Japan staakt vijandelijkheden
Besprekingen over het
capitulatie-aan bod
MOEILIJKHEDEN VAN EEN
CAPITULATIE
HIROHITO
Zullen de Japanners ook in
Indië capituleeren
AFWIJZEND
ANTWOORD?
Het herrijzend imperium der
Nederlanden"
Laaiende geestdrift
in Tsjoengking
69ste JAARGANG No. 23313
o
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Vrijdag heeft de Japansche radio medegedeeld:
„Japan is bereid de voorwaarden van de con
ferentie te Potsdam te aanvaarden met dien ver
stande, dat deze verklaring geen eisch inhoudt,
welke de rechten van den Keizer als souverein
heerscher aantast."
In antwooi-d hierop heeft president Truman van
nacht medegedeeld, dat de regeering van de Ver-
eenigde Stale*! il? contacEjyjaat met de regeeringen
van Engeland,V*^usland' e^^dnj, aangaande het
Japansche aanbod tot overgavee
Hij voegde er aan toe, dat dit alles was, wat er op
het oogenblik van te zeggen viel.
Zijn verklaring wordt opgevat als bevestiging, dat
alle vier groote mogendheden thans het Japansche
aanbod hebben ontvangen. Klaarblijkelijk zijn thans
onderhandelingen gaande met het oog op de for
muleering van een gezamenlijk antwoord.
RADIO TOKIO HEEFT AANGEKONDIGD, DAT
ALLE OPERATIES ZIJN OPGESCHORT.
Ons Nederlandsch Indische le
ger is met alle wapenen, welke
de moderne oorlogvoering ver-
eischt, uitgerust. De soldaten
kwamen uit alle deelen van den
Ind. Archipel en zij verlangen
niets liever dan spoedig de Ne-
derlandsche driekleur te planten
in alle deelen van ons schoone
Indonesië. Het Japansche aan
bod tot capitulatie heeft in mil-
lioenen harten de hoop doen
opleven, dat dit hijschen van
onze vlag zonder veel bloedige
offers zal kunnen geschieden
Foto Ajiefo)
Wat behoort Japan
te doen?
Regeering treft
maatregelen
WEER EEN BORREL
Met ingang van
1 September
de
overgave in ontvangst?
Neemt MacArthur
Nieuwe troonopvolger?
Suiten-Mongolië verklaart
den oorlog
Nagasaki
voor 30 pet. verwoest
11
Geslaagde bijeenkomst der
R.K. Staatspartij
Zoon der zon
(Vervolg op pagina 2)
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
I>c woordvoerder van liet Ameri
kaan.se lie departement van Huiteti-
lHiiclsche Zaken zehle:
„Wij -bobbelt liet stuk -ontvangen
vla den Amerlkaansclien gezant te
Bern, die het van de Zwitsersehe
regeering ontvangen heelt." Men
gelooft nu wel zeker, dat de tekst-
van het aanbod dat door den mi
nister van Buitentandsehe Zaken
ontvangen is, niet essentieel ver
schilt van dien, welke oorspronkelijk
door het Japansche nieuwsbureau
uitgezonden is.
I>e zegsman van den Amerl-
kaanschcn minister van Butten-
landsclie Zaken heeft Vrijdag
avond laat medegedeeld, dat het
overleg tusschen de vier groote
mogendheden over het Jauansche
aanbod tot overgave gedurende
den namiddag en den vooravond
voortgang had gemaakt en van
daag hervat zou worden.
Be commentator van radio-
Moskou, Yarames Jenko, die door
den Columbia Radio-Omroep werd
aangehaald, heeft gezegd: „On
voorwaardelijke overgave is on
voorwaardelijke overgave. Het kan
niet duidelijker gezegd worden.
Precies zooals de geallieerde mo
gendheden Europa zuiveren van
het Hitlerdom, zullen z(| Azië
zuiveren van de Aziatische uitgave
van de Hltlerlaanseh-Japanschc
agresMe en de Japansche agres-
soren."
