Laval over diplomatiek spel in
kanselarijen van Europa
IN 1946 DRIE LICHTINGEN
Verrassing voor Haile Selassie
Nieuwe leden van
Labourkabinet
KNOEIERIJEN BIJ
V.B.N.A.
RIJKSDUITSCHERS
in arrest
Indien gij rechtvaardig zijt, kunt
4 vrouwen huwen
gil
Voorspel van den
oorlog
69ste JAARGANG No. 23307
ZATERDAG 4 AUGUSTUS
194^
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per weelr
HET PROCES PETAIN
(Vervolg op pag. 2)
Zóó ziet het er uit in de
Boomstronken en
omgeving van Groesbeek.
verwoeste huizen
Ons leger in wording
„Team spirit" noodzakelijk
Paleisschatten terug HH
Zal Frankrijk met
Spanje breken?
Geen geheime overeen
komst te Potsdam
Beroepspersoneel
Nieuwe lichtingen
Aardappelen achter
gehouden
Prinses Irene wordt morgen
zes jaar. Het is haar eerste
verjaardag in ons midden:
Irene, die Vrede heet, in een
weer vreedzaam Nederland.
NIEUWE HAARLEM
COURANT
Vrijdag heeft in de gerechtszaal
van het Paleis van Justitie te
Parys de dramatische ontmoe
ting plaats gevonden tusschen
Pierre Laval en maarschalk
Pétain.
Laval zag er, zoo meldt U. P.,
slecht uit, zijn kleeren hingen
hem flodderig om het lichaam en
«ijn gezicht zag grauw. Hij begon
zijn getuigenis aanvankelijk zeer
nerveus, doch herstelde zich spoe
dig en domineerde daarna in de
gerechtszaal.
Gedurende zijn geheele verhoor, dat
vier en een half uur duurde, stond
hij bloot aan een kruisvuur van las
tige vragen en interrupties, hij bleef
echter bedaard, tot even na de pauze,
toen hem werd toegevoegd dat hij
een fascist was en 'n slechten invloed
op Pétain had gehad. Hij verloor zijn
kalmte en schreeuwde: ,,Ik ben geen
fascist, ik ben geen nazi, ik heb
Frankrijk lief." Laval begon met een
uitvoerig overzicht van de gebeurte
nissen, dat terugging tot de beruchte
overeenkomst tusschen hem en Hoare,
die Mussolini de vrije hand gaf in
Abess-inië, eii een beweerd interview
met den Prins van Wales, waarin hij
getracht zou hebben den prins te be
praten om George V om interventie
te verzoeken ter vermijding van den
oorlog met Duitschland. Gedurende
het eerste deel van zijn getuigenis
had rechter Mongibeaux moeite om
Laval op het spoor van de zaak-Pé-
tain te houden. Laval beweerde, dat
hij dubbel spel had gespeeld om de
Duitschers te bedriegen en een list
had gebruikt om Frankrijk tegen bui
tensporige nazi-eischen te bescher
men
Laval zeide, dat hij alles op één
kaart had gezet om een coalitie tus
schen Duitschland en Italië te ver
hinderen. Italië, aldus Laval, was
de sleutel van het heele probleem.
t Wanneer wij in staat waren ge
weest Mussolini in ons kamp te
houden, had dit twee dingen be-
teekend: le een versterking van de
verbinding met onze bondgenooten
in Oost-Europa, Joegoslavië, Oosten
rijk, Cechosiovakije en Roemenië;
2e wij zouden het ïtaliaansche le
ger en oorlogspotentieel aan onze
zijde hebben gekregen. Ik haat den
oorlog, zeide Laval, ik haat hem
zelfs als wij winnen en wij verlie
zen altijd.
