VREDE IS NOG THEORETISCH
WAAR ZIJN DE
ANDEREN?
Het vraagstuk
van politieke
der berechting
gevangenen
NIEMEUER
■.raaMMa"
De postbode
van 1965
.J
Noodzakelijk herstel
der rechtsorde
Indianen houden een „Powwow"
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1945
De week in vogelvlucht
Staking in Rotterdam
LOSSE HAVENARBEIDERS
VERDIENEN f 45.-
ln het Pceldorpje America werden, zooals wij Vrijdag reeds
berichtten, gedurende den oorlog 300 neergeschoten piloten
door de organisatie Bert Poels verder geholpen. De Amerika
nen hebben hun dankbaarheid getoond door op 15 Augustus
bij gelegenheid van de onthulling van een kruisdat door de
Duitschers was vernield, een krans uit te gooien. De krans
met het opschrift: „Van vrienden in de luchtmacht aan de
helden", werd later door Bert Poels, den organisator van het
pilotenvervoer, op het graf van zijn vader gelegd', die tijdens
een Duitsche razzia het leven verloor. Rechts onder op d'e foto
zijn de vliegtuigen nog zichtbaar
Pater L. Bleys f
WEDSTRIJDEN TEGEN DE
DENEN AFGELAST
Petroleumkookloestellen
en nu nog
ons kojrje echte
koffie en tkee van
1 ipw»
li tiffin
..an'iuftWwiy
De laatste overwinning in den
taatsten oorlog, die den volke
ren der huidige beschaving nog
mogelijk was, is thans bevoch
ten. Het geweld is aan zichzelve
gestorven. De keuze tusschen oor-
leg of vrede is sedert de uitvinding
van de atoombom onherroepelijk ge
worden tot het alternatief van
voortbestaan of algeheele ver
nietiging. De japansche leiding
heeft, dit inziende, het voortbestaan
gekozen en zich onderworpen aan
het eerst afgewezen ultimatum
van Potsdam met de stipulatie, dat
de prerogatieven van den keizer
gehandhaafd moesten blijven. Dit
laatste hebben de Geallieerden toe-
festaan. met dien verstande, dat de
ieizer zich zal moeten onderwerpen
aan de bevelen van den geallieerden
opperbevelhebber, MacArthur. Dit
laatste door de Japanners aanvaard
zijnde, was de oorlog in het Verre
Oosten ten einde. De vrede had zijn
intrede gedaan.
Een vergelijking met de Duitsche
capitulatie dringt zich op en ver
heldert veelszins het verschil in don
aard der moeilijkheden, die de ge
allieerden zullen ontmoeten. De
naziheerschers streden door, ook
toen de limiet der redelijke kansen
reeds ruimschoots was overschreden,
en lieten een verwoest land achter,
zonder leiding in chaotische wan
orde, met een bevolking, die in kel
ders en holen moet huizen, een
schare vluchtelingen van vele nul-
lioenen, politiek onmondig, zonder
idealen, gehaat en veracht door de
geheele wereld. Japan trok tijdig de
eenige mogelijke consequentie en
gaat hu het nieuwe tijdperk in met
in eigen land relatief geringe schade,
een staatsbestel, dat door de hand
having van den Keizer zijn belang
rijksten grondslag behoudt, geeste
lijk niet gebroken, wel verslagen,
maar blijkens de eerste aanwij
zingen zich in de overtuiging van
zijn goed recht op zich zelve terug
trekkend en voorbereidend op de
toekomst. Beiden volken gemeen is
het geheel ontbreken van schuldbe
sef. Onder vele andere meer, ziin dit
toch wellicht de voornaamste facto
ren, die het probleem, dat de beide
verslagenen bieden, beheerschen.
Men kan daar nog aan toevoegen,
dat voor een goed functionneeren
der Europeesche aangelegenheden
een saneering van den Duitschen
hoek onontbeerlijk is, terwijl Azië
wellicht weinig weerslag zal onder
vinden van Japansche wanorde,
Japan echter zonde® een grondstof
fen en voedsel leverend, industrie
producten afnemend Azië tot hon
gerdood en ondergang is gedoemd.