In Washington gelooft men, dat
het zeker een kwestie van uren, mis
schien zelfs van dagen wordt, al
vorens de Japansche capitulatie een
feit zal zijn, zelfs nadat de overgave
is goedgekeurd. Echter zou de be
slissing tot capitulatie in ieder ge
val vrijwel onmiddellijk blijken uit
het bevel het vuur aan beide zijden
te staken. Terwijl Washington offi
cieel nog beraadslaagde over den
iaatsten stap van den vijand tot
staking van den strijd, kon de aard
van de regelingen tot het beëindi
gen van den oorlog niet nauwkeurig
voorspeld worden, aangezien dit zou
afhangen van de werkelijke beslis
sing der geallieerden ten aanzien
Van de vraag: wat de verslagen vij
and behoort te doen. Maar waar
schijnlijk zal het volgende gebeuren:
Ten eerste komt de kwestie der
capitulatie-voorwaarden. Het Pots
dam-communiqué vertelde den Ja
panners, wat zij van de geallieerden
konden verwachten. De vijand ver
zoekt een toevoeging aan deze voor
waarden instandhouding der on
aantastbaarheid van den keizer.
Vrijdagavond weidde de minister
president eeraige woorden aan Het
capitulatie-aanbod van Japan. Wat
dit voor indië zal freteekenen is niet
roet zekerheid te voerspellen en veel
zal afhangen van de vraag of de in
Indie aanwezige Japansche troepen
zullen capituleeren. Moet er nog
worden gevochten tegen desperate
Japansche eenheden, dan hope'n wij
aan dezen strijd een zoo groot moge
lijk aandeel te mogen nemen. Het
Is een niet te verbloemen feit, dat
de geoefende krijgsmacht, welke
Nederland op dit moment ter be
schikking kan stellen, uitermate ge
ring is terwijl de voor troepentrans
port beschikbare scheepsruimte uit
sluitend gebruikt moet worden voor
het vervoer van getrainde soldaten.
Het einde van den strijd tegen de
hoofdmacht van Japan zal hierin
waarschijnlijk een verandering te
onzen gunste mogelijk maken.
Intussehen treft de regeering reeds
thans alle maatregelen, die noodtg
ztfn voor een snelle voorbereiding
van het. burgerlijke bestuur en dc
uitrusting dcc daarvoor benoodlgde
troepen eenheden. Zonder twijfel zul
een verschuiving plaats hebben in
allerlei plannen ook wat het gebruik
tan de oorlogsvrijwilligers betreft,
bijzonderheden zullen hierover later
worden bekend gemaakt.
De minister van overzeesche ge
bieden, pror. dr. J. H. A. Logeman,
aside, dat we nu wel^spoedig iets
zullen hooren over al diegenen wier
lot deze drie jaar lang voor ons
vrijwel geheel verborgen is gebleven
en ik bid God, zoo riep de minister
uit, dat wat wij zullen gaan weten,
ons niet te zwaar moge zijn en dat
er naast veel leed dat openbaar aal
worden, reden moge zijn voor veel
innige dankbaarheid,
Na alle geruchten, die den Iaatsten
tijd in omloop zijn geweest over de
wederkomst van den borrel, kan
thans definitief worden meegedeeld,,
dat met Ingang van 1 September be
gonnen zal worden met de aflevering
van sterken drank. Het quotum zal
waarschijnlijk gesteld worden op
25 pet.
Dit zou eventueel verschillende ver
anderingen in de capitulatievoor
waarden noodzakelijk maken.
Japans tweede stap zal zijn het
zenden van regeerings- en militaire
leiders tot het teekenen van de for-
meele capitulatie. Zulk een ont
moeting zou aan boord van een
oorlogsschip of op een eiland plaats
kunnen hebben, met de hoogste ge
allieerde militaire en marine-chefs
als vertegenwoordigers van de Ver.
Naties.
Ten derde zouden de Amer. be
zettingstroepen het eerst Japan be
treden volgens de overeenkomst, dat
de sleutelposities zoo lang zullen
worden bezet, totdat het land zich
heeft hersteld tot een vredelieven
der! democratlschen staat.
Ten vierde zou aan een Japansche
regeering eventueel kunnen worden
toegestaan het land te regeeren on
der toezicht van de geallieerden in
overeenstemming met het Potsdam
communiqué. Dit zou het groote
verschil zijn tussohen de na-oorlog-
sche gebeurtenissen in Japan en
Duitschland: daar was alles zoo ver
woest, dat er zelfs geen regeering
meer bestond.
Wilson Broadbent, de politieke
correspondent van de Londensche
Dally Mail, heeft gezegd, dat naar
zijn meening generaal MacArthur zal
worden aangewezen o'u de formeele
overgave van den Japanschen gene-
ralen staf In ontvangst te nemen.
