Japansch antwoord in Bern ontvangen
Capitulatie niet officieel
HET POLEN VAN HET OOSTEN
Indië vrij
Verdediging aan het
woord
Maandag gas
69ste JAARGANG No. 23315
5
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Naar Agence. France Press uit gezaghebbende bron
verneemt, is het Japansche antwoord op de nota der
geallieerden in Bern aangekomen. Het is een zeer
lang document, dat momenteel ontcijferd wordt en
vermoedelijk dezen namiddag aan de legaties van
de Vereenigde Staten en van China zal worden
overhandigd.
Vannacht heeft volgens A.F.P. het Amerikaan-
sche ministerie van Oorlog de capitulatie van Japan
medegedeeld, waarna het'persbureau Domei meld
de, dat de Japansche regeering de voorwaarden,
vervat in de nota, welke door de Vereenigde Staten
aan Tokio overhandigd is, heeft aanvaard.
Terwijl volgens het Fransche persbureau A. F. P.
de capitulatie een feit is, komt er uit de hoofdsteden
der geallieerden geen enkel bericht, dat op een
officieele capitulatie van Japan wijst.
De houding der Japansche Radio bevestigt echter
de A.F.P.-berichten.
Het proces Pétain
GEEN BURGEROORLOG
IN CHINA
.e*
è,rT!®E S'n9*"* Mi^N3nx,ng--
Van 11-1 en van 5-7 uur
De „Groote Drie" wier taaie vol
harding tot de overwinning
heeft geleid
Woensdag, feest van Maria ten
Hemelopneming, zal ons blad
niet verschijnen.
DE DIRECTIE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
PARIJS. 13 Aug. (AP) De ver
dediger van den bejaarden maar
schalk Pétain heeft Maandag vernie
tigende critlek uitgeoefend op het
staatsproces tegen het voormalige
hoofd van de Vichy-regeering. ver
klarend dat de aanklager schande
lijke getuigenissen heeft gebruikt en
bovendien gefaald heeft ,,een enkel
feit" ten bewijze van zij,n beschuldi
gingen naar voren te brengen. De
rechtszaak zal Dinsdagavond aan de
jury worden voorgelegd. Ondertus-
sohen werd bekend gemaakt, dat
steeds meer dreigbrieven aan de jury
leden worden toegezonden. Enkele
juryleden hebben medegedeeld dat
z.ij niet minder dan 12 brieven hebben
ontvangen waarin zij gewaarschuwd
werden dat hun kwaad zou geschie
den wanneer aü: Pétain gouden ver-
ocfrdeelen. De verdediging bracht fei
telijk den geheelen dag door met het
proces zooals dat door den aanklager
was opgebouwd, te onderzoeken, lil
bijzonderheden uitweidend over de
naar voren gebrachte punten.
Later binnengekomen Reuter-
bericliten deelen mede, dat er ecu
Domei-bericht is opgevangen, mel
dende, dat er omstreeks 21 uur
Japanschen tijd 12 uur 's mid
dags tireenwicht(jd „iets be
langrijks" zal worden hekend ge
maakt. Deze inededeelingen Un
gedaan ln de Japansche teal voor
bezet Azië. Een vroegere mede-
deeling van Domei, die in het En
gelsen werd gedaan, is nog niet
m het Japansch herhaald.
De „National Broadcasting
Comp." te New York meldde, dat
twee Japansche zenders om een
uur dertien minuten Greenwich-
t(jd uit den aether verdwenen na
internationale codetelegrammen
te hebben uitgezonden, be N. B.
C. voegde er aan toe, dat het hier
„het kanaal betreft, dat waar
schijnlijk wi)i,it gebruikt om het
•Japansche antwoord aan Bern te
doen weten."
Ten einde de verwarde berichtge
ving wat te ordenen, geeft A. P. P.
het volgende overzicht over het
verloop der capitulatie:
Op 10 Augustus om 14 uur maak
te de Japansche radio-omroep be
kend, dat Japan bereid was zich te
onderwerpen aan de voorwaarden
van Potsdam, op voorwaarde, dat
de positie van den Keizer niet zou
worden aangetast. Om 18 uur 45
bereikte de Japansche nota Wash
ington. Op Zaterdag 11 Augustus
om 10 uur 30 werd het Amerikaan-
sche antwoord aan de Zwitsersche
ambassade overhandigd ten eindé te
worden doorgegeven aan Japan. De
V. S. namen het Japansche voorstel
aan, maar de Mikado zou onderge
schikt zijn aan het geallieerde op
perbevel. Op Maandag 13 Augustus
schreven de Japanners het uitblij
ven van hun antwoord toe aan het
niet ontvangen der Amerikaansche
nota. Op Dinsdag 14 Augustus om
1 uur 43 maakte de Japansche ra
dio bekend, dat Japan de Ameri
kaansche yoorwaarden aanvaardde.