Het herstel van den vrede is in-
tusschen nog maar zeer theoretisch.
In Mandsjoerye wordt onverminderd
doorgestreden en ook elders zal het,
gezien de uitgestrektheid van het
ocrlogsterrein en de moeilijke toe
gankelijkheid of bereikbaarheid der
uiteenliggende gebieden en eilanden,
nog wel vele dagen, zoo niet weken
duren, voor ook in feite de laatste
Japansche soldaat het wapen uit
handen heeft gelegd. Eerst dan zal
de vloed der vredesproblemen in
vellen omvang kunnen uitstroomen
en de aandacht vragen. Reeds nu
echter maakt men zich in dezen,
vooral ten aanzien van China, groote
zorgen Immers, geen land heeft
langer'dan dit onder den oorlog ge
bukt gegaan, geen gebied schijnt
resoluter te zijn uitgezogen dan het
door Japan bezette deel van China,
tot W'elks herstel naar men zegt
voorraden noodlg zijn, welker ge
tallen tot in het. astronomische
stijgen. Geen land overigens is in
een ongunstiger tijdvak van zijn ge
schiedenis door dén aanvaller over
rompeld dan China, dat nog in de
eerste stadia van zijn reconstructie
In een zeer uitvoerig communiqué
verklaren de drie erkende bonden
van transportarbeiders, flat zU v°or
de huidige staking 111 de Kotterdani-
sehc naven geen verantwoordelijk
heid kunnen aanvaarden. Zit ach
ten die strijdig, niet alleen inet de
algemeene Nederlandsche volksbe
langen, maar eveneens met het be
lang van de havenarbeiders zelf.
Zij zijn zeker niet bereid afstand
te doen van het stakingsrecht, maar
in deze bijzondere omstandigheden
en gezien ook de resultaten, die,
zooals reeds gebleken is, door on
derhandelingen kunnen worden be
reikt, achten zij staking overbodig en
daarom ongewénscht en zelfs scha
delijk. Cver het op 7 Mei gepubli
ceerde urgentieprogram wordt on
derhandeld; mocht geen overeen
stemming worden bereikt, dan zal
het, geschil aan het oordeel van den
Rijksbemiddelaar worden onderwor
pen
In een persconferentie heeft de
Scheepvaartvereeniging „Zuid" een
nadere uiteenzetting gegeven van
haar standpunt t.o.v. de E.V.B. en
de door haar gestelde elschen. Het
gemiddelde weekloon van den lossen
havenarbeider ligt tusschen de f45
en f oO. Aan iederen geregistreerden
havenarbeider is een uitstekend paar
schoenen van prima kwaliteit uit
gereikt, een bevoorrechting,- aange
zien het meerendeel der arbeiders i'n
andere bedrijven geen of zeer slecht
schoeisel heeft, Werkkleeding is er
niet, kan dus niet worden verstrekt.
Over herziening der vacantie-rege-
ling wordt niet de erkende bonden
onderhandeld. Bewaking ls noodig
om diefstallen tegen te gaan. De
eisch: geen gewapende B' S. meer in
loodsen en 00 schepen, gaat tegen
de overheid, die zelf zal hebben te
bepalen, hoe zij de bewaking
wenscht te organiseeren.
AUDIËNTIE
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 21 Augustus geen
audiëntie verleenen.
11a den val van het keizerlijk regime
gedwongen werd om, aanvankelijk
zonder eenigen bijstand, te strijden
tegen een hooggeïndustrialiseerden,
door en door georganiseerden, fana-
tleken en meedoogenloozen vijand.
Zal dit enorme rijk zijn eenheid
in den vrede als in den oorlog
kunnen behouden? Strijdende tegen
de Japanners stonden de commu
nisten van Yenan in één front met
de divisies van Tsjang Kai Sjek, ook
al behielden zij een wisselende mate
van altijd gehandhaafde zelfstandig
heid. Reeds over de capitulatie ech
ter entstonden geschillen, die een
scheuring nabij komen, zoozeer zelfs,
dat men meent te mogen spreken
over een dreigenden burgeroorlog.
