Voor de eindstreep
m
Britsche troepen zullen
Ned.-Indië bezetten
DOODSTRAF GEËISCHT
Oostersche traagheid bij nemen der
laatste beslissing
De geallieerde
nota
Eisenhower in Moskou
„MOE".
het wachten moe
Japansehe code-zender
in den aether
E.V.B. PROCLAMEERT PROTESTSTAKING
Regeering aanvaardt geen
anarchistische methodes
Groente en fruit op
bon 546 en 547
HARING
voor de groote steden
Burgerlijk bestuur
op Sumatra
tegen maarschalk Pétain
Geen excuus voor zijn
ouderdom
Nationale Advies
Commissie
69ste JAARGANG No. 23314
o
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Een luchtfoto van de verwoes
ting van Hirosjima. De witte
stip (A) is de plaats, ivaar de
bom werd neergeworpen. De foto
toont de linkerzijde van den
cirkel, die van punt A uit is ge
trokken en waarbinnen volgens
de rapporten van de vliegers
enorme verwoestingen zijn aan
gericht. De cirkel heeft een
straal van 19.000 voet, dat is
dus bijna KM.
(Radiofoto ShaefABC-Press)
Regeeringsverklaring
Mgr. P. A. W. Hopmans
wordt 80 jaar
Meubèlen voor paleis
Soestdijk
Indië na Japan bezet.
Het „Indonesia Raja
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
In Washington Is officieel medegedeeld, dat de V. S. verlangen, diat de
bevoegdheid van den keizer om liet bestuur over Japan te voeren, onder
worpen zal zijn aan die van den geallieerden opperbevelhebber. Van den
keizer zal verlangd worden, dat htf toestemt in de voorwaarden van over
gave. welke noodig zijn voor de tenuitvoerlegging van de verklaring van
Potsdam.
Zaterdag is het Amerikaansche antwoord op het Japansehe aanbod van
overgave aan de Zwltsersehe legatie te Washington gezonden.
In dit antwoord wordt gezegd:
Op het oogenbllk van overgave zal
de bevoegdheid van den keizer en van
de Japansehe regeering om den staat
te besturen, onderworpen zijn aan die
van den opperbevelhebber der gealli
eerde strijdkrachten, die zoodanige
stappen zal nénuen, als hij geschikt
acht voor de tenuitvoerlegging van
de bepalingen van overgave.
De Amerikaansche boodschap zegt,
dat dit de zienswijze van Groot-Brit-
tannië, Rusland en China zoowel als
van de Vereenigde Staten weergeeft.
Van den keizer zal verlangd wor
den. de onderteekening door de regee
ring van Japan en het Japansehe kei
zerlijke hoofdkwartier van de voor
waarden van overgave die noodzake
lijk zijn om de voorzieningen van de
verklaring van Potsdam t<en uitvoer
te leggen, goed te keuren en te ver
zekeren en dat hij zijn bevelen zal
geven aan de Japansehe militaire,
vloot- en luchtmachtautoriteiten en
aan alle strijdkrachten onder zijn con-
tröle, waar deze zich ook bevinden,
de actieve operaties te staken en hun
wapens over te geven en zoodanige
bevelen uit te vaardigen als de opper
bevelhebber zal verlangen om uitvoe
ring aan de voorwaarden van over
gave te geven.
Reuter meldt nog:
Een onverwachte, ofschoon niet
noodzakelijk ernstige ontwikkeling
vertraagt de voltooiing van de Japan
sehe overgave. Dit is Zondag laat op
den dag in het Witte Huis duidelijk
geworden. Veilig kan verklaard Wor
den, dat president Truman zelf al
lang verwacht had het bericht te ont
vangen. Door middel van zijn pers
secretaris had hij alle te Washington
geaccrediteerde correspondenten ge
waarschuwd om 12.30 uur Greenwich-
tijd op hun post te zijn. Van den
president is den geheelen dag verder
niets gezien of gehoord.
Volgens een Amerikaansche radio-
Uitzendingj heeft E'vatt, de Austra
lische minister van Buitenlandsche
fcaiken zich verzet tegen de geallieer
de houding jegens Hirohito. ,,De Ja
pansehe keizer is een oorlogsmisda
diger en hij moet als zoodanig be-
handled worden." De Australische
MOSKOU, 12 Aug. (AP). Gene
raal Elsenhower Is Zaterdag In Mos
kou aangekomen. Generaal Eisen
hower en de Amerikaansche ambas
sadeur, Avereli Harriman, hebben,
naast generalissimo Stalin staande,
aan Lenin's tombe op het Roode
Plein een parade afgenomen aan
40.000 athleten uit de 16 Russische
republieken. Het was de eerste maal,
dat den Amerikanen op deze wijze
eer werd betoond. Eisenhowe,- werd
met applaus begroet toen hij zijn
plaats rechts va,n Stalin op de tombe
innam. terwijl Harriman zich links
van Stalin opstelde. Aldus door de
belde Amerikanen geflankeerd sloeg
Stalin dezen stoet gade, die door
sommige toeschouwers een der meest
kleurrijke parades van het Roode
Plein werd genoemd.