TSJOENGKING, 13 Aug. (AP).
Generalissimo Tsjiang Kai-Sjek heeft
aan de Chineesche communistische
troepen opdracht gegeven, op hun
huidige posten te blijven, nadere
instructies af te wachten en „nooit
meer onafhankelijk acties te onder
nemen." Deze rechtstreeksche waar
schuwing is Zaterdag uitgegeven na
berichten dat Japansche troepen hun
wapenen aan de Chineesche commu
nisten onder generaal Tsj'oe Teh
overgaven. Toen deze order van
Tsjiang door den waarnemenden
minister van Voorlichting, Holling-
ton Tong, werd voorgelezen, vroegen
correspondenten Tong op den man af
of er burgeroorlog ln China dreigde.
„Er zal geen burgeroorlog zijn. U
kunt dat met mijn naam publicee-
ren," antwoordde Tong. Hij beschul
digde er de Japanners van. dat zij
hun wapenen -aan de Chineesche
communisten overhandigden, ten
einde verwarring in China te stich
ten.
SOVJET* s'~*lrkoetsk0 UNIE
r ,i*i. f TÓEWAN- Tsiita A Chabarowsk
Semipalatinsk j.vv 1' A
OehasoetaOe/an'Bator^i\ Ts'tsLkarrlCi i
Kobdo O- „j CharbmJ
3 BUITEN- gp^^jMANDSJOEKWoJ
Alma ha Oeroemtsch,^M 0 N GO LI E Sink.ng
««AtSe S'NKIANG Moedor
i Soetsjou ^r-P'ehna^M^ KQ&EA
1; *Jarkano
■^.Chotan
*<3ntsj0uT\.' f
*rKo cx~7TSINGHAI X^^ntsjou
1riTenghn9 rlangsja $/e"ts'0ü
BOETAN 1 Ti, JFoets/OU
*Seo~el
irtdn
v° Nagasaki
Nanking^ J
A -A-'tlannhai
Benares
BRITSCH-
Tsjoengkmg.
AN I <KhJ J JFoetsjOU
<j TTöV Kweihn AmoyA fr?
J ,f\Ju'nnan KantonW{ïï°'mKi
[MgndalaX s^^dNinn'n9
L - •^."'Hanoi^^.A^^Hongkong
Akyab%üIRMA jVjgN9
KI ^yHaman
Ongetwijfeld zal Maandag 24
Augustus de vlag wapperen van den
grooten gashouder ln Haarlem, want
om elf uur 's morgens zal na tien
maanden het eerste gas door de bui
zen stroomen.
Voor de huisvrouwen beteekent dit
het einde van veel misère en onge
mak, want hoe bescheiden het rant
soen ook is, men kan de allernood
zakelijkste maaltijden koken.
De gasfabriek zai niet allefen de
stad Haarlem, doch ook de gemeenten
Heemstede. Bloemendaal, Zandvoort,
Halfweg en de Haarlemmermeer voor
zien. Wanneer een dezer dagen de
gashouder rijst, beteekent dit niet.
dat er al gas te krijgen is. want het
niet-brandbare gas wordt dan ver
vangen door het kookgas. Maandag
ochtend om elf uur dient iedereen
nauwkeurig de Instructies in acht
te nemen, welke dezer dagen huis
aan huis verspreid worden en die
een handleiding zijn bij het eerste
gasverbruik. In de stad zullen ver
schillende posten opgericht worden
waar men onmiddellijk eventueele
klachten kan rapporteeren, zoodat
de fitters het snelste hulp kunnen
verleenen.
Op liet publiek wordt een drin
gend beroep gedaan om zich vooral
te houden aan de voorgeschreven
rantsoenen. Wanneer dit het geval is
zai men als premie voor zijn goed
gedrag kunnen rekenen op een nog
grootere verruiming van de uren,
waarop gas geleverd wordt. Deze
«ren zijn thans vastgesteld van 11
tot 1 uur en van 5 tot 7 uur.
Hoewel er nog geen definitieve
regeling ls voor degenen, die een
vastrechttarief hebben, is het te ver
wachten, dat dienaangaande een re
geling getroffen wordt, zoodat het
publiek geen 6chade heeft. Santpoort
en Beverwijk zijn bij deze gasleve
ring nog niet betrokken.
ISSSSSSSSi China
LONDEN (UP) Volgens het Zon
dagsblad „The Observer" Is vóór de
conferentie te Yalta tusschen presi
dent Roosevelt en Maarschalk Stalin
reeds een overeenkomst tot stand
gekomen aangaande het door Japan
bezette gebied dat aan Rusland
grenst. De kern van deze overeen
komst is geweest:
1. Rusland verkrijgt de Chineesche
Oostelijke Spoorlijn die het in 1935
aan Japan via de marionettenregee-
ring van Mandsjoerije verkocht heeft.
