0p Java strijd gestaakt
ONDERHANDELAARS
REEDS NAAR JAPAN TERUG
Vloot stoomt op
naar Tokio
NEDERLAND KOOPT IN AMERIKA
Onze aanspraken op
SCHADEVERGOEDING
DE GAULLE NAAR V.S.
V.S. willen bases
in Pacific
Mr. Steenberghe over de werkwijze van
onze handelsmissie te Washington
Gouverneur-generaal geëvacueerd
Nederlanders vrij
gelaten te Shanghai
HAVENSTAKING
GEËINDIGD
TEGEN DE E.V.B.
Verklaring van
Mgr. W. Mutsaerts
Het weer
69ste JAARGANG No. 23318
MAANDAG 20 AUGUSTUS Ï94g
Bureau voor Redactie en Administratie: Smedestraat 5 - Telefoon 21543 en 21544
MOEILIJKHEDEN
IN HONGKONG?
Zaterdag is te 's-Gravenhage in het gebouw van de Bijenkorf
een R.A.F -tentoonstelling geopend. Prinses Juliana en Prins
Bernhard waren bij de opening aanwezig
CHINA'S RAAD:
Ontneem aan Japan
oorlogssymbolen
Luchtmacht naar indië
Abonnementsprijs 30 cent per week
E.V.B. onderwerpt zich
Nota aan de groote
mogendheden
Regeering benoemt
staatscommissie
Schoen- en zoutindustrie
herstelt zich
7800 ton zout
NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT
Zondag is de Japansche delegatie onder leiding van Takasjiro
Kawabe int Manilla aangekomen, waarna om 31 uur Manilla tijd
de besprekingen over de formeele overgave van Japan begonnen.
De besprekingen duurden voort tot diep in den nacht en werden
hedenmorgen hervat. Tijdens de eerste zitting werd in het bijzon
der het vraagstuk van de Japansche luchthavens en andere instal
laties besproken als voorbereiding tot het binnentrekken van gene
raal MacArthur en zijn troepen in Japan.
Intusschen heeft de radio-omroep van Manilla een boodschap uit
gezonden naar het Japansche hoofdkwartier, inhoudende, dat de
Japansche afgevaardigden generaal Macarthur's hoofdkwartier hebben
verlaten en zijn teruggekeerd naar Japan. Hun vertrek geschiedde om
even dertien uur Japansche tijd d.i. 4 uur Greenwich-tijd.
Generaal Macarthur zelf heeft de onderhandelaars niet ontvangen.
Volgens den Australischen minister van Defensie kan men venvachten,
dat Tokio binnen enkele dagen zal worden bezet, waarna daar de
formeele overgave zal geschieden.
De Japansche tegenstand in Mand-
sjuerlje is gestaakt. Sovjet-parachu
tisten hebben Charbin, Moekden en
andere belangrijke steden bezet. Zon
dag werden door het roode leger bijna
100.000 gevangenen gemaakt. Ook in
Birma wordt de Japansche capitu
latie spoedig verwacht. In het gebied
van Wewak (Nieuw-Gulnea) zijn be
sprekingen gaande tusschen Australi
sche en Japansche officieren over de
overgave der Japansche troepen.
Wat de situatie in Hongkong be
treft, dementeeren offlcieele Britsche
kringen de berichten over een contro
verse tusschen China en Engeland
met betrekking tot de Japansche ca
pitulatie in Hongkong. Amerikaan-
sche krantenberichten hadden n.l
gesproken over „een wedstrijd tus
schen Engeland en China om de Ja
pansche overgave in ontvangst te
nemen."
Hongkong ligt in het gebied, dat
onder commando staat van Tsjang
Kal Sjek. doch volgens offlcieele
kringen in Londen heeft de generalis
simus geen troepen daarheen ge
stuurd.
Generaal Okamoera, de Japansche
bevelhebber m China, heeft, aldus
U.P., In antwoord op drie boodschap
pen van Tsjang Kal Sjek verklaard,
dat hij zou gehoorzamen en dat hij
Dinsdag een delegatie naar Tsjlnkiang
In West-Hoenan zou zenden.
PARIJS, 20 Aug. Un. Press) Gene
raal De Gaulle is voornemens van
daag met den Franschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Bidault,
naar de V.S. te vertrekken voor een
ontmoeting met president Truman
Washington.