Heel Laval's getuigenis was een
adembeklemmende geschiedenis van
Intriges en geheime overeenkomsten,
die zich in de kanselarijen van het
vooroorlogsche Europa hebben afge
speeld en daar zijn gesloten, meldt
A.P. ,.Dit alles had ten doel, Duitsch
land schaakmat te zetten en het con
flict, dat tenslotte is gekomen, te
verhinderen." aldus Laval. Als eersten
stap heeft Laval In 1930 een militair
verbond tot stand gebracht tusschen
Frankrijk en Italië. Daarna sloot
Engeland een vlootovereenkomst met
Duitschland, zonder Frankrijk daarbij
te raadplegen, en wel nadat de regee
ringen te Londen en Parijs zich had
den verbonden niet afzonderlijk met
Hit Ier te onderhandelen. De Britsche
régeering was volledig op de hoogte
van alle stadia, der onderhandelin
gen, die tenslotte hebben geleid tot
de beruchte HoareLaval-overeen-
komst. Italië wildie de vriendschap
van Frankrijk, en Mussolini heeft ge
tracht een overeenkomst met Léon
Blum te sluiten. Wanneer de kwestie
aan het Parlement was voorgelegd,
zou Frankrijk wellicht nooit in den
oorlog zijn gegaan, omdat het volk
er zoo tegen gekant was.
„Bij den aanvang van den oorlog in den Pacific gaven wü ons geheel
en we deden het goed. In de eindronde dienen wij het weer goed te doen
en moeten w(j' ons weer geven, wederom tot het uiterste". Zoo sprak
Vrijdagavond de minister van Oorlog, mr. .1. Meynen, toen h(J voor ..Her
rijzend Nederland" den opbouw van ons nieuwe leger besprak.
De phase der hulpverleenings-
eenheden, dat Is: met den grootst
mogelljken spoed militaire onder
deden formeeren, hoe gebrekkig de
uitrusting ook was, wordt thans
gevolgd door die der definitieve
legervorming in grooter verband.
Hierbij vallen drie taken* te onder
scheiden en wel: 1. de expedition-
naire macht, om den weerstand der
Japanners te» breken, 2. de gezags-
bataljons, om de overgebleven weer
standsnesten der Japanners op te
ruimen en orde en rust in den ar
chipel te herstellen en 3. de bezet
ting van Duitschland. Hiervoor zijn
ongeveer 200.000 manschappen noo-
aig, t.w. 100.000 voor de expedition-
naire macht, 27.000 voor de gezags-
bataljons, inclusief Nica-personeel,
50 000 voor bezettingstroepen in
Duitschland, terwijl het personeel
der luchtstrijdkrachten plus addi-
tioneele eenheden het getal vol
maken. Hieronder is niet gerekend
het personeel van de vloot, onder
wie pl.m. 8.000 mariniers, die ln
Amerika worden opgeleid.
Om tot training en uitrusting
dezer manschappen te geraken,
moeten enorme moeilijkheden wor
den overwonnen. Onze soldaten
moeten door Nederlandsche officie
ren en onderofficieren worden op
geleid, die. voor zoover zij Engelsch
Vrijdag heeft de Amerikaansche
regeering aan keizer Haile Selassie
formeel een collectie waardevol
zilverwerk en ambtsgewaden van
den Ethiopischen vorst overhan
digd, die gediuxnde de Hnliaan-
sche bezetting uit het koninklijk
paleis te Addis Abeba waren ge
stolen. De onschatbare collectie,
die uit meer dan 350 stuks be
staat, werd, naar Ass.-Press meldt
in Noord-Italië teruggevonden
door agenten van het Amerikaan
sche Bureau van Strategische
Diensten en via Cairo in een spe-
daal vliegtuig naar Abesstme over
gebrachtDe collectie werd den
'keizer officieel door den Ameri-
kaanschen gezant JK. Caldwell
in de ruime troonzaal van het
paleis overhandigd. Een rij kolos
sale tafels langs één zijde van de
troonzaal was met de kostbaarhe
den bedekt. Tegelijk met de col
lectie overhandigde men den kei
zer een brief van wijlen president
Roosevelt. In dezen brief, geda
teerd 9 Maart, had de president
zijn voldoening uitgedrukt, dat hij
in staat was een dergelijke groote
verzameling onschatbare goederen,
die door de Italianen in beslag
waren genomen, aan den Negus
terug te geven.