2. Binnen- en Buiten-Mongolle
worden vereenigd in een enkele re
publiek, die onafhankelijk zal zijn
doch zal liggen in de sfeer van de
economische en buitenlandsche poli
tiek van Rusland. 3. Mandsjoerije
wordt een onafhankelijke republiek,
doch komt tijdelijk te liggen binnen
de Russische bezettingszone. Daarbij
wordt aangenomen dat de toekom
stige oriënteering van de republiek
op Rusland in plaats van op China
gericht zal zijn.
4. Het verdrag van Portsmouth
dat de Russen na hun nederlaag ln
1905 hebben onderteekend, wordt ge
annuleerd. Dit zou de Japansche an
nexatie van Korea beëindigen.
i -003 km
De toekomstige status van het land
schijnt echter nog niet te zijn vast
gesteld.
5. Zuid-Sachalin wordt aan Rus
land teruggegeven en alle Japansche
concessies worden daar ingetrokken.
Eenige eilanden ln het Noorden van
den Koerfllen-archlpel worden aan de
Russen verhuurd, om hun regelrecht
toegang tot Petropavlosk te geven, de
eenige ijsvrije Sovjet marinebasis die
in open verbinding staat met den
Stillen Oceaan.
Volgens .The Observer" zal de toe
komstige status van Korea het moei
lijkste probleem zijn, dat moet wor
den opgelost. Er zijn ln Washington.
Yenan en Tsjoengking zoogenaamde
nationale bevrijdingscomité's. die ech
ter niet door de Vereenigde Staten
erkend zijn. Indien de Russen het
eerst Korea binnentrekken is het heel
goed mogelijk dat daar een nationale
regeering, zooals in Oostenrijk, zal
worden ingestetd. „The Observer"
besluit dat in elk geval een van de
voornaamste consequenties voor de
toekomst van het Verre Oosten het
feit is dat Rusland daar zijn grenzen
heeft overschreden. De Russische in
vloed zal daar even groot worden als
de Amerikaansche.
spoedig overal in ons Indië onze
driekleur zal wapperen. Hun dood
is niet vergoe-fsch gieweest.
„Onze vloot zal Herrijzen sterker
dan ooit tevoren. Wij zijn niet ver
slagen en voor ons is de strijd niet
ten einde", aldus sprak H. M. de
Koningin tot haar volk in die dra
matische dagen. Zij stond op de bres
om naast het verzet tegen de nazi's
in het moeaërland ook het verzet
aan te wakkeren tegen "de gele over
weldigers in ons Insulinde.
Onnoemelijk is het leed geweest,
dat de Japanners Nederlanders en In
donesiërs hebben aangedaan. De gru
welen, die zij in concentratiekampen
nebben bedreven, doen in niets voor
die der nazi's onder. Het weinige, dat
totnutoe hier is doorgedrongen, tart
iedere beschrijving. Maar binnen niet
al te langen tijd zal er naast veel leed
ook weer groote vreugde hier en in
indië zijn, wanneer na jarenlange
scheiding familieleden weer met el
kander in contact kunnen komen.
Weldra zullen Oost en West, Indië en
Nederland, elkander weer de hand
kunnen reiken om haar nooit meer
los te laten.
Nóg weten wij niet, hoe de capitu
latie op Java en elders zal geschieden.
Zullen de Japansche militaire com
mandanten aan de bevelen uit Tokio
gehoor geven of zullen zij zich tot het
uiterste verdedigen? Wij weten het
niet. Onbeschrijfelijk moet thans wel
de spanning zijn, waarin de bevol
king van Indië verkeert.
De tweede wereldoorlog is ten einde.
Oost en West kunnen nu definitief
aan den opbouw van een nieuwe we
reld beginnen.
Op den vooravond van het feest van
Maria ten Hemelopneming komt het
einde van den wereldoorlog, den
vreeselijksten, dien de historie ooit
Vredes bij God voor de wereld af-
gekend heeft. Moge de Koningin des
smeeken een wereldvrede voor
heel de menschheld, die ln werkelijk
heid moge gebaseerd zijn op de
rechtvaardigheid en liefde.
Terwijl heel de wereld sinds Vrij
dagmiddag in onzekerheid ver
keerde over den juisten vorm
van Japans capitulatie, wap
perden in onze steden reeds de rood-
wit-blauwe vlaggen, vierden de Lon-
denaars uitbundig feest," loeiden uren
lang de sirenes der oorlogsschepen
in de haven van Portsmouth en hos
ten de matrozen in de straten. He
denmorgen, 14 Augustus, te 8.35 uur
kwam uit San Francisco het bericht,
dat het Amerikaansche ministerie
van Oorlog mededeelde, dat Japan
heeft gecapituleerd. De tweede we
reldoorlog is ten einde.
