Tegen het eigen
volk
Mac Arthur ongeduldig
PETROLEUM
GETEISTERD IJMUIDEN
3 liter op bon 543
De macht van het magische oog
begint thans te herleven
OPENBARE ZITTING
DER N.A.C.
Pétains vonnis
veranderd
Japansche delegatie
Zondag naar Manilla
Het weer
RADAR
Het lied van den arbeid
klinkt overal
69ste JAARGANG No. 23317
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1945
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
Abonnementsprijs 30 cent per week
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Donderdag te Rotterdam de
Engelsche vlootweek geopend
(Foto ShaefRiggio)
Een ons rozijnen
Zeep voor 6 weken
Ook havermout
Over het tijdstip van de
verkiezingen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Met verbijstering en veront
waardiging zullen velen giste
ren het bericht gelezen heb
ben, dat in de haven van
Rotterdam meer dan 30 schepen,
geladen met de kostbaarste goede
ren voor ons uitgehongerd en zoo
zwaar geteisterde land, reeds dagen
liggen te wachten tot zij gelost
worden. Vier Liberty-schepen, elk
met 8000 ton graan aan boord
d.w.z, voor iederen inwoner van ons
land4 a 5 brooden hebben de
haven verlaten en zijn naar Ant
werpen vertrokken. Vermoedelijk zal
de lading voor ons land verloren
zjjn
Nog geen vier maanden geleden
stonden duizenden menschen op de
daken der huizen en juichten met
tranen in de oogen de vliegtuigen
toe, die voedselpakketten uitwier
pen voor ons volk, dat in hongers
nood verkeerde, omdat het niet bui
gen wilde voor den laaghartigen be
zetter. Thans weigeren eigen
landgenooten de schepen te
lossen, die geladen zijn met voedsel
voor het eigen volk. En de z.g. Een-
heidsvakbeweging juicht, het is
haar succes, het is haar triomf,
want schepen vol graan varen voor-
bi) onze havens. Terwijl onze bond-
genooten in deze dagen, mede dank
zij de uiterste inspanning der ar
beiders uit Amerika, Engeland en
Rusland, hun uiteindelijke overwin
ning op den laatste der agressors
vieren, weigeren ónze arbeiders
schepen met voedsel, door vreemde
arberders verzorgd, zelfs in ont
vangst te nemen. De Eenheidsvakbe
weging moge trlomfeeren, het Ne-
derlandsche volk trekt zich vol
schaamte terug bil zóóveel ondank
jegens de bevrijders.
Men kent de geschiedenis. Van het
eerste optreden af van het Kabinet-
Schermerhorn waarin geen com
munisten zitting hebben is de
E.V.B. bezig de regeering te tarten.
Berst overal in het land wat kleine
stakingen, toen de groote staking in
Rotterdam, van korten duur welis
waar, maar de E.V.B. wist nu, dat
zij haar leden in de macht had. De
ontevreden kudde volgde de leiders,
al bleek een. hunner dan ook zooveel
gestolen te hebben, dat de politie
hem achter slot en grendel moest
zetten en zelfs het E.V.B.-bestuur
hem openlijk moest desavoueeren.
De regeering trachtte de ontevreden
havenarbeiders te overtuigen, dat zij
wereld was alles te doen, wat in haar
vermogen was, om aan hun'grieven,
voorzoover zij gerechtvaardigd wa
ren, tegemoet te komen. En zi) deed
dat ook.
Maar niet aan ai hun eischen kon
zij voldoen. Niet alleen de havenar
beiders hadden gebrek aan kleeding
en schoeisel, doch heel het Neder-
landsche volk. Juist om aan kleedine
schoeisel en meer voedsel te komen
moest gewerkt worden, niet ge
staakt, en dit laatste zeker niet zon-
hetrJ? eg te treden met do
betreffende autoriteiten. En tenslotte
waren er de Rijksbemiddelaars, ,bij
wier beslissing men zich behoorde
neer te leggen. Doch de E.V.B. liet
niet los. Havensteden zijn immers
goede broeinesten om chaotische toe
standen te scheppen. Ontevredenheid
heerscht er vrijwel altijd, en waar
zou zij momenteel meer zieltjes kun
nen winnen. Er volgden open brieven
aan de regeering, gepubliceerd o.a.