Toen Caldwell den keizer mede
deelde. dat deze brief vermoedelijk
een van de laatste officieele do
cumenten was, die de president
nog voor zijn dood heeft getee-
kend, boog Haile Selassie plechtig
het hoofd, misschien in herden
king aan een man, die een bij
zonder vereerde en beste vriend
was geweest. Er is niet bekend ge
maakt in welk deel van Noord-
Italië de voorwerpen zijn gevon
den, maar men heeft onthuld, dat
zij in drie afzonderlijke geheime
bewaarplaatsen, waarvan een in de
nabijheid van Milaan, waren ver
stopt.
Momenteel zijn 300 N.S.u.'ers te
werk gesteld bij de inpoldering der
wadden in Noord-Gronmgen; eenlge
duizenden zullen nog volgen.
LONDEN, 4 Aug. (Reuter) Naar
radio Parijs meldt, heeft d$ com
missie voor buitenlandsche zaken
van de Assemblée Consultative een
parig besloten, de Fransclie regee
ring te vragen de betrekkingen te
verbreken met de regeering van
Franco.
De commissie vroeg de Fransche re
geering ook stappen te doen bij de
Britsche en Sovjet regeering. teneinde
de regeering van de Spaansche repu
bliek, die nu gevormd wordt, te steu
nen.
President Truman heeft, volgens
Associated Press, aan journalisten
aan boord van den kruiser „Augus
ta" medegedeeld, dat hij „geen ge
heime overeenkomsten van welken
aard ook", heeft gesloten tijdens zijn
besprekingen met maarschalk Stalin
en minister-president Attlee te Pots
dam.
verstaan, op Britsche scholen onder
richt zullen worden. Als dit be
ëindigd is, komen de manschappen
aan de beurt. Dit beteekent, dat in
den loop van October-November
rond 20.000 man naar Engeland
zullen vertrekken. Gebrek aan
scheepsruimte verhindert de vol
ledige uitvoering van een plan,
waarin was voorzien, dat elke 14
dagen een troepentransportschip.
2500 man, naar Australië vertrekt.
Aangenomen mag worden, dat de
eerste divisie der expeditionnaire
macht ln de eerste helft van 1948
gereed zal zijn, de tweede ongeveer
vier maanden later. Zoo Japan dan
reeds zou hebben gecapituleerd, is 't
toch waarschijnlijk, dat heele eilan
dengroepen nog zullen moeten wor
den veroverd.
De geest, welke ons nieuwe leger
moet bezielen, moet er een zijn
van zich één voélen, „team spirit"
moet het hebben, de bewustheid,
dat aij. die bevelen, en zij. die moe-
t«i gehoorzamen, niet tegenover,
msftr naast elkaar staan.
Bij de toe te passen selectie moe
ten aantallen en kwaliteiten worden
onderscheiden en tevens rekening
gehouden met de eventueele onmis
baarheid van hen, die in het maat
schappelijke leren sleutelposities In
nemen. Aan dit laatste motief klam
pen veltm krampachtig vast.
Het eenig tuiste standpunt Is. al
dus de minister, dat de betrokkene
zich ter beschikking stelt en de
overheid zltn eventueele onmisbaar
heid bepaalt. Het Is denkbaar, dat
ten aanzien van bepaalde deelen
Van de bevolking, boeren (voedsel
voorziening). arbeiders (mijnen)
of intellectueelen (studenten), wordt
bepaald, of zij al of niet en graag
of niet in het leger worden opge
nomen. Daarbij moet ook de beoor
deeling van de geschiktheid voor
leidende functies aan de legerleiding
worden overgelaten. Psychotech
nische en praktische methoden zul
len daarbij worden aangewend.
Vrijwilligers hebben hierbij voor
rang.
T.a.v. het beroepspersoneel merkte
de minister op, dat pensioengerijpte
personen uiteraard cok gepension-
neerd zullen worden of althans een
functie zullen krijgen, die buiten de
directe legerorganisatle staat.
Bovendien zal de rang verbonden
worden aan een maximalen leeftijd,
zoodat het Instituut van de vergrijs
de kapiteins vervalt.