Tusschen Tsjang Kai Sjek en de
communisten is de verhouding nooit
hartelijk geweest. De tegenstelling
was nu eens sterker, dan weer min
der krachtig belicht, altijd echter
aanwezig. Nu het cement van de
gelijkgerichte oorlogsinspanning is
weggevallen, zullen de scheuren en
spleten wel duidelijk aan den dag
treden en zal de hechtheid van het
Chineesche gebouw aan een zware
proef worden onderworpen. Een di
plomatieke overwinning van Tsjang
Kai Sjek op de communisten is
uiteraard het verdrag van vriend
schap en bondgenootschap, dat deze
week tusschen Rusland en China te
Moskou zijn beslag heeft gekregen.
"Cp alle punten bleken de Russische
en Chineesche onderhandelaren tot
overeenstemming te hebben kunnen
komen. Bevindt zich daarbij ook het
punt van de verhouding tusschen het
Chineesche centrale bewind en de
communistische provincie Yenan?
Men moet liet hopen, want niets
heeft dit land der oudste beschaviug
ter wereld meer noodig dan rust en
vrede tot wederopbouw van de wel
vaart, die al te lang door den over
weldiger uit deze landen verdreven
is geweest.
At basin
•ff» f S0WJET-UN1E
"ftBlsgOH/esjtsjensk
^Mdnc/sjceh Aiaun^ KomsemolsT
Birobidf/an.
Mergen
Chsbsrowtk
t/Tsit&ikaf%
MANDSJOEKWO
Charbin
HaDu
r
Pekin
Tientsin EET -
13man
CHINA
Nmgü'£*ïWorcsJllp^
Hsinkmty 9Kirinï/ï Wtadovcsiok
ka ioan>.
^CMf -
iSmgishu
Oairet$ v. ^KOREA
1*°.eJ
Chemulpo-
JAPAN
Mandsjoekwo en Korea
t«TT?,**
moei nu nog leeren loo-
pen. En om stevige beentjes
te krijgen, moet hij de juiste,
I00°/o opbouwende baby
voeding hebben.
Aan deze voorwaarde vol
doet de Nutricia-babyvoe-
ding, die ook in de oorlogs
jaren onveranderd van kwa
liteit bleef en die nu weer
in ruimere mate ter beschik
king komt.
Jong Holland wordt weer
gezond.
Dankdag voor
den vrede
Zondag 19 Augustus 1945: dank
dag voor den vrede.
Nu na een eindeloos schijnen-
den tijd van strijd de tweede
wereldoorlog definitief ten einde is
en over de geheele aarde de vrede
is teruggekeerd, zal in alle kerken
een machtig en Juichend Te Deum
den jubel van ons hart vertolken,
omdat God ons volk genadig is ge
weest. Indien de juiste vreugde ons
bezielt, dan zal deze meer zijn dan
alleen een gevoed van genoegdoening,
omdat nu ook de laatste vijand van
ons volk met geweld van wapenen
tot onderwerping is gedwongen, en
zal zij haar beweeggrond vooral
hierin vinden, dat aan de verderfe
lijke systemen van onrecht, geweld
en tyrannie een einde is gekomen,
dat na den afgod van het Herren
volk ook de halfgod van het Oosten,
de Zoon van de Zon, van zijn voet
stuk is gestooten en dat wij staan
aan het begin van een nieuw tijd
perk in de geschiedenis, waarin wij
een samenleving hopen op te bou
wen, gegrondvest op waarheid, ge
rechtigheid en Christelijke liefde.
Wij hebben dus redenen genoeg
om in blijden jubel God te bedan
ken. Doch wij kunnen niet volstaan
met aan God alleen de hulde te
geven van een enthousiaste, maar
Het vraagstuk der arrestatie en be
rechting van politieke gevangenen
was het actueele onderwerp 'van de
radiotoespraak, welke de minister
president gisteravond hield. Een
tiental jaren geleden was het onmo
gelijk, dat men hier in Nederland in
de gevangenis kwam op de simpele
aanwijzing van den een of den ander
en evenmin kwam men er door een
machtige relatie weer uit. Dit zal
men nu niet meer kunnen beweren.