Dr. p. Kuin, chef van het secreta
riaat der N.S.-directie, is per 15 Sep
tember a.s. benoemd tot wnd. secr.-
generaai voor Handel en Nijverheid,
Ir. F. Q. den Hollander zal nog voor
korten tijd de functie van directeur-
generaal voor Handel en Nijverheid
blijven waarnemen.
Een rechter Uit Johannesburg,
genaamd Meyer, die onlangs na
een gevangenschap van twee
jaar uit een Italiaansch con
centratiekamp terugkeerde, zeide,
dat de medegevangenen hem
vaak brieven van thuis Heten
zien om hem over allerlei legale
problemen te raadplegen. Een
Australische soldaat had dezen
brief van zijn meisje ontvangen:
.Lieve Jim. Het lijkt wel alsof
je nooit terugkomt. Tenslotte is
het wachten me moe geworden
en verleden Zaterdag ben ik met
je vader getrouwd. Veel liefs.
Moe."
ambassadeur te Washington weiger
de op deze verklaring van Evatt
commentaar te leveren.
Zoowel het Japansehe keizerlijke
hoofdkwartier als het Japansehe op
perbevel hebben Zondag' nog leger -
berichten uitgegeven. In het eerste
wordt gezegd, dat Japansehe duilt-
booten gisteren een vijandelijk kon
vooi hebben aangevallen in de wate
ren ten Zuidoosten van Okinawa, en
drie vaartuigen tot zinken hebben
gebracht. Het tweede legerbericht
maakt melding van de vorderingen
der Russische troepen aan de fron
ten van Mandsjoerije en Korea en
spreekt over verwoede gevechten.
NEW YORK, 13 Aug. (Reuter)
Het ministerie van oorlog der V.S.
maakt bekend, dat de code-zender
van Tokio hedenochtend vroeg in
den aether verneembaar was en
contact zocht met Zwitserland.
De zender deelde de Zwitsersche
post mede, dat om 5 uur 20 een
telegram was verzonden aan de
Zwitsersche regeering. opdat het
aan de V.S. zou worden overge
bracht.
In een Zondagmorgen door de
E. V. B. beiegde protestvergaderirg
weid besloten heden (Maandag) het
werk in de Rotterdamsche haven
voor 24 uur te staken en o.m. met
ingang van Dinsdag 14 Augustus
zelfstandig den achturigen werkdag
in te voeren en het werk des Zater
dagsmiddags om 1 uur te beëindi
gen, .uitsluitend werk aan te nemen
voor twee opeenvolgende taken en
inplaats van de, niet ingewilligde,
uit de arbeiders zelf gekozen con
tactcommissie, een groot aantal
vertrouwensmannen aan te wijzen,
die in de geheele haven de belangen
der havenarbeiders zullen beharti
gen en toezicht houden op de na
leving dezer besluiten.
In verband hiermede ontvingen
wij navolgende regeeringsverklaring:
Naar de regelen, gesteld bij het
Buitengewoon Besluit Arbeidsver
houdingen, wordt in arbeidsgeschil
len op dit oogenblik tenslotte be
slist door de Rijksbemiddelaars.
Als de z.g. Eenheidsvakbeweging
bereidheid had getoond zich bij een
dergelijke arbitrage neer te leggen,
zou ook met haar niet alleen over
legd. maar onderhandeld zijn. Zij
heeft dit echter geweigerd en op
een naderen brief van de regeering
hierover niet meer geantwoord. Het
In alle distributiekringen in Noord-
Holland, Zuid-Holland en Utrecht dient
het publiek bon 546 voor groente en
bon 547 voor fruit bij een handelaar
in groente en/of fruit in te leveren-.
Men zal op deze bonnen groente resp.
fruit kunnen betrekken van 20 Augus
tus t.m. 29 September a.s.
Bovenstaande regeling houdt in, dat
met ingang yan 20 Augustus a.s. in
alle distributiekringen in bovenge
noemde provincies klantenbinding
voor groente en fruit wordt ingevoerd.
De oudste Bisschop der Nederland-
sche Kerkprovincie, Z. H. Exc. Mgr.
P. A. W. Hopmans. Bisschop van
Breda, hoopt op 22 Augustus a.s.
zijn 80sten verjaardag te vieren. De
prelaat heeft sedert 1 November
1914 den zetel als 5e bisschop van
Breda.