Het zal aan de gestelde physieke
etschen moeten voldoen en in En
geland een herscholing ondergaan
Aan dit alles gaat de zuivering voor
af.
Van de reserve-officieren zal een
gedeelte weer onder de wapenen wor
den geroepen, waarbij uiteraard al
lereerst ln aanmerking komen dege
nen, die, gezien hun leeftijd en ka
rakter, het best bruikbaar zijn en
wegens hun maatschappelijke positie
het best gemist kunnen worden. De
mogelijkheid om tot het beroepska
der over te gaan zal worden open
gesteld. Overwogen wordt, op welke
wijze een soort van dienstplicht kan
wórden opgelegd aan het reserve-
personeel. dat zich minder goed va-
derlandsch gedroeg en gedurende den
bezettingstijd zich van allerlei ver-
zetsfunctles onthield.
„De vraag: „Hoeveel menschen
zullen nog onder de wapenen wor
den geroepen en welke?" beant
woordde de, minister als volgt:
„Wanneer ik het aantal oorlogs
vrijwilligers schat op 100.000 4
110.000 nian en een lichting op
ongeveer 30.000 man, zouden er
nog drie lichtingen moeten worden
opgeroepen. Het oproepen der Jong
ste lichting is niet eerder te ver
wachten dan ln de lente van 1948,
ln den zomer en herfst zullen even
tueele volgende lichtingen aan de
beurt komen. Opgeroepen zullen
worden /ij, die ln het jaar 1946
den leeftijd van 20, eventueel 21
en 22 jaar hebben bereikt.
Het ligt niet ln de bedoeling alle
vroegere legerlichtingen op te roe
pen, uitgezonderd dan degenen, die,
ln verband met hun vakbekwaam
heid, niet gemist kunnen worden,"
Ten aanzien van de studenten
zeide de minister, dat de regeering
zich thans op het standpunt plaatst,
dat studenten, die de loyaliteitsver
klaring hebben onderteekend, wel als
oorlogsvrijwilliger dienst kunnen ne
men. Studenten, die reeds een eind
in hun studie zijn gevorderd, han
delen ln het landsbelang, wanneer
zij eerst hun studie afmaken.
LONDEN, 3 Aug. (Reuter) Attlee
heeft de volgende benoemingen in
het nieuwe Labourkabinet bekend
gemaakt:
Blnnenlandsche Zaken: Cliuter
Ede, Dominions: Lord Addison, In-
die: Pctwlck Lawrence, Koloniën: G.
H. Hall, Marine: A. V. Alexander,
Oorlog: J. .1. Lawson. Luchtvaart:
Viscount Stansgate, Schotland: Jo
seph Wëstwood, Arbeid en Nationa
le Dienst: G. A. Isaacs, Opvoeding:
Miss Ellen Wilkinson, Gezondheid:
Aneiirln Benvan, Landbouw: Tom
Williams, Ravitailleering en Vlleg-
tuigproductle: John Wilmot, Oorlogs-
vervoer: Alfred Barnes, Voedselvoor
ziening: Sir Ben Smith, Energie:
Emanuel Shinwell, Minister zonder
portefeuille: l\ J. Noel Baker, Pen
sioenen: Wilfred Paling, Parlemen
tair secretaris van Financiën: Wil
liam Whiteley.
Zondag 5 Augustus zal de zeereerw.
pater Bleeker van de Missionarissen der
H. Familie, te Heemskerk zijn eerste
plechtige H, Mis opdragen.
In verband met groote knoeie
rijen bij de V.B.N.A. te Haarlem,
de organisatie voor de distributie
van aardappelen, bevinden zich de
leider J. J. van der Oord en eert
achttal personen van dezen grost
siershandel reeds geruimen tijd ib
het Huis vai\ Bewaring. Vooral get,
durende den afgeloopen winte$
hebben zij zeer groote hoeveelhe
den aardappelen aan de bevol
king onttrokken.
Zij hielden elke week ongeveer vhf
mud voor hun privé-gebruik achten
Hiermede zetten zij deels een zwart;
handeltje op, waarbij de aardappe
len voor f 400 per mud op de zwar
te markt werden verkocht. deel#
ruilden zij de aardappelen voor any
dere artikelen, zooals boter, suiker
enz.