Een- der belangrijkste punten, die
aldaar zullen worden besproken, is
de toekomstige positie van Indo-
Ohina als Fransche bezitting. Men
verwacht, dat, indien aan Indo-
Chlna de status van Dominions zal
worden gegeven Frankrijk de toezeg
ging zal krijgen, dat Indo-Ohina een
integreerend deel van het Fransche
Rijks zal blijven. Verder zal Frank-
rUks behoefte aan voedsel en kolen
worden besproken.
Admiraal William F. Halsey heetf,
naar Ass. Press meldt, vannacht met
zijn Engelschen collega admiraal
Bruce Fraser aan boord van het
vlaggleschlp ,,Duke of York" gecon
fereerd. De besprekingen liepen ver-
moededelijk over het opstoomen naar
Tokio waarmee de bezetting van
Japan zal beginnen. De beide admi
raals hebben niet bekend gemaakt,
wat er is besproken, maar na de
conferentie heeft admiraal Halsey
per radio bekend gemaakt dat de
bezetting het gemeenschappelijk
werk der Geallieerden zal zijn. Sinds
de ,,Duke of York" in deze wateren
is verschenen door Haley met 300
.M. van Tokio aangegeven ver
moedt men, dat de Engelschen van
plan zijn ook hun oorlogsshepen
naar Tokio op zal laten stoomen.
Tevens is het hoogstwaarschijnlijk
dat de kaninklijke Engelsche marine
of andere Britsche strijdkrachten aan
de landing op Japansche bodem zul
len deelnemen. Intusschen wachten
de gecombineerde vloten op de laat
ste orders om de basis van Tokio te
kunnen binnenvaren.
WASHINGTON, 20 Aug. (U. P.).
De subcommissie voor marine-aan
gelegenheden van het Huis van Af
gevaardigden der V. S. heeft aan
het Huis aangeraden, dat de Ver.
Staten het volledige zeggenschap
moeten eischen over die eilanden In
den Stillen Oceaan, waar Ameri-
kaansche bases zijn gevestigd, onge
acht het feit, dat vele daarvan ln
het bezit zijn of gecontroleerd wor
den door Nederland, Engeland,
Frankrijk, Australië, Nieuw Zeeland,
Portugal en Chili. Aan degenen, die
zich daartegen zouden verzetten,
kan geantwoord worden dat de ver
liezen aan Amerikaansche men-
schenlevens bij de bezetting van
deze bases de wereld in hooge mate
afhankelijk hebben gemaakt van de
Ver. Staten in de handhaving van
den vrede In den Peciflc en ln de
geheele wereld.
Mr. M. P. L. Steenberghe, voorzitter
van de Economische, Financieele en
Scheepvaart-missie van het Konink
rijk der Nederlanden te Washington,
heeft in een persconferentie het een
en ander medegedeeld over de orga
nisatie en werkwijze van de door hem
geleide missie.
En om nu maar eerst enkele con
crete resultaten van het werk der
missie te noemen. Tusschen medio
Maart en 7 Juli van dit jaar werdëti
veertig schepen, geladen met goede
ren, waarvoor de Nederlandsche re
geering aan de missie opdracht had
verleend of die reeds voor de oprich
yan de missie waren aangekocht
Amerika en Canada verscheept
fiOOOnnVaafeï 27 000 balen katoen,
klln soja-boonen, 700.000
leer 1^V!u "Papler' '510-000 kilo
leer, 1 mlllioen kilo tabak, 1.150.000
bushels tarwe. 12 mlllioen kilo rijst,
5 mlllioen kilo vet en 9.000 balen wol
Voorts 47 millioen kilo voedergranen
en veevoeder, 1 mlllioen kilo buik-
spek, 400.000 paar schoenen, 70.000
kilo pindakaas en ook belangrijke
hoeveelheden krantenpapier, rozijnen,
gerst, oliën, gras- en klaverzaden,
leer, dekens, ondergoed, vlsch, gecon
denseerde melk levertraan, baby-voed-
sel, enz., welke alle door bemldde-
llrig van het Food Purchasing Bureau,
een der belde aankoopbureaux van
"e missie.