Zondag is te IJmuiden het Ned.
ss. Themisto uit Montreal aangeko
men, dat, behalve 7200 ton tarwe,
650 ton wol, 150 ton auto's en land-
bouwtrucks. ook den inventaris van
de prinselijke woning te Ottawa aan
boord heeft. Men mag aannemen,
dat deze een' welkome aanvulling zal
beteekenen van de geschonden be
huizing van het paleis Soestdijk.
spreekt vanzelf, dat onder deze om
standigheden de regeering op „open
brieven'" niet ingaat.
I)e regeering zal zich ook niet
neerleggen ï-Jlj de anarchistische
methode, die de E.V.B. wil gaan
toepassen door zelf willekeurig
van de geldende regelingen af
te wijken. De regeering doet een
dringend beroep op de arbeiders
zieli niet verder op dit pad te
begeven.
Uit Rotterdam wordt ons bericht,
dat de staking rustig verloopt. De
arbeid is niet zoo algemeen stilge
legd als eenige weken geleden. Een
klein deel van de arbeiders is n 1
vanmorgen toch aan het werk ge
gaan.
De hoeveelheid haring welke in de
afgeloopen weken is binnengekomen
maakt het mogelijk dit artikel bin
nenkort in de grootste steden weer
in distributie te brengen. Zoodra
hiertoe kan worden overgegaan zul
len van officieele zijde mededeelin-
gen volgen.
Nu de strijd in het Verre Oosten
snel zijn einde nadert, overheerscht
in aller gedachten de vraag: „Welke
zullen de gevolgen zijn der Japan
sehe capitulatie voor Indonesiët"
In den sthoom van berichten, dient
allereerst volle aandacht tc worden
geschonken aan navolgend commu
niqué:
HOOFDKWARTIER S.E.A.C. Kan-
dy, 12 Aug. (Reuter) Heden is
medegedeeld, dat de herbezetting
van Ned.-Indië hoofdzakelijk zal
worden ondernomen door B'rttschc
troepen, doch in overeenstemming
met de S.E.A.C. D'e Nica zal een
burgerlijke bestuur op Sumatra
me,gen instellen zcodra het eiland
bezet is.
Aan deze mecledeeling werd toe
gevoegd: De Nederlanders hadden
gehoopt, dat Nederlandsche troepen
de herbezetting ten uitvoer zou
den leggen, maar de schepen, die
noodig zouden zijn geweest voor
het transport van voldoende tal
rijke troepen, waren dringender
noodig voor de handhaving van een
voldoenden stroom voorraden naar
Europa.
COLUMBIA. 11 Aug. (A.N.P.-Ane-
ta.) De Ned.-Indische regieering
in Australië heeft belangrijke beslui
ten genomen. Men ziet in dat het
noig een tijdje kan duren alvorens de
PARIJS, 13 Aug. (A.F.p.j. De
openbare aanklager, Mornet, heelt
Zaterdag aan het eind van zijn
requisitoir de doodstraf tegen
Pétain geëiseht.
De procureur-generaal Mornet
heeft heden in het proces Pétain zijn
requisitoir gehouden. De belaXgstel-
ling hiervoor was enorm groot. De
procureur begon met zich af t.e
vragen, van welk soort verraad hier
sprake was. De ergste vorm dien
het verraad kan" aannemen is de
aanslag op de heilige belangen van
het vaderland. Pétain heeft van
Frankrijk gevraagd, definitief de ne
derlaag te aanvaarden, er in te be
rusten om achter hem zich te scha
ren in de nieuwe orde van een
Europa onder Duitsche leiding. Hij
wilde Frankrijk dienstbaar maken
aan den vijand, het de wetten, voor-
oordeelen en zelfs den haat van den
vijand doen aanvaarden. Hij wilde
onder den dekmantel van een
schijnheilige neutraliteit en met
minachting voor aangegane ver
plichtingen, een geniepigen oorlog
voeren met onze bondgenooten. Zie
daar, wat een natie schande aan
doet, en wat een natie niet kan ver
geven.
Welke zijn de beweegredenen tot
dat verraad? Eerzucht, machtswei-
lust, die met den leeftijd scheen toe
te nemen, haat tegen het regiem
dat aan het zijne voorafging. Daar
bij komt de vreugde onder de men-
schen van zijn omgeving die zelden:
„de republiek is dood, dat is wel een
nederlaag waard." Met een aanslag
op de republiek, zoo is de affaire-
Pétain begonnen.
Het was Pétain, die het eerst zloh
verzette tegen het vertrek van de re
geering naar N.-Afrika. Samen met
generaal Weygand verzette hij zich
ook tegen een capitulatie van het
leger zooals in Nederland is geschied.
Hij wilde uitsluitend den wapenstil
stand, dus een capitulatie van 's lands
politiek.