De zaak heeft ln de laatste maan
den ongekende proporties aangenoy
men. Ongeveer 25 personen, die eeri
particuliere distributie van aardap-
pëlen op touw hadden gezet, zijn
bij dit geval betrokken.
Juist ln den tijd. dat de bevol
king zoo'n behoefte had aan voed
sel, hebben de bewuste aardappelen
grossiers geheele voorraden aan de
normale distributie onthouden.
Schuiten, die vol aardappelen hier
in Haarlem aankwamen, verdwenen
eenvoudig. Zelfs pakhuizen, die tot
in de nok gevuld waren, bleken op
zekeren dag geheel leeg te zijn. Een
uitgebreid vooronderzoek is Inge
steld. Binnenkort zal de zaak voor
den economischen rechter behandeld
worden.
In opdracht van den militairen
commissaris heeft liet bureau vaA
de Vreeindcllngen-politle een Hlst
samengesteld met namen van Duit
schers, die men uit Nederland wil
verwijderen. Vrijdagnacht heelt uo
P.O.D. 600 arrestaties verricht in
Amsterdam en de randgemeenten.
Strijd tegen polygamie
De Mohammedaan- de minister den strijd
sche vrouwen hebben opgeven, wilde hij geen
den strijd aangebonden conflict tusschen parie
tegen de eeuwenoude ment en regeering rls-
instelling der polyga- keeren.
mie, een strijd die voor- De vrouwen gaven
al in Caïró, het een- den moed evenwel ntet
trum der wereld van op, want Juist toen de
den Islam, bijzonder minister het opgaf,
zwaar zal zijn. De vrou- kwam senator Moha-
wen trachten zich echter med Ali Allouba Pasja
van machtige kam
pioenen te verzeke
ren. Zoo kregen zij
den steun van Abdul
Meguid Badr Bey,
minister van sociale za- op de bres met een
ken, die in kwesties nieuw wetsontwerp, dat
van sociale hervormln- ongeveer overeenkwam
gen de hoogste autori- met dat van den mi-
telt Is. De minister nister. Beide ontwerpen
stelde een wet voor tot bepalen dat echtschei-
beperklng van polyga- ding en polygamie al-
mie en echtscheidingen leen toegestaan kunnen
en vier maanden lang worden 'door een spe-
vocht hij voor de aan- clale wettelijke sanctie,
vaarding van zijn voor- die slechts gegeven zal
stel door het parle- worden als de recht-
ment, waar hij verbit- bank er van overtuigd
terden tegenstand on- Is dat een verandering
dervond van de reli- in het huiselijk leven
gleuze leiders, die zich van den aanvrager nood-
er op beroepen dat het zakelijk is. Op het
recht van polygamie, oogenblik berust het
door Allah gegeven, recht van scheiding en
niet door menschen on- polygamie uitsluitend
gedaan gemaakt kan in handen van den
worden. Eindelijk moest. man.
Sjeik Moestafa El
Maraghi, het hoofd van
den Egyptischen Islam,
Is geen principieel te
genstander van de wet,
doch hij acht den tijd
tot het nemen van
zulke maatregelen nog
niet rijp. Intussclien
gaan de disputen
eindeloos voort, waar
bij men hoofdzake
lijk strijdt over de
uitlegging van een
plaats ln den Ko
ran, waar staat:
„Indien gij rechtvaar
dig kunt zfjn, dan kunt
gij vier vrouwen tege
lijk huwen." M.a.w. de
voorwaarde voor poly
gamie is dat de man
zijn vrouwen gelijkelijk
rechtvaardig kan be
handelen. De tegen
standers van de wet
zeggen dat de Profeet
Mohammed dezen stel
regel ln practljk bracht,
en de voorstanders voe
ren hiertegenover aan,
dat Mohammed dat kon
doen, omdat hij recht
vaardig was, maar dat
geen enkel ander man
zulk een graad van vol
maaktheid zal kunnen
bereiken.