Rusland vecht nog door
8000 man B.N.S. met
spoed naar Indië
Catastrophale ontploffing
tijdens vuurwerk
DANKDAG
Koninklijke telegramwisseling
Meer dan vijf dooden en honderd gewonden
Daarna Gezagsbataljons, samengesteld
uit oorlogsvrijwilligers
CHURCHILL SPREEKT IN HET LAGERHUIS
GRAANSCHEPEN
f500 millioen
69ste JAARGANG No. 23316
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 194$
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Eerst volgende week inleidende
besprekingen met Japan
Nieuwe Japansche
premier
Nanking-regeering
wordt ontbonden
Generaal MacArthur, de opper
bevelhebber in het Verre
Oosten
Bondgenootschap
Rusiand-China
Britsche troonrede
Invasie in Indië was
voorbereid
De atoombom
verlaten Rotterdam
Binnenschippers aan 't werk
zwart geld verdwenen
Rijwielsituatie precair
HAARLEMSCHE COURANT
Ondanks het fett dat de .Tapen-
sche Keizer aan ztjn troepen het
hevel gegeven heeft „staakt het
vuren", duren de gevechten iu
Mandjoerlje en Korea en elders
voort.
Russische bladen publiceerden in
dit verband die mededeeling van
generaal Antlnoos, dat het Roode
Leger zou doorvechten zoolang de
.Japanners weerstatnd blijven bie
den.
In Mandsjoertye maken Russische
troepen dan ook groote vorderingen.
Volgens Reuter is het zeer waar
schijnlijk. dat de inleidende bespre
kingen der geallieerden met de Ja
panners niet voor het begin van de
volgende week op zijn vroegst wor-,
den gehouden. Men voegt hieraan toe,
dat hierdoor de Amerikanen de ge
legenheid zullen krijgen de plannen
voor de bezetting van Japan te com-
pleteeren. Men verwacht dat een
groote luchtvloot vele belangrijke
functionarissen voor sleutelposities
Maar Japan zal vervoeren. -Het ge-
heele regelmatige luchtvervoer tus-
schen de Fhilippijnen en den centra-
len Pacific Is stilgelegd, behalve voot
zeer hooge persoonlijkheden. Er zijn
aanwijzingen, dat vooruitgeschoven
eenheden naar Japan zullen worden
vervoerd zoodra de voorloopige de
tails zijn vastgesteld.
Volgens een te Londen opgevangen
bericht van Radio-Toklo, zijn heden
drie Japansche capitulatie-delegaties
per vliegtuig uit Tokio vertrokken
naar China, Mandsjoerije en „het
Zuiden". Deze boodschap was. uitge
zonden voor het hoofdkwartier van
generaal MacArthur te Manilla, en
luidde verder nog: „Type en herken
ningsteekenen van de vliegtuigen als
mede hun routes zijn zooals reeds
eerder Is medegedeeld."
Het vormt voorwaar een vreemd
hoofdstuk In de wereldgeschiedenis,
dat heden een aantal leden van de
Japansche keizerlijke familie per
vliegtuig is vertrokken, naar de ver
schillende fronten op het strijdtoo-
née! van het Verre Oosten, om in
naam van Hirohito een persoonlijk
beroep te doen op de Japansche sol
daten om de wapenen neer te leg
gen. De fronten waarheen zij vlie
gen zijn die in Mandsjoerije. China
en de Zuidelijke streken. Generaal
MacArthur heeft de verzekering ge
geven, dat alle maatregelen geno
men zouden worden ter bescher
ming van de vliegtuigen waarin
deze afgezanten op reis zijn ge
gaan In antwoord op Tokio's me
dedeeling, dat het onmogelijk was
om nog heden afgezanten te Ma
nilla te doen arriveeren, heeft Ge
neraal MacArthur den tijdslimiet
uitgesteld.
Prins, Naroehiko Highasj'ikoeni, de
nieuwe Japansche premier, heeft zijn
kabinet gevormd. Alle posten, be
halve die van oorlog en marine,
worden bezet door burgers, aldus
het Japansche nieuwsbureau.