Reuter meldt nog:
Er zijn aanwijzingen, dat het Ja
pansche capitulatie-aanbod mis
schien zal worden afgewezen, doch
de mogelijkheid dat het zal worden
aanvaard is nog niet van de baan,
aldus heeft het Amerikaansche
nieuwsbureau in een telegram uit
Washington medegedeeld. Het
telegram voegt er aan toe, dat vol
gens de berichten het antwoord van
de vier groote mogendheden niet
lang meer op zich zal laten wachten.
Te Washington is men in breede
leringen van meening, dat Japan
binnen enkele dagen onvoorwaar
delijk zal capituleereh als de geal
lieerden daarop blijven staan.
Intussehen schijnt men, naar U.P.
meldt, ook in Japan zelf te verwach.
ten, dat de Geallieerden geen genoe
gen zullen nemen met keizer Hiro-
hlto, maar eventueel zijn aftreden
zullen eischen, zonder nochtans het
keizerschap als zoodanig te verban
nen. De Japansche ochtendbladen
publiceeren althans artikelen, met
portretten, over den dertienjarigen
prins Kotaishr Akinlto, dén Japan
schen troonopvolger.
Bovendien ls 24 uur geleden een
speciale hofhouding voor dezen prins
in het leven geroepen.
TSJOENGKING. 10 Aug. (A.P.) Dit
was de dag dat de droom van China
werkelijkheid werd.
Het vrije China, dat acht jaarlang
een opgekropt lijden heeft doorge
maakt, barstte in een wild, opzwee-
pend vreugdegehuil. dat een beeld
van nationale extase nabijkwam, los
toen het nieuws bekend werd, dat
de dwerg-duivels hadden gecapitu
leerd.
Dit is de stad waar je vannacht
had moeten zijn. schrijft de Associated
Press-correspondent John Grover,
hier. Waar in de steile bengengten
van deze holenstad langs den Jangt-
ze de mannen en vrouwen moesten
wachten terwijl de bommen vielen en
de Japanners provincie na provincie
opslokten.
Toen het nieuws bekend werd,
verdrongen zich duizenden Chinee-
zen. met daar tusschen een klein
aantal Amerikaansche soldaten, -in
de kloof-vorniige straten. Als een
machtige rivier stroomde en ver
spreidde zich de deinende menigte in
alle deelen van de een doolhof ge
lijkende stad, terwijl een blij gejuich
weerklonk waar bommenwerpers het
leven zoo langen tijd tot een
hel hadden gemaakt.
Na deze spontane demonstratie van
algemeen* vreugde, zullen de Chi-
neezen nimmer meer een on-erno-
ioneel volk genoemd kunnen wor
den.
LONDEN, 10 Aug. (Reuter). Radio-
Moskou heeft medegedeeld, dat de
republiek Bulten-Mongolië, welke aan
Manjisjoerije grengt en in nauwe be
trekking staat tot de Sovjet-Unie,
Japan den oorlog heeft verklaard.
Reuter voegt hieraan toe, dat Buiten-
Mongolië over een groote cavalerie
beschikt, welke van groot nu zou zijn
in operaties tegen de flank van de
Japansche strijdmacht. Het beschikt
eveneens over een aantal geschikte
bases, welke door het roode leger in
s t rijd oe rij e gebruikt»
kunnen worden.
GOEAM, 11 Aug, (Reuter). Ge
neraal Spaatz, commandant van dé
geallieerde strategische luchtmacht,
heeft heden in een communiqué
medegedeeld, dat dertig procent
van Nagasaki, waarbij inbegrepen
vrijwel het geheele industrie-
district, vernietigd ls door den
atoombom-aanval van Donder
dag j.l.
De eerste vergadering der U.K.
Staat..partij nfdeelln» Haarlem kon
wel bijzonder actueel zijn door de
gebeurtenissen niet Japan. De
eivolle zaal stemde door langdurig
applaus in met een telegram, dar
aan 11.M. de Koningin gezonden
werd en dat luidde: „De Kath.
van Haarlem, op uitnoodiglng van
de K.K. Staatspartij te Haarlem
bijeen, achten zich gelukkig op
het huidig' oogenbllk. nu de laat
ste berichten uit liet Verre Oos
ten ook t.a.v. de bevrijding van
Ned.-Indië gunstig zijn, Ine
Majesteit aan te bieden hunne
Hirohito is de honderd-acht-
en-twintigste keizer van Japan:
een onopvallende, bijziende man
van klein postuur, vier est veer
tig jaar oud, schrijft Reuter. In
theorie is hij de absolute heer
scher van Japan. In de practijk
oefent hij echter geen directe
macht uit en voor het grootste
gedeelte van zijn tijd is hij vrij
om zich toe te leggen op zijn
hobby, de fotografie.