Ter illustratie vertelde de minister
president het volgende: Twee politie
agenten uit een dorp in de buurt
van Amsterdam pleegden begin 1945
een gefingeerde inbraak om levens
middelen voor de Illegaliteit te ver
krijgen. Zij werden gearresteerd, doch
door den officier van Justitie onmid
dellijk weer vrijglaten, toen hij de
opdracht vernam. Uit deze spoedige
vrijlating concludeerde de goege
meente, dat zij wel N.S.B.-ers zouden
zijn. Dientengevolge werden zij na
AnefoK. Raukamp)
FONTANA (CALIFOR-
NIË)De romantische
tijden van Aimard's en
C'ooper'fe1 Indianen schij
nen hier terug' te
keeren, nu van 15
Augustus tot 15 Sep
tember, of zooveel lan
ger als noodig blijkt,
een Indiaahsche „Pow
wow", een groote bij
eenkomst van alle In
dianenstammen uit de
Ver. Staten, gehouden
wordt. Be bijeenkomst
is uitgeschreven door
Prinses Marie Radar
van de Piegans, een
stam der Zwartvoet-In-
dianen. Zij i8 de 46-
jarige dochter van den
stokouden chef der In-
diaarus'che federatie, het
98-jarige opperhoofd
Asa. In deze federatie
zijn 102 groepen verza
meld. Op deae groote
vergadering nu zullen
de indianen hun voor
uitzichten voor den na-
corlogschen tijd onder
oogen zien, trachten
een steviger federatief
verband te leggen en
hün belangen beter te
laten behartigen. Deze
heel zakelijke en moder
ne doelstelling heeft
echter een romantische
entourage tengevolge.
Van heinde en verre,
zoowel van de C'anadee-
sche als van die Mexi-
caansche grens, komen
de Indianenstammen,
naar Fontana. zij reh.cn
op voorvaderlijke wijze
te paard en nemen
vaak hun heele familie
mee, wegene den lan
gen duur der conferen
tie. In Fontana wordt
sen eoht-ouderwetsch
Indiaansch tentenkamp
ingericht, dat overigens
ln de nabijheid van de
groote staalfabrieken
van Kaieer en Co.
eenigszin^' anachronis
tisch zal aandoen. Daar,
bijna in de schaduw
van die moderne gebou
wen, zal het Indiaan-
scihe kampvuur straks
opvlammen en zullen
die wijze opperhoofden
van dit oude en bijna
uitgestorven volk hun
beraadslagingen hou
den.
Prinses Radar aelf,
die met haar zes kin
deren in Fontana
woont, vertelde, dat
haar vader, het „groote
opperhoofd" op weg ls
naar de bijeenkomst,
Hij vindt het érg ver
velend, dat hij nu zoo
oud is, omdat iedereen
naar hem zal komen
kijken. Prinses Radar's
echtgenoot, die kapi
tein was van het tank
schip Caruso, is in No
vember 1944 omgeko
men toen zijn schip op
den Stillen Oceaan ge
torpedeerd werd.
In September zullen voor het
bijzondere gerechtshof te Den
Haag de processen tegen een aan
tal leidende N.S.B.-figuren wor
den gevoerd, naar alle waarschijn
lijkheid o.a. tegen Max Blokzijl
en van Genechten.
Om dit te kunnen bereiken is
echter nog heel wat noodig, want
ook een bijzonder gerechtshof
moet helaas vechten om een
bureau met een stoel en een
schrijfmachine en doet daar ook
een paar weken over.
de bevrijding geïnterneerd en pas
een maand later ontslagen. Het staat
geenszins vast, dat vandaag aan dén
dag alle slachtoffers van zulke toe
standen op vrije voeten zijn. Er be
stond een geestestoestand, aange
moedigd door de Londensche radio
en de Illegale pers, welke leidde tot
het toepassen van methoden, die in
den normalen rechtsgang van ons volk
terecht onbekend waren. Indien we
oris, aldus prof. Schermerhorn, reall-
seeren, hetgeen had kunnen 'gebeu
ren, indien de bijzondere maatrege
len, welke thans zijn genomen, ach
terwege waren gebleven, dan twijfel
lk er niet aan hier uit te spreken,
dat toch, ondanks alles, een Juiste
keuze is gedaan. In de toekomst zal
echter een voorloopig onderzoek ar
restatie én lnterneering moeten
rechtvaardigen.