Prins Foemimaro Konoje, een
vroegere minister-president, die mi
nister zonder portefeuille wordt, zal
naar men volgens Domei verwacht,
optreden als vice-premier.
In een over radio Tokio uitge
zonden bericht van Domei wordt
gezegd, dat de Japansche vazalstaat
„de nationale regeering van China"
besloten heeft, zichzelf te ontbinden.
In dit bericht wordt medegedeeld,
dat „deze beslissing is genomen aan
gezien de regeering haar missie als
beëindigd beschouwd." Domei meldt
dat een speciaal bestuur ls ingesteld,
dat de voorloopige regeeringszaken
zal behandelen en de rust en orde
zal handhaven totdat een nieuwe re
geering de macht overneemt.
Voorts heeft radio-Tokio nog me
degedeeld, dat Thailand heeft ge
stemd voor het openen van vredes
onderhandelingen met de geallieer
den. In een uitzending is gezegd, dat
de volksveradering een resolutie
heeft aangenomen om de oorlogsver
klaring van Thailand aan de Veree-
nigde Staten en Groot Brittannlë te
rug te nemen".
De nationale feestdag', welke
tevens de eerste dag van de Rot
terdamse he vlootweek .was en
derhalve dubbel feestelijk werd
gevierd, is geëindigd met een
ontzettend ongeluk, dat de le
vens heeft gekost van Nederland-
sche burgers en Engelsche ma
trozen en waarbij meer dan
honderd personen ernstig wer
den gewond.
Juist was het afsteken van. het
vuurwerk op een der oorlogsschepen
begonnen toen een vuurpijl mislukte
en in plaats van zijn weg in 'de
lucht te nemen, brandend terecht
kwam op een langs den wal gemeerd
schip, ongelukkigerwijze juist in een
kist met munitie. De gevolgen wa
ren verschrikkelijk. De opgepakte
menigte werd dcor de explosie uit
elkaar geslingerd en er ontstond een
geweldige paniek.
Volgens voorloopige berichten zijn
er 5 dooden te betreuren terwijl min
stens 72 personen ernstig werden
gewond. Bovendien zijn er nog tal
van lichtgewonden In de verschillen
de Rotterdamsche ziekenhuizen ver
bonden moeten worden.
LONDEN, 17 Aug. (Reuter).
Een Amërikaansch draadloos be
richt uit Moskou meldt, dat in
de Russische hoofdstad een ver
drag van vriendschap en bond
genootschap is onderteekend tus-
schen de Sowjet-Unie en China.
In de troonrede, door den Engel-
schen koning voorgelezen in het
Lagerhuis, worden wetsvoorstellen
aangekondigd, welke de Bank of
England tot gemeenschapseigendom
maken en de nationalisatie van de
kolenmijnen beoogen.(Reuter).
De namen der 5 burgerslachtoffers
zijn: de 14-jarige W. van de Merwe,
wonende in de Robijnstraat, de 34-
j'arige M. hieuwenDe Boer, wonende
in de Tesselichestraat de 67-jarige
G. van Kampen, wonende in de Rose-
straat, de 31-Jarige J. Nijssen, wo
nende in de Fort.ugeeschestraat en
de 24-jarige M. J. Hoek, wonende in
de Beverstraat.
Ook op het Engelsche oorlogsschip
heeft de ontploffing een aantal
dooden en gewonden g-eëisoht. Dit
aantal is nog niet bekendgemaakt.
In verband met de capitulatie
van Japan zal er aanstaanden
Zondag een algemeene dankdag
worden gehouden.
De regeering is voornemens In September en Oetotmer een tiental zoo
genaamde lichte infanterle-bataljons, tezamen ongeveer 800o man, thans
'Rentende (onder de bevelhebber Nederlandsohe Strljdkrachty (H.N'.S,),
naar Indië te laten vertrekken. Daarop zullen volgen eenige z.gt gezag-
batljons, smengesteld uit oorlogsvrijwilligers, die thans reeds zijn Inge
deeld b(| de troepen van den B.N.S. en derhalve eenigerniate geoefend.