Hij draagt een kleedingstuk
nooit tioeemaal en eens werd mei
groot ontzag in de Japansche
pers medegedeeld, dat de keizer
gestopte sokken droeg. Zijn ge
dragen kleeren worden aan hof
beambten ten geschenke gege
ven en worden dan „familiestuk
ken". Zeer zelden krijgen zijn
onderdanen hem te zien. Wan
neer hij per trein reist, hangen
gordijntjes voor de ramen om
hem aan de blikken te onttrek
ken. Rijdt hij door de straten,
dan moeten de bovenverdiepin
gen der huizen ontruimd zijn,
zoodat niemand op hem neer kan
zien. Hij heeft nooit over de
radio tot zijn volk gesproken,
noch zijn ooit andere dan of-
ficieele foto's van hem ge
nomen.
Toen de Keizer een-en-twintig
jaar oud was, maakte hij een
reis om de wereld, als de eer
ste kroonprins, die sedert 2500
jaren Japan verliet, en bezocht
Engeland, de Vereenigde Staten
en het vasteland van Europa,
o.a. Nederland. Bij zijn terug
keer in Japan brak hij met de
traditie door te trouwen met het
meisje dat hij liefhad, in plaats
van met een vrouw uit het ge
slacht, dat sinds generaties Ja
pan keizerinnen had opgeleverd.
Van zijn zes kinderen wonen er
vijf in het paleis. Kroonprins
Tsoego. die thans elf jaar oud
is, verliet het paleis op zijn der
de jaar, in overeenstemming met
de gewoonte. Hirohito drinkt
noch rookt. Hij is matig en
wordt een model echtgenoot en
vader genoemd.
eerbiedige gelukwensehen eu buide
en geven hierbij de verzekering
van hunne trouw en verknocht
heid."
De voorzitter hefclacht allen, die
voor de vrijheid vielen, in het bij,-
zonder mr. Goseling en mr. Ver
schuur. Wat de politiek betreft ls het
niet ae vraag of de kath. een een
heid zullen vormen op staatkundig
terrein, maar h<>e ze die eenheid zul
len verkrijgen.
Daarop gaf allereerst prof. mr. C.
P. M. Romme antwoord. De slagzin
voor vandaag zou moeten luiden:
Naar een krachtiger Koninkrijk en
naar een vrijer volk. Maar om alle
vaagdlield te voorkomen moet er bij
gevoegd worden: naar een krachtig
koninkrijk door meer eenheid en
door sterker democratie en naar een
vrijer volk dooi' voor de massa de
voorwaarden te scheppen waarop zij
in onze samenleving een centrale
plaats krijgt. Een krachtiger Konink
rijk! Dé band tusschen de verschil
lende gebiecisdeelen in ons Konink
rijk is door het DultschJapan
sche monsterverbond sterker dan
or.it geworden aldus spr. „Indië los
van Holland" ls een aanfluiting ge
werden. Na de leuze „Herrijzend
Nederland" heffen we van vandaag
af aan „Een herrijzend Imperium der
Nederlanden!" (applaus). Kan on
der dit Imperium een geestelijk, ge
meenschappelijk fundament gelegd
worden? Dat aal moeten blijken, nu
of later. Maar willen wij in Neder
land meer deen dan noodverbanden
'aanleggen spr. erkent ze dan
moet er oen goed geordend bouwplan
worden gemaakt, waarop het nieuwe
gebouw zal worden opgetrokken en
dat gebouw zal verankerd moeten
worden ln de Godserkenning. Spr.
noemde de regeerlngsaankond'tging
der publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie gelukkig, sprak over de er
kenning van het gezin, loonvorming,
den arbeid en dén eigendom. Krach
tiger democratie: beter dan in 1940.
Steviger samenstelling van het par
lement, zijn taak en werkvervulling;
stevige uitbouw van het honderd
voudige maatschappelijke groeps
leven.