in ,,De Waarheid". De regeering bleef
kalm, volgens velen tè kalm, en deed
een beroep op de arbeiders, zich niet
verder op dit pad te begeven. Wij mes-
nen de tactiek der regeering te be
grijpen. De havenarbeiders zijn, zoo
als zoovelen, na alles -wat wij hier
in Nederland van de Duitschers heb
ben moeten verduren, eenigszins uit
hun evenwicht geraakt. De overgang
van Jarenlang weinig of niets doen
naar regelmatig hard werken ver
loopt niet zonder schokken. Het weer
een normaal weekloon ontvangen dat
niet te vergelijken is met wat de
Duitschers de menschen van de Or
ganisatie Todt lieten verdienen of
schonken om al hun afschuwelijke
plannen tegen ons volk te kunnen
volvoeren, het langzaam maar zeker
inschrompelen van den zwarten han
del, waar menige arbeider" in enkele
minuten meer geld ontving, dan hij
normaal met een maand hard werken
verdiende, het zijn allemaal dingen,
die „den weg terug" niet zoo heel
gemakkelijk maken. Dit alles begreep
de regeering. De E.V.B. hield echter
niet op de regeering verder uit te
dagen. Zij meende dit te kunnen
doen. Namen de havenarbeiders mo
menteel niet een sleutelpositie in?
Was de voedselpositie van het Neder-
ïandsche volk niet van hün arbeid
afhankelijk?
De afgeioopen week zijn de ar
beiders, onder leiding van de
E.V.B o.a. begonnen zelf het
aantal uren te bepalen waarop
zij zullen werken. Het is niet te ver
wonderen, dat cje regeering hierop
dezer dagen 'verklaard heeft zich niet
te zullen neerleggen bij de anarchis
tische methodes van de E.V.B. Zoo is
het conflict toegespitst en thans in
een stadium gekomen, waarin, als wij
ons niet vergissen, het spoedig hard
tegen hard zal gaan. De regeering
mkg niet dulden, dat heel ons volk
gedupeerd wordt, en dat de haven
arbeiders een wapen gebruiken, dat
zeker in den huldigen noodtoestand
niet mag worden gehanteerd.
Al zou deze staking niet onrecht
vaardig zijn, dan is zij nog niet
geoorloofd. Zij is hier duidelijk
gericht tegen het algemeen
belang. En wanneer er een botsing
ontstaat tusscben het algemeen be-
WASHINGTON. 17 Aug. (AFP)
Uit betrouwbare bron, aidu:
Agence France Presse, wordt bekent
gemaakt, dat de Japanners gene
raal MacArthur per radiobericht
hebben medegedeeld, dat zij ver
tegenwoordigers hebben gekozen
die op 19 Augustus a.s. naar Manil
la zullen vliegen.
De Amerikaansche radio meldt uit
Manilla, dat generaal MacArthur op
afdoende wijze een einde heeft ge
maakt aan de nota's van Tokio,
waarmede getracht wordt de aan
komst der Japansche gedelegeerden
uit te stellen. De generaal heeft den
Japanners bevolen zich thans on
verwijld naar zijn hoofdkwartier te
begeven.
Het Sowjet-legercommuniqué van
Vrijdag meldt, dat de Japansche
troepen zich aan verschillende sec
toren van het front beginnen over
te geven. Vrijdag werden 20.000
Japanners gevangen genomen.
Andere Japanners schijnen veel
minder vredelievend. Volgens een
bericht van Associated Press uit
Okinawa, zijn vier Amerikaansche
B-32 bommenwerpers, die vandaag
alleen voor het maken van fotogra-
Met ingang van 20 Augustus geeft
bon 543 recht op 3 liter petroleum.
De bonnen zijn geldig tot 15 Sept.
Het is mogelijk, dat de petroleum niet
direct overal verkrijgbaar is.
Bon 545 moet uiterlijk a.s. Woens
dag by den winkelier worden Inge
leverd als bestelbon voor 100 gram
rozijnen. De aflevering zal beginnen
op 2 September.
Op den bon 537 kan tot 1 Septem
ber zeep worden gekocht. Een nieuwe
bon voor zeep zal echter niet vóór
29 September worden aangewezen.
Op de voor gort aangewezen bon
nen 529 en 530 mag ook havermout
worden verkocht.