In het begin van 1946 zullen nog
enkele lichte infanterie-bataljons
worden uitgezonden en tenslotte
bestaat het. plan eenige gezags
bataljons te vormen uit oorlogsvrij
willigers, die thans nog niet in
dienst zijn en voor wier kleeding
dus nog moet nooden gezorgd. Dit
laatste is slechts mogelijk, wanneer
de geallieerden deze kleeding tijdig
in Nederland beschikbaar stellen.
Het totaal zou dan ZO tot 25.000
man bedragen.
De encadreering der genoemde
bataljons zal moeten worden ver
sterkt of gevormd uit daartoe op
te roepen reserve-officieren.
De nieuwe toestand in Indië heeft
er toe geleid, zoo vernemen wij van
officieele zijde, dc. maatregelen te
nemen, om op korten termijn een
zoo groot mogelijk aantal althans
eenlgszins geoefende legermacht in
Ned. Indië ter beschikking te heb
ben. teneinde de gezagshandhaving
aldaar van de geallieerden over te
nemen en eventueel resten van weer
stand wellicht in den vorm van
guerilla op te ruimen.
De geallieerden hebben toegezegd
de voor zulke transporten noodige
scheepsruimte en uitrusting be
schikbaar te zullen stellen.
De vorming en oefening der ex
peditionaire macht, die, zooals be
kend, in Engeland geschiedt, zal in
middels volgens het met de Engel
sche autoriteiten overeengekomen
schema blijven doorgaan, opdat wij
ten spoedigste een goed geoefende,
bewapende en geëncadreerde macht
in handen krijgen voor het geval in
Indië nog met kracht van wapenen
zal moeten worden opgetreden. En
mede ten einde de kern te vormen
van het nieuwe Nederlandsche leger.
Bij deze expeditionaire macht wor
den een groot gedeelte der jongere
beroeps-officieren en eenige hon
LONDEN, 17 Aug. (Reuter) In
zijn eerste redevoering als leider
van de oppositie in het Engelsche
Lagerhuis heeft Churchill Donder
dag onthuld, dat ln de eerste
dagen van de conferentie van
Potsdam door president Truman
en hem een plan was goedgekeurd,
dat aan hen was voorgelegd door
de gecombineerde generale staven,
voor een groot aantal veldslagen
en landingen ln Malakka, Neder
landsche Oost-Indië en het moe
derland van Japan.
Deae operaties zouden een in den
oorlog tot dusverre ongekende
krachtsinspanning hebben vereischt
en niemand zou de offers hebben
kunnen meten, welke: aan Britsche
en Amerikaansche menschenlevens
voor deze operaties zouden moeten
Worden gebracht.
Voorts verklaarde Churchill, dat
de snelle afloop van den oorlog tegen
Japan voornamelijk te danken is
aan de atoombom.
Tegenover degenen, die zich
tegen het gebruik van de atoom-
hom hebben uitgesproken, merkte
Churchill op, of men het dan lie
ver had gezien, dat de geallieer
den een millioen Amerikaansche
en een kwart millioen Britsche
levens hadden opgeofferd in wan
hopige invasiegevechten in Japan
zelf.
Churchill verklaarde zich vol
komen ace oord met den Amerikaan-
schen president, dat het geheim van
de bom zooveel mogelijk op dit
oogenblik niet aan andere landen be
kend zal worden gemaakt.
Volgen^ Churchill is de Russische
oorlogsverklaring aan Japan niet
verhaast door het gebruik van de
atoombom. Uit de besprekingen, wel
ke Churchill met Stalin had. gehad,
was hem gebleken, dat Rusland
voornemens was aan Japan den oor
log te verklaren binnen drie maan
den na de Duitsche capitulatie. De
oorzaak van het uitstel was gelegen4
in het feit, dat groote troepentrans
porten vla den Trans-Siberischen
spoorweg moesten plaats vinden,
teneinde het Russisch-Mandsjoerij-
selve leger van een defenst-ief tot een
offensief leger om te- vormen.