Met deze rechtszekerheid hangt
echter ook de rechtspraak zelve
samen. B'ij den thans geldenden gang;
van zaken zijn de perspectieven voor
de toekomst vrij; somber. Gelukkig
beginnen de bijzondere gerechts
hoven t© werken, dat te Den Haag
bijv. op 21 Augustus. De bij do sa
menstelling van de tribunalen on
dervonden moeilijkheden zijn buiten
gewoon groot, daar talrijke, bij
uitstejk hiervoor geschikte personen
zich hieraan trachten te onttrekken.
De minister-president deed eer»
krachtig beroep op hen, hun beslis
sing nog eens in overweging te
nemen.
De zaak van de kampen moet
niet uit den Duitschei» maar uit den
Nederlandschen gezichtshoek -bezien
en daarom dienen wij ons waarborgen
te verschaffen, dat overal redelijke
toestanden bestaan, indien wij daar
in niet slagen, dan zou het kunnen
zijn, dat vrijlating zou moeten wor
den overwogen, ook indien deze uit
anderen hoofde op bezwaren stuit.
Het zal noodig zijn, dat in het
bijzonder zorg w'ordt besteed aan
het geven van geestelijke leiding aan
de interneeringskampen als geheel.
De regeering heeft het voornemen
naast en behalve de landelijke ad
viescommissies, over elk, inter-
neeringskamp evenals over de ge
vangenissen, een soort college van
ïegenten aan te stellen, die plaatse
lijk worden gekozen en plaatselijk
werkzaam zijn. Zij kunnen vrijelijk
met alle gedetineerden spreken en
hun belangen behartigen, waar zij
meenen. dat zulk8' noodzakelijk is
Zij hebben bovenal tot taak de" ont
spoorde landgenooten den rechten
weg te wijzen en hen, die bestemd
zijn om weer in de samenleving te
worden opgenomen, daarop voor ie
bereiden. Op korten termijn zuilen
al degenen moeten worden uitge
schift, waarvoor termen tot vrijla
ting. zij- het voorwaardelijk, aan
wezig zijn. In de kampen moeten
toestanden heerschen, welke ons
volk waardig zijn en die in geen
enkel opzicht aoen denken aan het
geen het afschuwelijke nazidom de
wereld te zien gaf
Het Genootschap voor den Rechts
staat, waarvan deel uitmaken ror. N.
J. C. M. Kappeyne v. d. Coppello,
voorz., Mag. dr. Stokman. K Vor-
rlnk, mr. dr. P J. Wltteman en
mr. F. W. D. C. A van Hattum,
secr., heeft tot de Regeering het
dringend verzoek gericht met alle
beschikbare middelen te willen be
vorderen. dat de rechtsstaat ten
spoedigste wordt hersteld.
Re A.N.YVB, deelt automobilisten
mede, dat het rittenboekje en de
bandenkaart zijn afgeschaft, het
waardebewijs blijft gehandhaafd.
Inlevering Belgisch bankpapier,
Belgisch bankpapier van ICO, 500,
1000 en 10.000 francs moet worden
ingeleverd. (Zie de desbetreffende of-
ficieele publicatie).
voorbijgaande geestdrift, die haar
bezieling slechts ontleent aan d'ë
entroering van dit historisch oogen-
bllk. In den laatsten harden oorlogs
winter waren da'g aan dag. avond
aan avond de kerken tot in de uiter
ste hoeken gevuld en smeekte men
eendrachtig: Paree Domine, Spaar
Heer. spaar Uw volk. Er scheen een.
geweldige opleving te zijn van het
godsdienstig leven: talloozen warén
tot bezinning en inkeer gekomen.
Toen de nood ons bij de keel greep
en gevaren ons van alle kanten be
dreigden, zochten wij steun bij Hem,
Die het eeuwig houvast is naast de
wisselvalligheid van al het tijdelijke.
Maar wij vergeten snel.