-j ?et andere aankoopbureau, de
eynerland Purchasing Commission,
atte °-m- 180 pompen met bij-
orende dieselmotoren, pijpleidin
gen enz ter opheffing van de Inun
daties, 3600 ton kunstmest, 6000 ton
buk, 500 vrachtauto's en voorts klei
ne hoeveelheden tractoren, schoof-
binders, smalspoorlocomotieven, plat
te wagens en kiepkarren en rails,
autobanden, flets binnen- en bui
tenbanden, 10.000 M3 gezaagd hout,
90.000 M3 Isolatieplaat, geneesmid
delen enz.
Beschouwt men deze cijfers, adus
mr. Steenberghe, dan dient men er
rekening mede te houden, dat ook
in Amerika de markt zeer krap is.
Zoo spoedig mogelijk zal ook de par
ticuliere handel moeten worden in
geschakeld.
Een groot geluk Is, dat de Neder
landsche regeering reeds vóór de in
stelling der Combined Boards in 1941
begonnen is met het doen van aan-
koopen.
Men mag vertrouwen, dat de markt
positie in de V. S. spoedig vooruit zal
gaan, zij het voor het eene artikel
sneller dan voor het andere. Sinds
V.E.-day worden reeds regelmatig ar
tikelen voor de markt vrijgegeven, en
al zijn zij er dan nu nog niet direct,
dit beteekent dan toch, dat mes ln
Amerika verwacht, dat zij binnen en
kele maanden volop aanwezig zullen
zijn.
Uit mr. Steenberghe's mededeelin-
gen stippen wij verder nog aan,
dat in de V. S. reeds tien schepen
voor de Nederlandsche koopvaardij
vloot in aanbouw zijn en dat hij
naa den anderen kant verwacht, dat
Amerika zeker toenemende belang
stelling zal toonen voor hooge
kwallteitsartikelen van de Neder
landsche Industrie.
De heer Steenberghe keert binnen
kort naar Amerika terug, waar hij
overeenkomstig zijn bereidverkla
ring nog tot den zomer van 1946
onze missie zal lelden.
(Foto Shaef-RiggiO-ABC)
„De keizerlijke Japansche strijdkrachten op Java hebben van het
hoofdkwartier het bevel staakt het vuren" ontvangen. De keizerlijke
Japansche strijdkrachten zullen, zoolang dit itoodig is, de leiding in
handen houden om de rust en de orde te verzekeren", aldus deelde het
onder Japansche controle staande radiostation te Batavia heden mede.
Reuters correspondent te Tsjoeng-
king meldt: Naar luit.-generaal We-
demeyer, de Amerikaansche com
mandant in China, heden bekend
heeft gemaakt, is een medisdhe
eenheid per parachute neergelaten
in een krijgsgevangenkamp 100 mijl
ten Noorden van Moekden in Man-
sjoervje.
Onder de vele hooge geallieerde
officieren en bestuursambtenaren
bevond zich ook de gouverneur-
generaal Jhr. Tjarda van Starkcn-
borgh Stathouwer, die, naar Ken
ter meldt, op speciaal verzoek van
Koningin Wilhelndna uit Mau-
sjoerye geëvacueerd wordt.
De medici ondervonden geen tegen
stand van de Japanners en vonden
de omstandigheden veel beter dan
zij hadden verwacht.
Volgens mededeeling van den Zwit-
serschen zaakgelastigde te Sjanghai
aan het BTltsche ministerie van Bui-
tenlanasche Zaken zijn op 15 Augus
tus j.l. Britsche, Amerikaansche en
Nederlandsche geïnterneerden in het
gebied van Sjanghai door de Japan
ners vrijgelaten. Hierbij zijn ongeveer
6000 bungeus van Engeland en de
dominions en een kleine duizend
Amerikaansche en Nederlandsche
onderdanen betrokken. Door gebrek
aan behuizing moeten zjiji ln kampen
verblijven, totdat de geallieerde troe
pen zullen zjjn aangekomen. Bijzon
derheden omtrent den persoonlijken
welstand van die geïnterneerden zijn
nog niet hekend.