Iets warmer, plaatselijk och
tendmist, overdag gedeeltelijk
bewolkt en overwegend droog,
zwakke wind.
ZOn onder 20.59.
Maan 17.39l.|j8.
Zon 6.3020.57. Maan 18.41
Zon op 6.31.
lang en het particuliere, dan moet
men het tweede prijsgeven voor het
eerste. Bovendien gelooven wij. dat
het de E.V.B. niet in de eerste plaats
gaat om de belangen der arbeiders,
maar veeleer om politieke munt te
slaan uit deze troebele situatie. „De
Waarheid" beweert, dat de E.V.B.
niet communistisch is. Wij wachten
af. Een gedeelte van het masker heeft
,,De Waarheid" vorige week laten val
len bij de publicatie van het manifest
van den partijraad der Communisti
sche Partij Nederland (De Waarheid).
De E.V.B. zal o.i. nog wel volgen.
Schepen met graan varen onze
haven voorbij, omdat wij ze weigeren.
Meer dan dertig schepen liggen stil.
Hier moet ingegrepen worden. Hier
staken arbeiders tegen het eigen
volk. De regeering móet opkomen
vóór het eigen volk. Woorden
hebben niet geholpen, het komt nu
op daden aan.
fische opnamen boven de baai van
Tokio vlogen, aangevallen door tien
Japansche jagers en afweergeschut.
Een der bommenwerpers werd zwaar
beschadigd aan de draagvlakken,
doch geen 'van de negen inzittende
leden der bemanning werd gewond.
Twee Japansche jagers zijn omlaag
geschoten en waarschijnlijk vernield.
Volgens Reuter heeft Radio-Tokio
gemeld, dat de nieuwe Japansche
minister-president prins Naroehikó
Higasjikoeni in een Vrijdag gehou
den radiotoespraak aan de Japan
sche bevolking vrijheid van vereeni-
ging en vrijheid van pers heeft toe
gezegd.
OPNIEUW EEN U-BOOT IN
ARGENTINIË AANGEKOMEN
Te Mar del Plata heeft zich we
derom een Dultsche duikboot aan de
Argentlj nscbe marine overgegeven.
Ass. Press, mtldt dat er 32 manschap
pen aan boord waren. De U-boot stond
onder commando van Herlz Schasser
en was van het zelfde type als de
U 530 die zich op 10 Juli overgaf.
Zoo zagen de vischhallen te IJmui den er voor den oorlog uit.
De sluier, die hing
om 't mysterieuze En
gelsche wapen, het
„magische oog" of de
Radar, is opgelicht.
Dank zij dit ma
gische oog konden
kanonniers en piloten
door nacht, wolken en
mist heenzien, de vij
andelijke bommenwer
pers en schepen waar
nemen, de doelen op
den grond herkennon
en hun defensieve
maatregelen nemen.
Reeds vier Jaar voor
den oorlog, in 1935, be
gonnen in Engeland de
experimenten. Eigenlijk
zocht men naar een
„doodenden straal" en
bij de proeven daarn»2-
de ontdekte men het
„magische oog". De Ra
dar een schuilnaam
voor dit wonderlijke
ding maakt het door
middel van steeds wis
selende radiogolven mo
gelijk voorwerpen op
verren afstand te ont
dekken. Als deze radio
golven namelijk een
voorwerp ontmoeten op
hun weg door den
aether, worden zij als
een echo teruggekaatst.
De teruggekaatste gol
ven brengen in het
zendstation licht- en
schaduweffecten teweeg
op een speciaal ont-
vanginstrument of ge
ven in een soort spie
gel de omtrekken 'van
het voorwerp weer. Zoo
werd het mogelijk met
groote trefkans op
overigens onzichtbare
vliegtuigen te schieten
en tenslotte was de Ra-
dar zoo geperfection-
neerd, dat de piloten
van in de wolken vlie
gende bommenwerpers
gemakkelijk alles op
den grond konden
waarnemen. De tref
kans van luchtdoelge
schut werd door de
Radar zelf van een op
vijfhonderd tot een op
tien verhoogd. De
luchtaanvallen op Ber
lijn werden met behulp
van het magische oog
van Londen uit geleid.