Nu, .drie maanden na de bevrijding
van het Duitsche juk, blijkt bij veien
reeds wat hun beloften en voorne
mens waard zijn. De vrede is vóór
hen het sein geweest om hun vroe
gere leven weer voort te zetten. Dui
zenden jonge mannen hebben ln den
oorlog hun leven veil gehad om de
kracht van ons volk te schragen en
zijn eer te redden. Doch den strijd,
dien zij hebben gewonnen, dreigen
onze meisjes te verliezen. Met hub
eigen eer en gezondheid zetten zij
ook de eer van het vaderland en do
volksgezondheid op het spel. De be
vrijding bracht ook de excessen dér
vrijheid. Men heeft de remmen los
gegooid; een ongebreidelde zucht tot
genieten na de ontberingen der oor
logsjaren. een opmerkelijke arbelds-
schuwheid, een gevaarlijke losheid
van zeden zijn even zoovele teeke
nen, dat ons volk zijn evenwicht
nog niet heeft gevonden. Overheids
maatregelen kunnen hier weinig hel
pen, maar wel een gezonde. Christe
lijke overtuiging en een diepgaande
geloofsbeleving. Minder nog dan in
den oorlog kunnen wij ln den vrede
het goddelijk houvast missen. Want
in den oorlog voelden wij aan dén
lijve, wat wij misten, terwijl nu de
uiterlijke vrede en vrijheid ons ge
makkelijker doen vergeten, dat de
grond van den vrede ligt ln het hart
en dat de ware vrijheid slechts ge
vonden wordt in gebondenheid aan
God. Van de tien melaatschen, die
Christus had genezen, keerde slechts
één een vreemdeling terug, om
Hem te bedanken. En Christus
vroeg: ..Zijn niet alle tien gereinigd?
Waar zijn dan de negen anderen?"
Wij zijn allen bevrijd van den druk
van den bezetter. Wij verheugen on*
allen over het einde van den oorlog
en den eindelijk gekomen wereld
vrede. Dat wij dan ook onzen plicht
tot dankbaarheid niet vergeten en
vasthouden ook nu aan Hem,
Die ons heeft bevrijd, opdat niet
ons het verwijt treffe. wanneer
Christus vraagt
„Waar zijn de anderen?"
Bij een auto-ongeluk te Gorinchem
is om het leven gekomen de zeereerw.
pater L. Bleys^C.s.s.R.. in de illegale
wereld bekend onder den schuilnaam
Lodewijk. Pater Bleys was aalmoeze
nier bij de Nederlandsche binnenland-
sche strijdkrachten onder bevel van
Prins Bernhard.
Naar wij van het bestuur van den
Nederlandschen Voetbalbond verne-
nen, kunnen de beide wcdsti-yden
van het Nederlandsche hondselfMl
tegen Denemarken, op 19 en 21
Augustus resp. in Aarhus en Kopen
hagen, wegens transport moei lykhe-
den niet doorgaan.
Het koopen van. petroleumtoestel-
len is slechts toegestaan op vergun
ning, verstrekt dooi' de distributie
diensten. Deze worden alleen ver
leend aan bepaalde categorieën, die
voorheen voor kolenkaarten voor
kookdoelelnden in aanmerking kwa
men en wel in de hieronder aange
geven volgorde
1. Huisgezinnen met een baby van
015 maanden.
2. Hulsgezinnen bestaande uit
meer dan 5 gezinsleden (de grootste
gezinnen eerst).
3. Ernstige zieken, die aan de
hand van een doktersattest kunnen
aantoonen, dat zij lijdende zijn aan:
suikerziekte, epen t.b.c., maagziek
ten, galsteenen.
4. Huisgezinnen met meerdere
kleine kinderen.
5. Zeer ouden van dagen (70 jaar
en ouder).
6. Verder alle andere aanvragers.
Binnen deze 6 groepen hebben
gerecatrleerden, geevacueerden en
bcmslachtoffers de voorkeur.
De distributiediensten zullen
plaatselijk bekend maken, wanneer
aanvragen kunnen worden inge
diend Men hoopt tegen het einde
van September met de distributie te
kunnen beginnen.