Er was nog iets ergers: de vrijwil
lige opoffering van het strijdmiddel
dat ons nog overbleef: de vloot. Pétain
heeft Frankrijk tegenover de wereld
vernederd, het land op sleeptouw doen
nemen door zijn overwinnaar. Reeds
in 1940 werd besloten tot invoering
ran Jod,enwetten. de strijd werd aan
gebonden met de vrijmetselaars en
rechtbanken werden Ingesteld die
Franschen op Dultsch bevel veroor
deelden.
Pétain. die intusschen aandachtig
luistert, schijnt diep bewogen. Hij
speelt nerveus met zijn handschoenen
en keert zich naar zijn verdedigers.
Indien dat alles geen collaboratie
met den vijand is, Indien dat geen
verraad is, dan vraag ik me af, wat
die woorden beteekenen. Vervolgens
bespreekt Mornet de economische col
laboratie betrekking hebbende op het
Fransche bedrijfsleven en de Fransche
werkkrachten, die door de Duttschers
werden opgeëischt. Voor zijn misda
den zie ik geen excuus en geen ver
zachtende omstandigheden. Het Hof
kan hierop slechts de hoogste straf
die de wet kent toepassen, en behoeft
daarbij geen rekening te houden met
den leeftijd van den beklaagde. Daar-
!>m verzoek ik het Hof tegen dezen
man, die eens maarschalk Pétain was,
de doodstraf uit te spreken.
In het diepste stilzwijgen hoort de
zaai deze woorden aan. Pétain grijpt
verward naar zijn militaire medatlle,
alsof hij deze wil afrukken. De zitting
wordt dan opgeheven. Maandag begin
nen de pleidooien.
Japanners in Indië gevangen geno
men en ontwapend zullen zijn.
Daarom zullen de geallieerde mili
taire autoriteiten de leiding in indië
overnemen, totdat de wettige re
geering zal zijn gearriveerd.
Men w(jst, er hier op, dat liulp en
bijstand van het Nederlandsche volle
door - het zenden van goederen en
nienschen na de Japansehe overgave
meer noodig is dan tevoren. Neder
land moet doen wat het kan om
Indië te helpen.
Het totale aantal Nederlandsche en
Indonesische militairen en Nica-per-
soneel in het Zuid-Westelijk gedeelte
van den grooten Oceaan kan worden
geschat op ongeveer tienduizend.
Volgens een officieuse verklaring
van de ministeries van oorlog en
marine te Washington zullen die
gebieden, welke door Japanners ln
den Stillen Oceaan bezet worden
gehouden, en tijdens de geallieerde
offensieven niet werdn veroverd,
eerst dan bezet worden, indien de
Japansehe hoofdeilanden onder ge-
allierde controle zijn gesteld. Eerst
zullen die gebieden overstroomd
worden met vlugschriften, die de
capitulatie aankondigen en vervol
gens zal een Japansch officier van
boord der Amerikaansche schepen
gaan om aan den verdedigers het
officieele capitulatie-bevel, voorzien
van het keizerlijk zegel, te toonen.
..Indonesia Raja" (Groet Indone
sië) was het lied van de Indonesisch»
nationalisten sinds 1928. Die natio
nalisten wilden niet met Nederland
samenwerken en het lied werd ver
boden. Na den inval ;n Nederland et»
kort nadien in Indië mocht het
lied, opnieuw worden gezongen. Het
heeft thans van de autoriteiten eeu
officleelen status gekregen. Het lied,
dat thans min of meer als volkslied
geldt en dat op officieele gelegen
heden na het Wilhelmus aal worden
gespeeld of gezongen, bestaat tilt
drie coupletten en een refrein.
In haar vergadering van Vrijdag
10 Augustus stelde de Nationale
Advies-Commissie den tekst vast
van een aan de regeering uit te
biengen advies met betrekking tot
de verantwoording van het door de
onderscheiden kabinetten sinds
10 Mei 1940 tot het moment van de
verplaatsing van den zetel der ve-
geering naar Nederland gevoerde
beleid.
Vervolgens werden oriënteerende
besprekingen gevoerd over de wen-
schelijkheid van het houden van
verkiezingen voor de vertegenwoor
digende lichamen. Deze kwestie werd
tenslotte in handen gesteld van eeu
Commissie van Voorbereiding.
Op initiatief van mag. dr. J. G.
Stokman werd besloten de regeering
uit te noodigen, alvorens tot Indie
ning bij de Staten-Generaal van eeu
wetsontwerp houdende regelen om
trent de voorloopige Staten-Gene
raal over te gaan, advies van de
Nationale Advies-Commissie ln te
winnen.
De volgende vergadering werd be
paald op 17 Augustus a.s.
Te Afferden zijn de 12- en 14-Jarlge
gebr. Sanders en de 15-jarige Th.
Leemers gedood toen een gevonden
pantservuist tot ontploffing kwam.