Convooien op den At-
lantischen oceaan wer
den in hun geheel
overzichtelijk op de be
geleidende oorlogssche
pen, wat Iren verdedi
ging en bescherming
Het klinkt zoo hoopvol: In IJmuiden zijn schepen inet graan, kolen of
visch binnengeloopen. Maar wie achter de schermen kijkt en dat is
büna niemand, want het oude dorp is hermetisch afgesloten— schrikt
van de verwoestingen die de Dultsche barbaren in deze invalspoort hebben
aangericht. De visschershaven onbruikbaar door overhuizing met een duik-
bootschuilplaats, de grootste sluizen der wereld verzand en het mechaniek
vernietigd, de plaatselijke vischlial voor een groot deel door de Engelsche
bombardementen in puin, honderden huizen afgebroken en zwaar be
schadigd en verder de trotsche plaatwalserii der Hoogovens tot op de fun
damenten afgebroken, de stikstoffabriekzonder hart achtergelaten en
dan maar puin, puin en nog eens puin!
zeer lang duren voor aij hersteld,
zijn.
De ander« sluizen zijn echter ge
lukkig intact, zocdat Liberty-scha-
pen en b.v. de Oldenbarneveld kun
nen passeeren. De Oranje is 50 cni
te breed en komt dus niet naar Am
sterdam. De ruimte tusschen da
sluisdeuren is in 1940 door de Duit-
schers gevuld met 16000 m3 aand,
we-!: a hoever ;h ci er later weer uit
gehaald werd en er In September
1944 opnieuw werd ingebracht.
De kust is „versierd" met talrijk®
bunkers. Wij bezichtigden een enorm,
onderkomen voor Schnellbooten;^met
een tiental' boxen. Metersdikke' mu
ren en zolder met gewapend beton,
waarop zeven meter zand wqs aan
gebracht. De bommen van zes ton
gingen er echter glad doorheen, aoo-
óat het miliiöenen bouwwerk waar
deloos werd. Een in een box getrof
fen boot lag er nog al®' een roem-
looze herinnering aan een daverenden
waanzin.
Vooraleer wij de vischhallen van
liet Staatsvisschershavenbedri. 1 be
traden, werd liet oog getroffen door
tientallen mijnenvegers van allerlei
nationaliteit, die overdadig kleuren-
rijk gepavoiseerd waren, ómdat Japan
capituleerde.
Dit beeld had men in IJmuiden vijf
jaar lang gemist. Een gedeelte van
de hallen wordt gebruikt, de perrons
zijn alle bruikbaar, maar dit houdt
in, dat de vischhandelaren straks in
de open lucht hun werk moeten doen.
Wel zal nog een hulploods gebouwd
worden, maar de hoeveelheid visch
belooft zóó groot te zijn, dat er veel
ruimte te kort zal blijken. Een paar
interessante cijfers: in Mei 1945 kwa
men drie schepen binnen met 58.000
kg. visch, waarde f 85.000, in Juni be
droegen die cijfers 257 met 486.000
kg. en f404.000, in Juli 552 schepen
met 1.809.000 kg. en f2.100.000. Een
der ijsfabrieken werkt en de Spoor
wegen vervoeren de visch met koel
wagens al weer naar een groot deel
van het land.
De directeur, de heer Oud, merkte
terecht op: Kostbaar voedsel, zonder
deviezen, dus dubbele winst."
Men verzekerde ons, dat de prijzen
binnenkort belangrijk zullen dalen.
Ongetwijfeld houdt dit ook verband
met het steeds verminderende risico,
dat de schippers loopen.
IJmuiden heeft 35 bombardemen
ten moeten doorstaan. Voornamelijk
daardoor Is het oude dorp volkomen
onbruikbaar, onbewoond en afgeslo
ten vanwege de munitiegevaren in da
weinig nog op huizen lijkende gebou
wen.
Nieuwe plannen worden ontworpen,
waardoor bepaalde gedeelten zullen
worden afgebroken.
Plannen. Men is er vol van en
men zou het liefst overal iegelijk
aan den slag gaan. Er werken nu
ook arbeiders uit Haarlem, Bever
wijk enz., maar voorloopig om puin
te ruimen. Een schoone toekomst
ligt open voor Velsen. Het leed is
geleden, de vlaggen waaien op de
ruïnes, de zon speelt op de levens
gevaarlijke duinen, het lied van den
arbeid klinkt al weer hl verschil
lende groote bedrijven. De visch
spartelt in de duizenden man-'
denin herrijzend Nederland
zal Velsen-Dmuiden een eereplaats
gaan innemen.