De regeerlngsvoorllchtingsdienBt te
Londen deelt mede, dat terstond na
het bekend warden van het bericht
der capitulatie van Japan dpor onze
regeering de noodige stappen zijn
gedaan bij de regeeringen van ae
landen welker strijdkrachten in de
onmiddellijke omgeving van Neder-
Chineesche experts, die het Ja
pansche karakter jarenlang heb
ben bestudeerd, zijn eenparig
van oordeel dat de capitulatie
plechtigheid vergezeld behoort te
gaan van de overgave der Samoe
rai-zwaarden door de Japansche
parlementaires. Een eeuwenoude
symboliek is aan deze zwaarden
verbonden en nauwkeurige xoaar-
nemers der Japansche gebruiken
zeggen dat niets een zoo grooten
indruk o,p den Japanschen man
in de Straat zal maken als een
bioscoopjournaal, waarin de Ja
pansche leiders hun Samoerai
zwaarden aan generaal Mac
Arthur afgeven. Een half-gods-
dienstige ritus is aan hel sme
den van de Samoerai-wapens ver
bonden. De wapensmeden, die de
zwaarden vervaardigen vormen
een uitgelezen groep, die zichzelf
moet reinigen en het vereischte
ritueel bijwonen voor de vol
tooiing van het zwaard. Ook het
overhandigen van het Samoerai
zwaard aan den Japanschen jon
geling geschiedt met een traditio
neel ceremonieel. Het gebruik
wil, dat het zwaard nooit roordt
afgenomen, behalve van dooden.
(A.P.) y
landsch-lndië aanwezig zijn, teneinde
er voor zooveel noodig aan te herin
neren, dat Nederland naar behcoren.
dient te worden gekend in alles wat
de overgave van Japan betreft.
Tal van Nederlandsche leden der
luchtmacht, die ln 1942 als laatsten
Java verlieten, aullen mogelijk als
eersten daarheen terugkeeren. Zijl
wachten met ongeduld op de orders,
die hen naar Java zullen doen terug
keeren. De toekomstige verplaatsin
gen zijn afhankelijk van de beslis
singen, die betrekking' hebben op de
herzieningen van de bevelvoering in
de Stille Zuidzee.
Het werk in de Rotterdamsche
haven is hedenmorgen op de oude
voorwaarden hervat.
De sterke antipathie, welke de
geheele bevolking tegen deze sta
king gevoelde en de concentratie
van troei>en jn, Rotterdam, „waar
door het wel eens kon gebeuren, dat
de hel boven de stakers zou losbre
ken", naar de voorzitter, de heer
A. v. d. Berg, in een bijeenkomst
van de E.V.B. mededeelde, waren
voor de E.V.B. even zoovele motie
ven de staking op te heffen. De
scheepvaartvereeniging „Zuid" heeft
toegezegd, dat iedereen weer aan
den slag kan gaan.
In een brief aan deze organisa
tie heeft het bestuur der Een
heidsvakbeweging medegedeeld,
dat het bereid is, zich aan de re
gelen van het spel en aan de uit
spraak van den Rijksbemiddelaar
te onderwerpen.
De Bisschop van 's-Her togen bosch,
Z. H. Exc. Mgr. W. P. A. M. Muts
aerts, heeft er op aangedrongen zon
der aanzelen stelling te nemen te
gen het communisme, met name
ook tegen de Eenheidsvakbeweging.
Dit verklaarde Mgr. tijdens een in
het sportpark te Tilburg door de R.K.
Arbeidersbeweging belegd „Feest van
den Arbeid", waar ook de minister
president aanwezig was. Deze laatste
beklemtoonde, dat de arbeid een stuk
is van ons geestelijk leven en deed
een beroep op allen eendrachtig sa
men te werken in het belang van ons
geteisterd vaderland.
In een gehucht bj| Maasniel sloe
gen kinderen roet een bijl op een
granaat, die daardoor ontplofte.
Twee jongens van 12 jaar werden ge
dood, een moeder met twee kleine
kinderen zwaar gewond.
De algemeene weerstoestand ver
andert slechts zeer langzaam.
Verwachtlg: half tot zwaar be
wolkt, Iets warmer, aanvankelijk
ln het Noorden hier en daar eenl-
ge regen, overigens overwegend
droog. Zwakke wind.
Zon onder: 20.55.
Maan: 19.33—2.27.