Voorts verklaarde Churchill, dat
hij van meening was, dat de voor
loopige Westelijke grens vcJor Polen,
welke beteekent, dat een kwart van
den landbouwgrond van Duitschland
aan polen zou overgaan, geen gunstig
teeken voor de toekomst van Europa
Inhoudt. Hij was van meening, dat
de voorloopige Poolsche regeering ln
haar eischen veel verder was gegaan,
dan redelijkerwijs mcfóht worden ver
wacht.
H. M. de Koningin heeft van
Z M. den Koning van Engeland
het navolgend telegram ont
vangen
„ln dit grootsche uur, nu ten
langen leste de krachten van ty-
ran;lie en agressie in de geheele
wereld dejinitieen volkomen
overweldigd zijn, is het mij een
groot genoegen, uwe Majesteit
mijn oprechte gelukwenschen met
deze triomfantelijke en totale
overwinning te doen toekomen.
Mijn regeering, mijn volk en ik
lullen nooit vergeten, dat uwe
Majesteit de eerste was, die vrij
willig deelnam aan den strijd te
gen den Japanschen vijand, toen
deze, na den verraderlijken bom
aanval op Pearl Harbour, den
oorlog verklaarde aan mijn land
en de Vereenigde Staten.
Wij hebben de grootste bewon
dering gehad voor de dappere
daden van Uwer Majesteits ge
wapende macht bij de verdedi
ging van Uwer Majesteits gebieds-
deelen in het Verre Oosten tegen
verre overmachtige vijandelijke
strijdkrachten, en met bezorgd
heid hebben wij de lotgevallen
gevolgd van Uwer Majesteits ge
trouwe onderdanen van velerlei
ras, die leden onder de wreede
iv.derdrukking van een meedoo-
je'nloozen vijand.
Eén in vreugde overhet voor-
ding, zien wij met vertrouwen de
komende gelukkiger dagen van
vrede tegemoet, als belooning voor
Uic eensgezinde krachtsinspan
ning en die van onze bondge-
nooten in den gigantischen strijd,
welke thans tot zulk een roem-
uitzicht op «poegfre berry- einde u gebracht.
George R.I."
H.M. de Koningin heeft den
Koning van Engeland hierop het
volgende antwoord doen toe.
komen
„Overgelukkig, dat de laatste
der overweldigers volkomen over
wonnen is en dat de vrede in de
wereld is weergekeerd, dank ik
Uw Majesteit allerhartelijkst voor
uw vriendelijk telegram. Ik bied
U mijn diepgevoelde gelukwen
schen bij deze beslissende over
winning aan en betuig U mijn
bewondering en dankbaarheid
voor de schitterende verrichtingen
van Uw dappere strijdkrachten te
land en ter zee, welker moed, vol
harding en kunde, tezamen met
die van onze bondgenooten, zoo
zeer hebben bijgedragen tot deze
eindoverwinning over de machten
van duisternis en onderdrukking.
Ook ik verheug mij in liét
vooruitzicht vande spoedige be
vrijding van mijn lijdende volken
in de overzeesche gebiedsdeelen
van mijn koninkrijk, die nooit
zullen vergeten, wat zij te dan
ken hebben aan al degenen, die
hun meedoogenlooze onderdruk
kers ten val hebben gebracht.
Wilhelmina".
IIIIIIII4<MIIII<<IIIIIIIIIIIIIIIII
I<<<MMI<<MM<M<I<
derden Jongere reserve-officieren,
voor de hoogere rangen met maxi
mum leeftijd van 45 jaar, inge
deeld, terwijl half December a.s. nog
omstreeks 20.000 man oorlogsvrijwil
ligers naar Engeland zullen worden
uitgezonden ter vorming van de
eerste divisie.
Tenslotte zullen bij de in Neder
land en Duitschland blijvende troe
pen van den B. N. S. een aantal
beroeps- en reserve-officieren wor
den ingedeeld, terwijl oudere van
deze groepen noodlg zijn voor de
encadreering der gezagscompagnieën
in Nederland onder den territorialeil
bevelhebber ln Nederland.
