandhavings taken over te nemen. Leden der B.S. genieten bovendien voorkeur bij cfe formeering van het korps. LITURGISCHE WEEKKALENDER ZONDAG 29 Juli: 10e Zond. na Pinkst. 2 H. Martha. 3 H. Felix II en Gez. 4 vrede. Credo. Praef. H. Diïev. Laatste Evang. H. Martha. MAANDAG 30 Juli; H. Abdon en Bennen. 2 A cunctis. 3 (naar keuze. 4) vrede. DINSDAG 31 Juli: H. Ignatius van Loyola. 2 vrede. WOENSDAG 1 Aug.: S. Petrus' Banden. 2 H. Paulus. 3 H. Machabeeën. 4 vrede. Credo. Praef. der Apost. DONDERDAG 2 Aug.: H. Alphonsus de Llguorl. 2 H. Stepha- nus. 3 vred. Credo. VRIJDAG 3 Aug.: Vinding van den H. Stephanus. 2 A cunctis 3 (naar keuze. 4) vrede. Of: Votiefmis H. Hart. 2 vrede. Credo. Praef. H. Hart. ZATERDAG 4 Aug.: H. Domlnicu». 2 vrede.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 3