Zon op: 6.33.
De Nederlandsche regeering heeft
een nota gericht tot de regeeringen
van de V.S., Groot-Brittannië, Sovjet-
Rusland en Frankrijk, waarin de Ne
derlandsche aanspraak op schadever
goeding van Duitschland formeel naar
voren wordt gebracht.
De nota herhaalt het eerder gedane
verzoek om zoo spoedig mogelijk re
stitutie van door de Duitschers uit
Nederland gestolen eigendommen,
die als zoodanig kenbaar zijn. hetzij
die eigendommen in Duitschland of
elders gevonden worden. De nota zegt,
dat de Nederlandsche regeering den
onbevredigenden toestand, die nog
steeds en zonder noodzaak of recht
vaardiging t.a.v. vele gestolen goede
ren, van levend vee en andere Neder
landsche activa heerscht, niet kan
aanvaarden. Deze goederen zijn nog
niet vrijgegeven door de militaire
autoriteiten in Duitschland. In de
tweede plaats maakt de Nederlandsche
regeering aanspraak op een eerlijk en
rechtvaardig aandeel, waarbij reke
ning wordt ghouden met de bijzon
dere positie van Nederland, wat alle
Duitsche binnenlandsche en buiten
landsche activa betreft, welke voor
herstelbetaling zullen worden aange
wend.
Voorts herhaalt de Nederlandsche
regeering, dat zij het recht voorbe
houdt aanspraak te maken op aan
grenzend Pruisisch grondgebied, in
dien zin, dat Nederland compensatie
kan verkrijgen voor den Duitschen
overval.
De nota roept vervolgens in her
innering, dat niet het oog op de be
wezen diensten en de zware verliezen,
welke de Nederlandsche koopvaardij
vloot gedurende den oorlog heeft ge
leden, de Nederlandsche regeering aan
spraak maakt op een eerlijk en recht
vaardig aandeel van alle schepen, die
Duitschland zal overgeven.
De nota legt den nadruk op de mate
van de verwoesting, welke door den
oorlog Is veroorzaakt, en vervolgt met
te zeggen, dat meer dan 8 pet. van
den bouwgrond van ons land onder
water is gezet en dat meer dan 2 pet.
braak heeft gelegen met het oog op
den aanleg van versterkte zónes. mij
nenvelden en vliegvelden door de I
Duitschers, 0 pet. is bovendien on
bruikbaar gemaakt voor onmiddellijk
gebruik door de militaire operaties.
De rageeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede, dat, hoewel de regee
ring het vraagstuk der annexatie
nog niet rijp acht voor het doen
van een voorstel, zij wel een zake
lijk onderzoek wil ;doen Instellen
naar de verschillende aspecten
daarvan. Bij dit onderzoek zal ln
de eerste plaats de vraag wórden
gesteld of annexatie moreel geoor
loofd, juridisch rechtmatig en po
litiek verantwoord zou zijn. Voorts
of zij doelmatig en uitvoerbaar ls
en hoe groot een eventueel te an-
nexeeren gebied zou moeten zijn.
Een staatscommissie, samengesteld
uit personen op gronden van be
kwaamheid en lntegrlteti, zal „op
korten termijn de regeering een
duidelijk omlijnd, zakelijk en zede
lijk gefundeerd voorstel moeten
doen.
De schoenindustrie begint zich
weer eonlgermate te herstellen, stil
gelegde bedrijven zijn thans weer in
geschakeld en helpen er aan mede
een maandproductle van 350.000 paar
te bereiken. De grondstoffen voorzie
ning wordt iets beter, dank zij de
Importen. De hulpstoffen voorziening
en het personeelsvraagstuk baren
eöhter nog groote zorgen.
Er wordt hard aan gewerkt de
1800 ton kolen, welke het Rijkskolen-
bureau maandelijks voor de zout
industrie te Hengelo beschikbaar
kan stellen, ae plaats van bestem
ming te doen bereiken. Hierdoor
zullen maandelijks 7800 ton zout
kunnen worden gewonnen, bestemd
voor industrie en huishoudelijk ge
bruik. Tevens wordt er nog zout ge
ïmporteerd. Het ls die bedoeling zoo
spoedig mogelijk het zoutrantsoen
te verhoogen.