Onder een stortvloed van hoog
dravende woorden om zijn „gezicht
te redden" huichelt Japan de ver
scheurde menschheld den zoo vurig
verlangden vrede te willen schenken,
teneinde de wereld te redden van de
rampen, die door verdere voortzetting
van den oorlog aan haar zouden
worden opgelegd. Wy vermoeden,
dat de atoombommen op Hirosjima
en Nagasaki, welke steden voor een
groot gedeelte van den aardbodem
zijn weggevaagd, en de opmarsch der
Russische troepen, die reeds diep in
Mandsjoerije zijn binnengetrokken,
de eenige taal hebben gesproken, aio
het oorlogszuchtige land van de Rij
zende Zon blijkt te hebben verstaan.
Op dezelfde wijze als tegen
Duitschland heeft de Geallieerde
strategie heel haar oorlogspotentieel
tegen het Japansche moederland zelf
gericht, waardoor de bezette gebie
den bij een capitulatie van Tokio
vanzelf als rijpe vruchten haar tn
den schoot zouden vallen. Berlijn
viel, terwijl de nazi's hier nog onbe
perkt heer en meester waren, Tokio
capituleert, terwijl de trotsche Ja
panners nog rustig door Batavia's
straten marcheeren.
Churchill heeft bij zijn afscheid
van de regeering eenige weken ge
leden wél gelijk gehad toen h(J
zelde, dat de oorlog tegen Japan
waarschijnlijk eerder zou zijn afge-
loopen dan velen vermoedden. Roo
sevelt heeft het einde van dezen
oorlog niet mogen beleven, hoewel
het toch in de eerste plaats zijn en
Amerlka's overwinning is gewórden.
En zoo is nog geen honderd
dagen na Duitschlands capitu
latie ons Indië weer vrij. Vrij
is weer ons schoone Insulinde
met zijn wuivende nalmen, zijn ber
gen en vulcanen. Weldra zullen er
geen Japanners meer loopen door de
straten van Batavia, Bandoeng en
Soerabaja; de berustende Javaan, die
in stilte zooveel leed heeft moeten
dragen, maar nooit getwijfeld heeft
aan de nederlaag zijner onderdruk
kers. keert weer terug naar zijn
kampong en schouwt gelukkig naar
zijn sawahs, die te glanzen liggen
ln de heete tropenzon.
In den avond van 7 December
1941 8 December 's morgens Ja
pansche tijd brak de hel los bo
ven Pearl Harbour, de belangrijke
Amerikaansche vloothaven in den
Pacific. Japansche duikbommenwer
pers cirkelden boven de Amerikaan
sche schepen en brachten met hun
bommen het eene oorlogsschip na het
andere tot zinken. Pearl Harbour
was de donkerste bladzijde in da
Amerikaansche geschiedenis En ter
wijl dit gebeurde onderhandelden ta
Washington de Japansche ambassa
deurs Nomoera en Koeroesoe glim
lachend met Cordell Hull over een
accoordIn Tokio riep de Mikado
„The hallowed spirits of our impe
rial ancestors, de gewijde geesten van
onze keizeriyke voorouders" op om
het land der Rijzende Zon verder ta
helpen op den koninklijken weg.
Ocas regeering aarzelde geen
moment om Japan den oorlog
te verklaten. Dan begint Japan
zijn Blitzkrieg Hard waren de
slagen, die Amerika, Engeland en
zeer spoedig' cck Nederlandsch-Indië
kregen te 'verduren. Singapore, de
terkste B'ritische vlootbasis in het
Verre Oosten, viel sneller aan iemand
had durvendenken. 2 Maart 1942
komen de Nederlandsche, Britschc,
Amerikaansche en Australische
strijdkrachten önder het commando
van generaal Ter Poorten. Maar er
was geen redding mogelijk. Overal
dezelfde klacht, zonder voldoende be
scherming in de 1-ucht waren de
troepen practlsch machteloos. Reeds
kruiste voor Java's kusten een
groote Japansche landings'vloot. Het
is ln die dramatische dagen dat een
epos van Nederlandschen heldenmoed
geschreven werd bij den slag in do
javazee. Biji een poging' den vijand
te verhinderen aijn divisies aan land
te zetten ging de kern van onze vloot
tezamen met een aantal E'ngelsche
en Amerikaansche oorlogsschepen
ten onder. Admiraal Doorman's
woerden „Ik val aan volg my" waren
het sein tot een zeeslag ln de Java
zee, waarin onze mannen als leeuwen
vochten tegen een vele tientallen
malen grootere overmacht. Hün dood'
is thans önae overwinning, hün hel
denmoed' ls oorzaak, dat nu weer