Arbeiders, werkzaam op de in de
haven van Rotterdam gemeerde
„Towerhill", hebben eigenmachtig
de ploegsterkte gewijzigd, aidus uit
voering' gevende aan een der eischen
van de E.V.B. Toen een controleur
van Thomsen's havenbedrijf den
ouden toestand wilde herstellen,
kwam 't tot 'n conflict, waarbij aan
vankelijk 100 man waren betrokken.
De ploegen voor den avond en dert
nacht verklaarden zich met -de sta
kers solidair. Vrijwel in de geheelej
haven hielden de nachtploegen reeds
om half 3 op, in plaats van om 3
uur, waaruit opnieuw moeilijkheden
ontstonden. Op verschillende kar
weien wordt nog wel gewerkt, maar
over het algemeen is het werk toch
stilgelegd.
Van de zijde der Scheepvaart-ver.
„Zuid" wordt medegedeeld, dat zij
geen principieele bezwaren heeft de
E.V.B. te erkennen, maar dat zij zich
geheel achter de regeering schaart.
Aangezien de leiding van de E.V.B.
tof. nu toe echter geweigerd heeft
zich aan de beslissingen van den
Rijksbemiddelaar te onderwerpen,
kan van gen erkenning geen sprake
zijn.
De minister van Sociale Zaken, de
heer W. Drees, zal Zaterdagavond
om 9 uur een radiorede houden över
deze staking.
31 schepen, geladen met hout,
wol, tarwe, levertraan; honing, ka
toen en kleeding liggen thans stil
ln je haven. Bovendien is vanmor
gen een Deenseh schip, geladen met
80.000 kilo boter, eieren en spek,
bestemd voor de burgerbevolking,
aangekomen, dat eveneens niet ge
lost kan worden.
Vier Liberty-sehepen, eik met
8000 ton graan aan boord, hebben
de haven weer verlaten en koers
gezet naar Antwerpen, vermoedelijk
zal de lading voor ons land verloren
zi)n.
De particuliere schippers te Rot
terdam zonden een telegram aan den
minister-president, houdende mede
deeling, dat zij zich bereid verklaren
om, uitsluitend ln het landsbelang,
gevolg te geven aan den oproep van
de regeering om voorshands tegen dd
verlaagde tarieven reizen te accep
teeren, Daarbij wordt gerekend op
het initiatief en de volle medewer
king der regeering om onverwijld te
komen tot redelijke vrachttarieven en
bevrachtingsregelen.
De jongste weekstaat van de
Nederl. Bank toont aan, dat wegens
inlevering van bankbiljetten van
100 een bedrag groot 1.256.670.938
geblokkeerd ls. Aangenomen mag
worden dat thans alle Ingeleverde
biljetten geboekt zijn en daar voor
plm. 1750 mill, aan deze biljetten.
In omicop was' dus omstreeks
i 500.000.000 niet verantwoord ls.
Met dit kapitale bedrag is het zwar
te geld nu reeds geslonken; de ver
dere geldzuivering aal dit gunstige
resultaat ongetwijfeld nog vergrooten.
Een goede noot is het ook. dat
sedert 30 April J.l. de bankbiljetten-
circulatie nagenoeg gehalveerd is. Z(j
bedraagt thans nog 2.858 millioen.
Op 6 Mei 1940 was voor 1158,6 mill,
aan bankbiljetten ln omloop.
Zoo spoedig mogelijk zal de distri
butie van rijwielen worden hervat,
al zullen alleen in uiterst noodzake
lijke -gevallen toewijzingen kunnen
geschieden Naar schatting ls slechts
50 pet. bruikbare rijwielen over van
het vooroorlogsche totaal.
Het noodige wordt gedaan om ook
de productie van onderdeelen voor
reparatie weer op gang' te brengen,
hoewel ook voor reparatie de onder
deelen-voorziening ten deele van In
voer afhankelijk ls.