Gisteren hield de N.A.C. een ver
gadering in de Rolzaal. Bij de ope
ning der vergadering deelde de voor
zitter mede, dat de commissie, be
last met de zuivering der Staten-Ge-
neraal, alsnog voor leden van de
Eerste en Tweede Kamer en voor leden
van de Nationale Advies-Commissie
de gelegenheid openstelt om klachten
in te dienen.
Vervolgens werd besloten Vrijdag
a.s. in het openbaar te behandelen
het aanhangig gemaakte voorstel, do
regeering een advies uit te brengen
met betrekking tot de bepaling van
het tijdstip, waarop verkiezingen van
de vertegenwoordigende lichamen wor
den gehouden.
Bij het bureau der Nationale Ad
vies-Commissie is een verzoek van dö
regeering binnengekomen om haar te
adviseeren omtrent het vraagstuk der
politieke gevangenen
Tijdens een excursie op uitnoodi
ging van het gemeentebestuur van
Velsen hebben wij dit alles kunnen
aanschquwen. De burgemeester, de
heer M. M. Kwint, heeft zijn woor
den bewezenIn deze gemeente is
27.3 pet. der woningen verwoest, in
Arnhem 8 pet,, in Wageningen 4.8 pet.
en in Rotterdam 25.7 pet. Van de
12.818 woningen op 9 Mei 1940 zijn
er 3.500 verloren. Gelukkig hebben
verreweg de meeste bewoners hun in
ventaris kunnen redden, maar zij zijn
toch feitelijk dakloos en het evacua
tie-vraagstuk wordt nu vooral pijnlijk
en veroorzaakt veel verdriet. Ruim
de helft van de bijna 49.000 Inwoners
vertoeft nog elders en dan te weten,
dat de industrieën weer op gang
komen, dat de vlsscherij ongekende
besommingen maakt en dat een schit
terende toekomst voor deze nijvere
gemeente is weggelegd.
De Koninklijke Nederlandsche
hoogovens en staalfabrieken gaan
binnenkort weer werken, maar ge
brekkig en niet economisch. De
staalfabriek heeft door het weg
vallen van de plaatwalserij haar
belangrijkste afzetgebied verloren,
ten nadeele van onze nationale
economie. Men weet, waar deze in
stallaties in Duitschland verblijven
en de directie verklaarde ons. dat
het ondenkbaar is, dat de Gealli
eerden dit wettig eigendom niet
zouden erkennen. Het werd in strijd
met bet internationale recht cn
zonder eenige schadevergoeding ge
roofd.
Met alle soorten springlading zijn
de machines voor de bewaring van
de Noordersluis en de centrale be-
dieningsgebcuwen na de luchtlan
dingen te Arnhem vernield. Het zal
aanzienlijk vereenvou
digde. Rommel's ravi-
tailleeringsschepen wer
den dank zi1 de Radar
op het kritieke moment
voor El Alamein tot
zinken gebracht. Maar
het eerste en misschien
wel het grootste succes
van het magische oog
werd bereikt in den
slag om Engeland. On
danks de verre ontoe
reikende bewapening
van Engeland op dat
oogenblik konden de
Dultsche vliegtuigen
worden afgeweerd, dank
zij den dapperen piloten
en kanonniers der af-
weerbatterijen, maar
ook voor een groot deel
dank zij de verbazing
wekkende macht van
dit „magische oog".
Aan Sir Stafford
Cripps, den huldigen
minister van handel,
maar destijds minister
voor de luchtvaartpro
ductie, en aan Sir Ar
thur Tedder, lucht-
maarschalk, komt de
eer toe dat zij de ont
wikkeling van het „ma
gische oog" hebben be
vorderd en de toepas
sing er van op duizen
den vliegtuigen en
schepen hebben door
gezet.
PARIJS, 17 Aug. (A.P.) Generaal
de Gaulle heeft het doodvonnis van
maarschalk Pétain Vrijdag in levens
lange gevangenisstraf veranderd. Hier
voor was alleen noodig, dat de gene
raal de aanbeveling van het Hof, om
de executie niet door te zetten, goed
keurde.
